No 215
Zaterdag 15 Juni 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
ROSS
E
M
#SZ
PAA
Dl
HEKDRIKSE Co s BANK-GOES
KLOKKEN - PENDULES
EERSTE BLAD.
V.
C. JOQSSE Si. Adriaanstraat - Goes
Buitenland.
HET ADRES
A. WELKING
Binnenland
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
NIET AFGEWEKEN.
I m LICHTE MARYLAND BAAI
I9CT. IN PATENTVERPAKKING. v
Een Bausch en Lombbril
J. GEENSE, Lange Vorststr, 49, Goes
VAC ANTIE
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
fye Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WEhKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers f0.05
Prijs der Advertentlën:
regels f1.20, elke regel meer 30 e!.
Bij abonnement belangrijke korting.
L
De felste aanvallen die de A.-R. partij
in deze dagen te verduren heeft komen
niet van vrijzinnigen of revolutionairen
kant, maar van de zijde der S. G. P.,
die, hoewel ten deel© uit de A.R. partij
voortgekomen niets nalaat wat den in
vloed van deze partij zou kunnen breken.
Mag men de leiders van de S. G. P.
gelooven dan ?ou de A.-R. partij haar
aloude beginselen hebben verloochend en
van de lijnen door Groen van Priastexer
getrokken, finaal zijn afgeweken.
En dit zou dan vooral blijken uit Ar
tikel 3 van ons Program van Beginselen,
waarvan het heet, dat daarin een neo-
Calvinistische opvatting wordt gehuldigd
met loslating van de echte Calvinistische
beginselen.
Wat dit artikel inhouidt, is bekeend.
Er wordt daar gezegd: „Ook op staat
kundig terrein belijdt zij; (de A.-R. partij')
de eeuwige beginselen, die ons in Gods
Woord geopenbaard zijn; zóó evenwel,
dat het staatsgezag ten onzent noeh
rechtstreeks, gelijk in Israël, noch door
de uitspraak van eenige kerk, maar ia
de consciëntie beide van Overheid en
onderdaan aan de ordinantiën Gods ge
bonden zij."
In den staart zou hier het vergif zit
ten. Daarin, zoo beweert men, wordt de
band met heit beginsel losgelaten.
Tegen den aanhef heeft men geen hei-
zwaar, maar wel tegen het tweede ge
deelte, waarin geen nieuw beginsel ge
poneerd wordt, rnaar alleen wordt aange
geven op welke wpe, langs walken
weg, de Overheid zal te weten komen,
welke de beginselen rijn die ons voor
het staatkundig leven in Gods Woord ge
openbaard zijn.
De Overheid gebonden aan de eeuwig©
beginselen ons in Gods Woord geopen
baard. Dat is positief. Daaraan valt niet.
te tornen.
Maar dan komt de vraag hoe de Over
heid moet weten welke die beginselen zijn.
Had ons Program die vraag onbeant
woord gelaten, dan zou niemand bezwaar,
hebben gemaakt, maai- nu het wèl een
antwoord geeft, nu komen de bezwaren
los, al blijkt dan tenslotte ook, dat men
in de practijk met de gegeven oplossing
accoord gaat.
Aan een rechtstreeksche Godsregeering als<
bij Israël denkt hier natuurlijk niemand.
Een andere vraag is of dan de Kerk
hieT de richtlijnen heeft aan te geven
Ons Program geeft daarop een ontken
nend antwoord. En naar het ons voor
komt op zeer goede gronden.
Wanneer we nog hadden de eene on
gedeelde kerkt or mat ie dan zouden d-e
moeilijkheden niet zgo groot zijn. Maar
die tijd is voorbij:.
Voor de eenheid is de pluriformiteit
in de plaats getreden. W© hebben, nu een
veelheid van kerken.
De gedachte van een heerschende kerk,
die zou kunnen aangeven op welke wijze
de Overheid zal weten wat God aan haar
in bepaalde omstandigheden en bij de
meest uiteenloopendei onderwerpen die
aan de orde komen vordert, moet worden
losgelaten.
En dus zou dau ds Overheid hier een
keus moeten doen.
