No. 164
Maandag 15 April 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDRIKSE &Co's BANK-&0ES
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 April vervallen
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers
f 0.05
Prijs der AdvertentlBn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Sombere vooruitzichten?
Mag men de politieke profeten van de
linkerzijde gel O'oven, dan ziet het er voor
de rechtsche partijen en speciaal voor de
Antirevolutionaire partij maar donker uit.
De heer Albarda, de leider van de S.
D. A. P., heeft onlangs als zijne stellige
verwachting uitgesproken, "dat deze partij
binnen aizienbaxen tijd een zestal zetels
zal winnen.
En Mr Fock, de leider van den Vrij
heidsbond, heeft nu reeds herhaaldelijk
als zijne meening te kennen gegeven, dat
de liberale partij aan invloed zal winnen,
en dat bij de straks te houden verkie
zingen de rechtsche partijen in de min
derheid zullen komen.
Nog een andere politieke profeet, Ds v.
d. Heide, heeft zich het vorig jaar meer
speciaal met de toekomst van de A.R.
partij bezig gehouden. Hijl zag aan alle
kanten afbrokkeling.
Aan den eenen kant zag hij de democrat-
tische rebellen, en aan den anderen kant
naast de partij van 'Ds Kersten een man
als Prof. Visscher van wie 'het heette,
dat hiji al jaren met de leiding op ge
spannen voet staat.
Het resultaat van het door Ds v. d.
Heide ingestelde onderzoek, naar den toe
stand der A.R. partij, werd aldus aange
geven: „In het bouwsel, dat de geniale
Dr Kuyper heeft opgetrokken, vertonnen
zich tal van scheuren en doen zich ver
zakkingen voor."
De politieke weerprofeten zijn het er
dus over eens, dat de toekomst voor de
rechtsche partijen em meer bepaald voor
de A.R partiji ver van gunstig is.
Of ,de profetiën werkelijkheid zullen
worden
Wijl weten het niet.
Maar wat wij wel weten, is dit, dat het
niet de eerste maal is, dat dergelijke voor
spellingen worden gehoord en dat het
ook niet de eerste maal is, dat ze voor
barig en ongegrond bleken te zijn.
Reeds in de dagen van Groen van Prin-
sterer sprak men van de Antirevolutior
nairen als van een „uitstervend geslacht",
waarvan men de laatste vertegenwoor
digers reeds voor zich meende te zien.
Dat is nu meer dan 50 jaar geleden.
En thans bezitten de Antirevolutionairen
nog altijd 13 zetels in de Tweede Kamer,
waarnaast dan nog staan de Chr. Histo-
ijschen met 11 en de S.G.P. met 2
zetels.
Later, in de dagen van Dr Kuyper,
heeft men zich weer aan voorspellingen
gewaagd.
Zoolang Dr Kuyper leefde, heette het
toen, zal het met de A.R. partiji nog wel
gaan. Maar als Dr Kuyper wegviel, dan
zou de ineenstorting van de partij zich
niet lang meer laten wachten.
Deze voorspelling werd toen weer niet
bewaarheid, maar in 1925, in de dagen
van de Colijn-hetze, twijfelde men niet
of nu zou de A.R. partij! voorgoed van
het staatstooneel worden weggevaagd.
Een zoo felle campagne als toen van
Alle kanten tegen haar, gevoerd werd,
zou ziji niet overleven.
Het resultaat was voor de politieke kof-
fiedifc-kijkers opnieuw teleurstellend, maar
nu heeft men zoowaar weer den profeten
mantel omgehangen en nu worden weer
(le meest sombere voorspellingen gehoord.
Of ze nu ditmaal vervuld zullen
worden?
Wjj achten ons niet in staat hierop
een afdoend antwoord te geven. De gave
der profetie werd ons niet geschonken.
Maar het wj,l ons voorkomen dat er
geen reden is in al te sombere stemming
da verkiezingen tegen te gaan.
Zeker, er zjjn minder gunstige ver
schijnselen.
Van de geestdrift, zooals wjji die vroe
ger wel gekend hebben, valt in onze
Kringen nog weinig te bemerken. Er is
in breede kringen een zekere lauwheid
en laksheid, die niet verheffend werkt. En
van de zucht tot verbrokkeling en ver-
Splintering, die overal valt waar te ne
men, worden de sporen ook in de A.R.
