No. 163 Zaterdag 13 April 1929 43e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland ttROSSEM" ZEEPAARD I5ct HENDRIKSE Co's BANK - SOES EERSTE BLAD. HET ADRES A. WIL KING Buitenland. KLOKKEN - PENDULES Binnenland Staten-Generaal. Belangrijkste Nieuws. COUPONS EN LOSSINGEN Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle Dit nummer bestaat uit 2 bladen. DE TAAK DER OVERHEID. C. JOOSSG, St. Adriaanstr. GOCS ALLE per 1 April vervallen worden verzilverd door Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie no. 11. Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259, 2Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf0.05 Prijs der AdvertentiSn: 14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Wij hebben reeds meermalen de aan dacht gevestigd op de Deputatenrede van den heer Oolijn, welke rede naar wij hopen niet alleen geprezen, maar ook ge lezen en bestudeerd zal ,worden. Van belang in deze rede is ook, wat gezegd wordt van wat ons beginselpro gram in positieven z;in ons zegt om trent de taak van de Overheid. De Overheid heieft, als regeerende bij de gratie Gods, tot taak het Koninkrijk Gods op aarde 'te bevorderen. Maar ze beeft dat te doen op haar eigen wijze en dus niet als zou haar taak dezelfde zijn als die der Kerk. Onderscheiding tusschen beider levens sfeer is hier noodig. Maar die o n d e r- scheiding mag niet zoo worden opgevat, dat zij op niets dan scheiding zou uitloopen en waardoor de Staat zou wor den gemaakt tot een atheïstische volks gemeenschap. De vraag is nu, waar hier de juiste grens ligt. Groen van Prinsterer heeft er op ge wezen, dat de Souverein der wet Gods tot richtsnoer zijher daden en verordeningen moet stellen, zoover zijln rechtmatig gezag strekt. En bij de beantwoording van de vraag hoever dat rechtmatig gezag gaat, geeft ons Beginselprogram eenige aanwij zing als gezegd wordt, dat de Overheid in de consciëntie een grens heeft te erkennen van haar macht. Maar ook daarmee is de zaak nog niet opgelost. Want de heer Colijh herinnert verder, dat in de in 1916, onder Kuyper's leiding, tot stand gekomen wijziging van dit artikel het voorbehoud is gemaakt, dat die uitspraak der consciëntie met name geen afbreuk mocht doen aan de hand having van 's lands onafhankelijkheid. Hier wordt dus de mogelijkheid gesteld, dat de consciëntie der Overheid den voorrang hebbe over de consciëntie van den enkelen burger. Om op dit zoo moeilijke terrein den juisten weg te kunnen vinden, wilde de heer Oolijn op tweeërlei zien gelet. In de eerste plaats dat de Wet Gods tot de Overheid niet komt op dezelf de w ij z e, met precies dezelfde eischen, als ze tot den enkelen persoon of tot de Kerk des Heeren komt, wat b.v. dui delijk blijkt uit wat de HeideJbérgsche Catechismus zegt aangaande de heiliging van den Dag des Heerein, en omtrent het zesde gebod, waarin ons niet alleen voor gehouden wordt alle nijd, haat, toorn en wraakgierigheid achterwege te laten, doch ook, dat wij den naaste zullen liefhebben, jegens hem geduld, vrede, zachtmoedig heid zullen bewijzen, zijne schade zullen hebben af te wenden en onzen vijanden goed te doen. Hier is een breiede Move tusschen wat- God van ons verlangt en wat de Over heid afdwingen kan. Maar dan, aldus de Deputatemredë', is er in de tweede plaats- ook nog Groien's reserve: zoover het rechtmatig ge zag der Overleid strekt. Daarbij is te rekenen met verschil in land en regeexingsvorm; ook met verschil in tijd en omstandigheden en vooral met de sociale structuur