DE ZEEUW
DERDE BLAD.
Onderwijs.
Ingezonden Stukken.
vak
Op onze foto v. 1. n. r. 2e persoon van links Bennewitz, Hoorweg en Rieken.
t
ZATERDAG 20 JULI 1929. Nr 245.
Stukken voor den Gemeenteraad
van Middelburg.
Eén gratificatie.
B. en W. dee,en den raad mede, dat
de Commies ter Secretarie Dotnenie we
gens ernst ge ziekte sedert 5 Februari
zijn werkzaamheden niet kon vervellen,
doch dat het hun een bijzonder geno
gen is te mogen mededeelen, dal. hij
herstellende is en zeer binnenkort zijn
taak, voorloopig gedeeltelijk, weder op
zich hoopt te kunnen nemen. Zijn werk-
is gedurende zijn afwezigheid voor het
overgroote deelen tot volle tevredenheid
van B. en W. verricht door den Jderk
H. J. Adriaansen. Speciaal was dit bui
tengewoon in verband met de gehouden
verkiezing van leden der Tweede Kamer
en B. en W. meenen dat er alle reden
is hem een gratificatie te verleenen en
stellen voor die te bepalen op f 150. De
commissie van financiën vereenigt zich
hiermede.
Lokaal voor den gemeentegeneesheer.
B. en W. deelen mede, dat zij voor
den schoolarts ,J. Broekhuijsen, tevens
gemeente-geneesheer buiten de gestich
ten en controleerend gemeente-genees
heer door medewerking van de ver. tot
bescherming van zuigelingen, voorloopig
het lokaal dier vereeniging ter beschik
king hebben gesteld en stellen u voor
dit definitief te bestendigen. Voor de in
richting wordt een crediet gevraagd van
f 575. Voor eenvoudige uitrusting voor
verschillende onderzoekingen, het in het
genot stellen van gebruik van een rij
wiel en van een telefoon-aansluiting in
zijn woonhuis wordt een totaal bedrag
gevraagd van f 820.50, beide bedragen
te vinden uit Onvoorzien 1929. De com
missies van financiën en fabricage ver
eenigen /ich hiermede.
Verhuur gemeentegrond Schoor-
steenvegerssingel.
B. en W. stellen voor stroken grond
aan den Schoorsteenvegerssingel, tot '29
Oct. in huur bijl de heeren J. de Ituijper
en J. L. Agelink van Rentergem, opnieuw
voor jaar te verhuren oinder de thans
geldende voorwaarden, waarmede de com
missies van financiën en fabricage zich
vereenigen.
Rioleering Zuidwestelijk stadsdeel.
Nu van het plan, .gemaakt in 1926 om
het Zuid-Westelijk deel der gemeente te
noleuren, niets is geikotnen, omdat de
Coöp. Melkfabriek haar afvalwater in het
Kanaal mag loozen en gevoerde onder
handelingen met Koudekerke op niets zijn
uitgeloopen vragen B. en W. een cre
diet van f300 voor grondboringen in het
belang van een kleiner plan, daar verbe
tering in de Teerpakhuizenstraat, Slee-
perssingel, Zandstraat enz. dringend noo-
dig is, omdat de riolen daar nog steeds
meermalen overloopen. De commissies
van financiën en fabricage vereenigen
zich hiermede.
Regeling bijidrage kosten R.H.B.S.
Naar aanleiding van een opmerking bij
de behandeling der begrooting voor 1929,
gemaakt door den heer Jeronimus, dait
Vlissingen en Goes veel goedlcooper uit
zijn inzake bijdrage voor de R.H.B.S.,
en overeenkomstig de toezegging van den
Wethouder mr De Veer, hebben B.
en W. zich tot den Minister van O., K.
en W. gewend en zij! leggen dit schrijven
en verdere correspondentie aan den raad
over.
