No. 213
Donderdag 13 Jnni 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDlSUCo's BANK-GOES
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
De overval te Willemstad
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contrêle
Zeppein-veirtetekelinsen veroordeeld.
Fransche tegenslag In Marokko.
Eiken dag één Glaasje
VAC ANTIE
Een meidédeellng .van Koloniën.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZU1DEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
A b o n n e m e n t s p r {j s
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiln:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
Het gebeurde Op Curasao.
De treurige historie die zich dezer dag
gen op Curasao afspeelde, heeft een be
lachelijke maar toch ook een zeer ernstige
kant.
Niet alleen toch dat ons land door deze
beschamende gebeurtenissen hopeloos ge
blameerd werd, wat zijn terugslag kan
hebben ook in andere Overzeesche gebie
den, maar er zijn daarbij ook verschil
lende dooden gévallen.
Ook een 'Zeeuwsche jongen werd, naar
gemeld is, zeer ernstig gewond, aan de
gevolgen waarvan hij helaas is overleden.
Op de vraag wat de oorzaak was van de
zen bloedigen overval is maar één ant
woord mogelijk: de te zwakke bewapening
van dit eiland, waardoor het zoo goed als
weerloos voor iederen aanvaller open lag
Als daar op Curasao ©en behoorlijke
troepenmacht was geweest, die oven vol
doende verdedigingsmiddelen beschikte,
dan zou zonder eenigen twijfel de overval
achterwege zijn gebleven.
Dan zou deze blamage ons land be
spaard zijn, maar dan zouden ook deze
jonge mannen niet zijn gevallen als slacht
offers van de Nederlandsche zorgeloos
heid.
Het ontbreken van behoorlijke verdedi
gingsmiddelen heeft de Venezolaansohe
bandieten aangetrokken en is oorzaak ge
weest dat hier onnoodig bloed is gevloeid.
Het is een droeve, maar ook een leer
zame historie.
De ontwapening en de bezuiniging op
militaire uitgaven kan ook te duur worden
betaald, nl. met het verlies van eer en
bloed en leven.
V Marchant geoordeeld.
Aan Mevr. van Itallievan Embden,
vrijz.dem. lid van de Tweede Kamer, komt
de eer toe, dat zij op de eiscben van een
parlementaire politiek een beteren kijk
heeft dan de leider van haar partij Mr
Marchant.
De heer Marchant is „democraat" in
dien zin, dat het volk het voor het zeggen
moet hebben, maar als het volk zich uit
spreekt voor een rechtsch kabinet, dan
tracht hij deze uitspraak te saboteeren.
Hij is voorstander van een parlementair
Kabinet, maar alleen wanneer het een Ka
binet is dat in zijn smaak valt. Is dat niet
het geval, dan is hij gaarne bereid de con-
stitutioneele parlementaire verhoudingen
te verstoren en op politiek gebied een gren-
zenlooze verwarring te stichten.
Mevr. van Itallievan Embden is op dit
punt verstandiger dan haar leider.
Zij' ziet ook de gevaren en de bezwaren
van den politie'ken toestand; zij verlangt
ook den terugkeer tot een parlementair
Kabinet en zij aarzelde dan ook niet bet in
een te 's-Gravenhage gehouden vergade
ring uit te spreken, dat een parlementair-
Kabinet-Colijn de voorkeur verdient boven
een extra-parlementair Kabinet.
Daarmee is de houding van Mr Mar
chant en, zijn fractie in bet najaar van
1925 geoordeeld.
Men begint blijkbaar ook in Yrijz-Deco-
cratische kringen tot de overtuiging te ko
men, dat door het optreden van den leider
dezer partij de democratie in gevaar koant
en de invloed van het parlement tot nul
wordt gereduceerd.
Voor de kiezers een reden om niet de
Vrijz.-Dem. banier te volgen, maar straks
hun steun te geven aan de echt democrati
sche, parlementaire Antirevolutionaire
partij;, door te stemmen op den heer J. J.
G. van Dijk,
NO. 1 VAN LIJST 5.
Eer» triemftetM VMR lÉSfflIBaaam
De vacantierel'»" as® bosriemou® ïa
Schotland is voor MacDonaid een pooit
triomftocht geweest, Ta AJwsKLeesi, waar
bij om half acht 'a morgens moest over
stappen, stonden 'honderden monscben op
bet perron. Op elk station van Aberdeen
naar Lossiemouth juichten dé menschen
MacDonald toe, die voor het venster van
zijn compartiment zat.
