No. 179
Donderdag 2 Mei 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDRIKSE Cos BANK -HOES
JOUW
rs.
1
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Buitenland.
FEUILLETON
Het huisje aan den zeedijk
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 Mei vervallen
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
anten een kwij-
en. In heel wat
krachtig herstel
opbrengst blijft
zwaluw maakt
voorzichtigheid
laatste dagen
den groei van
bevorderd, re-
direct te lijf
r moeten schof-
gehanteerd. en
ikruid optreden,
het nog moge-
eite te bereiken
van zeer veel
m bovendien is
le ontwikkeling
voordeel is dat
land los en
een mogelijke
s. Wanneer de
sluit deze als
lagen van het
vocht in die
ft.
eten weer aan-
materiaal als
en nazien. Er
ooigenblik dat
jen, want dan
ïg naar gezocht
ndelijk op een
worden, hapert
der aan, waar-
i verloren gaat.
lan heb je tijd
gulden regel
et uit het oog
hter vermeden
planten ver-
iaar eenigszins
ve niet. Over
el te vaak en
goten. Na een
n ijverige tum-
let zweet wer-
,antal emmers
de ondergrond
oor corpulente
nde bezigheid
zelfs bevorder-
■ch de planten
zoodat ze bij
;n. Bovendien
zuur. We gnan
larde zichbaar
geoefendheid
lig te zien dat
>en. Natuurlijk
Igrondsoort, de
zijl elke plan-
ïdere eischen
jit den regen
|in buitje doet
water.
bloementuin
rogte zoo noo-
eveneens ver
is gebrek aan
|rloopig alleen
planten weer
Planten die
jr weerstands
die nat zijn.
let&n bete el de
niet geheel be
I van d-n Land-
pn ver :oek om
van het Inter-
|e Rome op 20
suikerfabrieken
|ht, gegevens „te
te verwachten
lenteelt in ons
|rorige jaar. Lit
dat over hf t
vlakte tusschen
Ichatten dan in
dag 2 Mei.
tiur 1852 M.
-11.30 Korte
lenconcert. 5.00
pamentale solis-
verschenen mu-
Incert. 8.00 Or
De Christelij-
0—10.15 Mor-
|ert. 2.00—2.30
Gramofoonmu-
1.00—5.00 Zie-
auserie. 6.01
Ihalfuurtje. 8.15
te Amsterdam.
|>n Dirks.
erkdienst. 10.20
Iteoconoert. Ra-
gO Gramofoon-
van de West-
Pianomuziek
noeoncert. 7.20
I M. 11.50 Sym-
Inmuziek. 3.55
opera van
en 11.40 Gra-
'tconcert. 6.05
I Rosenkavalier"
|oten van Rich.
Orkest-concert
|Rigoletto", van
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf 0.0P
Prijs der Advertentiün:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cl
Bij abonnement belangrijke korting.
Tegen de bijzondere school.
De schoolstrijd is nog niet uit, schreven
Wij de vorige week.
Vlissingen levert daarvan een
nieuw bewijs.
In de „Vliss. Crt." kwam n.l. de vol
gende advertentie vo-or„Wie de Secte-
geest ziet als verderfelijk voor ons volks
leven, kiest voor het kind de Openbare
School."
De bedoeling is blijkbaar de Christe
lijke scholen te beschuldigen dat zij den
Sectegeest bevorderen.
De stellers van deze advertentie heb
ben, naar 't schijnt, noodt gehoord hoe de
openbare school reeds jaren geleden, en
met recht, als de sekteschool der moder
nen werd aangeduid.
Zij beschouwen zichzelf vermoedelijk
als zeer modern en vooruitstrevend. Mis
schien vinden ze deze strijdwijze wel zeer
oorspronkelijk.
En zij beseffen niet, dat zij, door van
dit totaal versleten cliché gebruik te ma
ken, het precies even ver gebracht heb
ben als de Joden te Rome, nu ongeveer
19 eeuwen geleden, die van de belijders
van den Christus niets anders wisten
dan dat het was een secte dia overal
tegengesproken wordt.
