RHEUMATIEK
Wat er deze week voorviel.
Het Zeeuwsche hoekje.
Verrassende genezing
van een 80-jarige vrouw
na 10 jaren smartelijk lijden»
IN VIER WEKEN GENEZEN.
L>o stille week was inderdaad in som
mige opzichten stil. De Kamers der Sta-
ten-Generaal vergaderden niet. De Tweede
rust uit van de Ziektewet-vermoeienissen,
en de Eerste verzamelt kracht om straks
verder te gaan met den begrootings-
arbeid.
Andere vergaderingen zijn er echter in
deze stille week in massa gehouden. Spe
ciaal in de landbouwwereld was het on
rustig. Al is de veldarbeid, begunstigd
door heerlijk voorjaarsweer, in vollen
gang, de Zeeuwsche landbouwers von
den toch tijd om èn als Z.L.M. èa als
aandeelhouders der Coöp. Suikerfabriek
Zeeland te vergaderen.
En daarvoor was zeker reden. De crisis
in de suiker-industrie brengt de rentabili
teit van den bietenverbouw ernstig in
gevaar. Vandaar, dat de alg. vergadering
der Z.L.M. met alg. stemmen zich ver
klaarde vóór het wetsvoorstel-v. d. Heu
vel tot steun aan de suiker-industrie.
De aandeelhouders der Coöp. Suiker
fabriek „Zeeland" namen het belangrijke
besluit de door hen te telen bieten te
verkoopen aan en te laten verwerken
door de coöp. fabrieken te Dinteloord
en Zevenbergen en de eigen fabriek te
Bergen op Zoom dus stop te zetten.
Ook in de financieele wereld kwam
en roering door het besluit der Neder-
landsche Bank om haar disconto met
niet minder dan 1 pCt. te verhoogen.
Ongetwijfeld zal deze verhooging in de
geldwereld haar nasleep hebben.
De voornaamste buitenlamdsche gebeur
tenissen roleveerend, herinneren wij eerst
aan de verkiezingen in Italië gehouden.
Democratisch gaat het daar niet toe. Aan
den uitslag dezer verkiezingen kan men
dan ook geen groote waarde toekennen
en het is daarom geen wonder dat Mus
solini met een groote meerderheid uit
de bus is gekomen. Hij zit nog steeds
vast in het zadeL
Anders is dit met zijn collega in
Spanje: Primo de Rivera. Deze schijnt
zijn baantje moe te zijn en wil wel op-
stappen.
In Frankrijk is generaal F.och, de be
roemde maarschalk uit den jongsten oor
log, met veel pracht en praal begraven.
In deze week overleed daar nog oen
hakend generaal, u.l. Sarrail.
In China houdt men zich weer maar
eens onledig met oorlogvoeren. Dat schijnt
daar een geliefkoosde bezigheid te zijn.
Wie kan er uit den toestand daar wijs
wordon
BRIEVEN UIT HET LAND VAN
CADZAND.
XXXIII.
Het daghet in den Oosten.
Aardenburg levert mij deze) maal weer stof
voor een brief. En als het over Aardenburg
gaat, lijkt mijn bü'opscihriftHet daghet in
den Oosten, al heel vreeimd, want het leek er
op, of het in dit stadje jnet zijn roemrijk
verleden, nooit meer dagen zou. Maar nu
daagt, het toch. Tenminste het wordt gehoopt,
dat het geen droombeeld is.
Het groote verdeelingspian, waarover jk in
het nummer van 3 Maart 1928 reeds schreef,
als het eenige redmiddel, en waarvan ik in
het nummer van 1 November berichten kon,
dat er over gepraat werd, is der verwezenlij
king nabij. Het is een bijzondere dag ge
weest, de dag van 15 Maart 1.1. Wie Aarden
burg zoo'n beetje kent, en weet van al de
twisten en vijandschap der laatste jaren, zou
zijn oogen niet hebben kunnen gelooven, als
hij een kijkje had kunnen nemen in de
Raadszaal op dien datum.
