«No. 173
Donderdag 25 April 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Spaarbank
HEWI1RIKSE Cos 8ANK - SOES
Aangesloten bij het Bureau voor Opiaag-contröle
FEUILLETON
Het huisje aan den zeedijk
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
a 4 °/o rentevergoeding.
Binnenland
D irecteur- H oof d redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorsfstraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers f0.05
Prijs der Advertentiün:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cl
Bij abonnement belangrijke korfing.
V Bietenwetje en Zondagsarbeld.
Bij de behandeling van het z.g. bieten-
wetje werd door den heer Kersten be
zwaar gemaakt tegen het verleenen van
steun aan de suikerindustrie, speciaal in
verband met den Zondagsarbeld.
„Velen, aldus deze spreker, die aandee-
len in de fabrieken namen, zijn aanvanke
lijk misleid door de bepaling in de statu
ten, dat alleen „de noodigste arbeid op
Zondag zou worden verricht". "Wat is ech
ter het geval? De fabrieken werken volop,
dag aan dag, ook op Zondag. Het jagen
naar steeds grootere winst deed Gods ge
bod vertrappen. Predikanten van de plaat
sen waar een suikerfabriek gevestigd is,
hebben klachten ingediend over de onthei
liging van den Zondag. Het verzet tegen
de suikerfabrieken wordt om deze redenen
van steeds grooter beteekenis. Men denke
aan wat op Flakkee is geschied. Protesten
hebben daar echter niet gebaat. Die actie
tracht men af te maken, maar dat is niet
mogelijk. Zoolang el in de fabrieken op
Zondag gewerkt wordt, heeft ieder die de
Gereformeerde belijdenis is toegedaan,
zich wel terdege te bedenken, of hij in zulk
een onderneming, waarin men des Heeren
dag schendt, aandeelen hebben mag."
De zaak, hier ter sprake gebracht, is on
getwijfeld van groote beteekenis.
Alleen, ze stond buiten het vraagstuk
waarom het hier ging.
Dat ter plaatse waar zulks behoort
krachtig geijverd wordt voor Zondagsrust,
verdient volle toeejuiching.
Maar het had niet den minsten zin deze
kwestie bij dit wetje ter sprake te brengen,
omdat het er volmaakt buiten staat en om
dat men door het ontwerp te verwerpen
hierop niet den minsten invloed kon uit
oefenen.
Het wekt dan ook verwondering dat de
heer Kersten juist dit argument aangreep
om zich tegen het ontwerp te verklaren.
Aandeelen en Zondagsrust.
Bij zijn verdediging van he"t wetsont
werp heeft de heer v. d. Heuvel niet na
gelaten er op te wijzen dat het volkomen
onlogisch is, onvriendelijk gezind te zijn
tegenover de coöperatieve suikerfabrieken
om den Zondagsarbeid, omdat, zoo zeide
hij, „in de fabrieken, waaraan de heer
Kersten en zijn geestverwanten hun beet
wortelen afleveren, evenzeer en mis
schien in nog sterkere mate, des Zondags
gearbeid wordt".
„I'k ben, zoo vervolgde de heer v. d.
Heuvel, voorstander van een zoo ver mo
gelijk doorgevoerde Zondagsrust, en in
dien het in de suikerindustrie mogelijk is
ik kan dat niet precies beoordeelen
ben ik bereid, daartoe al het mogelijke te
doen, maar met dit vraagstuk heeft hel
niets te maken. In alle suikerfabrieken in
Nederland wordt des Zondags gearbeid en
het is principieel hetzelfde, of men zijn
beetwortelen als c o n t r a c t a n t of als
aandeelhouder aan een bepaalde fa
briek aflevert.
door
HUGO KINGMANS-
108) o
Zoo deed Lia het verhaal van de ge
beurtenissen sinds zij weer te Utrecht
was gearriveerd. Zij spaarde daarbij zich
zelf niet, maar beschuldigde .zich, dat
zij in zekeren zin had vaarwel gezegd,
dat, wat haar hier lief was geworden,
wat de weduwe Blankert, die aandachtig
luisterde, deed opmerken: „Je hebt God
niet vaarwel gezegd, Lia. Anders zou
je niet onrustig geweest zijn. Jou ont
brak alleen de moed, om voor Hem
uit te komen. Je stondt van je zelf
nog niet sterk. Het komt wel in orde.
Jou laat de Heere niet meer los."
