No. 149
Dinsdag 26 Maart 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDRIKSE Co's BANK- GOES
EERSTE BLAD.
/s.
V
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
li
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
IBANK-
EFFECTEN-
ASSURANTIEZAKEN
t nu, zooals
nte, die door
en voorschot-
>rdt geheven,
beleenen van
n de verzeke-
or vermoede-
nog de aan-
eleeningsrente
i slechts met
lat deze thans
innenlandsche
ig 25 Maart.
uur 1852 M.
amofoonmuziek.
rawer: Wat ik
mding zag. 8.00
ng, cither-gezel-
etsma. J. Goote
-9.00 Uitz. voor
federland", voor
;sboot voor de
010.00 Lezing
ivaartekracht".
Concert. De Mi-
iek. Luitkwartet
M. '8.35—11.10
H \Conoert. Klein
or en solisten,
ramofoonmuziek.
ag 26 Maart.
uur 1852 M.
Isdienstig half-
15—2.0Q en 5.30
-7.00 Duitsche
ging en gewijde
muziek.
.00—10.15 Mör-
cert. 2.00—2.45
foonmuziek. 3.00
iramofoonmuzielc
>n (piano, viool,
15—7.45 Engel-
0.35 Kerkdienst.
Concert. 1.20—
.50 Muziek. 8.05
9.20 Nieuwsber.
744 M. 12.50—
roert. 7.057.50
Orkestconcert.
!5 en 11.30 Gra-
rkest-conoert. 5.05
>rt. Kamer-orkest,
rkestoonoert. 6.50
concert.
nement.
eclame? Een
de N. C. R. V.
den is juist ge
enen Radio-bode
officieel allen op,
leving, waar een
n een petitionhe-
als „goede staats-
dat de A.V.R.0.
volle week op
;e omroepg.olf".
an, alsof dit pe-
bedoeld.
dan bij het volks-
>en er voor ons
dat da wat-Kap-
ral was aangeaio-
van ons yolk
indere weg open
schrift naar den
s er voor dit pe-
?rond.
tl is in de radio
jd naar billijkheid
ïg de Radio-raad
ter nog niet heeft
»or de vrijzinnige
landeel van den
tot klagen.
>pt een beslissing
ijkheid is, welnu,
egenwoordiging in
'n petitionnement?
essen en handtee.
ment zullen gezet
krantenpapier van
liet honderden en
rnn naam, of eens
tallooze kinderen
teekenen?
ïllen er niet tee-
oudingen niet den
ar.
nt srius is, wan-
5 bedoeld veel na-
voor propaganda
ep, dan beteekent
uaagd wordt zend-
>pvereenigingen te
:en linkschen om-
van den Omroep-
ladio Vereen, dan
schuwing om dit
kenen. Ons Chris-
n evenredig deel
ijd, een recht, dat
zieken en ouden
ook onder onze
weken onder een
-raag zal bereiken
Wij sluiten ons
wing van de N. C.
arat wat gevraagd
stuurt aan op een
Omroep mot den
V Mfi
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
7)eZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs'.
Per 3 maanden, franco per post. f3.-
Losse nummersf 0.D5
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 u
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 April a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nummers
gratis.
V Gelukkig Nederland.
Dooi de „Standaard" werd onlangs ge
wezen op het feit, dat door vrijzinnige
geesten in Frankrijk met schrik de gevol
gen van de toepassing hunner beginselen
ten opzichte van het onderwijs wordt ge
zien.
De neutrale school zegt het blad, stond
op den grondslag van volstrekte scheiding
tusschen het staatkundige en sociale leven
en de religie.
„Men hoog nog wel voor de moraal, die
zich had gevormd onder den invloed der
religie, maar maakte -die moraal „onaf
hankelijk."
De school zoude zoo een volk kweeken
zonder God, maar daarom juist vrij en ge
lukkig.
Het gevolg was een massa, verzonken in
het materialisme; wat te erger is, nu wij
een tijd van mechanisatie en rationalisatie
beleven, een tijd, gezet in het teeken van
den „chauffeur".
De massa bekommert ;zich niet meer om
de dingen der religie.