van het volk waar onder zijl optreedt. „Het is niet hetzelfde of men leeft in de 16e of in de 20e eeuw, omdat de functie der Overheid ingrijpende wijziging onderging door het verloren gaan van de geestelijke uniformiteit der maat schappij. Het is niet hetzelfde of men leeft in de 16e of in de 20e eeuw, omdat de sociologische omstandigheden en daaronder valt ook de gedeeldheid der Christelijke Kerk in den loop van vier eeuwen zulke ingrijpende wijzigingen ondergingen. Het is niet hetzelfde of men leeft in een land waar de meerderheid der bevolking of een zeer sterke minderheid van het geloof is afgevallen, dan wel in een land waar het volk in zija groote meerderheid nog wenscht te buigen voor het gezag van Gods Woord. Het is niet hetzelfde of men leeft in een tijd van rust en vrede, of wel in een periode waarin een wordende of zelfs reeds gevestigde Staat om ;zijn be- staan een kamp op leven of dood moet voeren. Kortom, het rechtmatig gezag der Overheid de door Groen gegeven grenslijn is niet een begrip van vas ten en onveranderlijken inhoud en daarom komt men tenslotte altijd weer uit bij de omschrijving van art. 3 van ons Program, dat in ons land en in onzen tijd het Staatsgezag in de con sciëntie van Overheid en onderdaan beide aan de ordinantiën Gods, aan de eeuwige beginselen van Gods Woord be hoort gebonden te zijn. Maar daarom is het dan ook voor de doorwerking van onze beginselen van zoo overwegende beteekenis, dat er zulk een Regeering zij en dat de Overheids personen voortdurend den ernst van dien eisch in hunne consciëntie gevoelen. Want wel kan men en wel moet men, bij een volk als het onze, dat historisch onder den invloed der christelijke religie ontstond; waar het volksgeweten nog luistert zooal niet naar alle dan toch naar vele eischen der Christelijke zéde- leer, zelfs aan ongeloovige Overheids personen den eisch voorhouden om in hun regeerbeleid met Gods Wet te reke nen, maar wie niet, als Hans-kijk-in-de- lucht, met het hoofd in de wolken ver keert, weet dat die eisch voor de practijk der Staatkunde in 'dat geval geen verder gevolg heeft dan in zooverre ook 'zulke overheidspersonen zich niet geheel ont trekken kunnen aan de zedelijke voorstel lingen, die nog 'in het volk blijken te leven." voor Manufacturen Dames- en Kinderconfectie Tapijten - Gordijnen Bedden - Ledikanten en aanverwante artikelen Is GOES HULST Een post-ezeT. Te Rijsel, de groote stad in Noord- Frankrijk, meent de overheid een vlotte bestelling van de poststukken het best te verwezenlijken door een ezel. Neemt men in andere gemeenten, in andere lan den de proef met brieven-bestellers, wien bij het uitoefenen van hun functie een mo torfiets ten dienste staat, te Rjjtsel heeft de directie der posterijlen den post-ezel in dienst gesteld. De eerste viervoeter, die moet meehelpen brieven en drukwerken i)ond te brengen, heet Jean. Hij! wordt beladen met zware postzakken en naast hem gaat de besteller, dien hij! gedwee volgt, trottoir op, trottoir af, tot zelfs in 'de portalen der huizen toe. Bankkraeh in Zweden. Acht spaarbanken hebben haiar betat lingen gestaakt, daarmee hebben tusschen tachtig en negentig duizend menschen hun spaarpenningen gedeeltelijk' verloren, als de staat niet bijspringt. Dan schijnt het mogelijk om de inleg gers 75 pet. terug te kunnen betalen. Bij deze bankroeten zijd verschillende ziekenkassen en organisatie-kassen betrok ken. Verschillende der inrichtingen zijn socialistische spaarinrichtingen, door de vakorganisaties