No. 198
Maandag 27 Mei 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-controle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Uil 1 1
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 JUNI vervallen
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
HENORIKSE Ed'S BANK - GOES
Directeur-H oofd redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor ie Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259,
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDA&
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.-^
Losse nummersfO.OT
Prijs der AdvertentlSn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 cl
Bij abonnement belangrijke korting.
Kiezeremisleiding.
Het 'is nu weer de tijd., dat de kie
zers werden „bewerkt".
Daartegen kan natuurlijk geen bezwaar
worden gemaakt, als dat bewerken zich
bepaalt tot het propageeren van eigen
beginsel, het verdedigen van eigen ge
dragslijn en het bestrijden van de be
ginselen en de practijk door andere par
tijen voorgestaan.
Te betreuren is echter, dat herhaal
delijk moet worden geconstateerd, dat
de voorlichting van de kiezers ontaardt
in kiezersmisleiding, zooals we dat
b.v. gezien hebben in 1925, toen men
van zekere zijde alles geoorloofd achtte
wa.t kon meewerken, om den heer Co-
lijn in een hatelijk daglicht te stellen.
Ook nu is men naar 't schijnt van
soortgelijke practijken niet afkeerig.
Zoo heeft, blijkens een verslag in „De
Waferlander" de heer Duijs te Monni
kendam de volgende beweringen ten
beste gegeven:
II I 1
„Ons "leger heeft blijkens de mededee-
ling van generaal Snijders practisch niets
te beteekenen, ip den wereldoorlog wa
ren we zóó onder den voet geloopen.
Bij de Indische vlootmanoeuvres wa
ren er na afloop van de 12 kanonnjen
11 gescheurd; de twaalfde was niet meer
te vinden: die lag bij den machinist in
de kajuit. (Gelach).
Wij zijn practisch ontwapend met dit
verschil, dat de ontwapening, die de
sociaal-democraten voorstaan, 100 mil
lioen minder kost".
De parlementaire redacteur van „De'
Maasbode" merkt hierbij1 op:
„Drie beweringen, die volkomen in
strijd zjjn met de waarheid.
Dank zij vooral ons leger zijn wij1 bui
ten den wereldoorlog gebleven, dat staat
onomstootelijk vast. Het had dus wel
degelijk iets te beteekenen.
Wat nu het springen aangaat van de
kanonnen, hiernaar hebben we ter ba-
voegder plaatse geïnformeerd en met de
grootste stelligheid werd ons verklaard,
dat dit verhaal van A tot Z gefan
taseerd was.
Tenslotte de bezuiniging. Onze heel1®
defensie-uitgaven, dus voor leger ©n
vloot, bedragen geen 100 millioeri. Het
totaal voior 1929 op de Defensie-begroo-
ting aangevraagd bedraagt 99 millioen,
maar daaronder zjjn vele niet-militaire
uitgaven, zooals voor loodswezen en hy-
drographie tot een bedrag van 6.09 mil
lioen. Trekt men deze 'posten van da
defensie-begrooting af en neemt men ver
der in aanmerking, dat de militaire baten
7.39 millioen bedragen, dan is de bewe
ring, dat voo? defensiedoeleinden 100
milJjoen wordt uitgegeven naar het rjjk
dei- fabelen overgebracht.
De ontwapening der sociaal-democra
ten, die een vrijwilligersleger er op na
houden, kap dus nooit de 100 millioen
bezuiniging opleveren. Bij1 het ontwapa-
mings-vocxrstel-Ter Laan is zelfs de vrees
geuit, of dit voorstel, eenmaal wet ge
worden, in de eerste jaren wel bezuini
ging zal geven. Op de tegenwoordige
begrooting staan alleen reeds ongeveer
22 millioen voor wachtgelden en pensi
oenen en daarop is niets te bezuinigen.
In den stijl van den heer Duys zouden
we kunnen zeggen: dergelijke pertinen
te onwaarheden moeten verteld worden
aan roode kiezers, opdat zij hg de kunst
matig opgezette propaganda voor de roo
de ontwapeningsleirze niet in de gaten
krijgen welk weerzinwekkend spel de roo
de heeren met hen .speten."
De verkiezlngsaciie in EngelanidL
De verkiezingsactie in Engeland heeft
thans haar hoogtepunt bereikt.
De activiteit van. alle politieke plartqen
is, nu de dag der verkiezingen nadert,
ten top gevoerd. Niettemin heerscht er in
het land een vrij matte stemming, hoe
wel de verkiezingsvergaderingen goed' be
zocht worden.
