No. 203
Zaterdag 1 Juni 1929
43e Jaargaog
Dagblad voor de Provincie Zeeland
I
HENDRIKSE& Go's BANK-GOES
EERSTE BLAD.
HET ADRES
A. WB LKING
v.ROSSEM'* ZEEPAARD I5ct
FLORA'S HQENDERBESCHUIT
Aangesloten bij het Bureau voor Opiaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
DE A.-R. PARTIJ CONSERVATIEF?
LICHTE MARYLAND BAAI
IN PATENTVERPAKKING
A. C. VAN DER RZST
Buitenland.
MEER EN BETERE EIEREN
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 JUNI vervallen
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.--
Losse nummersf 0.0'"
Prijs der AdvertentiSn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
Een van de beschuldigingen, die voort
durend tegen de Antirevolutionaire partij
worden ingebracht is, dat zij zou zijn
een conservatieve partij, die leeft in het
verleden en die zweert bij het oude, zon
der oog te hebben voor de eischen van
dezen tijd.
Nu moet men met dergelijke beschul
digingen altijd een weinig voorzichtig zijn.
Er zijn nu eenmaal heel wat menschen,
die altijd een voorraad etiketten met zich
voeren en die niets liever doen, dan
iemand zulk een etiket op te plakken.
Zoo staat men van Communistische
en van Socialistische zijde altijd gereed
om den tegenstander met het etiket „con
servatief" te yersieren. Wie 'tniet met
hen eens is heet conservatief en als het
een Antirevolutionair betreft, dan is 't
minstens een verstokt conservatief.
Alleen, door iemand een zeker etiket
op te plakken is een beschuldiging nog
niet bewezen.
En zoo is 't ook hier. De vraag is
maar wat men met dat conservatief be
doelt.
Als men daarbij op het oog heeft ons
vasthouden aan Gods Woord en de be
ginselen die daarop steunen, dan zeggen
wij: ja, ge hebt .gelijk. In dat opzicht,
we schamen ons niet het te erkennen,
zijn we conservatief.
Wij houden nog vast aan den Bijbel.
Wij wenschen te buigen voor het Woord
van God. Wij laten niet los de belijdenis
dat God de oorsprong, de Schepper en
Onderhouder is van alles wat leeft en
bestaat. Wij houden vast aan de belijdenis
dat God heerscht als Opperheer en da#
wij, Zijne schepselen, Hem hebben te
eeren en te dienen; dat de groote vraag
in heel ons leven is, niet wat wjj wen
schen, maar wat God van ons eischt.
Wij zijn conservatief in dien zin, dat
wij aan de Christelijke grondslagen van
ons volksleven, niet getornd wenschen
te zien.
Met, ons Program van Beginselen be
lijden wij ook op staatkundig terrein de
eeuwige beginselen, die ons in Gods
Woord geopenbaard zijn; erkennen wij,
dat de Overheid regeert bij de gratie
Gods; dat zjj als dienaresse Gods gehou
den is tot verheerlijking van Gods Naam
en dat de bron van bet Souvereine gezag
te vinden is niet in de wet en niet in
den volkswil, maar alleen in God.
En daarom stemmen wij ook zoo' van
harte in met ons .Program van Actie
als daar gezegd wordt, dat een vaste be-
ginselpolitiek den grondslag van beel
onze politieke actie heeft te vormen, met
name waar het geldt handhaving en
bevestiging van de Christelijke grondsla
gen van ons volksleven.
In dien zin, wij erkennen het gaarne,
zijjn we conservatief
Er is in x>nze dagen een stelselmatig
pogen om het gezinsleven te ontwrichten
en het Christelijk huwelijk te ondermijnen.
Dat lijkt heel vooruitstrevend.
Men wil zich losmaken van het oude.
De banden, die zoolang de mensch-
heid gevangen hielden, moeten worden
verbroken.
Men roept om vrijmaking; om vrijheid
om te leven en je fandelen zooals de
zondige mehsch dat wil.
