Staten-Generaal.
Uit de Provincie.
Kerknieuws.
Onderwijs.
Predikbeurten.
Gemeenteraad van Vlissingen.
De voorzitter deelde mede, dat het
In minder dan 2 uren tijds brandde dit Paleis, dat G5 jaar lang een der middel
punten van het Amsterdamsche leven was, tot den grond toe af. Slechts een
deel van den Oostelijken gevel en enkele zuilen, o.a. die van den monumentalen
ingang, zijn blijven staan. Een dergelijken brand heeft de Hoofdstad in geen halve
eeuw gezien.
7, i
TWEEDE KAMER.
HET RIJK EN DE GEMEENTEN.
In de vergadering van gisteren werd
voortgezet de behandeling van het wets
ontwerp tot herziening van de financi-
eele verhouding tusschen het Rijk en
de gemeenten en de wijziging van eenige
bepalingen der Gemeentewet.
Dhr v. d. Tempel, S.D.A.P., wijst
op het dualistische karakter van het ont
werp, dat naast egalisatie ook beoogt
het beperken der bewegingsvrijheid van
de gemeenten, welke blijkt uit de afschaf
fing van de gemeentelijke inkomstenbelas
ting en de limiteering van het aantal
opcenten op de fondsbelasting, waaruit
een sterk wantrouwen jegens de gemeen
ten spreekt.
Hebben de gemeenten dit wantrouwen
en deze strenge voogdij verdiend? Spr.
ontkent dit met den meesten nadruk.
Do zaak is, dat er een verzet opkomt
tegen de sociale .politiek van een toene
mend aantal gemeenten een verzet,
dat voortspruit uit een rasecht conser
vatisme.
Inzako de limiteering der opcenten
mede een belemmering der gemeentelijke
vrijheid heeft spr. een amendement
ingediend, dat de bezwaren voor een
belangrijk deel wegneemt. Ilct lot van
dit amendement zal in belangrijke mate
spr.'s eindoordeel over het ontwerp be
palen.
Het ontwerp heeft voor- en nadoelen,
de egalisatie in den belastingdruk is een
voordcel, en dat zal den doorslag wel
geven, doch er valt nog veel in te ver
beteren, want yooals het nu luidt, heeft
het groote bezwaren door de aantasting
der gemeentelijke vrijheid.
Dhr Schouten, A.-R., betoogt, dat
een verdceling van lasten tusschen Rijk
en gemeenten moet steunen op een ver
deeling der kosten. Anders komt men
er toe ook lasten te verdoelen, die voor-
het Rijk hoegenaamd geen beteekenis heb
ben. Er wordt uitgegaan van lasten, die
het Rijk reeds op do gemeenten hoeft
golegd, en het moge waar zijn, dat deze
toestand historisch is gegroeid het is
do vraag, of een nieuwe regel moet wor
den opgetrokken op don bestaanden, om
dat het nu eenmaal zoo is.
Spr. betoogt, dat men in het verleden
nu eens om deze, dan weer om een
andere reden welbewust lasten op de
gemeenten heeft gelegd, zonder de finan
cieels gevolgen daarvan onder de oogen
te zien. Juist door het nu gekozen sys
teem der regeering ontstaat de verlei
ding om in die richting voort le gaan.
Een taakverdeeling, een werkveTdeeling
zou dit kunnen voorkomen, het thans
gekozen systeem niet.
Een ander 'bezwaar acht spr., dat de
resultaten van de financieels politiek der
gemeenten door de regeering worden aan
vaard. Of een gemeente royaal of zuinig
heeft gefinancierd, doet er niet toe. In
dit systeem ligt dan ook de tendenz, dat
de gemeenten niet meer nauwkeurig moe
ten financieren.