Er is een groote vraag naar de vlug
schriften en brochures, die de hoofdkwar
tieren der politieke partijen uitgeven, spe
ciaal voor zoover deze betrekking hebben
op de werkloosheid en de rationalisatie
van de industrie.
Het eindresultaat der verkiezingen zal
waarschijnlijk niet eerder bekend zijn dan
Vrijdag, terwijl in den loop van Donder
dagnacht waarschijnlijk wel al reeds een
tweehonderd uitslagen bekend kunnen
worden.
In een verkiezingsrede heeft Lloyd
George gezegd dat het allergrootste vraag
stuk waarvoor het land thans staait de
vrede is.
Wij geven aldus spr. 112.000.000 pond
sterling per jaar voor de bewapening en
ruim 100.000 pond per jaar voor den
Volkenbond uit.
Indien de regeering vertrouwen heeft
in den volkenbond, in het Kellogg-pact en
in het verdrag van Washington zaïl zijl de
uitgebreide bewapeningen tot het peil van
politiediensten terugbrengen.
Het eerste wat ifc zal doen indien
ik in het nieuwe parlement gókozen zal
worden' zal bestaan in een samenwerking
met andere naties om te kolmen tot een
aanzienlijke en gelijktijdige vermindering
van bewapeningen.
De verkiezingen in België.
Reeds uit de eerste cijfers bleek, dat
de sociaal-demokraten niet hun stemmen-
crjfer van 1925 hebben kunnen behouden.
Dit verlies komt vooral ten goede aan
de liberalen. Zooals te voorzien was,
zijn het vooral de fronters, die in Vlaan
deren groote sprongen vooruit maken.
De communisten zijn bijna overal ver
pletterd.
De Katholieken vooral hebben 'het ge
lag moeten betalen aan de fronters. De
stemmen der socialisten en die van de
2 communisten, die uit het parlement
zullen verdwijnen komen vooral ten goede
aan de liberalen.
Het stemmenverlies der socialisten is
vooral gevoelig 'in de groote nijverheid
streken van Henegouwen en Luik, waar
zij in 1925 den grootsten vooruitgang
hadden gemaakt. Ward Hermans is zoo
goed als zeker te Mechelen gekozen. De
liberalen en de fronters zijn de overwin
naars van den dag. Eerst vanavond en
misschien eerst morgen zal men het aan
tal verloren en gewonnen zetels kunnen
melden.
Het Amanoellah-raadsel.
Omtrent het vertrek van Amanoellah
uit Afghanistan en zjjn aankomst te Cha-
man verneemt de „Daily Mail" nog uit
Lahore, dat de aankomst te Chaman en
het verzoek aan de Engelsche regeering
om een geleide voor een veilige reis van
Ghaman naar Bombay zeer onverwacht
kwamen.
Amanoellah en zijn gemalin kwamen
zonder eenige voorafgaande aankondiging
met een gevolg van 60 personen in auto's
aan. Het gezlachap had slechts weinig ha-
gage bij zich, daar 48 aüto's door Habib-
oellah zjjn buit gemaakt.
De Engelsche regeering beeft een extra-
trein van Lahore naar Ghaman gezonden,
welke den koning en de koningin met hun
gevolg naar Bombay zal brengen, vanwaar
de reis naar Europa zal worden onder
nomen. Men neemt aan, dat Kandahar in
brand zal worden gestoken. De bewoners
verlaten de stad.
Volgens te Cairo ontvangen berichten
moet Amanoellah te kennen hebben gege
ven, dat hij eenigen tijd te Parijs of te Ber
lijn wil doorbrengen tot herstel van zijn
gezondheid. Naar Engeland wilde hij niet
gaan.
Do geruchten, volgens welke hij voor de
tweede maal afstand van den troon zou
hebben gedaan, worden tegengesproken.
Hij verklaarde, dat zijn vertrek slechts een
tijdelijk karakter heeft. Hij heeft een
plaatsvervanger benoemd, die voorloopig
het gezag voor hem uitoefent.
Een reds van Mussolini.
In een redevoering voor 15000 studen
ten legde Mussolini den nadruk op de
tweevoudige heteekenis van den 24 Mei,
den verjaardag van Italië's toetreden tot
den oorlog, die tegelijkertijd een gedenk
dag is voor de voltooiing van de eerste pe
riode van de revolutie.