Daar zaten toch aan de groote U-vormige
Een stille weak, die niet stil
was. De crisis in de suikerbie
tenteelt. De „Zeeland" stop
gezet.
Een vroege Paschen, dit jaar. Het kan
bijna niet vroeger, want de allervroegste
datum is 22 Maart.
We hebben nu de z.g.u. stille week
achter den rug. De stille week! Het mocht
watl Overdag en 's avonds, het krioel
de van de vergaderingen: van Gemeente
raden, landbouw-maatschappij, aandeel
houders van een suikerfabriek, maar ook
Christelijke winterlezingen, ja, ik geloof
zelfs, dat de kerkeraden niet eens het
voorbeeld hebben gegeven, door deze
week niet te vergaderen!
Het leven is zoo gejaagd. De vergader
machine kan geen week .worden stopgezet.
Nu, in de stille week niet en straks
in de Paaschweek niet. Er staan dan
tal .van landelijke vergaderingen en con
gressen op het program. Het kost zelfs
moeite, om m het hartje van den zomer
z'n vacantia zóó te regelen, dat men geen
vergaderingen 'behoeft te verzuimen.
Oudtijds was de Stille Week een week,
waarin men zich voorbereidde voor den
morgen der Verrijzenis. Onze vaderen
zeiden, dat deze week er een wezen'
moest van „droefheid en van zelfbeproe
ving, van strenge onthouding en zelfkastij
ding, een week „waarin de Gemeente er
het hoogste vermaak in zou stellen, om
het bloedig lijden en sterven van haar
Bloed-Bruidegom aandachtelijk te overwe
gen en daarin verstandiglijk te bemerken
de hoogte en lengte en breedte van Zijn
vurige liefde." Men hield zich bezig met
de lezing van gewijde boekjes als van
Borstius e.a. In sommige Gemeenten
zweeg in de stille week het orgel en
werden de kerkklokken niet geluid. Dat
zwjjgen van die klokken begon den
tafels broederlijk bijeen de gemeenteraad', de
regentencolleges van gast- en weeshuis, de
armbesturen der Ned. Herv., der Roomsch-
Kath., der Doopsgezinde, en der Geref. Kerk,
een goede 30 man, om te beraadslagen over
het groote verdeelingspian, dat een week te
voren aan de verschillende college's was toe
gezonden.
Als lichtend doel, heel in de verte, de rust
en de vrede in het stadje. Daar is dien avond
lang en breed beraadslaagd. Daar is het plan
van alle kanten bekeken, daar is onder de
meesterlijke leiding van Mr. Blaupot ten Cate
tot bij het middernachtelijk uur gewerkt. Hier
een scherp hoekje een beetje afgerond, daar
een stukje bijgelijmd, maar de hoofdbeginse
len van het plan bleven onaangeroerd, waren
trouwens weken te voren door de afgevaar
digden van de verschillende gezindten vast
gesteld.
In hoofdzaken komt het plan hierop neer.
Eerst wordt vastgesteld, waarom het doel, dat
gast- en weeshuis beoogen, beter wordt na
gestreefd door de verdeeling, dan dat zij blij
ven bestaan, zooals thans.
Daarna de wijze van verdeeling. De arm
besturen van de Ned. Herv., de Roomsoh-
Kath., de Doopsgezinde en de Geref. Kerk
zullen een deel krijgen, evenredig aan de
aantallen leden, die zij volgens de registers
van den Burgerlijken Stand hadden op 1 Ja
nuari 1928, terwijl het Algemeen Armbestuur
medepart voor hen, die niet aangesloten zijn
bij een Kerk, of die aangesloten zijn bij een
Kerk, waarvan in Aardenburg geen organi
satie is.
Verder wordt geregeld, hoe de Commissie
zal samengesteld zijn, die het plan volgens
de aangegeven regelen zal uitvoeren en de
commissie van Beroep, die geschillen, die
onverhoopt zouden kunnen ontstaan, zal be
slechten.