Om billijk te zijn, moeten we erkennen
dat er van deze advertentie ook nog
wel iets anders te zeggen valt.
Ze is n.l. niet onderteekend.
De stellers willen dus blijkbaar liever
niet voor den inhoud verantwoordelijk
Worden gesteld.
In dat opzicht vertonnen ze eenige over
eenkomst met straatjongens, die muren en
schuttingen bekladden, maar die er zich
wel voor wachten hun naam er bij te
zetten.
Daarom zal ook niemand aan den in
houd ernstig aandacht schenken.
En als we er hier op wijzen, dan is
dat ook niet om den inhoud te bestrijden,
maar -alleen om nog eens te laten uit
komen, dat de schoolstrijd nog volstrekt
niet uit is.
Hoe Rood den eersten Meidag iheeft
gevierd.
De pogingen der communisten om on
danks het verbod tot samenscholing toch
oploopen, te Berlijta. te veroorzaken, zijn
dank zij de waakzaamheid der politie
als mislukt te beschouwen. In de meeste
gevallen was het voldoende, dat de gum
miknuppel en de waterstraal gebruikt wer
den.
De politie had n.l. een middel bedacht
om zoo weinig mogelijk van gummistok
ken gebruik te behoeven te maken. Er
waren een 33-tal auto's in gebruik gesteld
die met brandslangen terstond een water
straal op de menigte konden richten.
Toch heeft de Berlijhsche politie nog in
verscheidene gevallen, waarin de politie
beambten in gevaar gebracht werden, van
door
HUGO KINGMANS.
114.). o—
„Prachtig. Maar dan ga ik' ook eens
mee wandelen, hoor. Je bent dezen win
ter zoo dikwijls met Hans alleen wezen
wandelen."
„Dat vind ik ook,' 'lachtte de predikant.
„Jij hebt ook rechten, hé? Maar dat kwam
natuurlijk, omdat je geen vacantie hadt.
Nu is dat heel iets anders."
Hij had de verwarring van Lia, opgeko
men bij de argelooze woorden van zijn
kleine meid, opgemerkt en praatte er vlug
over heen.
Spoedig daarop dwaalde Lia door de
haar zoo bekende en geliefde vertrekken
van 'de pastorie, om in de studeerkamer
met den predikant aï te spreken, dat mor
gen aan den dag de godsdienstlessen
zouden worden hervat.
Het Was reeds half een, toen zij de
dorpsstraat verliet en terugkeerde naar
het huisje aan den zeedijk. De uitnoodi-
ging, om dien dag in de pastorie te blij
ven, had zij afgeslagen: Grootmoeder had
het eerste recht op haar.
In den Krommen weg ontmoette zij
Geurts op de fiets. Hij tikte aan zijn pet
en riep: „Zooi, juffrouw, is u er weer?
de wapenen gebruik moeten maken. In de
Barnimstrasse werd .zijl b.v. bloot gesteld
aan een bombardement met bloempotten
en briketten. Botsingen bleven dan ook
niet uit. Straatbarricaden werden door
de communisten opgeworpen, om van
daar op de politie te kunnen schieten.
Tot gisteravond negen uur werden' te
Berlijn acht dooden geteld, in de
ziekenhuizen waren tachtig ge
wonden opgenomen. De toestand
van verschillenden hunner is zeer ernstig,
het aantal gewonden is in werkelijkheid
veel grooter, maar vélen hunner zijn door
de communisten naar hun woningen ge
bracht.
In Weenen, Londen, en tal van andere
steden is de dag rustig verloopen.
Te Parijs en de voorsteden is het vol
komen kalm gebleven, daar de politie
van te voren iedereen had laten opplakken,
van wien verwacht kon worden, dat hij
last zou kunnen geven. Ook vele straat
venters waren opgesloten. In het geheel
waren 3500 menschen opgeborgen, o.w.
vele communisten en ettelijke buitenlan
ders.