Blijkens de laatste missive, gedateerd
28 Juni j.h, is de minister bereid te be
vorderen, dat door bet Rijk aan de ge-
m eine worlt teruggegeven een som van
f 55.415,94, wegens te veel betaalde bij-
<lr..g'; ven 1 September 1 22 tot en met
31 December 1927. Die som is aldus
berekend, dat over eik der daarin val
lende kalenderjaren (le rente is genomen
naar het percentage der 3 pet. rarle-
gevende Nationale Schuld op deu eersten
boursdug van zoodanig jaar, een en ander
over de ge;cliat e waarde van het gebouw
dor R.H.B.S, in 1922 ad f203,352.
Voorts zal jjvur 1928 en volgende ja
ren de totaal verschuldigde bijdrage tel
le ns word m verminderd met bedoeld per-
et intage, hetwelk dus telken jare eenige
sclio.nmc.ing zal vermonen, doch steeds
ongeveer f 50J0 zal bekropen. Wanneer
B. en W. in aanmerking nemen, dat iin
1865 de gemeente het gebouw koisteloos
aan het Rijk ten gebruike afstond en
toen voor verbouwingskosten enz. een som
van f 25802.72 schonk, komt de door den
minister voorgestelde regeling alleszins
aannemelijk voor. Zij verzoeken dan ook
machtiging aan den minister te berichten,
dat de gemeente zich met die regeling
kan vereenigen. Zij zullen den raad nog
nader adviseeren omtrent de bestemming,
die aan de som van f55.415.94 zal zijn
te geven.
Volgens nadere mededeelingen op vra
gen van de commissie van financiën, die
zich overigens met het voorstel vereenigt,
is onjuist zooals de minister in een van
zijn missiven meldt, dat de gemeente
in 1864 slechts het terrein heeft geschon
ken, volgens de desbetreffende overeen
komst stond de gemeente ai het gebruik
van het gebouw c.a.aan de St. Pieter
straat. Het woord „schonk" met betrek
king tot de geldsom van f 25802.72 werd
minder juist gekozen. De gemeente kreeg
van het /ijk voor de verbouwingskosten
later f 16330 terug en schonk dus in wer
kelijkheid maar f9472.22.
S,tenure geling arbeiders aan de
Meelfabriek.
Naar aanleiding van het beëindigen vajn
den Rijkssteun voor de wachtgeldregeling
van de werklooze arbeiders der Meel
fabriek, heeft de Directie voorgesteld, dat
zij en de gemeente de wachtgeldregeling
zullen voortzetten en evenveel zullen blij
ven bijdragen, zoodat de werklieden dan
maai' 75 pCt. meer krijgen van hetgeen
zij voor 1 Juli j.l. ontvingen. B. en W.
stellen voor dit tot 1 Juli 1930 te aan
vaarden, het zal tot 31 Dec. a.s. onge
veer f 1200 aan de gemeente kosten. B.
en W. zullen natuurlijk hun pogingen
voortzetten het aantal werkloézen te ver
minderen, zoo mogelijk tot 0 terug Ie
brengen.
De commissie van financiën deelt me
de, dat de meerderheid zich met het
voorstel vereenigt, omdat het goedkoo-
per is dan steun in den vórm van armen
zorg.
De minderheid meent, dat de minister
het bij het rechte eind heeft, bet is geen
wachtgeldregeling meer, doch armenzorg.
Alleen ais -er kans is, dat de fabriek
dit jaar nog weer in bedrijf komt, zal
hij er voor stemmen, anders zou hij de
regeling, die nu zoo langzamerhand een
scheeve verhouding in het leven heeft
geroepen, een einde willen maken.
B. en W. deelen nog mede, dat volgens
schriftelijke mededeeling der directie de
fabriek het eerste jaar zeker niet in be
drijf zal komen.
Bebouwde kom.
Door Ged. Staten' werden verschillende
opmerkingen gemaakt inzake bet besluit
van 9 Mei 1928 tot vaststelling van 'de
bebouwde kom der ^gemeente.
Nauwkeurige overweging van die op
merkingen heeft B. en W. aanleiding ge
geven tot het samenstellen eener nieuwe
ontwerp -verordening
De Gezondheidscommissie en de Com
missie voor de Strafverordeningen ver
eenigen zich met het voorstel.