Verder is vastgesteld, dat' de goederen niet
mogen worden vervreemd, een en ander on
der toezicht van Ged. Staten van Zeeland,
en dat de opbrengst moet besteed worden
voor de on- eq minvermogenden van Aarden-
burg.
Na een tot in onderdoe!en afdalende be
spreking is toen dichtbij het middernachtelijk
uur gestemd. En nu is het mooie, dat ALLEN
(zet dit kapitaal, zetter 1) dat ALLEN, zonder
één uitzondering, hebben vóórgestomd. Dat
verschillende personen over kleine gevoelig
heden zijn heengestapt en het algemeen be
lang in het oog houdend, hun voor deden
hooren. En daarom heb ik boven mijn brief
durven schrijven: Het daghet in den Oosten.
Nu is het woord aan Gedeputeerde Staten
van onze provincie. De beslissing is ook
voor hen niet gemakkelijk. Er zijn bezwaren,
natuurlijk, de zaak is diep ingrijpend. De be
zwaren van juridische® gard zijn door den
rechtskundige wel opgelost, maar ik lees bv,
zoo juist in de N. Rott. Crt een bezwaar
van den Rijksarchivaris in Zeeland, uit oud
heidkundig oogpunt, en hij geeft een weg
aan, die mogelijk tot een pplossing zou kun
nen leiden, met behoud van de inrichtingen.
Maar de weg, die hij aangeeft, behoud van
de inrichtingen en verdeeling van de opbreng
sten, naar verhouding van de aantallen aan
geslotenen bij de verschillende godsdienstige
richtingen, is, voor wie Aardenburg kent, een
lapmiddel. Dan gaa.t Aardenburg over enkele
jaren weer opnieuw vechten-, dan is bij elke
verkiezing weer opnieuw de inzet, wie de
baas in het gasthuis zal zijn, welke verpleeg
ster er zal ko-men, welke concierge, welke bar
bier, welke schoonmaakster. Al de personen-,
die een andere oplossing voorstaan, dan de door
de vergadering, de groote vergadering, laat
ik ze zoo noemen, aangegevene, .kent niet
de mentaliteit, zooals die tot nu toe in Aar
denburg is. De heeren van- Gedeputeerde Sta
ten kennen die wel, en zullen weten, dat de
aangegeven weg de eenige is, die kan leiden,
neem ,die moet leiden tot een afdoende
oplossing. Het spreekwoord zegt, dat alle we
gen naar Rome leiden-, maar hier leidt er
slechts één weg naar toe, en die gaat rechtuit.
Woensdag voor Paschen. Want, zoo ver
telde men, „op 'dien Woensdag heeft Ju
das zich bij- de Overpriestei s gemeld met
zijn vraag: Wat wilt ge mij geven, en
ik zal n Hem overleveren."
In die stille week was er vaak groote
soberheid bij- de maaltijden. Dikwijls werd
op Goeden Vrijdag gevast.
Niet alleen op dien Goeden Vrijdag,
maar meermalen in die week, werden in
de kerken we-ekdiensten gehouden, waarin
gesproken werd over het lijden van den
Heiland.
En nu? Ik zeide het reeds, het leven!
was nog gejaagder dan anders, uitgezon
derd dan voor vele onderwijizers(essen)
die reeds Woensdag of Donderdag hun
Paaschvacantie aanvingen en voor de le
den der Tweede Kamer, die hun Paasch-
verlof reeds vorigen Vrijdag deden ingaan.
Aan de groote massa, ook van de
Christenen, zal deze week wel zonder
meer zijn voorbijgegaan, behalve dan dat
op Hen Goeden Vrijdagavond (drukbe
zochte?) kerkdiensten zijn gehouden. Ver
reweg de meesten zullen zich wel niet
uit hun bezigheden hebben hunnen los
maken.
Ik dweep allerminst met dien „go-eden,
ouden tijd", maar op dit punt geloof ik
toch niet, dat we vooruit zijn gegaan.