Maar hoe? Zou de Herv. Kerk die zelf
in de practijk de leervrijheid huldigt,
de richting moeten aangeven. Of de Geref.
Kerken, de Chr. Geref. Kerk of de Geref.
Gemeenten?
Men gevoelt, dat men. zoo midden, in
de moeilijkheden zit afgezien nog van
het priaeipieele bezwaar, dat op deze
wijze de kerk over den staat zou uaer-
schen. en zich begeven op een terrein
wat het bare niet is.
Bovendien, al was er nog de zoozeer
gewenseftte eenheid, ook de kerk kan dwa
len. Dat is gebleken in de middeleeuwen,
toen de staat de grootste moeite had,
zich van den invloed van de kerk Los
te maken.
En daarom blijft er geen andere uitweg
dau dat de Overheid rechtstreeks in hare
consciëntie aan Gods Woord wiordt gebon
den en dat van haar gevraagd wordt,
dat zij dat Woord tot regel en richtsnoer
zal neimm.
- tufc"T'
Militaire bezuiniging.
Er wordt over bezuiniging op de mi
litaire uitgaven en over beperking van de
bewapening veel gepraat, maar g e-
daan wordt eir op dit gebied nog bitter
weinig.
Toen de Nederlandsche afgevaardigde
Prof. Rutgers er in de conferentie te Ge-
nève met 'kracht op aandrong om nu ein
delijk eens daadwerkelijk de bewapening
te verminderen, vond hij! weinig bijval.
En als zijl, die voortdurend den mond
vol hebben over ontwapening, een kans
krijgen hunne denkbeelden tot uitvoering
te brengen, dan blijkt telkens weer d;.t
zij de ontwapening wenschen bijan
deren.
Onze candidaat, de heer J. J. C. van
DijiK, handelde, toen hij minister van
Oorlog was, anders.
Hij is tegenstander van eenzijdige na
tionale ontwapening. Natuurlijk.
Maar tegelijkertijd wenscht hij de mi
litaire uitgaven zooveel mogelijk te be
perken.
Vandaar dat hiji een wetsontwerp indien
de om het jaarlijksch contingent te ver
minderen van 23000 op 19.500 man.
Een zeer belangrijke vermindering dus.
En tegelijkertijd stelde hij voor de eerste
oefentijd te verminderen van 81/2 tot 6V2
maand, waarvan voor-geqèfenden slechts
lVz maand moeten dienen. Alweer een
zeer belangrijke vermindering van lasten.
Zie, dat zijn nu geen woorden, alleen
maar daden. Dat is geen fheorie, waar
aan niemand iets heeft, maar practijk.
De heer Van Dijk bracht, zonder de
veiligheid van ons land in gevaar te
brengen, een zeer steuke vermindering
van militaire lasten.
Wij willen toonen dit te waardeeren,
door op 3 Juli a.s. onze stem uit te
brengen op den eersten candidaat van de
Antiv-revolutionaiire lijlst, den heer J. J.
0. van Dijk, Nr 1 van lijst 5.
GROOTE SORTEERING
JARENLANGE GARANTIE
Aanbevelend,
Bomaanslag?
Gisternacht heeft een ontploffing plaats
gehad bij het gebouw van de Vorschusa-
Vereinbank te Hannover, welke klaar
blijkelijk door de ontploffing van een
bom is veroorzaakt.
Een gat van ongeveer 15 c.M. breedte
in de muur werd geslagen terwijl talrijke
ruiten ook van de huizen in de buurt
vernield werden,
Verscheidene personen die in een na
burig restaurant zaten, schoten terstond
toe, doch hebben geen daders gezien. Men
vermoedt dat men een aanslag op de
bank heeft willen plegen.
Twee dagen geleden had een caféhou
der van de Engelbosteler Dammi aan de
politie kennis gegeven, dat een onbe
kende een kist met ontplofbare 'stoffen
bij hem in bewaring had gegeven, die afge
haald zou worden door 'iemand die het
wachtwoord „Rote Hilfe" zou opgeven.
Deze kist, waarin zich werkelijk ontplof
bare stoffen bevonden, is door de politie
terstond in beslag genomen. Of tusschen
beide gebeurtenissen verband beslaat is
nog niet gebleken.
