No. 116
Vrijdag 15 Februari 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDRIKSE Co's SANK- GOES
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
IBANK-
EFFECTEN-
ASSURANTIEZAKEN
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
ALLE
D f recteur- H oof d redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no: 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
veZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post. f3.-
Losse nummers fO.OS
Prijs der AdvertentiSn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cf
Bij abonnement belangrijke korting.
Het zomlenreglsfer der liberalen.
Wg hebben er gisteren op gewezen,
dat de voorstelling, die de heer D Hans
gaf van het zondenregister der liberalen
op onderw"sgebied, in strijd is met de
werkelijkheid.
Het was niet het liberalisme, dat de
vrrheid heeft verdedigd.
Toegegeven kan worden, dat de liberale
partij, of althans een deel der liberalen,
in de latere jaren een andere houding
heeft aangenomen, en meer vrijzinnig is
opgetreden.
Dit geeft echter nog niet het recht, om
het liberalisme als kampioen voor de
de vrijheid voor te stellen.
Dat tens'otte het dwangsysteem werd
losgelaten, geschiedde onder den drang
der omstandigh-den. De actie voor de
vrjje school we'd al te sterk. Langer ver
zet kon niet baten.
Men moest wel het roer wenden, maar
dat het niet van harte ging en dat het
dwangsysteem nog vele aanhangers vond,
is jrekend.
Nog dezer dagen w<rd er aan herin
nerd, dat de heer Roodhuijzen van do
liberale candida'enl 'st geweerd werd om
dat hij zich als een overtuigd voorstan
der van de pac'fira'io openbaarde.
Bekend is ook, wat de liberal-' burge
meester van Epe in don jaro 1S23 ver
klaarde: „Ik ontken met volle overtui
ging den eisch van algeheele gelijkstel
ling van het bijzonder onderwijs, vcor
de geldelijke regeling, met het staats- of
oninbaar onderwijs; het had bjj eene
bi'liike tegemoetkoming in d3 kosten moe
ten bTjven."
Maar dat is toch geen leidende figuur
zal men zeggen.
Pest mogelijk. Maar vast staat toch wl,
dat hij uitsprak, wat in veler hart leefde.
Dat bleek wel uil de hu'deboMging die
deze Vr'jhéidsbonder van „Het School
blad" in ontvangst had te nemen.
En het bleek ook uit wat Mr Bel'nfante
schreef in ,.De Vrijheid" van 3 Sept. '1924,
toen hij zich tegen het verbreken de:'
EacifiraÜo verzette, omdat dit zou neer
omen op het uitoefenen van geestelij
ken dwan-, echter onder opmerking, dat
een inzender, die de pacifica'ie bestreed,
„gedachten weergeeft, die bjj vole vrij
zinnigen leven."
Trouwens, wo behoeven niet zoover
uit de buurt te gaan. D-nk slechts aan
de houding, door de liberalen in den
Gemeenteraad van Nieuw- en St. Joosland
bjj de stichting der Christelijke school
aangenomen-
En we behoeven voor bewijsmateriaal
ook niet al/een ia de lagere regionen te
zoeken.
Het was niemand minder dan het libe
rale Kamerlid, Mej. Westerman, die, ge
steund door Mr Dresselhuijs in 1922 v'er-
kant in str"d met de Grondwet, een wij
ziging van de b. O. wet voorstelde, waar
bij de vrijheid van het Christelijk onder
wijs volkomen werd vernietigd.
Wij erkennen gaarne, dal een deel der
liberalen een milder standpunt inneemt
tut Troo§ere machthebbers.
Maar 'tgaat toch al te ver, wanneer
de heer Hans het voorstelt, alsof het
zondenregister der liberalen op onder
wijsgebied zoo heel klein zou zijn.
Watergebrek.
het Zuiden van den Palts heerscht
in vele plaatsen ten gevolge van de hevige
zoude sedert dagen gebrek aan water,
daar de grond tot een diepte van bijna
een meter bevroren is. Men vreest, dat in
de wijnbergen de wijnstokken voor een
groot gedeelte bevroren zijn-
Te Marburg aan de Lahn zijn ten ge
volge van de koude twee groote bruggen
over de geheele breedte gesprongen, zij
dreigen in te storten.
8 personen op een ijsschots weggedreven.
Bij Wasserburg, aan het Bodenmeer,
werden gistermorgen tegen 8 uur acht per
sonen gezien, die op een ijsschots naar het
open water weggedreven waren. Met groo
te moeite slaagde men er in ijf personen
ia bedenkelijken toestand te redden.
Het bleek, dat de mannen zich reeds
sinds Woensdagmiddag op de ijsschots
bevonden. Hun hulpgeroep was niet ge
hoord.
Nader wordt gemeld, dat de op de ijs-
schotsen weggedreven personen, vijf kin
deren van 8 tot 13 jaar zijn, en drie vol
wassen mannen, die zich later op 't ijs be
geven hadden om de kinderen te redden
De vijf geredden zijn de drie mannen en
twee kinderen.