Maar velen onder de leidende geesten
worden beangst, nu zij de vruchten dezer
ontkerstening zien. Niet alleen de religie,
ook de hooggeloofde onafhankelijke mo
raal verdwijnt. 'Gemeld wordt, dat in het
nieuwe schoolprogram van den minister
van onderwijs het onderwijs in de moraal
reeds geheel is verdwenen.
En dit wekt te meer bezorgdheid waar
'het aantal communistische onderwijzers,
zooals wij reeds opmerkten, zeer sterk toe
neemt. Gewezen wordt op een artikel van
een communistisch onderwijzer, die daar
in o.in. zegt: wij zijn de heerschers en niets
kan onze kracht weerstaan. Onze actie
wint veld in weerwil van alle reactionair
verzet. Wij zijn nu reeds tienduizend man
sterk in de lagere school. Maar dit aantal
groeit dagelijks. Want elk jaar gaan er een
vierduizend oude onderwijzers heen en de
jongeren, die hun plaats innemen, staan
aan onze zijde. Zoo zullen wij binnen den
tijd van vier jaar dertig duizend man sterk
zijn. Wij zijn de meesters. Wij vormen de
kinderen tot wat wij willen en onze actie
zal zich niet beperken tot de lagere school,
maar tot de universiteit worden doorgezet.
Dit nu is, de feiten bewijzen het, geen
laoze bedreiging.
En daarom is het te verstaan, dat velen
vrijzinnigen de vrees em het hart slaat.
Nu wordt de schoolkwestie de meest be
angstigende kwestie.
De beginselen laat men niet varen. Maar
men beeft voor de vrucht.
En roept nu om religie".
Wanneer wij dit lezen en daarbij ook
letten op Duitschland, waar men ons land
benijdt om wat hier op het gebied van het
onderwijs bereikt werd, dan zeggen we:
wat is^ Nederland ook in dit opzicht een
gelukkig, een rijk gezegend land.
Gelukkig Nederland, waar men reeds
vroeg de onschatbare waardij van het
Christelijk onderwijs heeft ingezien.
Gelukkig Nederland, waar het -Christen
volk voor de zwaarste offers niet terug
deinsde toen het er om ging het -Christelijk
onderwijs tot bloei te brengen.
Gelukkig Nederland, waar, zij 'tdan na
jarenlangen strijd, de vrijheid van onder
wijs veroverd werd.
Gelukkig Nederland, waar de rechtsche
partijen tot het inzicht kwamen, dat er bij
alle verschil toch ook een basis was waar
op kon worden samengewerkt, ook ter be
veiliging van de Christelijke school.
Gelukkig Nederland, waar toestanden
als in Frankrijk, waar heel de volks jeugd
door de revolutiebeginselen in de school
vergiftigd wordt, onbekend zijn.
Gelukkig Nederland. Ook dankbaar Ne
derland?
Hoog water in Palestina.
De geweldige regens van den laatsten
tijd hebben verrassende gevolgen gehad.
Het meer van Genezareth is buiten zijn
oevers getreden, evenals de Jordaan.
Groote stukken van de oevers zijn door de
geweldige golvenkracht weggeslagen. Het
opgezwiepte water beukt tot tegen den
weg, -die de stad Tiberias met Caphar-
naum verbindt en men is verplicht ge
weest groote rotsblokken er tegen te kan
telen om een soort borstwering te vormen.
Langs de kust zijn tenten en woningen
door water en orkaan weggesleurd. Alle
verkeer in het laagste gedeelte van Tibe
rias is stop gezet -en de booten zijn op het
land getrokken. De pier is uit elkaar ge
slagen. Sedert menschenheugenis heeft
men hier zulk noodweer niet beleefd.
Betooging van Vlaamsche oud-strijders
te Brussel.
