No. 140
Vrijdag 15 Maart 1929
43e Jaargaog
m
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDRIKSE Co's BANK- GOES
EERSTE BLAD.
[en
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
IBANK-
EFFECTEN-
ASSURANTIEZAKEN
?r ijsbrekers in
|bemerkten, ge
en te water.
|>od. De plaats
cht voortzetten.
Jing in een rus-
1. Het blijft over-
In eigen, fabriek
li doen verwer-
I. De voordeelen
crwerking elders
len worden, zijn
.fjide groote kans
Krlies, dat nood-
lilzetten der eigen
I de fabriek ean-
Ihet gevaar, dat
Ig komt en dus
pde zal hebben,
iat van zijn zijde
[te trachten aan
leden het hoofd
loesten hetzelfde
groot, dat men
Iten bodem zou
Ichteti, want de
[is gezond.
de bloemisterij.
li ode, welke wij
|bben, heeft ook
.nisten en kwee-
bracht. Tot nog
k deze kringen,
Iticulieren, welke
loemisten werden
door de koude
in, het voorjaar
-vangen. D© win-
echter den dood
[ten op zijn ge-
[da usance, voor
een niet te schat-
gevolge zal heb-
in de kwee'ke-
nieuwe planten
jen, een buiten-
[anten door den
De belangbeb-
lomkweekers, ho
en handelskwee-
Jligd zijn in de
Kt tegen 20 Maart
litgeschreven te
lg tevens bedoeld
len waarvan het
[oofdschotel van
hoopt tot een
Irbij wordt vast-
[e winters 'als1 de
van gestorven
It.
Middelburg.
Maart 1929.
|ldelburg heeft ver
motorrijtuig niet
an een ambtenaar
ji: J. J. v. cL H.
1.
notorrijtuig op een
anderen motorrij-
rechterhand heeft,
1J. J. v. d. H.,
li d.A. J. v. d
island f 15 of 15
[iele vordering van
If 15.
zonder dat het is
welke voorwaarts
kalde: J. M. B. te
lts Middelburg t 15
[id 2 der Arbeids-
W. v. d. V. te
het d.d. 13 Fe-
vezen vonnis.
verkoop in voor-
die in ondeugde
lf na gedaan verzet:
[genBekrachtiging
1929 hij verstek
[iligheidswetW. J.
of 25 en 10 d. h.
nkozijn van een
issingenberisping.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie na. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
fye Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs'.
Per 3 maanden, franco per post f3.—
Losse nummersffl.QI
Prijs der Advertentlën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ej
Bij abonnement belangrijke kortinp.
Zij, die zich met 1 April a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nummers
gratis.
V Onbillijke eisch.
Zooals te verwachten was, heeft Ds
Kersten zich in de Tweede Kamer met
kracht verzet tegen de invoering van de
Ziektewet.
Van de Sociale wetten, die voor ons
volk >en met name voor de arbeiders
zoo gezegende gevolgen hebben gehad,
moet hij niets hebben.
Als de leider van do S.G.P. het voor
het zeggen had, dan werden vandaag de
dag alle sociale wetten ingetrokken, en
zou er geen enkele uitkeenng krachtens
de Ongevallenwet of de Invaliditeits- en
Ouderdomswet meer plaats hebben.
En zoo doet hij dan ook zijn uiterste
best om te voorkomen, dat de Ziekte
wet tot stand zal komen.
Ds ^Kersten heeft in de eerste plaats
bezwaar tegen de verzekering, waar
van, gelijk bekend, ook bij deze wet, de
gemoedsbezwaarden worden vrijgesteld.
Een ander' bezwaar door hem aange
roerd is, dat, op deze wijze het particu
lier initiatief wordt geschaad en de per
soonlijke vrijheid wordt aangetast.