Lia reageerde er niet op, maar ver
volgde haar verhaal over het huwelijk
van Annie, dat op zoo tragische wijze was
verloopen.
„Hielden zij niet van elkaar?" vroeg
het oudje.
„Neen, Grootmoeder. Dat konden wij
wel zien. Maar ten overvloede heeft An
nie Jiet mij zelf gezegd. Liefde kwam
bij haar in de tweede plaats."
„Maar waarom trouwde zjj dan met
hem?"
Indien men voor het vraagstuk van den
Zondagsarbeid iets zou willen doen, doet
men veel beter de coöperaties te steunen,
omdat de leden daarvan veel meer voor de
Zondagsrust voelen en er veel meer voor
kunnen doen, dan het met de Centrale
Suikermaatschappij het geval is".
De heer Kersten bleek van een andere
opvatting te zijn.
Hij ziet een groot verschil tusschen het
als vrije bietenbouwer verkoopen aan
iemand die de bieten ook op Zondag laai
verwerken, en aandeelen hebben in een
fabriek die des Zondags werkt. In dit laat
ste geval draagt men verantwoordelijk
heid, waarom men z. i. dergelijke aandee
len niet mag nemen.
Over dit laatste valt te praten, hoewel
erkend moet worden, dat men hier op een
zeer moeilijk terrein komt.
Want wie het verkeerd acht dergelijke
aandeeltfn te hebben, zal ook geen aandee
len in Spoorwegen, booten en groote han
delsondernemingen mogen hebben. Hij zal
ook geen aandeelen mogen hebben in
Staats- en gemeentelijke leeningen.
Kortom, hij zal feitelijk geen effecten
bezit kunnen hebben.
-Men gevoelt wel dat de zaak niet zoo
eenvoudig is.
Maar hoe dan ook, daar ging het in dit
geval' niet over.
Het stond volmaakt buiten de kwestie
die in de Kamer aan de orde was.
En er zullen dan ook velen zijn, die zich
het tegenstemmen van Ds Kersten en Ds
Zandt niet kunnen verklaren.
De biefem en de arbeiders.
Het heeft de aanda.cht getrokken, dat de
SociaaLdemocraten zich zoo scherp ge
kant hebben tegen het voorstel-van den
Heuvel inzake het verleenen van steun
aan de beetwortel-suikerindustrie.
De Socialisten fungeeren immers gaarne
als de behartigers van de belangen der ar
beiders bij uitnemendheid.
Welnu, bij het bietenwetje was ook het
arbeidersbelang betrokken.
Terloops werd hierop nog even door den
heer Weitkamp gewezen.
De heer E-bels had geadviseerd den
bouw in te krimpen; men zou dan vanzelf
betere prijzen krijgen, terwijl men minder
arbeidskrachten noodig had.
Naar aanleiding daarvan merkte de
heer Weitkamp op: „Om het laatste gaal
het vooral. Door de landarbeiders in Ne
derland wordt verdiend aan den bieten-
bouw f 11.895.000. Werden de bieten ver
vangen door granen of peulvruchten, dan
zou een arbeidsloon worden uitbetaald van
ruim f 5 millioen minder".
Ook het arbeidersbelang was dus bij
deze zaak in hooge mate betrokken.
Maar de Soc.-democraten stemden er
tegen.
Zij Tekenden niet met de belangen der
landbouwers.
En zij rekenden evenmin met de belan
gen der arbeiders.
Vrouw Blankert begreep de situatie niet
goed. Als eenvoudige vrpuw van het
platteland kon zij zich geen begrip vor
men van het leven in de kringen, waarin
de Van Meersma's verkeerden.
„Van Zeggelen is een schatrijke fa
milie in Utrecht, Grootmoe. Het is er
een klinkende naam. Daarom wilde Annie
met Theo van Zeggelen trouwen."
„Dus het geld en de eer speelde een
rol. En anders niets. "Zooiets is driewerf
van God vervloekt, Lia. Pet is nu al
heel spoedig uitgekomen. Heel vaak duurt
het langer. Maar uitkomen doet het. God
laat niet met zich spotten. Vonden je
vader en moeder het goed,dat Annie
met hem huwde?"
„Vader niet, Grootmoe. Hij legde zich
er alleen bij neeT. Maar hij kon Theo
van Zeggelen niet uitstaan. Niet om wat
ik u verteld heb. Dat wist niemand.
Maar omdat hij een fat en een nietsnut
was."
„Maar Marie eh, je moeder vond het
wel goed?"
