No. 221
Zaterdag 22 Juni 1029
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
v.ROSSEM's ZEEPAARD IScr
HENDRIKSE Co's BANK-GOES
EERSTE BLAD.
HET ADRES
A. WIL KING
STEMT
Woensdag 3 Juli
No. 1 van lijst 5
fLORA'S HOENDERBESCHUIT
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
EEN VEELBESPROKEN ARTIKEL.
MEER EN BETERE EIEREN
LICHTE MARYLAND BAAI
IN PATENTVERPAKKING.
VAC ANTI E
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf 0.05
Prijs der AdvertentiSn:
regels f1.20, elke regel meer 30 o'.
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 Juli a.s. op „De
Zeeuw" abonneerén, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nummers
gratis.
Do leiders en de propagandisten van
de Staatk. Geref. partij houden niet op
den volte te verkondigen, dat de A.R.
partij van. het rechte spoor is aigeweketn,
wat mede hieruit blijkt, dat zij: zich niet
houdt aan Art. 36 der Ned. Gel.belijdenis.
Speciaal wordt hier dan gedacht aan
do bekende woorden dat het de taak der
Overheid is de hand te houden aan den
heiligen kerkedienst om te weren en
uit te roeien alle afgoderij en yal-
schen godsdienst enz.
Volgens Ds Kersten ligt hier een der
voornaamste verschilpunten tusschen de
S.G.P. en de Antirevolutionaire partij.
De S.G.P. is van oordeel, dat dit ar
tikel onverzwakt behoort te worden ^ge
handhaafd, dat de Overheid dus de diverse
godsdiensten heeft te keuren om ze voor
zoover ze niet in overeenstemming zijn
met Gods Woord, te weren en uit te
roeien1.
Wel heeft onlangs „De Banier" ver
klaard, dat dit artikel behoorde te wor
den gehandhaafd voorzoover het
kan (zie ons nr. van Donderdag) maar
later is de schrijver van dit artikel daarop
wear teruggekomen en heeft hij verklaard
dei opvatting van Ds Kersten' geheel te
deel en.
Hier is dus een principieel verschil
punt tusschen beide partijen.
De vraag is nu slechts, welke opvatting
dei juiste is, en w:io hier van het goede
spoor is afgeweken,
F enig licht wordt op deze veelb esproken
kweistie reeds geworpen, wanneer men de
geschiedenis van dit artikel raadpleegt.
Dat in de Ned. Gel.belijdenis ook ge
sproken wordt van het ambt der Overheid
is hieruit te verklaren, dat de Reforma
toren er belang bij: hadden duidelijk te
laten uitkomen, dat zij voor de dwalingen
en de uitspattingen der Wederdoopers in
geen enkel opzicht verantwoordelijk wa
ren, maar dat zij daarentegen de Overheid
als een instelling Gods eerden en gehoor
zaamden.
En hiertegenover werd aan da andere
zijde gesteld de plicht der Overheid oim
de ware Kerk te beschermen, haar tegen
over alle andere valsohe kerken te hand
haven, ook door te weren en uit te
roeien zoo noodig met geweld, zelfs
met het zwaard alle afgoderij en val-
schen godsdienst.
Deze formuleering is gezien in het licht
der historie wel eenigszins verklaarbaar.
De Roomsche opvatting omtrent de ver
houding van Kerk en Overheid werkte
nog na. En nu verlangde men van de
Overheid dat zij Rome van allen invloed
zou hero oven, dat zij de Wederdo opers
en andere secten zou verdrijven en dat
men zoo zou komen tot de ware Ge
reformeerde Kerk.
AI spoedig is echter gebleken, dat men
hier met een misvatting te doen had.
De hier geformuleerde gedachte vindt
in Gods Woord nergens steun, en boven
dien begreep men, dat het niet mogelijk
zou zijn het hier beleden beginsel te
handhaven.
