No. 200
Woensdag 20 Mei 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDRIKSE& Go's BANK-GOES
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
ONTBINDENDE KRACHTEN.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 JUNI vervallen
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Uit de Provincie.
Kerknieuws.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor ie Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259,
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKbAGr
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersfO.Of
Prijs der AdvertentiSn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 el
Bij abonnement belangrijke korting.
Nog slechts een vijftal weken scheiden
ons van de stembus.
Daarom is het noodzakelijk duidelijk
te maken en er steeds weer de nadruk
op te leggen, waarom het bij de komende
verkiezing gaat.
Het gaat natuurlijk' ook om allerlei za
ken van practischen aard. Om het bewa
ren van de zelfstandigheid van ons volk,
om de bevordering van de welvaart van
de verschillende volksgroepen, om het
bewaren en het herstellen zoo noodig vaD
de goede verhoudingen.
Trouwens wat dat betreft heeft de Anti-
rev. partij1 nooit in het achterste ge
lid gestaan. Nooit zal men haar kun
nen verwijten, dat zij geen oog gehad
heeft voor de belangen van land en
volk. Als het er om ging, die belangen
te verdedigen, dan heeft zij nooit geaar
zeld het partijbelang in de waagschaal
te stellen.
Toen nu enkele jaren geleden de heer
Colijn geroepen werd den financiëelént
toestand te regelen heeft hij zich voor
dat moeilijke en ondankbare werk gege
ven, hoewel hij wist, dat het èn voor hem
èn voor de partij, wier leider hij is, stee-
nen zou regenen.
Maar we moeten niet alleen op de
belangen letten, maar ook volle aan
dacht schenken aan de gevaren van niet
materiëelen aard, die ons volksleven
bedreigen.
Er werken in het leven van de vod
keren ook van ons volk, allerlei ontbin
dende factoren.
Er is een pogen om het leven los
te maken van God en van de godde-'
lijk© ordinantiën en om de ongeloofs
theorieën in de practijk tot toepassing
te brengen.
Op schier elk terrein komt dat streven
tot uiting.
De heer Colijh heeft er in zijne in
1925 gehouden Deputatenrede op gewe
zen, dat piet alleen in Rusland maar ook
in andere landen gepropageerd wordt de
gedachte, dat men in de strafrechtelijke
sanctie niets anders en nietsi 'meer te
zien heeft dan één van de vele vor
men van sociale reactie tegen verstorin
gen van het zedelijke, politieke of eco
nomische leven. In D'uitschland zijn er
die elschen, dat zieken en zwakken zul
len worden uitgeroeid. Zij zijn slechts
de afvalproducten van het menschelijk
geslacht en afvalproducten fnoeten im
mers vernietigd worden? Gepropageerd
wordt de straffeloosheid van het dooden
(met zachte middelen) van geestelijk doo
den (krankzinnigen) ep van ongeneeslijk
lichamelijk zieken.
En deze „wijsheid" vindt ih steeds
breedere kringen weerklank.
Als men zich eenmaal losgemaakt heeft
■wan Gods Woord en wet, dan staat men
tenslotte voor niets. Dan durft men
eischen, dat maatregelen zullen worden
genomen om te voorkomen, dal zieken
en zwakken zich zuilen voortplanten, dan;
eiseht men ruimte voor het bedrijven
van tegennatuurlijke zonden, omdat zij
die zich daaraan overgeven niet met de
zelfde zedelijke maat mogen worden ge
meten als de anderen; dan komt men in,
verzet tegen de Christelijke huwelijks
opvatting en vraagt gelijkstelling van het
leven in „vrije liefde" met het wettig
huwelijk; dan wordt gevraagd vergemak
kelijking van de echtscheiding, terzijde
stelling van het gezag enz.
Begrijpelijk wordt, aldus de beer Colijh,
dat 'al deze ontbindende factoren Spong
ier brachten tot de stelling, dat onze
moderne cultuur ten ondergang neigt.
En hij voegde daaraan toe, dit ernstige
woord, dat ook nu nog volle heteekenis
heeft
„Inderdaad, indien het vertrouwen in
een almachtig en goedertieren God den
Christen in deze tijden van verwarring
niet staande hield, zou ook hij' geen an
der verschiet zien dan den zwarten hori
zon, welken Spengler's boek ons teekent.