Aan de l-Mei-betoo,ging te Moskou heb
ben naar schatting 500.000 menschen
deelgenomen. De arbeidersfeesten duren
hier twee dagen.
Een aardbeving.
Uit Ratibor wordt gemeld, dat de seis-
mografen in Opper-Silezië gistermiddag
om kwart over vieren een hevige aard
beving hebben geregistreerd, waarvan de
haard ongeveer 5000 K.M. in Z.O. richting
verwijderd moet zijh. Vermoedelijk heeft
do aardbeving in Turkestan plaats gehad.
Het hevigst waren de schommelingen
van de instrumenten om 5 uur 10 min.
Eerst tegen half zeven kwamen de in
strumenten tot rust. De uitwerking van
deze aardbeving moet z,eer hevig zijn
geweest. t
Moord te Sofia.
Dinsdagavond heeft een nieuwe moord
op Macedoniërs te Sofia plaats gehad.
In -een in een buitenwijk gelegen bakkerij1
drongen twee onbekenden binnen en scho
ten de vier daar aanwezige personen
neer.
Drie personen werden gedood.
Op zekeren Dschusdanoff losten de da
ders nog verscheidene schoten, toen deze
reeds gewond op den grond lag. Het
schijnt, dat de aanslag voornamelijk te
gen hem gericht was. Dschusdanoff wordt
namelijk gedoodverfd als een der moordt
naars van generaal Prologeroff.
De daders zïjin in de duisternis ontko
men.
Korte berichten.
Zooals men weet, heeft esr indertijd
in een celluloidfabriek te Berlijn een
brand plaats gehad, die dooiden geëischt
heeft. Naar gemeld wordt, is gisteren
de eigenaar dier fabriek, Friedrich Trotz-
ky, o.a. wegens nalatigheid den dood ten
gevolge hebbende onder verzwarende om
standigheden tot 1 jaar en 6 maanden
'kHeb al een brief voor u gebracht".
„Mooi, Geurts. Dank je, hoor."
Óndanks de warmte, de zon brandde
op het grint van den weg, trapte Lia
vlugger, om maar spoedig bij Grootmoe
der te Sijn.
Het kon niet anders, of het was een
brief van Mama, die wist, wanneer zij
bij Grootmoeder zou zijn. Dan waren er
ook berichten van Annie I
Haar vermoeden werd bevestigd. Het
poststempel was Heerde en het hand
schrift was van Mama. Geen oogenblik
iflaarna, of Li,a las den langen brief,
die zeer uitvoerig vertelde van het leven
in het pension en van den toestand van
Annie.
Het ging met deze op en neer. Er waren
uren, dat zij heel wel was, dat zij zelfs
lachen kon en vrij vroiolijk was. Maar
iden meesten tijd zat zij er in doffe neer
slachtigheid bij. De zuster vond het ver
loop normaal en verwachtte dat het nog
maanden en maanden duren zou, wanneer
er, wat altijd mogelijk bleef, niet een
zeer ernstige inzinking kwam, waarvan
de symptomen evenwel niet aanwezig
waren.
De brief eindigde, met haar veel genoe
gen te wenschen. Zij moest maar naar
eigen goedvinden handelen. Noch papa
noch mama zouden haar lastig vallen,
wanneer zij in den godsdienst bevrediging
vond.
Aan Grootmoeder mioest zjji de hartelijke
gevangenisstraf en betaling der kosten
van het proces veroordeeld.
Naar verluidt, zijn de gemoederen
weer opgehitst bij de arbeiders in de
Belgische bekernijiverheid van het centrum
des lands, en wordt daar andermaal ge
sproken over een staking, die eind de
zer maand zou uitbreken.
Even na middernacht heeft te Agua-
prieta een conferentie plaats gehad van
opstandige generaals met Mexicaansche
federale aanvoerders om de kwestie te
bespreken om een einde aan de revolutie
in Mexico te maken. De conferentie werd
afgebroken tegen den ochtend zonder
dat een mededeeling werd gepubliceerd.
