No. 138
Woensdag 13 Maart 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
h KWATTA*
HENDRIKSE&Co's BANK-GOES
EERSTE BLAD.
euws.
jdingen.
Zorgt voor uw Dieren!
Buitenland.
*5*
]J)e gezindheid ink,
ieest Kwatla-reep f
VITAMINEN
C>1AVIEREEP'
Belangrijkste Nieuws.
IBANK-
EFFECTEN-
ASSURANTIEZAKEN
Binnenland
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contróle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
N.V. Dogcakesfabriek - Dordt.
ALLE
a het In o>
damsche Kamer ran
rgen om 7 uur de
doj>, ran de r&ederij
naar de Oranje
inde het ijs op het
te trachten zoorer
is het Zuiderzeeijs-
te rliegmach!
un ,uit Londen heeft
Margot, dat ran
ingekomen, op zestig
erschelling, het wrak
id en. Die machine is
gtuig, waarmee Peace
.m naar Leeds was
door de bemanning
ngsboot is gezocht,
koers kwijt geraakt,
meubelmagazijn,
rmiddag brak brand
it 386, te Dordrecht,
meubelmagazijn ran
jlings gewaarschuwde
plaatse. Het vuur
ran de motorspuit en
bestreden. Hoewel de
nne zeer ernstig liet
den zolder reeds na-
eer het vuur spoedig
an den brand moet
rorden in een bran-
ak te Weert Gis-
el. meldt, ingebroken
dames K. te Weert,
ft van het huis het
gevestigd, vermoedt
m eigenlijk hun slag
er het indrukken van
ijn de inbrekers naar
muur, die het huis
i» zij vervolgens een
.M. in het vierkant,
.ndere zijde nog een
;egenr een- kast stond,
hun pogingen. In de
bbea zij daarop alle
De inhoud er van
d verspreid. Uit een
meegenomen. Het
angeroerd. De politie
0
oensdag 13 Maart.
Na 6 uur 1852 M.
11.30 Korte Zie-
1.45 Middagconcert
rno) 56 Kin-
ezing over deLeip-
7 Fransche les.
handelscorrespon-
ter. causerie. 8
kest. Spr. prof. dr
em Bilderdijk.
M. 10—10.15 Mor-
2.30 Kindermatiné.
er gelegenheid van
■r in de technische
usa, Ir C. F. Stork
45 Lezing over:
55.15 Gramo-
6.15 Landbouwhalf-
Conoert. 7.15
.urtje. 89.20
9.20—10.30 Po-
I. 10.35 Kerkdienst
jk. 1.20 Balla-
Gramofoonmuziek.
4.05 Klassiek
rtorgelbespeling.
a's voor piano.
mini", tooneelstuk-
lis". 1744 M. 12.50
Orkestconcert.
imnziek. 8.20
Laksch kwartet.
3.504.50 Orkest-
.ika-concert. 7.50
ital door Prof. Sa-
ïa vocaal concert-
5.20 Orkest-con
cert. 8.35 Gra-
Orkestconoert.
Nederland.
|ll te Londen.
Genua,
lisr., 9 'te Eelawan.
prt Said.
Ir., 10 v. Pt Said.
ISuez.
Marseille.
|st. n. Java; 10 te
Ibraltar.
lisr., p. 9 Perim.
jmboot Mij.
ast., p. 9 Gibraltar.
Fredrikshaven.
te Parimaribo.
je Lioyd.
avia n. Rott.
btt. te Batavia,
larseille.
v. Port Said.
Perim, 13 te Port
jvia te Soerabaja.
Sabang.
Perim.
|GibraItar.
Rott.
lort Said.
\taria te Rott. rerw.
te Soerabaja.
v. Padang.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHU1J, L. Burg. Tel. no. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post 13.—
Losse nummersf0.Q5
Prijs der AdvertentfSn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ef
Bij abonnement belangrijke korting.
De A.-R. parüf en de oorlcg.
Onder het opschrift „Anti revolutio
nair, ook „anti oorlogsch", ontvingen wij
van den hoer Abr. Mulder te Middelburg
een schrijven dat wij hier in hoofdzaak
laten volgen:
„Met groote blijdschap zullen velen
liwer lezers met mij in Uw blad van
2 dezer den brief uit Cadzand hebben
gelezen. Uit dit eenvoudige woord
stroomt lentelucht ons legen. Heerlijk, dat
dit geluid begint gehoord te worden in
onze Christelijke kringen. Enkele dingen,
er uit moge ik nog eens onderstreepon..
