No. 121
Donderdag 21 Februari 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENORIKSE&Co's BANK-GOES
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
IBANK-
EFFECTEN-
ASSURANTIEZAKEN
«utjes niet let
hitoonstellings-
1 raszuiver dier
uiterlijk,
szniverheid, of
sn aan tentoon-
Ik zou zeg-
zal men zeg-
'antje van Lei-
afmaak. Toch
.aat mij het u
in zorg er voor
Slingsdieren fofc-
loductie vertoo
nt vooral dat
is, erg zwaar
;en het voldoen
mogelijk,
voorbee'd ko
lk heb in de
kntoonstel ingen
]n behaald met
s Khaki Camp-
snijden, durf
ik van deze
|el wat gedipl'o-
;h als men nu
toegelegd heb
an heeft men
i véél meer als
opzettelijk ge-
lentoonstel ings-
en gemiddelde
en b v. straks
belleen! geen
mag hebben,
t mijn eerste
|ieren per jaar
aan den hals
a,cht om haar
draaien, dan
;roote moeilijk-
te eend, van
omdat zï niet
ntoons'ellings-
ie op tontoon-
halenneen,
den houdt om
n. Ik tok elk
s eenden voor
ik dan legen
er een stuk
erlcing komen
[oonste'.ling (ik
onale met veel
heel blij. Zijn
I beste legsters,
voor de woer-
jiet er niet op
juist moeilijk
ien veel scha
lie vanzelf al
Itte loopeenden
|iden. Ondanks
Khaki Camp>-
zeer populair
legcapociteit,
raar vermogen
|>eken op open
zien hoe het
[gesteld is:
[aam vandaan,
[dorpje in het
I in Engeland,
li, 'die schreef:
pnlensooi't ligt
man (haar
Eendenbout. Ik
ld een eeni te
Ien ook goed
j-eebonte loop-
ld had in 195
le ik met een
Irasl. Zoodoen-
phproductie te
se met wilde
laken en kreeg
luren. In dien
Ivoor de Buff-
Irkorting: voor
If Tel heelemaal
Et, noemt men
leur de buff-
|n 'in de Buff-
ïislukte en in
|n doffe, grijs-
juist in den
nieuwe een
dreen met de
soldaten, de
|ng der khaki
>or mevrouw
Ik weet nog
verontwaar-
Itoen w3 ho r-
pe khaki-kleur
ien, omdat de
jmdschii niet
[n tij11 dateert
ohthoude dus
ging van een
leeni die ecu
|re met onze
meestal te
hirer s'.am-
ïtoonstellings
pierd mag ab-
den hals
It zeggen dat
wel min of
keurmeester
dend met een
bewijst hij:
Ikent (en dat
[dig tegenover
loeite besteed
zonder wit.
rknGeit hij de
brengt alle
in een vcr-
Ideze eenden.
Igpeischen de
fENNEPE.
ef'ende, kun
ing zonden,
luitea.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per posL f3.—'
Losse nummersf 0.08
Prijs der Advertentiln:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 d
Bij abonnement belangrijke korting.
De Schoonoornsche potentaat
In Februari van het vorige jaar werd de
bevolking van het dorpje Schoonoord plot
seling in hevige beroering gebracht.
Daar was, blijkens het optreden van den
burgemeester, iets verschrikkelijks ge
beurd.
Heel het dorp sprak er schande van.
En tal van bladen bevatten berichten
met groote vetgedrukte koppen over het
Scboonoordsche schandaal.
't Was dan ook geen kleinigheid.
Zaterdagavond 11 Februari kwam plot
seling de burgemeester, vergezeld van
twee rijksveldwachters, bij bet hoofd der
Christelijke school, om de boekeu en be
scheiden van die school in beslag te
nemen.
En bij voegde daaraan toe, dat indien
niet onmiddellijk de boeken werden afge
geven, tot huiszoeking zou worden over
gegaan.
Op de vraag van het hoofd wat daar
van de reden was, luidde 'het antwoord,
dat er was geknoeid en fraude gepleegd
Groote consternatie natuurlijk.