De Duitsche bergingsma.atschappi)
Harnstorff te Altona, welke belast is met
het lichten van de grooite Fransche' stoom
boot, die bij! Hafong in Indo-China gezon
ken iSj heeft reeds 70 millioietn francs
van boord weten te halen.
De Isle de France, het grootste
stoomschip van de Compagnie Générale
Transatlantique, kon g'isteren niet vertrek
ken wegens een staking van het personeel
aan boord.
Uit Vera Cruz wordt gemeld, dat
door een brand 25 gebouwen in deze
stad tot den grond zijn afgebrand. Daar
onder bevonden zich vele voorname
zakengebouwen. De schade wordt op
meer dan 1 millioen dollar geraamd. Men-
schenlevens zijn, voor zoover bekend,
niet te betreuren.
De politie te Milaan heeft zes kaas
makerijen gesloten, omdat zout, bestemd
voor industriëele doeleinden, gebruikt
werd voor het maken van kaas. Daar dit
zout vergiftige bestand-deelen bevat en
de kaasmakerijen reeds veel van deze
kaas hebben afgeleverd, vreest men, dat
de gevolgen zich nog zullen doen gelden.
De Kameryerkieziingen.
In Friesland heeft men in den strijd
vo-or de Kamerverkiezingen wat nieuws
gekregen: twee der candidaten van de
Christelijk-Democratische Unie, de Frie-
sche dichters F. Schurer en D. Kalma,
houden hun politieke redevoeringen in
het Friesch.
Ziekte-veirzekerïng.
Gistermiddag heeft in Den Haag de
definitieve oprichting plaats gehad van
een algemeen© werkgeversvereniging, ger
naamd „Nederl. Vereen, voor Ziektever
zekering. Als administrateur, bedoeld in
den zin der Ziektewet, werd aangewezen
het Nederl. 'Verbond van Ziekenkassen.
Een voorloopig bestuur ontving mach
tiging, te handelen naar omstandigheden
inzake de in beginsel aangenomen statu
ten. "Meegedeeld werd nog, dat in drie
weken 173 werkgevers waren toegetreden,
met ongeveer 3 millioen gulden jaarloon.
Mr R. van Veen. f
In den leeftijd van 63 jaren is te 's Gra-
groeten doen en haar, wanneer Lia dat
wilde, den brief laten lezen.
Vrouw Blankert had stil gezwegen, toen
het meisje het lange epistel uit Heerde
las.
„Hier, Grootje," zei Lia dan, „lees u
hem ma,ar. Mama schrijft, dat ik hem u ge
ven moet. Er staat -ook niets in, dat u niet
weten mag."
„Lees dan maar voor, Lia," zeida de
oude, blij als een kind.
Lia voldeed aan het verzoek.
„Arme Annie, wat moet zij lijden,"
meende de weduwe. „Maar als het nog
maar goed komt, dan mogen wij dank
baar zijn. Vind je dat laatste niet heer
lijk, Lia?"
„Ja, Grootmoeder, ik vermoedde het
al lang, maar zoo pertinent als nu heeft
Mama het nog met gezegd. Ik kan mijn
gang gaan. En niemand zal mij lastig
vallen. Nv ga ik gelooven, dat het Gods
wefk is. Want zulk een omkeering, neen,
die 'kunnen menschen niet bewerken."
„Het is 's Heeren bemoeienis met je,
'kind. Neem dat maar gerust aan. Hij ver
laat je niet, maar zal je brengen, waar
Hij je hebben wil, aan Zijn Vaderhart."
Toen de oude vrouw, als altijd, haar
middagslaapje deed, klom .Lia de trap
van den zeedijk op en vleide zich neer
in het malsche gras. Zij had een ouden
stnoohoed opgezet, omdat de zon zoo ver-'
'bazend brandde.
Dan staarde zij in de zee. Wel ©en
venhage overleden de heer mr R. van
Veen, oud-lid van de Tweede Kamer.
De overledene had van 1901 tot 1909
zitting in de Tweede Kamer voor het toen
malige district Dokkum. Hij behoorde tot
de C.-H. Unie.
