No. 158
Dinsdag 9 April 1829
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDRIK8E Co's BANK - GOES
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contrèle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
KING pepermunt
ALLE
per 1 April vervallen
worden verzilverd door
D irecteur- H oofd redacteur:
R. ZU1DEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TbI. no. 259,
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers f0.05
Prijs der AdvertentiBn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Tegenstrijdig.
Mr Fock, wijl wezen er gisteren op-,
heeft in de algemeene vergadering van
den Vrijheidsbond de verwachting uitge
sproken, dat de rechtsche partijen bij de
straks te houden verkiezingen in de min
derheid zullen komen.
Men mag er zich van overtuigd hou
den, zeide hiji.
Dat klinkt nogal stellig en beslist.
Maar toch schijnt 't dat het bijl Mr F ock,
om met Vader Brakel te spreken, nog
meer een wenschen was, dan een
dadelijk g e 1 o o v e n.
Immers, onmiddellijk na deze stellige
uitspraak volgde een breed betoog om
aan te tonnen dat het herstel van de
oude coalitie al zeer weinig waarschijnlijk
moet worden geacht en dat bij de recht
sche partijen een behoorlijke basis voor
samenwerking ontbreekt.
Ten overvloede werd hieraan nog toege
voegd, dat het niet noodig is daarover
langer te spreken, omdat het al zoo
vaak afdoende "werd aangetoond.
Dat is ietwat tegenstrijdig.
Het is „onweerlegbaar" aangetoond, dat
de coalitie geen bestaansrecht meer heeft.
Bovendien mag men zich „overtuigd hou
den" dat de rechtsche partijen in de
minderheid komen.
En dan toch nog een breede bestrijding
van de coalitie!
Mr Fock schijint er ondanks al zijin
stellige verklaringen nog niet gerust op
te zijn.
Wat men wenscht gelooft men graag,
maar uit alles blijkt, dat de leider van
den Vrijheidsbond nog volstrekt niet ge
looft wat hijl zoo vurig wenscht.
Het parlementaire stelsel.
De leider van den Vrijheidsbond heeft
in zijne openingsrede van de algemeene
vergadering een waar loflied gezongen
op het parlementaire stelsel.
Welke moeilijkheden zich ook mogen
voordoen, het parlementaire stelsel moei
worden gehandhaafd en hoog gehouden.
„De democratische richting, welke in
ons parlementair stelsel ligt, zullen wij
niet prijs geven. In de praktijk mogen
er bezwaren zijn, en de praktijk moge
nu niet in alle opzichten beantwoorden
aan hetgeen wij wenschen, alle menschem-
werk! is onvolmaakt, en wij moeten de
moeilijkheden overwinnen, welke zich nü
eenmaal voordoen. Het parlementaire stel
sel, wat men ook daarvan moge zeggen,
gaat ver boven al wat men anders zou
willen voortbrengen. Al mocht het dit
maal nog niet zoo zijn, wij' zullen in de
toekomst weer komen tot een Regeering,
die voortkomt uit en steunt op een meer
derheid in het parlement, al zal die meer
derheid dan wel altijd zijn een combinatie
van twee of meer partijen en al zal
men ten aanzien van de homogeniteit van
een Ministerie dus niet zulke strenge
eischen stellen als yro-eger het geval was."
In het licht van deze uitspraken be
zien is merkwaardig wat Mr Fock omtrent
een eventueel rechtsch Kabinet opmerkte.
Immers hij wees er op1, dat een samen
gaan van Roomsch en Rood zeer on
waarschijnlijk is te achten. En met recht.
En een andere combinatie wist hjj ook
niet aan te geven.
Daaruit zou dus moeten volgen dat dan,
temeer waar ten aanzien van de homo
geniteit van een Ministerie niet zulke
strenge eischen mogen worden gesteld als
vroeger het geval was, een combinatie
van de rechtsche partijen als natuurlijk
en gewenscht werd beschouwd.
Maar dat wenscht de leider van de
liberale staatspartij in geen geval.
Boven het behoud van het parlemen
taire stelsel, gaat bijl hern het breken
van het rechtsche bewind.
Dat is het eerste en het voornaamste.
Daaraan mag en moet tenslotte alles
worden opgeofferd.
Het is wel merkwaardig, dat een zoo
groot man als Mr Fock de dingen zoo
klein kan zien.
Het suikervraagstuk te Genive.