„Ik betreur zoo zeide hij, dit vermoor-
'Jm den van het vrijwillig zorgen voor hei
werkvolk ten zeerste. De waarde van de
vrije en goede zorg is zeer groot, vooral
ook voor de goede verstandhouding van
patroon en arbeider. Hoeveel zou het
waard zijn, indien zoo n o o d i g met
dreiging van ernstige straf by
nalatigheid deze vrijheid kon be
waard blijven. Deze vrijwillige verzorging
als vervulling van zed el ij ken plicht van
den patroon, is toch hoog te waardeeren".
En verder: „Wij willen zorgen ook voor
onze zieke, invalide en oude arbeiders.
Wij willen het doen, en deden het, maar
uit eigen middelen en niet door den
weg van verzekering. Ik vraag nadrukke
lijk voor werkgevers, die zelf voor hun
arbeiders zorgen en aan hen zelfs meer
doen, dan de wet eischt, volle vrijlating."
Zulk een beroep op de vrijheid, laat
gewoonlijk niet na, indruk te maken.
Wie echter rustig nadenkt, gevoelt, dat
zulk een beroep in dit geval niet op
gaat.
Het is toch al een zeer eigenaardige
vrijheid als iemand onder bedrei
ging met zware straf genoodzaakt
wordt een zekere uitkeering te doen.
Men zat toch moeilijk kunnen volhou
den, dat bjj het opleggen van zulke ver
plichtingen, de vrijheid minder bedreigd
wordt, dan wanneer iemand verplicht
wordt, een gedeelte van de verzekerings
premie te' betalen.
Daarbij, wat Ds Kersten wenscht, is in'
vele gevallen onbillijk. Het is, uitzonde
ringen daargelaten, een onmogelijke eisch.
Stel, daar is een landbouwer, wiens
arbeider invalide wordt. Kan de wet
gever hem dan verplichten en nog wel
onder bedreiging van zware straf, zulk
een' arbeider levenslang een zekere uit
keering te geven?
Daar is een kleine boer, die een o!
meer arbeiders aan 't werk heeft.
Een der arbeiders wordt door een ern
stige ^ziekte getroffen. Hij is wekenlang
niet m staat zijn arbeid te verrichten.
Kan dan in billijkheid geëischt worden,
dat hij zulk een arbeider gedurende al
dien .tjjd zeg 80 pCt. van zijn loon uit
keert? En als hij het niet doet, omdat
bij het niet kan doen is het dan billyk zooi
iemand zwaar te straffen?
Wie rustig nadenkt, zal een ontkennend
antwoord geven.
Wat Ds Kersten wenscht i-si mogelijk
als men heeft zeer kapitaalkrachtige werk
gevers. Die zouden met zware straffen
gedwongen kunnen worden een zekere
uitkeering te verstrekken.
Maar voor de doorsnee-werkgevers is
dat niet mogelijk en is zulk een eisch in
"°oge mate onbillijk.
net klinkt heel mooi, zulk een beroep
OP de vrijheid.
Maar in de practijfc komt men daarmee
Wet verder.
En Ds Kersten deed dan ook beter zijn
invloed niet langer te gebruiken om de
sociale wetgeving kapot te maken.
Voortdurend steken en porren.
Wi} hebben er reeds meermalen op ge
wezen, dat de leider der Staatk. Geref-
paxtij geen gelegenheid laat voorbijgaan
om de Anti-revolutionaire partij1 te be
strijden.
Onverschillig welk onderwerp aan de
orde is, altijd moet de A.-R. partij een
veer laten.
Gewoonlijk geniet de linkerzijde daarin.
Wat kam b-v. de S.D.A.P. nn meer en
beter wenschen, dan dat de A.-R. partij
van wie zij) altijd den meesten principi-
eelen tegenstand heeft ondervonden, op
een dergelijke wijze van „bevriende" zijde
wordt bestreden?
En toch, het merkwaardige feit heeft
zich voorgedaan, dat dit voortdurend ste
ken en porren, zooals hij het uitdrukte,
zelfs een man als den heer Schaper te
machtig werd.