Een verder bezwaar is, dat in het sy
steem dex regeering, in tegenstelling tot de
regeling van 1897, die niet incidenteel
gewijzigd kon worden, een wijziging van
de uitkeering om de vijf jaar is opge
nomen. Daarin ligt een uitnoodiging aan
da gemeentebesturen, nu maar aan het
werk te gaan. Het bestuur der Vereen,
van Nederl. Gemeenten aanvaardt thans
reeds het systeem op afbetaling, met het
oog op de herziening over vijf jaar.
-Minister De 'Geer: „Ze hebben
niets te aanvaarden."
De heer Schouten: Ik citeer slechts
het adres, maar wijs daarbij op een ge
vaar, dat de regeling van 1897 niet had.
Ten slotte besprak spr. de kosten van
het ontwerp. Kan de som van rond f20
millioen worden gevonden zonder nieu
we heffingen? Daarover is reeds gespro
ken bij de behandeling der Rijksbegroo-
ting, maar het antwoord js voor spreker
niet voldoende geweest. Het standpunt
van den minister is, dat nieuwe uitgaven
moeten worden gedekt door bezuiniging
op de bestaande, en dat het accrès der
inkomsten moet worden gebruikt tot dek
king van het accrè3 der uitgaven. Dit
standpunt lijkt spr. hoe langer hoe minder
te handhaven.
Spr.'s standpunt kan, scherp gespro
ken, bij amendement niet in het ontwerp
worden ingebracht. Daardoor komt hjj in
een moeilyke positie. Hij kan niet het
standpunt innemen, dat wij nog maar
«ena drie of vier jaren moeten wachten.
Hij hoopt daarom dat de regeering zoo
goed mogelijk met zijn bezwaren reke
ning zal houden.
De heer Van Voorst tot Voorst
R.-K., merkt op, dat de uitkeeringen be-
heerscht worden door factoren, die wij
niet kennen, waarop in het adres der
Vereen, van Ned. Gemeenten is gewe
zen. Hij berekent, dat de regeling ongun
stiger is naarmate het aantal inwoners
eener gemeente geringer is.
Spr. betoogt, dat indien een gemeente
met 'SO opcenten op de fondsbelasting
niet kan volstaan, verhooging absoluut
geboden is. Hij zou het een aanmerkelijke
verbetering achten, indien een gelijke uit
keering uit het fonds per inwoner werd
gegeven.
De heer van G jj n, Lib., juicht de in
stelling van het gemeentefonds en de
verdeeling toe, doch vindt weinig beko
ring in de progressie der opcenten op
de fondsbelasting. Een ander bezwaar
is voor spr., dat het aantal van hen, die
naar het buitenland gaan om de hoogo
belastingen te ontkomen, zal toenemen,
tengevolge van de nivelleering van den
druk.De vraag opcenten op de fonds
belasting of gom. inkomstenbelasting acht
spr. meer van psychologische dan van
financiëele beteekenis.
Wat de verteringsbelasting betreft, zegt
spr., dat deze z.i. veel geschikter zijn dan
gemeentelijke belastingen naar het in
komen. Zij worden niet govpeld als be
lastingen naar draagkracht, maar meer
fatalistisch aanvaard. En bij verterings
belastingen zal men de inwoners niet
zoo gemakkelijk weg zien loopen. Spr-
bepleit, het recht der gemeenten, om aan
de grondslagen der gemeentebelastingen
nieuwe toe te voegen.
Do heer Bulten, R.K., betoogt, dat
do geschiedenis van de wet 1897 leert,
dat de gemeenten, die het zuinigst huis
hielden hot. minst utigokeerd kregen. .Dit
zal zoo voort blijven gaan t,ot schade
van de plattelandsgemeenten. Kan er dan
ook geen limiet gosteld worden aan de
uitgaven voor de drie objecten: armen
zorg, onderwijs, politie.
Ernstig bezwaar heeft spr. tegen de
bjj nota van wy'ziging in het ontwerp
gebrachte classificatie der gemeenten voor
de fondsbelasting. Dit bezwaar is zoo
ernstig, da.t het voor spr. de vraag is
of hjj zjjn sympathie voor het ontwerp
wel kan handhaven. Hij hoopt, dat de
Minister daaraan niet vast zal houden.