Het huwelijk is voor velen een belem
mering om zich uit te leven en 'daarom
vraagt toen van de Overheid, dat zij de
echtscheiding zal vergemakkelijken er. dat
zij het samenleven van ongehuwdeti op
één iijn zal stellen met dat van ge
huwden.
En dat heet dan, een hoogere norm
van zedelijkheid dan die in Gods Woord
ons gegeven is.
Welnu, van deze hoogere norm van
zedelijkheid zijn wij als Antirevolutionai
ren niet gediend.
Wij wenschen, dat met name wat be
treft het huwelijk en 't gezinsleven, de
Christelijke zede zal worden geëerbiedigd.
In dien zin zijn we liever niet voor
uitstrevend.
Wij begeeren niet den weg op te gaan
dien men in Rusland heeft gevolgd en
waar getracht wordt het huwelijksleven
in den grond te vernietigen met het ge
volg, dat de zwakke partij, de vrouw,
daar onmeedoogend onder den voet wordt
geloopen, dat er van de eerepositie der
vrouw niets, maar dan ook niets over
blijft en dat over de kinderen een zee
van ellende wordt uitgestort.
In dat opzicht zijn wij niet vooruit
strevend en willen we gaarne als con
servatief te boek staan.
Maar wij zijn niet conservatief in dien
zin, dat we alles bij het oude zouden
willen laten.
Dat blijft reeds duidelijk uit Art,. 1
van ons Program van Beginselen, waar
gezegd wordt, dat wij ons volkskarakter,
zooals dat in den worstelstrijd met over
machtige vijanden .gestaald werd, wen
schen te ontwikkelen overeenkomstig den
gewijzigden volkstoestand in een vorm,
die voldoet aan de behoeften van onzen
tijd.
De beginselen blijven, maar de
toepassing verschilt.
Conservatief dus als men wil, maar
vooruitstrevend in den goeden gezonden
zin, tevens.
Ass. Apotheker
Lange Kerkstraat 42, GOES, Tel. 168
Speciale verpakkingen Talcpoeder en
Dubbelkoolzura Soda (Maagzout)
resp. f 0.35 en f 0.30
HHWMHani
voor Manufacturen
Dames- en Kinderconfectie
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
GOES
HULST
DE VERKIEZINGEN IN ENGELAND.
j De sterkte der partijen.
Te ongeveer 9 uur gisteravond was
de stand der partijen aldus:
Labour 289
Conservatieven 253'
Liberalen 50
Onafhankelijken 5
Labour bad toen netto 115 zetels ge
wonnen, de conservatieven 136 zetels ver
loren, de liberalen 10 zetels gewonnen eini
de onafhankelijken één zetel gewonnen.
Er moesten toen nog 18 uitslagen bin
nenkomen. Het stond reeds vast, dat La
bour niet de volstrekte meerderheid (308)
zetels zou halen, omdat Labour slechts1
in 11 der nog niet binnengekomen dis
tricten een candidaat had gesteld.
Reeds eenigen tijd geleden werd ver
klaard dat MacDonald eventueel ook be
reid was, een minderheidsregeering te
vormen al gaf hij dan ook de voorkeur
aan een meerderheidsregeering.
Reuter meldt, dat MacDonald, Chur
chill, Lloyd George en Baldwin zijn her
kozen.
Megan, de dochter van Lloyd' George,
is gekozen.
Niet alleen de dochter, ook de zoon
van Llpyd George is gekozen; Ramsay
MacDonald, vader en zoon, zijn gekozen.;
Henderson kwam met zijn beide zoons
zegevierend uit de stembus en zooals
gemeld zijn Baldwin, vader en zoon, ge
kozen. In dit geval zijn vader en zpon
politieke tegenstanders.
