No. 167
Donderdag 18 April 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Spaarbank
KENDRIKSE Co's BANK - GOES
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Van onwaarachtigheid niet vrij te
pleiten.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
a 4 rentevergoeding.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkanfoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentlfin:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 c.f.
Bij abonnement belangrijke korting.
De Vrgz. democraten en de Socialisten
zitten elkaar dan maar geweldig in het
haar over het staatspensioen.
Beide partgen trachten, evenals trou
wens de liberale partij met de leuze van
het staatspensioen de kiezers te winnen.
Maar er is verschil omtrent de uitvoe
ring van dit denkbeeld. Terwijl de Vrij
zinnig-democraten een algemeen premie-
vrij' staatspensioen van f3 per week en
fö voor gehuwden in uitzicht stellen, wil
len de socialisten dit stelsel aangevuld
zien met een invaliditeitsrente en zoo
mogelijk nog met een bijslag op de vrij
willige ouderdomsverzekering.
Beide partijen vechten voor hun stel
sel, dat de spaanders er af vliegen en
slingeren daarbij elkaar de heftigste ver
wijten naar het hoofd.
De heer Oud betoogt, dat de socialisten
het staatspensioen denatureeren, dat zij
den ouden van dagen hun recht op rust
niet gunnen en omgekeerd krijgen de
vrijzinnig-democraten naar het hoofd, dat
zij' het grondbeginsel der staatspension-
neering tot een aanfluiting maken, en
dat de rust, die zij de ouden van dagen
in uitzicht stellen is „de rust van het
graf, na den hongerdood te zijn gestor
ven."
Zooals men ziet: het is niet mis.
Maar wij' laten dezen strijd verder rus
ten om alleen even stil te staan bij' wat
Mr Sannes in verband hiermede in „Het
Volk" schrijft over het staatspensioen,
waarvoor uit den treure, vooral van so
cialistische zjjde, propaganda is gemaakt
onder de leuze: „niemand meer oud en
tevens arm."
Welnu, Mr Sannes komt er rond voor
uit, dat dit een bedriegelijke leuze
is. „Staatspensioen, zonder meer", zoo
betoogt hij, „biedt geen uitkomst. De vrij
zinnig -democraten weten mèt ons, dat
aan een staatspensioen, dat „oud en
arm" werkelijk scheiden zal,
voorloopig niet kan worden ge
dacht".
„Wij aanvaarden", zoo vervolgt hg, „de
feiten, wg erkennen, dat voor een staats
pensioen, zooale het zou moeten zgn
om „oud en arm" te scheiden, de gelden
niet beschikbaar zgn. Maar al te spoedig
na de invoering van een staatspensioen
zonder meer, zou het oogenblik der bit
tere ontgoocheling komen."
Wie dit alles leest en zich dan herin
nert, hoe van die zijde steeds voor het
staatspensioen propaganda is gemaakt, en
hoe men steeds getracht heeft, daardoor
de kiezers aan den rooden zegewagen te
binden, zal zich toch wel even deoogen
uitwrijven.
En vermoedelijk zal hij deze uitspraak
van den heer Sannes willen onderschrij
ven: „Van onwaarachtigheid is
deze propaganda niet vrjj te
pleiten."
DE ZIEKTEWET.
De Tweede Kamer wij meldden het
reeds heeft gisteren het wetsontwerp'
tot wijziging van de Ziektewet met groote
meerderheid aangenomen.
Van de grootera fracties heeft alleen
de Ohr. Historische zich tegen het ontwerp
verklaard. Alle Chr._ Historische leden
stemden tegen. v.
Zooals Dr de Visser bij de motiveering
van zijn stem nog eens liet uitkomen,
konden de Chr. Historischen hunne mede
werking niet verleenen, omdat het ont
werp te weinig rekening houdt met het
geen uit de maatschappij! op het gebied
der ziekteverzekering is voortgekomen.
Voor Minister Slotemaker de Bruijne
moet het wel een onaangename gewaar
wording zijn geweest, dat het juist zijne
par tijgenoot en waren die- tegen het ont
werp stemden, maar overigens was de
uitslag voor hem een aangename voldoe
ning.
Na een kwart-eeuw sukkelen is er nu
eindelijk een kans dat de ziekteverzeke
ring een ïeit zal worden. De mogelijkheid
bestaat natuurlijk dat de Eerste Kamer
nog een spaak in het wiel zal steken,
maar de kans, dat dit zal gebeuren, is
al zeer gering.