Ik las dezer dagen, dat een MiddeJ-
burgsch predikant in een lezing had ge
zegd, dat organisatie zonder meditatie
nief goed is. Welnu, indien ooit, dan
was zeker in de stille week gelegenheid
voor meditatie geweest. Ze zou ons ge
sterkt hebben bij den organisatiearbeid.
Van het vereenigingswerk schreef ik
hierboven reeds. Het legde beslag op
veler gedachten, tijd en krachten.
Een kwestie en ik moet nu wel
weer komen tot de alledaagscha dingen
die veel stof opjoeg, was de crisis
in de suikerindustrie.
Ik hoop daarom, en ik weet, dat ik spreek
in den geest van alle leidende personen in
Aardenburg, dat Gedeputeerde Staten zullen
doen, wat toch zeker ook naar hun meening
de beste weg ia om £e komen tot een betere
verhouding in Aardenburg.
Eerst als gast- eo weeshuis weg zijn, dan,
maar dan ook alléén, is het voornaamste
rtruikelblok weggenomen en kan er weer rust
somen, waar onrust heerscht, vrede, waar
niets dan twisten zijn.
En daar komt bjj, dat de belangen van
on- en minvermogenden vee! beter gediend
zijn met die verdeeling, dan zooals het nu
is Het gasthuis, het oude troetelkind van
Aardenburg, kost schatten geld, en zal, wan
neer het ingericht zou worden naar de eischen
des tijds, nog veel meer kosten; al die gelden
kunnen veel beter door rechtstreeksche zorg
aan de onvermogenden besteed wordem. Die
genen in Aardenburg, die tegen het plan zijn,
en heit zijn er weinigen), zijn belanghebbem-
len, wie het onmogelijk is, een klein persoon
lijk nadeel voorbij te zien en het oog te
richten op het groote, algemeene belang, waar
het hier alleen over gaat.
Maar alle leidende personen geven in rustig
vertrouwen deze zaak nu ter beslissing aan
t et college van Gedeputeerde Staten, weten-
<-e, dat zij zullen in het oog houden, in de
i erste plaats het belang der on- en minver-
i wgendem, maar dan ook het lichtende doel,
!.i de veirte, de rust en vrede in het de
laatste jaren zoo fel beroerde stadje Aarden
burg.
ELECTR1FICATIE VAN DE MIDDEN
GROEP.
Op 19 dezer werd te Goes een vergat-
dering gehouden van burgemeesters en
Wethouders der gemeenten van de Mid
dengroep ter bespreking der electrifica-
tie. Aanwezig waren vertegenwoordigers
der Colleges van Burgemeester en Wet
houders der gemeenten, met uitzonde
ring van die van Heinkenszand, Kruinin-
gen, Waarde en Wissekerke.
Voorzitter: de burgemeester van 'sHee-
renhoek.
De voorzitter wilde beginnen met een
mogelijk misverstand uit den weg te rui
men. Uit het feit, dat de Raad zijner
gemeente het bekende besluit nam, zou
men geneigd zijn te concludeeren, dat Spr.
nu ook enthousiast is voor dit besluit. An
deren zullen denken, dat Spr. de initiatief
nemer is. Beide meerlingen zijn foutief.
Het Raadslid Monheere nam onverwachts
het initiatief na het voorlezen van de
bekende circulaire der P. Z. E. M., waarin
medegedeeld werd dat deze N.V. hef.
bedrijf der Societé Anomyme, enz. te
\lissingen had overgenomen en dat
slechts bij uitzondering van de gemeenten
een garantie zon gevraagd warden. De
heer Menheere had intusschen in de pers
gelezen, dat voor Goes eene andere
stro-omprijsregeling zou gelden dan voor
de overige ge-mecnten, in de midden
groep. Dit acht hij verkeerd en daarom
stelde hij den llaad voor de bekende
motie aan te nemen. Dit voorstel is niet
door Spr. verdedigd, hij1 heeft er zich even
tegen verzet, omdat zijns inziens het nog
te vroeg was voor een dergelijk besluit,
maar moet eerlijk bekennen de draag
wijdte van dit besluit toen nief direct ge
vat te hebben. Had hij dit wel, dan had hij
zeer zeker den Raad geadviseerd met het
nemen van dit besluit te wachten tot
dat door hem of door B. en W. nadere
gegevens bij de P. Z. E. M. waren in
gewonnen.
