No. 144
Woensdag 20 Maart 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDRIKSE Co's BANK- GOES
Kunst
ibouw
EERSTE BLAD.
Voorjaars- en Zomerstoffen
J. DONNER-MEIJLER - Goes
Zorgt voor uw Dieren!
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
IBANK-
EFFECTEN-
ASSURANTIEZAKEN
IWS.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-controle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
PRIJZEN VANAF f50.-.
N.V. Dogcakesfabriek - Dordt.
ALLE
leest sprekende
oraal. .Wantwaa
ne-jeugd-roman'
idkomende boek!:
VlevT. van Hoog-
ooimg van haar
-ang heeft ge-
lerwerp Huwelijk
eze stof is zeker
rat de schrijfster
i.i „Gouden Tea-
ek, dat ongetwfj-
ren zal, en een
rringen zal kun-
olette stralen
geneeskundige
oor de conclu-
genceskundig
Ide Privy Coun-
^ilik geen reden
iat kunstmatig
op het ver
lui p'es om bac-
laken dan een
jdig veel goed-
I koning na zijn
Jlen zijn toege-
dat niettemin
Larde van ultra-
looven, maar de
leeft ,ook ster-
errng der Z.L.M.
ïestie.
^meene vergade-
sdag 26 Maart
in het Schut-
orde een be-
restie. Een in-
tenheid zal wor-
heer J. M. v.
oeis.
stemming over
aan de afdee-
de alg. verga-
1926, waarbij
Ihtende houding
lafd te blijiven?
Idan gewenscht,
luw-Maatschappij'
leun ten behoeve
in bet belang
I?
lvan het bijl de
jsontwerp tot het.
van Regeerings-
trie.
>r 1 ang en.
ging „Radio-Om-
luisteraars op-
lement te onder-
ring, waarin zij
juthie, die zij bij
veekt, het recht
Idat haar verder
ren om zich te
[lig is een zend-
■v op een eigen
lroepgolf.
hsproken
Rusdag 20 Maart.
6 uur 1852 M.
1.00 -11.30 Kcrto
Tom. 12.30
5 00—6 00 Kin-
Muziekpraatje.
hs. 7.00—7.30
ondentie. 7.30
Lisseeuw: Lijden
rConcert. Orkest-
(Fragmenten van
|M. 10 00—10.15
lOO Concert.
|e 3.00—4.00
4.00—5.00 Le-
d. Pluym.
[izie-k. 5.45
6.15—7.15
lp-orkest. 7.15
|urtje. 8.00
HoiOgstudenteni-
k-tudenten harmo
Incert door leer-
llyceum te Am-
Il0.35 Kerkdienst,
liek. 1.20 Or-
fcht klassiek con-
rgelbespeling.
is, bariton.
1744 M. 12.50
Ijikkwartet. 4 05
7.05—7,50
3.20—11.10 Con-
L[ 9.35 en 11.50
[,251.50 Orkest-
)rkestconcert.
Concert voor
|8.20 Robert Kop
en Robert Kop-
1.504.50 Orkest
je avond.
5.20 Orkest-con-
Isrt. 8.35 Gra-
Irkest-concext.
D irecteur- H oofd redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per posL f3.—
Losse nummersf 0-09
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 <u
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 April a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nummers
gratis.
DE GAAFHEID VAN HET HUWELIJK.
In de Eerste Kamer is de vorige week
bij de behandeling van de Rijksbegrooting
een belangrijk debat geveerd over de ont
wrichting van het huwelijk, waarbij Mi
nister de Geer zich met kracht keerde niet
alleen tegen de practische verwildering,
maar meer nog tegen de wetenschappelijke
aantasting van de gaafheid onzer huwe
lijksinstelling.
Door den heer Wibaut, die als sociaal
democraat meerdere „vrijheid" voorstaat,
was o.a. betoogd, dat „er talrijke voorbeel
den zijn van vormen van samenleving bui
ten het wettige huwelijk, die voor vrouw en
voor man 'hooger staan dan talrijke voor
beelden van samenleving in bet wettige
huwelijk".