Als we nu maar niet pem herhaling
krijgen van wat in 1913 gebeurde.
Toen was er ook een Ziektewet. Maar
dank zij de vrijzinnig-socialistische over
winning is toen de wet-Talma onuitge
voerd gebleven.
Zoo zou het straks meer kunnen gaan.
Maar dat is niet waarschijnlijk.
Naar aanleiding van de gevallen beslis
sing merkt de Maasbode op:
„Alhoewel het wetsontwerp geen gevaar
liep, vonden we het toch jammer voor
minister Slotemaker de Bruine, dat al
zijn partijgenooten tegen stemden. Zij de
den dit volgens de verklaring van dr de
Visser, omdat er bij deze wet niet vol
doende rekening was gehouden met het
geen uit de maatschappij is opgekomen
en met het zelfbeschikkingsrecht van de
verzekerden. Het tegenstemmen was, zoo
als later bleek, toen dr de Visser de eer
ste was, die den minister met de aan
neming geluk wenschte, slechts een ge
tuigen voor een bepaald beginsel, door
die fractie gehuldigd.
De S. D. A. P .stemde voor, alhoewel
„bij haar niet die vreugde heerscht, als
in de kringen van de Katholieken". Een
opmerking, waaruit bleek, dat de "heer
Duys maar moeilijk over bet door hem ge
leden echec bij de behandeling van het
wetsontwerp heen kon stappen."'
In verband met de verklaring van Mr
Duys, dat de vreugde van de S. D. A. P.
niet zoo groot is als van de katholieke
werkgevers, zegt het V a d e r 1.
„Wijst dit niet op een nieuw échec
vo'or den klassenstrijd? Een sociale wet,
waarover georganiseerde werkgevers jui
chen en waaraan de socialisten hun stem
geven; waar is hier de z.g. „onverzoen
lijke" tegenstelling tusschen werkgevers
en werknemers?"
DE TREINBOTSING BIJ BRUSSEL.
Elf dooden, 49 gewonden.
Het aantal dooden bij de spoorwegramp
te Halle bedraagt thans 11, terwijl dat der
gewonden tot 49 is gestegen. Van 17 hun
ner blijken de verwondingen van ernstigen
aard te zijn. De dooden zijn: 8 Belgische
postbeambten, de hoofdconducteur van
den sneltrein, een bijna geheel verkoolde
Waalsche dame, en een persoon, wiens
gruwelijk verminkt lijk nog altijd niet kon
worden geïdentificeerd. De zwaar gewon
den zijn allen Belgen of Franschen; geen
enkele Nederlander blijkt bij
deze ramp eenig letsel te heb
ben b e k o m e n. De machinist van den
Parijschen sneltrein is zwaar gewond,
doch zijn helper kwam met eenige schram
men vrij.
Als altijd bij soortgelijke rampen speel
den zich hartverscheurende tooneelen af,
zoowel onmiddellijk na de botsing als later
bij de herkenning der: lijken door de nabe
staanden der slachtoffers. Sommige reizi
gers die aan den dood ontsnapten, bleken
waanzinnig van schrik te zijn geworden.
Onder de gewonden is ook een bekend
Belgisch geestelijke, Pater de Vrooye, rec
tor van een katholiek college te Bergen,
wiens beide beenen vermorzeld werden.
Toen men hem te hulp snelde, zeide hij tot
de redders: „Zorg eerst voor de anderen,
ik kan wel wat wachten."
Een persoon, die in den laatsten wagen
te slapen lag, was zelfs niet eens gewekt
geworden door den geweldigen schok en
kon. toen hij werd gewekt, en hij het vree-
selijke schouwspel zag, zijn oogen niet ge-
looven.
Van de beide postwagens, den conduc
teurswagen en een derde klasse-wagen
bleef niets over dan een onontwarbare
massa versplinterde planken en krom ge
bogen ijzeren staven. Ook een eerste en
tweede klasse wagen werd zwaar geha
vend.
Het parket uit Brussel begaf zich in den
loop van den dag naar de plaats van de
ramp. Het blijkt dat door den mist de ma
chinist van den sneltrein bet signaal niet
beeft gezien, en bet gevaar eerst heeft be
merkt toen het te laat was. De sneltrein,
rijdend met een snelheid van 80 K.M. per
uur, was niet meer tol stilstand te bren
gen.
