No. 224
Woensdag 26 Jnni 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HEHOBIKSE Go's BANK - GOES
EERSTE BLAD.
J. J. C. VAN DIJK
erichten.
I Maart 1929) zijn
|verhandeld tegen
chen 43 en 46 k»
IWS.
en
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
No. 1 van lijst 5.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 JULI vervallen
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Uit de Provincie.
Igens warden ge-
jlfden dag hun he
in Duitschland.
ssen enz. zal alles
(•voor door de le-
kntum zal worden
Is spoedig meer-
M moeten worden
ik.
door de directie
Ie Schiedam wor
dend over 1928 te
pet.)..
Ilectric System.
Co. te Amsterdam
irze verhandelen
[zonder nominale
jrnational Hydro
Itificaten voor 10
Idro-Electric Sy-
3ublic Utility on-
benigde Staten en
In opgericht, zijn
Ischappijen reeds
|ijf, welker winst-
toekomst-beoor-
lerwijl de concen-
jtenbesparing en
slechts tot ver-
Jkan leiden,
lop de Aandeelcn
|r per jaar ge-
gt het rendement
momenteel 46 Yn.
pet. per jaar.
dividend in aan-
I aandeel per jaar
tent tot ongeveer
leeds officieel ge-
J Boston. Het ligt
|tschapnij, binnen
ele noteering aan
lange aan te vra-
Insüag 26 Juni.
■6 uur 1852 M.
ll.OO—11.30 Korte
blisfcenoono'Tt. 2.00
lert. .3.005.00 So-
pnderuurtje. Zang
Causerie overEet
lezingsrede van de
10 Verkiezingsrvde
Itspartij. 7.308.00
|oor den N. C. R.
nst van het Le-
Zang, muziek
110.00—10.15 Mar
mert. 1.30—3.00
laak het zelf-cur-
|"er: „Kunstmatige
S.CO7.00 Concert.
[Vqjz. Dein. Bond
i^rtfheidsbond. 7.30
ll.OO Concert door
Speenhoff.
er dier Bredasohe
navolgende zaken
It Philjpslajid had
pet een stuk hout
|h. Uitspraak: f 5
te Tholen, we-
jroedagebure en G.
te Scherpenis'se,
Jisstraf. Uitspraak:
neoht ta Tholen,
|jens mishandeling
P. Ticihem1.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorstsiraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
'I4 regels f 1.20, elke regel meer 30 c
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 Juli a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nummers
gratis.
Onze Candidate:».
Op de Antirevolutionaire candidatenlijst
van de Tweede Kamer zijn na de hee-
ren van Dijk, Mr Heemskerk en. Dr J.
Severijn, als nummer .4 en '5 geplaatst
de heeren C. Smeenk en Cbr. van den
Heuvel.
Hieruit blijkt opnieuw, dat bij de sa
menstelling met alle belangen rekening
is gehouden.
De beer C. Smeenk is meer speciaal
bekend door zijn arbeid op Christelijk
sociaal terrein.
Men heeft hem meer dan eens „rood"
genoemd.
Geheel ten onrechte evenwel.
De beer Smeenk staat met beide voeten
op den bodem der A.-R. beginselen, door
welke beginselen bij zich laat leiden ook
bij zijn optreden op sociaal terrein.
Feit is dan ook, dat de sociaal-democra
ten voor den 'beer Smeenk veel meer
bevreesd zijn dan voor vele meer conser
vatief aangelegde Christenen, die meer
malen onbedoeld propagandisten zijn voor
de S. D. A. P. en door hun optreden
oorzaak zijn, dat de Soc.-Democraten een
vruchtbaar arbeidsveld vinden.
De heer Chr. v. d. Heuvel is weer een
geheel andere man.
Hij sluit niet de oogen voor de sociale
nooden van dezen tijd, maar hij bemoeit
zich toch meer in 't bijzonder met de land-
bouwaangelegenheden. En bij doet het
goed.