Vooral toen de burgemeester den vol
genden dag, op Zondag dus, opnieuw ver
gezeld van rijksveldwachters terug kwam,
teneinde het procesverbaal te verbeteren.
Men was het er al spoedig over eens dat
er geweldige malversaties gepleegd waren.
Men wist elkaar te vertellen dat het wel
zeker was, dat het hoofd der school den
bak zou ingaan.
En de burgemeester hielp dapper mee
om het vuurtje te stoken.
In de raadsvergadering, waar deze zaak
ter sprake werd gebracht, verklaarde de
burgemeester volgens bet verslag in de
„Emmer Courant":
„Naar sprekers overtuiging is bij de bij
zondere school te Schoonoord geknoeid en
in belangrijke mate. De 'knoeierijen hadden
betrekking op een vrij groot aantal 'kin
deren.
Men heeft spreker kwalijk genomen, dat
hij op Zondag een onderzoek heeft inge
steld. Dat moest. Had 'hij dat niet gedaan,
dan had hij de kans geloopen, dat veran
deringen in de boeken waren aangebracht,
waardoor vele bewijzen of wel waardeloos
zouden worden, óf in elk geval een ge
deelte van de waarde, die ze thans hebben,
zouden hebben verloren. Spreker heeft de
verdachten nog schappelijk behandeld. Hij
had ze wel kunnen arresteeren en naar
Assen laten brengen. De officier van justi
tie zou daar zeker niet vreemd van opge
zien 'hebben. Naar sprekers meening zul
len de verdachten veroordeeld worden en
niet tot een boete, maar tot een gevange
nisstraf. Een boete helpt niets, want die
wordt door de 'heeren te zamen betaald".
Ook naar buiten maakte dit optreden
fan den burgemeester gxooten indruk.
De liberale en socialistische en niet te
vergeten de „neutrale'' bladen wijdden op
gewonden beschouwingen aan het
„Schoonoordsche schandaal", zooals deze
zaak betiteld werd, „Het Volk" wist zelfs
te vertellen, dat er niet alleen op gruwe
lijke wijze geknoeid was, maar dat de zaak
ook nog op denzelfden voert wordt voort
gezet. Nu kon men dan eens zien hoe
schandelijk en gewetenloos door de voor
standers van het Christelijk onderwijs
werd opgetreden.
Inderdaad niet ten onrechte werd hier
van een schandaal gesproken. Tenminste
wanneer men daarbij denkt aan het op
treden van den burgemeester.
Niet alleen toch dat de aanklacht bij. de
justitie tot geen resultaat leidde, ook bet
onderzoek vanwege het Departement va.a
Onderwijs had geen ander gevolg, dan dat
de subsidieaanvragen, als zijtade geheel re
gelmatig, volkomen konden worden inge
willigd.
Het schoolbestuur werd geheel in 't ge
lijk gesteld.
De burgemeester, die aanvankelijk zoo
hoog van den toTen blies, bleek zich op een
heel 'leelijke wijze vergallopeerd te hebben.
Het besluit van deze historie is toch,
dat de Minister van Binnenlandsche Za
ken officieel heeft medegedeeld, dat hij,
als resultaat van het nader
onderzoek den comm. der Koningin
heeft doen weten, dat de burgemeester van
Sleen tegenover bot 'bestuur en het hoofd
der Christelijke school te Schoonoord niet
is opgetreden met den tact en de bezadigd
heid, die een magistraat past en dat den
commissaris is verzocht, hem met klem
aan te manen, in de toekomst een andere
gedragslijn aan te nemen tegenover per
sonen, die nog slechts van een strafbaar
feit worden verdacht.
Hiermede is de rol van den Schoon-
oordschen potentaat uitgespeeld.
't Beste wat hij kan doen, is openlijk
zijn verontschuldigingen aanbieden of
per eerste gedegenheid zijn ontslag te
vragen.
DOOI OVER EEN PAAR DAGEN?
Bij IJsland kwam weer nieuwe lage
druk opzetten. De luchtdruk over Midden-
ltaliö daalde. .Over het Westelijk gebied
is een depressie uit den Oceaan zeer
goed merkbaar; de hemel is betrokken
en de temperatuur is oploopend.
