No. 131 Dinsdag 5 Maart 1929 43e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland HENDRIKSE&Co's BANK-GDES I i-Nieuws. Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contrdle HET FRANSCH BELGISCH GEHEIM MILITAIR VERDRAG. Een krasse uitspraak. Buitenland. Belangrijkste Nieuws. ALLE IBANK- EFFECTEN- ASSURANTIEZAKEN Binnenland .ppel. 18, Jannetje Lena, ;laar pn Jannetje v. d, acob, z. yNehemia Goedegebuure. lis v. 't Veer, 72 jaar, Voigt. 16, Marina Ge Abraham Stoutjesdijk. iboren: 8, Jacob a, d. v. |Capelle, van de .Zande, van en I. A. Elenbaas, jd. |je Edelschaap, 71 jaar, Dusseu. 25, Cornelia van L. Bruijnzeel. |K. Gehuwd: 3, J. H jaar en L. Hage, jd. til, im. 27 jaar en A. z. v. W. M. Bazen en Iternella Catharina, d. v. J. ,J. Hage. 24, Geer- r. J. C. Knuist en C. ina Komtnerina, d. v. |ngelvaart. van Gorsel, ongeh., 84 Inus, 30 jaar, z. v. A. [lde. T. Remijn, 82 jaar, Udriana Knuist, 75 jaar, 1 )6, G. Knuist, 82 jaar, riruwd: 17, Cornells Ja- en Cornelia Maria Goe- Andreas Marinus Kloet, lanna van der Slikke, 24 lus Josia, z. v. Cornells le Wilde. 35, Dirk, z. v. j 1 Cornelia Marie Izabella 1 i r.). Geboren: 3, Willem Ltennan Jacobus Allaart Irs. 8, Christiaan Pieter, lam Louws en Cornelia d. v. Jacob Jobse en [ietemelta, d. v. Jan Boo- |t. 28, Catharina Johanna, Lena .Sturm, aus Hollebrandse, 32 jaar, ^uijten. 12, Maarten Jobse, Dina Suzanna Broerse g). 14, Jan de Vos, 82 Catharina Geldof ,(overl. I iwd: 28, Jacob Witte, 24 na Corstanje, jd. 26 jaar. j k Berendi'na, di. v. Gerrit tstina Bras. 13, .Suzanna, ekoorn en Elisabeth Duyn- (Vntonia Maria, d. v. Adri- en en Hendrika van Vlim- |aria, d. v. Jacobus Wei Witte. 21, Tannetje ,Cor- Cornelis Westerweele (en Llonia Smits, ruimi ,2 mnd., n Appolonia Boonman. 11, fck jaar, echtg. v. Cornelia I Leij's, 47 jaar, echtg. van tl. te Goes). i |an Maandag 4 Maart. 7.30—8.00 Spr.: De J. ■over de ,vijf Bijbelboeken. Radio-Orkest. I fl M. 8.00—8.50 Vioolcon- M. 7.05 Mozart's piano- lek. 8,05 Gesyncop. piano Liano. 10.00 Herman Fi'nci- |o. 1- v. d. componist. J'aris", 1750 M. 7 05—7.50 fc.3511.10 Trio Rosé, Lie M. 7.20 Gramofoonplaten. |rt. 8.50 Orkest-concert. van Dinsdag 5 Maart. IM. Na 6 uur 1852 M- ,-uitz. 12.15—1.15 Concert, onmuziek. 4.005.45 Li'.z. |de Keizer Karl-Universiteit 6.30 Gramofoonmuziek. 6.30 l. 8.00—9.00 Lijdensoverwe- Kek. 1)71 M. 10.CÖ—10.15 Mor- 1-2.00 Concert. 2.00—2.30 5.03—5.30 Orgelconcert. 6.156.45 Pianoconcert, lie les. 8.00—8.30 Boekbe- Boudier-Biakkfer. 8.30 „Een nedie. 562 M. 10.35 Kerkdienst mek. 12.20 Concert. 1.20— 5.30 Muziek. 4.20 en ,4.50 Mozart's pianosonaten 8.05 ilt en tenor. 10.00 tConcert, kParis", 1750 M. 12.50- Orkestconoert. 7.057.50 j [8.50—11.10 „Die Afrikane [462 M. 9.35 en 11.30 Gra- [251.50 Orkestconcert. 5.05 rt. 7.20 „De Barbier van M. 5.20 Orkestoonoeirb 6.50 Orkestooncert. jde pianofabricage. I„ den Bond van ,Pianofabri- fcen rede te .Londen gezegd, I nooit zoo veel piano's ge- Ivoerd had als in 1928, met [et eene jaar 1912. Dit weer- Torde meening, dat ;de radio laffing van een muziekinstru- (hebbeni. De ervaring leerde, jor het hooren der radio-mn- Ijj welen de wensch gewekt -$n muziekinstrument aan oroonindustrie had trouwens opgedaan. D Irecteur- H oofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraa! 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie no. 11. Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post f3.