No. 143
Dinsdag 19 Maart 1929
43e Jaargang
I
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDRIKSE&Co's BANK-GOES
\Ultl
I GER
fftl»
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland
Sproeten komen vroeg in
het voorjaar, koop tijdig een pot
Sprutol. Bij alle Drogisten
Belangrijkste Nieuws.
IBANK-
EFFECTEN-
ASSURANTIEZAKEN
:um.
r'*GKASi
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
de christelijke grondslagen.
ALLE
WIJHE
lippen, bleek
vermoeidheid,
srikkelbaar.
Rj verrijkt uw
l bevordert een
DO gram f 2.—,
Den Haag.
legen provisie, vrij
pe provincie. Br,
F Stationsweg 61,
pa extra Korrw
b extra koAten^ywa
'ïj wiel bestaat uit*
IK AST
\GER
OR
i R D
>MP
modellen
loid over*
ft Burgers
mooiste
|vet den
den
bant
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per posL f3.—
Losse nummers fO.Qü
Prijs der Advertentiën:
14 regeis f 1.20, elke regel meer 30 u
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 April a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nummers
gratis.
De heer Golijn heeft ook de vraag be
handeld, welke de vraagstukken zijn die
door het komende Kabinet aan de orde
moeten worden gesteld, om op den steun
van de A.-R. groep te mogen rekenen.
Daarbij werd op den voorgrond gesteld,
dat de Overheid in ons land niet bet oog
mag sluiten voor de talrijke verschijnselen
in ons volksleven, die heenwijzen naar bet
wankelen van het fundament, waarop dat
volksleven berust.
De Minister-president, aldus vervolgde
Spr., heeft in zijn rede terecht gezegd, dat
historisch ons volksleven gevormd is door
den invloed van het Christendom, en in
dien zin kan men zeggen, dat het Neder-
landsche volk een Christelijke natie is.
Aan die waarheid wordt niet tekort ge
daan door de omstandigheid, dat een niet
onbelangrijk deel van het Nederlandsche
volk met het Christelijk geloof heeft ge
broken, want ook dat volksdeel leeft in zijn
dagelijksch leven toch veelszins naar de
traditie van :het Christendom.
Het is nog altijd zoo, dat de Christelijke
levenswaarden in ons land hun stempel
drukken op en hechtheid geven aan ons
maatschappelijk leven. En een voortgaan
de ondermijning van die levenswaarden is
dus een bedreiging van wat ik niet aarzel
te noemen de heilige goederen van ons
volk.
Dat de Overheid een bewarende taak te
vervullen heeft voor het behoud van die
goederen en daarom, binnen de grenzen
van haar rechtmatig gezag, verplicht is op
te treden tegen de ontbindende krachten
die trachten ons die goederen te ontroo-
ven, is naar Antirevolutionaire overtui
ging een vaststaand feit.
Ik zeide zooeven: binnen de grenzen van
het rechtmatig gezag der Overheid.
Dat woord is niet van mij, het is een
woord van Groen van Prinsterer. De
Overheid kan natuurlijk niet alles, en mag
ook niet alles. De Overheid heeft naar
Antirevolutionaire overtuiging in de con
sciëntie der onderdanen een grens te er
kennen van haar macht. En niet alleen
dat, de Overheid heeft ook rekening te
houden met de in den loop der jaren ge
heel gewijzigde sociologische structuur van
ons maatschappelijk leven. De geestelijke
uniformiteit van ons volksleven, die vroe
ger bestond, is sinds lang teloor gegaan,
en dat heeft ongetwijfeld ook invloed op
de grens, aan de Overheidstaak te dien
aanzien te stellen.
Maar met inachtneming van die twee
grenzen staat het voor ons vast, dat de
Overheid geroepen is op te treden tegen de
ontbindende factoren, die in ons volksle
ven openbaar worden.
Nu zal ik dit punt niet in den breede
ontwikkelen, maar ik wil op enkele onder-
deelen daarvan de aandacht vestigen.
En dan moeten wij inzonderheid den
eisch stellen, dat de Overheid wake voor
de handhaving van het gezag. Een van
de verschijnselen 'an onzen tijd, die mij
met zorg vervuaen, is de voortgaande ver
slapping van het gezag en de ondergraving
en ondermijning van dat gezag, die op zoo
vele wijzen openbaar wordt; ook dikwijls
in schijnbaar buiten de zaak staande aan
gelegenheden.