In deze rede zeide Mussolini o.a., dat
ten tijde van het risorgimento de hatail-
lons der vrijwilligers uit de rijen der stu
denten gevormd waren. In 1915 waren de
universiteiten ook toegetreden en hadden
de studenten zich aan de landsgrenzen
ter verdediging verzameld. Daarom heeft
hij het geweer gevoegd hij het studieboek,
omdat bet 't wapen is, dat bet vaderland
en de revolutie verdedigen moet.
De toespraak werd onder grooten 'bijval
aangeboord. De langs Mussolini marchee-
rende stoet duurde ongeveer 3 uren. Rome
is door studenten overstroomd.
De herstelbesprekingen.
De Duitscbe deskundigen hebben 'Zater
dag eerst met Owen Young en vervolgens
met sir Josiah 'Stamp geconfereerd.
Omtrent deze beraadslagingen wordt
meegedeeld, dat op het voornaamste punt,
de hoogte der annuïteiten, nog geen toena
dering is bereikt, doch dat de onderhan
delingen worden voortgezet. Zoolang op
dit punt geen overeenstemming is bereikt,
kan ook geen beslissing over do 'Duitsche
reserves worden getroffen.
S p oor wegon gei ukken.
Toen de D-trein Parijs-Bordeaux Vrij
dagavond reeds op volle snelheid was, na
het vertrek uit Parijs, bemerkte de machi
nist tot zijn ontzetting, dat talrijke steenen
tegen de spoorwagens vlogen. Bij nader
onderzoek bleek hem, dat de voorste wie
len van de locomotief uit de rails geloopen
waren. Terstond bracht hij den trein tot
staan. Er werd om een nieuwe locomotief
verzocht, die zich met volle vaart op weg
begaf. Deze locomotief is ook ontspoord.
Het bleek, dat de ketel en het voorste ge
deelte ingedrukt waren en dat het water
aan alle kanten wegstroomde. Van den
machinist en den stoker ontbrak elk spoor,
totdat men door- gekreun een honderdtal
meters terug, -op hun toestand opmerk
zaam werd gemaakt. De machinist bleek
op slag gedood te zijn, terwijl de ander met
een ingedrukten schedel in hopeloozen toe
stand naar het ziekenhuis werd vervoerd.
Het pokkengevaar in Engeland geweken.
De kwaadaardige pokken, welke einde
Maart uit Bombay naar Engeland werden
overgebracht, hebben thans definitief uit
gewoed. Er hebben zich 51 gevallen voor
gedaan, en deze bleven strikt beperkt.
Deze verklaring is gepubliceerd door het
ministerie van volksgezondheid, dat tevens
mededeelt, dat de niet-kwaadaardige pok
ken, welke in de laatste jaren in Europa,
en Amerika hebben geheerscht, teekenen
vertoonen van vermindering
Dit jaar is de algemeene gezondheids
toestand in Groot-Brittannië buitengewoon
goed. Het sterftecijfer van 11.7 per dui
zend is op 0.1 pet. na het laagste, dat ooit
werd bereikt. De kindersterfte, die steeds
een gevoelige graadmeter is voor den na-
tionalen gezondheidstoestand, bedraagt 65
per 1000 geboorten, d. i. het laagste cijfer
ooit bereikt.
Korte berichten.
Een nieuwigheid in het Fransche Ka
mergebouw, die vorige week nogal de
aaiiaacht trok, was, dat in het tafelblad
van del sprekers tribune twee electrisehe
lichten onder glas waren aangebracht,
welke, als de president op een knop drukt
een rood schijlnsel verspreiden, 'twelfc
de sprekers waarschuwt dat h'uU tijid
oim1 is.
Boven de stad Weenen beeft een bui
tengewoon hevig onweder gewoed, dat
met een wolkbreuk en hevigen hagelslag
gepaard ging. De brandweer moest in et
telijke bonderden gevallen hulp verleenen
om ondergeloopen kelders leeg te pompen,
enz. Ook het tramverkeer werd gedeelte
lijk gedesorganiseerd.
Van Engelsche zijde wordt gemeld,
dat binnenkort het Engelsche luchtschip
R. 103 een bezoek aan Duitschland zal
brengen, hetwelk met een tegenbezoek van
de „Graf Zeppelin" zal worden beant
woord.
HULDIGING VAN DE KONINGIN
MOEDER.