—' Losse nummersf0.0! Prijs der Advertentiln: 14 regels f1.20, elke regel meer 30 «f Bij abonnement belangrijke korting. Het raadsel niet opgelost Er wordt uiteraard nog heel wat nage praat over het door het „Utr. Dagbl." gepubliceerde geheime verdrag waarvan thans gebleken zou zijn, dat het een valsch stuk is dat niet de minste wer kelijke beteekenis heeft. In breede kringen voelt men zich op gelucht. Want het is nog altijd beter dat men zich noodeloos ongerust heeft gemaakt, dan dat de echtheid van het stuk gebleken zou zijn. De meeste bladen zijn het er echter wel over eens, dat het raadsel met de gevangenneming en de verklaringen van Heine volstrekt niet is opgelost. En dat is ook volkomen verklaarbaar. Mag men de Belgische bladen geloo ven, ..dan is Heine een schurk die zoo ongeveer tot alles in staat moet worden geacht. Welnu, welke reden kan er dan zijn om de door hem afgelegde verkla ringen onvoorwaardelijk te gelooven? Fn dan is er nog iets anders. Het schijnt wel vast te staan, dat Heine wel degelijk gewerkt heeft voor de Bek gische spionnage. Sommige Belgische bladen weten dan ook al te vertellen, dat er eigenlijk van een rechtsvervolging geen sprake kan zijn en dat Heine veel vroeger in vrijheid zal worden gesteld, dan men algemeen verwacht. Onder die omstandigheden behoeft het niet te verwonderen, dat velen een vra gend gezicht blijven zetten en zich af vragen wat hier toch eigenlijk achter kan schuilen. Zoo schrijft b.v. Het Vaderland: „Zoo goed als we op onze hoede wa ren voor de sensatie, die om de publi catie van het U. D, werd gemaakt zijn we voorzichtig met de sensatie, die ver spreid wordt in het verhaal van Heine's gevangenneming en verhoor. Die sensatie is een wolk van traan verwekkend gas, welke het juiste gezicht op de zaak zelve kan be letten. Heine moge dan de maker van een valsch stuk zijn, zoo maar in een dag of acht vervaardigd, hg zal tot nooit ge maakt kunnen hebben zonder gebruik te maken van eühte documenten. De falsi ficatie zou voor Duitschland hebben moe ten dienst doen. Is ze dan later weer bijgewerkt? Want er stonden ten slotte dingen in, die ons meer tonden inte- resseeren dan Duitschland. Hij heeft de stukken van een voor den oorlog gesh> ten verdrag tot model genomen, zegt hg. Dat kan! Generaal Sngders heeft ook al bepalingen van bet zoogenaamd Fransch-Belgische verdrag gelegd naast die van het Fransch-Russische van voor den oorlog. Generaal Sngders herkent in de mededeeling van de samenstelling der Belgische krijgsmacht, 'haar dislocatie, haar opmarschwegen enz. de hand van ingewjjden en deskundigen. Dat een stuk, waarop half Europa een week lang heeft zitten staren, zonder dat groot© fouten werden gesignaleerd, dezen Heine zoo maar eens door zijn Muze werd ingefluis terd, is even geloofwaardig als de bewe ring, dat het genie van Einstein aan een onwillekeurig schikking van atomen ia to danken. Vele duistere pmteN. De „N. R. Crt." ziet hier ook nog veel raadselachtigs. „Er is, hoezeer men moet verlangen, dat de zaak zich aldus zou oplossen, reden om een koel hoofd en critisch ver mogen te bewaren. Van Fransch-Belgi sche zijde kan men ons dit niet euvel duiden, omdat de Utrecht3che onthullin gen hier te lande als zulk een ernstige zaak beschouwd zjjn, dat de regeering op grónd daarvan officiëele stappen te Parjjs en te Brussel heeft gedaan. Men heeft de Nederliandsche pers in deze zaak lichtgeloovigheid verweten, om- dat zij aan stukken waarvan echter ook in de Entente-landen