De 28ste zitting van het Economisch
Comité is gisteren te Genève geopend. Dr
Ernst Trendelenburg, de voorzitter, ver
geleek het suikervraagstuk met het steen-
kolenprobleem en merkte op, dat in beide
industrieën de moeilijkheden het gevolg
zijn van verstoord evenwicht tusschen pro
ductie en consumptie. De consumptie van
suiker neemt echter van jaar tot jaar toe,
terwijl het steenkolenverbruik stationnair
blijft. Het verbruik van suiker ging vóór
den oorlog met -drie pet. vooruit, thans is
de vermeerdering 4 pet. De meeste des
kundigen zijn nu van meening, dat het
verbruik de productie-overschotten binnen
korten tijd zou kunnen absorbeeren, in
dien gedurende enkele jaren de productie
gestabiliseerd werd. Hierover zullen de
producenten onder elkaar verder beraad
slagen. De Volkenbond zal zich geheel bui
ten deze onderhandelingen moeten hou
den. Het Economisch Comité -zal in zijn
Julizitting een rapport over het suiker
vraagstuk uitbrengen na kennis te hebben
genomen van het resultaat der bijeenkomst
van -deskundigen op het gebied der beet
wortelcultuur, die binnenkort zal worden
gehouden en waarvoor in overleg met het
internationaal land-bouwinstituut te Rome
-deskundigen zullen gekozen worden uit de
voornaamste produceerende landen, waar
onder Nederland.
Scheepsramp in de Adriatische Zee.
Het Russische stoomschip „Una" is ten
gevolge van den storm, -die in de Adriati
sche zee woedde, op drift geraakt en tegen
de rotsen van het eiland Pago geslagen.
Het schip brak middendoor. De geheele
hemanning, bestaande uit 37 koppen,
grootendeels Russen, is omgekomen. Tot
dusver zijn vijf lijken gevonden.
Een nieuwigheid op diplomatiek gebied.
Als attaché voor sociale aangelegen
heden aan het Duitsche gezantschap te
Brussel is benoemd -dr Martin Ebel. Deze
zal belast zijn met het bestudeeren der
Belgische sociale aangelegenheden en het
volgen der sociale actie en der arbeiders
beweging in dit land.
Deze benoeming is ongetwijfeld een
nieuwigheid op diplomatiek gebied. De
Belgische socialistische bladen hopen dat
de Belgische en ook andere regeeringen
dit voorbeeld spoedig zullen volgen.
Noodweer in Midden-Iialië.
Tengevolge van het ongunstige weer, dat
in Midden-Italië heerscht, zijn alle tele
foonverbindingen tusschen Milaan en Ro
me en tusschen Milaan en Florence ver
broken. Ook het spoorwegverkeer is ver
broken. Een sneltrein, -die in Milaan moest
binnenloopen, is onderweg blijven steken.
Verder zijn alle uit Rome naar Milaan rij
dende treinen op het station Fasso tenge
volge van het breken van electrische
stroomleidingen blijven steken.
Bom In een postkantoor.
Bij het schoonmaken van de bureau's
van het postkantoor te Albany vond de
portier onder een tafel een doos, die er on
schuldig uitzag en „aan gouverneur Roo
sevelt" was geadresseerd.
Toen hij de doos opraapte, ontstond
daarin een sissend geluid. De portier riep
een agent, die het verdachte pakket ter
stond onder water stopte.
Bij een onderzoek der deskundigen bleek
dat het pakket een hom bevatte, voorzien
van een uurwerk, om de hom na een be
paalden tijd te doen ontploffen.
De onrust In Brifsch-Indië.
Aan de „B. Z." wordt uit Delhi gemeld,
dat gisteren in de wetgevende vergadering
toen de zitting geopend was en de voorzit
ter opstond, om voor het vol bezette huis
het woord te voeren, twee hommen zijn
geworpen, waarvan er een voor den minis
ter van financiën sir George Schuster te
recht kwam en ontplofte.
Enkele leden van de vergadering wer
den gewond. De politie arresteerde twee
mannen, die bommen èn revolvers bij; zich
hadden.
De vergaderzaal bood een verschrikke-
lij'ken aanblik. Tal van afgevaardigden
waren gewond en bloedden hevig. Drie re-
geeringsbanken waren totaal vernield.