Russische inv&J in Mongolië,
De „Daily Telegraph" publiceert een
telegram van haar correspondent te Pe
king volgens hetwelk Russische troepen
een inval in Mongolië hebben gedaan als
represaille-maatregel voor den Chinee-
schen overval op het soivjet-consulaat te
Charbin. Tan andere zijde is dit bericht
tot nu toe niet bevestigd.
Generaal Tsjang Hsi Ho, de zoon van
Tsjang Tso Lin, heeft in een telegram
aan de Nanfcing-regeering verzekerd dat
hg over voldoende troepen beschikt om
Lederen aanval der Russen te kunnen
afslaan.
voor Manufacturen
Dames* en Klnderconfectle
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
GOES HULST
De Nanking-rageering wil terstond een
conferentie bijeengeroepen om tot een. di
plomatieke actie tegen dezen inval der
Russen te besluiten.
Men verwacht, dat Japan zal i'ngrijipen,
indien van Russische zijde werkelijk een
inval op groote schaal bedoeld zo-u zijn,
waardoor Mantsjoicrije ernstig zou worden
bedreigd. Aan Japanschen kant is men
geneigd, dit optreden van Rusland in ver
band te brengen met den wensch voor een
eindregeling van de kwestie van den Chi-
neeschen Oosterspoorweg.
Pangaios voer het gerecht.
Volgens berichten uit Athene hoeft de
Grieksche kamer met groote meerderheid
besloten, dat de vroegere dictator, gene
raal Pangaios, zich wegens ambtsmis
bruiken zal moeten verantwoorden voor
een gerechtshof, dat uit ledeu van de
kamer en .van den senaat samengesteld
zal zijn. 1
Pangal-os is ongeveer een maand ge
leden opnieuw gearresteerd onder de be
schuldiging, dat hij tijdens zijn dictatuur
in 1926 bij bet bestellen van oorlogs
materiaal onbehoorlijke contracten heeft
gesloten.
De Oceaanviucht.
Reuter seinde gisteravond uit New-York
da,t de Intern. Telefoon en Telegraaf Mij
berichtte, dat om §.45 uur n.m. Ame-
rikaansche tijd, de Gele Vogel nog 200
mijl van de Portugeesche kust verwij
derd was en dat de vliegers het plan
hadden in Portugal te landen. Vandaag
zou dan de reis naar Parijs worden
vooregezet.
Naar nader wordt geseind is de „Oiseau
Jaune" gisteravond om 8 uur te Con-
tilla bij Santander aan de Noordkust van
Spanje geland. (Dit bericht is nog niet
bevestigd).
Korte berichten.
Tengevolge van de buitengewone
droogte zijn een aantal rivieren in de
boschstreken ten N.O. van St. Petersburg
óf geheel uitgedroogd óf te ondiep gewor
den zelfs voor liet transport van bout-
vlotten. Dientengevolge kunnen millioenen
gevelde boomstammen niet worden ver
voerd -en dreigt de hout-export verstoord
te worden, terwijl het tekort aan hout
voor den bouw in het land zelf toe
neemt.
De Chineesche rsgeering heeft be
sloten, met ingang van 1 Januari 1932
in China den alg-emeenen dienstplicht in
te voeren.
Gisteravond heeft een groote brand
de kleurstoffen- en verffabriek Baiexinol
te Gothenburg geheel verwoest. De scha
de wordt geraamd op vierhonderddui
zend kronen.
Op het Centraalstation te Munchen
is een rangeertrein met een personentrein
in botsing gekomen. Dertien personen
werden licht gewond.
De Invaliditeitswet in de land-
bouwbedrijven.