In het besluit van 's Hee-renhoek wordt
ook gevraagd de inwoners van buiten
de kommen gelijk te stellen met inwoners
in de kommen der gemeenten. Dit betee-
kent, dat voor de eerstgenoemde geen
garantie gevraagd mag worden. Naar spre
kers meening is de P.Z.E.M. hierin niet
vrij, immers, het crediet toegestaan bij
het Statenbesluit is verlengd onder voor
waarde, dat wanneer perceelen buiten
de kommen van electriciteit werden voor
zien, dit alleen mocht, wanneer de renta
biliteit voor den bouw der benoodigde
netten door garanties verzekerd zij. De ge
lijkstelling van de inwoners buiten de
kommen met inwoners binnen die kom
men zal in strijd zijn met genoemd Staten
besluit.
De vaststelling der tarieven is nog niet
geschied. Dit eischt veel arbeid, studie en
veel besprekingen. Laten wij nu niet door
liet voeren eener actie dezen arbeid en
die studie bemoeilijken of onmogelijk
maken.
Sprekers persoonlijke meening is, dat.
het besluit van den Raad van 's Heeren-
hoék voorbarig is en de electriciteits
voorziening van de middengroep eerder
achteruit zet dan vooruit.
Het Raadslid Menheere geeft zijn ver
wondering te kennen, dat de Burgemees
ter van 'sHeerenhoek van meening ver
anderd is. Dit is zeker wel hiervan het
gevolg, dat hij elders zijn licht is gaan
opsteken en daardoor zeer beïnvloed.
Spr. acht deze vergadering niet voor
barig, maar zeer noodzakelijk, omdat ais
de electriciteit er eenmaal is, protest
niet meer baten zal. Hij vindt het zeer
onbillijk, dat de plattelandsgemeenten
meer zouden moeten betalen dan Goes.
Hij wijst op een paar bedrijven te Hein
kenszand, die ook zullen werken met de
electriciteit en waarom moeten deze nu
meer betalen dan de bedrijven in Goes.
Spr. geeft zijn spijt te kennen, dat de
Burgemeester van Heinkenszand niet aan
wezig is.
De Burgemeester van Kortgene zegt,
dat de Gemeenteraad van Kortgene geen
adhaesie heeft betuigd aan het raadsbe
sluit van 's Heerenhoek, omdat een der
gelijke actie een spoedige totstandkoming
der electriciteitsvoorziening in den weg
staat. Hij vindt den prijs van 45 ets niet
te hoog en acht het voornamer, dat de
electriciteit komt.
De Burgemeester van Wemeldinge geeft
insgelijks als reden van niet adhaesie-be-
tuiging door den Raad zijner gemeente
op: voorbarigheid van het besluit Hij
gaat echter met den heer Menheere mede,
wanneer deze zegt, dat het onbillijk is
de stad voordeeliger prijzen aan te bie
den dan het platteland. De Provincie
heeft de electriciteitsvoorziening aan zich
getrokken en zij wil de diverse gemeenten
van licht voorzien; het is wel voordee
liger een groote- gemeente aan te sluiten
dan een kleine, maar dan zou meer
onderscheid nog moeten gemaakt wor
den tusschen een groote gemeente, minder
groote, kleine en zeer kleine gemeente.
Het zal billijker zijn, wanneer de lasten
gelijkelijk worden gedragen en door alle
gemeenten een gelijke prijs betaald wordt,
zooals dit is bij de waterleiding. Hij- acht
deze vergadering toch -wel no-odig, opdat
de gemeenten gezamenlijk hunne belan
gen dan kunnen voordragen.
