No 188. Dinsdag 14 Mei 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDRIKSE Cos BANK - GOES
Belgisch Geld
EERSTE BLAD.
Buitenland,
Binnenland
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
tegen voordeelige koersen
bij
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259,
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.0r
Prijs der AdvertentiSn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 c<
Bij abonnement belangrijke korting.
Niet minderwaardig.
Door de „Rotterdammer" werd er,
zulks naar aanleiding van wat geschreven
werd over politieke spreekbeurten voor de
Radio, op gewezen, dat het behartigen
van politieke belangen en het bevorderen
van staatkundige ontwikkeling, evenzeer
geboden is als propaganda voeren voor
welkegoede zaak ook of voor gepaste
ontspanning zorgen.
Beginselvast zijn in de politiek en hier
van getuigenis afleggen, zoo vaafc het pas
geeft, dat is, aldus ons. Rotterdamische
orgaan, Christenplicht.
Het moest eigenlijk' niet noodig zijn
dergelijke dingen te zeggen, maar de er
varing leert, dat zelfs herhaalde herha
ling niet overbodig is.
Er zijn nu eenmaal heel wat menschen,
die in hun onwetendheid den neus op
halen voor de politiek; die de politiek
als iets minderwaardigs beschouwen.
Neen, daar en de wijize waarop dat
daar wordt uitgesproken zegt dan zooveel
doen ze niet aan. Ze moeten er niets
van hebben.
En er zijn er ook die wel waarden
ren dat anderen zich met de poli
tiek bemoeien, maar die oordeelen dat
het beter is, dat zij zelf er buiten blijkrenl
Hun ambt of bun werk brengt nu een
maal mee dat ze zich met de politiek
niet kunnen inlaten. Niet omdat ze zich
zelf daarvoor te hoog achten, maar omdat
hun ambt of wat dan ook, daardoor
schade zou lijden.
Naar onze overtuiging is dat een ge
heel verkeerde voorstelling.
Wij durven de stelling aan, da,t niets
of niemand .te boog staat voor de poli
tiek en dat allen zonder uitzondering
hier een plicht hebben te vervullen.
Er staan bijl de politiek groote belangen
op het spel.
Het gaat hierbij om 't belang van land
en volk, om de belangen van de personen
en de gezinnen, van de school en de
kerk, van handel en nijverheid, van land
bouw en veeteelt, om 'twelzijh van staat
en maatschappij, om het belang van Moe
derland en koloniën.
Om de vraag of bijl dat alles met Gods
Woord en wet rekening zal worden ge
houden of dat de mensch zelf de richt
lijhen zal aangeven die daarbij! moeten
worden gevolgd.
Om de vraag of ook op het terrein
yan het politieke leven de Naam des
Heeren zal worden beleden.
En nu 'is er niemand die .op goede
gronden kan volhouden dat hij persoonlijk
of (jat zijn ambt of positie te hoog is
om zich daarmee te bemoeien en in de
politiek een werkzaam aandeel te nemen.
Het gaat in de staatkunde evengoed als
in de kerk en in de school om het
volbrengen van den wil Gods.
Erkend kan worden dat de politiek min
der fraaie kanten vertoont. De vlag dekt
niet, altijd de lading. Er is soms veel
wat afstoot.
Dat kan alles worden toegegeven.
Mits daaruit au maar niet geconclu
deerd wordt, dat wij ons dus wel af
zijdig mogen houden.
Als God ons een zekere taak op' de
handen legt, dan is 'tniet de vraag of an
deren die taak verknoeien en of de „po
litiek" in de .politiële soms hoogtij viert,
maar dan hebben wijl te gehoorzamen
en de gaven en krachten ons geschonken
te gebruiken.
Het is een nog maar al te veel ver
breide, maar daarom niet minder ver
keerde gedachte dai de politiek iets
minderwaardigs zou zij!n.
Een uitspraak van Prof. Bavfnck.
Tegenover hen die in de politiek iets
minderwaardigs zien, en die voor politiek
en parlement niet anders over 'hebben dan
een smadelijke bejegening, moge hier nog-
eens herinnerd worden aan een uitspraak
van wijlen Prof. Bavinck.