gesteund. Men vreest voor meer banfcluitingeu, waarbij1 een boeren leenbank. Zweden is tot dusverre voor dergelijke droevige gebeurtenissen ge spaard gebleven; men legt de schuld op de beheerders- der banken, die vermoe delijk gerechtelijk vervolgd zullen worden. De toestand van den Engelschen koning. Het is waarschijnlijk, hoewel nog niet zeker, dat de koning van Engeland in staat zal zijn op 10 Mei zelf de cere monie van de ontbinding van het par lement te verrichten. Het zou iu dat ge val niet noodig zijn een wetsontwerp tot regeling van het regentschap te doen GROOTSTE SORTEERING LAAGSTE PRIJZEN Uitsluitend eerste klas fabrieken Aanbevelend. aannemen, of andere stappen te doen voor het overdragen van de koninklijke macht. De koning zou dan begin Mei van Bognor naar Windsor, en vandaar later naar het Buckinghampaleis vertrekken. Nieuw polifie-schandaal te Londen. In Scotland Yard is opzien verwekt door het bericht, dat de hoofdcommissa ris, lord Byng, en andere hoofdambtena ren bezig zijn, een nieuw politieschandaal te onderzoeken. Naar vernomen wordt, zijn er ernstige beschuldigingen in gebracht tegen bepaalde ambtenaren van de speciale politieke afdeeling, welke toe zicht houdt op vreemdelingen, de leden van het kabinet bewaakt en nauwlettend de communisten en dergelijke politieke lichamen in het oog houdt. Er is huiszoeking gedaan Lij twee po- litie-officieren van hoogen rang fen met veel dienstjaren. Er zijn documenten in beslag genomen, die worden onderzocht. Een later bericht uit Londen jneldt, dat de in staat van beschuldiging ge stelde politieambtenaren door indiscretie gewichtige inlichtingen aan de openbaar heid hebben prijsgegeven. Teveel aan artsen. Sinds 1924 is het aantal artsen in Oostenrijk toegenomen met 13 pCt., in 1928 bedroeg het aantal geneesheeren globaal 8000. Dit is een geneesheer op de 820 inwonèts. Te Weenen is er 1 geneesheer op de 420 menschen, in beneden-Oostenrijk één op de 560, in Stiermarken één op de 930. Het ergste is het in Burgenland gesteld, waar reeds op de 117 bewoners een ge neesheer is. Een interview over de ontwapening. Een vertegenwoordiger van Reuter heeft lord Cushendun geïnterviewd bij diens vertrek naar GenèVe ter bijwoning van de voorbereidende ontwapeningscon ferentie. Lord Cushendun zeide, dat hij geen officiëele inlichtingen had omtrent denkbeelden of voorstellen van de Ver- eenigde Staten in de richting van vloot- heperking. Hij voegde er aan toe dat de vooruit zichten der ontwapeningscoriferentie iet wat ongunstig leken voor overeenstem ming maar hij wanhoopte er niet aan, dat er vorderingen zouden worden ge maakt. 1 Iedereen betreurt volgens hem de ver traging en de moeilijkheden ten aanzien van het bereiken van overeenstemming. Allen wenschen ontwapening maar nie mand ziet hoe het kan gebeuren. Men moest evenwel bedenken, dat ex pas twee jaar waren verloopen sedert de voorbe reidende commissie voor het eerst bijeen kwam, hetgeen een korte tijd is met het oog op de geweldig groote doeleinden die men wil nastreven. Economisch Comité van den Volkenbond. De Zitting van het Economisch Volken- hondscomité is gesloten. Dr Trendelen burg deelde mede, dat de conventie-Colijn op de afschaffing der in- en uitvoerver boden vermoedelijk wel in den loop der eerstvolgende maanden door een vol doend aantal staten geratificiëerd zal wor den om de inwerkingtreding ervan in het najaar mogelijk te maken. Over het steen- koïenvraagstuk zal een voorloopig rap port worden uitgebracht aan den