No. 236
Woensdag 10 Juli 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Co's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
Binnenland
BELGISCH - FRANSCH
DUITSCH - ENGELSCH e. a.
BANKPAPIER
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
V" Social fetisclh® kapitalisten.
Buitenland,
Belangrijkste Nieuws.
tegen voordeeBige koersen.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraai 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 s
Bij abonnement belangrijke korting.
Critiek is gemakkeljjk, maar de kunst
is moeilijk.
De Socialisten in België weten ar van
me© te praten.
De Socialistisch© coöperaties hebben
daar n.l. een aantal nijverheidsinstellingen
opgericht, aan welke zij den vorm van
maamlooze vennootschappen hebben gege
ven. Onder dezen vorm bestaan te Gent
en in andere deelen van het land spinne
rijen en weverijen. Op dezelfde basis is
ook een reederij opgericht. Er bestaan
verder fabrieken van films te Gent, fa
brieken van kunstzijde en als financieel©
uiting van al deze ondernemingen bestaat
de Belgische Bank van: den Arbeid, even
eens een naamlooze vennootschap. Het
vorige 'jaar heeft deze bank ook ©en
concessie gekregen in Belgisch Kongo. In
sommige instellingen heeft de Coöperatie
Vooruit alle aandeelen, in weer andere
is zij in de minderheid. Maar ..overal
spelen de vertegenwoordigers van „Voor
uit" of van de Belgische Bank van. den
Arbeid een belangrijke, zoo niet een lei
dende rol in den raad van beheer.
Deze voorspoed,, die een bron van lou
ter vreugde moest worden men had
nu immers gelegenheid het socialisme in
practijk te brengen is echter geworden
een oorzaak van hevige twist en ont
stemming.
De bewuste volgelingen! weigeren n.l.
toe te juichen dat deze instellingen op
„kapitalistische" wijze worden bestuurd
en dat de leiders evenals hunne veelge
smade' kapitalistische collega's zooveel
mogelijk winsten trachten te maken.
Dat gaf reeds vroeger groot© ontstem
ming. Vandaar dat 18 maanden geleden
een commissie werd benoemd om een
grondig onderzoek naar de beschuldigin
gen die in verband hiermede waren geuit
in te stellen. Deze commissie zag er
echter weinig licht in. Er werd altham,
medegedeeld dat zij in die 18 maanden
slechts tweemaal vergaderd had en hoe
genaamd niets was gevorderd.
De leiders werpen de schuld op de
„huidige maatschappij", maar er waren
anderen die oordeelden dat hier toch iets
van den invloed der socialistische be
ginselen gezien moest worden en dat wie
steeds smaalt op het kapitalisme niet
zelf de kapitalistische methoden moet vol
gen.
Het eind van het ver van welluidende
lied was, dat (jpnieuw tot een onderzoek
besloten werd.
Uit deze geschiedenis kan men leeren,
dat het heel wat gemakkelijker is te cri-
tiseeren dan te doen en dat de Socialis
ten ondanks al hun critiek, de kapitalis
tische productie-methode nog zoo kwaad
niet vinden.
Geen Britsche manoeuvres in Rijnland.
In het Lagerhuis verklaarde de staats
secretaris van oorlog in antwoord op
een vraag, of de eerste drie maanden
nog Britsche manoeuvres op Duitschen
bodem zouden plaats vinden:
Bij het Engelsche Rijnleger zullen dit
jaar geenerlei manoeuvres of oefeningen
plaats vinden. De regeering wenscht de
burgerlijke bevolking geen onnoodigen last
te bezorgen.
Op de banken der regeeringspartij' werd
deze mededeeling met instemming ont
vangen.
Over het tijdstip der ontruiming liet
Snowden zich niet nader uit. De jong
ste verklaringen van Henderson laten ech
ter geen twijfel bestaan, dat uit de op
zegging van het Duitsche bureaupersoneel,
dat bij het Engelsche bezettingsleger in
dienst is, tegen 1 September niet zonder
meer een gevolgtrekking kan worden ge
maakt, dat de Engelsche troepen tegen
dien datum ook zullen vertrekken.
Van een algeheele ontruiming op 1
September door de 'Engelsche troepen is
op het oogenblik geen sprake meer.