Feit is dan ook dat de Geref. Vaderen
waarop men zich .voortdurend beroept,
dit Artikel nooit letterlijk hebben toege
past. Wel werden aanvankelijk zwakke
pogingen in deze richting gedaan, maar
al betrekkelijk spoedig werd het standpunt
der geestelijke vrijheid practisch gehuldigd.
Men heelt om het tegendeel te bewijzen
gewezen op Cartesius en Spinoza tegen
wie toch wel eens plakkaten werden afge
kondigd.
Door hieraan te herinneren bewijst men
echter het tegendeel.
Immers deze mannen hebben onge
straft in ons land kunnen wonen en wer
ken en hunne theoriëa verkondigen.
Zooals gezegd, het is waar dat zoo
nu en dan plakkaten werden uitgevaar
digd, maar het is eveneens waar dat
de Kerk op dit optreden al spoedig weinig
gesteld bleek, omdat de Regeering zich
meer met de getrouwe leeraars, die ook
aan de Overheid da waarheid durfden
zeggen, bezig hield, dan met hen die
van de zuivere leer afweken.
In dit verhand moet ook nog op iets
anders worden .gelet.
De S.G.P. zegt veel verder te willen
gaan dan de Geref. Vaderen. Artikel 36
zeggen zij, moet onverkort worden ge
handhaafd. Wanneer men dan echter
vraagt hoe zij zich die toepassing den
ken, blijven zij het antwoord schuldig.
Wel heeft men gezegd geen geloofs
vervolging te willen. Maar als men dat
niet wenscht, hoe zal de Overheid dan
weren en zelfs uitroeien allen val-
schen godsdienst?
Stel dat men probeerde de Roomsche
Kerken te sluiten, alle niet positief or
thodoxe predikanten in de Ned. Herv.
Kerk van de kansels te weren, allerlei
kerkgenootschappen te verhinderen hunne
samenkomsten te houden, een penscen-
suur toe te passen waardoor alle niet
positief Gereformeerde bladen verboden
zouden worden dan hadden we toch den
godsdienst-oorlog in optima-forma?
Nu zeggen de S.G.-leiders, dat zij zulks
ook niet willen.
Welnu, dan hebben zij ook Artikel 36
losgelaten en komen zij tot een toepas
sing zooals „De Banier" aangaf: zoover
dat kan.
Maar dan missen zij ook het recht
de A.R. partij hierover lastig te vallen
en 'al het mogelijke te doen 'om', tot
vreugde van de revolutionaire
part ij e n, dez,e partij; te bestrijden.
Kiezers, steunt dit zeer ge
vaarlijk pogen niet.
Helpt niet mee de A.R. partij
die zoekt te handhaven de be
ginselen die zijn naar Gods
Woord te verzwakken.
Maar brengt op 3 Juli uw stem uit op
den heer J. J. C. van Dijk, No. 1 van lijst 5.
voor Manufacturen
Dames- en Kinderconfectle
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
GOES
HULST
Tegen Kerk en Godsdienst.
In "Sovjet-Rusland is, gelijk' reeds in
'tkort werd gemeld, een decreet uitge
vaardigd tegen de religieuze genootschap
pen. Het Groot-Russisch Uitvoerend Co
mité en de Raad der Volkscommissaris
sen hebben dit decreet bevestigd. Het
heeft daarmede rechtsgeldigheid verkre
gen.
Eenige paragrafen van dit staatsbesïuit
hetwelk in be knopten vorm door de „Is-
westia" is gepubliceerd, bewijzen weer
eens met welken fanatieken haat de bols
jewieken tegen alle geopenbaarde religie
zijn vervuld.
Volgens paragraaf één is het den gods-
dienstigen genootschappen verboden, ge
bouwen of andere onroerende goederen
te koopên of te huren. Slechts den af
zonderlijken leden is het veroorloofd, op
eigen risico huizen, terreinen of andere
onroerende goederen voor het uitoefenen
van eeredienst te verwerven of te huren.
