No. 230
Woensdag 3 Juli 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HEHDBIKSE Co s BANK - BOES
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Gemeenteraad van Goes.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 JULI vervallen
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Uit de Provincie.
D irecteur- H oof dredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
'De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 e'
Bij abonnement belangrijke korting.
Gistermiddag vergaderde de Gemeen
teraad van Goes onder voo'rzitterscliap
van den Burgemeester. Afwezig dhr Van
Poelgeest, wegens uitsitedigheid en dhr
Koning wegens droeve familie-omstandig
heden.
Alvorens met de werkzaamheden aan
te vangen, dankt de Voorzitter den Raad
hartelijk voor de groote verrassing
hem bereid op 22 Juni j.l. Spr. is daar
zeer gevoelig voor en niet minder voor
de wooiden door wethouder Wan "Melle
toen tot hem gericht. Spr. hoopt, dat
hij nog vele jaren in gezondheid 's Raads
voorzitter mag zij'n. (Applaus.)
Ingekomen 'stukken. Deze wor
den voor 'kennisgeving aangenomen. Al
leen het schrijven Van {Je hoeren Van
Riet en de Bruijne om wijziging van het
raadsbesluit van 22 Maart 1928 inzake
bebouwing van gronden aan dein Oost-
wal gaat naar B. en W. om prae-advies.
De voorzitter corrigeert nog eVen
zijn me-dedeeimgen in de vorige vergade
ring, ials zouden B. en W-. van Kapelle des
tijds toegezegd hebben, 'te zullen komen
spreken over de gasvoorziening, maarniet
zijn verschenen. Spr. deelt mede, dat
dit niet komen van dit college berust
op een vergissing. Dit was spr. in de
vorige vergadering nog niet bekend, an
ders had hij zich anders uitgelaten.
De nieuwe verordening op het Man
huis en de nieuwe instructie voor den
concierge dier inrichting worden z.h.s.
vastgesteld.
Tot onderwijzeres aan de O'. L. school
A wordt benoemd mej. A. J. J. Kloos
terman alhier met 8 st. tegen 3 st. op
mej. A. v. d. Ende te Wdlhelminadorp.
Tot leiden der commissie tot schatting
der waarde van tot het grondbedrijf be-
hoorende gronden worden benoemd de
heeren W. L. B. J. Dekker, W. Kakebeeke
en F. G. C. Rothuizen.
De prijzen van de gronden in de ge
meentelijke bouwterreinen voor het tijd
vak 1 Juli '29 tot 30 Juni '30 worden
ongewijzigd gelaten.
De voorzitter -deelt mede, dat nog een
rapport van den accountant wordt inge
wacht over de boekhouding bij het grond
bedrijf.
Het voorstel van B. en "W., ten aan
zien van de voorwaarden, waaronder uit
breiding van het terrein der Ambachts
school kan plaats hebben, wordt met
alg. st. aangenomen.
Ook wordt op het verzoek dier vereeni-
ging om gebruik van schoollokalen be
schikt, zooals B. en W. voorstelden.
De voorzitter stelt nog aan de orde
een adres van den Goeschen Bestuur-
dersbond, waarin wordt verzocht, de
loonen aan tijdelijke werklieden bij de
gemeente gelijk te doen zijn aan de con
tractueel geregelde loonen voor grond
werkers.
De voorzitter leest een schrijVen
voor van den Directeur van Gemeente
werken, waarin deze zegt, dat do-or Ge
meentewerken een uurloon is betaald van
36 cent, terwijl het contractueele loon
40 k 42 cent is. De oorzaak daarvan is,
dat dikwijls bij de gemeente menscben
te werk zijn gesteld, die niet meer geheel
volwaardig waren of die bij een ander
minder gemakkelijk terecht konden. Wel
mag daaruit niet geconcludeerd worden
dat uitsluitend met minderwaardige
krachten is gewerkt,
Er waren ook wel goede werklieden
bij. Genoemde Directeur zou wel willen
voorstellen bij de rioileeringsiwerkan aan
den Oostsingel het contractueele loon uit
te betalen, omdat daar alleen valide ar
beiders wekken. Ook heeft hij geen be
zwaar tegen terugwerkende kracht voor
deze arbeiders. Ais men echter in alle
gevallen de contractueele loonen wil uit
betalen, zal het gevolg zïjh, dat niet an
ders dan volwaardige krachten worden
aangenomen.
De voorzitter zegt, dat B„ en W. zich
met dit rapport kunnen vereenigen.