A.R. partiji gezien.
Maar daarnaast is er toch ook veel
wat moedgevend kan stemmen.
Wjj denken hierbij o.m. aan da pas
gehouden Heputatenvexgadering, waar op
den gedenkdag van het 50-jarig bestaan
der partiji opnieuw trouw werd betuigd
aan het program en aan den leider der
partij; wij denken aan de in vele opzich-
zjchten gelukkige samenstelling van de
candidatenlijlsten in een groot deel van het
land, en niet het minst aan den stillen
arbeid die thans in tal van plaatsen
verricht wordt om het welslagen van de
verkiezingsactie te bevorderen.
Neen, hoewel we met de waarschuwing
dia daarin voor ons ligt, gaarne zullen
«ekenen, we zullen ons door de sombere
voorspellingen van linksche zij'de, niet al
te zeer laten ontmoedigen. Veeleer zul
len ze ons prikkelen om met te meer ijver
en met te grooter trouw voor de A.R.
beginselen op te komen.
Oostenrijk en Italië.
Vorigen Zondag is te Weenen een voet
balwedstrijd gespeeld tusschen de elftal
len van Oostenrijk en Italië. De wed
strijd is door Oostenrijk gewonnen. Daar
bij zijn eenige incidenten voorgevallen.
In de Italiaansche bladen is naar aanlei
ding van die nederlaag en die inciden
ten een ware storm tegen Oostenrijk op
gegaan.
Bijna de heele Oostenrijksche pers be
spreekt nu de pijnlijke weerklank, welke
de nederlaag vain de Italiaansche voet
ballers te Weenen in Italië gewekt heeft.
De onvriendelijke en vaak scheldende
toon, die de Italiaansche bladen tegenover
geheel Oostenrijk aanslaan, wordt met
kracht van de hand gewezen. Men geeft
toe, dat aain beide kanten ruw gespeeld
is, doch zegt daarbij, dat het aan geen
twijfel onderhevig is of de Italianen zijn
daarmee begonnen en hebben het het
bontst gemaakt. Lntusschen valt niet te
ontkennen, dat van Oostenrijksohen kant
een .paar tactische fouten begaan zijn,
die men echter dadelijk heeft verontschul
digd.
Het heeft er allen schijn van, dat er
tusschen Italië en Oostenrijk weer een
nieuw conflict dreigt. Het boterde toch
al niet erg tusschen beide landen en
men zal zich nog wel herinneren, dat
de Italiaansche gezant te Weenen op last
van zijn regeering maanden lang van zijn
post weg is gebleven, waarop hij eerst
een paar maanden geleden terug is ge
keerd. De vrees, dat Italië weigeren zal
zijn toestemming tot een nieuwe Volken-
bondsleening voor Oostenrijk te verleen en,
schijnt niet ongegrond te zijn.
Postauto's voor toeristenverkeer.
Naar de „Köln. Ztg." verneemt heeft
de Duitsche rijkspost een aantal toer-
auto's besteld om er in den zomer en
het najaar tochten mee te organiseeren,
niet alleen naar mooie streken in Duitsch-
land, als de Harz, Thuringen, Silezië,
Zwarte Woud, Noord- en Oostzee, maar
ook naar het buitenland voor zesdaagsche
reizen door Nederland, België, Frank
rijk, voor twaalfdaagsche door Oostenrijk
en Zeventiendaagsche door Zwitserland,
Tirol en Noord-Italië.
Britsohe tomaten krijgen een «nationaal
merk.
De „Daily Mail" vermeldt met voldoe
ning, dat er voor Britsche tomaten, even
als reeds met eieren gebeurd is, ©en
nationaal merkteeken zal ingevoierd wor
den. Verbruikers die Britsche bedrijven
willen ondersteunen, zullen dus zeker zijn
wat zij koo p en.
De groenteteelt onder glas in Enge
land brengt thans bijna 5 millioen in
het jaar pp, waarvan de helft van to
maten afkomstig is en 750,000 van
komkommers.
Een verkiezing In Frankrijk.
De socialisten in Frankrijk jubelen. In
Narbonne is hun candidaat, Leon Blum,
tot Kamerlid gekozen en dat wel met
een meerderheid, die hun moed geeft
voor de toekomst. Blum is reeds in
de eerste ronde gekozen met 18 stemmen
meerderheid boven zijn drie tegencan-
didaten.