van vele zijden is toe gegeven, dat zij een overtuigenden indruk moesten maken, ernstige aandacht heeft geschonken, maar men vergt nu wel van ons, dat wij grif geloof schenken aan me- oedeelingen van Frank-Heine die zich- 261 als oplichter gequ&lifi* oeerd heeft, en dit metterdaad tegen over de heele wereld bewezen zou hebben door een monsterachtiga falsificatie in öikaax te fianwm-i In de mededeelingen waarmee de ver dachte zichzelf zoo grif beschuldigt, alsof hij heelemaal niet voor zware straf vreest, komen vele duistere punten voor en zijn heele houding van zjjn verblijf te Amster dam, tot zijn gemoedereerd vertrek van daar naar Brussel, waar hij erop kon rekenen dadelijk in hechtenis genomen te worden, is raadselachtig. Frank-Heine staat te Amsterdam aan den bijzonderen correspondent van de „Soir" een onder houd toe en vertelt daarin, als tegen over een rechter van instructie, hoe de vork in de steel zit. Hg maakt geen enkel bezwaar den journalist volledig in te lich ten, vertelt hem alles met „zekere op rechtheid en zelfs met veel humor". Te Brussel zelf schijnt er echter een hoogst vermoeiend langdurig verhoor door den rechter van instructie (men spreekt van vier uur) noodig geweest te zgn, om hem de bekentenis te ontlokken. Heine een Belgische spion? De Brusselsche correspondent van het „Handelsblad" schrijft o.m., dat de quaes- tie niet zoo eenvoudig en compromittee- rend voor onze deskundigen is als het schijnt. De Belgische journalisten, die op dit. naïeve verhaal hun spot op de Nederland- eche pers en onze militaire deskundigen gronden, zgn ook niet heelemaal onschul dig, omdat reeds Zondagochtend de Brus selsche „Soir" een interview bracht met den sindsdien gearresteerden Frank Heine waaruit elke critische lezer reeds wel niet de gebeele waarheid, maar dan toch een flink deel er van had kunnen aflei den of begrijpen. Wat is n.l. het geval? Zooals ik reeds meldde, heeft Frank niet alleen ge werkt voor Duitsche spionna- ge-organisaties, maar tegelij kertijd voor de Belgische s p 1 -r onnage, die zijn eigenlijke op drachtgeefster schgnt geweest te zgn. Door bemiddeling of met behulp van deze laatste heeft hg verschillende mili taire documenten, waaronder het bewuste „proces-verbaal", gekregen of gemaakt, teneinde die aan de Duitsche militaire autoriteiten of organisaties te leveren. Zgn technische opdrachtgevers en me dewerkers alhier hebben er heusch wel voor gezorgd, dal die documenten dus de zeeT scherpe critiek der daarop ge trainde Duitsche collega's konden door staan. Ze hebben er echter tevens voor gezorgd, dat als deze documenten in ver keerde handen vielen en publiek gemaakt zouden worden, de Belgische autoriteiten de vaischheid ex van konden aantoonen. Vandaar de fouten in namen en graden in bet „pröces-verbaal" en het gebruik van niet bestaande lakstempels. Dit „proces-verbaal" werd door de com binatie-Frank en diens Belgische deskun dige helpers gemaakt als een soort ruil object voor een Duitsch document, dat Frank den Belgen had moeten bezorgen, dat ons natuurlijk niet verder interesseert, maar dat door hemzelf bij zijn eerste ver hoor aangeduid werd als „het document Muller". In de Belgische „Peuple" stelt de so ciaal-democratische Senator De Brouckère de vraag, of het juridisch bewg,s der vaischheid het incident zal oplossen en ieder zal kunnen overtuigen? Ik durf het niet te hopen, zegt de Brouckère, daarbij het woord van een Nederlandsch' jour