No. 142
Maandag 18 Maart 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie ZeeEand
Krachtvoeders
HENDRIKSE Co's BANK- GOES
EERSTE BLAD.
K.V.VEEVOEDERFABRIEK „ZEELAHO"
H.fveeïoederfabhiex „ZEELAMD"
Buitenland.
A. 0. VAN DER REST
Belangrijkste Nieuws.
IBANK-
EFFECTEN-
ASSURANTIEZAKEN
IWS.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
te GOES
Ass. APOTHEKER
WIJ HEBBEN DE GENEESMIDDELEN
DIE U N0QDIG HEBTI
ALLE
j leelijke scheu-
ledig ingrijpen
Irgang te vrij1-
idag 17 Maart.
6 uur 1852 M.
Zang door het
10 R. K.
fcoom. 2.45
(armonié uit Te-
Dienst in de
pd. Herv. kerk),
en "koor.
|9 soc.-dem. uitz.
12.30—1.45
Idem. uitzending.
13.50—5.20 Con-
praan, koor.
5.50 Voorlezing
13.056.35
6.50 Kerk-
ikdienst.
jö Klokgelui.
ikgolui. 10.50
-5.20 Koor-con-
hohe Lied des
Orkestconcert.
IS. 'F. 4.
tellen Fabriek (Ra-
I le/ert thans haar
een mechanisch
werking en uit-
Itoertel zijn echter
|1 opent, vertoont
jevvijzigd aanzien,
leelte is aan het
Jhorizontanl geleer-
at, welke als een
in openingen zijn
bvoetjes der vier
I maal E 415 ao
I er d celen is er re
lt aan de achter-
[montageplaat, een
het algeheel-wis-
geplaatst wordt.
kn een inrichting
ling. Do coestruo-
jiig. dat de hierhijl
n.l. type 2506
|e 2311 voor roos-
vanglampsa' boven
en, das event, ge-
verwisseld.
Jet deksel oplicht,
broken, hetgeen de
leden der lampen
ken lichtbron aan-
Jecij.ers op de ooa-
|aar houdt.
het apparaat on-
aan de voorzijde
Langebracht, Voor-
Jiopjes een weinig
lakeiaar, welke als
Ikelaar dienst deed,
|s vervangen., met
of buiten bedrijf
loor een p-ush-pull-
Inas ia de kast is
Irood en een zwart
p.s.a. bezitten1 en
S. F. 4 overgaan,
Hceerd, waarin al-
nalor is ingebouwd
leheel wisselstroom-
vorden.
Directeur-Hoofd redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
DeZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per posL f3.
Losse nummers
f 0.09
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 tj
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 April a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nummers
gratis.
V De rede van den heer Colijn.
Wjj hebben de vorige week van de
belangrijke rede door den heer Colijn in
de Eerste Kamer gehouden reeds een
vrij breedvoerig overzicht gegeven.
Enkele gedeelten, waarin de politieke
toestand en de mogelijkheid van sa
menwerking der rechtscne partijlen behan
deld werd, willen we hier echter no-g
laten volgen.
Na er op gewezen te hebben, dat de
kans op een Kabinet, steunend op do
groop-en der voormalige linkerzij-de al zeer
gering is, en dat samenwerking van de
R.K. met de S. D. A. P. gezien de
principieele verschillen al zeer onwaar
schijnlijk moet worden geacht, kwam Spr.
tot de vraag of herstel der samenwerking
van de partijen der voormalige Coalitie
mogelijk moet worden geacht.
„Reeds zuiver zakelijk gezien komt het
mijl voor, aldus de heer Colijn, dat de
vorkiezingsprograms der drie partijen
dichter bij elkander staan dan bij eenigo
andore combinatie het geval is. Zij heb
ben gemeen, dat zij alle drie in het so
ciale vraagstuk met overtuiging opkomen
vo-or het handhaven der verzekeringsge
dachte contra het Staatspensioen. Zij heb
ben gemeen dat zij alle drie zich uit
spreken tegen de eenzijdige bewapening
en vóór loyale samenwerking met allen,
die streven naar gelijktijdige en weder-
zijdsche vermindering der bewapening.
Daarnaast zijn er verschillende punten
cp te noemen, waarbij de inzichten in
derdaad slechts weinig uiteenloop-en.