Voorts is het verboden, godsdienston
derwijs te geven in staats-, openbare- en
particuliere scholen en opvoedingsge
stichten. Alleen in seminaria voor pries
ters, in theologische hooge scholen en
-cursussen is onderwijs in de religie toe
gestaan. i
De religieuse genootschappen mogen
onder hun eigen leden vrijwillige bijdra
gen inzamelen, maar het vormen van
fondsen uit vrijwillig opgebrachte midde
len is verboden.
Spionnage in oorlogstijd.
In een boek van Richard W. Rowan
„Spy and Counter-Spy", dat pas te Lon
den verschenen is, worden vele geheimen
over de spionnage in den oorlog onthuld,
o.a. van een zekeren E. C. Miller, een zeer
bekwaam duiker van de Engelsdhe ma
rine. Zijn specialiteit bestond in het onder
zoeken van de krachten van Duitsche
duikbooten.
In 1915 kreeg Miller bevel om af te da
len naar de Duitsche duikboot, die bij de
kust van Kent door kanonvuur tot zinken
gebracht was. Hij vond niet alleen de duik
boot, maar op gevaar af dat de slang voor
zijn luchttoevoer onklaar zou worden,
drong bij door een gat opzij van de romp
naar binnen, 'kwam in de officierskajuit
en haalde daar een metalen kistje van
daan. Dat kistje bevatte de plannen van
twee nieuwe mijnvelden, twee Duitsche
marine-codes en een bijzondere geheime
code ten gebruike van de Duitsche vloot
voor de volle zee.
'Miller's vermogen om op ongewone
diepten aan den 'druk van het water weer
stand te bieden en zijn vermetelheid waren
van zooveel waarde, dat hij' met luchtpom
pen overal in allerijl heen gezonden werd
waar een Duitsche duikboot bij de Engel-
sche kust in den grond was geboord.
Soms ontving de Britsche admiraliteit
wel 2000 onderschepte berichten van den
vijand op één dag en, dank zij' de door Mil
ler buitgemaakte codes, kon men ze met
het grootste gemak lezen.
Hef Belgische markenvraagstuk.
Uit Brussel wordt aan de „N. R. Crt."
gemeld:
Uit Berlijn, waar de Belgische gedele
geerden ter regeling van de markenkwes
tie zich thans bevinden, zijn Vrijdag zoo
danige berichten ontvangen, dat minister
president Jaspar, die een paar dagen rust
•dacht te nemen, zijn vertrek heeft uitge-
steld om met den minister van financiën,
Houtart, minister van staat Francqui en
den secretaris-generaal van buitenland-
sche zaken (minister Hymans uitstedig
zijnde), Langenhove te confereeren. De mi
nisters weigerden beslist eenige mededee-
ling aan de pers te doen, maar het blijkt
wel degelijk, dat zoo «enerzijds de onder
handelingen op actieve wijze worden
voortgezet, anderzijds ernstige moeilijk
heden nog op te lossen vallen, alvorens
het gewenschte accoord zal zijn bereikt.
rvM
OP
MET
N.V. DOGCAKESFABRIEK
DORDRECHT
Brand in een ziekenhuis.
Omtrent de ontploffing in het East Bund
Hospital te Kanton wordt nader gemeld,
dat in twee der gewelven, die onder een
deel van het ziekenhuis zijn gelegen, plot
seling een hevige ontploffing plaats vond.
De ontploffing werd onmiddellijk gevolgd
door vlammen, waardoor in het zieken
huis, waar ongeveer 400 patiënten ver
pleegd werden, brand uitbrak.
Toen de brandweer kwam, stonden alle
etages van bet gebouw, dat eenige verdie
pingen hoog is, in lichte laaie. De brand
weer mobiliseerde alle hulpkrachten.
Vangzeilen werden opgehouden, zoodat
een aantal patiënten zich door uit de ra
men te springen kon redden. Velen spron
gen echter ook naast de vangzeilen of op
plaatsen, waar geen vangzeilen, werden
opgehouden, zoodat zij ernstige verwon
dingen opliepen. In 'het ziekenhuis waren
ook twee Ghineesche diplomaten in ver
pleging, die zich te Hongkong wilden laten
opereeren.