Oorlog is menschonteerend
werk. Wat den mensch on teert, is mis
drijf jegens zich zelf en den naaste, is
zonde tegen God. God beware ons Chris
tenvolk ervoor, dat het er ooit weer aan
mee zou doen.
Anti-oorlogsch evengoed als
anti-revolutionair. Een heidensch
spreekwoord zegt: wie de goden verder
ven willen, die slaan ze met blindheid.
Dat onze Overheid toeh bedenke, dat als
zij het regiment wil voeren, dat God
haar genadiglijk toevertrouwt, zij nooit
de handen sla aan het zwaard, want
oorlog beteekent onvermijdelijk revolu
tie.
Het is dure Christenplicht
mede te werken aan de vredes-
gedachte. De vrede tusschen de men-
schen en de volken zal niet komen vóór
Christus in volle heerlijkheid is weerge
keerd, maar wij mogen niet zondigen en
wij mogen, voor zoover in ons vermogen
is, niet toelaten dat anderen zondigen.
Het is Christenplicht het zondige gebruik
van den oorlog naar vermogen te ver
bannen."
Uit den aanhef van dit schrijven zou
men den indruk kunnen krijgen, dat de
geachte inzender met de houding va.n de
Antirevolutionaire partij ten aanzien van
het vraagstuk van den oorlog niet op
de hoogte is.
Hij stelt het toch voor alsof in den
Cadzandschen brief waarvan hij hier en
kele uitspraken commentarieert, een
nieuw geluid gehoord wordt.
En dat is toch niet het geval.
Wie de moeite doet kennis te nemen
van wat van Antirevolutionaire zijde over
den oorlog geschreven werd, zal er nooit
toe meewerken dedwaze voorstelling te
wekken alsof de A.-R. partij een mili
taristische partij is, die mot een zeker
welbehagen het wapengekletter verneemt.
Niets is echter minder waar.
Zeker de A.-R. partij sluit niet het
ooa voor de feiten.
Zjj houdt rekening met het fest te
«onde die hare verwoestende wag&liftg
doet gjvoo o.i ook ni uu, o
leven, en die oorzaak is dat telkens weer
oorlogen uitbreken, oorlogen waardoor bet
recht der natiën vaak op gruwelijke wijze
wordt gekrenkt.
Tegen dat onrecht heeft de Overheid
zich te verzetten.
Daarom kan onder bepaalde omstan
digheden, wanneer de handhaving van
het recht dit vordert, oorlog harde plicht
zijn, zooals Prof. Bavinck in zijn „Ethiek
en Politiek" opmerkte: „Zooals de Over
heid naar binnen mot dwang en. straf de
misdaad, in naam en in het belang van
de gerechtigheid te beteugelen heeft, zoo
en niet anders draagt zij ook naar buiten
het zwaard niet te vergeefs. Alzoo hande
lend volbrengt de Staat een door en
door zedelijke roeping, want hij hand
haaft de gerechtigheid en deze is, met de
liefde, een bij uitstek ethische deugd."
Vandaar dat de A.-R. partij niet mee
doet aan het dwaze geroep om eenzij
dige nationale ontwapening, wat alleen
kan dienen om het onrecht te bevorde
ren en de ellende van den oorlog bin
nen de grenzen te halen.
De A.-R. partij erkent het recht en
de roeping om een weermacht te on
derhouden.
Niet als oor'ogsins'rumcn', maar in het
belang van den vrede, ter handhaving
van het recht.
Maar de A.-R. partij doet meer, en
dat schijnt tot den goachton inzender
nog niet te zijn doorgedrongen. t
Immers sinds jaar en dag wordt er
van A.-R. zijde op aangedrongen alles
te doen. jvat mogelijk is om den oor- I
log te beperken, om het geweld tegen
te gaan en het recht te doen zegevie
ren, om de internationa'e geschillen op
te lossen niet door het zwaard maar
langs gerochtelijkea weg.
Men leze er de magistrale redevoe
ringen van Prof. Anema maar op na.
En men neme ook kennis van het
A.R. program van actie waarin do een
zijdige nationale bewapening met be
slistheid wordt afgewezen, maar waar het
onder „Buitenlandsche Zaken" ook heet:
„Krachtige modewerking aan alle maat
regelen, die de heerschappij van het
recht in het leven der volkeren hel
pen bevorderen, en mitsdien bijdragen
tot beteugeling van den oor-
1 o g, zoomede aan de pogingen onder
nomen om te geraken tol gelijk.ijdige en
wedcrzijdsche vermindering van
bewapening."
Hier dus hetzelfde geluil dat den in
zender in den Cadzandschen brief zoo
aantrekt.