nalist aanhalend, die hem gisteren gezegd zou hebben: „Hoe jammer, dat die Heine een zoo algemeen bekend ca naille is, want men zal toch altg'd kunnen gelooven, dat hgl zich door de Belgische regeering liet omkoopen om de verantwoordelijkheid op zich te nemen". Indien wij;, aldus De Brouckère, om onze zeer wantrouwende buren te overtuigen eerst moeten bewglzen, dat de falsaris een eerlijk man is, dan itShet voor ons een hopeloos geval. De Instructie tegen' Frank. Wat Frank („Heine") betreft, de te zijnen huize in beslag genomen papieren worden op het oogenblik aandachtig .gele zen door de leden van het parket en den rechter van instructie. Er zou echter volgens de laatste berichten van rechts vervolging wegens spionnage of verval- sching geen sprake meer zijn. Frank Hei ne zou alleen vervolgd worden wegens vervalsching van het paspoort, waarvan hÜ zich voor zijn reizen in het buiten land bediende, en .waarvan hiji zelf den geldigheidsduur zou hebben verlengd. De Libre Belgique gewaagt zelfs in haar avondeditie van een gerucht, volgens het- welk aan deze zaak geen gevolg zou worden gegeven en Frank heel wat vroe- ger in vrijheid zou worden gesteld dan men algemeen verwacht. De Belgische splonnagediensf. „Het Volk" vernam hij! geruchte dat Heine biji den Belgischen spionnagedienst militaire of civiele beschermefsi heeft, op wier steun hij rekent. „Dat hiji met dezen dienst in betrek king heeft [gestaan is' zeker, dat hiji er aan verbonden was, is minder zeker. Op het oogenblik van zgn arrestatie op het Noordstation te Brussel riep Frank tot zgin vrouw, die op het perron wachtte: verwittig A en B, en hiji noemde de namen van twee agenten der geheime politie. Het „zal waarschijnlijk zeer be langrijk zijn te vernemen, welke de be trekkingen waren van Frank tot deze geheime agenten en tot den Belgischen spionnagedienst in het algemeen en welke de rol is geweest van dezen dienst bij da beruchte zaak." Opluchting te Genève. Hetzelfde blad verneemt, dat men gis teren in Volkenbondskringen met groote opluchting heeft vernomen, dat de vaisch heid der documenten nu vaststaat. In Volkenbondskringen acht men het incident nu gesloten en uit het gebied van de internationale politiek verdwenen, al zullen helaas tusschan België en Ne derland nog wel eenige gevoeligheden blijven bestaan. Hoover's installatie als President der Vereen. Staten. De Prins van Wales vervangt zijn vader. Het moet in de bedoeling liggen dat de Prins van Wales weldra eenige plichten op zich zal nemen, die anders door den Koning van Engeland worden vervuld. DU zal den Koning gelegenheid geven gedu rende den gebeelen zomer rust te houden. Een van 's prinsen plichten zal zijn de opening van bet parlement na de alge meen© verkiezingen en het voorlezen van de Troonrede door hem in plaats van door den Lord-Kanselier. Hevige ontploffing in het arsenaal te Sofia. Een ernstige ramp beeft gistermiddag het militaire arsenaal te Sofia getroffen. In een werkplaats waar vuurpijlen worden vervaardigd, beging een arbeider de on voorzichtigheid om al te dicht bij de kachel te komen met een mengsel van buskruit, dat plotseling vlam vatte. Het vuur breid de zich terstond uit over de met salpeter en zwavel en andere licht brandbare stof fen gevulde binnenplaats. Een heftige ont ploffing volgde, die bet geheele gebouw omver wierp. Onder de puinhoopen vond men echter niet minder dan 24 lijken voor namelijk van vrouwen, die door de uit- stroomende