Voor mij ligt b.v. in het streven naar
verzwakking van de maritale macht in 'het
huwelijk wel degelijk een element van on
dergraving van het gezag in het algemeen;
zoo ook in de beknotting van het ouderlijk
gezag, die in de wetgeving soms aan den
dag komt. Daarom meen ik, dat elk Kabi
net, dat gevormd wordt na de verkiezin
gen, zijn bijzondere aandacht zal hebben te
wijden aan dat vraagstuk.
In de tweede plaats noem ik, ter toe
lichting van mijn gedachte op dit punt, de
zorg voor de handhaving van ons hu
welijksrecht en van de belangen van
het gezin. Na bet vele voortreffelijke, dat
door den Minister-President dezen morgen
over de gaafheid van het huwelijk is ge
zegd, heb ik daar niet veel meer over op te
merken en kan ik mij dus zeer beperken.
Dat is zeker, dat, waar de huwelijksband
gaaf wordt gehouden, waar het gezinsle
ven bloeit, waar de huiselijke haard in
eere wordt gehouden, daar heeft men een
krachtig bolwerk tegen al die ontbindende
krachten, die op ons volksleven zoo scha
delijk inwerken.
Daarom wil de antirevolutionaire groep,
dat er aan ons huwelijksrecht niet worde
getornd, met uitzondering dan van 'dit
eene punt, dat wij wenschen een bestrij
ding, een beteugeling van de leugen in
onze rechtspraak, die in zoo sterke mate
juist ons huwelijksrecht helpt ondergra
ven. En ook wenschen wij, dat rekening
zal worden gehouden in de wetgeving met
de belangen van bet gezin en dan wil ik
inzonderheid hierbij wijzen op de financi-
eele wetgeving, opdat de belangen van de
groote gezinnen in de financiëele wetge
ving tot haar recht komen.
En eindelijk als derde toelichting tot wat
ik bedoelde, wil ik wijzen op de invloeden,
die in onze dagen zoo verderfelijk werken,
ook op de jeugd, van buiten af, in den
vorm van een soms uitermate wuft too-
neel, in den vorm van allerlei publieke
dansgelegenheden e. d.
Ik meen, dat de Overheid ook in dit op
zicht tot taak heeft, om tegen te staan die
invloeden, die in zoo ontstellende mate er
toe bijdragen om het leven van het volk te
ontwrichten, om het te doen afglijden van'
de hechte grondslagen waarop het naar
onze 'Christelijke overtuiging behoort te
rusten.
Het is genoeg om deze enkele punten te
noemen, ten einde aan te geven de rich
ting, die ik op het oog heb en die naar
mijn oordeel door de Regeering behoort te
worden gevolgd, zoowel in haar wetgeving
als in haar bestuurstaak.
De Regeering kan en moet werkzaam
zijn tot bewaring van de Christelijke
grondslagen, waarop ons volksleven rust.
Een Kabinet, dat die roeping zou verwaar-
loozen, zou in het algemeen op den steun
der Antirevolutionaire groep niet kunnen
rekenen.
De epidemie in hei Rijnleger.
Drie generaals zijn naar Parijs ontbo
den, om rekenschap te^, geven'in verband
met het schandaal der sterfgevallen in
het Rijnleger ten gevolge eener griep
epidemie.
De pers ontving geen enkele mede-
deeling ove-r het resultaat van dit on
derhoud.
Naar de „Paris Soir" meldt, zou de
divisie-generaal Goubeau, bevelhebber
van het 33ste armeecorps een berisping
hebben gehad. De commandant van
Trier, generaal Partournoaux, wordt ter
beschikking gesteld en de bevelhebber
der zevende brigade, kolonel Marminia,
zou verplaatst worden.
De overstroomingen in Amerika.
De laatste berichten uit het overstroo-
mingsgebied van de Mississippi beves
tigen, dat thans 2330 bewoners van Elba
in veiligheid zijn gebracht, voorloopig in
Canton. Zij zullen echter spoedig naar
hooger gelegen streken worden vervoerd.
Op het oogenblik bevinden zich te Eiba
nog ongeveer 1230 personen, die men
echter ook hoopt te redden, daar het
water begint te vallen.
Daarentegen stijgt het water te Geneva
en te Garland. Uit Garland is dringend
verzocht, serum tegen typhus te zenden.