Heel den dag door is onafgebroken met
twee groote kranen aan' de opruiming van
de verbrijzelde wagons gewerkt. De waar
den, die zich in den postwagen bevonden,
werden alle teruggevonden; deze bedroe
gen ruim 1 millioen francs.
Tegen den avond was het opruimings-
werk reeds zoover gevorderd, dat het her
stel van de directe lijn BrusselParijs te
gen Donderdag in uitzicht kon worden ge
steld.
De zware locomotief van den Parijschen
trein, die geheel buiten bet spoor ligt, en
het verkeer dus niet belemmert, zal eerst
Donderdag of Vrijdag worden weggehaald
Sommige spoorwegautoriteiten meenen re
den te hebben te veronderstellen, dat zich
onder deze locomotief nog een twaalfde
lijk bevindt.
De Koningin is naar Halle gereisd om
de gewonden van het spoorwegongeluk te
bezoeken.
Wat ooggetuig envertelien.
Een dame, die mej; haar twee jonge kin
deren met den verongelukten trein uit Pa
rijs was vertrokken met Amsterdam als
bestemming, vertelt het volgende:
Wij zaten met nog een heer in de beide
laatste rijtuigen van den trein, welke rij
tuigen naar Nederland doorreden. Om
streeks half zeven 's morgens werden wij
opgeschrikt door een geweldigen schok en
hevig gekraak. De bagage tuimelde uit de
netten en doordat wij vooruit reden, wer
den wij met kracht tegen den voorwand
gedrukt, maar wij zijn gelukkig niet ge
vallen. Toen wij naar buiten keken, zagen
wij eenige versplinterde wagons liggen; al
spoedig hoorden wij, dat bij het ernstige
ongeluk vele menschen zouden zijn omge
komen. Onze wagens waren de eenige, die
nog in de rails waren blijven staan. Na
korten tijd ben ik met de 'kinderen toch
naar buiten gegaan en daar zagen wij de
afschuwelijkste tafereelen. Een dame, wier
heen was afge'kneld, werd juist weggedrag
gen.
Gelukkig waren er in het plaatsje Hal,
op korten afstand waarvan het ongeluk
gebeurde, een hospitaal en een klooster,
van waaruit onmiddellijk medische hulp
werd verstrekt. Trouwens alle hewoners
van het plaatsje hebben medegeholpen de
gewonden in veiligheid te brengen en ve
len zijn er gastvrij ontvangen. Ik zelf heb
den geheelen ochtend bij een familie ver
toefd, die mij en de kinderen buitengewoon
vriendelijk heeft behandeld.
Een Amerikaansch dokter uit Ports
mouth, die met een gezelschap van twaalf
dames en heeren op reis was voor een
excursie in Nederland en die eveneens in
den Parijschen nachttrein xeisde, heeft
aan het Hbld. nog het volgende over de
ramp medegedeeld:
Wij bevonden ons in het laatste siaap-
rijtuig en wij waren juist bezig ons aan te
kleeden, toen wij door een geweldigen
schok tegen den grond werden geworpen.
Onmiddellijk na dien schok hoorden wij
gekerm en gegil en ik ben terstond den
trein uitgegaan om te zien, of ik ook medi
sche hulp zou kunnen verleenen. Inder
daad heb ik, zij het met de gebrekkige ver
bandmiddelen, die in den trein aanwezig
waren, twintig a dertig menschen gehol
pen. Ik was de eenige medicus, die zich
in den trein bevond en tusschen de rade
loos door elkaar loopende reizigers had
ik heel wat gebroken beenen en schedel
breuken te behandelen. Omdat ik geen
Fransch verstond, was het soms moeilijk
de gewonden 'te helpen, maar na korten
tijd kwam er een Belgisch geestelijke, die
als tolk dienst deed.
De passagiers reageerden verschillend
op het gebeurde. Sommigen bleven heel
kalm, anderen liepen gillend of huilend
rond. Zoo was er een meisje van omstreeks
twaalf jaar, dat zich met bewonderens
waardige kalmte 'heeft gedragen. De be
volking van 'het plaatsje Hal heeft geen
moeite gespaard om voor de gewonden te
doen, wat maar eenigszins mogelijk was.
Onmiddellijk werd koffie klaargemaakt en
velen kwamen met cognac op de plaats des
onheils.