Maar vooral leg ik er den nadruk
op, dat er by- die drie partijen een ze
kere overeenkomst is in gr eindbeschou
wing met betrekking tot de roeping der
Overheid in zake den geestelijken kant
van ons volksleven. In die dieper lig
gende boginselen ligt een bindmiddel, dat
leidt tot in hoofdzaak gelijke opvattingen
omtrent vragen van de eerste orde.
Gelijk in opvatting in zake den oor
sprong en den grondslag van het g'ezag.
Is dat gezag gebouwd op de ordeningen
Gods, zooals wij die kennen uit natuur,
historie en .openbaring, of moet die
grondslag van het gezag gezocht worden
in den zich zelf bepalenden wil van den
autonomen mensch? Is het huwelijk een
goddelijke instelling of is het een bloot
burgerlek contract, dat maa,r ontbonden
moet kunnen worden op elk oogenblik,
althans wanneer partijen haar wensch
daartc-o te kennen geven? Heeft de Over
heid een roeping ten aanzien van de
geestelijke volksbelangen, ja dan neen?
Wanneer die Overheid in het volk zede
lijke waarden ziet teloorgaan, moet zij
dan de armen kruisen en dat alles zijn
gang laten gaan, oï heeft zij een taaie,
om het kwaad in het volksleven te slui
ten?
Het antwoord op die vragen moge niet
in allo onderdeelen bij de 3 partijen der
voormalige Coalitie hetzelfde zijn, in
hoofdzaak nochtans wordt op die vra
gen door alle hetzelfde antwoord gegeven,
cn, wat daarbij, komt, bij al die punten
staan zij gezamenlijk tegenover de op
vattingen, die door de partijen ter linker
zijde worden gehuldigd.
Mijn conclusie met betrekking lot de
mogelijkheden, die er zijn om te komen
tot de vorming van een parlementair Ka
binet, luidt aldus: dat indien men waar
lijk met ernst begeert een herstel van Öe
normale werking van onze constitutio
neel parlementaire instellingen, men dam
in de allereerste plaats de oplossing zal
hebben te zoeken in de richting van een
herstel der samenwerking tusschen de
partjjen der rechterzijde.
De eenheid, die daar is in de diepere
levensbeginselen, -en de overeenstemming,
die er is op zeer belangrijke punten van
practischen aard voeren, naar het mij
voorkomt, onvermijdelijk tot deze con
clusie."
m
V Ia er kans op samenwerking?
Omtrent deze vraag werd door den
heer Colijn het volgende opgemerkt:
van de
worden steeds met de uiterste
zorg gefabriceerd en munten
uit in kwaliteit, afwerking en
verpakking
Specialiteit in GR0NDN0TENK0EKJES
GOES - Tel. 162
„Al te gunstig zijn de voorteekenen,
naar het mij voorkomt, niet.
En dit is zeker, indien men bij iedeï
van de drie partijen zich blind blijft sta
ren op de verschillen, die er zijn, dan
komt uit den aard der zaak van die
samenwerking niets. Want die verschil
len zijn er; als er geen verschillen waren,
zou men niet over samenwerking behoe
ven te spreken, zou men geen alliantie be
hoeven te hebben, zou men geen entente
cordiale in het leven hebben te roepen,
dan zou men moeten aansturen op een
fusie. Maar aangezien er juist wel ver
schillen zijn, daarom is er geen fusie, kan
er geen fusie zijn, z-al elke partij bjj die
samenwerking steeds moeten streven naar
behoud van haar eigen zelfstandig karak
ter in die samenwerking.
Als men dus blijft zien alleen op die
verschillen, kan 'komt men er niet, maar
als de leidende personen in de verschil
lende groepen acht slaan op den toestand
zooals die zich ook in ons land, onder
den invloed van de voortgaande partij-
splitsing, zal gaan ontwikkelen; als zij
rekenen met eikaars inzichten, zonder
opofferingen te vragen van de levens
principes van iedere partij, en als er dan
een verstandige formateur komt, dan be
hoeft aan de mogelijkheid van een derge
lijke samenwerking van te voren niet tc
worden gewanhoopt."
V De stukken op tafel.
„Het Volk", het hoofdorgaan van de
S. D. A. P. volgt ten opzichte van do
Belgische kwestie al een. zeer eigenaar
dige politiek.
Naar aanleiding van het bericht, ,dat
de heer van Beuningcn nog andere ge
heime stukken bezit, die niet werden
gepubliceerd, schrijft het blad op hoo-
gen toon
Eén van tweeën: óf men houdt de
stukken werkelijk geheim en zwijgt eï
dan ook geheel over, óf men publi
ceert ze en stolt ieder tot een oordeel
in staat. Maar ze geheim houden en
tegeljjk zeggen: het is geheim, maar
het is vreeselijk, oh, als je eens
wistdat is de meest doortrapte
methode van. ophitsing.
