No. 228
Maandag 1 Juli 1928
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
KEEST
A. C. VAN DER REST,
HENDRIKSE&Co's BANK-GOES
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
De Politiek en de Godsdienst
J. J. Q. VAN DUK.
No. 1 van lijst 5.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 JULS vervallen
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Binnenland
D irecteur- H oofd redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 c
Bij abonnement belangrijke korting.
Nog altijd zijn er menschen, schrijft
de „Amsterdammer", die meenen, dat eir
geen verband is tusschen godsdienst en
politiek.
Ze redeneeren aldus.
De godsdienst betreft de geestelijke en
hemelsche dingen.
De politiek bemoeit zich alleen met
aardsche en tijdelijke dingen.
De godsdienst kent geen andere wa
penen dan die' geestelijk zijn.
De politiek steunt oip het wapen des
geweids.
Twee rijken, twee beginselen, dus die
elkaar uitsluiten.
Onver eenigbaarl
Dus doet de Christen verstandig, wan
neer hij! zich niet met de politiek bemoeit.
Is deze redeneering juist?
Neenl
De menschen, die godsdienst en .poli
tiek onvereenigbaar achten, verwarren
twee dingen, namelijk wat i s en wat
moet zijn.
Feitelijk, praktisch, staat helaas de Po
litiek dikwijls volstrekt tegenover den
Godsdienst. '-
Veelal rekent zij alleen miet puur zelf
zuchtige belangen.
Zij vraagt niet naar het heil van andere
menschen, andere volken, maar zoekt het
voordeel van éigen partij en eigen ik.
Maar dit droeve feit doet Gods gebod
niet teniet.
God eischt niet alleen van den enkelen
mensch, maar ook van de regeerders van
het volk, dat zij zullen handelen naar
Zijtaen wil.
Ja, wat van den burger persoonlek
geldt, geldt nog te meer van de Over
heid, namelijk, dat het gebod der liefde
en de eere van Gods Naam richtsnoer
moet zijn van alle daden.
De Overheid heeft tot taak te zorgen,
dat heel het volk een gerust en stil leven
kan leiden in alle godzaligheid en eer
baarheid.
Zondigt de Regeering tegen deze roe
ping, gelijk de Farao's en Nero's deden,
en thans de Bolsjewisten doen, dan maakt
zij het godsdienstig leven onmogelijk. Po
litiek en godsdienst zijin dus nauw aan
elkander verbonden.
De Politiek moet den Godsdienst be
schermen.
De Politiek moet zelf godsdienstig zij'n.
In vroeger eeuwen hadden de burgeTs
nagenoeg geen invloed OP' de samenstel
ling van de regeering.
De menschen werden door de despoten
geregeerd als onmondige 'kinderen, die
niets hebben te zeggen.
Thans leven wij', dank zij! de vrijma
kende kracht van het Christendom, in an
dere verhoudingen.
Wij menschen worden niet als slaven
of beesten, maar als menschen behan
deld.
Het volk moet het gezag eerbiedigen.
De Overheid regeert in den Naam van
God.
De Schrift zegt: „Door Miji regeeren
•de koningen."
Maar het mondigQ volk heeft het recht
op de keuze van de regeeringspersonen
en op'den vorm van het regiment invloed
uit te oefenen.
De wetten worden niet zonder goed
keuring van het volk vastgesteld.
Voor dit feit moeten wijl dankbaar zijn.
En ook den plicht, die er uit voort
vloeit, aanvaarden.
Straks wordt gij, door de Oveiheid
zelf, naar de stembus geroepen.
Mede van uw stem hangt het af, of wij
Christelij fc zullen worden geregeerd,
of wij hier in Nederland een gerust en stil
leven mogen leiden in alle godzaligheid
en eerbaarheid.
Er zijn tal van burgers, die het tegen
deel beoogen.
Zij willen heit volksleven leiden in de
bedding van het ongeloof.
Hun politiek bedreigt het gezin, het
huwelijk, de moraal, de Christelijke Kerk.