Aan de Overheid het recht en den
plicht om als do nood het vordert ge
bruik te maken van het zwaard, maar
nooit den oorlog uitgelokt, en naar ver
mogen medegewerkt aan de verwerkelij
king van het ideaalvrede door
recht.
V* Het citaat.
Het hierboven opgenomen schrijven
wekt den indruk, dat de inzender enkele
aanhalingen deed uit den Cadzandschen
brief van 2 Maart.
Dit is echter niet het geval.
De schrijver nam slechts enkele zin
nen of gedeelten van zinnen over om die
dan op zijne wijze te commentariëeren.
Om misverstand en verkeerde gevolg
trekkingen te voorkomen, schijnt het ons
daarom wenschelijk, het gedeelte van den
boven 'aangehaalden brief, dat op den
oorlog betrekking heeft, hier te laten
volgen.
Na er, in verband met de Fransch-Bel
gische kwestie op gewezen te hebben hoe
hardleersch vele menschen zijn, vervolg
de onze briefschrijver:
„Als ik nu minister van oorlog was,
dan zou Ik met alle aanstaande officie
ren, elk jaar een tocht maken langs de
gevechtslijn van den grooton oorlog.
Ik zou ze brengen naar Yperen en ze
daar laten zien in lange, eentonige rijen
al die graven met al die kruisen, waar
van ieder een geschiedenis vertelt van o,
zooveel smart, ik zou ze willen laten be
zoeken de Duitsche graven, de Fransche
graven, do Belgische graven in plaat
sen als Dinant, en ze daar in lange
eentonige reeks laten lezen al die een
tonige opschriften over al die twintig-
jarigen, gevallen in den bloei der jaren,
ik zou ze daar brengen op één der her
denkingsdagen, dat moeders, vrouwen,
verloofden verre reizen gemaakt hebben
om een oogenblik te vertoeven aan het
graf van geliefden, en ik zou ze iets
laten gevoelen van al dien weedom van
smart, die een oorlog uitstort over hon
derdduizendon gezinnen, ik zou ze op
een der invaliedendagen doen zien die
lange eentonige rij van blinden, en op
allerlei wijzen verminkten, ik zou ze nog
veel meer laten zien, om diep in de, ziel
van hen, die later deel uit zullen maken
van de generale staven, te prenten 3e
overtuiging, dat oorlog het uiterste is, 'i
alleruiterste, een menschonteerend werk-
Anti-militarist, neen, dat woed heeft
onder ons een te slechte klryi k, laat ik dal
woord niet gebruiken. Maar anti-oorlogsch
evengoed als 'anti-revolutionair.
En laten wij toch nuchter worden en
al het dwaze inzien van het gezegde, wie
den vrede wil bereide zich ten oorlog,
En laten op al onze scholen, in de eerste
plaats op onze Christelijke scholen de
onderwijzers toch mede helpen opvoeden
tot den vrede. Zeker we weten, dat 'do
wereldvrede onder ons zondige menschen
een waandenkbeeld is, we weten, dat do
wereldvrede niet zal komen voor Chris
tus komt en eindelijk de zwaarden zul
len worden gemaakt tot vreedzamer werk
tuigen, maar dat houdt niet in, dat wij
zuchtend zullen verklaren, dat het wei
altijd zoo zal blijven, dat de oorlog toch
weer zal komen, maar laat ieder, die
op den naam van Christen aanspraak
maakt, het zich als oen dure Christen
plicht achten mede te werken aan de
vredesgedachte."
De wereldvrede is een waandenkbeeld.
De vrede komt niet, zoolang er de
zonde is.
Daarmede 'heeft de Overheid rekening
te 'houden.
Daarom zou zij hare roeping verzaken,
indien zij ons land weerloos en daar
door tevens bij gewapende conflicten tot
oorlogsterrein maakte.
Maar tevens is het hare taak en onze
taak om krachtig mee te werken aan alle
maatregelen die de heerschappij van het
recht 'kunnen bevorderen en den oor
log beteugelen.
De aigemeene beschouwingen over het
wetsontwerp tot wijziging van de Ziekte
wet zijn gisteren pfgeloopen.
Vandaag begint de behandeling der ar
tikelen, waarmee de Kamer nog voor
de stille, week gereed hoopt te komen.
Maar dan zal er hard gewerkt moeten
worden.
Want op dit oogenblik zijn er reeds
een tachtig amendementen ingediend en
hot is zeer waarschijnlijk, dat nog meer
dere zullen volgen.
Er is echter één lichtpunt, als men
hier tenminste van een lichtpunt mag
sproken.