De veranderingen in de luchtdrukver-
deeling zijn eenigszins gunstig voor het
verminderen van de vorst. Wellicht is
invallen van dooi over een paar dagen
te verwachten.
Het meteorologisch bureau te Berlijn
deelt echter mede, dat in de laatste 24
uur de luchtdruk in midden-Europa is
gestegen en het hoogdrukgebied zich nog
steeds laat gelden. Met het heldere weer,
dat hiervan het gevolg is, zal een toe
neming van de vorst gepaard gaan. "Te
Berlijn vroor het gisternacht 171/2 graad.
De laagste temperaturen in de ochtend
uren werden uit Stettin en Hannover
gemeld, n.l. 25 en 22 graden onder nul.
Het Berljnsche bureau verwacht, dat de
koude zal blijven aanhouden.
De steenkolen-industrie en de vorst
De langdurige vorst over heel Europa
heeft den Britschen mijnen, die zoolang
reeds met de grootste moeilijkheden te
kampen hebben, plotseling ruimschoots
werk gegeven. Sinds jaren jsjn er niet
zooveel orders ingekomen.
Deze verbetering in de Britsche kolen-
industrie zal, naar men vermoedt, lan
gen tjjd duren. Het zal wel acht maan
den in beslag nemen, alvorens aan de
vraag van het continent ten volle kan
worden voldaan. In dien tijd zullen vele
Britsche mijnen op volle capaciteit wer
ken, en duizenden werklooze mijnwer
kers zullen weder aan den arbeid kun
nen gaan.
Orders komen in van markten, die
sinds 1921 verloren waren gegaan. Por
tugal heeft deze week 100.000, België
10.000 ton aangevraagd. Alle mijnen wer
ken op vollen tijd, en in de laatste vier
of zes weken hebben 10.000 mijnwerkers
werk gevonden.
In Nottinghamshire werken tusschen de
45 en 50 mijnen op vollen tijd. Vier
honderd man zijn thans aan den arbeid.
De strenge vorst is ook oorzaak van
een grootere binnenlandsche vraag.
Aardbeving.
Naar de „Journal" uit Madrid ver
neemt, werd Maandagnacht te San Se
bastian en in de provincie Logrono een
hevige aardbeving gevoeld. De verschrikte
bewoners vluchtten naar buiten. In het
gebergte kwamen groote rotsblokken naar
beneden. De kerktoren van Arnado is
ingestort. Vele huizen hebben scheuren
gekregen.
Toeneming van de griep.
Wegens toeneming van de griep te
Dortmund, mede in verband met ver
warmingsmoeilijkheden, moeten de scho
len voorloopig gesloten worden.
In Luedenscheid zijn ongeveer 4000
personen aan griep lijdende, hetgeen een
achtste gedeelte van de bevolking is. Aan
gezien de ziekte zoowel in aantal als
in boosaardigheid is toegenomen, zullen
de scholen voorloopig gesloten blijven,
evenals in Schalksmuehle, Dahlerbrueck,
waar zij reeds 8 dagen gesloten zijn, in
Kierspe, waar 35 pet. der schoolkinde
ren ziek is, in Kirchende en Auf dem
Schnee waar 60 pet. der schoolgaande
kinderen ziek is.
Naar gemeld wordt uit Müuster heeft
de griep zich in Westfalen zeer uitge
breid. Alleen in de .stad Hagen moeten
12.000 personen aan griep ziek liggen.
Alle ziekenhuizen zijn overvol en de scho
len moesten gesloten worden.
Ook in andere .steden van Westfalen
komen tal van ziektegevallen voor.
De griep breidt zich ook te Parijs nog
steeds uit. In de eerste 10 dagen van
Febr. zijn 28 personen te Parijs aan
de ziekte overleden.
De oorrupfie bij de Engelsche politie.