Bekend is zijn optreden in verband
met het verkrijgen van steun voor de
beetwortelsuikerindustrie.
Ook deze. mannen moeten straks weer
een plaats in de Kamer Innemen en om
dat te bereiken brengen wij onze stem
uit op den heer
Een verrassende uitspraak.
De kansen op herstel van de recht-
sche samenwerking staan nog niet be
paald gunstig.
Bij de Christelijk Historischen althans
schijnt er weinig geneigdheid te zijn in
deze richting te werken.
Dat meenen wij tenminste te mogen
afleiden uit een uitspraak van den 'lei
der der Chr. Hist. Unie, Dr 3. Schok
king, die zich volgens een verslag in
de N. R. Crt. in een te Apeldoorn gehou
den rede o.m. als volgt uitliet:
„Spreker memoreert den uitslag deï
Engelsche verkiezingen, waar de labour-
partij de Engelsche sociaal-democra
ten een groote meerderheid behaalde
als gevolg van het onevenredige kies
stelsel dat daar is. De leider, MacDonald
heeft gezegd dat er misschien niemand is
die meer den klassenstrijd bestrijdt dan
hij. Als de soc.-democratie in Holland
was als de Labour-partij in Engeland,
was er meer kans dat de C.-H., wanneer
de Koningin dat vroeg, samenwerking
zochten met de Soc. Democraten om een
kabinet te vormen dan met de R.-K."
(Applaus.)
Eetn ©enigszins verrassend© uitspraak
die nog wel met applaus bezegeld werd.
De Labour-partij: draagt een geheel an
der karakter dan de S.D'.A.P. in ons land.
Maar dat neemt toch niet weg, dat ook
tot deze partij vele revolutionair gezin-
den behooren en dat deze partij deel
uitmaakt van de Socialistische Internatio
nale die in hare statuten als einddoel
stelt het Socialisme en als middel daar
toe den klassenstrijd.
Als Dr Schokking meit zulk een piaxtij
nog liever zou samenwerken dan met de
R.K. Staatspartij, dan moet de lust om
tot herstel van de verbroken samenwer
king te geraken wel zeer gering zijn.
Maar wat dan?
Als de Chr. Histori'stohen op herstel
van de rechtsche samenwerking geen prijis
stellen, wat is dan hunne bedoeling in
verband met het herstel van de parletmefn-
taire verhoudingen?
Deze vraag verdient inzonderheid de
aandacht in verband met een artikel in de
„Nederlander" van Maandagavond.
In bedoeld, artikel wordt ten sterkste
afgekeurd het drijlven van de Chr. Histo
rischen te Rotterdam, die een sterke actie
voeren voor Mr de Visser, nr 15 op' de
C.H.-lijst.
De „Nederlander" keurt deze actie af
als onorganisatorisch en voegt dalaraan
toe, dat ieder, die de candidatenlijst der
Unie met verstand beziet, zal erkennen,
dat de kansen van Mr A. de Visser,
om in de toekomst Kamerlid te worden,
niet ongunstig staan.
Nu telt op dit oog en blik de U.H. fractie
11 leden en Mr de "Visser sltaat op nr 15.
En toch! 'zouden zjjin kansen oto, zij
'tdan niet onmiddellijk, gekozen te
worden, niet ongunstig sta,an. Hoe kan
dat?
Wel, als we de candidatenlijst bezien,
dan blijkt dat daarop voorkoirrien drie Mi
nisters en Ds Langman, die gelijk bekend
reeds een beroep heeft aangenomen.
Nemen deze ministers straks weer zit
ting in een -"Kabinet, dan zou Mr de
Visser, gesteld dat het aantal Chr. Hist.
Kamerleden geen wijlziging ondergaat, eer
ste invaller zijln.
Rekent de „Nederlander" met dia mo
gelijkheid?
"Verwacht het 'Chr. Hist, orgaan dus
bestendiging van heit extra-parlementaire
kabinet?