Geen geheim gekonkel dus meer,
maar de stukken op tafel: de heei
Van Beuningen publiceere ze in de
„N. Rott. Crt,". Wij zijn het geheel
met onzen Franschen partijgenoot, Léon
Blum eens, die in ,„Le Populaire"
schreef, dat een gepubliceerd geheim
stuk veel minder schadelijk is dan het
verhaal van een geheim waarmee men
rondleurt zonder het te openbaren.
De stukken op tafel dus en afge-
loopen met dat stokend gefluister!
„De stukken op tafel", zoo luidt de
eisch aan den heer Van Beuningcn.
Maar, en dat is het eigenaardige van
België, wordt zulks niet geëischt.
En toch zou daar alle reden voor zijn.
Immers, er zijn nog méér gëheimo
stukken.
Er is ook nog altijd een Fransch-Bel-
gisch accoord van 1920, dat nog steeds
ondanks de bepalingen van den Volken
bond niet gepubliceerd is.
Van Belgische z\jde wordt steeds be
weerd, dat dit stuk niets bijzonders bevat.
Maar het wordt dan toch maar zorg
vuldig geheim gehouden.
Publicatie zou zeker niet weinig tot
verheldering van den toestand bijdragen.
Doch daarvan rept „Hot Volk" niet, ver
moedelijk, omdat partijgencoten aan de
totstandkoming mede debet, zijn.
Wjj begrijpen volkomen, dat dit voor
het hoofdorgaan van de S.D.A.P. minder
aangenaam is, en dat het zijn uiterste
best doet, om de aandacht hiervan af te
leiden.
Als het echter zoon behoefte heeft,
dat de heer van Beuningen de stukken die
onder zijn berusting zflin, op tafel legt, dan
moest het ook den moed hebben hoe
onaangenaam dat misschien voor Belgi
sche partijgenooten ook mag zijn om
aan te dringen op: publicatie van het
accoord van 1920.
De overstroom ing in Amerika.
Volgens de laatste berichten hebben de
overstroomingen in den staat Alabama
den omvang van een ramp aangenomen.
Het Zuidelijk gedeelte van dezen staat is
er erger aan toe dan ooit te voren.
In Georgia zijn meer dan 3000 menschen
gedwongen geweest naar de bergen te
vluchten, aangezien het water in de stra
ten een hoogte van 1.80 meter bereikte.
Alle steden en dorpen in 't Zuid-Oosten
van Alabama, het Noord-Westen van Flo
rida en het Zuid-Westen van Georgia zijn
geheel geïsoleerd.
Gisterennacht heeft men getracht, de
personen, die te Elba in de meest hache
lijke positie verkeerden te redden. Het ge
lukte den soldaten met booten verscheide
ne gezinnen in veiligheid te brengen. De
duisternis maakte echter 'n reddingswerk
van grooteren omvang onmogelijk.
Talrijke huizen konden den geweldigen
druk van het stijgende water niet weer
staan en zijn ingestort.
Omtrent het aantal slachtoffers van de
ramp is nog niets met zekerheid bekend,
maar te Elba vreest men dat minstens
honderd personen verdronken zijn en hon
derden anderen bevinden zich in onmid
dellijk gevaar.
Te Ozark in Alabama is bericht ontvan
gen dat te Elba een hotel door den druk
van het water, zou zijn ingestort, terwijl
honderden personen, die in het hotel ge
vlucht waren, zich op de bovenste verdie
pingen bevonden.
In een dorp in de nabijheid van Elba
werden drie personen van een dak gered,
terwijl 32 anderen verdronken, aangezien
er geen plaats meer was in de boot.
Het reddingswerk wordt met motorboo
ten voortgezet, aangezien kleinere booten
den druk van het water niet kunnen weer
staan. Men neemt aan dat in totaal reeds
tusschen de 160 en 200 personen zijn om
gekomen.
Volgens een bericht uit New York
hoopt men, dat de overstroomingen in het
Mississippigebied haar hoogtepunt 'heb
ben bereikt.
Te Elba zijn 30 lijken geborgen, doch
men raamt, dat er ten minste nog 200 per
sonen om het leven zijn gekomen. Om
trent het lot der 350 schoolkinderen ver
keert men nog in het onzekere. Het aantal
dakloozen wordt op 25.000 geschat.