Dhr B u iji s, ad., acht het billijk, dat aan
het collectief contract de hand' wordt ge
houden. Het contractueele loon voor
grondwerk is 42 cent. Bij- den kabelaanleg
wordt zelfs 45 cent door somimigen ge
haald en het minimum is daar voor allen
(slechten en goeden) 40 Cent. Spr. wil de
terugwerkende kracht toepassen tot
aan den datum, waarop hlet adres is in
gezonden, dus ook op de arbeiders, die
aan de haven hebben gewerkt.
Wetli. Go-ed bloed, A.R., merkt op:
de Raad moet goed wieten, wat h'ij doet.
Worden de contractueele lopnen uitbe
taald, dan worden ook alleen volwaardige
krachten aangenomen. Dan gaat bet niet
meer zooals nu. Tot heden werd niet
altijid even nauw gekeken. Maar dat is
dan klaar. We moeten dati zakelijk zijh
en vragen voor ons geld bet beste. Voor
terugwerkende kracht is Spr. bang. Het
is voor den O-oistsingel wat anders. Daar
werken .alleen volwaardige krachten.
Dhr v. Vloten, v.b., heeft tegen dit
laatste ook geen bezwaar, maar toch wil
Spr. nu, vanwege de consequenties, geen
definitieve, principieele "beslissing netnen.
Spr vindt het beter het adres aan te
houden. ,De zaak is nu niet voldoiende
voorbereid.
Dhr S i m o n s, R.K., ondersteunt dit.
De voorzitter deelt mede, dat B. en
W. dit overnemen en duis voorstellen
aan de arbeiders alan den Oosts inge-1 het
contractueele .loion uit te betalen, maar
verder de zaak te laten rusten tot een
volgende vergadering.
Dit wordt aangenomen.
Rondvraag. Dhr Potter, G.H., zegt,
dat er hedenmiddag weer een .aanrijding
heeft plaats -gehad op den hoek Lange
Kerkstraat bij de fa. Wilking. Spr. zou
willen, dat daar, ook des Dinsdags na
drie uur, een verkeersagent bleef 'gepos
teerd.
De voorzitter zal dit nog eens be
spreken met den Commissaris van Politie,
maar vreest, dat het niet kan. Ook op den
hoek van de Keizerstr.Opril is een ver
keersagent noodi'g, maar opk dit kan niet.
Dhr Simons: -overuren laten maken.
Die voorzitter: men kan toch de
agenten, die nachtdienst hebben gehad,
overdag geen dienst laten do-en 1
Dhr Cirucq, s.d., prijkt het, dat de
Wilhelminastraat zoo goed stofvrij-1 wordt
gehouden, maar dringt er opi a-ain, ook
eens te denken aan den Heernis-sieweg,
want daar is het erg met het stof.
De voorzitter z-egt een onderzoek
toe.
Hierna besloten zitting.
De ontruiming van het Rijnland.
De diplomatieke medewerker van de
„Daily Telegraph" schrijft, dat de Engel
se^ regeering zoo vast tot de ontruiming
van het Rijnland besloten is, dat zij er niet
voor terug zal schrikken, alleen haar troe
pen terug te trekken, indien zijl niet kan
bereiken, dat de ontruiming algemeen
doorgevoerd wordt.
Weliswaar zijn in het hoofdkwartier
der Britsche bezettingstroep-en te Wies-
bdden nog geen orders uit Londen ont
vangen, doch plannen voor een snelle
ontruiming door de Engeische troepe-n,
zijn in voorbereiding.
Sprinkhanenplaag op Corsica.
Het eiland Corsica wordt op bet ©ogen
blik, naar uit Parijs gemeld wordt, geteis
terd door een sprinkhanenplaag. De
sprinkhanen-zwermen zijn van de Afri-
kaansche kust ge'kcmen en hebben de -da
len in het 'Zuiden van het eiland geheel
verwoest. Akkers, weiden, wijnbergen en
-olijftuinen 'zijn geheel kaal gevreten. Het
vee moest naar de wei-den op de bergen
worden gebracht, -daar op 'de vlakte geen
voldoende voedsel meer voorbanden was.
Noodweer boven Dresden.
Maandagmiddag beeft boven Dresden en
omgeving een hevig onweer gewoed, dat
met een wolkbreuk gepaard ging.
De brandweer moest in -talrijke gevallen
hulp verleenen, -om kelders en laag gelegen
huizen leeg te pompen.