De Antwerpséhe Wereldtentoonstelling.
De Antwerpsche oorrespondent van de
Maasbode meldt:
Het Nederlandsch Comité tot regeling
van Nederland's deelneming aan de ten
toonstelling te Antwerpen heeft zijn plan
nen andermaal gewijzigd. Volgens vroe
gere opvatting zou er een paviljoen ge
bouwd worden, waarin alleen de ver
tegenwoordiging van Nederland en zijn
koloniën zou worden ondergebracht; de
particuliere deelneming zou dan plaats
vinden in een hangar van de Rotterdam-
sche Nijverheidstentoonstelling welke vlak
bij het paviljoen zou worden opgetrokken.
De ontwerpers zijn echter tot de con
clusie gekomen, dat dit alles moeilijk
tot een goed geheel kan gemaakt wor
den. En waar de belangstelling van par
ticuliere zijde steeds grooter wordt, heeft
het comité thans een veel ruimer plan
voor een paviljoen doen maken, waarin
de geheele Nederlandsche deelneming
waarschijnlijk zou kunnen worden onder
gebracht.
Onverwachte sneeuwval.
Uit Roshof a. d. Don wordt gemeld,
dat het tusschen 13 en 15 dezer in de
bergen rondom de "badplaats Teberda ge
sneeuwd heeft, iets wat de bewoners van
de streek zich niet herinneren in dezen
tijd van dit jaar te hebben meegemaakt.
De snel wegsmeltende Sneeuw bracht de
rivier Teberda tot overstrooming en man
en macht zijn noodig geweest, om te
beletten, dat het water ernstige schade
deed.
Godsdienst en Atheïsme ln Rusland.
In het jaar 1928 zijn volgens de „Iswes-
tija" in geheel Sovjet-Rusland 354 kerken,
38 kloosters, 59 synagoges, 39 moskeeën
en 43 andere bedehuizen gesloten. In
1929 zouden volgens officiëele opgaven
nog 253 kerken gesloten worden. In Mos
kou vergaderde de .„Glawpolitproswjet"
(centraal bureau voor de bestrijding van
den godsdienst) met het doel om te zoe
ken naar de fouten in de anti-religieuze
propaganda en naar nieuwe wegen ter
bestrijding van den godsdienst. De ver-
eenigingen der „goddeloozen" hebben vol
gens de verslagen op het congres, in vele
gebieden hare financiëele hulpbronnen ge
heel en al uitgeput. Groote groepen der
bevolking zijn van een vijandige stem
ming tegenover de „goddeloozen" ver-
vuld. Toen bet Verbond der goddeloozen
de schrijvers in Sovjet-Rusland uitnoodig-
de om aan den anti-religieuzen veldtocht
deel te nemen, heeft een groot gedeelte
hunner geweigerd.
Het congres eischte, dat alle Sovjet
functionarissen, die geen atheïsten zijn,
zouden ontslagen en dat alle geloovigen
uit de arbeidsorganisaties zouden uitge
sloten worden. De conferentie gaf aan
het bestuur volmacht tot de uitgave in
1929 van 600.000 anti-religieuze brochu
res, vijf anti-religieuze albums, elk in
75.000 exemplaren en van een reeks an
dere geschriften. Het Verbond der „god
deloozen" telt slechts .250.000 leden, ter
wijl de Orthodoxe Kerken nog 350.000
geestelijken, 500.000 kerkbesturen, 50.000
kerken én 500 kloosters bezitten.
Landbouwbescherming in Duitschland.
'Het Duitsóhe kabinet heeft urenlang
over de agrarische kwestie beraadslaagd
zonder 'tot een resultaat te komen. Men
overweegt om het tegenwoordige verdrag
met Zweden op te zeggen teneinde de in
voerrechten op graan te kunnen verhoo-
gen. De opzeggingstermijn is 16 Februari
1930.