Een groot deel van de Kamer verkeert
in de stemming, dat er nu, hoe dan
ook, aan het gesukkel met de Ziekte
wet een einde moet komen en "dat de
Ziekteverzekering moet worden inge
voerd. Vandaar dat men bereid is over
allerlei bezwaren, die anders misschien
zwaar zouden wegen, heen te stappen.
Dat is een goede -. methode om het
ontwerp spoedig behandeld te krijgen.
Maar een andere vraag is of zich juist
daardoor, straks in de Eerste Kamer,
geen moeirijkhoden zul'en voordoen, die
een spoedige totstandkoming belommeren.
Minister Slotemaker de Bruine jiecft
gisteren verk'aard het niet onmogelijk te
achten, dat de wet met 1 Januari 1930
in werking zal kunnen treden
Andoren echter achten dit, gezien de
vele uitvoeringsmaa'rere'en, die g-nomen
moeten worden, beslist onmogelijk.
Do tijd zal wel leeren wie hier gelijk
heeft.
Maar in elk geval zal het lot van
de tallooze amendementen waarover dezer
dagen beslist wordt, hierop van niet ge-
ringen invloed zijn.
Vraagt Uw winkelier FLORA'S
HONDENBROOD
KATTENVOEDER
DUIVENVOEDER
HOENDER BESCHUIT
KUIKENVOEDER
Vert. JOH. QUINTEN, GOES.
SCHIP GEZONKEN.
42 Gchspaiingen omgekomen.
Hot stoomschip „Lunesdate" uit Lon
den, is gistermorgen -tengevolge van den
mist bij de kast van Northumberland in
aanvaring gekomen met het stoomschip
„Melrose".
De „Lunesdate" is gezonken en men
vreest, dat 42 leien der bemanning ver
dronken zijn.
De „Melrose" kon drie mannen opne-
men, doch moest haar reis voortzetten,
toen het schip van de overigen geen
spoor kon ontdekken.
VakarbeicS door schoolkinderen.
Een door het Berlijnsche gemeentebe
stuur op' do scholen ingesteld onderzoek
over vakaibeld van schoolkinderen, heeft
don uitslag opgeleverd, dat 7895 in een
vak werkende schoolkinderen in één jaar
werden vastgesteld.
Daarvan we kten in strijd met de be
palingen van de wet op de kinderbescher
ming f.91 kinderen vóór schooltijd, 633
kinderen mear dan vier uur por dag,
119 meer dan zes uur .per dag en 1153
kinderen verlichtten Zondags arbeid.
Al deze werkende kinderen werden me
disch onderzocht, waarbij bleek, dat 1347
kinderen nadeeüge gevolgen van hun vak-
arbeid laadden ondervonden.
Het gemeentebestuur heeft nu besloten
door voorzorg'smaatrege'en het er op aan
te sturen, dat schoolkinderen volstrekt
geen vakarbeid meer mogen verrichten.
Sneeuwstormen.
Uit Riga wordt gemeld, dat de sneeuw
stormen van de laatste dagen het verkeer
weer geheel ontredderd hebben.
De treinen hebben alle groote vertra
ging, terwijl het autobusverkeer geheel
onmogelijk is geworden.
Op den weg van Riga naar Milau zijn
drie autobussen en twee vrachtauto's in
de sneeuw blijven steken. Zij zijn tot aan
de vensters in de sneeuw gezakt.
De stad GoMing-:n is geheel ingesneeuwd
en van de buitenwereld afgesneden. Noch
te voet noch per slee is het verkeer mo
gelijk. Op sommige punten ligt de sneeuw
twee meter hoog.
Wat de ontdekking van Amerika
koslfe.
Te Genua zijn stukken gevonden, welke
aan het licht hebben gebracht, wat de
ontdekking van Amerika heeft gekost.
Het salaris, dat voor Columbus was
bepaald, bedroeg 1600 peseta. De twee
kapiteins, welke onder hem stonden ont
vingen 900 peseta per jaar, terwijl de
manschappen 12.50 peseta per maand
kregen.
Er was 14.000 peseta noodig voor de
uitrusting van de vloot, waarvan de leef
tocht zes peseta per man en per hoofd,
dus totaal 2000 peseta kostte.
In Europa teruggekeerd ontving Colum
bus 22.000 peseta tor vergoeding voor
de voorschott.cn, welke hij gedurende do
reis had gegeven.
De ontdekking van Amerika kostte dus
36.000 peseta, d.i. iets meer dan de kos
ten voor een luxe hut, die de Amerikaan
sche millionnairs betrekken op hun „trip"
naar Europa.
Korte berichten.