In zijne verhandeling over „Ethiek en
Politiek" teekende Prof. Bavinck de poli-
tiek als „een hooge, edele en schier heilige
zaak, welke zich bezighoudt met den vorm
van gemeenschapsleven onder de men-
echen, die voor 'het welzijn van een volk,
voor de bewaring zijner zelfstandigheid en
vrijheid, voor de ontplooiing van al zijn
gaven en krachten en alzoo voor het ver
vullen zijner roeping in de geschiedenis
der inenschheid de onmisbare voorwaarde
en de onontbeerlijke grondslag is".
Prof. Bavinck was een man met een
hoogstaand karakter, een geleerd man als
weinigen, en daarbij een man met een
vroom en teer gemoed.
Iemand die heel wat verder zag dan de
groote massa en ook dan zij, die boven de
massa niet zoo weinig uitsteken.
Een man die veel meer dan de doorsnee-
menschen oog gehad moet hebben voor de
leelijke en gevaarlijke kanten van de poli
tiek.
En tocheen hooge, edele en schieT
heilige zaak.
Maar dan mag ook niemand zich
aan de politiek en de politieke actie ont
trekken.
Als communisten verliezen
Zondag, bij de telling der stemmen in
het stembureau te Rivesaltes (Fr.) wier
pen communisten de bussen om.
De communistische burgemeester ver
klaarde daarop de communistische lijst
voor gekozen .terwijl de stemmentellers
juist verzekerden dat de anti-communis
tische ljjst een meerderheid van 170 stem
men had gekregen.
Ingevolge de klachten der anti-commu
nistische candidaten verordende de pre
fect de inbeslagneming der lijsten, doch
de communisten verklaarden de stem
briefjes en 'de lijsten te hebben, verbrand.
Uit een inmiddels ingesteld onderzoek
bleek, dat de burgemeester honderd stem
men ten gunste van zijn lijst had ver-
valscht, zoodat hij een meerderheid van
30 stemmen kreeg. Hij werd tezamen
met zijn secretaris gearresteerd.
De aanslag op Woldemaras.
De student Voselius heeft, na aan
vankelijk alle schuld ontkend te hebben,
thans zijn medeplichtigheid aan den 'aan
slag op Woldemaras toegegeven en ook
de andere daders genoemd. Hun namen
worden echter in het belang van het
onderzoek voorloopig geheim gehouden.
Volgens een "bericht uit Kowno zijn
in verband met den aanslag op Wolde
maras thans reêfls 200 personen gear
resteerd.
De Amerlka-reis van den „Zeppelin".
Voor zoover tot nu toe bekend is, zul
len aan 'den tocht van de „Graf Zeppe
lin", die morgen zal beginnen, .59 per
sonen deelnemen. De 60ste „passagier"
zal een wijfjesgorilla zijn, die door een
Hannoveraanschen dierenhandelaar aan
den Zoölogischen tuin in Chicago werd
verkocht ©n door de lucht heen paar
zjjn nieuwe 'bestemming zal reizen.
Daar het luchtschip langs den koristen
Noordelijken weg over IerlandNew
foundland met talrijk© depressies, regen
en nevel rekening heeft te 'houden, zal
het waarschijnlijk noch dezen weg, noch
de route der stoomschepen volgen, maar
één der langere wegen 'in 'het Zuiden.
Gistermorgen werd weder ©en „blinde"
passagier ontdekt, die zich met een ge
wone entreekaart Zondagmiddag naar de
luchtschiphal had begeven, zich daar had
laten insluiten en zich in één der "equi-
pagehutten, in de loopgang uitkomend,
had verstopt.
Het is een 18-jarige werkloozö schil
dersknecht uit 'Kempten.
Rumoerig debat fim den Pruisische»
Landdag.
In de zitting van gisteren van den
Pruisischen Landdag kwam aan de orde
de communistische motie van wantrou
wen in verhand met de bloedige I-Mei
onlusten te Beriiju. Toen de minister van
binnenlandsche zaken Greszinski binnen
kwam, werd hij' door da communisten
met uitroepen als „arbeidersmoordenaar"
begroet. De motie werd toegelicht door
den communistischen afgevaardigde Ras
per, die herhaaldelijk gedurende zijn rede
door den voorzitter tot de or<5le werd
geroepen. Hij' richtte zijn aanval voorna
melijk op de sociaal-democratische leden'
van het kabinet en wel in de eerste
plaats op minister-president Braun en
den minister van binnenlandsche zaken
Greszinski. Toen deze bet woord wüde
voeren, werd hij met groot rumoer ont
vangen en de communisten drongen drei
gend om bet spreekgestoelte. Voorzitter
Barthel riep hen herhaaldelijk tot de
orde en tenslotte sloot bij den communis
tischen afgevaardigde Jen Dretzky uit.