Waarschijnlijk za) de datum der ont
ruiming eerst in de buurt van Kerstmis
vallen. Men neemt aan, dat de Engelsche
regeering, voor .het geval geen overeen
stemming voor de algeheele ontruiming
wordt bereikt, tjjd wil winnen, om tegen
Kerstmis de ontruiming onafhankelijk van
de overige mogendheden te doen plaats
hebben.
De tunnel onder de Schelde.
De intercommunale en interprovinciale
maatschappij voor de tunnel onder de
Schelde te Antwerpen heeft de conclu
sies der commissie van Grooter-Antwer
pen, inzake de bebouwing van den linker
oever, aanvaard. Zoo is o.m. overeenge
komen, dat het nieuwe kanaal Antwer
penGent niet uitmonden zal in de
Schelde te Burgt, bezuiden Antwerpen,
maar wel tegenover de bocht van Austru-
weel.
De werken zullen niet vóór medio 1930
kunnen aanvangen. Aan de aannemers
zal negen maanden tijd worden gelaten
voor bet bestudeeren der plannen en Tiet
verrichten der noodige boringen terwijl de
maatschappij zelf ,nog drie maanden zal
noodig hebben voor het aandachtig be
studeeren der ontwerpen en het nemen
van de vereischte besluiten.
Db gezonken duikboot
Geen hoep op redding der bemanning.
Omtrent het zinken van een Engelsche
duikboot, waarvan wij gisteren onder tele
grammen melding maakten, wordt nog
gemeld:
De botsing tusschen de twee duïkboo-
ten heeft plaats gehad in de lersche
Zee, ongeveer 20 mijl ten Noorden van
den vuurtoren Van Smalls en 20 mijl
ten '"Westen van Fishguaid.
Zooals bekend zijn er {wee geredden:
de commandant van de duikboot, luite
nant ter zee Gardner, en een onder-offi
cier-telegrafist.
De chef seiner van de H 12 wordt
vermist .en de toestand van den ma
troos Samson van dien bodem is zeer
ernstig.
De twee duikbooten behoorden tot het
instructie-flotille. Zooals gemeld, waren
zjj van de oudste nog in dienst zjjnde
klasse. Zij waren op weg van Lamlash
naar Portland.
Men "heeft in allerijl de beste duiktoe-
stellen naar de plaats des onheils ge
zonden en oiok prof. Leonard Hill, spe
cialiteit op dit gebied, is daarheen ver
trokken om adviezen to geven. Het schip
ligt op een diepte van 100 Meter.
Men meldt nog uit Londen aan de
N. R. Crt.:
De H 47 is een duikboot van de Hol
land-klasse, een oud, langzaam type,
waarvan de eerste tien in den oorlog naar
een Amerikaansch type door Vïckers te
Montreal waren gebouwd en 'die onder
eigen kracht naar Engeland waren geko
men. "Het zijn booten van 440 tot 500
ton en 170 voet lang en zijn voorzien
van .4 21-duims torpedobuizen. De H
47 behoorde tot de zesde duikboot-flo-
tille.
Reuter meldt nader, dat de admiraliteit
vier mijnenvegers order heeft gegeven
zich gereed te maken om onverwijld naar
de plaats te vertrekken, waar de H 47
gezonken is.
Een kruiser, een flotïlle van 5 duik-
bootjagers en twee watervliegtuigen zul
len „zich eveneens daarheen begeVen.
In het Lagerhuis heeft 'Alexander, de
minister van marine, gistermiddag mede
gedeeld, dat de regeering nog geen rap
port had over de oorzaak of de toedracht
van het ongeluk met de H 47, behalve
het feit van de aanvaring zelf, waardoor
de H 47 in 50 vaam water gezonken is.
Ofschoon het beste duikermateriaal en
het oorlogsschip Rodney direct naar de
plaats des onheils waren vertrokken, kon
de minister tot zijn spijt niet de minste
hoop geven op redding Van een der 22
man, die met hun boot nhar de diepte
waren verdwenen. Verschillende leden
stonden bij deze woorden op en bleven
in gebogen houding staan, toen de mi
nister de deelneming der regeering jegens
de nabestaanden uitsprak.
Dir Borms.