Het is thans geen geheim meer, dat bij
de Engelsche politie, van wie zoo lang de
roep van onkreukbaarheid uitging, corrup-
tieve elementen zitten. De processen, die
het afgeloopen jaar en dezer dagen ge
voerd zijn, hebben duidelijk aan het licht
gebracht, dat er zoo een en ander ge
beurd is, dat het daglicht schuwt. Toch
zal het voor den buitenstaander neg een
verrassing zijn te vernemen, dat in het
afgeloopen jaar in Engeland en Wales niet
minder dan 47 politie-agenten zijn ont
slagen en 122 werd aangezegd, hun ont
slag te vragen. Dit wordt geopenbaard
in het jaarverslag van Sir Leonard Dun
ning, den Engelsche» „inspector of con
stabulary".
Mijnwerkerstrsln verongelukt.
Van een trein, die 800 mijnwerkers van
Peoria (Illinois) naar een 15 mijlen ver
der gelegen kolenmijn vervoerde, zijn,
waarschijnlijk tengevolge van een raiis-
breuk, vier wagens gederailleerd en in
brand gevlogen.
Volgens de eerste berichten moeten
daarbij ongeveer twintig personen omge
komen zijn. Reeds zijn vijf lijken en twaalf
zwaar gewonden onder de vernielde wa
gens vandaan gehaald.
Een via Londen ontvangen bericht meldt
nog:
Vier wagons met 250 personen vielen
van den 25 voet hoogen spoordijk paar be
neden. De geheele trein bestond uit 11 wa
gons en bevatte ongeveer 900 reizigers.
Volgens de voorloopige berichten zijn
ten minste 5 personen gedood en ongeveer
200 gewond, waarvan enkele doodelijk.
10.000 M9. ijs op den Rijn verbrijzeld.
Het ijs op den Rijn groeit steeds aan
Met het oog op den ijsgang, 'die na het in
vallen van den dooi zal intreden en waar
naar de bevolking in groote bezorgdheid
uitziet, is men Dinsdag begonnen met het
doen springen van het ijs op den Rijn en
de Moezel. Zoo is bij Deutsche Edk een
ijsvlakte van ongeveer 10.000 M9. opge
blazen. Overal in de dorpen is men bezig
voorbereidende maatregelen te treffen om
de schade zoo gering mogelijk te doen zijn.
Trotzki doodziek.
Het Duitsche consulaat te Pera heeft
aan den Rijksdag thans mededeeling ge
daan van het door Trotzki ingediende
verzoek om een visum voor Duitschland.
Het kabinet zal nu een beslissing moeten
nemen. Hoe deze zal uitvallen, is niet te
voorspellen. Zooals bekend, heeft de „Vor-
warts" zich voor bet verleenen er van uit
gesproken. De sociaal-democratische leden
van het kabinet zijn ook voor opname. De
andere ministers schijnen er echter min
der voor te gevoelen.
Over Trotzki wordt aan de „Vossisohe
Zeitung" nog uit Gonstantinopel gemeld,
dat zijn ziekte hopeloos is.
Korte berichten.
Alle Berlijnsche scholen zullen tot 27
dezer 's avonds gesloten blijven. 'De ste
delijke badinrichtingen blijven eveneens
tot en met 27 Februari gesloten, voor zoo
ver zij wegens gebrek aan kolen tot nu toe
reeds gesloten waren.
President Coolidge is aangezocht om
artikelen te schrijven voor bladen, nadat
hij als president is afgetreden. Hij zal iets
schrijven, doch wenseht zioh niet te ver
binden tot regelmatige levering.
De sovjetregeering besloot in Maart
a.s. een broodinkoop-tooökje in te voeren.
Voor de arbeidende bevolking blijft een
lage broodprijs gehandhaafd; voor piet-
arbeiders worden de prijzen verhoogd.
DE TELEFOON- EN TELEGRAAF
DIENST OP HET PLATTELAND.
Openstelling van hulppostkanforen op
Zondag.