Wanneer hier het Communism© triom
feert, zjjlt gijl uwe Christelijke vrijheid
Kwijt.
Wanneer hier de Mussolini-politiek
mocht worden ingevoerd, worden uwe
kinderen opgevoed voor den oorlog.
De uitslag van de Stembus is dug
wel waarlijk van godsdienstige betee-
kenis.
Het gaat om1 de allerheiligste goederen.
Het ;gaat om het Koninkrijk Gods.
Het gaat om de glorie van den Aller
hoogste. Wien te kennen het leven, Wien
te dienen de zaligheid is."
Wij 'hebben hieraan niets toe te voe
gen.
Het gaat inderdaad ai.s. Woensdag om
het hoogste 'goed.
Daarom noodigen wij! de kiezers uit,
met ernst en aandrang, straks hun stem
uit te brengen op den eersten candidaat
van de A.R. lijlst, den heer
Verkiezingavuil.
Van verschillende kanten wordt ons ge
meld, dat er de laatste dagen in letterlijken
Mn verkiezingsvuil wordt rondgestrooid en
gevraagd wat daartegen gedaan moet wor
den.
En inderdaad er gebeuren ergerlijke
dingen.
Vanwege de S. D. A. P. wordt b.v. een
verkiezimgsprent met versjes verspreid, zoo
vuil en zoo schandelijk, dat naar wij1 ver
namen het bestuur van de afd. Middelburg
last heeft gegeven de verspreiding te sta
ken.
Wil men een paar staaltjes van de wijze
waarop de S. D'. A. P. meent de 'kiezers te
moeten voorlichten:
De buurvrouw zei gedwee:
Dat is een dominee,
Die man strijdt onverschrokken,
Voor doodstraf en voor pokken;
Toen dacht die arme ziel
Dat zij in katzwijm viel.
Toen zag die arme vrouw
Een heerschap in de rouw,
Een smudgerd eeTste klas
En bleek als witte was,
Die sprak: Wie Christus eert,
Die stemt Gereformeerd.
En zoo verder.
De S. D. A. P. schijnt van oordeel te zijn
dat in verkiezingsdagen alles geoorloofd is.
Nog erger tot op zekere hoogte is wat
men van Staatk. Geref. zijde durft bestaan.
Het geschrijf in „De Banier" is lang
zamerhand ontaard in één groote scheld
partij tegen de Anti-revolutionairen.
Ds Kersten en zijn vrienden maken het
zóó erg, dat evenals bet bestuur van de
afd. der S. D. A. P. te Middelburg zich
schaamde voor hét hierboven gesignaleer
de vod, ook meerdere Staatk. Gereformeer
den zich schamen over de wijze waarop in
hun orgaan propaganda wordt gemaakt en
de A.-R. partij wordt bestreden.
Het gaat langzamerhand alle perken
van fatsoen te buiten.
En alsof dat alles nog niet mooi genoeg
is, liet men te Middelburg bij den door
de A.R. Kiesvereeniging gehouden land
dag dit schendblad door een sociaal-demo
craat verspreiden.
Overigens behoeven wij ons over deze
wijze van propaganda-voeren! niet al te
druk te maken.
Dit kwaad straft zichzelf.
De oogen beginnen open te gaan.
Juist doordat op deze wijze verkiezings
vuil wordtrondgestrooid beginnen som
migen tot inkeer te komen en gaan ze
beseffen wat eigenlijk de S.DiA.P. in baar
schild voert en welk gevaar er schuilt
in het optreden van mannen als Dis
Kersten.
Het beste is dan ook maar dit vuil
stilletjes te laten rusten eni het te depo-
neeren op de plaats waar het behoort.
En voorts moge dit alles onze mannen
en vrouwen prikkelen om met vernieuw
den ijver aan het werk te gaan en al
hunne krachten in te "spannen om zoo
veel mogelijk stemmen voor de A.R. partij
te winnen.
In verschillende plaatsen o.a. te Goeis
en te Oost.kapelle wordt aan den voor
avond van den stemmingsdag een bid
stond gehouden.
Een uitnemende gedachte.