De Minister noemde dit een gevaarlijke
stelling, waarbij de beer Wibaut zich zeer
ten onrechte op niemand minder dan wij
len den heer de Savornin Lobman bad be
roepen.
Na dit beroep op zeer deugdelijke gron
den te hebben afgewezen de beer Loh-
man was ten sterkste tegen de wettelijke
ondermijning van het huwelijk gekant
vervolgde de Minister:
„De geachte afgevaardigde de heer Wi
baut zal mij nu kunnen te gemoet voeren:
dit moge dan zoo zijn, maar mijn uitlatin
gen zelf zijn daarmee nog niet veroordeeld.
Dit is natuurlijk juist. Ik zou daarom nog
wel even iets over die uitlatingen zelf wil
len zeggen. Ik meen namelijk, dat de ge
achte afgevaardigde een zeer gevaar
lijken weg inslaat door bepaalde buiten
echtelijke samenlevingen te prijzen als
„hooger" staande dan „wat huwelijks-
dwang geworden is".
Uitlatingen als deze hebben de tendenz,
los te wrikken, wat als vrucht
van een eeuwenoude Christelijke bescha
ving de grondslag van ons huwelijks-
en gezinsrecht geworden is, nl. de levens
lange monogamie. Wat bepleit wordt,
komt neer op een wettelijk doortrekken
van de lijn, die thans, tegen de bedoeling
der wet in, door de vele echtscheidingen in
sommige kringen practijk geworden is.
Immers, wanneer die „hoogstaande" sa-
menlevenden niet bedoelden, gemakkelijker
van elkander af te kunnen, dan konden zij
evengoed trouwen. Reeds Pierson heeft
destijds opgemerkt, dat het nut van de
„vrije liefde" voornamelijk bleek te bestaan
in de vrijheid, elkaar ook niet meer lief te
hebben.
Het gaan in de richting, door den ge-
achten afgevaardigde bedoeld, zou betee-
kenen het doen van een reusachti-
gen stap achteruit.
Zelfs van niet geloovig standpunt is dit
meermalen betoogd. De Zwitsersche hoog
leeraar prof. Albert Heim, die zich aan
dient als een overtuigd materialist, in den
positieven zin, een aanhanger dus van de
natuurwetenschappelijke hypothese van
het materialisme, heeft destijds geschre
ven, dat alle sexueele verhouding, welke
niet berust op levenslange monogamie,
„zonde is voor den rechterstoel der na
tuurlijke ontwikkeling". Dezelfde schrijver
zegt in dit verband, dat „de ongeloovige
natuuronderzoeker op dit gebied tot de
zelfde eischen komt als de geloovige".
De geachte afgevaardigde zal nu waar
schijnlijk zeggen: Weet gij dan niet, dat er
vele ongelukkige huwelijken zijn?
Ik antwoord daarop: ik weet dit, maar
ik weet ook, dat, als uw geneesmiddel
wordt toegepast, 'het aantal ongelukkige
huwelijken (of „samenlevingen" of hoe
men het noemen wil) in hooge mate zal
toenemen. Wanneer bij het aangaan van
een huwelijk niet meer de overtuigt .g leeft
dat het een „stap voor het leven" is, dan
zal de verbintenis lichtzinniger, onherade-
ner worden gesloten, met minder wa*tr-
borg voor een duurzaam geiiu..
En wat bovenal van belang is, na het
sluiten der verbintenis zal de groote kracht
ontbreken, die tegenstellingen overbrugt
en in eikaars richting doet groeien. Menig
huwelijk heeft zijn bewolkten hemel gehad,
terwijl niettemin man en vrouw elkaar ten
slotte hebben leeren verstaan, omdat hei
„heilige moeten" hen te zamen hield en
ten slotte ook innerlijk te zamen bracht.
Heel mooi is dit geteekend in Ina Boudier
Bakker's boek „Aan den Overkant".