gassen waren verstikt. Men vond onder de lijken ook dat van den ar beider, die de ramp heeft veroorzaakt. Een ander bericht meldt, dat in totaal 28 arbeiders en arbeidsters zijn omgeko men, die allen zware brandwonden had den bekomen. Een twaalftal arbeiders kon, dank zij bovenmenschelijke inspanning van de brandweerlieden, worden gered. Vorst ©it sneeuw. In het Rgngebied is weer vorst inge treden, zoodat j>p verschillende' punten de Rgn weer toegevroren is. Op den Nederrijn is de waterstand de' laatste dagen gestegen, zoodat de laagstgelegen uiterwaarden een meter on der water staan. Indien de was blijft aanhouden, bestaat er groot gevaar voor overstroomingen:, zoodra de dooi intreedt. In de Duitsche wintersportgebieden is overal nieuwe sneeuw gevallen. Bijzon der veel sneeuw viel er in de opper- Beiersche bergen, en in het reuzenge bergte. Naar uit Breslau wordt gemeld, heeft de Zondagmiddag opgetreden hevige sneeuwstorm ernstige storingen 'in het spoorwegverkeer veroorzaakt. Op ver schillende Ignen bleven treinen in de sneeuw steken. Te Berlijn is de temperatuur van 28 graden onder nul tot 4 graden onder nul gestegen. Ondanks de bewolkte lucht, kwam gis teren een menigte belangstellenden te Washington aan per trein en per auto. He hotels.waren overvol met bezoekers, die het défilé wenschten te zien ter gelegen heid van Hoover's installatie als presi dent. Vijfhonderd treinen en ontelbare auto's hebben naar raming ruim 200.000 perso nen naar Washington gebracht. De stad was feestelijk met vlaggen getooid. Tijdens de eedsaflegging vlogen vliegtui gen en luchtschepen bovën het Kaïpitool. Na de eedsaflegging hield president Hoo ver van een tribune voor bet Witte Huis de toespraak, waarmede 'hij zijn ambt aan vaardde. Er waren rad'io-toestellen opgesteld, om Hoover's redevoering te verspreiden. Op het gebied der binnenlandsche poli tiek kondigde hij aan, dat bet alcoholver bod gehandhaafd zal worden. Voorts kon digde hij een hulpactie ten behoeve van den landbouw aan. Op bet gebied van de buitenlandsche politiek verklaarde hij,, dat de Vereenigde Staten niet naar uitbreiding van gebied, noch naar economische of politieke opper heerschappij over andere volken streven. De Vereenigde Staten zijn bezig een nieuw economisch stelsel op te bouwen, dat een afkeuring van het imperialisme heeft. Het pact tot uitbanning van den oorlog moet tot een verdere ontwapening leiden. Amerika wil dat vrede, rechtvaardigheid en de heerschappij van het gezonde ver stand in de wereld zullen gelden en het ge weld uitgeschakeld zal worden. Daarom streeft het Amerikaansche volk eerlijk naar ontwapening. Daartoe behoort oo'k het nog meer volkomen maken van alle organisaties, die de regeling van interna tionale conflicten gemakkelijker kunnen maken. Daarom zijn ook de Vereenigde Staten bereid, onder het vroeger gemaakte voorbehoud, toe te treden tot het wereld gerechtshof voor arbitrage. De rede van Hoover werd herhaaldelijk door luid applaus van de toehoorders on derbroken. De plechtigheid werd besloten met een groote parade. Een Borms-betocging met Incidenten. Te Iseghem (West-Vlaanderen) heeft Zondag een Bormsbetooging plaats! ge had, die tot incidenten aanleiding heeft gegeven. De burgemeester van dit plaatsje had het noodig geoordeeld, de aangekondigde meeting te verbieden en 'den staat van beleg af te kondigen. Frontafgevaardigde van Severen richtte daarop ©en „proclamatie" tot de fronters, om zich