No. 118
Maandag 18 Februari 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
3WK
overwintalles!
BLSTEVAER
nd
tedingen en
EERSTE BLAD.
Buitenland.
A——
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
IBANK-
EFFECTEN-
ASSURANTIEZAKEN
S
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröie
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
wordt in onze modern ingerichte
fabriek op bijzonder zorgvuldige
Wijze verwerkt .waardoor de natuur
lijke eigenschappen in elk opzicht
zijn bewaard.Sen proef overtuigt
AveBIOQELAARXhfi^VRQOSEMDAAL
ALLE
t men den
iven. Spr.
Bethesda
men dit
ent schep-
m voorge-
het goede
ider rente
ït is toen
bestrating,
men niet
heel com-
geen £tra-
s om den
werd ver
in, die der
l B. en W.
d te kwart
ichorst tot
rste Blad.)
nsch.
Dr J. D.
ie Novem-
medearbei-
de revisie
"Ook de
rden nage-
Psalm 77,
lansch be-
l rede,
le;
ie Heer.
klagte,
neek,
ek.
ly oe;
om,
en stom.
jare;
snare
ig'
ewig,
ewig
eer
i-eer?
e?
het?
het?
genadig
dig
n is;
indagtig
!'ig
rke
om
im;
•kt het,
het;
vry
*29. Ondcr-
geseh. erht-
icoba Staal
z. v. Din-
vlaria Slab-
kind van
irk Ekelaar
929.
6, Adriaan
•ina Scherp,
;r, 24 j. jm.
iter Kouwer
l, d. v. Cor-
Scheele; 9,
B egt hel en
ioere
lingemanse,
75 j., echt-
as; 10, Ma-
j., echtge-
Hioolen zija
cht in ,,,Mer-
>r- ei ach'er-
T.e-kt D 56m,
centiaren,
r f 8251
■anjaardstrnat,
56 centiaren.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
Ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post f3.—
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 d
Bij abonnement belangrijke korting.
V Klassepartij of nationale partij.
In rcherpe tegenstelling met wat van
sommige zijden geprofeteerd werd over
den opbloei van het liberalisme en de
grootsche toekomst van de liberale partij
is wat „Utrechtsch Dagblad" onlangs
schreef.
Dit liberale orgaan is ver van optimis
tisch gestemd.
„De ouderdom, zoo wordt geklaagd,
viert hoogtij in den Vrijheidsbond. Jonge
krachten krijgen geen kans en de verdorr
ring die hierdoor komt over de partij,
vreet aan haar geestdrift en haar idea
lisme."
De oorzaak van deze verdorring die voor
de toekomst het ergste doet vreezen, zoekt
hot blad in het feit, dat de Vrijheidsbond
practisch geworden is een klasse-
p a r t ij.
„Een politieke partij kan als een zeepbel
zijn, louter lucht, maar ze kan ook top
zwaar wezen van technische deskundig
heid en nuchterheid.
Het laatste dreigt, nu al vele jaren, voor
het liberalisme. Bezuiniging is een nood
zaak geweest in den achter ons liggenden
tijd. Zij is nog noodzakelijk. Maar een
staatkundige groep, die bezuiniging gaat
stollen als leuze, is veroordeeld. Uit de
aanwijzing van methoden om de samen
leving oeconomisch beter te doen functio-
neeren, put men geen bezieling.
Zoo dringend gewenscht het is, dat de
liberale partij oeconomen en financieele
deskundigen van den eersten rang naar
het parlement afvaardigt, zoo verkeerd is
het on ri-'n factoren eenzijdig den klem
toon te leggen.
i>u0m&wone en wijze politiek verzet
zich er tegen, dat de Vrijheidsbond het
odium op zich zou gaan laden, uitslui
tend werkgeverspartij te zijn."
De juistheid van wat 'hier wordt opge
merkt, kan moeilijk worden ontkend.
Do S. D. A. P. is een klasse-partij, maar
de Vrijheidsbond is het eveneens.
En daarom heeft de liberale partij, er
mag in haar kringen dan wat meer of wat
minder geestdrift zijn, geen toekomst. Zij
verdord en moet verdorren.
Geheel anders staat het bij' de Anti-
Rovolutionaire partij, die zonder overdrij
ving een nationale partij kan wor
den genoemd.
Zij is samengesteld uit alle groepen der
bevolking.