Er is naar Christelijke opvatting, nadat
het huwelijk gesloten is, een gebod
van liefhebben, een plicht om
elkander te verstaan, die een machtig
schild vormt tegen verwijdering en zelf
zucht. De moderne opvatting haalt dit
schild meedoogenloos omver en rukt daar
door alle kans op toenadering uit. Iedere
luim van verkoeling wordt aangezien als
een hoogst eerbiedwaardig symptoom, dat
men eigenlijk niet bij elkaar behoort, en
wordt het sein om te gaan overwegen of
men niet liever scheiden zal.
Geen wonder, dat op die wijs de kans op
een' herstelde toenadering verspeeld wordt.
De schaduwen, die in vele huwelijken
voorkomen en die bestemd zijn om de ver
bintenis te louteren en te verdiepen, wer
ken aldus als blijvende verstoorders van
het huwelijksgeluk.
M. a. w. het geneesmiddel, dat men tegen
ongelukkige verbintenissen aanwendt,
roept deze tevens te voorschijn. De kwaal
neemt door de toediening van het genees
middel een stijgende lijn aan; met het ge
volg/dat het geneesmiddel in steeds meer
dere gevallen moet worden toegediend en
dat van de oude huwelijksinstelling slechts
de schijn overblijft.
Ik heb gemeend, tegenover de in deze
Kamer gesproken woorden, waarvan ik de
ernstige bedoeling erken en waardeer, dit
woord van waarschuwing te moeten doen
hooren".
Voor dit kloeke woord zijn wij den Mi
nister dankbaar.
ONTVANGENde nieuwe
Voor Costuums en Demi-salsons
NAAR MAAT.
Steeds degelijke en fijne afwerking.
TELEF. I30.
HET FRAN^CH-BELGISCH GEHEIM
MILITAIR VERDRAG.
Interpellaties in de Belgische Kamer.
Het Utrechtsche document heeft gister
middag gedurende 41/2 uur de Belgische
Kamer bezig gehouden.
Het debat was soms luidruchtig, het
was niet zelden ook pijnljjk door een
onbegrijpelijk stilzwijgen van de regeering,
op pertinente vragen, of door haar prik
kelbaarheid wanneer zij tot antwoorden
werd gedwongen.
Men kreeg den indruk, dat de regeering
niet alles heeft gezegd, wat zij wist.
Op de publieke tribune vereerde Frank
Heine do zitting met zijn tegenwoordig
heid, wat nogal sensatie verwekte, toen
dit bekend was.
Eerste interpellant was de socialist
Mathieu. Deze vroeg, of het waar was,
dat de chef van de Belgische tegenspion-
nage het valsche stuk geannoteerd en ge
corrigeerd heeft.
De communist Jacqmotte onderbreekt:
Op 27 Februari wist de chef van den staf
er alles van.
Mathien: Waarom zweeg de dienst, toen
in het eerste Kamerdebat op 27 Febru
ari iedereen de waarheid wilde weten en
van Cauwelaert voorstelde met de regee
ring van Den Haag een enquête in te
stellen. Veel erger, de dienst zweeg tien
dagen lang. Dat is onbegrijpelijk.
De openbare opinie is geschokt door
de spoedige invrijheidstelling van Frank.
Men had de justitie en niet den rechter
van instructie uitspraak moeten laten
doen.
Minister J a s p a r Het parket heeft in
alle vrijheid gehandeld.
Mathieu: Heeft het parket een be
sluit genomen, zonder U vooruit te raad
plegen?
Vandervelde (oud-minister van ju
stitie): In politieke aangelegenheden raad
pleegt het parket altijd den minister van
justitie!
De minister zwijgt.
Mathieu: Het onderzoek heeft geen
normaal verloop gehad; het werd ge
smoord zoodra bekend was, dat een uwer
diensten in de zaak gemengd was. Uw
Vraagt Uw winkelier FLORA'S
HONDENBROOD
KATTENVOEDER
DUIVEN VOED ER
HOENDERBESCHUIT
KUIKENVOEDER
Vert. JOH. QUINTEN, GOES.
houding in dezen was niet loyaal.