De uitslag luidt:
Léon Blum (socialist) 5884 st., Gour-
gon (radikaal en cand. der reactie) 5021
stemmen.
Verder kreeg de communist slechts 589
stemmen, 'de onafhankelijke candidaat
256.
Vergeleken bij de verkiezingen van
1928 ging de socialistische partjj met
1000 stemmen vooruit.
Nederland en de Anfwerpsche wereld
tentoonstelling.
De deelneming van Nederland aan de
Antwerpsche wereldtentoonstelling staat
thans definitief vast. De inrichtingscom-
missie zal nog deze week worden inge
steld.
De plannen voor het Nederlandsche pa
viljoen dat, gelijk men weet, op een der
prachtigste punten van het terrein zal
worden opgericht, zijn gereed, zoodat bin
nen eenige dagen de aanbesteding zal
plaats hebben.
Het Nederlandsche paviljoen wordt ge
reserveerd voor de deelneming der Neder
landsche regeering en der Nederlandische
steden. Het zal een zuiver administratieve
tentoonstelling bevatten.
De stands der Nederlandsche firma's
reeds verscheidene hebben aanvragen
ingediend zullen in de internationale
hallen worden ondergebracht.
De conferentie tegen de valschmunterij1.
De volkenbondsraad voor de bestrijding
van de valschmunterij heeft Zaterdag een
pleidooi aangehoord van den heer Sirks,
hoofdcommissaris van politie te Rotter
dam, ten gunste van de oprichting van
een internationaal centr. politiebureau on
der volkenbondsauspiciën voor de ver
zameling en Centralisatie van gegevens
inzake de valschmunteriji.
Begrijpend, dat de tijd voor een zoo
groot plan nog niet rijip was, deed de heer
Sirks namens de internationale politie-
commissie een subsidiair voorste! om het
bestaande internationale politiebureau te
Weenen uitdrukkelijk in de conventie te
erkennen en twee volkenbondscommissa-
rissen er bijl te benoemen. Ook dit denk
beeld ging echter verschillenden gedele
geerden te ver, zoodat het niet werd
hangenomen.
lntusschen zal de conferentie waarschijn
lijk geen bezwaar maken om in een
wensch de regeejingen aan te sporen om
het bestaande bureau te Weenen bij te
staan in de verzameling van gegevens
inzake valschmunterij!, opdat daardoor de
opisporing van de schuldigen vergemak
kelijkt worde.
Een krach te Oostende.
Tegen twee Oostendsche wisselagenten
die hun betalingen hadden gestaakt is eeD
bevel van aanhouding uitgevaardigd. Het
tekort bedraagt ongeveer 272. h 3 millioen
fitanc. De slachtoffers, ten getale van
250, behooren schier zonder uitzondeling
tot de 'kleine burgerij en den arbeidersi-
stand.
Het einde der Spaansche dictatuur
lm 1930?
Jüet instemming van de conservatieve
pers heeft Primo de .Rivera verklaard,
dat het ontwerp van de nieuwe Spaansche
grfondwet in October a.s. aan de natio
nale vergadering zal worden voorgelegd,
en dat er, na uitvoerige bespreking, in
Juni 1930, een referendum over zal wor
den gehouden. Vermoedelijk kan dan in
September "1930 de dictatuur eindigen.
Zeeliedemtaking in Zweden.
Na mislukte onderhandelingen met de
r)eeders over een verhooging der loo-
nen besloot het personeel der meeste
Zweedsche stoomvaartlijnen vandaag in
staking te gaan. Uitgezonderd van de
staking zijin alleen de lijnen der Zweed
sche staatsspoorwegen en enkele andere.
Korte berichten.
Waarschijnlijk tengevolge van een
lek in een gasbuis te Kemnington (Loof
den) zijn door een gasontploffing 20 per
sonen gewond en verscheidene huizen
beschadigd.
De Mexicaansche opstandelingen-
aanvoerder Francisco Manro is met zijn
staf van 15 officieren over de Amerikaan-
grens geweken. Zij zijn geïnterneerd.
De Weensche politie hoeft een con
sortium van smokkelhandelaars ontdekt,
dat wapens aankocht voior Hongarije en
die dan tersluiks over de Hongaarsche
grens wist te brengen.