Een rood pamflet, getiteld „Het Hin-
doestaansch socialistisch republikeinsch
leger" werd gelijk met de bommen de zaal
in geslingerd.
Korte berichten.
De hoofdcommissaris van politie te
Rotterdam, de heer A. A. Sirks, maakt
deel uit van een delegatie der internatio
nale politie-commissie, die op uitnoodi-
ging van den Volkenbondsraad zal deel
nemen aan de internationale conferentie
tot bestrijding der valsche munterij, die
vandaag te Genève geopend wordt.
Een groep van 50 Engelsche gym
nasiasten is van Southampton over Ham
burg naar Berlijn vertrokken om het be
zoek van Duitsche gymnasiasten aan Lon
den in Mei 1928 te beantwoorden.
Aan de Dalmatische kust woedde
Zondag een orkaanachtige sneeuwstorm.
Vele telefoon- en telegraaflijnen werden
vernield. Op de baan Agram-Split bleef
een personentrein in de sneeuw steken en
kon eerst na verscheidene uren worden
vrijgemaakt, daar ook de hulptrein in de
sneeuw was blijven steken.
De Russische volkscommissaris Lit-
winof is op reis naar Genève te Weenen
afgestapt. Hij was vergezeld van zijn echt-
genoote en secretaris en werd ontvangen
door den Sowjetgezant te Weenen.
De Hongaarsche politie heeft een
tweetal communisten gearresteerd, die
sinds de communistische revolutie reeds
verscheidene jaren gevangenisstraf -heb
ben uitgezeten en -die onder -de landarbei
ders van de -dorpen en stadjes in de Hon
gaarsche laagvlakte een wijd vertakte, ge
heime organisatie hebben gesticht.
Het water in het overstroomde ge
bied van Tasmanië -daalt, maar de toe
stand van de slachtoffers der overstroo
ming blijft vreeselijk. In het enkel district
van Launceston zijn 4500 menschen dak
loos.
Hooge Raad van Arbeid.
De Hooge Raad van Arbeid heeft in zijn
dezer dagen onder lei-ding van prof. dr W.
H. Nolens gehouden vergadering adviezen
vastgesteld omtrent de vereenvoudiging in
de organisatie van de openbare organen,
belast met de uitvoering der so
ciale verzekering, en omtrent het
voorontwerp van een Landbouwar-
b e i d s w e t.
Het eerste advies heeft betrekking op
het rapport, dat de commissie van deskun
digen (zoogenaamde commissie-Van IJs-
selsteyn) op voorstel van de Bezuinigings
commissie omtrent dit onderwerp heeft
uitgebracht.
In dat advies heeft de Raad in de eer
ste plaats stilgestaan bij de vraag, of het
gewenscht is dat -de Ra-den van Ar
beid min of meer hun zelfstandigheid
verliezen en vervangen worden door af-
deelingen van de Rijksverzekeringsbank.
Een meerderheid in den Raad beant
woordt deze vraag bevestigend.
Eenige leden echter hebben voorbehoud
gemaakt. In de eerste plaats hebben deze
leden bevestigend gestemd, uitgaande van
de op dit oogenhlik zeer waarschijnlijke
onderstelling, dat de nieuwe Ziektewet zal
worden ingevoerd in zulk een vorm, dat
aan de Raden van Arbeid slechts een be
scheiden taak op het gebied der ziektever
zekering wordt toegedeeld. In de tweede
plaats werd het voorbehoud gemaakt, dat
de gereorganiseerde Rijksverzekerings
bank niet een zóó machtig lichaam zal
worden, dat zij aan -den groei van het naar
het oordeel van de leden, die hier aan het
woord waren, hetere stelsel der bedrijfs
verenigingen in den weg zal staan. In de
derde plaats moet de medezeggenschap
van werkgevers en werknemers bij de lo
cale uitvoering der verzekering, -die door
de degradatie der Ra-den van Arbeid tot
afdeelingen van de Rijksverzekeringsbank
zal verloren gaan, worden opgevangen
door de meerdere centrale zeggingsmacht
dier groepen in de Commissie van Toe
zicht.
Wordt -dit -drievoudige voorbehoud ech
ter niet gemaakt, dan beantwoordt een
meerderheid in den Raad de gestelde
vraag ontkennend.