Da correspondent van de 'N. R. Ot. te
Brussel meldt, dat het Bormsfonds', on
langs, dr August Bormls en zijn gezin in
het bézit, heeft gesteld van een, met een
deel der ingozamelde gelden, aangekocht
huis. Het overblijvende deel van het bij
eengebrachte kapitaal is echter niet vol
doende om hein ook nog een behoorlijike
lijfrente te verzekeren zoodat nu, door
het fonds een nieuw beroep op de finan
cieel» offervaardigheid van de Vlaamsche
bevolking wordt gedaan, met het doel
vóór het einde van het jaar ook dit nog te
verwezenlijken.
De ziekte vare den Engelsehen Kon'np,
Het Engelsche publiek is zeer opgewon
den door de mededeeling van de lijfartsen
van den koning, dat bet vertrek' naar
het slot Sendringham moest worden^ uit-
steld, omdat een nieuw Röntgenonderzoek
mioest plaats vinden. Dit onderzoek duur
de ongeveer vijf kwartier.
Volgens een mededeeling van de me
dische autoriteiten heeft de ottering van
de zweer, die zich ouder de operatiewond
heeft gevormd, nog niet geheel opgehou
den.
Daar de hleeling van de wond afhanke
lijk is van het ophouden van de ettering
wordt na het Röntgenonderzoek de moge
lijkheid van een nieuwe operatie overwo
gen.
Voor het Budkinghamipalace beweegt
zich voortdurend een groote menigte.
Wolkbreuken In Voor-imcUë.
Uit Madras wordt geimield, dat de West
kust van Voor-Indië geteisterd is door
wolkbreuken, stormen en overstroomin
gen. In den vazalstaat Cochin zijn ver
scheidene dorpen door de bewoners ont
ruimd moeten worden en talrijke huizen
weggespoeld.
Uitgebreide oppervlakten bebouwd land
zjjln verwoest.
Uit Trivandroeim aan 'de Zuid-Oostkust
wordt gemeld, dat 14 inlanders, wier
boot 'in de branding lamgeslagen was,
vermist worden.
Betoogende vrouwen in het Lagerhu'e.
Tien vrouwen hebben Maandagavond
getracht een betooging te houden in de
wandelgangen van het Lagerhuis. Zij zon
gen me; krachtige stem de internationale
en wierpen hun mantels af, waardoor
sjerpen bloot kwamen, waarop in roode
letters allerlei eischen aan de regeering
geschreven stonden. De politie heeft, de
vrouwen dadelijk verwijderd, die onder
gegil het Huis verlieten. Onder de auspi
ciën van de internationale vereeniging
voor hulp aan de gevangenen voor den
klassenstrijd hadden de vrouwen zich
naar het Lagerhuis begeven om de ar
beiders-afgevaardigden te ondervragen
naar aanleiding van de verklaring van
den minister van binnenlandsche zaken,
dat hij1 geen wijziging kon brengen in
de veroordeeling van verschillende mijn
werkers, die thans in de gevangenis ver
toeven.
De Vereer». Staten en Rusland.
De Daily Telegraph wijst in een "be
richt uit New-York erop, dat er in de
houding van de Amerikaansche regeering
en speciaal van president Hoover, een
omkeer is gekomen ten aanzien van de
officiëele erkenning der Sovjet-regeering
door de regeering der Vereenigde Staten.
Er schijnt mogelijkheid te bestaan, dat
Hoever, onder den druk van invloedrijke
kringen, de vroegere weigering der Ame
rikaansche regeering om de Sovjet-Unie
te erkennen, aan een nieuw onderzoek
zal onderwerpen.
Een groep Amerikaansche mdustriëelen
en bankiers, die de volgende maand een
reis van vier weken naar Sovjet-Rusland
onderneemt, is reed3 van deze gewij
zigde houding der Amerikaansche regee
ring op de hoogte gesteld.
Omtrent president Hoover wordt mede
gedeeld, dat hij de opvatting van Kellog
en Hughes over de Russische propagan-
da-warkzaamheden nooit gedeeld heeft en
dat hij de geheel© kwestie van het her
vatten der betrekkingen met Sovjet-Rus
land altijd van een zeer nuchter stand
punt heeft bekeken.
Dr mislukte staatsgreep 're Roemenië;
De Roemeenscbe regeering heeft een
communiqué uitgegeven betreffende het
onderzoek inzake de staatsgreep. Dit on
derzoek heeft aan het licht gebracht,
dat de gepensionneerde kolonel Stoica,
die in verband met een knoeierij den
dienst moest verlaten, twee maanden ge
leden een fascistische organisatie in het
leven heeft geroepen. Zijn zoon, die als
ingenieur is aangesteld als hoofd van
een afdeeling bij de vliögtuigenfabrieken,
wist het vertrouwen van vier officie
ren en een aantal opzichters te winnen
en overreedde hen zich bij de beweging
aan te sluiten.