Te Lossiemouth waai het dageligksch
leven geheel stopgezet. Het heele stadje
was uitgekropen om den grooten zoon te
verwelkomen, die tot het hoogste ambt
in den staat had weten op te klimmen.
Onder het gejuich van schoolkinderen,
«tapte de premier uit dm trein. Onmid
dellijk werd hij omringd door oude vrien
den, visschers en hun vrouwen, die hem
hartelijk de hand schudden. Buiten het
station was de officiëele ontvangst. Da
burgemeester sprak hem toe.
De verkiezing in Zuid-Afrika.
De algemeene verkiezing, die vandaag
wordt gehouden, kenmerkt zich' door da
grootste opwinding, die ooit in een ver
kiezingsstrijd in Zuid-Afrika waar te ne
men is geweest. Er zijn aanwijzingen, dat
de kiezers in buitengewoon grooten ge
tale zullen opkomen.
De onzekere afloop van de verkiezing
wordt bewezen door het feit, dat de Capew
Times een meerderheid van vier stem
men voor Smuts en zijn Zuid-Afrikaan-
sche partij voorspelt, terwijl de Nationa
listische Burger op een meerderheid van
32 stemmen voor de coalitie van Natio
nalisten en arbeiderspartij rekent.
Van da vier jongelui, die zich als' ver
stekelingen aan boord van 'de Graf Zep
pelin hadden willen verbergen, maar vóór
het vertrek van het luchtschip werden
Óhtdekt, zijta. gisteren twee wegens huis
vredebreuk en het ongeoorloofd dragen
van wapensl veroordeeld tort 18 en 21
dagen hechtenis. De jongste avonturier
werd 'door de jeugdrechth'ank naar zrjin
woonplaats teruggestuurd, terwijl het vier
de lid van het gezelschap in verzekerde
bewaring isi gehouden, daar hij, naar ge
bleken is, nog iets anders op .zijn kerf
stok heeft.
De Fransche bladen bevatten oen tele
gram uit Rabat, meldend, dat een 'deta
chement bestaande uit twee compagnieën
Marokkaansche tirailleurs en een „goem"
(Marokkaansche ruiter® die een verken
ning deden in bet Zuiden van Marokko
in een hevig gevecht is gewikkeld ge
weest met een sterke groep dissidenten.
De toevoeging, dat de opperbevelhebber
der troepen er been is gegaan, wijst er
wel op, dat er iets ernstigs gebeurd is.
Dit 'blijkt trouwens ook uit de berichten
uit 'Engelsche bron. Zoo meldt de cor
respondent van de „Times" te Tanger,
dat de bevelvoerende majoor jan zeven
andere officieren gedood werden en dat
men niet weet waar de overlevenden
zich bevinden.
Volgens de jongste berichten hadden
de Franschen 13 dooden en 50 gewon
den, waaronder twee officieren.
Er is troepenversterking gezonden.
WaT'l^ PB BK RUIK
Kwfe bedelden.
De Koning van Engeland' i's!
reeds zoovfw Van zijn laatste ziekte her
steld, dat bijf gisteren bet grootste Öéel
van den dag in de tuinen van Windsor
Castle beeft doorgebracht.
De met slechts 209 stemmen ba een
district van Liverpool verslagen arbei-
Üerscandidaat Robinson heeft besloten to
vragen, dat de Verkiezing van den con
servatieven caadidaat nietig wordt ver
klaard ep grond van de overweging, dat
de kiezers werden geïntimideerd niet op
den arfceiderscandidaat te stemmen, door
een R.-K. priester.
Een buitengewoon hevig on weder
heeft zich gisteravond boven Brussel ont
last; een half uur lang waren dondersla
gen en bliksemstralen niet van de lucht,,
terwijl het water bij stroomen neerviel. In
het hoofdpostkantoor zijn een aantal bui
zen door het water gesprongen.
Te Klausenburg heeft een groot»
wolkbreuk gewoed, gepaard gaande met
hagelslag. Meerdere plaatsen werden on
der water gezet. Zestien personen vonden
den dood bij de ontstane overstroomin
gen. De aangerichte schade is endfrm
groot. Bijzonderheden ontbreken nog,
daar de telefoon- en telegraafleidïngen
door bet noodweer vernield' zijn.