Men vindt in deze partij de vroot-werk-
gevers, maar ook de ceivouligite arbei
ders, de boeren en de middenstanders, de
geleerden en de eenvoudigen.
Zij telt hare aanhangers in alle lagen
van het volk en daarom en ook krachtens
haar beginsel, kan zij ook de belangen van
alle groepen dor bevolking behartigen.
Zij is in tegenstelling met b.v. den Vrij
heidsbond, niet een klassepartij, maar een
echt nationo Ie partij.
Da vaart naar in werpen stopgezet.
Wij lezen in het Handelsblad van Ant
werpen:
Het verwachte onheilspellend nieuws
is waarheid geworden. Antwerpen is voor
de scheepvaart gesloten. Het ijs, dat zich
op de Beneden Schelde aan de schorren
en zandbanken heeft vastgezet, heeft ver
der scheepvaartverkeer tusschen de zee
en Antwerpen onmogelijk gemaakt.
Het is een droevig nieuws, en dat ons
des te meer treft, daar te Antwerpen zelf
de scheepvaart nog blijkbaar mogelijk
bleef.
De toestanden op de benedenrivier zi'n
echter van dien aard, dat voortzetten
van de vaart der schepen aan de grootste
gevaren bloot stellen zou, en dat het
Loodswezen geen Loodsen meer levert-
Het Loodswezen te Antwerpen is geslo
ten. Al de voor Antwerpen bestemde
schepen die op de roede van Vlissingen
voor anker lagen, zullen in andere havens
moeten gaan lossen.
Het is een zware slag voor de haven,
voor de havenwerkers, voor allen, die
nering en tering vinden bij den haven
arbeid. Het is nu nog alleen de dooi, die
ons kan redden van een periode van
armoede en ellende voor duizenden en
nog eens duizend-en gezinnen.
Eerlijn in hef donker.
Vr' daravond is het gedeelte van Be-lijn,
waar de meeste rijks- en gemeente-gebou
wen staan, evenals verscheidene omlig
gende straten, geheel in het donker ge
huld geweest.
De voornaamste geleid'ngen der gas
fabrieken waren n.I. bevroren en uit
vrees voor ontploffingen moest men er
van afzien ze te ontdooien. Het gevaar
bestaat, dat wanneer de vorst aanhoudt,
deze straten een tijdlang zonder licht zul
len moeten bljven, terwijl het mogelyk
is, dat nog andere stralen in deze misère
zullen declen.
Bovendien viel ondanks de felle vorst
regen, zoodat de straten met een laag jjs
bedekt werden, die het verkeer ten zeer
ste belemmerde. Talrijke ongevallen zijn
er reeds het gevolg van geweest.
Het kolengcbrek doet zich steeds nij
pender gevoelen. Kolenhandolaren hebben
reeds de hulp van po'iiie moeten inroe
pen tegen het publiek, dat dreigde de ma
gazijnen te zullen plunderen. Vrij ernstige
ongeregeldheden zjjn voorgevallen. Een
sterke politiemacht is op do been om do
orde te handhaven.
Massa-arresta'ie.
Aan een rechercheur uit Dortmund is
het gelukt, klaarheid te brengen in ruim
200 diefstallen cn alle daders 22 in getal,
te arresteeren, en ter beschikking van
de justitie te stellen.
Deze inbrekers traden zeer brutaal en
meestal in benden op, zoodat zij de schrik
van het plaatsje Werl en omgeving waren
geworden.
Op hun program van actio, stond nog
een postoverval in Werl, welke echter
tijdig verhinderd kon worden.
Pest en hongersnood In China.
Pater Ferdinand Laken. schrijft u:t het
vicariaat Luanfu (Z. Shansi China) aan
de „Maasbod-e":
„Als U hier eens zag, wat hongersnerd
is! Hier is de oorlog vooropgegaan en
hongersnood en pest zjj-n gevolgd. Gel ik-
kig hebben de bestuurders van de Chi-
neesche republiek de handen aan het
werk geslagen, ter bestrijding van de pest
epidemie. De pest is aan het afnemen do
verdere voortgang is gestuit, er karnen
Seen nieuwe plaatsen meer bij. Helaas,
uizenden zijn aan de pest bezweken.