Zondag hielden de Vlaamsche oud
strijders te Brussel een betooging voor een
rechtvaardiger stelsel van dienstrente, de
gelijkheid van Vlamingen en Walen bij het
toekennen der invaliditeitsvergoeding en
tegen den oorlog. Talrijke muziekkorpsen
bevonden zich in den stoet, die, ten min
ste 15- a 20.000 deelnemers, met wappe
rende Vlaamsche leeuwenvlaggen en sug
gestieve spandoeken telde. Op sommige
dezer spandoeken werd aan de Konink
lijke belofte: „gelijkheid in rechte en in
feite", als-ook aan het feit dat 80 pet. der
Yzersoldaten Vlamingen waren, terwijl 'het
percentage der invaliditeitsvergoeding aan
de Vlaamsche en niet-Vlaamsche front-
militairen toegewezen, juist andersom
blijkt te zijn, herinnerd. Overal, langsheen
de groote boulevards, werd het Vlaamsche
Leeuw-lied gespeeld en door de oud-strij
ders met ontblooten hoofde medegezon
gen; nergens deden zich noemenswaardige
incidenten voor.
Uit de provincie, vooral uit het Walen
land, had de regeering vierhonderd bere
den gendarmen laten komen, terwijl ook
het garnizoen in de kazernes geconsig
neerd bleef.
Het smokkeldrama
voor de Amerikaansche kust.
De Engelsche gezant te 'New-York heeft
gisteren het officieels bericht van 'het De
partement van buitenlandsche zaken ont
vangen inzake het zinken van de Imalone.
De aangelegenheid, welke de openbare
meening in Amerika steeds meer bezig
houdt, wordt door de Engelsche en Fran-
sche diplomaten tezamen onderzocht, daar
de dooden van Fransche nationaliteit zijn.
Uit het relaas van den kapitein der Ima
lone en uit het rapport der kustschepen
volgt, dat het tot zinken brengen in volle
zee gebeurd is en nog wel tijdens een he-
vigen storm, zoodat het redden der schip
breukelingen met de grootste moeilijkhe
den gepaard ging.
In totaal zijn door de kustschepen 30
granaten afgevuurd; naar het schijnt is
door de Imalone niet teruggeschoten.
Bevoegde kringen te Londen meenen,
dat, indien de feiten van het tot zinken
brengen van de Imalone werkelijk zijn
zooals ze worden gerapporteerd, er werke
lijk aanleiding is dat de Engelsche regee
ring de zaak verder zou onderzoeken.
Mellon, de Amerikaansche minister van
Financiën, heeft medegedeeld, dat hij de
rapporten van de kustwacht over den on
dergang van de Imalone ontvangen had.
Hij zeide, dat het schijnt, 'dat de kust
wacht wettig gehandeld heeft en gerecht
vaardigd is in hetgeen zij deed.
Primo regeeringsmoede?
Primo de Bivera, de dictator van Span
je, deelde een nota mee aan de pers, waar
in hij zegt, dat hij zich physie'k niet sterk
genoeg voelt om den koning en het land'te
verzoeken hem hun vertrouwen voor een
nieuwe periode van 5 jaar te vernieuwen.
Ik hecht er daarom aan, zegt hij, om mijn
toebereidselen voor het opgeven'van de re
geering te bekorten, want het ergste voor
het land zou zijn om heen te gaan zonder
testament. Een dergelijke gebeurtenis zou
een groote verwarring teweeg brengen in
den geest van de burgers.
Weer een communistische samenzwering
te Sofia.
Naar bet Bulgaarsoh Telegraaf Agent
schap meldt, 'heeft de politie nu opnieuw
een communistische samenzwering ont
dekt, die betrekkingen onderhield met
Moskou. Een aantal lieden, waarbij een
commissaris van de Derde Internationale,
zijn gearresteerd. Deze man woonde onder
een valschen naam in de voorstad van
Sofia. Hij had groote bedragen in dollars
bij zich. De samenzweerders wilden pro
paganda voeren onder de studenten en de
arbeiders van groote ondernemingen.
De tocht van de Zeppelin.
Gisternacht om 6 minuten voor 1 uur is
bij een heldere maan, doch met iets mistig
weer de „Graf Zeppelin" gestart voor zijn
Oostersche reis. Het luchtschip kruiste
korten tijd boven het terrein van de opstij
ging en vloog vervolgens in de richting
Bazel.
De inwoners van Bazel werden gewekt
door het ronken van motoren. Te 2 uur 12
passeerde het luchtschip de Zwitsersch
Fransche grens.