De handelscommdssie van den Rijksdag
heeft zich allereerst bezig gehouden met
een voorstel van alle niet sociaal-demo
cratische partijen om in overeenstemming
met een wenk van den rijksminister voor
voedselvoorziening, Dietrich, het invoer
recht op boter tot 31 December 1933 niet
onder 50, tot 31 December 1933 niet onder
40 en van dat tijdstip af niet onder 30
mark per 100 K.G. vast je stellen. lOp
wensch van den minister werd de stem
ming uitgesteld.
Met de stemmen van sociaal-democratèn
en communisten tegen werd voor aardap
pelen een invoerrecht van 4'mark per 100
K.'G. voor den tijd van 25 Februari tot 31
Augustus en van 2 mark voor de rest van
het jaar vastgesteld.
Geen hoop meer voor de Spaansche
Oceaanvliegers.
Omtrent het lot van de Spaansche Oce
aanvliegers verkeert men nog altijd in het
onzekere. De Spaansche minister van ma
rine verklaarde in den ministerraad, dat
de vliegers als verloren moeten worden be
schouwd, wanneer de gevonden vliegtuig-
resten inderdaad die van Numancia blij
ken te zijn. Ook Primo de Rivera moest
constateeren, 'dat de laatste berichten wei
nig bemoedigend waren.
Zooals bekend, heeft de minister van
marine aan de duikbooten van Cartagena
opdracht gegeven naar het vermiste vlieg
tuig een onderzoek in te stellen.
Tot 'gisteravond 8 uur was echter ner
gens eenig spoor van Franco's vliegtuig
ontdekt.
Feng uit China vertrokken.
Volgens de Engelsche bladen is thans de
vrede in China definitief verzekerd.
Generaal Feng heeft afscheid 'genomen
van zijn troepen en 'bevindt zich reeds op
weg naar 'het buitenland. Volgens de ge
troffen overeenkomst heeft hij een aam
zienlijk 'bedrag ontvangen voor de uitbeta
ling van soldij' aan zijn troepen, terwijl hij
ook voor zioh een aanzienlijk bedrag heeft
ontvangen.
De Engelsche bladen zijn van oordeel,
dat door deze oplossing de toestand aan
merkelijk gewijzigd is en China op deze
wijze een kostbaren oorlog heeft vermeden.
Midzomernacht met 4 graden vorst.
Gisternacht heeft het in Engeland en
wel te South Farriborough ac'ht en te Ross
aan de Wye vier graden gevroren. Ross
had ook in Februari de minimum-tempe
ratuur in het geheele Vereenigd Konink
rijk geregistreerd.
Financieele zwendel ontdekt.
Naar het „Berliner Tageblatt" meldt,
hebben te Berlijn verscheidene arrestaties
plaats gehad, in verband met een grooten
financieelen zwendel. Het betreft 'hier het
faillissement van 'de Spar- und Handels
bank, welke verleden jaar door een zeke
ren Scharlach werd gesticht. Er zijn tal
rijke wisselvervalschingen geconstateerd.
Het onderzoek duurt voort.
Ook in de Duitsche stad Su'hl is de poli
tie door het faillissement van den auto
handel Reif een aantal wisselmalversaties
op het spoor gekomen. De gevluchte eige
naar, die de wissels voor zijn zaak in om
loop bracht, is naar de gevangenis overge
bracht. Bij de fraude zijn bedragen van en
kele millioenen gemoeid.
Korte berichten.
Het zou de bedoeling zijn van de Bel
gische regeering nog in den loop der
maand Juli een belangrijk deel datgene
walt de enclave van Maastricht moet con-
tourneeren van het 'kanaal Antwerpen
Luik in aanbesteding te geven. De wer
ken zouden 'dan volgend jaar begonnen
worden en 4 a 5 jaren duren.
In Canada is door de wervelstormen
van de laatste dagen veel schade aange
richt. Zes personen zijn tengevolge van
den storm om het leven gekomen, terwijl de
materieele schade op ruim een millioen
dollar wordt geraamd.