Maar zgj- die honger lijden zjjn er nog
duizenden en nogmaals duizenden, en na
tuurlijk juist onder hen, die van den
dag in den dag moeten leven, daglo'-ners,
arbeiders, kleinhandelaars, mensc.hen, die
maar een klein stukio land bezijten. die
leven in ellendige leemen en strooien
krotten.
Terwijl eerst jaren lang de burger-oor
log woedde, do boel werd platgeb and>
gestolen, geplunderd, door soldaten en
roovers, moesten de mensch-n nu tegen
hooge woeker-prijzen het zaaizaad leenm,
toiwijl zjj den .oogst al hadden verpand,
voordat het land bezaaid was! cn nu
valt er niets te oogsten, er viel geen
regen, en wat opkwam is verdroogd.
Heel Noord-China is in 1928, van de
groote regens verstoken gebleven de re
gens bleven uit, de oogst is totaal mis
lukt. Honderdduizend n families zijn tol
armoede en tot hongersnood vervallen, en
zij zijn zoo gemakkelijk te onderhouden,
zij vragen geen vleesch, geen boter ol
kaas, zelfs geen brood, een kom gekookte
gerst, vogeltjeszaad noemt men het in
Holland, is genoeg, om hun maag te
vullen.
Er kan niets worden verdiend op de
akkers, ze staan verlaten; de leurders
langs den weg blijven thuis, niemand
koopt iets; de timmerman, smid of
schoenmaker zij verdienen niets, niemand
laat werken, alles ligt stil.
En meent niet, dat ik overdrijf. Volgens
de officiëele opgaven, heeft een tiende
van het Chineesci.e millioenenvolk van
den hongersnood te lijden. Ruim veertig
millioen menschen, een getal dat Uw ver
beelding 'te boven gaat zou van dien,
toestand 'te lijden hebben. Het ongeluk
kigste er aan toe zijn die provincies,
die het verste van elke vlugge verbinding
met do buitenwereld verstoken zijn de
provincies Kansou, Shensi, en Shansi. En
do overbevolkte provincies T.helcy, Ho-
nan en Shantoeng, die de hardste klap
pen van do burgeroorlogen gekregen heb
ben, werd de laatste hoop op een tame-
lijken oogst nog vernietigd door groote
zwermen sprinkhanen, d'.e, wat nog kon
worden geoogst, voor do oogen van het
volk verslonden. Afgedankte s Malen cn
roovers zijn nog in menigte langs de
wegen, en als de regeering niet spoedig
krachtdadig ingrijpt, zal een groot gedeelte
van het Chineesmie volk ten gronde gaan.
Hongaarsche communisten.
De Berlijnsche politie ontdekte Vrijdag
avond een vergadering van 20 personen in
een lokaal.
Het bleken hoofdzakelijk Hongaarsche
emigranten te zijn, die beweerden dat zij
over economische aangelegenheden be
raadslaagden. Bij nader onderzoek bleek
echter, dat men met aanhangers van de
communistische beweging te doen had, die
zich bezig hielden niet alleen mot den toe
stand in Hongarije, maar ook in Duitsch-
land.
De politie heeft daarop de noodige
maatregelen genomen voor het -toezicht op
hen.
Generaal Booth.
Generaal Booth 'heeft het nieuws van
zijn afzetting met zijn gewone kalmte ont
vangen. Zijn eerste opmerking was:
„Waarom doen zij dat?"
De generaal blijft het 'beheer der Leger-
gelden onder zich houden en de positie is
dus delicaat.
De doktoren verklaren, dat de generaal
herstellende is van een zware ziekte, maar
met een half jaar rust weer genezen zal
zijn. Zijn toestand is vooruitgaande.
Scheepsrampen in de Zwarte Zee.
Tengevolge van de hevige stormen zijn
in de Zwarte Zee verscheidene schepen
verongelukt. Een Fransc'h stoomschip liep
Vrijdagmiddag tijdens een hevigen storm
op een klip en zonk binnen tien minuten.
De opvarenden, 47 man, konden zich in de
booten redden.
Een Nederlandsch stoomschip
stootte eveneens bij Boergas op een klip.
doch kon worden vlotgebracht.
Een Russisch stoomschip is tusschen
Boergas en Kcnstantinopel gezonken,
waarbij een gedeelte der bemanning is ver
dronken.
Sinds eenige dagen woedt in de Zwarte
Zee een storm, zooals men deze gedurende
de laatste dertig jaren niet gekend heeft.