Sedert veertien dagen staken te Boe
karest de slagers. Daar de opperburge
meester van Boekarest maximumprijzen
heeft vastgesteld voor vleesch, en de sla
gers deze te laag vinden, wordt reeds
sinds twee dagen geen vee meer geslacht.
Om niettemin de bevolking van vleesch
te voorzien heeft het gemeentebestuur
geslacht vee uit de omliggende dorpen
te Boekarest laten aanvoeren.
Volgens bericht uit Athene aan de
Londensche bladen verwacht men, dat
thans binnen kort overeenstemming zal
worden bereikt tusschen Griekenland en
Turkije over de tusschen beide landen
nog hangende vraagstukken.
De Engelsche regeering heeft ge
ratificeerd de conventie Colijh voor de
afschaffing der in- en uitvoerverboden.
Na de ratificeering van België is dit
dus de tweede ratificatie die heeft plaats
gevonden.
Gisteren is een nieuw vliegtuig,
dat voor de nieuwe luchtlijn op Athene
was bestemd, door een ontploffing van de
benzinetank in brand geraakt en geheel
vernield. Het overslaan van den brand
op een in de nabijheid liggend water
vliegtuig en pp "de stoomschepen in de
haven, 'kon verhinderd worden.
Inbrekers hebben uit een pakhuis
aan de Jerusalemstrasse te Berlijn voor
50.000 mark aan bont gestolen.
De rechtbank te Berlijn heeft dr
Goldman uit Maagdenburg en den koop
man Dietz uit Elberfeld, die beschuldigd
waren van een poging om militaire ge
heimen aan een buitenlandsche mogend
heid te verraden, vrijgesproken. Het O.M.
had 1 'jaar gevangenisstraf onder aftrek
van 8 maanden voorloopige hechtenis
tegen beiden geëischt.
Aan de Sachsendamm in Berlijn,
Schöneberg heeft een felle brand ge
woed, die naar men vermoedde was aan
gestoken. In korten tijid was dit reeds
de vijfde brand in hetzelfde pand.
Rijk en Gemeenten.
In overleg met de commissie van voor
bereiding en mede namens zijn ambtge
noot van binnenlandsche zaken en land
bouw heeft de minister van financiën
thans aan de Kamer doen toekomen een
opgaaf van het aantal opcenten, dat elk
der gemeenten naar den than|ï bekenden
stand van haar budget zal moeten heffen
op de fondsbelasting, ondersteld dat zij
uit de personeele belasting een bedrag
verkrijgt, gelijkstaande met de hoofdsom
plus de thans geheven gemeentelijke op
centen.
Da regeering vestigt er noig eens de
aandacht op dat alle berekeningen een
zoodanig karakter dragen, dat verwach
tingen, ten gunste of ten ongunste door
een bepaalde gemeente er niet op kunnen
worden gebouwd.
Telefoonverkeer met Indlë,
Ter tegemoetkoming aan het bezwaar
dat in het telefoonverkeer met Indië,
de opgeroepen© meermalen niet weet
waarover gesproken zal worden, en door
het gemis van benoodigda gegevens e.d.
het gesprek niet steeds dadelijk de ge-
wensebte resultaten heeft, is bepaald dat
voortaan door de aanvragers van een
gesprek tevens het onderwerp van be
spreking kan worden opgegeven, hetwelk
dan aan den opgeroepen© wordt medege
deeld. De kosten hiervan bedragen f 1
per over te "brengen woord.
Steun aan ie beetwortelsuikerindustrle
De voorzitter der Tweede Kamer is
voornemens a.s. Dinsdag voor te stellen
om het voorstel van wet van den heer
van den Heuvel c.s. tot het verleenen
van tijdelijken steun aan de beetwortel-
suikerindustrie hier te'lande aan de orde
te stellen terstond na de interpellatie
van den heer Gerhard.
Actieve handelspolitiek.
Het bestuur der Yereeniging voor ac
tieve handelspolitiek heeft zich in een
request gewend tot den Raad yam Mi
nisters met het verzoek, om maatregelen
van afweer te treffen tegen de gevaren,
welke de ontwikkeling van de Engelsche
safeguarding-politiek voor het Nederland
sche "bedrijfsleven oplevert.
De staking te Leerdam.