Toen Jen Dretzky echter weigerde de zaal
te verlaten, werd de zitting vijf minuten
onderbroken.
Nadat de zitting heropend was, deelde
president Barthel mede, dat Jen Dretzky
voor 20 dagen geschorst was. Toen mi
nister Greszinski trachtte zijn rede voort
te zetten, werd hij wederom in de rede
gevallen en speelden zich weer zulk©
stormachtige tooneelen af, dat voorzit
ter Barthel ten tweede male de zitting
moest onderbreken.
Na de hervatting moesten de commu
nisten weer herhaaldelijk tot de orde
worden geroepen en werden de afgevaar
digden öhendick en Wollenweber uitge
sloten, waarop de zitting ten derde male
onderbroken moest worden. Ook de com
munistische afgevaardigde Weytkowsky
werd voor acht dagen geschorst terwijl
de afgevaardigde Gohlke eveneens de zaal
moest verlaten.
Het Suikervraagstuk.
Op het secretariaat van den Volken
hond te Genève is gisteren een bijeen
komst van tien deskundigen op het ge
bied der beetwortelcultuur met een dele
gatie van zeven leden van het Econo
misch Volkenbondsoomité begonnen.
Deze "bijeenkomst is te beschouwen
als een vervolg op de beraadslagingen
die de vorige maand te Genève hebben
plaats gehad tusschen een aantal leden
van het Economisch Comité en een groep
vertegenwoordigers der rietsuiker-indus
trie. Het doel dier bijeenkomst is aan
het Economisch Comité aanvullend in-
Iichtingsmateriaal te verschaffen voor de
Volkenbondsenquête inzake het suiker-
vraagstuk.
Dr J. A. Nederhragt maakt wederom
deel uit van de delegatie van het Eco
nomisch Comité. De Nederlandsche des
kundige is de heer M. Minderhoud, hoog-
leeraar aan de Landbouw-hoogeschool te
Wageningen.
Een algemeen© discussie is begonnen
over den toestand van de beetwortel-cul
tuur in de verschillende landen, waarbij
o.a. ter sprake kwamen de algemeene or
ganisatie der suiker-industrie ©n meer
in het bijzonder de bestaande betrek
kingen tusschen de landbouwers, de fa
brikanten, en de raffinadenrs. Verder
werd gesproken over de mate waarin de
toeneming of de daling van de vraag de
prijzen beïnvloed heeft en de beetwortel-
cultuur niet winstgevend heeft gemaakt,
over de factoren, die van invloed zijn
op de beetwortelproductie zooals de jong
ste wetenschappelijke ontdekkingen, de
tarieven, de subsidies en andere régee-
ringsmaatregelen, over de loonen. en de
prijzen, over de vooruitzichten van de
toeneming van het verbruik en den in
vloed, dien de prijzen en de regeterings-
maatregelen op de productie oefenen.
Dreigende uitsluiting in de bouwbedrijven
te New-York,
Meer dan 75.000 New.Yorksche bouw
vakarbeiders zullen op straat staan, in
dien de ondernemersvereeniging bij haar
besluit blijft. De vereeniging verklaarde
zich n.l. met algemeene stemmen voor
een uitsluiting, welke Woensdag om 5
uur zal ingaan. De aanleiding tot dien
stap van de werkgevers is de weigering
van de leden van den bond van electri-
ciens om met met-aangeslotenen samen
te werken evenals de bedreiging van den
bond van bouwvakarbeiders om een sym
pathie-staking af te kondigen. Indien de
uitsluiting doorgaat, zullen 'bouwonder
nemingen tot een bedrag van 150 millioen
dollar in de stad New-York er dioor wor
den stilgelegd.
Korte beritóhtefl.
Het Folkething heeft met 55 stem
men tegen het voorstel der arbeiders
partij verworpen, waardoor geëischt werd
dat Noorwegen uit den Volkenbond zou
treden. Behalve de arbeiderspartij, ston
den twee leden der radicale partij en
één Agrariër voor dit nu verworpen
voorstel.