Leeraax Avondschool voor N.O,
Voor de benoeming van een leeraar
in het vakteekenen voor timmerlieden,
worden voorgedragen: N. Keersemaker te
Middelburg en H. J. Neugebauer te Kou
dekerke.
DE OVERVAL OP WILLEMSTAD.
Met het a.s. „Simon Bolivar" vertrokken gisteren vanuit Amsterdam naar Curasao
ne heeren A. Hoorweg, oud-hoofd van algemeens Politie in Ned.-Indië, en A. H.
Bennewitz, oud-kolonel van het Ned.-Ind. leger, oud-militair commandant van Atjeh
(aan wie toegevoegd wordt de inspecteur le 'klasse der Haagsche politie W. A. Rie
ken), teneinde ter beschikking van den Gouverneur te worden gestold voor een
adminlstratief-technisch onderzoek naar hot optreden van de militaire en politio-
reole autoriteiten op Curasao tijdens don overval in de vorige maand en aangaande
de functionneering van den inlichtingendienst over dit incident.
Afscheid van den heer A. van Veen.
Het was voor de School met den Bijbel
(Oranjeplein) te Souburg een bijzondere
dag'. Haar hoofd, dhr A. van Veen, was
voor het laatst aanwezig en nam na een
bijna 35-jarigen dienst alhier hiervan af
scheid.
Des middags vereenigden zich met de
kinderen het Bestuur en vele ouders, oud
leerlingen en verschillende autoriteiten.
Nadat de voorzitter dhr A. J. Aren d-
s e de vergadering had geopend op de ge
bruikelijke wijze, heette hij alle aanwezi
gen hartelijk welkom.
Hij schetste in het kort den arbeid, door
dhr van Veen bier begonnen en bet ver
loop ervan, daarbij niet vergetende dat
juist* om den persoon van dhr van Veen
vele andersdenkenden voor deze school
werden gewonnen en bun kindoren er heen
stuurden. Hij dankte hem namens het Be
stuur (dat bijna geheel uit oud-leerlingen
bestaat) voor betgeen bij is geweest, en
wenschte hem een welverdiende rust toe
en den zegen des Heeren als genadeloon.
'Ook mej. W. T. van Veen ontving den
dank voor haar degelijk handwerkonder-
wijs.Als blijk van erkentelijkheid werd
een eleotrische lamp en foto van het Be
stuur aangeboden.
Verder,voerde nog het woord dhr Lu-
te ij n namens de kinderen, welke hem als
aandenken een spiegel en als wandversie
ring een foto presenteerde, waarop alle
schoolgaande kinderen voorkomen.
Door den Edelachtb. beer Burge
meester werden mede woorden van
dank gebracht voor zijn arbeid in deze ge
meente.
Dhr de Hamer sprak een woord na
mens de onderwijzers en zeide: U kan wel
spreken als Paulus: Dan hulpe van God
gekregen hebbende sta ik tot op dezen dag,
nu u op een arbeid van 35 jaren moogt, te
rug zien, waarin u in een goede gezond
heid zonder onderbreking hebt kunnen
werken, en kunt ook zeggen genade en eere
te hebben ontvangen. Hij dankte den heer
van Veen voorts voor de samenwerking en
verzekerde, hem te zullen missen na zijn
vertrek.
D r W u r t h wees op het heerlijke van
de taak van den onderwijzer; wanneer men
deze als Christen heeft verricht, valt het
zwaar, die neer te leggen. U hebt, aldus
spr., gezaaid; de vrucht ervan zal in de
dagen van den grooten oogst pas open
baar worden. Spr. hoopte, dat God verder
met 'hem zijn zal en met zijn gezin.
Door dhr Inspecteur van het L. O.
werden woorden van dank gebracht voor
hetgeen door den heer van Veen in deze
35 jaren voor het onderwijs werd gepres
teerd.