Maar zoo donker is het, Gode zij dank,
toch niet. Wij moeten wel al die donkere
verschijnselen zien; we moeten ook trach
ten ze te zien in een samenvattend ver
band en opkomend uit eenzelfden wor
tel. We hebben daarbij: als Christenen,
o zoo zorgvuldig toe te zien, dat wij niet
onder de bekoring van een ochoonent
schijn ons laten wegzuigen van ons in
de Heilige "Schriften vastgelegd funda
ment.
Maar als we dat alles gedaan hebben,
dan moeten we in diep besef van onze
eigen onbekwaamheid en ontrouw, maar
in bet vertrouwen op Hem, Wiens kracht
in onze zwakheid volbracht wordt in
heilige bezieling ons opmaken om in de
handhaving van 's Heeren ordinantiën, in
het vasthouden aan de Christelijke grond
slagen van ons staatkundig en maatschap
pelijk leven, de bevestiging te zoeken
tegen de ontbindende krachten die in
het leven der volken ook in ons volks
leven werkzaam zijh."
Worde dit ernstige woord ter harte
genomen.
Dan zal ook weerklank vinden deze
uitspraak van den beer Colijh:
„Meer dan ooit hen ik overtuigd, dat
der tijden nood en dan vooral de gees
telijke nood en de geestelijke gevaren
ons nopen tot de uiterste krachtsinspan
ning, om onze positie als Antirevolutio
naire partij te handhaven."
De verkiezingen in België.
Van de verkiezingen voor de Kamer zijn
de officieele resultaten thans, op de twee
provincies Brafoaut en Oost-Vlaanderen
na, hekend. In Oost-Vlaanderen bleken bij
het natellen der stemmen enkele vergis
singen te zijn begaan, zoodat de officieele
uitslagen niet voor hedenmiddag me
degedeeld zullen kunnen worden. Ook voor
Brabant zijn de opgegeven cijfers nog
maar officieus. Dit in aanmerking geno
men verliezen de socialisten 8 zetels, de
katholieken 3, de communisten 1.
De liberalen winnen 6 zetels, de Vlaam-
sche nationalisten eveneens 6, Delille in
begrepen.
De uitslag der verkiezing voor den Se
naat is ook nog niet volledig bekend. Ze
ker is alleen dat ook daar de tegenwoor
dige regeeringscoalitie een groote meer
derheid behoudt. Verder is van groote be-
teekenis dat er voor de eerste maal Sena
toren van de Vlaamsche frontpartij geko
zen zijn en wel niet minder dan drie: Br
Lindekens voor Limburg, Mr van Dieren
voor de Provincie Antwerpen en Dr Gra
ves voor Oost-Vlaanderen. Misschien ook
nog een vierde in West-Vlaanderen.
Het sterftecijfer in Engeland.
Het Engelsche sterftecijfer voor het eer
ste kwartaal van 1929 is op één uitzonde
ring na, het hoogste dat gedurende deze
eeuw in een eerste kwartaal werd opgetee-
kend.
Men schrijft dit hooge cijfer aan de in-
fluenzaepidenaiü, die in het begin van het
jaar heeft gewoed, toe. Het sterftecijfer be
draagt 204.293 of 67.978 meer dan in het
overeenkomstig kwartaal van 1928. Dit
staat gelijk met 21 per duizend, waarvan
11,63 per duizend direct of indirect aan
influenza moet worden geweten. In het
eerste kwartaal van 1919 was hot sterfte
cijfer hooger; toen stierven 21,3 per dui
zend aan influenza.
Overstroomingen in Irak.
Uit Ba'gdad komt bericht, dat de over-
stroomingen van dei Euphraat vrij hevig
aanhouden.
Ofschoon het water in Boven-Klein Azië
en Syrië zakt, zal de toestand in Irak
onveranderd blijven zon lang de groote
ophooping van water die zich honderden
mijlen ver in de kom la'ags de rivier
uitstrekt, nieit weggeloop en is.
Door bressen in den, spoordijk Ba&dad-
Basisorah blijft het water heenstroomen.
De rechtstreek,sche spoorwegverbinding
tusschen deza twee plaatsen zal in geen
zes weken hersteld kunnen worden.