De staking onder de houtbewerkers te
Leerdam is opgeheven. De voorzitter van
den Christel. 'Houtbewerkersbond deelde
mede, dat de directe voordeelen zijn:
twee cent loonsverhooging voor de ar
beiders van 21 jaar en ouder; premie-
vrije ziekteverzekering (eerste week 80
pCt. daarna 100 pCt.); pensioenverzeke
ring voor de arbeiders tusschen 21 en
65 jaar, waarvoor de premie door beide
Binnenland.
De veideeling van golflengten.
Onregelmatigheden te Emmen.
Groote diefstal te Soerabaja.
Auto-ongeluk bij Rotterdam. 2 dood en-
Buitenland.
De verhouding tusschen Oostenrijk en
Italië.
Een socialistische overwinning in Frank
rijk.
Naar het eind der dictatuur in Spanje?
Zeeliedenstaking in Zweden.
Bankkrach te Ostende.
partijen gelijkelijk wordt betaald, met
recht van polis voor eiken arbeider.
Wat betreft de arbeiders, die yeeds 55
jaar zijn, voor hen blijft de pensionnee-
ring zooals tot dusver gebruikelijk
was voor rekening van de directie.
Voor stukwerkers wordt de prijsregeling
zoodanig, dat als regel 20 pCt. boven
het grondtoon verdiend zal worden.
Alle arbeiders kunnen weer aan het
werk gaan, met dien verstande dat de
directie één week tijd neemt om het
bedrijf opnieuw in gereedheid te brengen.
Baron van Wijnbergen over de politieke
vooruitzichten.
Het „Handelsblad' 'heeft een onderhoud
gehad met "Mr A. I. M. J. naron van Wijn
bergen, Sie op 19 dezer zijn 25-jarig
Tweede-Kamer-lidmaatschap hoopt te her
denken.
Wij hebben hem gevraagd, aldus het
Hdbld, naar hetgeen hij in zijn parle
mentaire loopbaan als een der voornaam
ste gebeurtenissen beschouwde.
De behandeling van de Hooger On
derwijswet onder Kuyper, luidde het ant
woord. Dit was voor mij wel het hoogste
op parlementair gebied, waarvan ik ge
tuige ben geweest, de vrijmaking van ons
Hooger Onderwijs, een van de meest prin-
cipiëele quaesties waarbij de levensbe
schouwingen scherp tegenover elkaar
kwamen te staan. Naderhand volgde de
uitbreiding van het parlement alge
meen kiesrecht en evenredige vertegen
woordiging waardoor de nu achter ons
liggende kwarteeuw zeker niet onbelang
rijk geweest is.
Kunt U ons iets zeggen omtrent de
vooruitzichten voor de komende Kamer
periode?
Wanneer het niet tot herstel van de
coalitie komt, antwoordde de heer Van
Wijnbergen, zie ik de toekomst somber
in. Niet uitsluitend van rechtsch stand
punt bekeken, maar ook uit een nationaal
oogpunt lijkt me de coalitie de eenige
oplossing. Ik kan me geen andere groe
peering denken, waarop een zuiver parle
mentair Kabinet zou kunnen steunen en
aarzel daarom niet het een meesterzet
van Colijn te noemen, dat hij zoowel
de Christelijk-Historischen als de R.-
Katholieken tot de Deputatenvergadering
heeft uitgenoodigd.
Acht U herstel der coalitie waar
schijnlijk? vroegen wij verder.
Inderdaad geloof ik, dat de drie
rechtsche partijen het bij de komende
verkiezingen tot meer dan Vijftig zetels'
zullen brengen. Als de kiezers daarvoor
gezorgd hebben, mogen zij verwachten,
aldus de heer Van Wijnbergen, dat de af
gevaardigden het samen mogelijk zullen
maken, dat een rechtsch kabinet kan op
treden. Men begaat een onbillijkheid te
genover de toekomstige rechtsche afge
vaardigden, wanneer men er hen van zou
verdenken, dat zij de gebeurtenissen op
politiek gebied der laatste jaren niet zou
den hebben verstaan. Ik ben er daarom
dan ook beslist van overtuigd, dat rond
uit aan het Nederlandsche volk gezegd
moet worden, dat men streven zal naar
herstel der coalitie en naar een rechtsch
kabinet. 1
iZfl'n er ook opmerkelijke gezichts
punten, die na de verkiezingen bijzon
dere aandacht zullen vragen?
A