Op vragen van het Tweede Kamerlid,
dhr van den Heuvel, heeft de minister
van waterstaat geantwoord:
Van de ongeveer 1000 hulpkantoren
voor den P.T.T.-dienst zjn er thans on
geveer 400 des Zondags voor den tele
foondienst gedurende eenigen tyd open
gesteld, o.a. uit overweging, dat het on-
gewenscht moet worden geacht, het plat
teland van Zaterdagavond tot Maandag
morgen, d.w.z. gedurende ongeveer 36
uur, zonder telefonische gemeenschap te
laten. Het is, wanneer het telefonische
verkeersmiddel aanwezig is, noodzakelijk,
dat althans gedurende een korten tjjd de
gelegenheid bestaat, voor geneeskundige
hulp of hulp bj brand, van dat verkeers
middel gebruik te maken. 'Deze overwe
ging geldt evenwel niet alleen ten aan
zien van de plaatsen, waar de evenbe-
doelde thans reeds opengestelde hulpkan
toren zijn gevestigd, maar ook ten aan
zien van die, waar die kantoren tot nu
toe Zondags voor den telefoondienst zjn
gesloten.
In het voorloopig verslag van de Eer
ste Kamer der Staten-Generaal betref
fende de begrooting van het staatsbedrijf
van de posterijen, de telegrafie en tele
fonie voor 1928 werd er door sommige
leden op aangedrongen, de uren, waar
op op het platteland des Zondags van
telegraaf en telefoon gebruik gemaakt kon
worden, uit te breiden. Zij achtten het
overdreven, dat in het algemeen ten plat-
telande op dien ,dag na 9 uur des och
tends niet meer kan worden getelefoneerd
en wezen op de dringende behoefte aan
telefonische gemeenschap, die b.v. in ge
vallen van ernstige ziekte of ongeval kan
bestaan. De ondergeteekende antwoord
de in de memorie van antwoord hierop,
dat de omstandigheden, als in het voor
loopig verslag aangeduid, voorziening, 7.00
eenigszins mogelijk, wenschelijk maken.
Tegenover dit belang van telefonische ge
meenschap achtte hj evenwel te staan
dat van handhaving van het beginsel
van de Zondagsrust en deelde mede, dat
tegenover dit laatste belang aan "den ge-
uiten wensch voor het tegenwoordige
slechts in beperkte mate zal kunnen wor
den voldaan.
De thans getroffen maatregel is de
uitvoeri?' van het in de genoemde me
morie v antwoord in uitzicht gestelde.
Uit het voorgaande blijkt, dat deze maat
regel niet anders is dan het verder toe
passen van een aanvaard beginsel op
een wjze, die aan de belangen der Zon
dagsrust zoowel als aan die der telefo
nische gemeenschap naar vermogen recht
doet wedervaren.
De ondergeteekende acht op grond van
het vorenstaande geen termen aanwezig,
de uitvoering van den genomen maatregel
op te schorten.
De getroffen maatregel houdt, zooals
boven medegedeeld, geen principiëele wij
ziging van standpunt ten aanzien van
de Zondagsrust in. Het afkeurend oor
deel deswege van den steller der vragen
kin ondergeteekende derhalve niet deelen.
De dienstduur van hulppostkantoorhou
ders zal, volgens de bestaande regelen, in
het ongunstige geval beperkt bijven tot
9.30 (niet, zooals steller der vragen aan
neemt, tot 9.45). Mochten in "bepaalde
gevallen, in verband met het aarivangs-
uur der morgengodsdienstoefening, daar
van bezwaren worden ondervonden, dan
is ondergeteekende bereid, daarin te doen
voorzien.
Financieels verhouding Rijk en
Gemeenten.
Adres van den Middenstands-
raad.
De Middenstandsraad heeft een adres
gericht aan de Commissie van voorbe
reiding inzake het ontwerp van wet tot
„Herziening van de financieele verhou
ding tusschen bet Rijk en de gemeen
ten en wijziging van eenige bepalingen
der Gemeentewet".
Op drie aangelegenheden wil de raad
aandacht vestigen.
Personen le belasting op win
kels, hotels, restaurants e.d.
Sinds lange jaren, zoo wordt opgemerkt,
ziet de middenstand uit naar een herzie
ning van het belastingstelsel, die een
einde maakt aan de onbilljkheid, dal
winkels, hotels, restaurants e.d. een uit
zondering maken op den regel, dat geen
personeele belasting geheven wordt van
gebouwde eigendommen, tot bedrjf ge
bezigd.
