No. 162 Vrijdag 12 April 1929 43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDRIKSE&Co's BANK-GOES
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
^8
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 April vervallen
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Binnenland
Directeur-Hoofdredacteur;
R. ZUIDEMA.
Bureau; Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.; Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUI J, L. Burg. Tel. no. 259,
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
Naargeestige dwang.
Zoo noemde indertijd „Het Volk" de
van Antirevolutionaire zijde gevoerde ac
tie om tot beperking van den treindienst
op Zondag te komen.
Een tweetal motieven werd aangevoerd
om dezen „naargeestigen dwang" te be
strijden.
In de eerste plaats moeten zij, die de»
Zondag als uitgaansdag beschouwen gele
genheid hebben om zich naar hartelust
te verplaatsen en verder moest ook rekes-
ning gehouden worden met de financiëele
uilkomsten van het spoorwegbedrijf. Men
moet ze maar proeven, zoo heette het
toen, do A.-R. bezuinigers.
Op dezelfde lijn ligt wat nu dezer da
gen weer in hetzelfde blad geschreven
werd over den veerdienst op Breskens.
Als daar, zooals onlangs gebeurd moet
zijn, een Franschman is, die op Zondag
een extra boot verlangt, dan moet voli
gens het roode orgaan, aan dien eisch
worden voldaan. Men moet toch het
Vreemdelingenverkeer bevorderen 1
Het is weer de oude redeneering: niet
het beginsel, maar het belang moet den
doorslag geven.
Als de belangen in het spel komen,
dan moet aan den eisch van het be
ginsel het zwijgen worden opgelegd.
Het groote bezwaar van socialistische
zijde tegen de Antirevolutionairen en de
door hen gevoerde politiek is, dat zij zich
door hunne principes laten leiden.
Met dit optreden van de Socialistische
pers mogen rekening houden zij, die mee-
nen, dat men den Christus als Heere en
Koning kan belijden en tevens achter
het roode vaandel marcheeren.
Maar hiermee mag ook rekening gehou
den worden door hen, die niet aflaten
de A.-R. partij van ontrouw aan hare
beginselen te beschuldigen.
Was dat inderdaad het geval, de Anti
revolutionairen zouden niet voortdurend
van bekrompenheid en onverdraagzaam
heid worden beschuldigd, omdat zij voor
alles rekening houden met hun beginsel.
Was dat het geval beschuldigingen als
van „naargeestigen dwang" zouden ach
terwege blijven.
V Niet allen koks...
Het zijn niet allen kofcs die lange mes
een dragen.
Niet een ieder, die over bepaalde onder
deden van een begrooting een woordje
mee kan spreken, is daarom nog geschikt
cxrni een leidende positie in het parlement
in te nemen.
Dat heeft gisteren d« heer de Muralt
bij de behandeling van de Waterstaats-
begrooting tot zijn schade ondervonden.
De heer de Muralt was over hét optre
den van den Minister van Waterstaat
zeer ontevreden.
Speciaal diens houding ten opzichte
van de onbewaakte overwegen en dé
reorganisatie van den Waterstaatsdienst
had zijne ontstemming gewekt. Over dit
laatste verklaarde hij in navolging van
Wat de N. R. Ct. dezer dagen schreef
met dezen Minister zelfs niet meer te
willen spreken.
Vermoedelijk omdat verschillende van
zijn grieven pok bij andere leden instem
ming vonden, meende de heer de Muralt
pu eens finaal met dezen Minister te moe
ten afrekenen.
Hij vroeg stemming over de begrooting
met de klaarblijkelijke bedoeling den Mi
nister, zóoal niet aan den dijk te zetten,
dan toch een lesje te geven, dat hem
nog lang zou heugen.
Maar de bom barstte verkeerd.
De heer de Muralt had de stemming
in de Kamer verkeerd aangevoeld.
En het gevolg was, dat niet de Minister,
maar de man die zich de leider van de
oppositie waande, een gevoelig echec
leed.
De begrooting werd met slechts drie
stemmen tegen 'aangenomen, zelfs zijne
politieke vrienden lieten den heer de
Muralt alleen staan.