Volken- bondsraad. Korte berichten. Op last van de justitie zijn te Har- burg de expediteur Walter Dierke en zijln procuratiehouder Pries iu hechtenis genomen, die ervan beschuldigd worden, de „Teutonia" voor groote bedragen, naar verluidt, in het gehleel voor 1,5 miillioen mlark, opgelicht te hebben. De laatste telling der Emgelsche b elasting-ambtenaren toont aan, dalt er in Groot-Brittannië 500 a 600 million- nairs zijn. 299 Personen bezitten volgens officieele cijfers een inkomen van onge veer een millioen gulden 's jaars. Ondanks het verbod van optochten hebben de communisten te Berlijh Don derdagmiddag tot driemaal toe getracht de politie te overrompfeien door in ver schillende deelen "der stad straatbetoo- gingen te houden. Bij het uiteenjagen van de betoogers, waarvan negen zijn gearresteerd, zijln twee politiemannen neergeslagen en gedood. Gisternacht is te Treptow bijl een spoorkruising een buurttrain in een ploeg arbeiders gereden. Eén arbeider werd gei- dood, twee gewond. De arbeiders moeten da waarschuwing van den opzichter niet gehoord hebben. In een ertsgieterij te Milaan droegen vijf arbeiders een ketel met vloeibaar meL taai. Daarbij gleed een der arbeiders, uit, zoodat een gedeelte van het vloeibare erts -over hem heen gulpte. Hij werd zoo zwaar gewond, dat hij' spoedig daarop stierf. De rest van de metaalmassa kwam terecht in een ketel met water, dat door de hitte onmiddellijk tot stoom werd, waardoor de vier overige Arbeiders ern stige brandwonden bekwamen. Officiëel wordt gemeld, dat de ont ploffing aan boord van een mijnenleg- ger bij Jakosoeka 52 menschenlevens heeft geëischt. De mijnenlegger werd ge- heel vernield. Verondersteld wordt, dat het ongeluk is veroorzaakt door het in brand geraken van een - mijn. In Michigan 'is gisteren een djjk, die versterkt werd, ten gevolge van het snelle stijgen van het water, dat gezwol len was door .slagregens, doorgebroken. Er worden vier arbeiders vermist en twee zijn verdronken. Te Naumburg a. d. Saaie raakte een kat in de hoogspanningsleiding ver ward. Het dier bleef dood aan den draad hangen. Hierdoor ontstond kortsluiting, tengevolge waarvan de stad in diepe duis ternis werd gehuld. De storing kon spoe dig worden ^verholpen. In België zal in den nacht van 20 op 21 April, te 2 uur, de zomertijd weer in toepassing treden en zullen al de klokken 60 minuten moeten worden vooruitgezet. Eerste Kamer-verkiezingen, Het Partijbestuur der S. D. A. P. heeft volgens de soc. bladen den Partijtaad voorgesteld de groslijst voor de Eerste Kamer voor de provincies N.-Brabant Zee land, Limburg en Utrecht als volgt te doen luiden: 1. P. Moltmaker, 2. G. F. Lirudeijer, 3. Chr. v. d. Bilt, 4. J. F. (AnJkersmit, 5. P. G. Gruijs, 6. J. H. Paris, 7. L. Onderdijk. Academisch gevormde accountants. Naar wij vernemen is op de jongste algemeene vergaderingen van het Neder- landsch Instituut van Accountants en van de Nederlandsche Organisatie van Ac countants besloten, de statuten zoodanig te wijlzigen, dat de academisch gevormde accountants tot leden dier vereenigingen benoembaar zijin. Bij den Nederlandschen Bond van Accountants was een statuten wijziging daarvoor niet noodig, aangezien die toelating reeds mogelijk was. EERSTE KAMER. In de vergadering van gisteren werd voortgezet de behandeling van de begroo ting van arbeid, nijverheid en handel. De heer Westerdijlk, V.D., klaag de over de te strenge eischen, welke men stelt aan de reiniging van afvalwa ter. De industrie wordt daardoor bena