Volgens andere berichten, uit Alabama,
heeft do militaire bevelhebber in de
districten der steden Elba en Geneva den
staat van beleg afgekondigd, ten einde
plundering te voorkomen.
Het aantal dooden tengevolge van de
overstroomingen in de staten Georgië,
Alabama en Florida bedraagt zeventien.
Koning Boris van Bulgarije.
Naar de correspondent van het Tsjecho-
slowaksch telegraafagentschap te Sofia
verneemt zou de koninklijke familie van
Italië haar goedkeuring hebben geschon
ken aain het huwelijk van koning Boris
van Bulgarije met prinses Johanna van
Italië. Zij zou 'daarbij als eisch gesteld
hebben, dat de echtvereeniging zou wor
den ingezegend 'door den Paus, die er
in zou hebben toegestemd, dat de aan
staande kroonprins zou worden gedoopt
in den orthodoxen godsdienst, op voor
waarde, dat de verdere kinderen
Roomsch-Katholiek gedoopt worden.
Tsaar Boris III is op het oogenblik
35 jaar oud, prinses Johanna, da derde
dochter van koning Victor Emanuel en
koningin He'ena, wordt in November pas
22 jaar. Men heeft al herhaaldelijk van
een verloving tussehen hen beiden ge
sproken, maar telkens bleken de geruch
ten ongegrond. Het bericht van het Tsje-
ehoslowaksch persbureau moet eveneens
onder voorbehoud aanvaard worden.
Spoorwegongeluk.
Zondagmiddag is de locaa'.trein wan de
lijn HolenbrunnWunsielel ontspoord.
De locomotief en twee wagens zijn om
gekanteld, nadat de locomotief eerst 20
meter buiten het spoor had gereden. Ver
scheidene passagiers benevens de machi
nist zijn gewond.
Korte berichten.
De Weensche ijsclub heeft dit jaar
zijn buitenbanen 126 dagen aan een stuk
geopend kunnen houden, een merkwaar
dig feit, dat nog eens illustreert welk
een harden winter wij gehad hebben. Dat
blijkt ook, op minder prettige manier uit
het cijfer van de schade, welke de vorst
aan huizen, enz,, te Weenen heeft aan
gericht, en dat op 100 millioen schil
ling wordt geraamd.
In het Lotharingsche Vogezen-dorp
Lafrimbelle heerscht een epidemie, waar
van .men de oorzaak nog niet nauwkeu
rig heeft vastgesteld. Reeds heeft de ziek
te veertien slachtoffers gemaald;. Wel.is
er een geval van nekkramp geconstateerd.
In den D trein van Warschau, naar
Weenen is op Tsjecho-Slowaaksch grond
gebied het hoofd van een bende van
handelaars in blanke slavinnen, een ze
kere fabrikant Dantziger uit Lodz gear
resteerd, onder beschuldiging, onlangs ne
gen meisjes uit Polen en Roemenië naar
Klein-Azië te hebben verkocht.
Een ernstig mijnongeluk heeft in
de Coombs Woodmijn te Halesowen (Eng.)
plaats gehad. Gistermorgen vroeg brak
in de mijn brand uit, waardoor 9 mijn
werkers afgesloten werden. Slechts één
hunner gelukte het, zich nog te red
den. Ondanks de inspanning van de red
dingsbrigade slaagde men er eerst in den
namiddag in, tot de andere 8 arbeiders
door te dringen, die echter reeds gestikt
waren.
De glasblazerijen in de Borinage
en in de provincie Luik hebben de be
slissing van de nationale gemeng
de commissie niet aanvaard. Bijgevolg
is de algemeene staking in de Belgische
glasblazerijen ingegaan. Bij de staking z,ijn
29 fabrieken betrokken en ongeveer zes
duizend stakers.
De Koningin naar Noorwegen?
Naar het „N. v. d. D." weet te vertel
len, zullen H. M. de Koningin en Prin
ses Juliana in de maand April een be
zoek brengen aan Noorwegen.
Opbrengst Rijksmiddelen.
De opbrengst der Rijksmiddelen bedroeg
over de maand Februari van dit jaar
f37.403.551 of precies f1000 meer dan
in dezelfde inaand van het vorige jaar.
Er was in de onderdeelen wel «enige
schommeling, maar het eindresultaat was
ongeveer gelijk.
De eerste 2 maanden van dit jaar
hebben opgebracht Ï82.789.070, of ruim
f 2 millioen meer dan dezelfde maanden
in 1928.