Het eenige gevolg van het minder geluk
kige optreden van den heer de Muralt
Was, dat de Minister een votumvan
■vertrouwen kreeg, van veel meer.botoeke-
nia dan wanneer hoofdelijke stemming
nchtorwego was gebleven.
Nieuwe koude.
Nadat in Duitschland het weer in de
laatste dagen «enigszins lente-allures had
aangenomen, is opnieuw in het geheele
rijk de temperatuur sterk gedaald.
Er komen nieuwe koude luchtstroomen
naar Duitschland. Bijna overal waren de
temperaturen 1 of 2 graden boven nul
wat een zeer groote overgang is als men
weet, dat Dinsdag in West-Duitschland
nog temperaturen van 15 tot 16 graden
en in Midden-Duitschland van 10 tot 13
graden gemeten werden.
Zeer slecht weer is het in Zuid-West
Duitschland, waar zeer veel regen valt.
Overal komen ook weer nachtvorsten
voor, Voornamelijk in Silezië, Pommeren,
Saksen, Hessen-Nassau, Hannover en in
het Noorden van het Rijnland. Op de hoog
gelegen plaatsen in het Duitsche midden'
gebergte vriest het weer.
Opsporing van ide Ballongroep van Ida
„Ifalia".
De Italiaansche ingenieur Albertimi, dia
het vorig jaar een hulpexpeditie vooi
de Italia langs de kust van Spitsbergen
heeft geleid, heeft volgens een telegram
nit Milaan aan de Vossische Zeitung,
een nieuwe expeditie uitgerust, ten einde
sporen te ontdekken van de Langa-groep,
die na de schipbreuk van de Italia met
het omhulsel van den ballon is weg
gedreven. De expeditie zal zich aan boord
begeven van een Noorschen walvisch-
vanger. De bemanning van het schip zal
bestaan uit Noren, die de Poolstreken
kennen. De voor de expeditie noodige
geldmiddelen zijn te Milaan gecollecteerd.
Deze collecte bracht meerdere millioenein
lire op. De expeditie zal zich nog in den
loop van deze maand op weg begeven.
De besprekingen 'der deskundigen.
De Fransche bladen verwachten alge
meen, dat morgen de crediteuren van
Duitschland tot overeenstemming zullen
zijn gekomen. Wat de cijfers betreft,
meestal wordt als aanvangsbetaling 1.7
milliard, mark en na verloop van 37 jaar
2.4 milliard genoemd; gedurende 21 vol
gende jaren moet Duitschland dan weer
1.7 milliard betalen, doch volgens de
Temps staan ook andere mogelijkheden
open. De Intransigeant schrijft, dat de
geallieerden reeds tot een accoord zijn
gekomen.
Neiderkndsche bloemen op de Parijsche
markt.
Een medewerker van l'Oeuvr© vertelt
in zijn blad van den bloemenverkoop1 in
de Hallen te Parijs, die voor de kweekers
groote bezwaren meebrengt, en brengt
daarbij ook den aanvoer van bloemen
uit Nederland ter sprake. Hijl zegt daarbij
dit:
Wanneer de Nederiandsche bloemencul
tuur, ondanks de drievoudige bemoeiliji-
king door den wisselkoers, het ontbreken
van steenkolen en de transportkosten,
thans op de Parijsche markt de rcfl speelt
van prijs-regelaar, dan komt dat uitslui
tend door de volmaaktheid van haar me
thoden van productie, distributie en pro
paganda.
In stede, zoo vervolgt l'Oeuvre, van te
Londen het funct'oneeren van de peper
munt-automaten in de stations van den
ondergrondschen spoorweg te gaan be'stu-
deeren. of de knoopen van de uniform
der tram-conductrices te Kopenhagen,
moest het Parijsche gemeentebestuur lie
ver de reis naar Aalsmeer ondernemen,
den zetel van de Bloemen-Beurs. Het zou
daarvan met zoodanige inlichtingen terug-
jkeeren, dat wel niemand hun zou kun
nen verwijten voor deze gelegenheid uit
de gemeentekas te hebben geput.
Dalend geboortegetal in Engeland.
In 1924 bedroeg het aantal geboorten
in Engeland en Wales '18.8 (per 1000
van 'de bevolking), in 1925 18.3, in 1920
17.8, in 1927 16.6.