Nadat nog enkele sprekers het woord
hadden gevoerd, verdedigde minister
J a s p a r de houding der regeering. Het
document werd vervaardigd met mede
weten en goedkeuring van den tegen-
spionnagediehst, doch deze heeft het stuk
noch geannoteerd noch gecorrigeerd.
Communist van OvcrstraetenUwe ma
gistratuur is verrot. Gij zelf beschermt
Frank, den man, üie in 1919 door u
werd gebruikt om de arbeidersbeweging
te bespionneeren.
Minister Jaspar: zwijg!
Van Overstraeten: Niet voor ul
Jaspar: Het gaat niet op te bewe
ren, dat Frank-Heine beschermd werd
door de hooge magistraten.
Pirrard: Men was bang voor zijn ont
hullingen.
Jaspar: Tiet is valsch te beweren, dat
dit individu beschermd werd en op bevel
van het uitvoerend gezag in vrijheid werd
gesteld. (Tumult.)
Zekére ambtenaren van den militairen
veiligheidsdienst kenden het valsche stuk.,
Zij hebben toegelaten, dat Frank er zich
van bediende. Aldus hebben zij ongetwij
feld een fout bedreven. Toen ons dit be
kend werd, hebben wij toch het gerech
telijk onderzoek aangevraagd. De chef van
den veiligheidsdienst is geschorst gewor
den. Het zou evenwel een verkeerd iets
zijn geen contra-spionnagedienst meer te
houden, waar alle andere landen een
dergelijken dienst hebben. In Nederland
is deze dienst trouwens veel belangrijker
nog dan bij ons.
Dan sprak de socialistische leider V an-
d er Vel de. Iedereen juichte de arres
tatie van den miserabelen documenten-
vervalscher toe. Drie dagen later was hij
vrij, nog voor de Kamer van inbeschuldi-
ging-ste'len zich over zijn g'eval had uit
gesproken. Dat aanvaarden wij niet en
men moet ons hier niet komen wijsmaken
dat uit vaderlandsliefde gehandeld werd.
Minister Jaspar: De dienst heeft het
stuk niet geannoteerd.
Een stem: Maar hjj leverde wel hef
papier en den stempel.
VandorVelde: In elk geval heeft uw
dienst het stuk gelezen en goedgekeurd
en dit is niet minder ernstig. Is het
juist, mijnheer de Broequeville, dat Frank
in uw ministerie 800 francs per maand
verdiende?
Minister Jasp'ar: Neen.
"Huysmans: En is hem niet eens 5000
francs .ineens uitgekeerd geworden?
Geen antwoordEvenmin als er een
antwoord kwam op een tweede vraag van
VanderVelde, betreffende het feit, dat
Frank zich met medeweten van het twee
de bureau naar Keulen zou hebben be
geven, om er zich in verbinding testel
len met den Duitschen spion Hauser.
Van Overstraeten: Niemand antwoordt!
Jaspar is bang voor Frank 1
De front-afgevaardigde Vos,
motiveerde in een lange rede de rol
van Hermans, in, wat hiji noemde, deze
duistere politie-zaak.
Hij handelde in het belang van .Vlaan
deren, Nederland en Europa. Frank was
de erfgenaam van nagelaten papieren en
mémoires van generaal Mahieu, die zijn
getuige was geweest bij zijn trouwen. Her
mans zal zich in België komen verde
digen, zoodra de Frontpartij hem daar
toe opdracht geeft, doch wij hebben geen
vertrouwen in het gerecht dat De Beu-
ckelaer liet aanhouden tien dagen vooi
een verkiezing en hem negen maanden
in voorarrest hield, waarna de krijgs
raad hem moest vrijspreken.
Dan sprak nog de communist
Jacqmotte. Een chef heeft het docu
ment helpen vervaardigen. Gedurende het
eerste debat van 26 Februari zat Frank
in. de Ambtenaarstribune, dus in opge
dragen dienst van het Ministerie van
Defensie. Hij werd vrijgesteld omdat gij
bang zijt van een debat voor het assi
senhof. Gij zit in de modder met uw
agent van 't tweede bureau van den staf.