De heer v. Vu uren, R.K., wil aan
vangen mot eenige waarheden als koeion.
De oerste is de volstrekte urgentie eener
regeling der fin. verhouding, hetgeen in
sluit, dat getracht moet worden naar een
spoedige oplossing. De tweede is, dat
men alleen te beslissen heeft over het
ontwerp, dat aanhangig is. Een ander
ervoor in de plaats stellen is onmoge
lijk.
In. de derde plaats betreft het hier een.
zoo hard onderwerp, dat de beste des
kundigen zich de tanden erop stuk hebben
gebeten. Het maken van een regeling,
die het financieele leven van 1100 ge
meenten beheerscht, welke niets .gemeen
hebben dan dit eene, dat zij Nederland-
sche gemeenten zijn, is een Herculesar-
beid.
In ons belastingstelsel hebben wij te
maken met het historisch-gewordene en
al wat misgroeid is, kunnen we niet
zoo maar met den grond gelijk maken.
Spr.'s vurig verlangen is voor te stem
men en hij hoopt, dat het ontwerp in
zijn eindvorm zoo is, dat hij het met
vreugde kan doen.
Spr. breekt zijn rede af.
De vergadering wordt verdaagd tot
Dinsdag 1 uur.
De avond-verbinding met
Noord-Beveland. In tegenstelling
met andere jaren toen de laatste boot
van Kortgene vertrok om ongeveer half
acht n.m., zal met ingang van 15 Mei
a.s. tot nadere aankondiging de laatste
boot vertrekken van Kortgene om 9.30
en van Wolphaartsdijk om 10 uur n.m.,
wettelijke tijd.
De laatste boot van Veere zal met in
gang van bovengenoemden datum vertrek
ken om 8 uur en van Kamperland om
8.15 n.m., wettelijke tijd.
Goes. Men verzocht ons de aandacht
te vestigen op do demonstratie, die a.s.
Dinsdag zal gehouden worden met oen
zeer eenvoudige Amerikaans che ploeg en
sohoffelmachine. In de advertentie, voor
komend in dit blad, staan plaats en tijd
vermeld.
Het Zuid-Bevelandsch k Capella
Koor hoopt Donderdag a.s. in de bios
coopzaal van het „Slot Ostende" een
Wi erts-concert te geven ter gelegenheid
van het 5-jarig bestaan. De componist J. P.
J. Wierts uit. Den Haag, zal zelf tegen
woordig zijn met één zijner leerlingen
als sopraan-soliste. Voor deze gelegenheid
is een eere-comité gevormd, bestaande
uit dhrn G. A. Hajenius, burgemeester;
A. L. van Melle, wethouder; Mevr. Balle-
g'oyen de JongHenny; Mevr. Pennings
Stokmans; D. A. Constandse, G. Geysen
en C. Kloosterman. Nadere bijzonderheden
volgen per advertentie in dit blad.
Borssele. In de vergadering van den ge
meenteraad werd het kohier hondenbelas
ting 1929 vastgesteld op f 245. Een ver
zoek van het bestuur der bijz. school om
schootmeubelen en meubelen bestuurska
mer werd aangehouden tot de volgende
vergadering. Adhaesie werd betuigd aan
het adres 's-Heerenhoek omtrent electri-
citeitsprijzen.
Als leden van het stembureau werden
benoemd de heeren G. Rottier en M. de
Regt Jr.
Kapelle. Gisteren vergaderde de Ge
meenteraad. Afwezig dhr A. v. d. Have
met kennisgeving.
De voorzitter deelt mee, dat 27 Mrt. 1.1.
door B. en W. de boeken en kas van den
gem. ontvanger zijin nagezien en in orde
bevonden. Het beredeneerd verslag van
de vereen. Volkshuisvesting werd den
r,aad aangeboden en ligt ter inzage.