De Registrar-General waarschuwt thans
dat, indien er niet spoedig een verbetering
in het geboortegetal intreedt, de bevolking
moet jgaan afnemen.
In zijn verslag schat hijl dat om de be<-
volking in haar tegenwoordigen omvang
te handhaven, een geboorte-getal van on
geveer 19.5 noodig is.
Duurte te Partf*.
Uit de cjjfers, dozer dagea door het
ministerie van arbeid verstrekt, blijkt, dat
het leven te Parijs zesmaal zoo duur
is als in 1914. Vóór den oorlog kostte
een verseh ei tien centiem; op hetoogen-
blik is de prijs 80 of 90 centiem. Pro
ducten als wijn zijn véél, veel duurder
dan vóór den oorlog, wat verwondering
wekt, wanneer men bedenkt, dat bijv.
verleden jaar de wijnopbrengst veel groo-
ter is geweest dan het verbruik. En ar
tikelen als tafelwater zijn zoo duur als
gewone wijn.
De Belgische Fr oint partij.
De Frontpartij heeft haar verkiezings
programma bekend gemaakt. Dit komt
in hoofdzaak hierop neer:
„Afwijzing van de onafhankelijkheids-
feesten 1939. Strijd tegen de in uitzicht
gestelde nieuwe „Uuion Sacrée"-regeering
van liberalen, katholieken en socialisten.
De Frontpartij eisctht verder o.m. zelf
bestuur voo-r de Vlaamsche gewesten, ver
spreiding van de Nederiandsche taal en
Cultuur, vervanging van alle niet-Vlaam-
sche rechters, leeraren, officieren, amb
tenaren, enz. in het Vlaamsche land, door
Nederlandschsprefcende Vlamingen, volle>-
dige politieke-, financieels en administra
tieve amnestie, volledige vernederlanid-
sching van de universiteit te Gent, de
handelshoogeschool te Antwerpen, de ko-
lonial hoogeschool en het hooger insti
tuut voor schoone kunsten, vermindering
op tenminste de helft, van de legerore-
dieten, diensttijd van zes maanden, Vlaam
sche legerdivisies met het Nederlandsch
commandotaal.
Voorts wordt geëischt op-zegging van
het geheime Fransch-Belgische accocrd
en zelfbeschikkingsrecht der bevolking
van Eupen en Malmédy.
Stede,!» van meer dan één millioen
i'nwoners.
De nieuwste Worlds Almanak geeft 34
steden met meer dan 1 miljoen inwoners.
Do cijfers van de Amerikaan,sche steden
zijn van 1927 en '28, die van de Europee-
sche meestal van 1927 en die van de Azia
tische van nog ouderen datum, behalve
de Japansche. Absoluut juist zijn ze dus
niet.
0-ok hangt het er veel van af welke
voorsteden wèl, welke niet tot de stad
worden gerekend. Dat kan reusachtig
schelen.
Het lijstje ziet er als volgt uit: (cijfers
in millio-enen).
<N iq iq tH co tfsj <N wo <N
(5*3 v-t tH tH r-t T-l rH r-t vri i
£3
vO
O
Sb
:<D
•B*
3
üfl(
ftp s 'ss
.2 g J3 .3 ftp
OfcWao.eöSi*!
vrt Tft G*3 Y"*l T—I
S*D C® «i v-i -rd ri rd rd
03
00 t—i -r-d t—I CO (Ml t—I r-d CO vO
t- M H H H H rl '-i O.
r-d r-d i
3
X3
Ê3 q
w e
ÈP jS
O cj H «3
Milaan is de eenige stad boven de
900.000 inwoners, maar daarna vo-lgen
(in duizendtallen) Liverpool (850), Madrid
en Barcelona (810), Ro-me en Amsterdam
(780) en Manchester 750. Eenige Chinee-
sche steden hebben voorts nog onbe
trouwbare getallen van ,_8/4 tot 1 miljoen.
Korte berichten.
Berichten over het gebrek aan ver-
bruiksartikelen in de Oekraine luiden
zeer ongunstig; er zou in .het geheel
geen rijst, mais, suiker, boter, thee, kof
fie, vleeschwaren, ook geen kleeding, ga
rens, schoenen enz. te krijgen zijn.