1Blijkens een draadloos bericht woe
den :er over geheel Spanje zware onwe-
ders. Sedert Zondag zijn 15 personen
op verscheidene plaatsen door den blik
sem gedood.
1In de bekende Fransche Santó-ge-
vangenis zitten thans niet minder dan
126 „bankiers", die alleen nog maar te
Parijs gewerkt hebben.
HULDIGING VAN DE KONINGIN
MOEDER TE AMSTERDAM.
Na de anbade, waarvan wij gisteren
een en ander meedeelden, is de Konin
gin-Moeder nog gehuldigd in het Sta
dion, waar onder enorme belangstelling
een zangspel werd opgevoerd. Die N. R.
Crt. vertelt er van:
Te half drie klinkt bazuingeschal uit
den Marathon-toren; schetterende fanfa
res vallen in, dan' de volledige orkesten
van de Kon. Militaire Kapel, de Konink
lijke Marine-kapel en Wester's Harmonie-
korps, die opgesteld staan voor de beide
decoratieve muren, waarmede de zijkan
ten van het Stadion een afsluiting heb
ben gekregen en waar tevens het jongens
koor van de R.-K. Oratoriumvereeniging
en 'de 750 zangeressen en zangers ge
plaatst zijn, die aan de muzikale illustra
tie van het regentessespel zullen deel
nemen.
Als de muziek de eerste maten van
bet Wilhelmus aanheft, is dat het de
massa's electxiceerend toeken, dat de
Koninklijke Familie in aantocht is. De
veertigduizend staan op, en zingen ge
zamenlijk ter verwelkoming ons volks
lied mede, als het Koninklijk' rijtuig, be
spannen met vier zwarte rossen, door
jockey's gereden en door een in blauw
en goud uitgemonsterden voorrijder voor
afgegaan, door de Marathonpoort het mid
denveld opzwenkt. De hofstoet rijdt dan
onder uitbundige toejuichingen tot voor
ie Koninklijke tribune.
Jongedames bieden dan met hoofscbe
revérences den vorstinnen ruikers aan,
sn de Koninklijke familie begeeft zich
met haar talrijke hofhouding naar de
met een rijkdom van bloemen en kost
bare tapijten gesmukte loge,
Daarna had het zangspel - plaats, dat
eindigde met een treffende huldiging.
Tegen half acht gisterenavond was het'
op den Dam vóór het Paleis zeer druk.
Want zeer velen waren gekomen
om tegenwoordig te zijn bij' het vertrek
van de' Koningin-Moeder uit de hoofd
stad. Doordat echter 's middags het ver
blijf in het Stadion veel langer had ge
duurd, dan men verwacht had, werd' het
vertrek der Koningin-Moeder uit Amster
dam een half uur verlaat en zoo was het
al tegen acht uur, toen de auto's voor
reden.
De wacht van de mariniers en de kapel
stonden aangetreden en om uur kwam
de Koningin-Moeder, uitgeleide gedaan
door "de Koningin, Prinses Juliana en
Prins "Hendrik, op bet bordes van het
Paleis. i I 11 i
Een daverend hoerageroep steeg uit
de menigte op en de kape-I speelde het
Wilhelmus, dat velen meezongen. Daar
na nam de Koningin-Moeder afscheid van
de Koninklijke familie en stapte in de
auto. Een groot aantal der bloemstukken,
haar tijdens haar verblijf in de hoofdstad
vereerd, nam de Koningin Moeder in
haar auto mee naar Soestdijk'.
Nog even wuifde de Koningin-Moeder
de Koningin, de Prinses en den Prins toe;
toen reed de auto onder het daverend
hoerageroep der menigte weg naar S'oest-
dijfc.
Begrooting Wegenfonds 1929,
Blijkens de memorie van antwoord der
Eerste Kamer over het wetsontwerp tot
vaststelling van de begrootin'g van inkom
sten en uitgaven van het Wegenfonds voor
1929 wordt de door verschillende le'den
uitgesproken meening, dat in zake onze
wegenverbetering door den minister te
langzaam en zonder lijn gewerkt wordt,
welke meening door geen argument van
eendge beteekenis wordt gestaafd, door den
minister onredelijk geacht.