Toen de heer Kersten de vorige week
in de Kamer een groot deel van zijn tijd
om de Ziektewet te bespreken gebruikte
om in zeer krasse termen de A.-R. partij
vam beginselverzaking te beschuldigen,
verklaarde de heer Schaper:
„Wij hebben wel eens een zeker leed
vermaak, zooals menschelijk verklaarbaar
is, in de oppositie, die de heer Kersten
voortdurend voert tegen de Anti-revolu
tionairen en de Chr. Historischen. Zoo
hebben wij hier een zelfde geval aan
dezen kant der Kamer en wij trekken
er ons niets meer van aan. Het voortdu
rend steken en porren en hatelijkheden
lanceeren tegen de menschen, die het
dichtstbij hem staan, wil ik slechts even
signaleeren."
De heer Kersten heeft zich tegen dit
verwijt verdedigd. En onmiddellijk wist
hij zelfs uit dit optreden een wapen te
smeden tegen... de anti-revolutionaire
party.
Maar toch moet het hem wel iets te
zeggen hebben, als zelfs de Soc- Demo
craten, die overigens verklaren weieens
met een zeker leedvermaak zijne oppo
sitie te zien, zich aan dit voortdurend
steken en porren ergeren.
Sprekende cijfers.
Van den Secretaris van den Bond van
Christelijke Schoolvereenigingen te Am
sterdam ontvingen wij een schrijven, waar
in de zoo vaak gehoorde bewering, dat
het de ChT. scholen zijn, die het onderwijs
duur maken, en dat er bij' de voorstanders
van dat onderwijs een streven is om zoo
veel mogelyk de publieke kassen te plun
deren met de cijfers wordt weerlegd.
Nu de eerste 3-jaariyksche afrekening
van de exploitatie-kosten der Byzondere
scholen heeft plaats gehad, blijkt dat ge
durende dat tijdvak (19221924) de 113
gesubsidieerde bijzondere lagere en ulo
scholen welke in Amsterdam bestonden,
ruim .786 duizend gulden minder
hebben uitgegeven, dan waarop zij, naar
den maatstaf van het openbaar onderwijs
recht hadden.
Wanneer zij hunne uitgaven gericht
hadden naar die van het openbaar on
derwijs dan hadden zij over bedoeld tijd
vak bijna 8 ton meer kunnen uitgeven,
zonder dat iemand een verwyt had kun
nen maken.
En toch durft men het nog altijd voor
stellen alsof 'het de bijzondere scholen
zijn, die de kosten opdrijven, toch durfde
indertijd die heer Kleerekoper, die het
immers zoo wel meent met de Christe
lijke arbeiders, smalend spreken van de
schatkist-piraten.
Aan den heer Dienske, den secretaris
van bedoelden bond, komt een woord
van dank toe voor bet verstrekken van
deze sprekende en leerzame cy'fers.
Nog geen rust in Spanje.
De berichten, welke Spanje buiten de
censuur om verlaten, geven geen uitzicht
op een rustiger toestand. De studenten
hebben in een manifest verklaard, dat zij
hun strijd blijven doorzetten totdat de re
geering bun eischen ingewilligd heeft en
generaal Primo de Rivera ten val gebracht
zal zijn. In Barcelona zouden burgers de
partij van de studenten gekozen hebben.
De oproep luidt: „Het legeexingsbesluit
van Maandag j.l. bewijst weer eens, dat
de regeering zich slechts door leugen en
bedrog kan handhaven. Wij studenten heb
ben bewezen, dat wij moed en trots genoeg
bezitten, om de regeeringsbluffers van re
pliek te dienen. Wij zullen toonen, dat wij,
wanneer de oude generatie niet de kracht
heeft den strijd tegen de dictatuur te voe
ren, niet langer een regime van willekeur
en ongerechtigheid -willen dulden".
LondenKaapstad in 12 dagen.
