No. 193
Dinsdag 21 Mei 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
BESTEVAEE*
HENDRIKSE&Co's BANK-GOES
Belgisch Geld
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Op dit punt
c-oncentreeren wd
onze volle aandacht
bq de fabricatie van
tegen voordeelige koersen
bij
D irecteur-H oof d redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor ie Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKbAfr
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers fO.Of
Frljs der AdvertentlSn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cl
Bij abonnement belangrijke korting.
Die geest uit dein afgrond.
De „Maasbode" bevatte een levendige
beschrijving van de fel revolutionaire
Communistische actie, zooals die ook in
ons land gevoerd wordt.
„Tot aan den nok toe gevuld is de
groote zaal van het Gebouw Carré, ge
vuld met een communistische menigte
op volmaakte wijze geleid door mannen
die weten wat zij willen een menigte,
Sliet bestaande uit passieve toeschouwers,
doch uit daadwerkelijke deelnemers aan
deze bijeenkomst op den eersten Mei, die
immers een dag van intensieven strijd
is, nu nog binnen de muren van dii ge
bouw, maar in 1930 op straat zooals in
Berlijn. En dit in tegenstelling met de
feestelijke viering Van. dezen dag waar
toe de S.D.A.P. in den loop der jaren
verviel. „Een ontwijding van den eer
sten Mei" noemde daarom Darsono de
door hem bijgewoonde demonstratie der
sociaal-democraten in het stadion".
De sprekers krijgen een spontaan en
oorverdoovend applaus van de menigte
waaronder een opvallend groot aantal
intellectueelen is.
En 'dan wordt een film, vertoond.
De schrilste tegenstellingen worden op
het doek gebracht.
En telkens weer ban men hooren, hoe
de menschen elkaar aanvuren tot reVo-
lntie. Alles is er op ingericht om de
hartstochten te prikkelen.
Niemand aldus de schrijver die
aanleg heeft tot opstandigheid, en wie
heeft dit van nature niet, ontkwam aan
aan den invloed.
De wijze waarop het publiek reageerde
bewees dit maar al te duidelijk.
Zoo werkt ook in ons land de geest
uit den afgrond, en tracht men ook
hier de heillooze revolutie-beginselen te
doen zegevieren.
Worde de ernst hiervan onder ons
verstaan.
Zij er niet alleen gebed om de door
werking van den Geest des Heeren, maar
ook de bereidheid om met al de krachten
ons geschonken te arbeiden voor de door
werking van de Antirevolutio
naire beginselen, ook bij de Ko
mende stembus.
De noodlanding van de Zeppelin.
De leider van het luchtschip „Graf
Zeppelin", dr Eckener, wiens laatste tocht
zulk een ongelukkig verloop heeft gehad,
bevindt zich op het oogenblik weer te
Friedrichshafen. Tegenover de pers-ver
tegenwoordigers heeft hij zich uitvoerig
over "het verloop van de vlucht uitge
laten.
Dr Eckener verklaarde, dat hij hoopt
reeds Donderdag of Vrijdag het schip
naar Friedrichshafen te kunnen brengen.
In Toulon zijn reeds twee nieuwe mo
toren aangekomen. Een derde is onder
weg, terwijl de vierde motor ter plaatse
kan worden hersteld.
Een denkbeeld van wat er precies is
gebeurd kon dr Eckener zich nog niet
vormen. Daarvoor moeten eerst de oor
zaken van de motordefecten worden vast
gesteld, wat alleen door een nauwkeurig
onderzoek van de gebroken deelen kan
gebeuren. Alleen meende hij te kunnen
verzekeren, dat er geen sprake van is,
dat de motoren zich overloopen hadden.
Zij waren voor 2000 uur gebouwd en had
den nog slechts 800 uur gedaan. Er is dus
een geheel nieuw moment in bet spel, dat
rog nauwkeurig moet worden onderzocht.
Een tocht over den Oceaan kan niet wor
den gedaan zoolang niet de oorzaken
van cle defecten niet absolute zekerheid
zijn vastgesteld-
Het schip zelf heeft zich uitstekend
gehouden en kon keurig neerkomen.