Gij zegt dat gjj Frank niet als spion,
kunt vervolgen. Gij zoudt eens kunnen
probeeren hem te vervolgen als ambte
naar, die zich op frauduleuze_ wijze staats-
materiaal heeft aangeschaft. Maar ook dat
zult gij wel laten.
Tenslotte sprak de socialist Huys
mans, die als verdediger der regeering
en van haar geheime diplomatie optrad.
Het debat eindigde met het indienen
van twee moties, een socialistische waar
in op sancties wordt aangedrongen, en
een katholiek-Liberale, waarin eenvoudig
acte genomen wordt van de verklaringen
der regeering.
Hierover zal vandaag worden gestemd.
Huwelijk van Kroonprins Olaf.
Hoewel het huwelijk van kroonprins
Olaf van Noorwegen met Prinses Martha
van Zweden eerst morgen gesloten zal
worden, is Oslo reeds geheel in feeststem
ming.
De versiering der stad is reeds voltooid.
De groote openbare en ook particuliere ge
bouwen zijn alle in een zelfden stijl ver
sierd. Lange breede doeken met de Noor-
sche en Zweedsche kleuren versieren de
gevels; ook de étalages der magazijnen zijn
rijkelijk versierd. Op verschillende plaat
sen ziet men de portretten van den kroon
prins en zijn toekomstige gemalin, hangen
met groen en de Noorsche en Zweedsche
kleuren. In de straten zijn vlaggemasten
opgericht, waarvan kleurige wimpels
waaien. De straten toonen een druk en op
gewekt leven, dat onder de voorjaarszon
nog een vroolijker aanzien krijgt. De trei
nen brengen voortdurend nieuwe men-
schenmenigten uit de provincie naar de
hoofdstad.
Gistermorgen hield prinses Martha haar
intocht te Oslo. Gistermiddag maakte het
bruidspaar een rijtoer door de stad.
Trotzkl.
Naar uit Moskou wordt gemeld, is het
bestuur der communistische partij uiter
mate verbolgen over het optreden van
Trotzki in het buitenland, dat het bestuur
onwaardig noemt.
De sovjetregeering 'heeft aan alle Rus
sische diplomatieke vertegenwoordigers in
het buitenland order gegeven alle betrek
kingen met Trotzki te verbreken en hem
zelf medegedeeld, dat de U S.S.R. genood
zaakt zou zijn hem zijn Russisch staats
burgerschap te ontnemen, indien hij zijn
houding niet wijzigt.
In een brief aan zijn vrienden te Moskou
verklaart Trotzki, dat hij er niet aan denkt
den strijd tegen Stalin op te geven.
De Belgische ministerraad heeft zich in
zijn zitting van gisteren uitgesproken te
gen een verblijf van Trotzki in België.
In een verklaring aan de pers voorspel
de Trotzki een grooten oorlog in de toe
komst als gevolg van het antagonisme tus-
schen Engeland en Amerika. „De wereld
beweegt zich stellig in de richting van den
oorlog. Deze zal uitbreken in den loop der
eerstvolgende tien jaren. Het zal een En-
gelsch-Amerikaansche oorlog zijn. Op dit
oogenblik wil Amerika de heerschappij op
zee veroveren. Het wil Engeland de vloot-
suprematie afhandig maken".
Geweld tegen gerechtelijke verkooplngen.
De pogingen om de Duitsc'he boeren op
te hitsen tegen de belastingwetgeving du
ren voort.
Onlangs had een hoer uit de omgeving
van Oldenburg uitstel gevraagd van belas
tingbetaling, welk verzoek geweigerd werd.
Het gevolg was een beslaglegging en de
openbare verkooping van een varken van
den weigerachtigen belastingbetaler. Eeni-
ge dagen later werd plotseling in het dorp,
waar de kooper van het varken woonde,
de stormklok geluid; een bende van 50 boe
ren stormde het erf van den eigenaar van
het dier op, maakte zich hiervan meester
en bracht het terug aan zijn vroegeren
eigenaar.