Omtrent de huldiging van H. M. de
.Koningin-Moeder te Amsterdam wordt het
volgende gemeld:
Zaterdag G Juni zullen, de Koningin!,
Prins Hendrik en Prinses Juliana in, den
voormiddag in auto's te Amsterdam aan
komen. Om 2 uur begeeft het Koninklijk
gezin zich naar het Centr. station om
de Koningin-Moeder bij ha'ar aankomst
te begroeten.
Bij deze ontvangst zal het Politie Mu
ziekgezelschap zich doen hooren. Zestien
weesmeisjes van de verschillende ge
zindten zullen bloemen strooien.
De feestelijke intocht geschiedt met
groot ceremonieel, waarbij de koninklijke
famlie plaats neemt in de galaoalèche
bespannen met zes paarden en militair
escorte. Langs het versierde Damrak zijn
ter weerszijden vereenigingen met banie
ren opgesteld. Zij sluiten zich geleidelijk
achter den stoet aan.
Bij tie aankomst op den Dam zu'len 400
zangers, leden van de Kon. Mannenzang-
vereeniging „Apollo" en de Kon. Lieder
tafel „Zang en Vriendschap", enkele liede
ren ten gehoore brengen en wanneer de
koninklijke familie op het balcon ver
schijnt zullen de banierdragers, achter de
zangers opgesteld, een vaandelhulde bren
gen.
Tusschen 4 en 6 dien middag worden
op verschillende plaatsen in de stad mu
ziekuitvoeringen gegeven.
Maandag half twaalf v.m. wordt in de
rijk versierde Nieuwe Kerk de plechtige
ge'dachtenisviering gehouden. Onder lei
ding van dr Willem Mengelberg zullen 50
leiden vain het Concertgebouworkest en
150 leden van het koor van „Toonkunst"
medewerken, benevens een of meer solis
ten. De herdenkingsrede wordt gehouden
door burgemeester De Vlugt. Het gebed
wordt uitgesproken door ds A. G. H. van
Hoogemhuyze. De gedachtenisviering wordt
door Philips' Raidio naar verschillende
pleinen in de stad en naar zeven kerken
uitgezonden. Bovendien door de A.V.R.O.
te Hilversum en naar Nederl.-Indië.
Om half vier zal ten paleize aan de
Koningin-Moeder het huldeblijk worden
aangeboden, bestaande uit 32 aquarellen
van Amsterdamse,he stadsgezichten en
door Amsterdamsche kunstenaars vervaar
digd.
Dinsdag ten half drie wordt ten paleize
een thee gehouden.
Om 8 uur 's avonds wordt het gala-
concert in het Concertgebouw onder lei
ding van dr Willem Mengelberg gehouden,
waarbij het volledige orkest en het ge
heiele koor van „Toonkunst" medewerken.
Het gate-concert zal weder door Philips'
Radio naar vijf pleinen en parken wor
den uitgezonden. Bovendien door de A. V.
R. O. te Hilversum.
Woensdag wordt om half 12 op- den
Dam aan de Koningin-Moeder onder lei
ding van Fred. J. Roeske de aubade ge
bracht door 14000 zangeressen, zangers
en kinderen van een aantal zangvereeni-
ginigen, weeshuizen, kinderkoren en scho
len, met medewerking, van eenige har
monie-orkesten. Het programma omvat ze
ven liederen. De geheel© aubade wordt
weder door Philips' Radio naar vier plaat
sen in de stad uitgezonden, alsook door
de A.V.R.O1. te Hilversum.
Dien middag om half drie begint in
het Stadion de uitvoering van het rjjk
gemonteerd „Regentessespel", waaraan
ruim 4500 personen medewerking ver
leenen.
Dezen middag van 3 tot 5 uur en des
avonds van 8 tot half elf zullen fan
farecorpsen en andere muziekgezelschap
pen op neigen verschillende plaatsen in de
stad uitvoeringen geven.
In den avond v,an dezen dag zal de
Koningin-Moeder vermoedelijk uit Amster
dam vertrekken.
Nog kan worden medegedeeld, dat aan
4500 schoolkinderen ter herinnering aan
dit huldebetoon een in kleuren uitgevoerd
portret van de Koningin-Moeder zal wor
den uitgereikt. Vele deelnemers zullen een.
toepasselijke herinneringsmedaille ontvan
gen.
De terugkomst van de Koningin.