„Ja, Grootmoe", aarzelde Lia.
Maar de oude vrouw met haar scherpe
opmerkingsgave begreep onmiddellijk al
les. De aarzeling van het meisje was
voor haar een openbaring.
„Je moeder heeft het huwelijk toch
niet bewerkt, Lia?" vroeg zij, met angst
in het oog.
„Om u eerlijk de waarheid te ?eggen, ja,
De vlootbesprekingen te Genève.
Omtrent den verderen gang van de
vlootbesprekingen is gisteren nog geen
nadere beslissing gevallen, doch wel is
bekend geworden, dat de Amerikaans-olie
delegatie ijverig werkt aan de opstelling
van een nota, waarin haar denkbeelden
omtrent de methode' van vlo-otbeperking
nader worden uitgewerkt. De bedoeling
der ""Amerikaansche delegatie schijnt te
zijn, dat deze nota terstond aan de ont
wapeningscommissie zal worden overge
legd, zoodra Lord Cushendun in een of
anderen vorm een uitnoodiging tot de
Amerikaansche delegatie gericht zal heb
ben om met nadere pre-cie-se voorstellen
voor den dag te komen. Men rekent in
Volkeinbondskringen op de mogelijkheid
dat Lord Cushendun nog deze week een
dergelijke uitnoodiging tot de Amerika
nen zal richten. Van Amerikaansche zijde
werd opnieuw betoogd, dat het de wensch
van Amerika is, dat de verdere vlootbe
sprekingen zullen worden gehouden bin
nen het kader van deze ontwapenings
commissie en niet in een afzonderlijke
conferentie tusschen de zeemogendheden.
De tocht van de „Graf Zeppelin".
Tegen vier uur is het luchtschip boven
Sevilla verschenen om daarna naar de
kust van Cadiz/ koers te zetten. Dr Ecke-
ner is voornemens door de straat van
Gibraltar de Middellandsch-e Zee te be
reiken. Tijdens het bezoek aan Lissabon
is van boord een begroetingstelegram aan
den minister van Luchtvaart gezonden,
waarin Eckener verklaart, de bevolking
van Lissabon het vervoermiddel te wil
len toonen, waarmede binnenkort Por
tugal in verbinding zal komen met Ame
rika. Nadat de zoeëngte van Gibraltar ge
passeerd was, heeft de bemanning de
voor Afrika 'bestemde post laten vallen.
Arabieren niet tulbanden op, wierpen
zich in wilde geestdrift op de zending
uit het luchtschip.
Aan boord is alles wel. De stemming
der passagiers is uitmuntend.
Groote Bankverduisfering te Parijs.
Wegens verduistering van in totaal 10
millioen francs, welke aan cliënten be
hoorden, zijn te Parijs de directeur en
twee bedienden van een filiaal eene-r
bankinstelling in hechtenis genomen.
Het betreft hier de Société Générale de
Crédit Industriel et Commercial te Parijs.
De verdachten hebben valsche boekingen
gedaan y-oor tien denkbeeldige cliënten,
op wier namen zij! a,an de beurs specu
leerden.
Bommenwerpen.
De ontwapeningscommissie te Genève
heeft gisteren het voorstel van Bernstorff
verworpen, dat in de ontwapeningsconven
tie zou worden opgenomen een verbod tot
het werpen van bommen uit de.lucht. Al
leen de delegaties van Duitschland, Sovjet-
Rusland, China, Zweden en Nederland
Grootmoeder. Het was natuurlijk volko
men met den wil van Annie, maar
„Ik begrijp nu alles. Arm kind, arme
jVlarie, wat zal zij nu een zelfverwijt
hebben! Dat komt er van, als men de
wereld met haar zondige pracht hooger
stelt dan. God! Wat baat het een mensch,
als hij de geheele wereld wint en lijdt
schade aan zijn ziel I Arme Marie, je hebt
het toch zoo anders geleerd."
„Mama was vreeselijk onder den indruk,
Grootmoe. "Zij zeide almaar, dat alles
haar schuld was. Sinds Anna's huwe
lijk, in Duitschland, bemerkte ik het al,
maar na het ontzettende nog meer, is
Mama zeer veranderd. Ik kan er geen
naam aan geven."
„Arm kind," herhaalde het oudje. „Wat
zal zij het moeilijk gehad hebben! En
dan geen Jezus, om tot Hem de toevlucht
te nemen. Maar wie weet, laat ons bid
den, dat God de oogen van moeder op-ent.