De finanolëele moeilijkheden dor Duitsche
regeering.
Het Duitsche departement van finan
ciën heeft met een door do groote Duit
sche banken gevormd consortium een crc-
dietoveroenkomst gesloten, waardoor het
rijk een loopend crediet van 150 mil-
lioen markt wordt geopend, dat binnen
vier weken uit de inkomsten uit belas
tingen zal moeten .worden terugbetaald.
De rente zal 1 pet. hooger zijn dan het
rijksbankdisconto, waarbij dan nog 1/8
per mille per jaar komt. Door dit cre
diet worden de moeilijkheden overwon
nen, die tegen ultimo Maart door de
regeoring werden verwacht.
Het Acht Uhr Abendblatt beweert van
uiterst betrouwbare zijde tc hebben ver
nomen, dat tijdens de schier eindelooze
onderhandelingen over de groote coalitie
twee bekende parlementariërs van het
Centrum zich naar den rijkskanselier be
gaven en voorstelden het te kort te dek
ken door alle salarissen der beambten
en ambtenaren te verlagen met 10 pro
cent, dio der hoogere ambtenaren zelfs
met nog grooter percentage. Men heeft
dit voprstel echter klaarblijkelijk weer
spoedig laten varen, daar geon der par
tijen er de verantwoordelijkheid voor
wilde dragea.
Lange Kerkstraat - GOES - Telefoon 168
Er was blijkbaar geen Duitsche Colijn
te vinden.
Trotski zoekt nog steeds onderdak.
Naar het Berliner Tageblatt verneemt,
heeft de rijksdagafgevaardigde dr Rosen-
feld, als gevolmachtigde van Trotski, aan
het kabinet een schriftelijke verklaring
overhandigd, waarin Trotski verzekert,
dat zijn verblijf in 'Duitschland slechts
tot herstel van zijn gezondheid moet die
nen en dat hij geenorloi politieke acti
viteit wil ontwikkelen.
Men vermoedt, dat hij in Duitschland
zal worden toegelaten. Het liefst zou hij
zich voorgoed in Duitschland vestigen.
Mocht zulks onmogelijk zijn dan zal hij
gaarne verblijf nemen in Nederland
of Noorwegen.
Het militair verdrag tusst^he!» Frankrijk
en België.
In goed ingelichte Vlaamsche kringen
wordt verzekerd dat Ward Hermans thans
de noodige documentatie hooft bijeenge
bracht om zich met succes tegen do be
schuldigingen van Frank .Heine te ver
dedigen en dat hij zich dan ook binnen
een paar etmalen bij do Belgische ju
stitie zal komen aanmelden.
Zonder het resultaat af te wachten
van de morgen te houden socialistische
interpellatie over dc door den Belgischen
militairen veiligheidsdienst gehuldigde
practjjken en eventuccle opheffing of reor
ganisatie van dezen dienst, heeft de re
geering nu een besluit genomen, waarbij
de inlichtingsdienst van den gencralcn
staf overgaat naar den openbaren veilig
heidsdienst, dio ingedeeld is bij het depar
tement van 'justit.e. Deze laatste 'dienst
zal dan ook in verband daarmede wor
den gereorganiseerd.
Naar van oflicieuse zijde verteld wordt,
zouden de ambtenaren van don militairen
veiligheidsdienst, die in de zaak Frank
Heine betrokken Zijn, enkel een beris
ping krijgen en vervolgens heel eenvou
dig naar den nieuwen veiligheidsdienst
overgaan!
Na de aardbeving een oversirooming.
Nauwelijks heeft de stad Philippopcl
zich 'trachten te horstellen van do jongste
aardbeving, of het lagor gelegen deel der
stad wordt bezocht door eon overstroo
ming, veroorzaakt door den ijsgang in
de rivier de Maritza.
In dit stadsgedeelte, de wijk der arm-
sten, werden duizend huizen onder wa
ter gezet, waarbij JL5 woningen zijn in
gestort en 303 onbewoonbaar werden.
Dank zij de hulp van garnizoenstroepen
vallen er geen menschenlevens to be
treuren. Ook uit andore plaatsen in het
land komen berichten van watersnood.
De opstand In Mexico.
De val van Torreon, voor welke stad
het leger van Calles ter sterkte van 3030
man ligt, wordt in militaire kringen bin
nen 24 uur verwacht.
Door bemiddeling van haar gezant te
Washington heeft de Mexicaansche regee
ring bij Amerikaansche fabrieken groote
partijen oorlogsmateriaal, speciaal traan
gas, besteld.