In het Engelsche Lagerhuis heeft Sir
Samuel Hoare gistermiddag meegedeeld,
dat mede door de medewerking van de
Zuid-Afrikaansche regeering, die de eer
ste 5 jaar een belangrijke subsidie zal ver-
leenen, de vliegdienst LondenKaapstad
nog dezen zomer geopend zal worden. De
afstand is 6000 mijl, die in etappes van
500 mijl (ruim 800 K.M.) per dag zal af
gelegd worden. Het plan is voorloopig een
maal per week, zoowel van Londen als van
Kaapstad één vliegtuig te laten vertrek
ken. De route staat nog niet volkomen
vast, maar zal den eersten tijd waarschijn
lijk over Cairo en den Soudan gaan.
Vieze bakkerijen.
Op last van het ministerie van binnen-
landsche zaken zijn in Polen de laatste
weken door een specialen commissaris de
maalderijen en bakkerijen van het woj-
wodeschap Posen gecontroleerd. Een vier
de gedeelte der geïnspecteerde bakkerijen
moest worden gesloten. Zoo moest o.a. we
gens vuil en ongedierte de sluiting worden
gelast van de grootste Posensche banket
bakkerij Warszawinka.
De helft van de geïnspecteerde bakkerij
en werd boete opgelegd wegens vastgesteld
ongedierte, vuil en onzindelijkheid. Slechts
een vierde gedeelte der bakkerijen werd
min of meer in orde bevonden.
Aardschokken in Zuid-Bulgarije.
Uit Sofia wordt gemeld, dat in Zuidelijk
Bulgarije gisterenavond hevige aardschok
ken zijn gevoeld. Onder de bevolking, die
verleden jaar reeds door een hevige aard
beving werd bezocht, ontstond een paniek.
De aangerichte schade is vrij groot. Op
verscheidene plaatsen zijn huizen inge
stort. De bewoners hadden zich echter tij
dig in veiligheid weten te brengen. On
danks de vinnige koude brachten zij den
nacht onder den blooten hemel door.
Korte berichten.
De frontpartij van Mechelen heeft be
sloten, Ward Hermans als nummer één te
laten staan van de lijst voor het arrondis
sement Mechelen, voor de a.s. wetgevende
verkiezingen.
Te Dortmund is een motorrijder, die
blijkbaar de macht over zijn machine ver
loren had, in volle vaart op een rouwstoet
gereden. Eén der deelnemers aan den stoet
kreeg een schedelbreuk en was op slag
dood. De motorrijders en zijn passagier
werden beiden ernstig gewond; hetzelfde
was met nog enkele lieden nit den stoet
het geval.
De Berlijnsche gemeenteraad heeft
besloten, op de plaats van den gashouder,
die onlangs in de lucht is gesprongen, een
groote volkskeuken te vestigen, die zoo
ruim is, dat 20.000 liter porties per dag
kunnen worden verstrekt. De kosten wor
den op 375.000 Mk. geraamd.
Op verzoek van vele personen, die
geen deel konden nemen aan den vorigen
tocht boven het Middellandsche Zeege
bied, zal de Graaf Zeppelin omstreeks half
April een tweeden dergelijken tocht onder
nemen.
HET FRANSCH-BELGISCH GEHEIM
MILITAIR VERDRAG.
De bij Ward) Hermans inbeslaggenomen
stukken.
Men meldt aan de Maasbode nog
uit Brussel, dat de rechter van instructie
Frank nogmaals in verhoor heeft geno
men en. dat verder een generaal en een
kolonel van het Belgische leger wer
den verhoord. Daarop is gevolgd de huis
zoeking in de woning van de secreta
resse van Ward Hermans, waarvan we
gisteren melding maakten en waarbij ver
schillende documenten zijm inbeslaggeno
men, o,.a. een mohilisatieplan van Tiet
Belgische leger, dat zou afkomstig zij'n
uit het bureau van den gemeralen staf. Óp
welke wyze en met wiens hulp dit ge
heime document in het bezit van Her
mans is gekomen, is voorloopig nog een
raadsel. Volgens een ander bericht zouden
de documenten door diefstal uit het mi
nisterie verdwenen en daarna in het be
zit van Hermans gekomen zijn.