Heel vaak komt Hij tot ons met tegen
spoed, opdat wij klein worden voor Hem.
En dan is het goed. En hoe moet het
nu met Annie?"
„Ja, dat weet i'k nog niet, Grootmoe.
Eerst moeten wij zien, of de volledige
beterschap komt. De dokter zeide mij ver
leden week, Mama én Annie waren al
naar Heerde, dat hoop op genezing niet
uitgesloten was, maar dat het lang, zeer
lang kon duren. Annie moest hier kunnen
zijn!"
hebben hun stem ten gunste van het Duit-
sche voorstel uitgebracht.
Korte berichten.
Op het gehucht Landuyt te Dender
leeuw in de provincie Oostvlaanderen
heeft gisternacht een brand zes huizen
in de asch gelegd. De bewoners konden
nog tijdig vluchten, maar de inboedel
bleef geheel in de vlammen. De schade
bedraagt ongeveer een half millioen
francs.
In de laatste dagen is er te Moskou
gebrek aan vleesch, doordat de gewone
aanvoer van vee vertraagd wordt door
het voorkomen van veeziekten. Er zijn
maatregelen genomen, om vleesch uit de
Oefcraine aan te voeren en als aanvul
ling is de vischvoorziening versterkt.
In New York (stad) trachten de
houwers van hooge huizen elkaar steeds
Weer te overtroeven door het al maar
hooger té zoeken. He-t nieuwste o-p dit
gebied vindt men in de zoo juist publiek
-gemaakte plannen voor -een hotel in
Brooklyn (New York), dat 992 Eng. vt,
hoog moet worden en 75 verdiepingen
zal hebben. De raming van de bouwkosten
is betrekkelijk nog matig: 15.000.000 dol
lar.
Men weet dat de EngeJsche regeering
de opruiming van krotwoningen op1 haar
program gezet heeft. Bij-, een beraadsla
ging in den Londenschen graafschaps-
raad over een rapport van de commissie
voor volkshuisvesting deelde ds Prichard
.mede dat hij in zijn kiesdistrict (Islington)
een geval kent, waarin elf menschen,
wier leeftij'd van drie maanden tot 23
jaar bedroeg, samen in één bed sliepen.
Baldwin heeft in het Engelsch-e La
gerhuis medegedeeld, dat het parlement
op 10 Mei zal worden ontbonden. Op 20
Mei geschiedt de candidaatstelling en op
30 Mei worden de verkiezingen gehouden.
Het Manche-ster no-odcomité van den
bond van eigenaars van katoenspinnerijen
heeft besloten de uitsluiting in alle bo-nds-
sp-innerijen in Lancashire aan te 'bevelen,
tenzij de stakende kaarders te Oldham on
middellijk het werk hervatten.
Hoewel de Chin-eesche regeering
steun ten bedrage van 100.000 pond
sterling voor 50.000.000 verhongerende
menschen had goedgekeurd, is slecht?
3000 pond verdeeld. De verslagen Kwang-
sipartij beweert, dat het geld voor den
burgeroorlog is gebruikt.
In weerwil van de krachtige pogin-
•gen der autoriteiten om uitbreiding der
pokkenepidemie tegen te gaan ?ij>n 22
nieuwe patiënte-n uit het gebied van Lon
den in de ziekenhuizen opgenomen. Er
zijn thans 277 gevallen in behandeling.
De Vereenigde Staten hebben bericht
jgezonden, dat zij niet officieel aan de
wereldtentoonstelling 1930 van Antwerpen
zullen deelnemen, omdat het parlement de
voor dit doel aangevraagde credieten heeft
verworpen.
Spontaan kwamen deze woorden over
Lia's lippen.
Grootmoeder Blankert glimlachte.
„Waarom?" vroeg zij. „Wat zie je toch
in deze omgeving, Lia? Je bent verkeerd,
als je meent, dat je den Heere in Utrecht
niet vinden kunt. Daarvoor behoef je
heusch niet hier te zijn."
„Dat weet ik wel, Grootje. Maar de
menschen hier doen het wonder."
„Je bedoelt, dat God het do-et. Maar
al is dat nu met jou het geval, dat
behoeft niet het geval te zijn, en dat is
ook niet zoo met ieder, die hier vertoeft.
De Heere heeft jou hier gegrepen. Daar
van zijn wij allen overtuigd. En Hij zal je
ook niet loslaten. Hij 'laat niet varen het
werk Zijner handen. Maar voor dat alles
behoef je niet hier te zijn, al ben ik zeetr
blij, dat je weer gekomen bent."