Het is nu te laat o-m nog met andere
wenschen voor den dag te ko-men, maar
spr. had gaarne tot stand zien komen een
verlichtingsmaatschap-pij, die alle gemeen
ten èn van electriciteit èn van gas zou
voorzien hebben.
De heer Menheere is van meening, dat
hier in deze vergadering een commissie
moet benoemd worden die met de P. Z.
E. M. zal onderhandelen. Wellicht dat
dan de prijsregeling anders kan worden.
Da burgemeester van Wemeldinge ziet
het nut van een commissie niet in: de
eisch „prijs zooveel en anders willen
we geen licht" gaat niet. Dus zit er
anders niets op, dan het bestuur der
P. Z. E. M. te smeeken om even veel te
mogen betalen als Go-es.
Spr. geeft 'toe, dat Go-es in een an
dere positie staat dan wij. Als Goes zich
Kon niet gelooven, dat er een middel bestond.
Nu door mij
Probeer mijn Behandeling Gratis.
Weinig lijders kunnen erger zijn dan Mej. E. P. Mullie-Hlrt
te Cadzand. vóór mijn behandeling was. Tien Jaren leed zij
aan Ischias (Heupjicht) en Spierrhcumatick in dc beenen. Met
uitzondering van een vreeselijk strompelen door de kamer,
waaraan zij geketend was, was van beweging geen sprake meer.
En nu 7 Lees hetgeen zij schrijft!
wIk heb het genoegen U te berichten» dat ik geheel
hersteld ben. Ik gevoel niets meer. Ik heb nooit kunnen
gelooven, dut er een middel voor Rheumatlek en Jicht kon
bestaan, doch dc ondervinding heeft mij anders geleerd.
Zooolti U weet, ben ik tachtig jaar, doch gevoel mij een
geheel onder mensch. Ik zal Uw middel, dat ieder lijder
gerust kan gebruiken, ten zeerste aanbevelen."
Mijn gratis aanbod*
Laat ieder lijder die dit leest, om een gratis 10 dagen
voorraad dezer merkwaardige behandeling schrijven. Het
geval van Mej. Mullie-Hlrt bewijst, dat er geen te ernstig
is om door deze behandeling genezen te worden. De Heer
Arthur Richards, in wiens privé-laboratorlum zij gevonden
werd. zegt» „Ik zal niet rusten alvorens ik ieder lijder aan
Rheumatlek. Ischias, Jicht, Knobbeljicht of eenige andere
Urinezuurziekte de gelegenheid gegeven heb mijne Behandeling
gedurende 10 dagen op mijn kosten te beproeven."
Hoe dit aanbod aan te nemen.
Zend noch geld, noch postzegels. Zend eenvoudig Uw naam
en adres met de woorden: „Gratis Voorraad", per 10 ets.
briefkaart, waarna de 10 dagen Gratis Behandeling, te zamen
met verklarende Brochure en de beschrijving van meerdere
wonderlijke genezingen, U per keerende post franco zal bereiken.
Adresseer; Mr. Arthur Richards»
Room 914
50, Gray's Inn Road, a 12
London, W. C. I. Engelaȣi
Porti naar Engeland Brief kaart 71/2 ct. Brief 121/2 ct.
zelf van electriciteit zou mogen voorzien,
zou de prijs 30 cent per K.W.IJ. zijn.1)
Zoodoende is Goes met de P. Z. E. M.
overeengekomen, voor dienzelfden prijs
aangesloten te willen worden.
De heer Menheere zegt, dat hier van
smeeken geen sprake- is: het is ons recht
gelijkstelling met Goes te vragen.
De burgemeester van Schore is het
eens met den heer Menheere. Wij moe
ten niet vragen om gunsten, maar om
rechten: alle gemeenten ponds-pondsge
wijze dealen in de lasten.
De heer van 't Westeinde, wethouder
van 'sH. Abtskerke acht een commissie
niet noodig. Alle of de meeste gemeenten
zijn hier vertegenwoordigd. Hij is er voor,
dat hier een besluit genomen wordt en dit
aan de P. Z. E. M. wordt medegedeeld'.