In Rangoon zijn berichten binnenge
komen omtrent ernstige overstroomingen
in het district Akyab ('Br. Indië).
De met 4-5 personen bemande boot „Ma-
hamaya" is tijdens een zwaren storm op
de rivier Kaladan gezonken. Slechts 20
personen konden worden gered.
In de militaire gevangenis van Ro-
chefort zijn gisteren weer soldaten van een
koloniaal regiment uit hun cellen gebro
ken en op hét dak geklommen. Ze werden
echter spoedig ontdekt, zoodat zij niet 'kon
den ontkomen. Zij weigerden echter naar
beneden te komen en gaven zich eerst over,
nadat zij twaalf uur belegerd waren.
Durban is gisternacht geteisterd door
een onweder, gepaard gaande met een he-
vigen hagelval. De aangerichte schade
wordt op een half millioen pond sterling
geschat. In slechts enkele minuten waren
de straten der stad 'bedekt met een 20 cen
timeter dikke laag hagelkorrels.
Gisteren is een gerechtelijk onderzoek
begonnen inzake de jongste vliegramp bo
ven bet Kanaal. Het ongeluk werd volgens
de uitspraak van den rechterlijken ma
gistraat veroorzaakt door het breken van
bouten, die ter bevestiging dienden van een
drijfstang, waardoor deze losraakte.
De gebeurtenissen op Curasao.
Het Berliner Tageblatt bevat een uit
voerig artikel van dr Walter Schuck,
over de recente gebeurtenissen op Cu
rasao.
„Nederland zoo heet het daar
zal uit het onaangename voorval onge
twijfeld de leering trekken, dat in de
toekomst scherper toezicht op het doen
en laten der 'Venezolanen op Curasao
noodig is, indien zal worden vermeden,
dat het eiland een broeinest wordt van
benden. In Venezuela is nog een heele
reeks eerzuchtige generaals die naar een
gelegenheid uitzien de verlokkende er
fenis van het presidentschap te aanvaar
den."
„Als de toestand op Curapao niet op
een voor Venezuela bevredigende wijze
wordt geregeld", zoo merkt de schrijver
op, „dan is een interventie van de Ver-
eenigde Staten onder het voorwendsel dat
voor orde moet worden gezorgd zeer wel
mogelijk. De Vpreenigde Staten zöuden
daardoor het voordeel hebben dat zij
Venezuela aan zich verplichten en een
precedent scheppen, dat niet alleen voor
Curapao, maar voor alle Europeesche be
zittingen in de West nog jaren en dozij
nen van jaren verregaande consequen
ties na zich zal kunnen sleepen."
Werklooze valide arbeiders.
De minister van Binnenl. Zaken en
Landbouw heeft ingesteld een commis
sie, aan welke wordt opgedragen te on
derzoeken of het gewenscht is, dat valide
arbeiders, al dan niet tegen werkloosheid
verzekerd, in geval van werkloosheid en
indien behoefte aan steun bestaat, op
andere wijze door de overheid worden
tegemoet gekomen dan in de Armenwet
is voorzien, en zoo ja, de daartoe ver-
eischte voorstellen te doen.
In deze commissie zijn benoemd: tot
lid en voorzitter, de heer C. Zaalberg,
directeur-generaal van den arbeid; tot
leden de heeren me van Doorninck, the
saurier-generaal van het departement van
financiën, Ant. Folmer, directeur van den
dienst der rjjkswerkloodieidsverzekermg
en arbeidsbemiddeling, mr Harders, ad
ministrateur aan het departement van
binnenlandsche zaken en landbouw, F.
K. J. Heringa, administrateur van het
departement van arbeid, handel en nij
verheid, mr L. G. Korfenhorst, secre
taris van de Algem. R.-K. Werkgevers-
vereeniging, C. J. Kuiper, lid van de
Tweede Kamer, C. Smeenk, wethouder
van Arnhem, J. R. Snoeck Henkemans,
voorzitter van de algemeens armencom-
Binnenland.