Op een nachtelijke bijeenkomst, werd
den leden der organisatie bij jnonda van
Stoica verzocht wapens mee te brengen.
Daar zulks verboden is, zijn de leden
der organisatie in hechtenis genomen,
in het geheel 28 personen. Na afloop
van bet onderzoek door de politie zul
len zij voor den rechter worden geleid.
Tiroizki terug naar Rusland?
Volgens een bericht uit Riga aan de
„Morning Post" zijn thans onderhande
lingen gaande tusschen den sovjet-leider
Stalin en Sen verbannen Trotzki over
den terugkeer van 'laatstgenoemde naar
Rusland.
Trotzki zon met een belangrijke taak
in het roode leger worden belast.
De 'hittegolf 'ire die Ver. Staten.
Uit New-York wordt gemeld:
Nog steeds heerscht hier he ontzet
tende hitte; talrijke personen zijn reeds
door een zonnesteek getroffen. Tot dus
ver bezweken zeven personen.
Ook in de naburige steden vielen
slachtoffers.
In "Washington wees de thermometer
gisteren 39 gr. C. aan.
Korte berichten.
Een groote brand in het fabrieks-
dorp Koetisjwa bij Swerdlowsk .(Jekate-
rinenburg) heeft ongeveer duizend hui
zen in da asch gelegd, waaronder alle
openbare gebouwen. Er moeten ook men-
schen in den brand zijn omgekomen.
Uit Colon, aan het Panama-kanaal,
wordt gemeld, dat twee Amerikaansche
luitenant-vliegers van het leger zijn om
gekomen. Hun vliegtuig was gevallen en
in brand gevlogen.
De „Daily Chronicle" deelt mede,
dat Lloyd George het plan heeft dit jaar
zijn parlementaire vacantie met vrouw,
dochter en zoon in Duit.schland, in het
Schwarzwald door te brengen.
In het op 12 K.M. van Sorient ge
legen plaatsje Pont-Scorff is gisternacht
een hotel afgebrand. De eigenaar van
het hotel, zijn zoon en 2 kinderen van
4 jaar zijn daarbij omgekomen.
De Fransche 'Kamer heeft gisteren
met algemeene stemmen het wetsontwerp
tot ratificatie van de handelsovereen
komst met Duitschland aangenomen.
Aan de Noordkust van Spanje ter
hoogte van Gij en heeft aan boord van
een visschersvaartuig een ketelontplof
fing plaats gehad. Tengevolge hiervan
werden zes zeelieden gedood en vier
anderen zwaar .gewond.
DE BELASTINGDRUK.
Het Vejbomd van Ned. Werkgevers
heeft een overzicht samengesteld van den
„belastingdruk onder de werking van de
wet op de financiëele verhouding tus
schen Rjjk en gemeenten", in de voor
naamste industrie-gemeenten.
Doel van het geschrift is niet critiek
te oefenen op het thans nog bij de Eer
ste Kamer aanhangige wetsontwerp; De
uitgave beoogt slechts een beeld te geven
van den vermoedeljjken belasting-druk in
1931—'32.
Uit het zeeT uitgebreide cijfermateriaal
worden verschillende conclusies getrok
ken; nu eens voor sommige der bespro
ken gemeenten, dan weer ten opzichte
van de nivelleering en eindelijk voor lie
druk in het algemeen.
Zoo blijkt, dat Enschedé thans de laagst
belaste industrie-gemeente is, doch dat
Utrecht voortaan deze plaats zal in
nemen.
De nivelleering is voor de zestien be
sproken industrie-gemeenten niet zoo heel
groot; maar wordt belangrijk, wanneer
men vergelijkingen maakt met de woon-
gemeenten. De scherpe kanten zullen van
de contrasten afgeslepen worden.
Ten slotte, wat de algemeene belasting
druk betreft, zal de lezer imerkt het
inleidend woord op na "kennisneming
van onze berekeningen vermoedelijk met
ons onder den indruk verkeeren, dat ook
na het tot stand brengen van den meer
gelijkmatigen belastingdruk de publieke
lasten voor tal van belastingschuldigen
nog bijzonder hoog blijven.