Hij verklaart zich tegen niet-gelijkstelling
met Goes.
De heer Menheere vindt een commissie
hoogst noodig: hij- is van meening, dat
aan het bestuur der P. Z. E. M. het
verloop dezer vergadering moet medege
deeld worden en dat daarna met het be
stuur door de commissie onderhandeld
kan worden.
De voorzitter wil nogmaals mededea-
len, dat een definitieve regeling nog niet
bekend is, dat Go-es ook rechten kan
doen gelden op go-edkoopere prijzen. Im
mers, wanneer de kosten gemaakt vo-or
de electriciteitsvoorziening van Goes en
die van de overige gemeenten moesten
worden teruggevonden door middel van
do prijzen, dan zo-u zeer waarschijnlijk
het prijsverschil gro-o-ter zijn dan 15 cent,
gesteld, dat dit verschil werkelijk ge
maakt wordt.
Spreker wil de opmerking van den heer
Menheere, waarin deze zij-n verwondering
te kennen geeft over de veranderde
zienswijze van hem spreker beant
woorden met de mededeeling, dat hij
natuurlijk zeer gaarne go-edkoopere tarie
ven heeft vo-or de gemeenten buiten Go-es
wie wil deze tenslotte niet maar
iets anders is, of deze actie, welke ge-
Dit is onjuist, naar wij meenen. De
prijs zou slechts f 0.25 zijn. Red.
de uitkeeiïng voor de bieten veel te laag
is, maar dat is niet aan het beleid van
het Bestuur, doch aan de ongunstige
omstandigheden te wijten. Stop-zetting van
da fabriek zou beteeke-nen kapitaalver
lies. Wanneer het eenmaal daartoe geko
men zou zijn, zou het gevaar dreigen,
dat ze niet meer in werking kwam en
daalde .haar waarde. Het Bestuur zocht
de oorzaak van het prijsverschil met an
dere fabrieken hierin, dat de leden van
„de Zeeland" te weinig bieten leverden.
Daardoor drukken de exploitatie-kosten
te zwaar op dat kwantum bieten. Het Be
stuur noemde de actie van de boven
bedoelde leden „een aanval o-p de fa
briek, die, wanneer ze slagen zal, de zaak
voor altijd zal nekken".
En toch besloot de zeer druk bezochte
aandeelhoudersvergadering in dien geest.
De fabriek zal in de a.s. campagne niet
draaien en de statuair voorgeschreven!
hoeveelheden bieten zullen aan „de Din
teloord" worden verkocht tegen een prijs,
die f3 hooger is, dan de leden dezer
fabriek zelf voor hun bieten ontvangen.
Nu was die aandeelhoudersvergadering
niet voor de pers toegankelijk en valt het
dus moeilijk voor den buitenstaander om
zich een o-ordeel over het verloop daarvan
te vormen. Maar zo-o van den buitenkant
bezien en vooral gelet op de overdui
delijke uitlating van het Bestuur, lijkt het
mij, dat dit een zware nederlaag heeft
geleden en dat de aandeelhouders hun
Bestuur geen vertrouwen meer schenken,
althans zijn leiding niet langer wenschen
te volgen.
Voor de vele werklieden, die in de Ber
gen op Zoomsche fabriek telken jare
een aardigen cent verdienen, is het geval
len besluit zeker te betreuren. Ook de
stad Bergen op Zoom. zal wel niet jui
chen over deze beslissing.
Ze is nu gevallen. Moge zs blijken te
zij-n in het financieel belang van. onze bie-
tenverbo-uwers. LUCTOR.
Zeeland, althans een zeer groot deel
van onze provincie, is nu eenmaal een
bietenland geworden. Dat is vooral in het
najaar door wie niet blind is, wel waar
te nemen. Maar die suikerbietenteelt is,
volgens sommige landbouw-autoriteitem,
niet rendabel meer. Er dreigt volgens
ben een ernstige crisis, die, als er geen
krachtige maatregelen genomen worden,
tot ernstige gevolgen, niet alleen vo-or
den landbouwer, maar ook voor den land
arbeider, den handel, de schipperij, enz.
zal leiden.