Met den gewonen D-trein is de Ko
ningin Zaterdagmiddag ruim half 5 aan
het Centraalstation te Utrecht aangeko
men. Eenigen tijd te voren was, zoo goed
als ongemerkt, Prinses Juliana per auto
naar het station gekomen. Zij vertoefde,
in afwachting van de komst, van den
trein, in de voor de Koninklijke familie
vrij gehouden wachtkamer.
Aangezien de D-trein zeer lang was
en het Koninklijk salomrijtuig vrijwel ach
teraan in den trein was geplaatst, wer
den de auto's voor de Koninklijke fami
lie en gevolg op het eerste perron-Zuid,
ongeveer bij het punt, waar het salon-
rijtuig bij stilstand van den trein zou
komen, geplaatst.
Toen de trein ra aantocht was, begaf
Prinses Juliana zich naar het eerste per
ron Zuid; nadat de Koningin uit het
rijtuig was gestapt, voed. tusschen Moo-
Binnenland.
Groote branden in Beek en Donk en
Oldebroek.
Vragen van het Eerste Kamerlid de Mu-
ralt over den onbewaakten overweg bij
Rilland-Bath.
Drama te Someren. Een veldwachter
schiet een jongeman neer.
De terugkomst van de Koningin.
De huldiging van de Koningin-Moeder te
Amsterdam. f j
Buitenland.
De Belgische verkiezingsuitslag.
De verkiezingsactie in Engeland.
der en Dochter een hartelijke begroeting
plaats.
I I
Na enkele personen van het gevolg,
die Haar opwachtten ,de hand te heb
ben gedrukt, stapte H. M. in de eerste
auto en met Haar de Prinses. Een ge
juich van degenen, die tot dicht bij den
trein waren toegelaten, en van de rei
zigers in den trein, steeg op, toen de
auto wegreed.
Het talrijke publiek, dat buiten het
station de komst van H. M. afwachtte,
bad zich verzameld aan den zuidelijken
uitgang en de politie had op loffelijke
wijze slechts in zooverre den weg af
gezet als noodig was om de auto door
gang te verleenen. Toen de Koningin en
Prinses Juliana uit het station kwamen,
reden zij vlak langs een dichte haag
menschen aan beide kanten vani den uit
gang- die de Koninklijke familie luide toe
juichten. 1 I
Langs den gewonen weg werd daar
op naar Soestdijk gereden.
Om half zes is de Koningin ten pa
leize Soestdijk aangekomen. Prins Hen
drik was reeds vroeger in den middag
gekomen. Bij Haar aankomst werden Zij
en de Prinses door een talrijke menig
te 'hartelijk toegejuicht.
De Koningin zal er tot Dinsdag blijven.
Dien dag vertrekt zij naar het Loo.
Eeln zakenreis naar Indië.
De R. K. Werkgever maakt melding van
een in overleg tusschen de Algem. R. K.
Werkgeversvereeniging en de Kath. Jonge
Werkgevers-Vereeniging opgemaakt plan
voor een zakenreis naar Indië om, in
verband met den teruggang van den Ne-
derlandschen handel op Indië te trachten
het afzetgebied in Indië voor de Neder-
iandsche industrie te behouden. Men zou,
wanneer zich voldoende deelnemers aan
bieden, den ,18den October uit Genua
vertrekken en den 31sten Januari weer
terug zijn.
Het verblijf in Indië duurt twee maan
den, van 8 November 1929 tot 8 Januari
1930, waarvan de eerste zes weken des-
gewenscht gebezigd zullen worden om
de deelnemers individueel in de gelegen
heid te stellen tot het behartigen van hun
zakelijke belangen, en de twee restee-rende
weken „om gezamenlijk bezienswaardige
cultuurondernemingen en instellingen te
bezoeken.
De deelnemers, die bijeen blijven, zullen
het volgende reisplan volbrengen: twee
weken: Batavia, WeltevredenBuiten
zorg; een week: Bandoeng; een week:
Vorstenlanden; een week: Samarang; een
week: Soerabaja; twee weken: Deli of
de reis van de Westkust Padang
naar de Oostkust.
In Indië zal een centraal punt gevormd
worden, waar de deelnemers elkander
desgewenscht steeds kunnen treffen en
waar zjj voor bun zakelijke doeleinden
de noodige voorlichting en steun kunnen
erlangen.
Minister de Geer.
De Minister van. Financiën zal de vol
gende week met verlof in het buitenlaïiA.
doorbrengen.
Politiepersoneel In Nederland!.
In de te Groningen gehouden vergade
ring van den Alg. Bond van Politie-