Zijn gezondheidstoestand was in den
laatsten tijd van dien aard, dat hij zich uit
openbare functies moest terugtrekken. Zoo
stelde hij zich onlangs ook niet meer be
schikbaar voor lid van het hoofdbestuur
van de Christelijk-Historische Unie.
Bestrijding van den woeker.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen een
wetsvoorstel van de heeren Van den
Bergh c.s. betreffende wettelijke regeling
van het geldschietersbedrijf.
In de memorie van toelichting op dit
wetsvoorstel wordt uitvoerig de nood
zakelijkheid betoogd van de bestrijding
het kwaad van den woeker. De voorstel
lers geven hierbij de voorkeur aan een
samenstel van preventieve maatregelen,
zooals die in het Engelsch-Amerikaan-
sche systeem van wettelijke woekerbe
strijding te vinden zijn. In dit systeem
wordt het geheele uitleenwezen aan ban
den gelegd, en wel volgens de volgende
grondbeginselen:
1. concessioneering van het leenbe
drijf met wering van ongunstig bekend
staande personen;
2. het stellen van algemeene voorwaar
den waaraan het geconcessioneerde be
drijf heeft te voldoen;
3. nietigverklaring van alle handelin
gen en bedingen jn strijd met die voor
waarden.
Daar de voorstellers meenen, dat deze
preventieve bestrijdingswijze van den
woeker als de meest effectieve moet wor
den beschouwd en een wet, op deze be
ginselen gebouwd, voortreffelijk bij de
Pandhuiswet 1910 zal aansluiten, heb
ben zij deze bestrijdingsmethod-e neer
gelegd in het door hen ingediende ont
werp.
Art. 1 verbiedt het beroep of bedrijf
van geldschieter uit te oefenen, behou
dens in een gemeentelijke of in een toe
gelaten particuliere geldschietbank.
Als geldschieters in den zin der wet
worden niet beschouwd: a. notarissen,
b. rechtspersonen, aangesloten bij de Co-
operatieve Centrale Raiffeisen-Bank te
Utrecht of bij de Coöp. Centrale Boeren
leenbank te Eindhoven; c. rechtsperso-
nén, aangesloten bij andere, bij algemee-
nen maatregel van bestuur genoemde
rechtspersonen.
Een particuliere geldschietbank wordt
niet gehouden dan na toelating door B.
en'W.
De Ouderdomswet.
Op het wetsontwerp tot wijziging der
Ouderdomswet 1919 hebben de heeren
Kuyper c.s. een amendement ingediend
met 'de bedoeling, om het sluiten eener
weduwe-verzekering tot tien gulden per
week mogelijk te maken en de ouder
domsrente niet te beperken tot tien, maar
tot 15 gulden per week.
'kwartier loopens strekten de drooggelooi-
pen schorren zich uit aan den voet van
den dijlk. Maar in de verte werd het
eentonig geruisch vernomen van de zee,
die haar water opstuwde, daar de ebbe
reeds voorbij was en de vloed zich weer
liet gelden.
Zij keek naar het spel der golfjes in
de verte. Met dit kalme weer kwamen
zij bedaard aanzetten, alsof zij schuchter
waren, weer bezit ie nemen van het
drooggeloopen land. Maar dat was slechts
schijn. Want bedaard, maar zeker zou
het land onderloopen en over eenige
uren stond, evenals gisteravond het wa
ter aan den voet van den zeedijk.
Toen Lia geruimen tijd het spel der
golfjes had gadegeslagen, greep zij den
brief uit Heerde, om dien opnieuw te
gaan lezen. Groote tranen sprongen in
haar oogen. Deze brief, schijnbaar za
kelijk en nuchter geschreven, verborg een
wereld van ellende. Hij bevatte de mede
deeling, dat alle aardsche roem en glo
rie als sneeuw voor de zon verdwijnt;
dat al het zoeken naar "eer en rijkdom
op niets uitloopt, een fata morgana is,
een luchtspiegeling.