In -de Glashuetterstras-se werden 3
grondwerkers, -die in een 3 meter diepen
kuil werkzaam waren, -door de in beweging
geraakte aardmassa bedolven. Twee hun
ner konden worden gered, -doch daarop
volgde een nieuwe verschuiving van de
aardmassa, -zoo-dat -de derde eerst twee'uur
later, slechts als lijk, k-on worden gebor
gen.
Weer een socialistisch baron in hef
Belgische parlement.
Bij de jongste verkiezingen in België is
'n authentieke baron do-or de ro-o-de prole
tariërs van Turnhout nialar 't parlement
-gezonden in -den persoon van -den -hoog
welgeboren heer baron van der -Gracht de
Reimerswal.
Deze aristocraat zal echter in deze kwa
liteit niet lang meer een unicum zijn in -de
roo-de gelederen, want zoo juist word-t ver
nomen, dat de Zondagnacht te Brussel
overleden socialistische -oud-minister
Wauters, in 'de 'kamer -zal -opgevolgd wor
den -door baron de Rasquinet.
Zij worden met den -dag meer en meer
bourgeois, -de roode heeren.
Korte berichten.
- Uit. Moskou wordt gemeld, dat in het
gouvernement Wladiwost-o'k een herige
storm heeft gewoed, waardoor -groote over
stroomingen zijn ontstaan en -die -groote
schade heeft aangericht. Op vele plaatsen
is -de spoorbaan on-derspoeld en vernield.
In de stad Nikolisk-üssurisjki staan 270
buizen -onder water, terwijl ook vele dor
pen overstroomd zijn.
De internationale Jscontroledienst
heeft thans een rapport gepubliceerd o-veï
het vo-orkotmen van ijlsbergen in het Noor
delijk gedeelte van den Atlanti-sch'en Oce
aan. De controledienst heeft vastgesteld,
dat er dit jaar ongeveer evenvee-l ijsbergen
in het Noordelijk gedeelte van den At-
lantischen oceaan voorkomen als 'in 1912,
toen de „Titanic" is vergaan.
Naar verluidt, is -de Engeische re
geering voorne-mens lord Robert Cecil
weer tot gedelegeerde van Engeland bij
-den volkenbond te benoemen. Lord Cecil
zal dan Engeland in September op 'de
vergadering van den volkenbond vertegen
woordigen.
NIEUWE REGELING VAN DE PACHT.
Ingediend is thans een wetsontwerp
tot nieuwe regeling van de pacht, zoo
mede een wetsontwerp betreffende in
stelling van pachtoommissies.
In de toelichting wijzen de ministers
van justitie en van binneulandsche za
ken en landbouw er op, dat het pacht-
vraagstuk een oe-oonomische kwestie van
algemeen belang is. Er is blijkens de ladd-
bouwliteratuur e.d. een duidelijke meer
derheid aan te wijzen van hen, die, zij
het in verschillende richting, van hoo-
gerhand een ingrijpen in de bestaan-de
pacbttoestanden bepleiten. Het overvloe
dig aantal gegadigden voor pachtsgro-n-
den en het-gebrek aan cultuurgrond wer
ken samen om de pachtprijzen hoog te
houden. 'Het opbieden bij- openbare ver
pachtingen ontketent bovendien oogen-
blikkelijke hartstochten, waarvan de
pachter later de nadeelige gevolgen moet
ondervinden. Het commerciëele element
in de pacbtverhoudingen beeft in vel-e
gevallen de overhand gekregen waarbij
de persoonlijke band tus-s-chen pachter
en verpachter Verslapt is. Het risico van
het bedrijf drukt op den pachter, terwijl
hem bedrijfs- en bestaansonzekerheid
steeds bedreigen.
Dat de wetgever in staat zou zijn. de
misstanden in het front aan te vallen,
stelde men aldus de ministers
zich niet voor. Z-oodanige aanval is
slechts in te leiden door vermeerdering
van cultuurgrond -door inpoldering, ont
watering en ontginning, voorts voorlich
ting door consulenten en het landbouw
onderwijs, alsmede onderlinge organisa
tie.
Daarnaast blijft echter voor den bur
gerlijken wetgever -e-en taak om betere
verhoudingen te bevorderen.
Het verslag van de staatscommissie
voor bet p-achtvraagstuk, dat getuigt van
diep-gaande studie, heeft de regeering bij
het ontwerpen van haar vo-orstellen tot
leidraad gediend. Voorts is niet nage
laten, contact te zoeken met de prak
tijk; het regeeringsontwerp wijkt in eenige
o-pzichten van -de vo-orstellen der com
missie af.