Bovendien spreekt een groote meerder
heid als zijn oordeel uit, dat het gewenscht
is, dat er aan het hoofd van de Rijksver
zekeringsbank één directeur komt te
staan. Boven de directie van de Rijksver
zekeringsbank moet, naar de meenin-g van
den Raad, een niet-amb'telijke Raad van
Toezicht komen. Deze zou, naar het oor
deel van een aantal leden, tevens belast
kunnen worden met het toezicht op de
particuliere organen, die tot het mede-
uitvoeren der verplichte sociale verzeke
ring worden toegelaten.
Vrijwel eenstemmig acht de Hooge Raad
van Arbeid een Landbouwarbeids-
wet in den geest van het aanhangig ge
maakte voorontwerp wenschelijk, doch hij
geeft bovendien in overweging, de bescher
ming ook uit te strekken tot volwassen
mannen en in het voorontwerp eveneens
een maximum-arbeidsduur op te nemen,
mits -die regeling getroffen worde in -den
geest van het advies, -dat de Hooge Raad
van Arbeid in 1922 over het voorontwerp
van een door minister Aalberse bij den
Raad aanhangig gemaakte Landbouw-
arbeidswet heeft uitgebracht.
Uitvoer van vee naar België.
De invoer van herkauwende dieren in
België is weer toegelaten langs de tol
kantoren Esschen (Station en liorp1), de
Clinge (Station en Dorp), en Paal (Kem-
seke).
Het telefoonverkeer met Indië.
Gedurende Maart zijn met Indië gevoerd
95 uitgaande en 173 inkomende gesprek
ken.
Van de spreekcel te Amsterdam uit
zijn in totaal gevoerd met Bandoeng 15,
Semarang 8, So-erahaja 38 en We-ltevrede-n
41 gesprekken. Vo-or 's Gravenhage- waren
de cijlfers resp1. 27, 18, 30 en 46; voor
Rotterdam 2, 6, 9 en 7 en voor Utrecht
5, 5. 7 en 4.
Gemiddeld per werkdag 11 gesprekken
gevoerd, tegen 10 in Februari. De ver
houding van het uitgaande tost het inko
mende verkeer was als 11.8.
De afsluiting van de Zuiderzee.
De minister van waterstaat heeft be
noemd to-t vo-orzitter der commissie, welke
de regeering met betrekking tot de van
de betrokken provincies in verbond met
de afsluiting van de Zuiderzee te vorderen
bijdragen van advies zal moeten dienen,
ir. J. W. Albarda, lid der Tweede Kamer,
te 's Gravenhage.
I Bjj de bereiding van
worden geen kunstmid»
delen toegepastvam
daar de fjjne, origineels
smaak.
EEN LANDBOUW-UITVOERWET.
Een sympathiek wetsontwerp.
Het „H'dbl'd" noemt het een zeer sym
pathiek wetsontwerp, dat thans bet de
partement van Binnenl. Zaken en Land
bouw -eindelijk beeft verlaten.
„Het is algemeen bekend, dat onze
uitvoer van land- en tuinbouwproducten
buitengewoon belangrijk is en in den regel
ongeveer dezelfde waarde vertegenwoor
digt als die der voortbrengselen van onze
nijverheid. Voor deze laatste moet echter
een grooter bedrag aan grondstoffen wor
den ingevoerd dan noodig is voor de bo-
dem-produ-ctie.
Om een enkel cijfer te noemen, bren
gen wij in herinnering, dat de waarde
van onze ruwe bodemproductie de laat
ste jaren veilig op H/i milliard gulden per
jaar gesteld kan worden. Hiervan wordt
ongeveer één derde gedeelte uitgevoerd,
een waarde vertegenwoordigende van on
geveer 800 mil-lioen gulden. Vooral is de
uitvoer van tuinbouw-voortbrengselen
reusachtig toegenomen. Aan versche
groenten, fruit en vroege aardappelen
werd in de jaren 1926, 1927, en 1928
uitgevoerd voor een bedrag van r$sp. 60,
70 en 85 millioen gulden. Brengen wij
ook de ingemaakte groenten en de vruch-
tenpulp in rekening, dan komen wij voor
1928 op een bedrag van zelfs bijna 100
milli-oen gld. Vergeleken met 1927 steeg
de waarde van onzen tuinbouwexport dus
met 25 pCt. en in vergelijking met 1926
zelfs met ruim 40 pCt.
Deze enkele -cijfers geven eenig denk
beeld van de beteekenis, welke de b-o-
demprodu-ctie heeft voor een land als het
onze, met zijn sterk toenemende bevol
king en zijn slechts klein delfstoffen-
bezit.