In den loop van den middag is men er
in geslaagd ook de tweede ijsschots te be
reiken. Daarop bevonden zich nog twee
kinderen, die bevroren waren, terwijl d
derde jongen waarschijnlijk verdronken is
Van de vijf geredde personen zijn er drie
met ernstig bevroren ledematen naar hef
ziekenhuis overgebracht.
Een driest bandietenstuk.
Een aantal lieden, die zich voor politie
beambten uitgaven, zijn binnengedrongen
in het hoofdkwartier van een bende drank
smokkelaars in het noorden van Chicago
Zij dreven de menschen die zij daar von
den bijeen in een achterkamer, waar zij.
hen dwongen tegen den muur te gaan
staan. Toen werden de slachtoffers met
geweren en een machinegeweer afgemaakt
Van de acht aldus overvallen menschen
waren er zes dood en twee zwaar gewond.
De daders waren met vrachtauto's geko
men.
ben vrouw, die in de buurt woonde, en
die had hooren schieten, waarschuwde de
politie, die de zes lijken, die letterlijk van
kogels doorzeefd waren, vond. Allen
dooden en gewonden hadden zes a tien
kogels in het lijf. Het bloedbad speelde
zich af in een garage, die blijkbaar gebe
zigd werd voor den clandestienen drank
handel. De politie denkt, dat men hier niet
een wraakneming van een concurreerende
smokkelbende te doen heeft, die haar te
genstanders grondig heeft willen uitroeien.
Van de daders is tot dusver geenerlei
spoor gevonden.
Naar aanleiding van het gebeurde heeft
de hoofdcommissaris van politie in Chi
cago verklaard, dat hij thans een strijd op
leven en dood gaat beginnen tegen de mis
dadigers.
Griep,
Naar men uit Dusseldorp meldt,
heerscht daar zoo erg de griep, dat er in
geen van de ziekenhuizen, die toch met
elkaar 3300 patiënten kunnen opnemen,
meer een bed vrij is. Men heeft thans in
naburige gemeenten ziekenhuisruimte ge
zocht en ook een paar scholen tot zieken
huis ingericht. Er worden per dag twee-
en-een-half-maal zooveel zieken naar de
ziekenhuizen gebracht als in normale tij
den. Gelukkig is de sterfte aan de ziekte
voorshands niet groot.
Da nieuws leiding In het Leger des Hells.
Commandante Evangelina Booth, de
ernstige mede-candidate voor het leider
schap van het Leger des Heils, heeft, na
dat commissaris Higgins was gekozen,
verklaard, dat zij en het Leger in Amerika
zich loyaal onder Higgins leiding zouden
scharen.
Een nieuw soort suiker ontdekt.
Er is een nieuw soort suiker ontdekt,
welke o.m. wordt ge'rokken uit dahlia's
cn diifructose anhydride wo dt genoemd.
Zij is on'dekt door scheikundigen in de
laboratoria van hot Amerikaansche mi
nisterie van handel door proeven op inu-
lino, een soort ze'meel, dat wordt aan
getroffen jn dah'ia's, chichorei, artisjok
ken en andere planten.
Malversaties met tramkaartjes.
Bij de gemeentetram van Danzig is
men een uitgebreide verduistering op het
spoor gekomen, waarvan de juiste om
vang nog niet vaststaat. Een kassier en
twee kanloorbeamLten zijn gearresteerd
in verband met malversa ies, die zij sinds
oenige jaren moeten hebben gepleegd cn
die vermoedelijk een bedrag van 70.000
Danziger guldens bcloopen.
Naweeën van do safe-Inbraak te Berlijn.
Omtrent de inbraak in de safe der Dis-
konto Gesellsc-haft aan de Wittenberg-
platz, wordt gemeld, dat de bank op
al.e verklaringen over geleden schade in
een kort. an woord elke verantwoordelijk
heid heeft afgewezen, ook wanneer de
benadeelde den koopprijs van haar sie
raden nauwkeurig kon bewijzen.
Het schijnt, dat de Disconto Gesell-
schaft goen plicht tot schadevergoeding
wil erkennen ten minste niet boven het
bedrag, dat zij van de verzekering ont
vangt en over welks omvang zij geen
tnodedeelingen doet.
De benadeelde cli 'nten hebben de zaak
veelal reeds aan advocaten in handen
gegeven.
Om onnoodige kosten te vermijden doet
men pogingen om een vereenig'ng ter be
scherming der benadeelde sa'ohouders te
stichten, weke eerst voor een gedeelte
van het bedrag wil opkomen en vervol
gens bij gunst'ge uitspraak, overeenkom
sten voor haar leden wil sluiten.
De stich'ing der vereen:g'ng is tot dus
verre mislukt door het feit, dat de bank
weigert de lijst der sa'ehouders aan bui
tenstaanders af te geven.
Korte berichten.