Bij het onderzoek is gebleken, dat de
boeren tot hun daad waren opgeruid.
In het plaatsje Husum is een soortgelijk
geval van gewelddadige verhindering van
een executoriale verkooping voorgekomen.
Een aantal boeren heeft daar het vervoer
van in beslag genomen varkens met ge
weld belet.
Binnenland.
Bijzonderheden over Nederlands grootste
passagiersschip.
De Eerste Kamer behandelde de defensie-
begrooting.
De Tweede Kamer ging verder met de
Ziektewet-behandeling.
Voorloopig verslag over de wet tot rege
ling van het armbestuur.
De tocht van de Schuttevaer opgegeven.
Buitenland.
De actie van Trotzky.
De Belgische Kamer over het geheime
verdrag.
De rechtbank nam de „zenuwachtige tij
den" in aanmerking als verzachtende om
standigheid. De schuldigen kwamen er af
met geldboeten van 100 tot 75 Mark.
Vliegtuig neergestort.
Gistermiddag is een Noorsch vliegtuig,
dat van Londen naar Oslo zou vliegen, bo
ven Calais neergestort.
Het vliegtuig kwam midden in de stad
terecht en raakte terstond in brand.
De twee inzittenden weriden door enkele
arbeiders nog tijdig uit het brandende toe
stel gered.
Het vliegtuig had ten gevolge van den
dikken mist een noodlanding willen ma
ken. Het vernielde eerst het dak van een
huis, vervolgens enkele draden van de
electrische leiding en viel tenslotte op
straat.
Hoogwater In den Donau,
De ijsschotsen en ijseilanden, die Zater
dag op den Donau losgeraakt waren, stu
wen zich tot een steeds gevaarlijker ijsdam
op, waardoor het water stijgt. Nog in den
nacht werd met behulp van militairen en
politie begonnen met de ontruiming van
het bedreigde gebied.
Ongeveer 2000 personen moesten hunne
woningen verlaten.
Zijn hoogsten stand bereikte de Donau
Maandag om 9 uur 's morgens, toen het
water 5.35 boven den normalen stand ge
stegen was. Vliegtuigen doen verkennings
vluchten boven het overstroomde gebied.
Korte b^riohien.
De politie te Boedapest heeft een soc.
betooging van een 10.000 man uiteenge
jaagd. Het kwam tot ernstige hotsingen.
Er zijn 30 personen gearresteerd.
Bij di Turksche nationale vergadering
is door afgevaardigde Sirry Bey een wets
voorstel ingediend tot het instellen van
een belasting voor ongehuwde mannen
van 25 tot 45 jaar, en ongehuwde vrou
wen van 20 tot 35 jaar, weduwnaren en
weduwen zonder kinderen.
Nu de sneeuw in het Zwarte Woud
begint te smelten, blijkt meer en meer, hoe
zeer het wild onder de vorst van den afge-
loopen winter heeft geleden. Vooral onder
het jonge wild is een ontzaggelijke oprui
ming gehouden. Zoo werden in het Offen-
burger Woud ongeveer 100 doode jongs
reeën gevonden. In het gebied van do
Schluchsee moet ongeveer 50 pet. van het
wild omgekomen zijn.
In Z.-Afrika is onder een deel van de
inboorlingen de pest uitgebroken. Om
vangrijke maatregelen worden getroffen
om het uitbreiden van de epidemie te ver
hinderen.
Een groot deel van Engeland heeft
sedert weken onder de aanhoudende
droogte te lijden. Te Manchester is sedert
36 dagen geen neerslag gevallen, hoewel
anders in deze streek bijzonder veel regen
valt. In de stad zelf heeft men het water
verbruik reeds moeten beperken.
Gisterochtend botste de sneltrein
MarseilleParijs tegen den trein Nimes
Avignon, niet ver van het station van Ta-
rascon. Vijf wagens ontspoorden, vijf rei
zigers werden gewond.