Dit ontwerp regelt: le de vergoeding
voor verbeteringen; 2e het recht op re
missie en dat o-p verho-oging van den
pachtprijs; 3-e de continuatie van pacht;
4e verschillende minder o-p den voorgrond
tredende punten, waaronder de vormen
van pacht, het schriftelijk aangaan der
pachtovereenkomst, pacht als zakelijk
recht e.a.; 5e de rechtelijke competentie
in zaken betrekkelijk tot een pachtover
eenkomst.
Met afwijking van de bier gegeven volg
orde zet d-e regeering eerst uiteen, waar
om-, hoewel bezwaren, aan een wettelijk
continuatie-recht verbonden, d-e oommis
sie in haar meerderheid hadden onthou
den, een dergelijk recht in haar ontwerp
op te nemen, toch een beperkt con-
tinuatierecht wordt voorgesteld. Dit rechf
vindt toepassing bij hoeven en bij los
land slechts, wanneer dit van dien aard
is, dat 's pachters bedrijf in belangrijke
mate of zelfs geheel en al met bet al of
niet yoortduren der pachtovereenkomst
gemoeid is. Tevens is het recht voorbe
houden om bij algem. maatregel van be
stuur voor streken, waar het bestaan des
pachters afhangt van verpachtingen van
gronden van geringer oppervlakte dan
f300 per jaar, het recht op continuatie
te do-en gelden.
Voorts komen alleen die opzeggingen,
welke onredelijk zijn, vo-or opheffing door
den rechter in aanmerking. Het vrije ver
keer in -onroerende goederen, dat op ra-
tioneelen grondslag berust, wordt dus
niet belemmerd.
Op het punt van „vergoeding voor ver
beteringen" is bet ontwerp der staats
commissie gevolgd. Erkend wordt het be
ginsel, dat d-e pachter bij het einde dier
pachtovereenkomst tegenover den ver
pachter, een recht heeft op een billijke
vergoeding vo-or de door Uem aange
brachte verbeteringen, tenzij de verpach
ter zich duidelijk te-gen voorgenomen ver
beteringen beeft verzet.
Wat bet recht op remissie en o-p ver-
h-oo-ging van -den pachtprijs betreft, in de
ontworpen regeling zijn grondslagen ge
geven, waarop een toepassing van zulk
recht, geheel aan de eiscben van billijk
heid voldoende kan worden gebouwd.
De overige voorgestelde wijziging-en en
aanvullingen in het materiëele recht tre
den in hun practische gevolgen mind-er
op den voorgrond, doch -evenzeer mag
worden verwacht, dat zij zullen medewer
ken om misstanden in d-e pachtverhoudin-
gen te doen verdwijnen.
Ten aanzien van het mede ingediende
ontwerp op de pachtoommissie (later zal
een ontwerp volgen voor de noodige wij
zigingen in de verdere wetgeving inzake
de pacht, welke thans nog worden voor
behouden) wordt ge-zegd, dat aan de
pachtcommissie meer autoriteit moet wor
den .toegekend; het onderhavige ontwerp
komt daaraan tegemoet. Haar leden wor
den benoemd in overleg met d-e betrok
ken landbouworganisatie en zij zijn geen
ambtenaren. De samenstelling der pacht
oommissies is naar het beginsel van ge
lijke vertegenwoordiging van pachters en
verpachters; de commissie wordt inge
steld bij Kon. besluit.
Het jubileum van de Koningin-Moeder.
Aan de gelden,,welke- door het Comité
van de vrouwen uit Nederland en Neder-
landsche vrouwen in het buitenland, als
mede uit Oost- en West-Indië ter beschik
king van de Koningin-Moeder zijn ge
steld ter gelegenheid van H.M.'s jubileum,
vermeerderd met de, na de ontvangst
daarvan -gekweekte rente, zal Hare Maje
steit de volgende bestemming geven:
lste. Het bedrag, door de Nederland-
sche vrouwen hier te lande en in het
buitenland gescbonken, zal H.M. in zijn
geheel besteden aan een door H.M. in
het leven te roepen Stichting, vo-or ver
pleging en opleiding van, alsmede onder
wijs aan lichamelijk gebrekkige kinderen
van Nederlandsche nationaliteit.
2de. Wat het geldsbedrag betreft, door
de vrouwen uit Indië ter beschikking van
Hare Majesteit gesteld, beeft H. M. be
sloten, daarvan de volgende schenkingen
te doen:
a. 25.000 gld ten bate van de Vereeni-
ging voor Ziekenverpleging in Nederl.-In-
dië te Batavia;
b. 10.000 gld. ten bate van de Centr.