Vee naar België.
De invoer van herkauwers is weer toe
gelaten langs het tolkantoor van Santvliet.
Do Kanaai-verbinding Antwerpen—Luik.
De Belgische minister van openbare
worken, Baels. heeft in antwoord op vra-
gon, in den Senaat gesteld tgjJens dc
algemeene bospreki.igcn van do begroo
ting van zijn dopar ement, met betrek
king tot de directe kanaalverblnding Ant
werpenLuik, meegedeeld, dat het nieu
we tracé van hei kanaal Antwerpen—
Luik thans dofin.t eE is aangenomen. Hoi
begint benoorden Luik bij Ilaccourt, wijkt
dan Westwaarts of langs de enclave van
Maastricht, vo'gt een doels het beslaan
de kan al en kimt a de dicb in veib'n-
ding met het kanaal te Eigenbiisen. Dit
tracé is langor dan het eerst goedge
keurde, maar laat toe het aantal sluizen
mot twee te verminderen. Dank zij dit
tracé zal geen water aan Nede 1 ind moe
ten worden on loend. Hot tracé tusschen
Eigonb lsen cn Cenck verschilt zeor wei
nig van het vroegere.
Korte berichten.
In Grioks:h Macedonio en in Thra-
cië hebben wolkenbreuken groote ove.-
stroomingen veroorzaakt. Het spoorweg
verkeer is op verschillende plaatsen on-
dm broken en in verschillende steden i..
het verkeer onmoge.jk geworden.
De Pruisische minister van handel
hoeft den commissaris voor mijnwezen
te Dortmund een telegram gostuu d, waar
in hij toeslaat' in de mijnen overwerk
te verrichten, teneinde stagnatie in de
kolenvoorziening der groote s.eden te
voorkomen.
Op het station Tournus is een snel
trein met een goederentrein in botsing ge
komen. Een tender en negen wagons zijn
ontspoord. Het aantal gewonden wordt
verschillend opgegeven en varieert van
acht tot achttien.
Te St." Julien (Opper Savoye) is een
ziekenhuis totaal afgebrand. De zestig pa
tiënten konden bijtijds in veiligheid ge
bracht worden.
Te Lavourière is een groote aarde
werkfabriek afgebrand. Gebrek aan water
per^ pond
belette den brand te beperken. De schade
wordt op 4 of 5 miljoen francs geraamd
Zaterdag werd medegedeeld, dat de
Engelsche Koning bevredigend vooruit
blijft gaan. Dien dag heeft hij voor 't eerst
een paar passen kunnen loopen. Dat het
slechts enkele passen waren, bewijst vol
doende hoe zwak de patiënt nog is. Nog
steeds legt men er nadruk op, dat het sta
dium van herstel nog niet begonnen is.
De arbeiders in de glasfabrieken in
het centrum van België hebben besloten to'
algemeene werkstaking, daar men na her
haald overleg met de patroons tot geen
vergelijk is kunnen komen. De stakers
eischen vijf pet. verhooging van de grond-
looncn en tevens een herziening van het
stukloon. De ovens zijn overal gedoofd
Twaalf fabrieken zijn gesloten.
Tengevolge van het stopzetten van
het verkeer op de Schelde worden op de
Belgische spoorwegen geen zendingen
naar Antwerpen, voor het buitenland be
stemd, meer aangenomen.
Er zijn in Engeland valsche bankbil
jetten ontdekt van de nieuwe serie van
één pond. Alle banken en postkantoren zijn
gewaarschuwd.
De Ziektewet.
Een motie van riuderlandsche
•vrouwen.
In een op 2 Februari 1.1. 'te Utrecht
gehouden vergadering, be.egd door de
Federatie van R.-K. Vrouwenbonden in
Nederiand en door den Nederiandschen
Chris„onvrouwe..bond, waarLij een groot
aan al vurem g r. gen waren ve.tcg nwoor-
uiQd, is do vo genie motie aangenomen,
wolko aan de leden der Tweede Kamer
is gezonden:
De vereenigingen t:zamcn 80.0 0 vrou
wen vertegenwoordigende, toejuichende,
dat hel. in werking treden der ziektewet
in u tzicht is geste'd,
instemming be uigende met het begin
sel, dat voor de gehuwde vrouw, .die
onder deze wet valt, in de wet voorzie
ningen worden getroffen bij zwangerschap
on bevalling,
betreurende echler, dat de voorzienin
gen zich volgens de ontworpen regeling
ook zullen uit.trekken t.t de ongehuwde
moeder,
van oordeel: dat bij deze wet bij voor
baat aan de ongehuwde vrouw in ge
val van zwangcr.xhap en b valling re ht
op uitkc ing verzekerd wordt, waardoor
wordt igorand de diepe zode'ijke cn
maatsc- gpeiijke bc'.eokenis van het hu
welijk, waarvan mede te duch en is on
dermijning van het zedelijk bewustzijn
van ons volk,
Binnenland.