Hoewel de oorzaak van den brand en
Binnenland.
Het slot der landbouwfeesten to Goes.
(Bezoek van Prins Hendrik.)
De heer P. F. Fruytier (oud-Kamerlid ein
oud-lid van Ged. Staten) overleden.
Beantwoorde vragen over den overweg
bij Rilland-Bath.
De uitvoering van de Ziektewet.
De begrafenis van wijlen den heer H. de
Wilde.
Het kanaal AxelHulst.
Het jubileum der Theol. School te Kam
pen.
De Eerste Kamer nam het wetsontwerp
op de Naamlooz© Vennootschappen aan.
Buitenland.
Onweders boven Duifcschlaind.
Engeland en Amerika.
U zijt dan AFWEZIG. Zorg er dan
voor dat Uw stukken van waarde
AANWEZIG zijn in een Loket van
onze brand- en inbraakvrije KLUIS-
INRICHTING voor: GULDEN per
maand.
van de ontploffing nog niet bekend is, ver
moedt men, dat de ontploffing is ontstaan
door spritus- of benzinedamp.
De Koning van Engeland.
Officieel wordt medegedeeld, dat de Ko
ning op 1 Juli voor een week te Londen
komt. Men meent te weten, dat hij in een
open rijtuig naar 'het Buckinghampaleis
zal rijden.
De dankdienst van 'sKonings herstel
zal op 7 Juli in de Westminster abdij ge
houden worden.
Rockefeller naar Moskou.
Volgens een bericht uit Moskou ver
wacht men daar 'de volgende maand het
bezoek van Rockefeller, in verband waar
mede men nieuwe 'Onderhandelingen voor
den afzet van Russische petroleum ver
wacht.
Zooals bekend, heeft de Standard Oil
'het eerste contract met Rusland afgesloten,
wat eerst aanleiding heeft gegeven tot een
scherp optreden van de Koninklijke Shell
groep, 'die echter later zelf een overeen
komst met Rusland sloot.
Onweders boven Duitschland.
Boven verschillende deelen van Duitsch
land hebben Donderdagavond en Vrijdag
nacht hevige onweders gewoed, waardoor
vooral in Mecklenburg op sommige plaat
sen belangrijke schade is aangericht. Bij
Schwerin zijn tal van oude boomen door
den storm ontworteld. Een loods van
een steenbakkerij werd door den storm
verwoest en de brokstukken werden 50
meter ver weggeslingerd. Tal van schuren
en stallen zijn door het inslaan van den
bliksem afgebrand. Ook bij Parthim is
veel schade aangericht.
Engeland en Amerika.
De klaarblijkelijke overeenstemming tus
schen MacDonald en generaal Dawes in
zake de kwestie van de beperking der
bewapening ter zee 'is thans naar de
tweede plaats verwezen, in verband met
het voorgenomen bezoek van den Brit-
schen premier aan Washington, teneinde
persoonlijk met president Hoover te kun
nen confereeren.
In welingelichte kringen wordt dit be
zoek als nagenoeg vaststaand beschouwd.
De Amerikaansche minister van buiten-
landscbe zaken heeft een onderhoud ge
had met den Britschen gezant Sir Esme
Howard, in verband met de te Londen
gevoerde besprekingen, doch zij weige
ren eenigerlei mededeeling te doen.
Het Engelsche viiegwezen.
De „Daily Chronicle" heeft met Sir Sef-
ton Broncker, den Britschen vice-maar-
sc'halk van 'de lucht, een gesprek gehad
over de ontwikkeling van het burgerlijke
viiegwezen, waarin hij o.a. 'heeft gezegd:
„Evenals wij de beste zeelui van de we
reld zijn, zijn wij ook de beste vliegers.
In 1920 stonden wij in de wereld boven
aan in het luchtvervoer, ofschoon wij geen
bijstand van de regeering kregen. Wij
staan nog altijd bovenaan wat doeltref
fendheid (efficiency) betreft, en, misschien