Mede naar aanleiding van de inbeslag
neming van deze militaire stukken willen
we melding maken van hetgeen de Haag-
sche correspondent van de „Kölnische
Zeitung" aan zijn blad bericht. Deze
schrijft dat er verschillende lezingen zijn
over de ontwikkeling van den gang van
zaken in Brussel. Een hiervan luidt als
volgt
De heele documentenaffaire zou berus
ten op het feit, dat in Brussel werke
lijk een echt document zou zijn gestolen,
dat van grooite militaire beteekenis is en
dat over dezelfde zaak zou handelen als
het door het „Utrechtsch Dagblad" ge
publiceerde document. Toen men den
diefstal ontdekt had is het vervalschings-
spelletje geësceneerd en wel door den
Brusselschen spionnagedienst. Het doel
van deze actie was de heele zaak troebel
te maken, wat dan ook uitnemend ge
lukt is. Nu zouden er in Nederland ten
minste twee documenten zij'n, waarvan
één echt is, terwijl het andere door den
Brusselschen spionnagedienst in elkaar
gelapt zou zijn. i
Dat deze lezing ook in serieuze kringen
levendig besproken wordt, kan hierdoor
verklaard worden, dat inderdaad alle tol
dusver aan het licht gekomen gebeurte
nissen zich er mee laten rijmen. Het
schijnt, dat men tengevolge van de ge
slotenheid 'van de regeering tot een zeer
spitsvondige theorie gekomen is, die be
drieglijk sterk op de waarheid lijkt. Deze
theorie zou de eigenaardige houding van
Jhr Beelaerts van Blokland verklaren;
ook de alfaire Krank zou in de legkaart
passen en de overtuiging van den heer
van Beuningen, echte stukken in bezit
te hebben, zoo ook gerechtvaardigd lijken.
NEDERLAND EN BELGIE.
De Belgische Senaat over de verhouding
tot Nederland.
Bij de voortgezette behandeling van
de begrooting voor Buitenlandsche Zaken
in den Senaat hebben gistermiddag de
socialistische leider De Brouckère en de
minister van Buitenlandsche Zaken on
der meer ook over de Nederlandsch-Bel-
gische verhoudingen het woord gevoerd.
Wij ontleenen daaromtrent aan het H bl:
De Brouckère meende, dat over den
stand der onderhandelingen niet kan wor
den gesproken zonder te gewagen van
de betreurenswaardige gebeur
tenissen dezer laatste dagen, waardoor
aan beide zyden der grens zooveel kwade
driften weer zyn gewekt.
Omtrent de falsificatie zelf zeide de
socialistische leider, dat het volle licht
over de medewerking van sommige dien
sten moest worden bereikt en maatre
gelen worden genomen om een herha
ling van dergelijke verfoeilijke feiten te
beletten. (Instemming.) In België mag een
dergelijke politiek, waarbij uit vaderlands
liefde valsche stukken worden vervaar
digd, niet worden gevoerd.
Omtrent de vraagstukken in verband tot
de Nederlandsch-Belgische onderhandeling
zei de spreker, niet in bijzonderheden)
te willen treden. België's buren bezitten
de mondingen van Maas, Schelde en Rijn,
meende hij, en het is natuurlijk dat zij
ons laten passeeren naar de zee en onze
verbindingen met het vasteland, met
name Duitschland en het Donaubekken,
niet belemmeren omdat ziji het keerpunt
der waterwegen, die 'naar die gewesten
leiden, in hun macht hebben.
Spreker had gelegenheid gehad Lord
Cecil over die questies te spreken en
deze zeide dat dit een der meest typi
sche gevallen was van de noodzakelijk
heid, in sommige overeenkomsten een
volk toe te laten tot het gebruik ma
ken van servituten op grondgebied van
een nabuur, die het typische voorbeeld
geeft van een volk dat tot het be-
lachelijke toe een doorgedre
ven zorg koestert voor eerbie
diging van zijn souvereiniteit
(instemming). Over de uitgebreidheid der
rechten wilde de Brouckère zich niet uit
laten, maar die'rechten mo-eten met klem
worden naar voren gebracht en streng
worden omschreven. Spir. koestert echter
eenig wantrouwen omtrent het beroen
op de groote .jmogendheden, daar deze
Binnenland.