Ten bate van het Wegenfonds werd
gedurende Januari en Februari ontvangen
f 724.933.
Lastige vergissingen.
Den 12en October 1.1. berichtte de In
specteur der Directe Belastingen te Am
sterdam, dat de opbrengst der gemeente
lijke inkomstenbelasting v-an Weesp,
dienst 1927'28, rond f 34.000 te boog
was opgegeven. Bijl de behandeling der
gameente-begroioting werd deze tegenval
ler wel weggewerkt, maar 't vermenigvub
digingscijfer werd voorloopig niet vast
gesteld. Intusschen ontving hetzelfde ge
meentebestuur van genoemden ambtenaar
een tweede kennisgeving, dat wederom
een vergissing ten nadeele der gemeente
werd gemaakt en wel van f 21.000
Het raadslid G. A. Vader heeft nu tot
Ged. Staten van Noord-Holland de vraag
gericht, of het dit college bekend is,
dat de betreffende rijksambtenaren nog
al eens fouten maken, waardoor een be
hoorlijike regeling der gemeentefinanciën
wordt bemoeilijkt en of 'tkan meedeelen,
welke maatregelen gemeentebesturen kun
nen nemen om tegen zulke' abuizen ge
waarborgd te zijn.
Een nieuwe katholieke p- a r t ij'
Na.ar „Het Volk" meldt, worden er po
gingen in het werk gesteld, om, in ver
band met de heerschend© ontevredenheid
over de samenstelling van de candidaten-
lijist der Roomsch-Katholiéke Staatspar
tij, te komen tot de oprichting van een
nieuwe r.-katholieke partij,, onder den
naam Onafhankelijke Katholieke Partij'.
Werkverschaffingen in
Friesland.
De grond blijkt nog zoo weinig inge-
dooid te zijn, dat heropening van de
werkverschaffingen in Friesland gisteren
onmogelijk bleek.
De Kamerverkiezingen.
Het Verbond van Nationalisten zal met
eigen candidaten deelnemen aan de ver
kiezingen voor de Tweede Kamer.
Naturalisatie van Zigeuners?
In het verslag van de commissie van
rapporteurs over het wetsontwerp hou
dende naturalisatie van David Baruoh en
18 anderen wordt de opmerking gemaakt,
dat de toelichting bij voorstellen tot na
turalisatie, geregeld door den minister
verstrekt, meestal van vrij geringe waar
de is.
In dit verband werd door een lid de
aandacht gevestigd op een onlangs in
„De Telegraaf" verschenen bericht, in
houdende, dat een onderzoek door de
politie ingesteld in het Zigeunerkamp' aan
de Loo-zerlaan bij Wateringen, heeft uitge
wezen dat al de daar vertoevende Zigeu
ners genaturaliseerde Nederlanders zijn.
Uit de papieren, welke deze lieden bij z ich
droegen, zou gebleken zijn, dat de natu
ralisaties van 1927 dateerden. Dit lid zou
het op hoogen prijs stellen van den mi
nister te mogen vernemen, in hoeverre
de hiervoren gedane mededeelingen waar
heid bevatten.
Belgische Spoorwegwagens in
N ederland.
Het Liberale Kamerlid voor Antwerpen
Joris heeft aan den minister van spoor
wegen schriftelijk gevraagd, hem te wil
len mededeelen, hoeveel Belgische spoor
wegwagons ter beschikking zijn gesteld
van de Nederlandsche Spoorwegen voor
het transport van steenkolen uit Neder-
landsch Limburg naar Belgische fabrie
ken, en hoeveel Belgische wagons ge
bruikt worden voor transport van Neder
landsche steenkolen, welke niet voor Bel
gië zijn bestemd.
Hetzelfde Kamerlid heeft tevens ge
vraagd, of de minister niet van oordeel
is, dat het belang der spoorwegtranspor-
ten in België den onmiddellijken terug
keer eischt van de ter beschikking van
de Nederlandsche Spoorwegen gestelde
Belgische wagons.
Het ministeriëele antwoord zal eerst
over een achttal dagen bekend worden
gemaakt.
Dr Ir II. Wortman.
Naar „De Ingenieur" meldt zal dr ir
H. Wortman directeur-generaal van de
Zuiderzee-werken, in verband met het
binnenkort (25 Maart) bereiken van den
70-jarigen leeftijd met 1 Mei 1929 ont
slag vragen uit zijn betrekking.