Zooals deze dokter mededeelde, kwamen
ongeveer een uur na het gebeurde dokto
ren en verpleegsters uit Brussel om de ge
wonden bij te staan, die voor het grootste
gedeelte naar een op ongeveer 150 meter
van de ramp gelegen hotel werden gedra
gen.
Ongeveer twee uur is de Amerikaansche
arts op de plaats des onheils gebleven en
daarna is hij met zijn gezelschap in taxi's
naar Brussel gereisd, om daar per eerste
gelegenheid naar Nederland verder te
trekken.
De sneltrein heeft den goederentrein
eigenlijk in tweeën gesneden. De eerste
wagons van den goederentrein waren juist
een kruispunt voorbij, toen de sneltrein,
ofschoon de signalen op onveilig stonden,
in volle vaart arriveerde en den goederen
trein middendoor sneed. De locomotief van
den expresstrein liep dwars door een leege
wagon van den goederentrein, ontspoprde
en kantelde enkele meters verder in de
sloot langs de spoorlijn. De bagagewagen,
de Fransche postwagen, de Belgische post
wagen en twee personenwagons liepen op
de locomotief en de wagons van den goe
derentrein te pletter.
J. Havelock Wilson, f
Op 69-jarigen leeftijd is Havelock Wil
son, de president van de Nationale Vak-
vereeniging van (Britsche) Zeelieden plot
seling te Londen gestorven.
Wilson, die een paar keer de arbeiders
partij in het Lagerhuis heeft vertegen
woordigd, laatstelijk van 1908 tot 1922,
was een overtuigd aanhanger van.de op
vatting dat de vakbeweging met vader
landsliefde niet onvereenigbaar was en
hij haatte het communisme met groote
felheid.
Wilson had een veelbewogen leven ach
ter den rug. Als jongen van twaalf jaar
was hij van huis weggeloop en en naar
zee gegaan en op 'n reis naar Australië
kreeg hij eeu kijkje in de ontberingen:
van het zeemansleven. In 1887 stichtte hij
te Sunderland de vakvereeniging der zee
lieden. Zij begon met twee leden en tedt
er nu ruim 13.000.
In September had hij als blijk van
waardeering voor- zijn lange diensten, aan
de zaak der zeelieden bewezen, een ge
schenk van 144.000 gulden gekregen,
waartoe de zeelieden in vrijwel alle ha
vens van de wereld geld hadden bijgedra
gen. i
Hei sluitingsuur In België.
De Belgische Kamer heeft met 74 stem
men tegen 55 het wetsontwerp aangeno
men, waardoor de Koninklijke besluiten
worden ingetrokken, welke de sluiting
van openbare gelegenheden om 1 uur
's ochtends voorschrijven.
Voortaan zal het sluitingsuur door de
burgemeesters worden bepaald, wat toe
laten zal in de badplaatsen, de koffie
huizen en danslokalen tijdens het bad
seizoen eventueel den haelen nacht open
te laten.
Een heele smokkelvloof heroverd.
365 schepen van allerlei type, welke
in den rumsmokkel van Canada naar de
Ver. 'Staten waren gebruikt en waar de
douane der Ver. Staten 16 maanden werk
aan. hadden gehad om ze in te pikken, lagen
veilig gemeerd in een speciale bocht van
het Lake St. Claire bg Detroit. Doch
Maandagochtend waren ze op één na in
eens spoorloos verdwenen. De smokke
laars schgnen 'er de lucht van te hebben
gekregen, dat de belastingdienst de lig
plaats zóó veilig achtte, dat het overbodig
was ten minste 's nachts de wacht te hou
den. De waarde der door de smokke
laars heroverde vloot wordt op 150.000
dollar geschat.
De hongersnood In den Congo.
De „Times" meldt,' dat tot begin Maart
het aantal dooden in Belgisch Ruanda
officieel geraamd werd op ongeveer
15.000. De slachtoffers zijn bijna alle Ba-
hutu's. Ongeveer 75.000 vluchtelingen,
voor het meerendeel ongehuwd, zijn ge
vlucht naar Britsch Oeganda, terwijl de
meeste gehuwde vluchtelingen met hun
gezinnen getrokken zijn naar Urundi.
Door het uitblijven der regens in Febru
ari is echter ook daar de oogst mislukt,
zoodat vele dezer vluchtelingen zich even
eens naar Britsch gebied hebben begeven.
Stakingsgevaar bij de Duifsche spoor
wegen.