De minister van arbeid, handel en nij
verheid heeft ten vervolge op de beant
woording van vragen van het Tweede Ka
merlid van den Heuvel betreffende de
toepassing van de premiebetalingsbepalin
gen ingevolge de Invaliditeitswet ten op
zichte van de werkgevers in den land
bouw meegedeeld:
Van een zeer onderscheiden toepassing
van de Invaliditeitswet, in den door den
heer van den Heuvel bedoelden zin, is
ondergeteekende gebleken geen sprake te
zijn. Algemeen wordt door de Raden van
Arbeid vastgehouden aan den wettelijken
regel, dat bij iedere loonbetaling een
rentezegel moet worden geplakt. 'Het
blijkt evenwel bij de landbouwbedrijven
voor te komen, dat knechten op jaar
loon in dienst worden genomen en eens
per jaar worden betaald. In zulk een
geval behoeft er krachtens de wettelijke
bepalingen slechts éénmaal per jaar te
worden geplakt. Voor alle overige geval
len moet echter te gelijk met iedere loon
betaling een rentezegel worden geplakt,
en, zooals reeds werd .gezegd, houden
de Raden, van Arbeid aan dien regel
vast. Uiteraard komt het voor, dat de
werkgever wel op den vervaldag de rente-
kaart behoorlijk volgeplakt bij den Raad
van Arbeid inlevert, doch dat bij niet
geregeld bij iedere loonbetaling heeft ge
plakt. Wordt het niet tijdig plakken even
wel bij een controlebezoek ontdekt, dan
wordt de werkgever op zijn verplichting
tot geregeld plakken bij loonbetaling ge
wezen. Tot het opmaken van procesver
baal wordt echter in den regel slechts
overgegaan na herhaalde overtreding en
herhaalde waarschuwing, gepaard aan
klaarblijkelijken onwil.
Van in den aard van dein landbouw
hun grond vindende bezwaren van eenige
beteekenis tegen het bij iedere loonbe
taling plakken van rentezegels is niet
gebleken. Betaling van het loon op den
akker komt slechts sporadisch voor.
Meer toegevendheid tegenover de werk
gevers in land- en tuinbouwbedrijven is
ter voorkoming van nadeelen voor de
verzekerde arbeiders niet geraden.
geeft den ouderdom het gezichts
vermogen van hun jeugd terug.
De fijnste Amerikaansche Bril. Bi]
Opticien.
Door geheel Zeeland aan huis te ontbieden.
N.V. Stoomvaart-Mij „Zeeland".
In de hedenmiddag te Vlissingen ge
houden algemeen© vergadering van aan
deelhouders der N.V. „Stoomvaart-Maat
schappij Zeeland", Koninklijke Nederland
sche Postvaart werd het jaarverslag over
1928, het 54ste boekjaar, uitgebracht.
Aan dit verslag is het volgende ont
leend i
Het aantal vervoerde reizigers nam toe
van 54.254 in 1927 tot 63.881 in 1928.
Deze vooruitgang wa.s vrijwel geheel te
danken aan een toeneming van het aan
tal passagiers, reizend op excursie-bil
jetten. Het aantal gewone reizigers bleef
nagenoeg hetzelfde als in 1927' 'en dit
niettegenstaande een toeneming van heit
verkeer in het algemeen. Dat de Maat
schappij in deze laatste toeneming geen
aandeel heeft gehad, moet in de eerste
plaats worden geweten aan de veel la
gere tarieven van concurreerende buiten
land sche spoorweg- en scheepvaart-maat
schappijen.
Het aantal vervoerde tonnen goede
ren nam af van 25.138 ijl 1927'tot 24744
in 1928. De omstandigheden, die dit te
weeg brachten en die in het vorig jaar
verslag werden vermeld, hebben zich niet
gewijzigd.
Het aantal vervoerde postzakken nam
toe van 297.167 in 1927 tot 329.286 in
1928. Het hotel was goed bezocht, mede
dank zij de toeneming van het vervoer
van Engelsche excursionisten. Met hét
oog hierop werd besloten tot verbeterin
gen in de inrichting van het hotel en het
bouwen van een boxen-garage. De iri het
verslagjaar hiervoor uitgegeven gelden
weTden ten laste der exploitatie-rekening
gebracht.
Wat de vloot betreft, zijn geen onge
lukken .of andere bijzondere gebeurte
nissen te vermelden.
De vraagstukken, gerezen tengevolge
van de vergrooting van de buitenhaven,
te Vlissingen en het uit dien hoofde amo-
veerem der werkplaatsen, wachten nog
steeds op een oplossing.
Binnenland.
Minister Koningsberger over het gebeurde
in Curasao.
De landbouw en de invaliditeitswet.
Het vergroote Gasthuis te Middelburg.