Tot 9 uur gisteravond was het aantal
uitgebrachte stemmen als volgt verdeeld:
Conservatieven 8.419.436
Labour 8.265.183
Liberalen 5.155.353
Onafhankelijken 220.369'
Communisten 50.614
Het is interessant om na te gaan, hoe
de constellatie van het Lagerhuis had
moeten zijn, gerekend naar het aantal
stemmen, door elke partij behaald. Zoo
als de shaken gistermiddag om 5 uur
stonden, toen er ruim 6.360.000 stemmen
op arbeiders-candidaten, 6.430.000 op con
servatieven en 3.870.000 op liberalen wa
ren uitgebracht en resp. 220, 200 en 34
1 zetels waren behaald, had elke liberale
zetel 114.000 stemmen gekost, elke con
servatieve zetel 32.000 en elke labourzetel
slechts 29.000.
De liberalen zijn zeer teleurgesteld over
de uitslagen, die tot dusver bekend zijn,
daar zij op een 100120 zetels hadden
j gehoopt.
De "-nederlaag der regeering en voor
namelijk van de safeguarding(bescber-
ming-)po!itiek, geeft hij alle teleurstelling
aan de liberalen echter voldoening.
De totale verwerping van de commu
nisten, die tot belachelijk lage totalen
teruggingen, terwijl de arbeiderspartij in
zooveel districten met duizenden voor
uitging, toont aan dat het volk geen
extremistische maatregelen van de ar
beiderspartij verwacht.
De aardbeving in Argentinië.
Volgens de laatste berichten zijn ex
95 dooden en meer dan 100 gewonden
tengevolge van de aardbevingen in de
■provincie Mendozza. De dorpen Goudge,
Lallave en Real del Padre zijn geheel
vernield.
Korts berichten.
In Saloniki breidt zich een bedenke
lijke typhus-epidemie uit, 200 personen
zijn aangetast. De regeering is voorne
mens, enting verplicht te stellen.
Donderdagmiddag heeft het in den
omtrek van Trier hevig geonweerd. In
het dal van R.uwer, een zijrivier van
de Moezel, is in de wijnbergen en op de
velden door hagel groote schade aan
gericht. Een vrouw werd op het veld
door den bliksem getroffen en gedood.
Ook de wijnbergen aan de Saar hebben
zeer veel schade opgeloopea.
Bij de opening van het Poolsche
vakvereenigingscongres, te "Warschau, is
het gisteren tot een schietpartij gekomen.
Een communistische afgevaardigde tracht
te met 100 aanhangers, die uit de vak-
vereenigingen waren gesloten, de zaal bin
nen te treden, waarop de zaalwachters
zich verzetten en in het geheel ongeveer
20 schoten gelost werden. Enkele per
sonen werden gewond. De politie wist
ten slotte de orde te herstellen.
De sneltrein RomeNapels, die eer
gisteravond om 8 uur uit Rome vertrok,
is bij het station Carnpo Leone ontspoord,
daar de trein de voorgeschreven snelheid
heeft overschreden.
De reizigers bleven ongedeerd. Van het
treinpersoneel werden echter zeven man
nen gewond. Men vreest, dat de machinist
van de eerste iocomotief om het leven
is gekomen en onder de omgevallen lo
comotief ligt.
Tengevolge van de hitte in de Ver-
eenigde Staten zijn in de stad New-York
en te .Boston 5 personen overleden. In
beide steden zijn ook verscheidene per
sonen bij het baden verdronken.
MET
N.V. DOGCAKESFABRIEK
DORDRECHT
HERVORMDE
ANTIREVOLUTIONAIREN
Donderdag kwam te Utrecht, bijeen de
vergadering van Hervormde Antirevolutio
nairen onder presidium van Dr J. Seve-
rijn, Hervormd predikant te Dordrecht,
die de bijeenkomst op gebruikelijke wijze
opende en een kort inleidend woord sprak,
waarin hij memoreerde, dat het streven
van de Vergadering instemming gevond'en
heeft in ruimen kring, wat te meer ver
heugde, daar individualisme wel een ken
merk van den tijd mag genoemd worden.
Wie eenheid zoekt in dezen tijd, gaat te
gen den stroom in, en daarom kan het
streven alleen gelukken onder Gods zegen.