Als men de achtereenvolgende begroo-
tingen van het Wegenfonds vergelijkt, dan
springt in het oog, dat de werkzaamheden
tot verbetering van ons wegennet telken
male belangrijk zijn uitgezet, zóó zelfs, dat
de daarvoor benoodigde uitgaven volgens
die begrootingen de geraamde inkomsten
aanzienlijk overtroffen. Een verwijt van
langzaam werken kan dan ook moeilijk
ernstig worden opgevat.
Ook het verwijt, dat zonder lijn wordt
gewerkt, moet worden afgewezen met ver
wijzing naar hetgeen de minister op een
andere plaats reeds herhaaldelijk heeft
naar voren gebracht, dat doel van de te
genwoordige periode van wegenverbete
ring, in de eerste plaats is om de bestaan
de rijkswegen in een voor het snelverkeer
bevredigenden toestand te brengen en dat
dit doel op aandrang, welke van verschil
lende zijden werd uitgeoefend, is uitge
breid voor zoover zulks m het raamwerk
van het bestaande rijkswegenplan mogelijk
scheen, o. m. door enkele op dat plan voor
komende nieuw aan te leggen wegen vroe
ger onderhanden te nemen dan aanvanke
lijk in het voornemen lag.
De minister wil gaarne bevorderen, dat
ten minste ééne onder alle omstandighe
den voor het snelverkeer bruikbare ver
binding met het Zuiden van het land zoo
spoedig mogelijk tot stand komt en dat
daarnaast de overige verbindingen zoo
snel als het kan word Sb voltooid. De plan
nen voor de brug bij Keizersveer zijn zoo
ver gereed, dat binnen korten tijd met de
uitvoering van dit werk kan worden be
gonnen. Het ligt in het voornemen daarna
de overige dier overbruggingen in genoem
de verbindingen van Utrecht naar het Zui
den, naar gelang de voorbereidingsarbeid
vordert, te doen volgen, zoodanig, dat in
den kortst mogelijken tijd een, voor 'het
verkeer met motorrijtuigen geschikte weg
is verkregen, waarvan ook bij hoog opper-
water en ijsgang gebruik kan worden ge
maakt. Inmiddels zal worden getracht
naast dit werk de verbinding van Rotter
dam naar het Zuiden verder voor te berei
den en uit te voeren, terwijl te zijner tijd
zal zijn te overwegen of andere bruggen,
die inmiddels voor uitvoering in aanmer
king kunnen worden gebracht, in het loo-
pende werkprogram behooren te worden
ingeschoven, dan wel daarnaast onder
handen kunnen worden genomen.
Werkstaking onder werkloozen.
In de werkverschaffingen in den Has-
kerveenpolder en in het Eemerveld heb
ben werkloozen het werk neergelegd.
In den Haskerveenpolder betrof het on
geveer de helft der 80 Utrechtsdie ar
beiders, die hooger loon wensohteW; 81
hunner vertrokken naar bun woonplaats.
Deze stakers zijn dezelfde, die voor
enkele weken overdreven klachten indien
den over hun huisvesting, waarnaar mi
nister Kan destijds persoonlijk een on
derzoek instelde.
In het Eemerveld, waar Schiedammers
werken, ging een gedeelte in staking, om
dat geen regengeld werd uitbetaald, waar
op zij memden, recht te hebben. Aan
hun eisch Werd niet voldaan; 24 reis
den daarop naar Schiedam terug.
Wederom een geval van encephalitis.
In „Stscr." .112 wordt medegedeeld een
opgave van bet aantal aangegeyen geval
len van besmettelijke ziekten over de week
van 2 tot en met 8 Juni 1929.
In die week werd afgeleverd: door die
entstofinrichting tó Amsterdam koepokstof
voor 2316 personen; te Rotterdam voor
443 personen; te Groningen voor 11 per
sonen; totaal voor 2770 personen.
In da genoemde week werd Beni geval
van encephalitis na inenting ter kennis
van het Staatstoezicht op de Volksgezond
heid gebracht. Een nader onderzoek naar
dit geval is ingesteld.
Intrekking viaBi wetsontwerpen.