D© eigenaars van riviersto omboeten
doen goede zaken. Oude vaartuigen die
sedert jaren geen dienst meer hebben
gedaan, zijn opnieuw in de vaart ge
bracht.
Velen wata. da 10.000 pelgrims uit Ker-
bela, die door de overstroomimgen opge
houden werden, zijn te voet naar Bag
dad teruggekomen. Zij moesten vaak tot
aan hun middel door het water langs
den vernielden spoordijk waden.
Korte berichten.
Sedert Maandag heerscht in Zweden
en heel Scandinavië plotseling prachtig
zomerweer. In het Noorden van Zweden
staat de thermometer dubbel zoo hoog als
gewoonlijk om dezen tijd tvan het jaar. Te
Gaellaivara in Lapland werd Maandag
avond een temperatuur van 22 graden
Celsius in de schaduw gelezen, terwijl deze
normaal 7,2 is.
Gistermorgen ontstond in een boor
toren der petroleummaatschappij Roma
no-Americana te Moreni een brand, die
zich uitbreidde tot vier andere boortorens
dezer maatschappij, vijf van de Astra Ro-
mana en twee van de Roemeensche petro
leumindustrie. Na veel moeite slaagde men
er des namiddags in den brand tot den
haard te beperken.
In Oost-Duitschland hebben zware
onweders groote schade aangericht.
De aangekondigde uitsluiting, in de
Silezische textielindustrie is thans een feit
geworden.
Uit Manilla wordt melding gemaakt
van een typhoon. Er zijn 10 dooden, ter
wijl 33 personen vermist worden.
Prins Hendrik in Den Helder.
Gisteravond te 18.31 arriveerde Prins
Hendrik te Den Helder voor het mede
maken van een oefening van Hr. Ms.
torpedojager „Kortenaer", betreffende
het inschieten van een nieuw .type tor
pedo's.
De Prins werd aan het station ontvan
gen door den vice-admiraal L. J. Quant,
commandant van de marine, den "burge
meester van Den Helder en den garni
zoenscommandant, majoor Ridder van
Rappard.
Per auto begaf het gezelschap zich
naar het directiegebouw der marine, al
waar in de groote ontvangzaal door ad
miraal Quant een diner werd aangeboden.
Aan dezen maaltijd zaten mede aan de
commandanten der schepen en maritieme
inrichtingen in Den Helder met hun
dames, de officieren, werkzaam ter direc
tie alhier met hun dames, de garnizoens
commandant en de burgemeester van
Den Helder.
Admiraal Quant riep zijn hoogen gast
het, welkom namens de marine toe en
betuigde hem dank voor dit. bewijs van
belangstelling en sympathie aan de ma
rine. Met een heildronk op de welvaart
en den voorspoed der koninklijke familie,
gevolgd door het spelen van het „Wil
helmus", door de aanwezigen staande
aangehoord, eindigde de admiraal zijn
korte toespraak.
Na afloop van den maaltijd begaf de
Prins zich naar de Marineclub, waar met
verschillende marine-officieren nader ken
nis werd gemaakt.
Na den nacht ten huize van admiraal
Quant te hebben doorgebracht, zal de
Prins zich hedenmorgen aan boord van
den torpedojager „Kortenaer" begeven,
welke na afloop der lanceeroefeningen
zal opstoomen naar Amsterdam.
Het Rijwielvervoer.
Als gevolg van de pogingen, door het
bestuur van den A. N. W. B. gedaan bij
het rijkstoezicht op de Spoorwegen, om
het tarief voor het rijwielvervoer met
sneltreinen verlaagd te krijgen - welk
tarief in 1916 door de Spoorwegen aan
merkelijk werd verhoogd om daardoor
de treinvertragingen als gevolg van rij
wielvervoer tegen te gaan -heeft de
directie der Nederlandsche Spoorwegen
thans beslist, „dat het destijds verhoogde
tarief ongewijzigd gehandhaafd blijft," De
directie vreest, dat, indien zij overging
tot verlaging van dit tarief, het rijwiel
vervoer zich weder in groote mate naar
de sneltreinen zou gaan verplaatsen met
als gevolg een onregelmatige treinenloop.
Om dit te voorkomen blijft het bestaande
tarief voor rijwielen gehandhaafd.
De Seheveningsche visschersstaking.