Vergadering van de Prov. Staten van
Zeeland.
Een commissie inzake werkloozensteun
aan valide arbeiders.
De stand der landbouw-gewassen.
Buitenland.
Landbouwbescherming in Duitschland
Bestrijding van den godsdienst in Rus
land-
Sneeuw in Duitschland, vorst in En
geland.
Verongelukte Oceaan-vliegers.
Financieele zwendel in Duitschland.
missie en F. v. d. Walle, secretaris van
hetNederlandsch verbond van vakver-
eenigmgen, en tot lid en secretaris de
heer Meijer de Vries, Rijksinspecteur van
de werkverschaffing in algem. dienst.
Cbr. Sociale Beweging.
„De Gids" het orgaan van het C. N. V.
publiceert cijfers over den groei der drie
groote vakcentralen van het eerste 'kwar
taal van 1929. Het N. V. V. klom van
220.545 op 227.411 leden, een winst van
6866 leden of 3.11 pCt. Het R.-K. Werk
liedenverbond klom van 115.589 op
120.705 leden, een winst van 5616 leden
of 4.88 pCt. Het C. N. V. klom van 58.564
op 60.934 leden, een winst van 2370 leden
of 4.05 pCt.
Alle drie de groote vakcentralen in ons
land gaan dus goed vooruit. Het blijkt
echter uit de .procentelijke cijfers, dat
de beide Christelijke centralen sterker
groeien dan de socialistische. Ook wat
het aantal betreft is dit het geval. Zij
wonnen samen 7986 leden, tegen het
N. V. V. 6866. De Christelijke Vakbewe
ging is dus in den voorhand. Dien weg
moet het ook verder op. Nog telt de (socia
listische centrale 45.772 leden meer dan
de beide Christelijke tezamen, een ver
schil, dat zoo spoedig mogelijk Verdwe
nen moet zijn.
Spoorwegpersoneel.
Naar men verneemt heeft de directie
der Nederlandsche Spoorwegen aan het
door haar gestichte Steunfonds voor per
soneel, dat in financiëele .moeilijkheden
verkeert, als eerste schenking een gift
van f 50.000 geschonken ter vorming van
het grondkapitaal van het fonds.
Uitvoering Ziektewet.
De R.-K. Nederlandsche Boeren- en
Tuindersbond heeft het voornemen, te
zamen met de drie landarbeidersbonden
een bedrijfsvereeniging op te richten ter
uitvoering van de Ziektewet.
Emigratie naar Z.-W. Frankrij k.
Door tusschenkomst van de regeerings-
oommissie voor emigratie van landarbei
dersgezinnen, zijn 13 landarbeidersgezin
nen, zijn 13 landarbeidersgezinnen naar
Zuid-West-Frankrijk geëmigreerd. In ver
band met de tot dusverre gunstige resul- t
taten heeft genoemde .commissie beslo
ten, met de proefneming voort te gaan.
Maatregelen worden getroffen, voor het
vertrek dezen zomer van nog vier r.-k.
gezinnen, en in voorbereiding is de ves
tiging van een groep,. Protestantsche ge
zinnen in de streek van Montauban. en
Nerac.
Middelburg. Maandagavond vergaderde
de Autirev. Kiesvereeniging. De opkomst
was ongekend groot. Dhr A. P. van Aalst
deed de blijde mededeeling, dat ongeveer
f 250 was geofferd voor onze verkiezings-
'kas, eenige leden hun contributie hadden
verdubbeld en meer dan 40 personen zich
als lid hadden opgegeven. Het bestuur
deelde mede, wat het voor de a.s, verkie
zing voornemens was te doen. Krachtig
werden de leden opgewekt te zorgen, dat
op onzen Landdag van Zaterdag a.s., waar