Alg. verg. van de .Mij Zeeland te Vlis
singen.
Buitenland.
De Oceaanvliegers in 'Spanje geland?
Bomaanslag te Hannover?
Russische inval in Mongolië.
U zijt dan AFWEZIG. Zorg er dan
voor dat Uw stukken van waarde
AANWEZIG zijn in een Loket van
onze brand- en inbraakvrije KLUIS-
INRICHTING voor: 1 GULDEN per
maand.
De vloot bestond op 31 December 1928
uit de volgende stoomschepen: Oranje-
N.assau groot 2884 Reg. Tons, Prinses
Juliana en Mecklenburg, beide 2907 R.
Tons, allen met 10.000 P.K. Een bedrag
van f500.000 werd hierop afgeschreven.
De bruto-opbrengsten bedroegen een
som v. f2.898.856.70 tegen f 2.706.133.64
in 1927 en f '2.587.595.60 in 1926. De ex
ploitatiekosten bedroegen f 2.066.978.54 in
1928 en f 2.005.733.17 in 1927. Het over
schot van de exploitatie der schepen
bedroeg dus in 1928 f831.878.16 tegen
f700.400.17 in 1927.
Dit bedrag van f831,878.16 moet ver
minderd worden met f7.356.76 voor het
nadeelig saldo der nevenbedrijven; voorts
f 74.984.39 voor het nadeelig saldo der
iutrestrekening en f600.590.68 voor af
schrijvingen. Er rest dan over 1928 een
voordeebg verschil van f 148.946.33. Dit
moet worden in mindering -gebracht van
het saldo verlies ad f514.470.14, dat daar
door daalt tot f 365.523.81.
1 r. N. van den Thoorn. f Op
77-jarigen leeftijd is te 's Gravenhage over
leden de heer N. A. M. van den Thoorn,
in leven oud-hoofdingenieur-directeur van
den Rijkswaterstaat.
Ir. v. d. Thoorn werd' geboren op 17
Juni 1851 te Zierikzee. Hij' was o.a. van
18821890 arrondissementsl-ingenieux te
Goes, waar hijf de uitwateringssluis yan
den Damespioider bouwde.
Hij was buitengewoon lid van "den Oc-
trooiraad. Ook is hij' lid geweest van do
commissie van onderzoek! inzake het
Sp'oorwegongeval bij Weesp' op i3 Sept
1918. Hij' heeft indertijd de waterstaats-
kaart gemaakt.
Goes. Donderdagmorgen, toen de 33-
jarige ondermachinist N.S., de heer Bal,
wonende in de Violenstraat, in zjjn tuin
bezig was, zakte hij ineen en werd dood
opgenomen.
Zooals bekend zal het Gothische
huis aan de Turfkade, vroeger bewoond
door dhr Wessel, worden ingericht tot
gemeente-museum, latusschen is de restau
ratie van het interieur, op- enkele kleinig
heden na, gereed. Dezer dagen zal het
gemeentelijk archief naar het museum wor
den overgebracht. Een kamer in het ge
bouw is verhuurd aan de oudheidkundige
vereeniging „De Bevelanden".
Met de restauratie van het uitwendige
van ons nieuwe museum loopt het niet
zoo vlot. als met die van het inwendige.
„Hendrick de Keijser" moet n.l. de her
stelling van den gevel verzorgen en de
datum waarop de werkzaamheden een
aanvang zullen nemen is tot nu toe niet
genoemd.
Wellicht zal het wel een jaartje duren
voordat de Kade den Gothisohen gevel in
den oorspronkelijken toestand zal zien.
(G. Crt.)
Hoedekenskesm In de Donderdag ge
houden vergadering van ingelanden van
het waterschap Hoedekens,kerke werd de
rekening 1928'29 goedgekeurd in ont
vangst ad f28.454.71, in uitgaaf ad
f 25.846.40i/2- Met 7 tegen 12 stemmen
werd besloten niet over te gaan tot ver
harding van den Oud-Vreelandsohen dijk
over een lengte van 480 meter.
Da voordracht voor 'gezworene we
gens periodieke aftreding, van den heer
H. Jaspers® luidt: 1. H. Jaspers©, 2. P.