De bijizoodere correspondent van de
Msb. aan boord van de „Graf Zeppelin"
seint aan zijn blad:
De critieke periode van onzen tocht
begon Vrijdagmiddag na drie uur, toen
wij in de buurt van Valence voor het
eerst een noodlanding probeerden te ma
ken.
Slechts één motor werkte er nog, en
dia bovendien alleen miaar nu en dan om
niet door een eenzijdigen weerstand te
gen den storm in nog groot er gevaar
te geraken.
Het was bijina een fantastisch avon
tuurlijke tocht. Een keer kwamen wij
slechts op bet nippertje over een hoogen
met bosch bezette berg, daar eien sterke
windstoot pas op 't laatste oogenblik het
luchtschip bijna loodrecht in de hoogte
duwde.
Hierdoor werd de Zeppelin voor een
zeker schijhende vernieling behoed.
De windstoot was zoo hevig, dat zelfs
de schrijfmachine van de tafel viel, later
ging ook het electrisch licht uit.
Te Toulon werd vlot geland.
Dr Eckener was zeer verheugd over de
vriehdelijlke ontvangst door de Fransche
officieren.
Pasvervalsching.
Het is de crimineele politie te Dort
mund gelukt een groote goed-georgani-
seerde bedriiegersbende op het spoor te
komen, die er haar werk van maakte
Polen, die zonder passen waren, ver-
blijfs- <en werkgelegenheid te verschaffen
in het Dudtsche rijk.
De leden van de bende, die in vel
schillende groote steden van Duitschland
hun bureaux hadden, bezorgden dezen
Polen tegen betaling van aanzienlijke be
dragen verblijfs-toestemmingen. De hoofd
schuldige is een in Dortmund wonende
Poolsche, die in verbinding stond met
burgemeesters in den vrijstaat Thuringen.
Er is gebleken, dat beambten zich heb
ben schuldig gemaakt aan ernstige actien-
vervalscbing. Een burgemeester heeft zich
zelfs laten verleiden tot passieve omkoo-
pe.rij. De voornaamste schuldige heeft
reeds een bekentenis afgelegd.
Verzet der 'boerein In Rustend.
Volgens een bericht uit Moskou neemt
in verschillende deelen van Rusland den
laatsten tijd het verzet van de boeren
tegen den overgang van particulier grond
bezit In gemeenschappelijk bezit toe.
In een district, van Zuid-Rusland tracht
ten de boeren 'de gebouwen van dé land
bouwcoöperaties te bestormen, waarbij het
tot een vuurgevecht tusschen de boeren
en communisten kwam.
Korte berichten.
De kamer van Luxemburg heeft ©on
wetsontwerp aangenomen, waarbij do in
komstenbelasting aanzienlijk wordt ver
laagd, ingevolge de nieuwe wet zal de
helft 3er Luxemburgsche contribuabelem
voortaan geen directe belasting meer aan
den staat behoeven te betalen.
In het geheele district Rijn en Main
staken de gemeente-werklieden, met toe
stemming hunner ^.kvereenigingen. Tot
het gébied van de staking behooren o.a.
de steden Frankfort, Offenbach, Darm
stadt, Hanau, Wiesbaden, Mainz, Worms
Bingen, enz. Te Frankfort alleen staken
75 pet van de gemeentewerklieden. Onder
hen bevindt zich het personeel van de
schouwburgen, zoodat de voorstellingen
vermoedelijk niet zullen doorgaan.
Daar aan boord van de Engelsche
mailboot „Assyria1', welke te Marseille
aankwam, zich drie sterfgevallen, ver
moedelijk aan pokken hadden voorgedaan,
is het schip aan een zeer nauwkeurig
onderzoek onderworpen. Eenige passa
giers zijn ingeënt.
Het Koninklijk observatorium te
Uccle registreerde Zaterdagochtend, om
10 uur 43, een aardbeving, waarvan de
haard zich op een afstand van 2850 K.M.
waarschijnlijk in de omgeving van Klein-
Azië, moet bevinden.