Vertegenwoordigers van de samenwer
kende werknemersorganisaties, betrokken
bij het conflict in het Scheveningsche
visschersbedrijf, hebben gistermiddag een
bespreking gehad met den burgemeester
van Den Haag. Daarna hebben zij beslo
ten, de door den burgemeester aangebo
den bemiddeling te aanvaarden.
Jhr Loudon hersteld.
De Nederlandsche gezant te Parijs, jhr.
Dr J. Loudon, heeft, hersteld van zijn
ziekte, de leiding van Hr. Ms. gezantschap
aldaar weder op zich genomen.
Ned. Dhr. Grafische Bond.
Deze bond heeft te Putten in het va-
eantie-oord van het C. N. V. zijn al
gemeene vergadering gehouden.
Bij de behandeling van het jaarverslag
besprak de secretaris, de heer J. Schip
per, het verlangen der arbeiders bij de
vernieuwing van de 'C'.A.O'. betreffende
vermindering van het aantal aan te kwee
ken jeugdige arbeidskrachten.
Spr. wees er op, dat dit verlangen in
een zoodanigen vorm werd gegoten' dat
eerst geleidelijk de verzwaring van las-
fen zich zou doen gevoelen. Plotselinge
stopzetting van de leerlingenopleiding
bracht groote bezwaren met zich, zoodat
gepoogd werd op deze wijze den bedrijfs1-
toestand te verbeteren. Dit voorstel werd
niet Allereerst ingegeven door het ver
langen der arbeiders om eigen positie te
verbeteren, maar om aan "de moeilijkhe
den, die het groot- en middelmatig be
drijf van het zeer kleine bedrijf ondervon
den, paal en perk te stellen. In econo
mischer! zin, zegt spr., leed het bedrijf
schade door opleiding van een te groot
aantal leerlingen, die, zooals hij' in het
verslag memoreerde, niet blijkend in het
vak hun brood zouden kunnen Verdienen.
Het telkens „uitschieten" van Volwasse
nen door de jongeren, leidde tot vermeer
dering van een groot aantal zeer kleine
ondernemers, die ook al' traden zij tot
de bedrijfsgemeenschap toe, toch de con
currentie vermeerderen, door zich te
werpen op het bestaande drukwerk. Zoo
als u weet, zegt spr., is dit verlangen
betrekkelijk bij een verlangen gebleven, al
leen is er bereikt, dat op aandrang van
de Centrale Leerlingen-Commissie werd
bepaald, dat zij, die na 31 December 1908
geboren waren, alleen tot het vak kon
den worden toegelaten als zij' in het bé
zit van het bewijs van bekwaamheid wa
ren.
De diverse verslagen werden goedge
keurd.
Een poging van "dé afd. Zwolle en Mid
delburg om de Ziekenfondscontributie te
verlagen, leed schipbreuk.
Een voorstel-Middelburg om de resti
tutie aan de afdeelingen met 7pCt. te
verhoogen werd ingetrokken.
Christelijke Metaalbewerkers.
In de algemeene vergadering van den
Chr. MetaaJbewerkersbond werd het fi
nancieel verslag goedgekeurd.
Bijl een bespreking van hot jaarverslag
vroeg Utrecht waar de loodgieters
hoorden. De afdeeling meende dat zij in
den Metaalbewerkers bond hooren.
'Vlissingen en Rotterdam be
spraken een organisatorische kwestie te
Eindhoven.
Hengelo maakte eenige opmerkingen
over algemeen,e regelingen voor de pen
ningmeesters in zake de werkloozenkas-
sen.
Delft en .andere organisaties' maak
ten opmerkingen over de inrichting van
het Jaarverslag en het Orgaan.
Zwolle vroeg wat het hoofdbestuur
deed voor de propaganda en zwakke af
deelingen, om voorts om een enquete
ta vragen naar wat in de afdeelingen
wordt verricht.
De voorzitter deelde mede, dat
sindisi onheugelijke tijden de lpodgieter3
bij de metaalindustrie geschaard worden.
Alles dient dus aangewend te worden om
de loodgieters zelf daarvan te overtui
gen.