DE RIJKSBEGROOTING VOOR 1929.
(Waterstaat.)
Aan de Memorie van Antwoord op het
Voorl. Verslag der Eerste Kamer over de
Waterstaatsbegrooting voor 1929, Is het
volgende ontleend:
De minister doet het mogelijke om een
gesc'hikten persoon te vinden voor de een
hoofdige leiding van den Rijkswaterstaat.
Tussehen den Rijks- en den Prov. Wa-
Binnenland.
De regeering over enkele Zeeuwsche be
langen.
De verkeersconferentie te Middelburg.
De rijksmiddelen 'in Februari.
Buitengewone alg. verg. der Z.L.M. over
de suikerkwestie.
Buitenland.
Ken interview met Ward Hermans over
het geheim Fransoh-Belgisch verdrag.
Opstand in Syrië tegen Frankrijk.
Drie vliegers van de Zuidpool-expeditie
van Byrd vermist.
De overstroomingen in Amerika.
terstaat in Noord-Brabant bestaat verschil
in waardeering van de ontworpen verrui
ming van het kanaal 's-Hertogenbosch
Drongelen. De Prov. Waterstaat is van
oordeel, dat deze werken niet van zoo
groot nut zullen zijn, dat het doen van een
zeer belangrijke uitgave daardoor zou
worden gerechtvaardigd. Mede op grond
hiervan is de provincie nog niet geneigd
gebleken om in de kosten van de verrui
ming bij te dragen. Deze zaak is nog in
onderzoek. Mocht zij niet spoedig tot een
oplossing komen, of mocht blijken, dat ver
ruiming niet de beoogde uitwerking zou
hebben, dan zal de minister gaarne over
wegen of met steun van de provincie en de
rechtstreeks belanghebbenden alleen zal
moeten worden overgegaan tot 'het aan
brengen van een beweegbare stuw in den
bovenmond van het kanaal.
Spoedshalve is de minister overgegaan
tot het instellen van een commissie van
overleg, die blijkens haar instructie in we
zen niet van een wegenraad verschilt, zoo
dat naar hij meent, van „surrogaat" van
een wegenraad kwalijk kan worden ge
sproken.
Het is zeer zeker de bedoeling, met de
besturen van gemeenten, wier belangen bij
een wegverbetering zijn betrokken, tijdig
overleg te plegen. Dat dikwijls noodeloos
tot wegverbreeding wordt overgegaan, kau
de minister niet toegeven.
De minister is nog met het gemeentebe
stuur van Amsterdam in overleg omtrent
de aan de verbinding van Amsterdam
met den Boven-Rijn te geven op
lossing..
Het laat zich aanzien, dat de beide
Maasbruggen gereed zullen zijn tegen het
tijdstip dat het Julianakanaal voor de
scheepvaart zal kunnen worden openge
steld.
Voor aanwijzing van personeelsverte-
genwoordigers naar buitenlandsche con
gressen, waarbeen deskundigen uit het
rijkstoezicht als vertegenwoordigers der
regeering worden gezonden, bestaat geen
aanleiding.
Binnenkort zal een commissie worden
benoemd om de regeering van advies te
dienen ten aanzien van de-financieele zijde
van het tramwegvraagstuk.
Het verslag der commissie in zake on
bewaakte overwegen zal den minister
eerstdaags worden aangeboden, waarna
voor onmiddellijke openbaarmaking zal
worden zorg gedragen.
Het vervoer van en naar
Zeeland wettigt voorloopig
geen uitbreiding van het aan
tal treinen. Samentrekking van alle
trams in een Noorder-, Midden- en Zui-
dernet, elk onder een afzonderlijke be
drijfsleiding, zou, indien al mogelijk, geen
aanbeveling verdienen. Wel dient te wor
den gestreefd naar samenvoeging van de
in eenzelfde streek gelegen en door ver
schillende maatschappijen geëxploiteerde
tramwegen, hetgeen dan ook geschiedt.
Overigens :al concentratie van tramwegen
een punt v.,n onderzoek uitmaken van de
commissie inzake het tramwegvraagstuk
Het verzoek om uitbreiding van
tramwegen in Oos t-Zeeu wsch-
Vlaanderen is in handen gesteld van
de Staatscommissie voor het vervoers
vraagstuk.