Door dhr v. W e e 1 e, oud-hoofd der
Openbare school, werden woorden van
vriendschap geuit. Hoewel principieel ver
schillend, bestond er toch een band, daar
beiden waren bezield met éénzelfde hoofd
gedachte, n.l. het onderwijs te doen zijn
een zuurdeesem voor het latere leven.
Dhr de Wolf te Veere schetste het
eerste optreden in dagen van strijd en te
genstand tegen het Christelijk onderwijs,
en van inwendigen strijd met zichzelven en
anderen. Het oogenblik van de rust is nn
aangebroken. Moge dit zijn in de schaduw.
Verder voerden nog het woord een der
mede-oprichters van de school, dhr Kaste-
leijn en dhr Jobse als buitenstaander.
Dhr v. Veen daarna bet woord ver
krijgende wees er op, dat er is pen tijd
van komen en een ,tijd van gaan» en
deze is nu voor hem aangebroken. Spr.
heeft nu bijna 35 jaren hier mogen wer
ken, slechts onderbroken door één week
absentie wegens ziekte.
Hij dankte de kinderen voor hun aan
denken alsmede het Bestuur en woes
de kinderen voor het laatst op der godde-
loozen eind en het einde des rechtvaar
digen.
Tot de onderwijzers zeide spr. veelal
met genoegen met hen te hebben saam-
gewerkt. „En zoolang er de zon is, zal
Zijn Naam van kind tot kind worden
voortgeplant". Hieraan mee te werken
was zijn lust en hij hoopt, dat ook zijn
collega's hier. mee zullen voortvaren.
Met het Bestuur wordt de verhouding
nu ook verbroken, welke meestal goed
was te noemen, doch Ps. 72:17b geldt
ook voor de bestuursleden. Worde hen
gegeven veel gebed en volhardende toe
wijding. Den ouders riep hij toe veel
voor de onderwijzers te bidden en mee
te leven in hun arbeid.
Ü6n Kerkeraad dankte spr. voor de
woorden gesproken door Dr Wurth, die
hij op zijn ambtelijken arbeid veel zegen
toewenschte.
Il\j dankte verder alle sprekers welke
woorden yan waardeering spraken. Hjj
zal de geschenken een eereplaats geven
in zijn -woning.
Do voorzitter sloot met een woord van
dank aan de belangstellenden deze ver
gadering, waarna Dr Wurth voorging in
dankz egging.
Da kinderen werden in de pauae en
na de vergadering royaal getracteara door
De Rijks H. B. S. te Zierikzee, waarvan vele oud-leerlingen thans een vooraan
staande plaats bekleeden, viert haar diamanten jubileum. Een foto van de ont
vangst door het gemeentebestuur van Zierikzee.
het 'scheidende hoofd, waarna' zijl allen
na een handdruk evenals de belangstellen
den huiswaarts keerden.
OPENING .VfN DE TRAMLIJN RETRAN-
CHEMENT—KN0CKE.
Men seint uit Brussel aan de N.R.Crt.:
Onder groote belangstelling zoowel van
Nederlandsche als van Belgische zijde is
gisteren de nieuwe eleetrische tramlijn
van Knocke tot de Nederlandsche ge
meente "Retranchiement officiëel in ge
bruik genomen.
Even voor het middaguur arriveerden
a.an de Nederlandsch-Belgische grens
twee extra-treinen, versierd met de kleu
ren van beide landen, de eene uit Bres-
kens, de andere uit Knocke'. In de Ne
derlandsche stoomtram bevonden zich sa
men met jhr mr Quarles van Ufford, de
■commissaris van de Koningin in Zeeland
leden van Ge<|. Staten, de heeren v. d.