De chef van dienst van weg en werken
der Ned. Spoorwegen heeft meegedeeld,
dat bijl de S.S. geen bezwaar aanwezig
is om den overweg bij wachtpost 38
te doen verbroeder, maar alle te maken
'kosten komen voor rekening der ge
meente. De S.S. zal niets bijdragen in de
te maken kosten, aangezien deze aanvra
gen talrijk voorkomen. De gezondheids
commissie, zetel Kruiningen biedt haar
rekening en verslag aan. De gemeente Ka
pelle heeft f 900 bij te dragen in de
gemaakte kosten voor haar deel.
Met 4 st. werd mej. D. M. \Vosdorp
van Oudelande benoemd tot onderwijzeres
aan, de openb. school, mej. P. A. Ven
haga te Koudekerk© verkreeg 2 st.
Tot leden van het stembureau werden
gekozen burgom. Bierens, voorz,; J. Ze-
gors, weth., pl.v. voorz. en J. v. Wingen;
plv. leden A. v. d. Have en P. Staal,
allen voor district I. Voor district II:
voorz. weth. Zuidweg, pl.v. voorz. P.
Fraanje en A. v. d. Graaff, pl.v. leden
II. Slabbekoorn en W, v. Liero.
Het verzoek van dhr A. S. Luijk om
vergoeding vanaf April 1928 ingevolge
art. 13 der L. O.-wet 1920 werd niet
ingewilligd, wel zal een dito verzoek toe
gestaan worden voor 1929, voor zijn leer
plichtig schoolgaand kind, dat de R.-K.
school te Hansweert bezoekt.
Het verzoek van H. K. Kramer te
Kapelle om ingebruikneming van gemeen
tegrond bij het distribuecrcn van radio
uitzendingen werd ingewilligd, zooals R.
en W. in hun prae-advies dit voorstel
den.
Het kohier hondenbelasting voor 1929
werd vastgesteld op f 452.50.
Rondvraag. Dhr Fraanje vraagt hoe het
komt dat de pennirigm. van de Chr. Be
waarschool te Biezelinge nog niet tot
op heden de toegezegde subsidie ont
ving voor deze school.
Do voorz. zegt, dat een verschil van
zienswijze met het dagelijksch bestuur
dezer school aanhangig is, dat wel bin
nenkort zal opgelost worden.
Dhr v. d. Graaff vindt de geschiedenis
vreemd en zou meer kunnen zeggen. Hij
zal dit bewaren totdat de tjjd hiervoor
is aangebroken.
Weth. Zegers zegt, dat B. en W. niet
hebben besloten om niet te betalen. De
penningm. kan dit nog als te ontvangen
boeken.
Dhr v. d. Graaff: het is een opschor
ting van de betaling. De voorz. zegt spoe
dige oplossing toe. De raad gaat over
in geheime zitting ter bespreking van
de verlichting.
Aan Pereboom's vakschool voor cou
peurs en coupeuses is geslaagd te Am
sterdam voor de afdeeling heerenkleeding
dhr Johs, M. Huissoon te Kapelle.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Workum, J, G. Hooier te Die-
men. Te Warns, T. van der Brug te Wolvega
Te Sebaldeburen, J. G. Loor, pred.-evang. te
Bolsward. Te De Lier, G. Grootjans te Door-
werth. Te St Jacobi Parochi, H. Wi. Bosch
te Geertruidenberg.
Chr. Geref. Kerk.
Aangenomen naar 's Gravenzan.de, G. Salo
mons te Amersfoort.
Bedankt voor Harderwijk, Wl. Kremer te
Komhorn. (Gr.).
Geref. Kerken.
Bedankt voor Lemmer, I. K. Wesaels te
Burum.
Middelburg. Donderdagavond had in die
Luthersche Kerk alhier de ingebruikne
ming plaats van het door de firma A. S. J.