Te Londen zijn in hot afgeloopen
jaar 1244 personen ten gevolge van ver
keersongelukken om het leven gekomen
Bij het laten springen van ijs in het
dal van do Nette in de Rijnprovincie we d
een ambtenaar, die zich 75 meter van de
plaats van ontploffing verwijderd bevond,
door een grooten steen getroffen en ge
dood.
Kroonprins Olaf van Noorwegen is
te Stockholm aangekomen, waar hij door
de Zweedsche koninklijke familie har
telijk werd verwelkomd. Stockholm is ge
heel in vlaggetooi. Als inleiding tot de
eigenlijke huwelijksplechtigheid zal een
groot aantal feestelijkheden plaats vin
den.
De Sovjet-autoritcilen hebben de
Turksche regeering om een pas voor 60
aanhangers van Trotzki verzocht. De Sov
jet-regeering zou hebben voorgesteld deze
Trotskiisten naar Sinope in Klein-Azië
te brengen en onder het toezicht van
de Turksche regeering te stellen. De on,
derhoudskosten zouden voor rekening van
de Russische regeering zijn.
Er zjjn gisteren op niet minder dan
14 plaatsen in Midden- en Zuid-Engeland
Binnenland.
Marken, Vlieland en Schiermonnikoog
weer geïsoleerd.
Bijzonder',eden over het ongeluk teVarik.
Minister Slotemaker de Bruine verdedigt
het ontwerp-ziektewet in de Tweedo
Kamer. lil
Vergadering van de Kamer van Koophan
del voor Z.-Vlaanderen.
Beantwoorde vragen van Kamerleden over
de boekhouding van landbouwers.
De Amsterdamsche Kamer van Koophan
del over het wetsontwerp-v. d. Heuvel.
Buitenland.
Sneeuwstormen in het Oostzeegebied.
Schip gezonken. 42 menschen verdronken.
heide- en boschbranden ontstaan en de
minister van verkeerswezen heeft per ra
dio een opwekking aan alle automobilis
ten en motorrijders laten omroepen om
geen brandende lucifers of sigaretten on
derweg weg te werpen.
Uit Madrid wordt gemeld, dat het
tot ernstige botsingen tusschen stakende
studenten en de politie is gekomen.
Bij het paleis van den minister-presi
dent heeft de politie van haar vuur
wapenen gebruik gemaakt, met het gevolg,
dat een student ernstig en enkele ande
ren licht gewond werden.
Ook in verschillende andere deelen van
de stad kwam het tot opstootjes.
Bjj do administratie van het abat
toir te Leipzig zijn verduisteringen op
groote schaal ontdekt, waardoor de dienst
der stedeljjke belastingen sedert jaren
voor belangrijke bedragen "benadeeld is.
Een slager en zijn knecht, een veearts
en npg een ander ambtenaar zijn voor-
loopig in hechtenis genomen.
De rechtbank te Bonn heeft me
vrouw Victoria Zoebkoff, geboren prin
ses van Pruisen, zuster van den ex-keizer
te Bonn, in staat van faillissement ge
steld, daar zjj' haar betalingen heeft ge
staakt. v 1
Door een botsing tusschen twee
treinen in de nabijheid van Perpignam,
werden twaalf personen gewond, terwijl
groote materiëelo schade werd aangericht.
Te Berlijn zijn, gisteren weer drie
gevallen van gasvergiftiging voorgekomen.
Een 68-jarige koopman werd dnod gevon
den, terwijl een echtpaar weer bjjgebrach!
kon worden.
DDeputatenvergadering.
Naar wij vernemen, zal de eerste zittin?
van de 2 en 3 April a.s. te Utrecht te hou
den Deputatenvergadering der Antirev.
Partij, waarop het gouden jubileum der
Partij zal worden gevierd, Dinsdagmiddag
2 April worden gehouden en gewijd zijn
aan huishoudelijke zaken.
In de morgenvergadering van 3 April
zal de leider der partij, de heer H. Golijn,
de gebruikelijke Deputatenrede uitspreken.
In de middagvergadering zal het woord
worden gevoerd door Staatsraad Prof. Mr
D. P. D. Fabius, de eenigste overgeblevene
van het comité dat vóór 50 jaar het voor-
loopig centraal comité vórmde.
Het Tweede Kamerlid, Prof. Dr H. Vis-
sc'her, zal voorts een opwekkend woord
spreken.
Hot Bureau van het Centranl-Comité
van Anti-re;ol\vtionaire Kiesvereenigingen
verzoekt ons te meiden, dat, evenals bij
vcrigü Deputatenvergadering,en, ook nu
gelegenheid bestaat zich op te geven voor