Met groote ingenomenheid heeft dan
ook de middenstand kennis genomen van
het bovenvermelde wetsontwerp, hetwelk
voorstelt de personeele belasting af te
schaffen. Deze ingenomenheid is echter
tegeljk weer getemperd, doordien het
ontwerp tevens voorstelt aan de gemeen
ten de bevoegdheid te geven een ver
teringsbelasting in te voeren. Door de
voorgestelde regeling toch bestaat de mo-
Binnenland.
De Gemeenteraad van Goes en de werk
verschaffing.
Per auto over de Zuiderzee naai Urk.
De Tweede Kamer handelde de wjzi-
ging der Invaliditeitswet af en besprak
den kinderarbeid in den landbouw.
Buitenland,
Is er dooi te verwachten?
Een aardbeving in Spanje.
Toeneming van de griep.
Een mjnwerkerstrein verongelukt.
gelijkheid dat gemeenten zullen doorgaan
van winkels e.d. verteringsbelasting ta
heffen, d.w.z. op objecten die uitslui
tend voor bedrjf gebezigd worden, iets
wat in strjd is met elk beginsel van
verteringsbelasting.
Zakeljke bedrjfsbelasting.
Ten aanzien van de zakeljke bedrijfsbe
lasting verwjst het adres naar het „Ver
slag der werkzaamheden van den Mid
denstandsraad over 1924", waarin de
bezwaren van den raad uitvoerig zjn
geresumeerd.
Belasting op vliegende win
kels. Ten aanzien van de belasting op
vliegende winkels wordt o.m. opgemerkt,
dat wanneer het thans ingediende ont
werp der zitting 1928'29 mocht wor
den aangenomen, daarin ligt opgesloten,
dat vorige nog hangende ontwerpen met
betrekking tot de plaatseljke belastingen
worden ingetrokken en derhalve geen mo-
geljkheid beslaat een regeling ten aan
zien van vliegende winkels te treffen.
Uit dezen hoofde zou de middenstands-
raad het op hoogen prijs stellen, in
dien in het jongste ontwerp alsnog een
bepaling kon worden opgenomen, die
aan de gemeenten de bevoegdheid geeft
van vliegende winkels gelijksoortige be
lastingen te heffen als ten aanzien van
winkels van den ter plaatse gevestigden
middenstand worden geheven.
De steenkolenvoorziening.
In sommige bladen is de vrees geuit, dat
de Nederlan'dsChe mijnen of haar plaatse
lijke vertegenwoordigers de contracten
voor levering van steenkolen zouden an-
nuleeren en van de tegenwoordige moei
lijkheden zouden gebruik malken die prij
zen van de 'huisbrandkolen te verhoogen.
De mijndirectlies stellen er prijs op te
verklaren, dat zij en 'haar vertegenwoordi
gers de loopende contracten tegen onver-
hoogde prijzen Mijven uitvoeren, voor zoo
ver dit bij de huidige omstandigheden mo
gelijk is.
De afnemers dienen evenwel te beden
ken, dat 'het niet mogelijk ie aan de groo
tere vraag overal prompt te voldoen en dat
het in het belang der gemeenschap nood
zakelijk is, dat men geen voorraden tracht
te maken en dus niet meer bestelt dan men
direct noodig heeft.
Brandstoffennood da, naar de meening
der directies, op het oogenMik niet te vree
zen, voorop gesteld, dat de mijnen in staat
zijn haar productie regelmatig te verzen
den, hetgeen thans veel te wenschen over
laat.
Door den onvoldoenden aanvoer van
leege spoorwagens en de moeilijkheden,
welke het spoorwegvervoer ondervindt,
moesten reeds aanzienlijke 'hoeveelheden
steenkolen hij de mijnen worden opgesla
gen.
De wijziging der Ziektewet.
Het bestuur van het Verhond van Ne-
derlandsche Werkgevers heeft tot de
Tweede Kamer een breedvoerig adres ge
richt, waarin betoogd wordt, dat het Ver
bond, ondanks het feit, dat op verschillen
de punten verbetering in de wettelijke re
geling der ziekteverzekering wordt voorge
steld, overwegende bezwaren heeft tegen:
a. de verhooging van het ziekengeld van