Haar Jr. heeft n.l. den wensch te ken
nen gegeven, niet op de candidatenlijst
te worden vermeld. Dientengevolge kwa
men de heeren Nahuisen, Veldhoen, Krol
en van Bruggen elk één plaats hooger te
staan en werd als no. 20 aan de lijst
toegevoegd de naam van den heer A.
Broen te Enschedé.
Prof. Veraart.
Naar „het Centrum" verneemt, heeft
prof. mr Veraart tot het partijbestuur der
R.-Kath. Staatspartij het verzoek gericht
van de candidatenlijst voor de Tweede-
Kamerverkiezingen te worden afgevoerd,
omdat hij daarop geen plaats als plaats
vervanger wenscht.
De Middenstandspartij.
Gisteren heeft de Middenstandspartij, de
partij van den heer Staalman, die zich
thans weer van de Liberale Staatspartij
De Vrijheidsbond heeft afge'scheiden, een
bijeenkomst te Amsterdam gehouden. In
zijn openingsrede zeide de heer Staalman,
dat de Unie-liberalen zich in den Vrij
heidsbond 'de meerderheid hebben weten
te verzekeren. De Vrijheidsbond is, vol
gens den heer Staalman, geworden de
partij van de groote kapitalisten en de
groote ondernemers. Waar de partij nog
een schoon gebaar maakt in de richting
van Staatspensioen, vindt zij de persorga
nen dier klasse tegenover zich.
De Liberale Staatspartij moet naar de
pijpen van een kleine, eenzijdig-gerichte
groep dansen, en de middenstand heeft
van haar niets te verwachten. Ter illustra
tie noemde de heer Staalman de hem aan-
gehoden plaats op de candidatenlijst.
Stemmen op de candidaten van de 'Libera
le Staatspartij beteekent voor elk rechtge
aard middenstander gebrek aan zelfres
pect. Daarom zal de Middenstandspartij,
zij het dan ook ©enigszins gewijzigd, weer
aan de verkiezingen deelnemen. Persoon
lijk stelt spr. zic'h niet beschikbaar voor
een candidatnur.
Voorgesteld zal worden den naam der
partij te veranderen in Middenstandspartij
voor Stad en Lande. De partij wil n.l. niet
alleen-de belangen van den handeldrijven-
den en industrieelen middenstand beharti
gen, maar de geheele middenklasse, welke
in liet gedrang is gekomen tusschen kapi
talisten en arbeiders. De partij wil zich
niet inlaten met de godsdienstige aangele
genbeden; zij zal nadruk leggen op de eco
nomische belangen.
Radiodienst Nederland
Nederlandse h-I n d i e.
Met ingang van 15 Mei a.s. werden de
diensturen van den radiotelefoondienst
NederlandNed.-Indië -tot nader bericht
vastgesteld op ld17.30 (Amsterdamsche
zomertijd).
De Chr. Hiftt. Candidatenlijst. x
Naar de Nederl. meldt, heeft de can
didatenlijst van de Chr. Hist. Unie eenige
verandering ondergaan. De heer J. ter
DE ZOMERTIJD.
Wij brengen in herinnering dat morgen,
15 Mei, de Zomertijd aanvangt. De over
gang geschiedt hedennacht ten 2 ure.
Men vergete dus niet, vanavond de klok
een uur vooruit te zetten.
Voor eenige dagen werd in de ge
meente Clinge (Bi.) ten nadeel© van zekere
V. aldaar een zoo goed alls nieuw rijiwiel
lohityreemd. Door de politie werd een
onderzoek ingesteld, en een dezer dagen
mocht het deze gelu'kken hij zekere B. te
Clinge het ontvreemde rijwiel in beslag
te nemen. Een gedeelte der onderdeden
van het rijwiel was onder den grond
verborgen, andere werden weer terugge
vonden in een waterput. B. erkende het
rijwiel te hebben weggenomen. Hij is ,t©r
beschikking van de Justitie gesteld.
Ten nadeiele van zekere 'W. te Big-
gekerke werd dezer "dagen uit een kast
in diens woning een belangrijk bedrag
aan geld ontvreemd.
Bevorderd tot brigadier-titulair de
Rijksveldwachter A. v. d. Moeren te Mid-
-delburg.