Vereeniging tot bestrijding van de tuber
culose in Nederl.-Indië (sanatorium Pat-
jet);
c. 10.000 gld. ten bate van leprozen-
inrichtingen van de samenwerkende Zen
ding op Sumatra;
d. 10.000 gld. ten bate van den phi-
lantr. en maatsch. arbeid van de R.K.
Missie op Borneo en Nieuw-Guine-a;
e. 10.000 gld. ten bate van den philantr.
en maatsch. arbeid van "bet Leger des
Heils in Nederl.-Indië;
f. 10.000 gld. ten bate van bet te stich
ten ziekenhuis en sanatorium in de Mina-
bassa (Celebes);
g. 5000 gld. ten bate van de Witte*-
Kruis-kolonie (mevr. Van Emmerik) te
Salatiga;
b. 5000 gld. 'ten bate van de Opvoe
dingsgestichten Oranje-Nassau (P. v. d.
Steur) 'te Malang;
i. 5000 gld. ten bate van de opvoe-
Binnenland.
Het kabinet afgetreden.
De moordzaak-Lans ta Rotterdam.
De watervoorziening van Souburg.
Gemeenteraad van Go-es.
C-ontrole op gewicht der motorrijtuigen.
Nieuwe regeling van de pacht
Buitenland.
Gaan tie Engelschen het Rijnland ontrui
men?
Groote brand bij San Francisco.
Sprinkhanenplaag op C-orsica.
dingsgestichten van de zending ta Soe-
kaboemi
k. 5000 gld. ten bate van de Vereeni
ging tot verbetering van bet lot der blin
den te Bandoeng;
1. 5000 gld. ten bate van de leprozen-
inrichting Dono Redjo te Klaten;
m. 4000 gld. ten bate van de Jan Pie-
tersz. Coenstichting te Batavia;
n. 3000 gld. ten bate van de leprozen-
inrichting Majella-Stichting in Suriname;
o. 3000 gld. ten bate van de leprozen-
inrichting Bethesda in Suriname;
p. 1500 gld. jen bate van het R. K.
ziekenhuis op Curacao;
r. 1000 gld. ten bate van het Groene
Kruis-zie-kenhuis op Curacao;
s. 400 gld. ten bate van patiënten van
de gouvemementsleprozerie Chatillon (Su
riname);
t. '200 gld. ten bate van patiënten van
de gouvernementsleprozerie op Curacao.
De Staking in het houtbedrijf.
In antwoord op den brief van burge
meester K. ter Laan van 28 Juni j.l.,
waarbij deze zijn bemiddeling aanbood,
tot verkrijging van een oplossing van
het conflict hebben de vier samenwer
kende organisaties van (ie werknemer"
een brief aan den Burgemeester gericht.
Na zich te hebben verweerd tegen een
bewering van werkgeverszijde, als zou
den de arbeiders den strijd op leven en
doo-d willen voortzetten, met afwijzing
van iedere bemiddeling, deelen zij mede,
volkomen toegankelijk te zijn voor iedere
bemiddeling, die er op gericht is, om
met inachtneming van de redeljj-ke ver
langens, dit conflict tot een bevredigende
oplossing te brengen.
Zij- wijzen er echter op, dat de werk
gevers lot dusver een tegenovergesteld
standpunt ingenomen hebben, waarvan zj
het laatst in hun brief aan den rijks-
bemiddelaar van 15 Mei hebben blijk
gegeven.
De werkgevers verklaren wel een be
spreking te willen, na 'eerst verzekerd
te hebben, dat er op geen enkel punt
iets toegegeven wordt.
Indien dit alsnog het standpunt van
de werkgevers is, kan naar het oordeel
van de stakingsleiding een bespreking
als door den burgemeester bedoeld, niet
alleen geen enkel resultaat hebben, maat
valt integendeel te vree-zen, dat in plaats
van toenadering te brengen, -een ver
wijdering van partijen er bet gevolg van
-zal zijn. Zij geven op dien grond aan
burgemeester Ter Laan in overweging
om zich van een en ander wel te verge
wissen, alvorens partijen bijeen te bren
gen.
De uitslag der verkiezin
gen. De uitslag der Tweede Kamerver
kiezingen zal, naar verwacht wordt, Don
derdagavond laat bekend zijn. Zoodra wij
dien uitslag weten, zullen wij daarvan
per bulletin aan ons bureau en onzo
bijkantoren melding maken.
Vriendelijk, doch dringend
verzoeken wij onze lezers b ij
ons niet telefonisch te infor
meer e n.