Dekker te Goes gerestaureerde orgel.
Dr Blase hield hierbij een inwijdings
rede, terwijl de Amsterdamsche organist,
Jan Zwart, enkele van zijn Fantasiën
over bekende 'koraajmelodiën ten beste
gaf, waaruit den aanwezigen kon 'blij
ken, dat het orgel een grondige verbete
ring had ondergaan.
Emeritaat Ds C. L. F. v.
Schelven. Aan Da C. L. F. van Schel
ven, te Wageningen, is op zijn verzoek
door de classicale vergadering der Geref.
Kerken in de classis Arnhem emeritaat
verleend.
Huisbezoek ook bij den do
minee. In de vergadering van don Ker-
keraad der "Geref. Kerk van Vrijhoeven-
Capelle heeft een der leden als zijn mce-
ning to kennen gegovon, dat, waar de
Korkeraadsleden huisbezoek ontvangen,
zulks ook bij hot gezin van den predi
kant behoort tc geschieden.
Voor de classis Arnhem dor Geref.
Kerken hooft met gunsfig gevolg het prae-
paratoir examen afgelegd de hoer Van
den Born, thool. cand. te Renkum.
Nieuwe predikantsplaats. To
Wassenaar bestaan plannen tot hel. in hot loven
roepen van oen stichting, welke ton doel hoeft,
om, in samenwerking met don Kerkoraad dor
Herv. Gemeente aldaar, eon predikant aan to
stellen voor het park „De Kievit" en omge
ving, in afwachting van do vestiging eener
tweede predikantsplaats.
iDe zaak Ds van Duyl. Do com
missie .benoemd door het hoofdbestuur van
den Nederlandschen Protestantenbond om over
do zaak Ds van Duyl rapport uit t.o brongen,
aan de afdeeling Hilversum van dian bond,
en bestaande uit do hoeren Joriss -n, van Mou-
rik Broekman en Salm, is tot de gevolgtrek
king gekomen, dat Ds Van Duyl als voorganger
dezer afdeeling niet kan worden gehandhaafd.
De gemeenteraad van St.-Maartens-
dijk heeft benoemd tot hoofd aan de
openbare 'lagere school aldaar, den heer
J. Brevet te Oudelande.
Wissenkerke. Op de voordracht voor
onderwijzeres aan de O. L. school te
Geersdijk zijn geplaatst de dames S. M.
Oele te Kamperland; W. J. Franke te
St.-Maartensdijk en P. J. Wagenmaker te
Haamstede.
Chr. Onderwijs. Tot lid van het
hoofdbestuur der Vereaniging van Christelijke
onderwijzeres (vac. H. L. J. Rijken),
is gekozen Mej. S. Voogd te Schiedam.
Ned. Herv. Kerk.
Goes, vm. ds Homburg, av .ds Steinz.
Wilhelminadorp, vm. dhr de Haan te Heem
stede, 2 u. ds Homburg.
Geref. Kerken.
Wissenkerke, vm. en run. S. van Wou we,
cand. te Vlissingen.
In de gisteren gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Vlissingen,
waren de heeren Berger en de Meij we
gens ziekte en Wesseling wegens uitste-
digheid, afwezig.
Na de mededeelingen kwamen de ovei
te leggen stukken aan de orde, w.o. een
adres van de Vereeniging van Christelijk
onderwijs om de noodige schoolruimte,
wat in handen van B. en W. werd gesteld
om advies. Verder het adres van het
hoofdbestuur van het Nationaal Verbond
van Gemeente-ambtenaren om te beslui
ten tot het vaststellen vgn een rechts
positie van het personeel van hot Gast
huis.
de bedoeling is, als het ambtenaren
reglement is vastgesteld, dit adres in
handen te stellen van regenten met ver
zoek, die regeling ook voor het Gast-
huispersoneel te ontwerpen.