Wat de Philipsfabrieken betreft, de zaak
ptaat niet zoo, dat allen die in een
fabriek arbeiden behooren tot den fa-
brieksarbeidersbond. Een groot deel der
in Eindhoven arbeidende werklieden be
hoort in den Chr. MetaaJbewerkersbond.
Het rapport der commiSiSie zou SpT. niet
willen afwijizen, toch weet hij', dat in Eind
hoven zelf de werkers ten deze weten
waar ze behooren.
Wat het rapport over de Duitsche en
jlelgische arbeidstoestanden betreft, ver
dedigde Spr. de gevolgde tactiek, als in
het belang der Nederlandsche arbeiders,
om niet tot publiceering over te gaan.
Spr. verdedigde verder het geven van
een tweejaarlijksch verslag op financieele
gronden. Indien over de propaganda ge
rapporteerd zou worden, wel dan had
het ba elk een- of tweemaal zoo dik moei-
Binnenland.
De stoomtram Walcheren (verslag over
1928).
Een overzicht van de kroondomeinen in
Zeeland.
Opheffing .openbare school te Biggekerke.
Groote fabrieksbrand te Amsterdam.
De moordenaar van Waterlandkerkje tot
15 jaar gev.straf veroordeeld.
Buitenland.
Overstroomingen in het Eufraatgebied.
Hoog sterftecijfer in Engeland.
ten worden. Men kan verzekerd zijn, dat
alles gedaan wordt wat noodig ilsi en
indien hier of daar iets is, dat verandering
eischt, dat men zich dan tot den districts
bestuurder wende. Spr. wekte de afdee
lingen op om intensief te werken, waar
bij het hoofdbestuur medewerking toezegt.
De heer Grotenhuis verdedigde
eveneens de niet-publiceering van het rap
port als in het belang der werknemers.
Indien op dat tijdstip tot publiceering
was overgegaan, zou men spelen in de
kaart der tegenstanders, wier argumenten
men nu kon ontzenuwen. De inrichting
van het Orgaan wordt door Spr. op prao
tische gronden verdedigd.
Na replieken werd onder algemeene
instemming het jaarverslag, beleid en ta'k-
tiek goedgekeurd, waarbij Hansweert
nog dank bracht aan den arbeid van het
Hoofdbestuur voor de leden dezer afdee
ling eenige malen verricht, die daardoor
uit financieele moeilijkheden géholpien
werden.
De zomer drukte hij de
Spoorwegen.
Wegens de .zomerdrukte zooals het
loopen van goedkoope treinen en te ver
wachten druk reizigersvervoer zal aan
de ambtenaren en beambten van de Ned.
Spoorwegen tot en met September niet
meer dan zes dagen verlof kunnen ver
leend worden. Door den personeelsraad
zal deze maatregel op de eerstvolgende
conferentie met Se directie der Ned.
Spoorwegen, besproken worden.
Een bon derdjarfge. Mevrouw
J. E. Slegtvan der Graft, die heden te
's-Gravenhage 100 jaar wordt, is de
moeder van den heer Slegt te Goes en
de weduwe van wijlen notaris Slegt te
Middelburg. I
De autobusdienst Middel
burg—Domburg. In 'de beden ge
houden aandeelhoudersvergadering van de
N.V. Stoomtram Walcheren werd nog met
de N.V. Autobusdienst „De Nieuwe Onder
neming" een overeenkomst gesloten,
waarbij door de stoomtram de autobus
sen, bij' deze Maatschappij in gebruik,
werden overgenomen, dientengevolge zal
de autobusdienst tusschen Middelburg en
Domburg van 1 Juni a.s. alleen door de
stoomtram wurden uitgevoerd.
Tot waterbouwkundig opzichter bij
de gemeentewerken te Eindhoven werd be
noemd de heer A. J. de Wit alhier, thans
buitengewoon opzichter van den Rijkswa
terstaat in het arrondissement Goes
Goes. Door de jury is voor een ont-
werp-reclameplaat voor de te houden
winkelweek een bekroning toegekend aaq
het ontwerp, ingezonden onder het motto
„Op tHof". Bij opening bleek dit ont
werp te zijn ingezonden door den heer
Melse, leeraar aan de Ambachtsschool
alhier.
Ned. Hexv. Kerk.
Beroepen te Schelluinen, J. C. Terlouw,
cand. te Utrecht. Te Den Burgh (Texel)