Putte, van Dusseldorp en van Rompu,
Ir van Oordt, hoofdingenieur-directeur van
waterstaat, de burgemeesters van Bres-
kens, Goeree en Cadzand, wethouders
van Vlissingen, de heer A. Mijs, gedele
geerd commissaris van de Trarnmaat-
scha.ppij BreskensMaldeghem, enz. In
de Belgische tram hadden plaats geno
men de burgemeester van Knocke, de
beer de Smidt, wethouders en fhads-
leden van dezelfde badplaats, de heer
Jacobs, tweede directeur-generaal van. de
Belgische buurtspoorweg, de heer Mar
tens, de minister van landbouw en an
dere belangstellenden, onder wie de heer
Lippens, neef van den minister van spoor
wegen, een van de directeuren van de
N.V. Het Zoute Knocke, extensions en
een aantal Belgische journalisten. Lin
ten met de Belgische en Nederlandsche
kleuren, die dwars over de spoorlijn ge
spannen waren, werden onder het spe
len door een paar muziekvereenigingen
van, het Wilhelmus en Brabanconne weg
genomen.
Het eerst hebben toen gesproken de
heeir Jacobs voor de Belgische buurtspoor
wegen, de heeren Smidt en Almekinders,
resp. burgemeester van Knocke en Refran-
chement. De genoodigden begaven zich
vervolgens naar de kom van de gemeente
Retrenchement, welke geheel versierd miet
triomf-poorten, vlaggen en wimpels, een
feestelijk aanzien bood. Eerst defileerde
nog een stoet van opgesmukte wagens
mot meisjes on mannén in Zcouwsche
kleederdracht, waarna do receptie plaats
had iri het gemeentehuis. Daar heette de
burgemeester, de Belgische on Noderland-
eche* gaston wolkom, werd oerewijh ge
schonken en antwoordde de burgemeester
van Knocke in hartelijke termen. Beide
sprekers wezen op het groote nut dat de
nieuwe verbinding zoowel voor de Belgi
sche badplaatsen als voor Nederland zal
opleveren.
Vervolgens werd naar het nieuwe ci
viele vliegplein van Rnocfce-le-Zoute gerei-
den, dht mot oen paar Fraiusche redevoe
ringen van oud-generaal van Crombrugge,
directeur van de .Sabena, commandant
de Oorswarem en een 'tweetalige rede
van den burgemeester van Knocke die er
op wees, dat vlak bij de plaats waar zich
eens het oude Zwin bevond, dat toegang
verleende tot de haven van Brugge, thans
een uiterst moderne verkeorshaven wordt
geopend.
Ook de bekende Belgische vlieger, ko
lonel baron Wahis, mej. Lippens, dochter
van den Belgischen minister van spoor
wegen en luchtvaart bevonden zich on
der de aanwezigen. Er volgde nog een
receptie in het raadhuis van Knokke,
waar burgemeester de Smidt speciaal de
aandacht vestigde op de economische en
internationale belangen, welke door de
opening van de nieuwe en veel betere
verbinding tusschen de Vlaamsche kust
en Zeeland zullen worden gediend, een
verbinding, die een .nieuw afzetgebied
voor Zeeuwsche landbouwproducten open
stelt en bet bereiken van schilderachtig
Zeeland en vooral van het eiland Wal
cheren voor de 40 k 45.000 badgasten,
die in den zomer te Knocke verblijven,
veel makkelijker maakt dan 'tot dusver
het geval was.
Hij gag in (Ie aanwezigheid van Jhr
Quarles van Ufford, van de godologoor-
den van don Nodorlandschon Waterstaat
en van de Belgische ministers van land
bouw en spoorwegen een bewijs van goe
de verstandhouding tusschen beide lan
den, welke door geen tijdelijke wolkjes
van misverstand kan worden verbroken.
De Commissaris van de Koningin in-
Zeeland dankte mede namens het bet
stuur van deze provincie voor het gulle
onthaal en de hartelijke gastvrijheid en
verheugde zich over de breede vooruit
zichten welke door totstandkoming van
de nieuwe verbinding voor de bevolking
van beide landen vooral in het kustge
bied, worden geopend, bij welke op luid
applaus onthaalde woorden, ook burge
meester van Breskens, de beer van Zuyen,
en wethouder Laemoes uit Vlissingen zich
aansloten. Bij het verlaten van het raad
huis werden nogmaals de Brabanconne en
het, Wien Neerlands bloed gespeeld.