Ingetrokken zijn de volgende wetsont
werpen:
Regeling van het middelbaar en lager
landbouwonderwijs m van den voorlich
tingsdienst voor dm landbouw;
Vaststelling opnieuw der artt. 1628 tot
en met 1632 van het burgerlijk wetboek;
Voorschriften tot regeling van den uit
voer van boter en kaas;
Wijziging van1 de Gemeentewet inet be
trekking tot die plaatselijke belastingen;
Wijziging van enkele artikelen van de
Gemeentewet betreffende de plaatselijke
belastingen.
Op behandeling van het eerstgenoemd
ontwerp wordt geienprijs gesteld. Voor
de twee volgende ontwerpen zjjn nieuwe
regelingen in voorbereiding, en da laatste
Binnenland.
Huldiging van de Koningin-Moeder.
De toestand op Curasao.
Gemeenteraad van Middelburg.
Buitenland.
Verkiezing in Zuid-Afrika.
Die landbouwwetgewing in Amerika.
Fransche tegenslag in Marokko.
U zljt dan AFWEZIG. Zorg er dan
voor dat Uw stukken van waarde
AANWEZIG zijn in een Loket van
onze brand- en Inbraakvrlje KLUIS-
INRICHTING voor: 1 GULDEN per
maand.
tweie kunnen £n verband met het wets
ontwerp in zake de financieel a betrek
king tusschen het Rijk en de gemeenten
worden ingetrokken.
Het ministerie van Koloniën deelt het
volgende mede:
De toestand op Curaqaa, waar nai den
overval de staat van beleg is afgekondigd,
ia, zooals uit de sedert ingekomen tele
grammen van den gouverneur bljjlkt, rus
tig gebleven. Een meer volledige uiteen
zetting van de plaats gehad hebbende
geheuxtenisisen zal in een nader communi
qué worden verstrekt, zoodra de daartoe
nog noodige aanvullende gegevens van
den landvoogd zullen zijm ontvangen.
De gewonde Sergeant M. is gisteren
overleden.
Eerstdaags arriveert op Curasao een
door den gouverneur van Suriname der
waarts gedirigeerd militair detachement
ter sterkte van 2 officieren en veertig
man.
Wat kapitein Morrys vertelt.
Kapitein Morrys, van het stoomschip
„Maracaibo" heeft telegrafisch verslag uit
gebracht over zijh wederwaardigheden tij
dens de inbezitneming van zijh schip door
de Venezolanen.
Zijn schip kwam Zaterdagavond 10 uur
uit Maracaibo (Venezuela) te Willemstad
aan. In den nacht kwamen' eenige perste
nen aan boord van zijh schip en verzoch
ten hem opstandelingen naar Goro te
vervoeren, hetgeen door kapitein Morrys'
werd geweigerd. Binnen enkele minuten
bevonden z'ich reeds een 400 gewapende
mannen aan boord van het schip, die den
gouverneur van het eiland Curasao in
hun midden hadden. Deze adviseerde den
kapitein geen, tegenstand aan de revolutio
nairen te bieden.
Morrys werd door twee bandieten met
da revolver in de hand met den dood
bedreigd, indien bid weigerde aan hun
bevelen te voldoen, terwijl andere revo
lutionairen de stokers bewaakten, alsmede
den loods, zoodat zij het geheele schip
in hun macht hadden.
Korten trjd later werd het hoofd der
politie aan boord gebracht en door de
rebellen gevangen gehouden. Zij eischteo,
dat de stoomfluit van het schip tien
stooten zou geven, waardoor hun aanhan
gers aan wal het sein ontvingen, dat het
echip in hun macht was.
Vlug achtereen arriveerden toen vracht
auto's beladen met munitie en levensmid
delen, die uit de kazerne van fort Am
sterdam waren weggenomen. De munitie
werd aan dek van het schip geladen en
nadat alleis gereed was bevalen de ban
dieten „Vooruit naar Caracas" Niemand
kan ons tegenhouden." Het schip moest
direct vertrekken en de rebellen namen
de plaats in van eenige leden der beman
ning, die ontbraken.
Op drie mijl afstand van Coro moest
het schip de ankers uitwerpen en gedu
rende het lossen der door de rebellen in
geladen goederen gingen drie booten ver
loren.
Da houding van Venezuela.
De zaakgelastigde a. i. van Venezuela
deelt mee, van den gezant, die zich niet
verlof te Caracas bevindt, opdracht te heb
ben ontvangen, aan den minister van bui-