De rivier Torets, in het Zuid-Rus
sische district Artemofsk, is plotseling
tengevolge van den ijsgang buiten 'haar
oevers getreden en heeft een peeks dor
pen en twee fabrieken bij Konstantinofka
onder water gezet. Veel vee is verloren
gegaan. De overstrooming breidde zich J
zeer snel uit. De vluchtelingen z(jn in I
de omliggende steden in schouwburgen J
on bioscopen ondergebracht.
Frankrijk wordt dit voorjaar, na
den winter van langdurige droogte, ge
weldig door boschbranden geteisterd. Nu
weer meldt een bericht uit Bordeaux,
dat er in de Landes 1500 H.A. bosch
door brand zijn vernield.
Reuter meldt uit Tokio, dat blijkens
een officieel bericht zeven adelborsten
gedood en dertig andere gewond zijn,
tengevolge van een ontploffing aan .boord
van een mijnenlegger bij oefeningen in
de buurt van de vlootbasis Jokosoeka.
Men telt op dit ©ogenblik 43 doo-
den en waarschijnlijk meer dan 100 ge
wonden tengevolge van den tornado in
Noord-Arkansas. De redders verwachten,
dat zij nog meer lijken zullen vinden
onder de puinen in afgezonderde neder
zettingen.
In een voorstad van Chicago deden
vijf gewapende bandieten onder bureau
tijd een inval in het bankiershuis Lamont.
Met geweren hielden zij de beambten en
de klanten, die zich op dat oogenblik in
het gebouw bevonden, in bedwang en
stalen 15.000 dollar. Het gelukte hun met
den buit te ontkomen.
Volgens het Journal des Débats is
de verkoop van de te Rome verschijnende
Italiaansche bladen de Impero en Tevere
in geheel Frankrijk verboden.
Twee Italiaansche watervliegtuigen
welke in de nabijheid van het Augusta
vliegkamp manoeuvres uitvoerden, zijn op
een hoogte van 100 M. met elkaar in
botsing gekomen en naar beneden ge
stort. De inzittenden van beide vliegtui
gen, een luitenant en drie manschappen,
zijn allen omgekomen.
De politie van Lissabon heeft in
een ijzergieterij 1000 niet gevulde bom
men ontdekt. In verband hiermede, zijn
2 officieren en 12 onderofficieren ge
arresteerd.
In Mecklenburg-'Strelitz is een re-
geeringscrisis uitgebroken, daar de be
grooting met 18 tegen 16 stemmen ver
worpen is. De sociaal-democratische
staatsminister von Reibnitz, heeft daar
op zijn ontslag genomen.
Donderdagnacht heeft het flink ge
sneeuwd in het centrum van België.
Op verschillende "plaatsen was "het
treinverkeer onderbroken .en ondervon
den ook de telefonische en telegrafische
verbindingen vertraging door het feit, dat
verschillende telefoonpalen 'door het ge
wicht van de sneeuw omver werden ge
rukt.
DE FINANCIEELE BETREKKING TUS-
SCHEN RIJK EN GEMEENTEN.
Het Nederl. Correspondentie-bureau in
Den Haag meldt
Wij hebben aan den minister van fi
nanciën gevraagd, of hij als juist be
schouwde de cijfers, dezer dagen in een
adres van het bestuur van de Vereeniging
van Nederiandsche gemeenten overgelegd
omtrent de uitkomsten voor eenige ge
meenten van het aanhangige ontwerp in
zake de gemeente-finaiiciën.
De minister antwoordde -ons, dat hij
die cijfers niet als juist besichouwde.
De uitkomsten, die hem deze week zijn
overgelegd door de betrokken afdeeling
van het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek die voor een deel berusten
op opgaven van bovengenoemde vereeni
ging ontvangen en voor een deel op
eigen gegevens, en die overigens zelf
standig zijn bewerkt vertoonen voor
de meeste der betreffende gemeenten een
geheel ander beeld.
Ter toelichting wilde Zijne Exc. zich
bepalen tot de beide gemeenten, die in
meergemeld adres er net donkerst uit
zagen, ml. Stiphout en Wehl, die volgens
het adres resp. 247 en 268 opcenten op
de gemeentefondsbelasting zouden, moe
ten heffen.