Politiek kunnen we mogelijk nog redden,
wat kerkelijk schier niet meer mogelijk is.
Niet zoo bemoedigend is, dat het Herv.
A.R. kiezerscorps ongeoefend is. Het ver
trouwen in de voormannen kan veel goed
maken; doch het moet bewust gegrond
worden. Daarom rust op ons de plicht het
volk op te voeden.
Daarna kreeg Prof. Dr Hugo Vis-
s c b e r het woord tot het houden van een
rede over de taak der Herv. Anti
revolutionairen. Aan deze rede is
via de Rotter d. het volgende ontleend:
Allereerst zet spr. uiteen, wat het voor
het politieke standpunt beteekent, Herv.
A.-R. te zijn.
Wij zijn Gereformeerden, die tot de
Herv. Kerk behooren en willen blijven be-
hooren. Ons verband met het wezen der
kerk onder de organisatie willen we niet
verbreken. Wij streven er naar haar de
plaats te hergeven, welke haar historisch
toekomt. Aan geen enkele later opgekomen
kerkgemeenschap kennen wij het recht toe
op de belijdenis amputatie toe te passen
Van oorsprong is de A.-R. partij oud
gereformeerd, wat trouwens blijkt uit haar
program van beginselen. De S. G. P. wil
dit ontkennen.
Spr. begrijpt niet, dat men vroeger nooit
een kloof tusscben art. 36 en het program
van beginselen heeft ontdekt en deze
thans voor bet eerst door Ds Zandt is ont
dekt. Die kloof is er dan ook niet. Spr. zet
de beteekenis van de art. 1, 2, 3 van het
Program uiteen.
Onze grondwet is met art. 36 in strijd.
Wie thans tot regeeren geroepen wordt, is
aan de grondwet gebonden, kan haar niet
negeeren. Nu staan we voor een dilemma.
Of we moeten ons (doopersch) terugtrek
ken van elke regeertaak, of we moeten bij
het licht van Gods Woord een oplossing
zoeken. Voor dit laatste kiest het Pro
gram. Ook de heeren Kersten en Zandt
doeh precies zoo in de practijk hunner
politiek.
Uit politiek winstbejag is de kwestie van
art. 36 opgeblazen in de laatste jaren.
Voor de A.-R. partij is er het gevaar
van dissentieerende broederen eenerzijds,
en van het Neo-Calvinistisch stelsel ander
zijds.
Dat er dissentieerende broeders zijn,
laat zich verstaan a.ls men de geschiedenis
der laatste tien jaren nagaat. Het huidige
kiesrecht is een hulp voor de scbeidings-
drang. Er was baantjesjacht en lintjes-
jacht, die met succes bekroond werden.
Spr. betreurt het, dat onder ons mannen
gevonden worden, die zich zonder met
iemand voeling te houden, aansloten bij de
dissentieerende broederen.
Met nadruk ontkent prof. V. de onmo
gelijkheid om art. 36 te belijden en tevens
A.-R. te zijn. Om art. 36 mogen de Herv.
gereformeerden dus niet uit elkaar gaan.
Evenmin om het praatje, dat de S. G. P.
meer voor de Hervormde Kerk zou voelen
dan de A.R. partij.
De dissentieerende broederen behooren
bij ons en met ons te zijn. Wij moeten hen
terug hebben.
Het Neo-Calvinisme anderzijds is bezig
dogmatisch te verwateren, als gevolg van
eenzijdig intellectualistisch drijven: de
piëtistische gloed verdonkert.
Spr. toont dan aan, dat de vrij-kerken-
idee een staatsbeschouwing in zich heeft,
waarbij aan den Staat het recht wordt ont
zegd, om zich te mengen in geestelijke za
ken. Dit nu is in flagranten strijd met heel
art. 36. Het consequente gevolg daarvan
ware: het artikel ganschelijk te schrappen.
Zoo zou de overheid vervallen in het te
gendeel van wat art. 36 belijdt. Het zet de
deur open voor volmaakte losbandigheid
en de revolutie.