„En u hebt dezen winter gezegd, dat
God ook menschen gebruikt, om tot Hem
te komen."
„Zeker, dat zeg ik nóg. Maar je mo-et
niet denken, dat je er bent door alleen
naar hier te komen."
„Dat weet ik wel, Grootje," zeide Lia
hartelijk. „Maar laat mij maar praten,. Ik
ben nu al een ander mensch. Hoe dat nu
komt, weet ik niet. Maar het is zoo."
„Toe dan maar, kind. Je moet zelf
maar zien. Geef je hart maar aan Jezus.
Dan ben je geborgen voor tijd en eeuwig
heid."
Binnenland.
De Eerste Kamer besloot tot toetreding tot
het Kellogg-pact.
De Tweede Kamer over de financieele ver
houding tusschen Rijk en gemeenten.
Ernstig auto-ongeval te Muiden.
Meer veiligheid op de spoorwegen.
Controle op den uitvoer van eieren.
Buitenland.
Weer een tocht van de Zeppelin.
De verkiezingen in Denemarken.
Maatregelen van Duitschland tegen ker-
seninvoer.
Bankverduistering te Parijs.
Het Rijk en de Gemeenten.
De regeering heeft eenige wijzigingen
voorgesteld in het wetsontwerp tot herzie
ning van de financieele verhouding tus
schen het Rijk en de gemeenten.
Onder meer wordt voorgesteld in art. 11
na het derde lid twee nieuwe leden in te
voegen, luidende:
„Bij het berekenen van den kinderaftrek
blijven huiten aanmerking kinderen, die,
hoewel niet aangeslagen wordende in de
Rijksinkomstenbelasting, niettemin wor
den aangeslagen in de gemeentefondsbe
lasting.
„Indien van in gezinsverband samenwo
nende personen twee of meer belasting
schuldig zijn, wordt voor ieder dezer be
lastingschuldigen de volgens de vorige le
den berekende som verhoogd met zooveel
maal 50 gulden als het aantal samenwo
nende belastingschuldigen bedraagt, met
dien verstande, dat een echtpaar voor een
persoon gerekend wordt en dat als belas
tingschuldig alleen wordt aangemerkt
ieder persoon die, ook zonder de toepas
sing van dit lid, voor een aanslag in aan
merking zou komen".
Blijkens de toelichting komt deze wijzi
ging overeen met -de samenwoningsclau-
sule, die vaak in de gemeentelijke inkom
stenbelastingverordeningen wordt aange
troffen.
Bij algemeenen maatregel van be
stuur worden voorschriften gegeven tot
uitvoering dezer wet.
Als wijziging wordt nog voorgesteld, in
te stellen een commissie van advies -be
treffende die uitvoering.
Voorts wordt o.m. voorgesteld in een
nieuwe redactie van art. 6 een uitkeering
„Ik hoop em bid, Grootmoe, dat ik
nu de volle zekerheid ga verwerven. Want
ik werd zoo vreeseljjlk geslingerd, dat ik
er zenuwachtig van werd."
„De strijd tusschen den Heere en satan,
Lia. Satan is onze grootste vijiand. Maar
Jezus Christus heeft hem den kop ver
morzeld. Als wij ons aan den Heiland
vastklemmen, dan wint satan het ook niet
bij ons."
In het kleine vertrekje van het huisje
aan den zeedijk heerschte geruimen tijd
stilte. fi,
De altijd bezige handen van de oude
vrouw Blankest hadden het breiwerk op
genomen.
Zonder dat Grootmoeder het bemerkte,
bestudeerde Lia het vredige gelaat tegen
over haar. Daar zag zij weer de groeven,
die er niet alleen waren door den ouder
dom, maar die ook getuigenis aflegden
van veel ondervonden leed. Maar de
oogen straalden van een innerlijke rust
en van een vrede, die alle verstand te
boven gaat.
„Hebt u ook nog bezoek ge-had van
Hans Me-inema, Grootje?" vroeg Lia.
„Hij is hier verschillende malen ge
weest vóór hij naar Maarveen ging."
„Dominé Meinema is hij nu. Ik kan
het mij bijna niet voorstellen en zou
nog geneigd zijn, Hans te zeggen. Enfin,
ik zal hem allicht niet ontmoeten."
(Wordt vervolgd.)