De voornaamste oorzaak van die crisis
is, dat in het buitenland de suikerindu
strie beschermd wordt en hier niet. Ne
derland kan de concurrentie niet vol
houden, en de boer krijgt zóó weinig
voor de bieten, dat de teelt daarvan
niet loonend meer is. Daarom moet de re
geering de suikerbietenteelt steun verlee-
nen (door middel van een productie
premie) en dient het initiatief-wetsvoor
stel van den heer Chr. v. d. Heuvel
te worden aangenomen.
Dat is in het kort het betoog, dat de
laatste weken en maanden in tal van
landbouwvergaderingen te beluisteren viel
en waarmee deze week de Zeeuwsche
Landbouw-Maatschappij, in algemeene
vergadering te Goes bijeen, haar instem
ming betuigde.
Het betoog is echter ook aangevallen,
o.a. in een brochure van den heer Van
Riemsdijk, den bekenden landbouw-redac-
teur eerst vain N. Rott. Ct. en later van
Telegraaf, door de Kamer v.'Ko-op-h. te
Amsterdam en door de Centr. Suiker-MijL,
de concurrente van de Coöp. Suikerfa
brieken, terwijl ook het gemeentebestuur
van Amsterdam zich tot de Tweede
Kamer heeft gewend m-et een be
strijding van het wetsontwerp-v. d. Heu
vel. Het is dan ook nog zeer de vraag,
of dit het Staatsblad zal bereiken.
Nu denk ik er niet aan, in mijn beschei
den hoekje in dit moeilijke vraagstuk,
dat onze Kamerleden wel geruimen tijd
zal bezig houden, partij te kiezen. Dat
valt ook niet gemakkelijk, als men ob
jectief van de p-ro's en contra's kennis
neemt.
Want ten nauwsto met deze kwestie
hangt samen de positie van "de Coöp.
Suikerfabrieken. Daaraan moest wel door
alle voor- en .tegenstanders van de be
scherming der suikerbietenteelt aandacht
geschonken worden. En daarover is veel
meer te zeggen, dan in deze rubriek
plaats zou kunnen vinden. En bovenge
noemde heer v. Riemsdijk, èn de Am-
sterdamsche Kamer van Koophandel èn
de Centr. Suiker-Mij. hebben op het fi
nancieel beleid der Coöp. suikerfabrieken
heel wat aan te merken, dat weer door
mannen als Welleman en Van Bommel
van Vloten krachtig wordt verdedigd.
Over een van die coöp. suikerfabrieken
in het bijzonder, en wel „de Zeeland" te
Bergen op' Zoom, waarbij: zoovele Zeeuw
sche landbouwers financieel zijn betrok
ken, is deze week ook veel te doen
geweest.
Het ging er om, -of deze fabriek vaor-
loopig zal worden stopgezet of niet.
Een groote groep van aandeelhouders
wilde meer geld van de bieten maken.
Immers, de bieten naar het buitenland
en aan de Centrale Suiker-Maatschappij;
geleverd, brengen meer op dan „De Zee
land" uitbetaalt. Bovendien vreesde deze
groep, dat de bietenprijs dit jaar nog wel
f3 lager zal zijn dan vorig jaar. Dat kon
zoo niet langer, meenden deze leden. Ze
wilden de fabriek maar stopzetten
voorloopig voor één jaar en de bieten
aan een ander verkoopen. Ze vonden
zulks wel jammer voor zoo'n mooi bedrijf,
maar de omstandigheden dwongen er toe.
Het verschil met Dinteloord, Puttershoek
en Sas van Gent is te groot. Deze fabrie
ken hebben toch ook te kampen met den
lagen suikerprijs.
Het Bestuur van zijn kant, erkende;, dat