Benoemd werden de voorzitters en de
leden en de plaatsvervangers voor de
sterabureaux voor de verkiezing van leden
der Tweede Kamer, terwijl tot lid der
commissie tot wering van schoolverzuim
werd benoemd de heer J. Poort. Aan Ds
P. N. Kruijswijk werd eervol ontslag ver
leend als lid dor commissie van beheer
van bet Vlissingsch Studiefonds.
Het voorstel tot vaststelling van eon
ambtenaren-reglement, gaf den heer
Rorije, s.-d., aanleiding, zijn spijt uit.
te drukken, dat de raad niet vertegen
woordigd is in het georganiseerd over
leg; hij juicht het toe, dat ook voor het
verplegend personeel een regeling zal
worden ingevoerd; maar vraagt hoe het
staat met het politie personeel.
Spr. maakt op enkele der artikelen op
en aanmerkingen. O.a. wil spr. lezen, dat
niet "beslist op den .verjaardag dor Ko
ningin vrij wordt gegeven, doch op 1 Mei
of 31 Augustus. Inzake do betaling voo-r
overwerk wil spr. werk na 10 uur gelijk
stellen met Zondagswerk en dus er 100
pCt. verhooging voor betalen. Verder
dient spr. een geheel andere redactie in
voor het artikel, waarin wordt voorko
men, dat aan ambtenaren werk kan wor
den opgedragen van personen, die In
een particulier bedrijf bij een arbeids
conflict zijn betrokken. Spr. dringt er
ten slotte op aan, ook voor de werklieden
spoedig een reglement te ontwerpen,
v Dhr V aap, V.B., had verwacht, dat na
bot georganiseerd overleg dit voorstel zon
der meer zou zijn aangenomen en wijst
op de belangrijke wijzigingen door den
heer Rorije voorgesteld. Spr. stelt voor
de zaak naar B. en W. te renvoyeeren om
nader advies over die wijzigingen.
Dhr S o r e 1, A.R., had ook geen discus
sie verwacht, maar wil er nu op wijzen,
dat al was de raad vertegenwoordigd, dit
toch nog geen lid der S.D.A.P.-fractie
behoefde te zjjn. Spr. heeft ook enkele
bezwaren en zou o.a. het artikel betref
fende de gehuwde ambtenares er uit wil
len lichten.
De voorzitter zegt, dat er duidelijk
destijds bepaald is, dat er een commissie
van advies zou zijn en leest voor, dat
verschillende der organisaties volkomen
tevreden zijn met het ontwerp en hopen,
dat het -onveranderd zal worden aangeno
men. Nu zullen echter B. en W. de
wijzigingen onder de oogen zien.
Het voorstel wordt aangehouden.
Bij het voorstel om aan den gemeente
geneesheer f 250 toe te kennen voor het
waarnomen van de functie van schoolarts
tijdens de ziekte van dr Smitt, acht de
heer Harts dit bedrag te laag, gezien
het salaris van den schoolarts.
De heer H u s o n heeft altijd gemeend,
dat de medici de practijk voor elkaar
waarnemen.
De heer P. G. Laernoes vindt het
jammer, dat deze kwestie van dr Bren
gers in het openbaar wordt besproken.
Hol was moeilijk uit te maken hoeveel
werk er door dezen is verricht. Men
meende, dat f250 billijk was.
Het voorstel van B. en W. wordt aan
genomen met alleen de stem van den heer
Harts tegen.
Het voorstel tot finantieelen steun aan
de Vlissingsche Zwemclub voor den
bouw en de exploitatie van een zwem
inrichting, dood de hoor van Oorschot
huldo brongen aan B. on W. voor dit
voorstol, maar spr. bepleit hot treffen
van oen regeling, waardoor do kinderen
der "hoogste klassen dor scholen gratis
FOTO VAN HET PALEIS VOOR VOLKSVLIJT, ZOOALS HET WAS.