Het Duitsche spoorwegpersoneel heeft
in vrijwel alle districten reeds maatrege
len getroffen om op een sein van de
leiders zijner vakvereenigingen den ar
beid neer te leggen. Het gevaar vo'or
een staking is voornamelijk groot in Sak
sen en de districten Halle, Kassei en
Frankfort waar zich onder het personeel
veel radicale elementen bevinden. Ook in
het district Berlijn is de toestand uiterst
gespannen. De leiders der vakvereeni
gingen ontvangen voortdurend telegram
men van verschillende afdeelingen in heit
rijk, waarin .ze worden verzocht het sig
naal te geven tot den strijd. Het Berlijn-
sohe spoorwegpersoneel zal van avond
eon groote vergadering houden ter bespre
king van den toestand. De kansen op 1
Binnenland.
Het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam
afgebrand.
De Tweede Kamer over het wetsont-
werp-v. d. Heuvel.
De Eerste Kamer over de Indische be-
grooting.
Vergadering van „Vreemdelingenver
keer" te Middelburg.
Worden de steenkolen duurder?
Buitenland.
Bijlzonderheden over 'het vreeselgfc
spoorwegongeval bij Brussel.
De hongersnood in den Congo.
Pokken-gevallen in Engeland.
Dreigende spoorwegstaking in Duitsch-
land.
Havelock Wilson, de bekende leider der
•Engelsche zeelieden, overleden.
een minnelijke schikking zijn uiterst ge
ring geworden, nu de spoorwegmaatschap
pij niet eens een loonsverhooging wil
toestaan voor de slechtst betaalde arbei
ders. De directie van de spoorwegmaat
schappij wijst er op, dat haar bedrijf, in
dien de betreffende loonen met slechts
4 pfennig per uur worden verhoogd, ten
minste met acht millioen meer zou wor
den belast. Het voorstel om de loonen
alleen te verhoogen in het oosten van het
rgk is door de directie eveneens van de
hand geweizen.
De pokken.
De Engelsche bladen van gisteren mel
den dat sedert Maandagochtend bij de
centrale geneeskundige overheid (de Me
tropolitan Asylums Board) 36 nieuwe
pokkengevallen zijn aangegeven. Het aan
tal pokkenlijders dat thans te Londen in
behandeling is, bedraagt ruim 200.
Onder de opvarenden van bet besmette
stoomschip Tuscania die onder toezicht
blijven, zijn sedert 12 dezer geen nieuwe
gevallen voorgekomen.
De toepassing van de Fransche maat
regelen tegen de verspreiding van de pok
ken is uitgesteld.
Korte berichten.
Er woei Dinsdag een heftige storm
uit den Atlantischen Oceaan, gepaard met
regenbuien. Twee lichters en een sleepboot
zijn in de haven van New-York gezonken
en een vrachtboot is aan den grond ge
raakt, terwijl verschillende schepen averij
bekwamen. Binnenkomende schepen meld
den, dat er een hooge zee stond met storm
vlagen.
Op één van de stations te Parijs heeft
men een bende vervalschers van passen
ontdekt. Tot nu toe moeten er tien verval
schers in 'hechtenis zijn genomen; de
meeste van hen zijn buitenlanders.
In een linoleumfabriek te Baisieux is
een groote brand uitgebroken, waardoor
de gebouwen, de machines en de opgesla
gen voorraden werden vernield. De schade
wordt op meer dan 12 millioen franc ge
schat.
Volgens berichten van de grenspolitie
zijn gedurende de laatste 3 dagen 20
smokkelaars aan de Duitsch-Poolsche
grens in Opper-Silezië gevangen genomen.
Twee smokkelaars werden bij een poging
•tot ontvluchten door geweerschoten zwaar
gewond. Voor ongeveer 3000 zloty aan
smokkelwaar kon in beslag worden geno
men. Bovendien werden 'huiszoekingen ge
daan in apotheken te Kattowitz, waar
voor eenige duizenden zloty aan genees
middelen, die in Polen verboden zijn, in
beslag zijn genomen.
Havas bericht uit Sjanghai, dat de
Fransche kanonneerboot Balag, die de
Jangtoe opstoomdei, 150 K.M. voor Itsjang
door de troepen op den linkeroever der
rivier beschoten is met mitrailleurs. Een
vaandrig en twee matrozen werden licht
gewond. De kanonneerboot, die het vuur
beantwoordde, heeft haar reis onbescha
digd kunnen vervolgen.