De gezant verklaarde, dat de Mexicaan
sche autoriteiten de voorkeur geven aan
traangas 'boven een doodelijk gas.
Spoorwegramp in Japan, veie dooden en
gewonden.
Volgens te Tokio ingekomen berichten
is op de Sanjodo-lijn een sneltrein ont
spoord. Bij de ramp kantelden vier wa
gens waarin vele passagiers gezeten wa
ren. Het aantal dooden bedraagt zes. Hot
aantal gewonden is zeer groot. Men ge
looft aan een misdadigen aanslag.
Do hongersnood in China.
De minister voor het gezondheidswe
zen, die in opdracht van de regeoring
een reis gemankt heeft door de provin
ciën Honan, Sjensi en Kansoe, waar hon-
gorsnood heerscht, doelt in zijn rapport
aan de regeering mede, dat in Honan
Binnenland.
Het vrjjiz.-dem. verkiezingsprogram.
De vorstschade voor de mosselvis-
scherij.
Landbouwdag der Chr. Hist. Unio.
Ernstig motorongeluk te Breda.
Buitenland.
De hongersnood in „China.
De financieele moeilijkheden der Duit
sche regeering.
Do overstrooming in Amerika en Bul
garije.
Treinramp in Japan.
Ernstig vliegongeluk in Amerika.
71/2 millioen, in Sjensi 61/a millioen .en
in Kansoe 2i/2 millioen menschen hon
ger lijden. In de drie provinciën zijn
dus meer dan 16 millioen menschen haast
zonder levensmiddelen.
De griep.
De griep vermindert in hevigheid en
te Londen en in de groote steden is
in de afgeloopen week het aantal sterf
gevallen aan griep tot 2127 gedaald (te
gen 2183 in de voorafgaande week).
Te Londen stierven 312 menschen (te
gen 424 in do voorafgegane week) aan
griep.
Sodert 1 Januari zijn daar aan griep
2289, aan brochitis 2542 en aan broncho-
pneumonie 2341 menschen bezweken, te
gen onderscheidenlijk 193, 911 en 713
monschen in 1928.
De strenge winter blijkt dus allerminst
gezond geweest te zijn.
De Internationale Bank ie Brussel?
In sommige officieels kringen te Brus
sel blijkt men de hoop te koesteren, dat
het Internationaal Verrokenkantoor, waar
over thans door de financieele deskun
digen, te Parijs, wordt gesproken, niel
in Zwitserland maar in België zal wor
den gevestigd. De Indépendance beige,
die geïnspireerd blijkt te zijn door één
der Belgische gedelegeerden, meent dat
Nederland, priori, voor een dergelijke
keuze terzijde moet worden gesteld, om
dat onlangs voorgekomen incidenten be
wezen hebben, dat dit land in zekere
opzichten, al te zeer onder den invloed
van Du tschland staat. Hetzelfde kan,
naar de I. B. even klakkeloos verzekert,
van Zwit-erland worden gezegd, voor wal
de financieele zijde betreft.
Waarom zou België, aldus het Brus-
selsche blad nog verder, de zetel def
aanstaande bank niet kunnen worden?
Korte berichten.
De Fransche Kamer heeft de behan
deling van do interpellaties betreffende
de sterfte dezen winter onder de Fran
sche troepen in het Rijnland besloten
met het aannemen van een motie (314
tegen 246 stemmen), waarin vertrouwen
in de regeoring wordt uitgesproken.
Te Nice is Donderdag gravin Er-
lach gestorven; zij heeft den ongewonen
leeftijd van 106 jaar bereikt. Emilie Er-
lach heeft haar leven grootendeels in
Rusland geleefd; tien jaar geleden heeft
zij zich te Nice gevestigd. De oude dame
is tot het allerlaatst van haar leven toe
in het bezit van haar geestvermogens
gebleven.
De verbindingen tusschen Denemar
ken en Zweden laten nog veel te wen-
schen over, daar zich aan de kust groote
ijsbergen bevinden.
Te Berlijn liepen geruchten, dat de
gezondheidstoestand van Stresemann
weer te wenschen overlaat en hjj er aan
zou denken zijn ontslag te nemen.
Tot dusverre hebben Roemenië,
Joego Slavië, Italië, Frankrijk, Palestina
en Turkije hun goedkeuring aan do Zep-
pelinvlucht over de Middellandscha Zee
gegeven.