Benoemd tot Referendaris 2e klasse
bij de Posterijen, Telegrafie en Telefonie
de Commiezen P.T.T.: H. Reikker en A.
B. Kelder, beiden werkzaam op het bureel
van den Inspecteur der P.T.T. te Middel
burg, en G. A. Klunhaar, werkzaam ten
Post- en Telegraafkantore, eveneens te
Middelburg.
Middelburg. Wederom hebben wjj' twee
verkeersongëlaKlim te vermelden. Giste-
Binnenland.
Het feest van de Veilingsvereeniging Z.-
Beveland.
Voorstellen voor den Gemeenteraad van
Middelburg.
Liefdesdrama in Den Haag.
Buitenland.
Rumoer in den Pruisischen Landdag.
De Amerika-reis van de Zeppelin.
Het suikervraagstuk te Genève.
Dreigende uitsluiting te New-York.
ren had in de Noordstraat een aanrij
ding plaats tusschen twee wielrijders,
de eene komende uit het Hofplein tegen
over de St. Jorisstraat, de tweede uit
deze straat- Eerstgenoemde maakte zich
aan een overtreding schuldig door dien
tweede niet voor te laten gaan en des
wege zal proces-verbaal worden opge
maakt.
Hedenmorgen werd een scholierster,
die per rijwiel over den Dam reed, aan
gereden door een vrachtauto, waarvan
de bestuurder duidelijk had aangegeven
van richting 'te zullen veranderen. Het
rijwiel werd deerlijk gehavend, de wiel-
rijdster begaf zich naar school waar een
medicus te hulp werd geroepen, die ge
lukkig alleen ontvellingen constateerde.
Om van den schrik te bekomen, werd het
meisje toegestaan naar huis te gaan.
Gisteren werd bij1 de politie aangifte
gedaan van de vermissing van een rjj-
wiel.
Hedennacht trof de politie niet min
der dan drie rijwielen onbeheerd op straat
aan, en ook wij constateerden gisteren
avond vrij laat, dat er personen zijn, die
hun karretjes buiten laten staan. Weder
om waarschuwen wij voor de mogelijke
onaangename gevolgen.
Goes. Gisteravond hield de afd. Goes
van den Ned. Chr. Vrouwenhond haar
jaarvergadering, die flink bezocht was.
De vergadering stond onder leiding van
de presidente Mej. Dunner, die na de ge*
bruikelijke opening een kort openings
woord sprak, waarin door haar gewezen
werd op de wenscheljjikheid dat ook de
Christenvrouwen, door zich te organisee-
ren haar invloed laten gelden.
Uit het jaarverslag van de secretaresse
dat in opgewekten vorm was gesteld,
bleek dat de afd. in het afgeloopen jaar
niet stil heeft gezeten. Het ledental liep
door vertrek enz. een weinig achteruit en
bedroeg bijl het afsluiten van het boekjaar
110. Na dien konden echter weer meer
dere nieuwe leden worden ingeschreven.
De rekening van de penningmeesteresse
sloot miet een klein saldo. Het zou groo-
ter zijn geweest indien de afd. in rustige
rust had voortgeleefd. Zoo bezien 'is het
kleine overschot een goed teeken.
Na een gezellige pauze1, waarin een
kopje 'thee werd rondgediend, hield D s
H. Hoog end ijk te Kats een referaat
over „Elisabeth Frey". Met belangstel
ling werd naar deze interessante en leer
zame lezing geluisterd. Nadat de spreker
enkele vragen had beantwoord en voorts
nog enkele mededeelingen waren gedaan
werd de uitstekend geslaagde vergade
ring door Ds Hoogëndijk met dankzeg
ging gesloten.
'9 H. Arencfskerke» Het benoemd ver
klaard lid van den gemeenteraad dhr C.
Philipse heeft voor deze benoeming be
dankt. 'u i
Hoedekenskerke. In de raadsvergade
ring van Maandagnamiddag was dhr De
Regt met kennisgeving afwezig. De be
noemde onderwijzeres mej. J. *.P. de
Klerck heeft die benoeming aangenomen.
Van het R. 'K. schoolbestuur te Kwaden-
damme "is bericht ingekomen, dat voor
eerste aanschaffing van leermiddelen
pl.m. f900 noodig zal zijn. Alles voor
kennisgeving aangenomen.
De factor voor de gemeentelijke in-