Naar de berekeningen van het Centraal
Bureau zal, indien uit de personeele be
lasting evenveel wordt gehaald als thans
de hoofdsom bedraagt plus de tegen
woordige opcenten, Stiphout kunnen vol
staan met 52 ea Wehl met 78 opcenten.
De minister verklaarde niet te kunnen
nagaan, waar de fout ligt in de bereke
ning van het bestuur. Omtrent Stiphout
heeft liy wel eenig vermoeden, in ver
band met een fout, die hg eenigea tyd
eleden aantrof in een, berekening', uver
gemeente hem overgelegd door het
Binnenland.
De Zondagsdienst Vlissingen-Breskena.
Vragen van mr Adriaanse.
De Eerste Kamer nam de Waterstaats-
begrooting aan en is aan die van Ar
beid beg onnen.
Het oud-Kamerlid Juten overleden.
Memorie van Antwoord op het electrici-
teits-ontwerp.
Weekkaarten op de spoorwegen.
De zeemilitie met ziekenverlof.
Jubileum ds A. Scheel© te Kapelle.
Buitenland.
Nieuwe koude in Duitschland.
De betalingen door Duitschland aaa de
geallieerden.
Dalend geboortecijfer in .Engeland.
Centraal Bureau, en welke fout bij na
vraag hem bleek afkomstig te zijn van
de bovengenoemde vereeniging. De fout
bestond hierin, dat het „verlies", geleden
door het vervallen van de opcenten, op
de personeele belasting tot een nog hoo
ger bedrag stond uitgetrokken dan de
„winst", verkregen uit de hoofdsom dier
belasting plus opcenten tezamen. Der
gelijke abuizen, zeide de minister, kun
nen bij de hanteering van een groot aan
tal cijfers uiteraard gemakkelijk voorko
men. Intusschen is waarschijnlijk mede
doordat door de vereeniging op de basis
van deze vergissing is doorgewerkt, het
onjuiste getal opcenten voor Stiphout ver
kregen.
Zijne Excellentie zeide ten slotte, dat
waarschijnlijk nog deze week het aantal
opcenten op de fondsbelasting, dat ge
heven zal moeten worden, indien uit de
personeele belasting evenveel gehaald
wordt als de hoofdsom bedraagt plus
de tegenwoordige opcenten, voor alle ge
meenten aan de Kamer zal worden mee
gedeeld. Er zijn van de ongeveer 1100
gemeenten ongeveer 30, waarbij dit getal
boven da 8 zou moeten uitgaan; voor
elk van die 30 gemeenten geldt intus
schen, wat op blz. 42 van het verslag
der commissie van voorbereiding, in het
antwoord der regeering wordt gezegd, dat,
voor zoover in bepaalde gemeenten een
iets Ijoogere opbrengst uit de verterings
belasting niet zal kunnen worden ge
mist, daartegenover gewoonlijk staat een
zóó gunstig verschil tussehen wat tot.
dusver aan gemeentelijke inkomstenbelas
ting betaald werd en wat voortaan aan
fonidsbelasting plus opcenten zal ver
schuldigd zijn, dat het surplus aan te be
talen verteringsbelasting hierbij vnjjwel in
het niet zinkt". Ook dit zal tegelijker
tijd met cijfers worden toegelicht.
Rl|k er» Gemeenten.
De heeren Oud en Ebels hebben op
het wetsontwerp, houdende herziening
van. de financiëele verhouding tussehen
het Rijk en de gemeenten en wijziging
van eenige bepalingen der Gemeentewet
twee amendementen ingediend, strekken
de:
le. de voorgestelde garantiebepaling en
limiet voorloopig slechts te doen gel
den voor het eerste vijfjarig tijdvak;
2e. de gemeentefondsbelasting te doen
heffen volgens het voor de Rijksinkom
stenbelasting geldend tarief.
Staatsrekening over 1926,
Verschenen is een nota van den mi
nister van Financiën omtrent den afloop
van het dienstjaar 1926.
In de Millioenennota ingezonden 15
Sept. 1925, zjjn de uitgaven voor 1926
geraamd op f 644.411.264.81, de midde
len op f 595.468.945.30; tekort
f48.842.319.51.
De uitgaven bedroegen in werkelijkheid
f 688.552.062.99Vado middelen grachten
op f728.861.825.98i/*.