deeld. De heer Reymer, R.K., bestreed den heer Wibaut, waar deze den minister achteruitzetting van den volkswoning bouw verweet. Ons land maakt te dien opzichte vergeleken bijl andere landen Binnenland. De Eerste Kamer nam de begrooting van Arbeid aan. De kantonrechter te Goes behandelde de kwestie der stoep-uitstallingen. Belastingfactor te Vlissingen. Buitenland. Pessimisme over de ontwapening. De toestand van den Engelschen koning. Politie-onregeimatigheden te Londen. Bankkraeh in Zweden. geen slecht-figuur. Spr .waarschuwt te gen commissie-manie die de verantwoor delijkheid verplaatst. De heer Van dor Hoeven, C.H., kwam er nog eens tegen op; dat de overheid bij onteigening van grond taxeert naarmate de bestemming en drong aan op wijziging van de onteigeningswet. Minister Slot e maker de Brui- n e verdedigde zijh beleid tegenover de verwijten van den heer Danz, die ver zuimde de oeconomische gevolgen na te gaan van de door hem gewenschte sociale maatregelen. De grondgedachte der mede zeggenschap en bedrijfsorganisatie juicht spr. toe, doch de zaak is nog niet rijp voor wettelijke regeling. De minister is votorts van oordeel, dat verdere invoe ring van de Arbeidswet voorzichtig moet plaats hebben. Dat dit geen uitvlucht is om noodzakelijke maatregelen uit te stellen bewijst sprekers aandringen op behandeling der ziektewet, die millioe- nen op het bedrijf zal leggen. Indien blijken zal dat de Staten-Gene raal geen gelegenheid hebben de winkel- sluitingwet af te handelen, dan zal spr. in werkingtreding van het werktijdenbesluit voior winkels bevorderen vóór hij' démis- sionair wordt, zoodat het op 1 Januari 1930 in werking kan treden. Op dien datum zullen ook in werking treden het transportarbeidersbesluit en de algemeene maatregel betreffende de toonkunstenaars in bioscopen. Ook zal spr. de landbouwarbeidswet indienen. Spr. is niet van plan een wijlziging voor te stellen in de samenstelling van den Hoogen raad van Arbeid. Eén zetel is toegekend aan ieder der voornaamste vak centrales; de rest der zetels is verdeeld naar evenredige vertegenwoordiging. De minister begrijpt niet het verwijt van den heer Danz,, dat de conventie van Washington niet zou geratificeerd worden omdat de werkgevers een voorsprong wil len behouden. Nooit heeft spr. uit werk geverskringen gehoord, dat Nederland wat den arbeidstijd betreft een voorsprong heeft. Het is voor spr. nog niet zeker, dat Duitschland zal ratificeeren. Het lidmaat schap van den Volkenbond brengt niet mede, dat men alles moet ratificeeren w,at in Genève wordt vastgesteld. Den heer Westerdijk antwoordt de minis ter, dat er "andbouwkringen zijn, die de Kamers van Koophandel zeer waax- deeren. Den heer v. S. Hoeven antwoordt spr. dat het vraagstuk van den invloed, dien het uitbreidingsplan oefent op de ont eigeningsprocedure niet zoo gewichtig is, dat- het dadelijk z.ou moeten worden ge regeld in een afzonderlijk wetsontwerp. Deze kwestie wil spr. regelen in een wijziging van de woningwet, waarvan het voorontwerp vertraging heeft ondervon den. 1 rj(, i Spr. bestrijdt met kracht het betoog van den heer Wibaut. De normen heeft spr. verruimd, de mimmumkosten ver hoogd. Het beginsel van den heer Wibaut is, dat de overheid den arheider een toeslag moet geven voor zijto. woning. Spr. denkt daar anders over. De overheid mag niet suppleeren wat de arbeider aan loon te kort komt. De begrooting werd vervolgens z.h.st. aangenomen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1929 | | pagina 1