Zondagochtend is er te Soesjbri bij
Sivan een aardbeving waargenomen. Er
zijn 950 Huizen verwoest, 30 menschen
omgekomen en 40 gekwetst.
Een Fransen vliegtuig, dat van Croy
don naar Parijs was vertrokken, heeft in
het bosch van Paddock bij Tonbridge
een noodlanding moeten doen. Het vlieg
tuig, dat koopwaren vervoerde, vloog in
brand. De beide inzittenden zijn onge
deerd gebleven.
Nedértaimd en België,
De "Belgische minister van buitenland-
sche zaken, bet woord voerend aan een
banket van de vereeniging der Belgische
pers, zeide:
Bij de onderhandelingen, die wij met
Nederland voeren, vestigen onze gedach
ten zich op het lot van Antwerpen. Het
is ons doel, aan die haven gemakkelijke
en veilige verbindingswegen met den Rijn
en met de zee te verzekeren. Onze ver
bindingswegen met den Rijn zijn bijzon
der onzeker en ongemakkelijk. De mi
nister kan niet begrijpen, waarom ver
betering van de toegangen tot Antwerpen
dé haven van Rotterdam ,zoui moeten
schaden. De belangen van de Belgische
en de Nederlandsche havens zijn niet
met elkaar 'in strijd en strooken met
het algemeen belang van handel en
scheepvaart.
Een eigen woning.
Aan het jaarverslag van den hoofdin
specteur voor de Volkshuisvesting over
1928 is bet volgende ontleend:
De aandrang naar een systeem voor
het verkrijgen van een woning in eigen
dom is het sterkst op het platteland.
Het Nederlandsche volk voelt van ouds
voor eigen bezit, met name vain een wo
ning. Deze traditie is dis vanzelfsprekend
op het platteland het best bewaard ge
bleven; in de groote steden bij de groote
massa bezitloozen is zij uitgesleten. Toch
zijn er ook daar ongetwijfeld duizenden,
die prijs stellen op bet bezit van een
eigen woning. Vooral onder de kleine
neringdoenden zijn er velen, die meer
belang hebben bij een valste vestiging dan
bij de vlotheid van een huurwoning. Het
behoeft dan ook met te verwonderen,
dat de aandrang naar een stelsel van
eigeadomsverkrijging, die op het platteland
tot uiting kwam, ook weerklank vond
in de middelbare industrieplaatsen en zelfs
in de grootste gemeenten.
Dit streven is te beschouwen als een
reactie tegen de steeds verder gaande
losmaking van den band tusschen woning
en bewoner, welke sedert bet begin dezer
eeuw beeft plaats gehad. Duizenden ge
zeten arbeiders zjjn overgebracht naar de
groote groep van bezitloozen, die zich
niet meer hecht aan de woning, maar
die om de geringste aanleiding voor een
andere verwisselt. Het groote aantal ver
huizingen bij de arbeidersklasse in onze
groote steden begint bet karakter van
een maatschappelijken misstand aan te
nemen.
Het valt niet te ontkennen, dat de Wo
ningwet die in de richting van de huur
woning stimuleert, deze misstanden in
do hand werkt. Het verdient volgens
den hoofdinspecteur aanbeveling, een
regeling te treffen voor het verleenen van
voorschotten krachtens de Woningwet tot
het verkrijger: van woningen in eigendom.
Voorts ware te overwegen of niet ten
aanzien van arbeiderswoningen, tot af
schaffing, althans tot belangrijke verlaging
van de registratierechten zou kunnen wor
den overgegaan.
Huldeblijk Koningin-Moeder.
Mevr. Van LeeuwenWaller, presidente
vau het comité voor het huldeblijk der
Nederlandsche vrouwen aan de Koningin-
Moeder, ontving Zaterdag van de Koningin-
Moeder het volgende telegram:
„Hedenmiddag voor mijn zomerverblijf
op Soeistdijk teruggekeerd zijnde vond ik
mijn eetzaal door de liefde der Nederland
sche vrouwen op de meest smaakvolle
en prachtige wijze geheel vernieuwd en
hedenavond reeds schonk mij het electri-
sche licht een heerlijk genot en vooruit
zicht van zeer veel geriefelijkheid. Geheel
onder den indruk van dit zoo uitstekend
geslaagde en buitengewoon fraai en doel
matig uitgevoerde, schitterende geschenk,
voel ik mij gedrongen u en allen, die
mij deze vreugde bereid hebben, mijne
ingenomenheid en hartgrondigen dank te
betuigen."