Want tenslotte ia aan Gods zegen
alles gelegen.
Gaarne wekken wij dan ook op deze
wijdingssamenkomsten by te wonen.
wanneer U Geneesmiddelen noodig hebt, Verbandstoffen, Bandages,
Verplegingsartikelen enz., de zaak Lange Kerkstraat 42, van
Ass. APOTHEKER.
Aparte, wèlverzorgde, afdeeiïng Toiletartikelen.
Maar dan worde wel verstaan, dat er
alleen gebeden kan en mag worden als er
gewerkt is; als wij in gehoorzaamheid
onzen plicht hebben gedaan.
Daarom, ondanks bet vuil waarmede
van verschillende kanten geigooid wordt
rustig doorgewerkt en niets onbeproefd ge
laten om de kiezers te doen stemmen op
4© Antirevolutionaire lijist.
Ouidi-Minister Wauters overleden.
De Belgische socialistische afgevaar
digde Joseph Wauters, oud-minister van
handel en nijverheid is hedennacht om
half twee overleden. Oud-minister Wau
ters was reeds geruim en tijd lij dende. Hij
leed n.l. aan kanker. De overledene is 54
jaar oud geworden.
De toenemende wrijving tusschen
Bulgarije en Servië.
Rado Slawof, die evenals Koning Fer
dinand van Bulgarijle in Duitschland in
ballingschap leefde, daar hiji in zijn vader
land wegens hoogverraad tot levenslange
gevangenisstraf was veroordeeld, is' bij
besluit van de Sohranja de toegang tot
zijn land weder veroorloofd Rado Sla
wof was bij den tweeden en den derden
oorlog van Bulgarije tegen Servië minis
ter-president. Het besluit om) hem weder
OP Bulgaarschen grond toe te laten, is
een schakel in de ontwikkeling welke
in den tegenwoordigen tijd de betrekkin
gen tusschen Bulgarije en Servië weder
om onvriendelijker 'doet worden, zulks
houdt verband met het feit, dat de invloed
van Italië '<jp Bulgarije hand over hand
toeneemt, wat men in Belgrado1 met leede
oogen ziet. Volgens de Novosti te Agram
ziet men in Servische regeeringsfcringen
geen mogelijkheid meer de betrekkingen
tot Bulgarije weder normaal te maken.
Volgens de Burgaarsche bladen zal de
regeering van Burgarije te Belgrado een
diplomatieke stap ondernemen om te kla
gen over de behandeling van hét Buigaar-
sche element op Servisch gebied.
Geen fooien meer in de Mitropa-
efaap wagens.
Het is in Duitschland, evenals in. de
meeste andere landen, gewoonte, bij ge
bruikmaking van een slaapwagen dear con
ducteur een fooi te geven. Met het oog
daarop kregen de slaapwagenconducteurs
ook bijl de „Mitrqpa" slechts een klein
salaris en waren zij verder op de fooi
en aangewezen.
De „Mitropa" .gaat er thans toe over,
haar p'ersoneei in de slaapwagens een
voldoend vast maandsalaris uit te betalen,
dat door een scheidsrechter vastgesteld
is. Hiermede wordt het fooienstelsel in de
slaapwagens -afgeschaft.
Ter dékking van de hiermede verbonden
Kosten wordt vanaf 1 Juli door de „Mit
ropa" een bedieningsgeld ingevoerd, ter
vervanging van de thans gebruikelijke
fooien.
De SpaansChe vliegers gered.
De Spaansche Oceaanvliegers die onder
leiding van Franco getracht hebben met
het vliegtuig „Numancia" via Spanje naar
Amerika te vliegen en gedurende verschei
dene d^gen vermist werden, zijn door
't Britsche vliegtuig-moederschip „Eagle"
in de nabijheid van de Azoren gevonden.
De vliegers bevinden zich in veiligheid.
De „Eagle" is onderweg naar Gibraltar.