Wat alleen blijft, Lia werd er meer
en meer van overtuigd, is het Woord
van God, dat vast staat en onwankelbaar
is. 'De wereld moge haar verblindend
schijnsel uitstralen, het is alles klater
goud. Het streelt de finnen, maar het
doet de ziel verkommeren.
Binnenland.
De Tweede Kamer kwam gereed met het
wetsontwerp inzake de verhouding van
Rijk tot Gemeenten en nam o.a. aan de
wetsontwerpen tot stempeling van eie
ren en contröle op uitvoer van land
bouwproducten.
Overleden het oud-Kamerlid mr R. van
Veen.
Wetsontwerp betreffende woekerbestrij
ding.
Een 'der vier Holland-Indië-vliegbooten te
Bagdad verongelukt.
Landarbeidersstaking in Groningen.
Buitenland.
1 Mei-onlusten te Berlijn.
Een aardbeving geregistreerd.
Vaccinatie.
Op vragen van het Tweede Kamerlid,
den heer I. H. J. Vos, betreffende het
tijdstip van verschijning van het rapport
der commissie ter bestudeering van het
encephalitis-vraagstuk, het aanmoedigen
en het maken van propaganda voor vrij
willige vaccinatie tegen pokken van kin
deren in het eerste levensjaar, heeft de
minister van Arbeid, H. en N. o.m. ge
antwoord dat het rapport der commis
sie nog niet gereed is. Op dit oogenblik
kan het tijdstip der vermoedelijke ver
schijning nog niet worden vastgesteld.
De minister acht het feit, dat zich
in Engeland een aantal pokken gevallen
hebben voorgedaan geen voldoende aan
leiding om vrijwillige vaccinatie tegen
pokken aan te moedigen.
Het voor-ontwerp Huiearbeidswet.
Naar de Volkskrant verneemt, zal de
voorzitter van den Hoogen Raad van
Arbeid een commissie benoemen, - welke
dien raad prae-advies zal' uitbrengen over
het voor-ontwerp Huisarbeidswet, dat de
minister van arbeid aanhangig heeft ge
maakt.
De vakcentrales zijn door den voor
zitter uitgenoodigd, voor 4 Mei een voor
dracht te zenden ter benoeming van leden
in deze commissie.
Naar het blad voorts verneemt zal prof.
De Vooijs optreden als voorzitter van
deze commissie, welke vermoedelijk be
gin Juni haar eerste vergadering zal
houden.
Wijziging art. 3 Leerplichtwet.
De heer Tilanus heeft een amende-
Daar, in het kleine huisje aan den
binnenkant van den zeedijk, zat een oude
vrouw, haar Grootmoeder, God was met
haar een zeer diepen weg gegaan. Maar
als ergens vrede gevonden werd, dan
was het déér.
Ginds, in het dorp, stond de pastorie.
Daar waren menschen, die genoten van
het goede, dat God pok op aarde „geeft.
Maar zij voelden zich diep afhankelijk
van Hem. En ook déér was een vrede,
die alle menschelijk verstand te boven
gaat.
En naast Grootmoeder woonde de arme
landarbeider Goedegebuure, die pas een
kindje aan God, "Die gegeven had, had
moeten afstaan. Hij en zijn vrouw klaag
den niet. In den hemel had het schaap
het veel beter dan op de zondige aarde,
waar 'de ellende heerscht.
En terzijde van den dorpsweg was de
boerderij van oom Adriaan gelegen. Ook
daér werd God gediend in eenvoudig
heid des harten. En al was de zonde
er niet weg die was nergens ver
dwenen het was J)ij oom .Adriaan
gebleken, hoe zij, in God, overwonnen
kan worden, zoodat er sprake wias van
een omkeering, die zij, zelfs in haar
stoutste fantasie, niet had kunnen droo-
men. Het geheim? De vreeze des Hee
ren, die, zij had het zooeven aan tafel
Grootmoeder nog voorgelezen, het be
ginsel van alle wijsheid is.
(Wordt vervolgd.)
tto-eoncert. .5.50