Bestellingen voor de Nederlandsche
Spoorwegen.
D-e „Hannover Kurier" meldde, dat de
„Hannoversobe Wagonfabrik" van de Ned.
Staatsspoorwegen opdracht gekregen beeft
om 600 goederenwagens, elk van 211/2 ton,
alsmede honderd wagons voor 't transport
van groenten, tot een totaal bedrag van
31/4 millioen M., te leveren binnen vier
maa'nden.
In verband met het bovenstaande Ver
nam het Hbld., dat de order voor 600
goederenwagens reeds eenigen tijd geleden
/geplaatst is geworden en een onderdeal
vormt van een bestelling van 2500 goede
ren-, in hoofdzaak kolenwagens. Van deze
Av.dBIöQELAABx n(ict XB005EPIDAAL
z per y2 pond
wagens zijn er dus 600 te Hannover be
steld en voorts 800 bij Werkspoor en
1100 bij Van der Zijpe te Keulen. De
bestelling van honderd wagons voor het
groententransport, waarvan de „Hann. Ku
rier" meilding maakte, heeft dezer''dagen
plaats gevonden bij de „Hannoversche Wa-
gonfabriek".
Het Kamerlid Kleerekoper.
Naar „Het Volk" verneemt, is de beer
A. B. Kleerekoper sinds eenige dagen vrij
ernstig ziek. Hij heeft deze week al zijn
spreekbeurten moeten afzeggen, en ze ook
voor de volgende week moeten afzeggen.
Do .arts, die hem behandelt, weet nog
niet niet zekerheid wat de aard van de
ziekte is, een ernstige 'griep-vergiftiging
dan wel een hevige malaria-aanval. Door
hooga koortsen is de patiënt verzwakt.
De mariinevliegbooien naar Indië.
De twee Dornier Wall-vliegbooten van
do Nederlandsche marine zijn Zaterdag
vlot geland te Tandjong Priok.
De vliegbooten, waarvan er een onder
weg verongelukt, zijn op 3 April van Den
Helder vertrokken. Het is dus geen snelle
tocht geweest maar dat lag ook niet in
de bedoeling, en zou, daar in groepsver
band gevlogen werd, ook niet mogelijk
zijn geweest.
Een vilegboot uitgebrand.
Tengevolge van een ontploffing van den
benzinevoorraad aan boord van een der
Zaterdag j.l. uit Nederland te Tandjong
Priok aangekomen vliegbooten der Ko
ninklijke marine, de D. 23, is het toestel
geheel uitgebrand. De oorzaak moet waar
schijnlijk gezocht worden 'in een contact
van een electrische looplamp met dien
voorraad, waarschijnlijk tijdens het bijvul
len van benzine.
Twee Inlanders liepen ernstige brand
wonden op, en een Europeesch marine-
schepeling werd licht gewond.
Theorie en practtjk.
De „Voorwaarts" bevatte dezer dagen
„Onder het Zoeklicht" een artikeltje van
denbekenden J. A. B. over het lot van
den arbeider aan groote industrie-instel
lingen.
„Hij beeft een vaste taak, een heel
klein onderdeel van bet groote bedrijf,
alle dagen, alle uren weer te verrichten.
Afwisseling, afleiding en vreugde bij1
zijn werk zijn er niet."
Dit schreef J. A. B. in de „Voorwaarts"
naar aanleiding dat de Karei I fabriek
te Eindhoven den 2000sten arbeider in
dienst heeft genomen, en „die bijzonder
heid", zegt J. A. B., „wordt aangegrepen
om flink op de reclametrom voor deze
sigarenfabriek te slaan."