Gisterenmorgen tegen tien uur bevond
de Zeppelin zich boven Marseille.
Bij den ingang van de hal werd een in
dringer ontdekt, die zich daar, ondanks
den stroomenden regen, schuil hield. Het
bleek te zijn de 20-jarige kellner Friedrich
Herzog uit de streek Salzberg, die acht
dagen geleden zijn betrekking had opge
zegd, omdat hij hoopte, als „blinde passa
gier" aan boord te kunnen komen.
Hët luchtschip kwam gistermiddag te
3 uur in het gezicht van Rome. Het kruiste
ongeveer 20 minuten boven de stad.
Het luchtschip werd, toen het boven
Rome verscheen, door talrijke vliegtuigen
omcirkeld en door de bevolking, die op de
terrassen der huizen stond, geestdriftig
begroet.
Uit Friedrichshafen wordt gemeld, dat
de Zeppelin zich om 5.45 u. 's middags bo
ven den Vesuvius bevond. Om 9.30 u. ver
liet het luchtschip het Italiaansche gebied
en zette koers boven de Ionische Zee in de
richting van Korfoe, waar het om 10.30 u.
passeerde.
De reis gaat over Zuid-Frankrijk, Italië
en Griekenland naar Palestina en dan ver
moedelijk over Constantinopel, Bulgarije,
Zuid-Slavië, Hongarije en Oostenrijk naar
Friedrichshafen terug.
Er zijn 28 passagiers aan boord, o.a.
drie ingenieurs van de werf, die de reis
medemaken om nieuwe ervaringen op te
doen. Voorts zijn er vijf zakken post, ieder
van 25 K.G. aan boord gebracht.
De reis zal vermoedelijk vier dagen
duren.
De verkiezingen in Italië.
De verkiezingen voor de „corporatieve
kamer" zijn Zondag in Italië gehouden.
Het kiesrecht in den „corporatieven staat"
wordt alleen aan „producenten" verleend,
waartoe dan gerekend worden de leden
van de corporatieve bonden van arbeiders
en werkgevers; zij die zeker bedrag aan
belasting betalen of zeker bedrag aan obli-
gatiën der openbare schuld bezitten; amb
tenaren en geestelijken. Met zorg zijn de
kiezerslijsten samengesteld.
Het kiesrecht zelf beteekent vrijwel niets.
Op de samenstelling van de Kamer oefent
de kiezer immers geen invloed.
Er wordt een lijst van candidaten opge
steld en de kiezer heeft niet anders te doen
dan zich voor of tegen deze lijst te ver
klaren.
Die lijst van candidaten wordt vastge
steld door den Grooten Raad der fascisti
sche partijde corporatieve Kamer
moet een volslagen fascistische Kamer
zijn, zoo is de bedoeling. In het nieuwe
Italië past geen oppositie. Zoo worden
dan door de fascistische organisaties en
instellingen candidaten aangewezen tot
een totaal van duizend en uit deze duizend
uitverkorenen kiest dan de Groote Raad
de vierhonderd Kamerleden, wier aanwij
zing de kiezers vervolgens hebben te be
krachtigen.
Wie zou hét durven wagen onder deze
toch alreeds zorgvuldig gezeefde kiezers,
om zich door een afwijzing van de lijst te
genstander van het fascistische regime te
verklaren?
Dat kan natuurlijk slechts een kleine,
zeer kleine minderheid zijn.
En aldus is het dan ook gisteren geko
men. Volgens den officieelen uitslag is de
lijst van door den groóten fascistischen
raad gestelde candidaten, met groote
meerderheid door de kiezers aanvaard.
Van de 9.650.570 kiezers zijn 8.650.740
ter stembus gegaan of 89.63 pet. Hiervan
hebben 8.506.576 kiezers zich voor de lijst
en 136.198 zich tegen de lijst uitgesproken.
Mussolini heeft dus .een „schitterende
overwinning" behaald.
Korte berichten.
De sinaasappeloogst in de omstreken
van Jaffa heeft dit jaar 2 millioen kisten
van 144 vruchten'bedragen.