Tot slot van dit inwijdingsfeest was
er in het hotel Excelsior nog een lunch
aangeboden door het gemeentebestuur van
Knocke aan de Nederlandsche en Belgi
sche genoodigden.
Jhr Quarles van Ufford stelde daarbij
een dronk in op den heldhaftigen Koning
en de beminde Koningin der Belgen, waar
na burgemeester de Smidt en alle aan
wezigen op het welzijn van Koningin Wil-
helmina ein het Huis van Oranje hebben
gedronken. Nog heel wat Hartelijke woor
den van toenadering en wederzjjdsche
waaïdeeriag zijn daarna uitgesproken.
(Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie)*
NAAR DE LANDBOUWSCHOLEN!
AXEL, GOES, SCHOONDIJKE.
Eenige weioen geleden heeft de Rijksland1-
bouwwinterschool te Goes de edndlessen van1
den tweejarigen wintercursus gehouden en de
zer dagen beëindigen ook de beide lagere lamd-
bouw(dag)sciholen in onze provincie, die te
Axel en te Schoondijfce, hare lessen.
Fr zal dus wederom gelegenheid zijn voor
een aantal boerenzoons oan de vrijgekomen
plaatsen in te neimen. Verwacht mocht worden,
dat het storm zou loopen, doch mm wijst ons
er op, dat dit ten eenenmale niet het geval
is. Hoa is heit toch mogelijk, vragen wjf ons
af, want moest jn deze tijden niet iedere land
bouwer, die een zoon heeft, die van plan is
het landbouwbedrijf te gaan beoefenen, de
voorwaarden stellen: „Eerst het landbouw
onderwijs volgen, eerst naar de lagere land
bouwschool, of nóg beter: eerst naar Goesl
Dat is mijn plicht en jou belang",
j 1
Is het immers uit een algemeen maatschap
pelijk oogpunt gowensoht, dat een jonge land
bouwer zich zooveel mogelijk ontwikkelt, dg
steeds voortschrijdende technische eisehen, dig
de uitoefening van het moderne landbouwbe
drijf stelt, en bij' uitbreiding van de tuin
bouw in deze streken in hooge mate zal
stellen, maken het noodzakelijk, dat da land
bouwer van het heden «a van de toekomst
naast degelijke practisch© ervaring beschikt
over eon flinke dosis practischo vakkennis 1
Er is vrijwel geen onkel beroep, waarin men
het ver zal brengen zonder ean theoretischer
grondslag en zou het beroep van den landr
bouwer dan een uitzondering zijn 1 Het is
nog wel niet zoover, dat hij, die de gewensch-
te diploma's bezit, het allereerst in aanmer
king komt voor een vrijkomend: bedrijf, doch
de waardeering van het diploma R,,L.W.S. fa
in de laatste 20 jaar wel zoodanig gestegen,
dat men er als lapdbouwer trotsch op mag
zijn.
Bij zeer vele oud-leerlingen kan men in die
bedrijfsuitoefening de resultaten bespeuren van
de toepassing van ver-kregen kennis in de
practjjfc.
,Het landbouwonderwijs heeft vooral hier
om beteekenis, omdat hot leert ,,het hoe en
het waarom" en een inzicht geeft in verschil
lende vraagstukken, die bij' de cultuur van
gewassen en het houden van vee zich voor
doen, welke vraagstukken men later kan toet
sen aan de ervaring, waardoor men aan de
oplossing van nog onopgeloste problemen zal
kunnen medewerken.
Breedero konnis geeft liefde voor het werk
en dat is een factor, die in het practisch»
leven aöo vaak wordt verwaarloosd. Toch fa
deze liefde voor het beroep vaak dg Btuw-
kracht, die grooto dingen tot stand brongt.
Nu zijn er wol is waar ook in don landbouw
personen, die hoor pijn geworden, omdat het
nu oenmaal niet anders kon, daar er voor
hen geen anderen Weg openstond of da ara-
bili-ci voor eau ander werk ontbrak. Zit «dan