Aan 'Christus' souvereine majesteit is
ook de Staat onderworpen. Onder het mas
ker eener vaische vrijheidsleuze mag de
Binnenland.
Gemeenteraad van Vlisisingen.
Vergadering van Hervormde Anti-Revolu
tionairen. 'f,1 i
Het slachtfondsenconflict.
Buitenland.
De verkiezingsuitslag in Engeland.
Aardbeving in Argentinië.
Staat niet meewerken het volk naar den
afgrond te voeren. Thans reeds wint ze
deloosheid en tuchteloosheid veld. Tegen
een dergelijke vaische vrijheidsgedachte,
die slechts losbandigheid is, moeten wij,
binnen het kader der A.-R. partij strijden,
niet in kleine groepjes, want die brengen
het volk ook in de ellende, omdat ze niets
vermogen.
Wij moeten streven, aldus spr., naar de
eenheid van allen, die waarachtig belijden.
Blijkt later, dat het absoluut niet kan, dan
is het nog tijds genoeg naar andere wegen
te zoeken.
Ziehier de taak der Herv. A.-R.: Stre
ven naar eenheid. Verder moet er hard
gewerkt worden om het volk voor te lich
ten beter dan tot nu toe geschiedt. De be
langen der Herv. Kerk zijn ermee gebaat,
als de A.-R. partij zooveel mogelijk stem
men behaalt bij de komende verkiezingen.
Aan onze mannen zijn op de lijst plaatsen
ingeruimd, zoodat er getoond is, dat men
saamwerking bij de anderen wil.
L'union fait la force. Sluit u aaneen
want de grootste belangen van kerk en
volk staan op het spell aldus eindigt spr.
onder luid applaus van de vergadering.
In de middagvergadering kwamen en
kele huishoudelijke zaken aan de orde.
De voorzitter gaf daarop een uiteenzet
ting over de noodzakelijkheid en de wen-
schelijkheid van het oprichten van studie
clubs, zooals er in Dordrecht onder zijn
leiding een bestaat. Daarvan worden groo
te verwachtingen gekoesterd, met name
omdat het Hervormde A.-R. volk politiek
te slecht geschoold is en daardoor zich ge
makkelijk laat verlokken door de redenee
ringen van anderen.
Besloten werd tot het uitgeven van en
kele kleine vlugschriften, die mogelijk voor
de.aanstaande verkiezingen hun nut kun
nen doen.
Tegen vier uur werd deze geanimeerde
goed bezochte vergadering door Ds Bart-
lema met dankzegging gesloten.
NederlandBolivia.
Tusschen Nederland en Bolivia is een
handelsverdrag gesleten, in het algemeen
gegrond op het beginsel der wederzijdsche
meestbegunstiging, voor den tijd van vijf
jaren.
Uit het boekdrukkersbedrijf.
Het plan bestond, het pensioenfonds
voor het boekdrukkersbedrijf met ingang
van 1 Juli in werking te' doen treden.
Thans meldt men, dat hierin vertraging
zal komen, doordat van werknemerszrjde
ernstige bezwaren tegen, dit fonds zijn
geopperd. Er is o.a. een landelijk agitatie-
comité opgericht, met het doel de uitvoe
ring te verijdelen.
Een der grieven moet hierin bestaan,
dat allen, die onder collectief contract
werken, verplicht zouden worden, aan het
fonds bij te dragen op straffe van roye
ment. De hoofdbesturen der werknemers
organisaties hebben intusschen verklaard,
die noodige maatregelen te zullen nemen
om zoo spoedig mogelijk de fondsplan
nen uit te voereu. De leden werkgevers
der pensioenoommissie hebben meege
deeld, tot 1 September te zullen Bianblij>-
ven, teneinde het besluit der werknemers
af te wachten.
De Tweede Kamerverkiezingen
E enige dagen geleden werd bericht, dat
1 degene, die te Haarlem, de candidatenbjist