De redding van de vliegers is te dan
ken aan de buitengewone zeewaardigheid
van het vliegtuig, dat ruim 8 maal "24
uur op het water heeft rondgedreven. Het
werd door twe© watervliegtuigen van het
Engelsch© moederschip „Eagle" ontdekt,
juist op het oo'genblik toen besloten was
verdere nasporingen op te geven.
Da vreugde in geheel Spanje was, toen
het bericht van de redding bekend werd,
buitengewoon groot.
Een der vliegers, majoor Franco, ver
klaarde:
Ik verliet Los Alcares op 21 Juni om
17 uur en passeerde Kaap St. Vincent
om 21 uur. Door onregelmatige winden)
waren we gedwongen van dit punt af
hooger te gaan vliegen. Va.n Kaap Vin
cent tot aan die Azoren strekte zich een
ononderbroken wolkenlaag uit, waar wij
bovenuit moesten komen.
Wij dachten op den 22sten Juni, 9 uur
Greenwichtijd de Azoren te bereiken, maar
een sterke N.O. wind was oorzaak, dat
wij gedurende den nacht over de Azoren
heen vlogen.
Bij het aanbreken van den dag stel
den wij met behulp van de zon vast,
dat wij ons ten Z.W. van de Azoren
bevonden, we daalden door de wolken om
brandstof te sparen en nauwkeurig onze
positie vast te stellen.
Nadat wij dit gedaan hadden, namen
wij koers naar Fayal, maar door sterken
tegenwind was de benzinevoorraad onge
veer 60 K.M. van Fayal uitgeput en wij
moesten op zee dalen.
Sterke N.W. wind dreef ons naar het
Zuiden en den volgenden dag, 23 Juni,
waren wij ongeveer 160 K.M. van Fayal
verwijderd. De wind dreef ons veTder naar
het Z.W., kreeg de kracht van een storm
en deed ons in de,, richting van St. Marie
drijven.
Van 24 tot 27 Juni wisselden de sterkte
en richting van den wind af. In den
morgen van 27 Juni was de toestand ten
gevolge van den sterken wind en de
hooge zee ernstig geworden. Op 29 Juni
's morgens vond de „Eagle" ons en nam
ons op.
Winter in Duitschland.
'Zaterdagmorgen werd van den Sichnee-
koppe twee graden "koude en een centi
meter sneeuw gemeld.
Ook in de afgeloopen dagen heeft bet
in het Reuzengebergte herhaaldelijk ge
sneeuwd bij temperaturen van onder en
om nul graden.
Een vast sneeuwdek op de Sichnee-
koppe in den zomer is een zeer zeldzaam
verschijnsel.
Een overvloedige schatkist.
De Nizam van Hyderabad, de rijkste
inlandsche vorst Van Britsch-Indië, heeft
last gegeven 9 millioen gulden, die ren
teloos in zijn 'eigen schatkamer liggen,
bij de Rjjksbank van Indië op deposito
te zetten. De som bestaat geheel uit gou
den en zilveren munten en daarom zal
eiken dag slechts een twintigste deel
overgebracht kunnen worden.
Als reden wordt opgegeven, dat het
geld in zijn schatkist zich te sterk had op
gehoopt, om behoorlijk gecontroleerd te
kunnen worden, maar misschien beeft
hij ook ingezien, dat het dwaas is, zoo
veel geld renteloos te bewaren.
Korte berichten.
Koningin Maria van Servië ïs Za
terdagnacht even voor 12 uur van 'een
zoon bevallen. Dit is de derde zoon van
het Servische Koninklijke echtpaar.
Volgens berichten uit Sofia heeft in
Bulgarije een vreeselijk onweer gewoied.
Door hagelslag zijn uitgestrekte rozen
velden vernield. Toen het onweer weg
getrokken was, lag op sommige plaatsen
de hagel een meter hoog. Verscheidene
menschen moeten zijn verongelukt. De
sicbade loopt in de millioenen.
Gisteren zijn in de Oostzeehadplaats
Horst een vijftigtal personen, onder wie
badgasten ziek geworden, hetgeen ge
paaid ging met vergiftigingsverschijnse
len, vermoedelijk van vleesich. Dit zou
door een slagerij1 te Treptow aan de
Rega :zijn geleverd. Er bestaat geen Le
vensgevaar voor de zieken. Er is een
onderzoek ingesteld.