Het slot luidt dan ook:
„Neemt men alles in aanmerking, dan
ligt de conclusie voos de hand, dat een
belastingdruk ia 1931'32 van 2030
pCt. van het inkomen en hewger bjji niet
Binnenland.
Een vliegtuig in zee ge vallen.
De candidaatstelling voor de Eerste Ka
mer.
Vergadering Vereen. Gasfabrikanten.
De „Bektem II" te Middelburg.
Een Nederlandsch vliegtuig verongelukt.
Groote brand te Groningen. (Telegram
men).
Buitenland.
Een hittegolf in Amerika.
Een Engelsche duikboot gezonken.
De mislukte staatsgreep in Roemenie.
eens 'de allerhoogste inkomens nog al
lerminst bevredigend kan worden ge
noemd.
De totale belastingdruk zal in het mee-
rendeel van de gemeenten nog uitermate
zwaar blijven. De verlichting, welke door
de plaatsgevonden verlagingen van de
Rijksinkomstenbelasting en haar opcen
ten bereikt is en de verandering per 1
Mei 1931 in den gemeentelijken belas
tingdruk vormen stappen in de zoo zeer
gewensebte richting, maar een eindsta
dium is daarmee nog allerminst bereikt.
De tijd is dan ook nog ver, dat de
wil te bezuinigen kan verslappen. En
de conclusie van het rapport van den
Nijverheidsraad in '1924, dat de verde
diging sbelastingen I en II in het belang
van de kapitaalvorming zoo spoedig mo
gelijk moeten verdwijnen, wordt door ons
Verbond dan ook thans nog gedeeld."
Eerste Kamerverkiezing.
De leden der Eerste Kamer worden,
gelijk 'bekend, gekozen, "door de leden
der Provinciale Staten. Voor de verkie
zing worden de provinciën vereenigd tot
de volgende groepen, in elk waarvan
wordt gekozen het daarbij vermeld aan
tal leden der Eerste Kamer:
I. Noord-Brabant, Zeeland, Utrecht en
Limburg 13.
II. Gelderland, Overijssel, Groningen,
en Drenthe 13.
III. Noord-Holland en Friesland 12.
IV. Zuid-Holland 12.
De helft van de leden der Eerste Ka
mer treedt om de drie jaar af. De sene
helft 'bestaat uit de leden, gekozen in
de provinciën der groepen I en III da
andere helft uit de leden, gekozen in
de provinciën 'der groepen II en IV.
Dit jaar zijn aan de beurt van aftreden
de Eerste Kamerleden, gekozen door do
provincies der groepen I en III en wel:
11 R.-K. n.I. de beeren Blomjous, Fran
sen, Baifmans, Heerkens Thijs sen, Jans
sen, de Jong, van Lanscbot, Miehxels
van Kessenich, Reijtner en de Wit, ter
wijl er nog een vacature bestaat tenge
volge van het overlijden van den heer
Verbeyen;
6 S. D. A. P., nJ. de heeren Lindeijer,
Moltmaker, Polak, Wibaut en, mevr. Pot
huis-Smit;
3. C.-H. n.l. de heeren Pollema, de
Savornin Lohman en Verbouteren;
3 A.-R. n.I. de heeren Croles, de Veer
en De Vlugt.
2 Vrijheidsbonders, n.l. de heeren v.
d. Bergh en De Muralt;
1 Vrijz. Dein. n.I. de heer Van Ernbden.
Gisteren heeft de candidaatstelling
plaats gehad.
De candidaten voor de groep Noord-
Brabant, Zeeland, Utrecht en Limburg
hebben wij' gisteren reeds gemeld, be
halve die van de Staatk. Geref. par
tij' Eet zijix: 1. A. Kersten te Rotterdam;
2. S. Zandt te Delft, 3. E. Kuijk te Am
sterdam.
Voor groep III werden de volgende
candidaten gesteld:
R.-K. Staatspartij': Voor de pro
vincies Noord-Holland en Friesland. 1,
J. N. Hendrikx te Bloemendaal; 2. J. N.
J. E, Heerkens Tbpseri (aftr.) te Haar
lem; 3. P. Reyiner (aftr.) te Hilversum;
4. M. de Visser 'te Leeuwarden; 6- H.