Toch is deze ontwikkeling niet van zelf
gekomen. Harde arbeid op het gebied
van de teelt en den afzet der producten
is noodig geweest om het zoover te bren
gen, en nog voortdurend bedreigen onzen
export van bodemv-oortbrengselen geva-
Binnenland.
Gemeenteraad van Middelburg.
Een conflict in het houtbedrijf.
Zjn de verdachten van den moord te
Giessen-Nieuwkerk onschuldig veroor
deeld?
De postbegrooting voor 1929.
De Hooge Raad van Arbeid .over - de
vereenvoudiging der sociale verzekering
en de Landbouwarbeidswet.
Het Kamerlid Krijger burgemeester van
Ierseke
De vorstschade aan de aardappels.
Buitenland.
Een aanslag op gouverneur Roosevelt?
Een bomaanslag op de wetgevende ver
gadering van Britsch-Indië.
Noodweer in midden-Italië.
ren, gevaren die eerder grooter dan klei
ner worden.
In de laatste jaren n.l. is de mede
dinging op de voornaamste internatio
nale markten van bodem-voortbrengselen
en met name van tuinbouw-producten
niet weinig verscherpt. Verschillendelan
den zijn zich gaan toeleggen op de teelt
van aardappelen, groenten en fruit. Daar
naast zijn andere staten, welke tot dusver
tot onze beste afnemers bebooren, bezig
zich zooveel mogelijk van den invoer
uit den vreemde onafhankelijk te maken.
Bjna al deze landen hechten groote waar
de aan den goeden naa.m van het voor
uitvoer of voor de binnenlandsche markt
bestemde product. Om die reden hebben
zij een keur op verschillende bodemvoort
brengselen ingesteld. Voor zoover deze
controle wordt uitgeoefend door een pri-
vaatrechteljk instituut, is zij in den regel
gedekt door het gezag van de regeering.
Het gevolg van een en ander is, dat
de markt thans veel ruimer voorzien is
dan een aantal jaren geleden en de af
nemers vee-1 meer keuze he-bhen dan
vroeger. Vanzelfsprekend dus dat deze de
voorkeur geven aan producten, afkomstig
uit landen we-lke de hoogste waarborgen
geven, daar ziji o-p die wijze beter kun
nen voldoen aan de vraag van de ver
bruikers. Want ook deze zijn veel cri-
tischer geworden en stellen steeds hoo-
gere eischen aan de hoedanigheid, de
sorteering en de verpakking van het af
te leveren product.
Geen wonder dus, dat ook hier te lande
rekening is gehouden met de bovenge
noemde veranderingen, welke zich de laat
ste jaren op het gebied van den afzet van
land- e-n tuinbouwvoortbrengselen bezig
zijn zich te voltrekken.
De instelling van onze do-or het rijk
erkende boter- en kaascontrole is alge
meen bekend. Voorts kwam door samen
werking tusschen het „Centraal Bureau
van de Veilingen" en eenige handelaren-
organisaties in den loop- van 1924 het
Uitvoer-Co-ntrole-Bureau vo-or Groenten,
Fruit en aardappelen, bijl verkorting U.C.B.
genoemd, tot stand. Voor "bacon bestaat
iets dergelijks nog niet.
De leemte, dat van regeeringswege geen
maatregelen genomen 'kunnen worden te
gen den uitvoer van ondeugdelijke pro
ducten ondeugdelijk in hoedanigheid,
gewicht, sorteering of verpakking heeft
zich in de kringen der tuinders en bona
fide exporteurs dan ook hoe langer hoe
sterker doen gevoelen. Het is dus vol
komen verklaarbaar, dat in die kringen
krachtige stemmen zijn op-gegaan o-m te
komen to-t een wet waaraan de- minister
van 'landbouw de bevoegdheid kan ont-
leenen, den uitvoer te verbieden van die
bodemvoortbrengselen, welke niet aan be
paalde eischen beantwoorden.
Aan dit verlangen heeft de minister ge
volg gegeven door indiening thans van
een wetsontwerp inzake „voorschriften be
treffende het waarborgen van bepaalde
eigenschappen .of hoedanigheden van uit
gevoerde voortbrengselen van het land
bouw-, tuinbouw-, veeteelt- en zuivelbe
drijf."