D© Zuid-Poiol-expeditie van comman
dant Byrd heeft haar werkzaamheden
moeten staken, daar de poolnacht begon-
Binnenland.
A.-R. Landdag te Middelburg.
Geziondheidscongres te Middelburg.
Een brandstichter te Rotterdam.
Koninklijk bezoek aan Groningen. (Een
incident.)
Spoorweg-maatschappij1 Zuid-Beveland.
Groote brand te Wormer.
Buitenland.
Winterweer in Duitschland.
Noodweer in Bulgarije.
De Spaausche Oceaanvliegers gered.
Wrijving tusschen Bulgarije en Servië.
nen is. Byrd meldt in zijln rapport over
zijn vliegexpeditie, dat hij groote uitge
strektheden onbekend land heeft ont
dekt.
Het ontwerpi-bëgrooting der stad Em-
den voor 1929 is verworpen. Vermoedelijk
zal nu een „verplichte begrooting door
de regeering worden vastgesteld.
De koning van Zweden is, vergezeld
van zijln minister van buitenlandsche za
ken, en verder gevolg per special en
trein te Riga aangekomen, om den staats
president een officieel bezoek te brengen.
De koning zal twee dagen in de Let-
landsche hoofdstad blijven.
Op het Bodemmeer is gisteravond
een ernstig vliegtuigongeluk gebeurd. Een
vliegtuig van de Aero Lloyd is in het meer
gestort. De bestuurder wilde na een rond
vlucht juist op het water dalen, toen
even boven het water een ontploffing
werd gehoord en het toestel in het water
stortte. Snel toeschoten hulp1 slaagde erin
nog twee ernstig gewonde inzittenden te
redden. De andere vijf inzittenden kwa
men om. i I I
De Koninklijke Familie te Groningen.
Hedenmorgen te 9.56 arriveerden H. M.
de Koningin, Z. K. H. Prins Hendrik en
H. K. H. Prinses Juliana per extra-trein
aan het Zuiderstation te Groningen.
De hooge gasten werden vergezeld door
Mevr. van. ReigersbergVersluijs, wn.
grootmeesteres; jkvr. van Swinderen, hof
dame der Koningin; baronesse van Sijt-
zema, hofdame van Prinses Juliana; graaf
du Monceau, grootmeester van de Ko
ningin; baron Bentinck, stalmeester; ba
ron van Geen, particulier secretaris; ba;
ron Baud, Kamerheer van Prinses Juliana
majoor Jhr de Jonge van Ellemeet, adj.
van de Koningin; luit. ter zee le klasse
Termijtelen, adj. van Prins Hendrik; eer-
ste-luit. baron Sirtema van Grovestins,
ordonnans der Koningin.
Aan het station waren ter begroeting
aanwezig de Commissaris der Koningin
in Groningen, Jhr Mr A. W. L. Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer, de burge
meester van Groningen, Jhr Mr Dr L. H.
N. Bosch Ridder van Rosenthal en de
giamizoenscomm. Luit.-Kol. G. Haenen.
Terstond na de aankomst begonnen de
klokken in de stad te luiden.
Na de begroeting verliet het gezelschap
het tweede perron. De Koningin inspec
teerde de op het eerste perron opgestel
de eerewacht, bestaande uit het 12de re
giment infanterie te Groningen en de staf-
muziek van de derde infanterie brigade
uit Assen.
Vervolgens verlieten de hooge gasten
bet geheel versierde station om zich naar
het Stadhuis te begeven.
In de vestibule van het Stadhuis bood
het dochtertje van den burgemeester,
Freule M. IJ. Bosch van Rosenthal de
Koningin en de Prinses bloemen aan.
Daarna had de officiëele ontvangst plaats
in de versierde raadzaal, waar de burge
meester, wethouders en raadsleden ter
begroeting aanwezig waren. De burge
meester, Jhr Mr Dr L. H. N. Bosch