De ongehuwde moeders buiten de ziek
tewet.
De Eerste Kamer nam de begrooting
van financiën en onderwijs aan.
Praatdag van den Chr. Boeren- en Tuin-
dersbond.
Vacantiekaarten bij de spoorwegen.
De moordenaar van Waterlandkerkjo
veroordeeld.
Buitenland.
Aardbeving in Bulgarije.
Een vliegdienst LondenKaapstad.
Onrust in Spanje.
De Belgische Senaat over de verhou
ding NederlandBelgië.
Overstroomingen 'in Amerika.
de kleine naties steeds doen betalen voor
haar diensten. Een slechte overeenkomst
is nog altijd beter dan een goed proces.
België, aldus Spr., moet afzien van de
domme politiek van annexatie en intriges,
waarvan sommigen na den oorlog heb
ben gedroomd. (Instemming.) Nederland
moet afzien van het beleedigend droom
beeld, de Vlamingen te willen bescher
men.
De minister van Buitenlandsche Zaken,
de heer Paul Hymans verklaarde dat de
Belgische politiek loyaal en vredelievend
is. Die politiek wenscht, België door te
voeren. Nooit zal België zich leenen tot
manoeuvres, die een gevaar voor de in
ternationale orde zouden zijn, of welke
mogendheid ook zouden bedreigen. Alleen
den wil tot den vredeswil bezielt Bel
gië.
Verder zeide Hymans dat de Utrecht-
sche publicatie de regeering niet van
haar taak zou afleiden.
Twee nota's heeft Hymans'in de laatste
dagen aan de NecWlandsche regeering
iaten overhandigen.
In deze nota's wordt den nadruk gelegd
op de gevaren van den doorgang in de
Zeeuwsche wateren, waaruit eens te meer
de noodzakelijkheid blijkt voor het tref
fen van maatregelen tot verbetering van
het verkeer.
Op die nota's verwacht de minister
antwoord.
Hymans besloot met nogmaa's te ver
klaren dat België geen egoïstische doel
einden nastreeft, dat het alleen vraagt
dat de verkeerswegen, die voor alle vol
ken openstaan, ontwikkeld en verbeterd
zouden worden. Zyn actie is alleen een
gevolg van zijn zorg voor de gemeen
schappelijke belangen van beide volken en
tevens voor het algemeen belang van
Europa.
Hij wenscht een rechtstreefcsche over
eenkomst tusschen België en Nederland,
die een eeuw van gelukkige en vriend
schappelijke samenwerking zou openen.
Dit klinkt waarlijk niet onvriendelijk.
Maar toch had jpen van dezen Soci
aal-Democraat iets anders mogen ver
wachten, n.l. de toezegging dat het ge
heime verdrag met Frankrijk
zal worden gepubliceerd.
Maar daarvan werd met geen woord
gerept.
Examen autobestuurder.
Onder medewerking van een gedele
geerde van 'den minister van onderwijs
zal de centrale commissie voor de uit
reiking van het diploma voor auto-be
stuurder met de examens voor het groot
diploma als autobestuurder beginnen op
14 Mei. De examens worden afgenomen
in de Nijverheidsschool te Utrecht.
De examencommissie bestaat in Mei
uit de beeren W. H. Cool, gedelegeerde
van den minister van onderwijs, L. van
Essen Rzn, voorzitter; JB. Steggerda, se
cretaris; verder uit de heeren A. J. Gel
derblom, k. Hootsmans, P. M. van der
Loo, E. J. E. Maas, W. Th. van Munster,
A. J. Nossent, C. F. F. Stiick, .T. Verseput,
Ir L. Swaab en Ir H. Zoetelief Norman,
die afwisselend zullen examineeren.