Einde 1928 stierf in het Rothschild-
hospitaal te Jerusalem de oude bedelaar
jood Eisenman. Het blijkt thans, dat hij
aan zijn twee dochters in Amerika het
ronde fortuintje van 75.000 gulden heeft
nagelaten.
Daar men tot een algemeene over
eenstemming is gekomen omtrent de na
tionale conventie der Belgische glasnijver
heid, met inbegrip der latere interpreta
ties, neemt men aan dat hek werk ten
laatste 15 April in alle stakende fabrieken
hervat zal worden.
Het Fransch-Beigisch geheim Militair
Verdrag.
Naar aanleiding van het antwoord van
minister de Geer op> de vragen-Marchant
betreffend» een contra-spionnagedienst,
welke in Nederland zou bestaan, schrijft
de Brusselsche correspondent van „De
Maasbode":
Het is jammer, dat de heer de Geer
het Belgisch analytisch verslag als evan
gelie aanvaardt. Het is toch bekend, dat
elk parlementslid van zijn redevoering,
zooals die door de analytische verslagge
vers is opgenomen, inzage krijgt alvorens
deze definitief in druk wordt gegeven
en dat door - de politici van deze gele
genheid niet zelden gebruik wordt ge
maakt, om hun redevoeringen aan te vul
len en mooier te maken, of om ze te
resumeeren en er passages uit te schrap
pen, die ze per saldo voor de buiten
wereld liefst niet zwart op wit zien
staan.
Iets dergelijks nu moet ook met het
door den heer de Geer aangehaald frag
ment uit de rede van den heer Jaspar
zijn geschied. Althans deze Fransche pas
sage geeft niet juist weer, wat de heer
Jaspar in verband met de eontra-spion-
nage in Nederland heeft gezegd.
Volgens onze persoonlijke notities heeft
de Belgische minister-president wel d e -
geljj k over het bestaan van een contra-
spionnagedienst gesproken en wel letter
lijk in de volgende termen: „Alle lan
den hebben contra-spionnagediensten.
Holland beeft er ook een en deze
kost meer dan onze dienst."
Ter wille van de waarheid hebben wij
gemeend deze zaak hier even in het
juiste licht te moeten plaatsen.
Nederlandsche Spoorwegen.
De directie der Nederlandsche Spoor
wegen-heeft aan het personeel een dienst
order uitgereikt, waarin zij het volgen
de zegt
„De achter ons liggende weken hebben
door de felle vorst, de vele zieken en bet
drukke goederenvervoer van een groot
deel van het personeel, zoowel hoog- als
laaggeplaatsten, extra inspanning en meer
werk gevorderd. Men heeft zich. die over
het algemeen niet slechts getroost, doch
met ijver en toewijding zijn zwaardere
taak verricht en daaraan danken wij het,
dat de dienst nog uitgevoerd is kunnen
worden op de wijze, waarop dit geschied
is. Wij stellen er prijs op, daarvoor onze
waardeering uit te spreken."
De directie deelt in dezen dienstorder
tevens mede, dat aan het daarvoor in aan
merking komende personeel, dat in het
tijdvak van 11 Februari tot en met 10
Maart onder het verband van het regle
ment dienstvoorwaarden heeft gediend,
een gratificatie zal worden verleend van
één, twee, drie of vier dagen loon, al
naar gelang de grootere dienstverrichting,
welke in die drukke dagen van den be
trokkene is gevorderd.
Vliegbooten voor indië.
Dezer dagen zijn de door „Aviolanda" te
Papendrecht gebouwde vliegbooten, de D
21, 22 en 23, na gehouden proefvluchten,
door het Rijk overgenomen. Deze booten
zijn bestemd voor den tocht naar Neder-
landsch Oost-Indië. Zij vertrekken op 3
April a.s. uit Nederland. Waarschijnlijk
starten zij op dien dag te 5 uur 's morgens
vanaf Den Helder, 't Is evenwel ook moge
lijk, dat zij in den namiddag van 2 April
naar Veere vertrekken en daar op stroom
blijven liggen tot den volgenden morgen.
De drie vliegtuigen ondernemen den tocht
gezamenlijk. De algemeene leiding berust
'bij den luitenant ter zee le klasse W. H.