niet aan dit verbod te storen en toch naar Iseghem te komen, hetgeen deze dan ook hebben gedaan en wel met duizenden. Toen de Vlamingen in het stadje defi leerden, werd herhaaldelijk door eén 'groote hoeveelheid gendarmen te paard gecharcheerd. Op een ordewoord ging de stoet dan telkens uiteen om de gen darmen door te laten, waarna hij, na hun doortocht, weer ineen liep. De Vlamin gen onthielden zich van eiken kreet of handtastelgikheid. Alleen hielden zij niet op, Vlaamsche liederen te zingen. In het heetste van den strijd greep Binnenland. Een verl daring van de Regeering over het geheim verdrag. Buitenland. Hoover als president van Amerika geïn stalleerd. Een Bormsbetooging met incidenten. Sneeuw en koude in Duitschland. Hevige ontploffing te Sofia. dr Borms het leeuwenvaandel uit de han den van den vaandrig en ging er, dave rend toegejuicht, zelf aan het hoofd van den stoet mee voorop. Daarna had de meeting plaats. Na af loop deden zich nog enkele kleine inci denten voor. Uit Mexico. De revolutionaire troepen zijn den marsch naar het Noorden, tegen de stad Mexico, begonnen. Naar verluidt zouden Port'es Gil, de pre sident Morones, de leider van de arbei derspartij en Amaro, chef van den Staf van het Mexicaansche leger, in Mexico City gevangen genomen zijn. Een ander bericht meldt: De toestand is nog altijd kalm, ofschoon overspannen. Er zijn in de stad teekenen van groote militaire bedrijvigheid. Uit Mexico stad wordt gemeld, dat Por- tes Gil den vroegeren president Galles tot minister van oorlog heeft benoemd. Galles heeft zijn ambt terstond aanvaard en bet opperbevel over het Mexicaansche leger op zich genomen. Korte berichten. In de Sing Sing-gevangenis te New York is door gevangenbewaarders een 12 meter lange onderaardsche gang ontdekt die van een kolenkelder uit naar den ring muur gegraven was. Er ontbrak nog maar ruim een meter aan tot den ringmuur. Een steward van de paketboot „Pewnland" van de Red Star-lijn, is te New York gearresteerd, verdacht van in het bezit te zijn van geslepen diamanten ter waarde van 2000 pond sterling. Te Pittsburg is tijdens vervoer een benzinetankwagen ontploft, waardoor 2 personen gedood werden. In de nabijheid van het vliegveld New Wark stortte een tweedekker naar be neden. De inzittenden, een schoolvlieger en een student, werden gedood. Volgens berichten uit Gonstantinopel heerschen op den Balkan nieuwe sneeuw stormen. Verschillende treinen, voor Con- stantinopel bestemd, zijn ingesneeuwd. Met 1 April treedt in Amerika de nieuwe emigratiewet in werking. Deze wet zal tot gevolg hebben, dat het aantal land verhuizer,) van het Europeesche continent zal verminderen, waartegenover het An gel-Saksische element op grootere schaal naar de Vereenigde Staten zou kunnen emigreeren. Arbeid8bemiddelingswet. Ingediend ia een ontwerp-Arbeidsbemid- delingswet. Het beoogt in hoofdzaak, om aan een bestaand instituut een wettelijken grondslag te geven. Ofschoon de inrichting der openbare arbeidsbemiddeling "hier te lande zonder wettelgfce regeling is tot stand gekomen, terwijl toch haar organisatie en ook haar werking de vergelijking met andere lan den, die wel een wettelijke regeling ken nen, goed kunnen doorstaan, brengt toch het ontbreken van elke wettelijke rege ling een element van onzekerheid in de ontwikkeling en de werking, dat volgens de Regeering. behoort te worden wegge nomen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1929 | | pagina 1