Memorie van Antwoord op de Staats
begroting 1929.
Wel eenige stijging van temperatuur,
maar nog geen dooi.
De verkeersmoei.gjkhedcn in onze pro
vincie.
Goc-ree en Flakkee geïsoleerd.
De oestercultuur door de vorst in ge
vaar.
Gas verstikking te Alphen a. d. Rijn.
Bui'eniand.
De hevige koude.
In Londen dooit het. Op den Balkan
wolkbreuken.
Geen scheepvaartverkeer meer met
Antwerpen.
Scl eepsrampen in de Zwarte Zee.
Pest en hongersnood in China.
De landbouw en de vorst.
dat daardoor voorts wordt miskend het
belang, dat Staat en Maatschappij heb
ben bij een wettelijk geordend gezins
leven,
dat weliswaar in 4® ontworpen regeling
oen onderscheiding is gemaakt tusschen
de gehuwde en ongehuwde moeder, voor
wat betreft de wijze van iiitkeering van
ziekengeld, maar dat daarin niets prin
cipieels gel -gen is, dat integendeel hierbij
nog eens uitdrukkelijk uitgesproken wordt
het recht van de ongehuwde vrouw op
uitkoering van zhkengo'd in geval van
zwangorschap en bevalling,
diep overtuigd, dat geenszins de be
doeling mag zijn de ongehuwde moeder
aan haar lot over te laten, maar dat hier
een a'be'dsve'd is voor desbet effende
vereonigingen, d e daarbij vrij zijn ver
pleging in gestichten als in gezinnen,
ook, zoo moge'ijk, in e'gen gezin toe te
passen, ge t und van Overheidswege,
spreken den dringenden wensch uit,
dat alsnog in het ontwerp van wet zoo
danige .wijzigingen worden aangebracht,
dat dïèrin alleen voor de gehuwde vrouw
voorzieningen worden getroffen bij zwan
gerschap en beval ing.
Opkomst zeemiliciens.
Cm alle misverstand te voorkomen,
wordt er de aandacht van belanghebben
den op gevestigd, dat de dezer dagen ge
troffen maatregel tot uitstel van opkomst
alleen betreft de aanvankelijk voor op
komst op 18 en 25 Februari bestemde
dienstplichtigen van de landmacht.
Er is geen aanleiding gevonden, dezen
maatregel ook te doen gelden voor de
dienstplichtigen van de zeemacht, die op
26 of 27 Februari a.s. te Den Helder voor
eerste oefening moeten opkomen.
De regeering en de koude.
Het lid der Tweede Kamer de heer L. L.
H. de Visser heeft zich met de volgende
vragen tot de regeering gewend:
lo. Heeft de regeering kennis genomen
ondanks de reed3 genomen maatregel-
len tot extra steun van den ontzetten-
den nood, die desondanks nog in verschei
dene provincies van het land wordt ge
leden?
2o. Is de regeering niet van oordeel, dat
de tot nu toe genomen buitengewone maat
regelen tot steun van werkloozen en be
hoef tigen nog zeer onvoldoende zijn?
3o. Is de regeering bereid, zich di-ect
tot de gemeentebesturen te wenden met de
mededeeling, dat alle hoogere kosten van
extra-steun van rijkswege worden vergoed,
en daarbij te bepalen, dat de uitkeeringen
tijdelijk met ten minste 50 pet. moeten
worden verhoogd?
De Nederlandsche Spoorwegen.
Naar aanleiding van het bericht in de
„Volkskrant", dat bij de Ned. Spoorwegen
overwogen zou worden, met d:n nieuw in
te voeren dienst een vierde klasse in te
voeren en dan de derdo klasse van leer-
bekleeding te doen voorzien, heeft men van