Teberburg. Bestuurders zijn de officieren
vlieger 2e klasse P. S. Everts en M. Vet-
hake en de luitenant ter zee 2e klasse J. P.
Houteman.
De tocht gaat via Bordeaux, Marseille,
Napels, Athene, Alexandrette, over het
Arabisch hoogland naar Bagdad, Bender-
Abbas, Karachi, Bombai, Cochin, Trinko-
Binnenland.
Nieuwe vliegbooten voor Indië.
Vergadering K. v. K. te Middelburg.
De Coöp. Beetwortelsuikerfabriek „Zee
land".
De jestauratie van de Groote Kerk te
Goes.
Algemeene vergadering der Z. L. M. De
Suikerkwestie.
Buitenland.
Primo de Rivera geeft het op.
Een betooging van Vlaamsche oud-strij
ders.
De burgeroorlog in China.
Groote scheepsbrand te Hamburg.
mali, Sabang, Tandjong-Penang naar Ba
tavia.
Reserve-onderdeelen zijn op alle stati
ons aanwezig.
Het is niet de bedoeling den tocht in den
kortst mogelijken tijd te volbrengen. Er
wordt in matig tempo gevlogen. Verwacht
wordt, dat circa 3 Mei Batavia zal worden
bereikt. De voornaamste bedoeling van
den tocht is het maken van vlagvertoon.
Belegging door de Rijkslichamen.
Eenige maanden geleden is de Centrale
Beleggingsraad geconstitueerd, waarvan
het doel is de belegging der gelden van
Rijkslichamen te r e g e 1 e n. Totnutoe was
van zijn werkzaamheden naar buiten niet
veel gebleken en daar men aan het woord
regelen eep zeer ruime en een zeer nauwe
beieekenis kan geven, tastte men in het
onzekere hoe de Raad zijn functie zou op
vatten.
Iets hiervan is thans gebleken in het ge
val van de door het Alg. Burg. Pensioen
fonds aan de gemeente Hengelo te ver
strekken 4M pet. leeningen. Het Pensi
oenfonds had d.eze leeningen, a 98 ka en
a 98 pct. aangeboden. Door den Centralen
Beleggingsraad is echter tegen deze koer
sen bezwaar gemaakt en dientengevolge
heeft het Pensioenfonds zijn offerte moe
ten verlagen tot 971/s en 957/s pet.
Men kan hieruit zien hoe ver de Cen
trale Raad zijn regelende bevoegdheid
meent te moeten uitstrekken en er tevens
uit afleiden, dat den geldbeleggende Rijks-
lichamen niet veel hewegensvrijheid bij de
beleggingen gelaten wordt.
Uitvoer van rundvee naar
België.
De minister van binnenlandsche za
ken en landbouw brengt het onderstaande
ter kennis van belanghebbenden:
In verband met de voorbereiding van
maatregelen, welke door de Belgische
autoriteiten zullen worden voorgeschre
ven ten aanzien van voor uitvoer naar
België bestemde runderen, zal de uit
voer naar dat land van rundvee op 39
Maart niet mogelijk zijn en vermoedelijk
eerst na 16 April weder kunnen geschie
den.
Van het bovenstaande zijn uitgezonderd
dieren, welke bestemd zijn om in de
Belgische quarantaine-stallen te worden
geslacht.
Soc.- Dem. Volkspartij in
Nederland.
De Soc.-Dem. Volkspartij in Nederland,
opgericht door de in Limburg uit de
S.D.A.P. getreden groep, heeft gisteren
een bijeenkomst te Amsterdam gehouden.
Na uitvoerige besprekingen besloot de
vergadering tot de stichting van een Lan
delijk partijverband, staande op soc.-dem.
grondslag. Tot deze partij traden toe ver
tegenwoordigers van groepen uit Amster
dam, Rotterdanj, Westzaan, Goor en Bre
da, benevens de reeds in Limburg be
staande afdeelingen, die tezamen onge
veer 400 leden tellen.
In beginsel werd besloten tot deelne
ming aan de a.s. Tweede Kamer-verkie
zingen in die districten, waar dit door
het partijbestuur wenschelijk wordt ge
acht.