Deze J. A, B. moet wel raar opgekeken
hebben, zegt de Maasbode, toen hjj
enkele dagen na het verschenen van dit
Binnenland.
Vier personen op' den onbewaaMen over
weg bij Rilland omgekomen.
Te Naarden en te Baaxn twee menschen
verdronken.
De Zondagsdienst VlissingenBrefekens
(beantwoorde vragen).
De verbinding van de Zeeuwsche mot de
Zuid-Hollandsche eilanden.
Alg. Vergadering der Veilingsvereeniging
Kapelle-Biezelinge en O. (heit verplicht
veilen).
Een vliegboot in Indië uitgebrand.
Buitenland.
De Zeppelin zal zoo spoedig mogelijk naar
Friedrichshaven vertrekken.
Aardbeving in Klein-Az'ië.
artikeltje nn ook in „Het Volk" de re
clametrom ziet geroerd voor do Karei I
fabrieken.
Zoo tusschen zijn gewonen 'tekst in
geeft „Het Volk" een kiek van deze Eind-
hovensche fabrieken, met de vermelding
er biji, dat daar de 2000ste arbeider in
dienst is genomen, en voegt er dan nog
aan toe: „Dit is voor de Hollandscbe
sigarenfabrieken een opmerkelijk feit."
En waarschijnlijk voor de commerciëele
afdeeling van „Het Volk" niet minder
verheugend.
Mr Dr D. Tal ma', f
Te Brussel is op 52-jarigen ouderdom
overleden mr dr D. Taima. Hij was een
broeder van den minister, en is o.a. refe
rendaris, chef der afdeeling Financiën ter
secretarie te Den Haag geweest. Naar tnd.ië
gegaan, werd hij daar directeur van Finan
ciën. Als zoodanig afgetreden, werd hij be
noemd tot president van het Suikersyndi-
caaf als opvolger van mr Hirsch.
Arbeidsvoorwaarden bij werk-
verse haf f ing.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
den heer L. L. H. de Visser betreffende
de arbeidsvoorwaarden voor de bij de
werkverschaffing te werk gestelden heeft
de minister van Binnenl. Zaken en Land
bouw geantwoord, dat onlangs door een
60-tal arbeiders uit Amsterdam, die in
de omgeving7 van Beilea te werk waren
gesteld, de arbeid is gestaakt. Waarom
dit is geschied, is den minister noch
van do zijde der arbeiders, noch van die
der vakvereenigingen meegedeeld. Door
de inspectie is hem bericht, dat men
klachten had over het loon. Over een
garantieloon is echter, volgens den inspec
teur, niet gesproken.
De minister is er van doordrongen,
dat aan de arbeiders in werkverschaffing
een loon toekomt, dat de bijzondere
omstandigheden in aanmerking; genomen
behoorlijk mag heeten. Hij is steeds
bereid, aan klachten over de hoegrootheid
van het loon volle aandacht te wijden.
In casu was het loon vastgesteld in over
leg met het gemeentebestuur, dat daarover
zijnerzijds de plaatselijke vakcentrales had
gehoord. Uit den aard der zaak ging het
dus niet aan, zonder zelfs een poging
bij den minister aan te wenden om voor
klachten gehoor te vinden, den arbeid
neer te leggen. Op' een dergelijke daad
kon niet anders volgen dan de mededee>-
ling, dat de daarbij betrokken arbeiders
voorshands niet meer voor tewerkstelling
in aanmerking kwamen.
De minister blijft steeds bereid, aan
redelijke klachten tegemoet te komen.
Nochtans zal ©en garantieloon aan arbei
ders in werkverschaffing, niet kunnen wor
den toegekend. Immers de belooning moet
gelijken tred houden met de arbeidspraes-
tatie ©n deze voorwaarde kan niet worden
vervuld, indien een vast loon wordt ge
waarborgd.
Toekennen van werkloozensteun is zaak
van de gemeenten. Intusscihen is het niet
wel aannemelijk, dat arbeiders, die een
zijdig het werk neerleggen, weder in den
steun zonden worden opgenomen.