De politie te Munchen heeft het aan
staande optreden van Josephine Baker
verboden, aangezien zij daarin een kwet
sen van de goede zeden ziet en daardoor
verstoring van de openbare orde vreest. In
Nederland mooht deze naaktdanseres wèl
vertooningen geven!
Het gemeentebestuur van Brussel
heeft in de straten vele open kolenvuren
laten aanleggen. In geheel België over
lijden vele personen aan de gevolgen van
de intense koude.
DE SPOORWEGEN EN DE VORST.
Overbelasting bij het goederenvervoer.
De Nederlandsche Spoorwegen onder
vinden groote moeilijkheden van de felle
koude, vooral omdat thans het verkeer en
vervoer te water geheel stop staat en dus
alle goederenvervoer zich op de spoorwe
gen poogt te dirigeeren. Bovendien zijn
daar allerlei inconveniënten, als bevroren
wissels en wisselbakken, bevroren lucht
pompen der locomotieven en bevriezen der
stoomverwarmingen van de cou'to's bij on
voldoend doorblazen der geleidingen na
gebruik. Ook ontstond stagnatie door het
bevriezen der vetpotten van de wielen. Het
sterkst deden al deze onregelmatigheden
zich gevoelen des morgens, als de treinen
den geheelen nacht hadden stil gestaan en
op de kleinere stations, waar geen con-
tinu-dienst is.
Men is bij de Spoorwegen, wat betreft
het goederenvervoer, zóó overstelpt met
opdrachten, dat zij, zooals gemeld, beslo
ten om heden en Zaterdag alle aanneming
van goederenvervoer, behal e levensmid
delen e. d., stop te zetten om alsdan
„schoon schip" te krijgen. De hoop het met
doorwerken op Zondag gereed te zullen
krijgen vóór Maandag, moest als ijdel wor
den opgegeven.
Nader wordt nog "aan de „N. R. Crt."
gemeld, dat niet aangenomen worden goe
deren. welke ter verzending worden aan
geboden als vrachtstukgoed of a's wagen-
lading vrachtgoed. Verzending als ijlgoed
of als bestelgoed blijft toegestaan. Van he!
verbod tot aanneming ter vervoer als
vrachtgoed zijn bo 'endien uitgezonderd
levensmiddelen voor mensch en dier,
waaronder ook verstaan worden koffie,
thee en cacao, alsmede grondstoffen, als
b.v. vetten. Ook worden aangenomen zen
dingen zonder onderscheid, voor de jaar
beurs te Utrecht.
Door dezen maatregel hoopt men den
achterstand als gevolg van den langeren
omloop der wagens en de overvolheid der
goederenloodsen op drukke stations in te
halen. Waar de moeilijkheden voor den
reizigersdienst eenigermate verminderd
worden door het vanwege de felle koude
kleiner aantal reizigers en men bij dezen
tak van dienst de zaak thans vrijwel onder
de knie heeft, wordt juist bij den goederen
dienst de toestand hoe langer hoe moei
lijker tengevolge van het al meer en meer
bij den spoorweg ten vervoer aanbrengen
van goederen, nu zoo goed a's alle wateren
bevroren zijn. Door doeltreffende maatre
gelen noopt men evenwel den toestand
meester te blijven.
De militaire salarissen.
De regeering heeft, naar officieel ge
meld wordt, het eenstemmig advies van de
Commission voor 't Georganiseerd Overleg
betreffende de militaire salarissen goed
gekeurd.
De laa'jsts temperatuur overtroffen.
Ten tweede male is in deze w^ok het j
record voor de laagste gemiddelde hm I
poratuur in Februari ro'gens waa nemin- j
gen te de Bildt overtroffen. Maandag
was gemiddelde temperatuur 12 9
graad ider nul (1G, 3, 8, 8, 13, 6
graad -^rst). Donderdag 13.1 graad onder
nul (17, 8, 9, 9, 11, 6 graad vorst)
Het laatst bekende daggemidde de voor
andere maanden is 14 gralen vorst o,i 22
Januari 1S50; dit is echter berekend uit
waarnemingen te 8 14 en 22 uur, terwijl
nu de waarnemingen van 8.14 en 19
uur zijn gebeci d. Vervangt men d t naai
19 door 22, dan wordt het gemidde'de
van Maandag 13.5 graad vor t, tegen 13.1
graad op 17 Februari 1835. Ook de hoog
ste temperatuur van Donderdagmiddag 9 7
graad vorst is voer zeever na te gaan
in een vorstperiode vroeger nooit zoo
laag geweest.
Na do mededee'ing van Maandag 1.1.
was nog te Vlissingen en wellicht te
Maastricht de abso.uu-t laagste tempera
tuur aangetroffen; te Vlissingen
werd Dinsdag 15 graden en "to Maastricht
Donderdag 20 graden Celsius voret ge
meld.
Wijziging Ziektewet.
Hot hoofubestuur der Nederlandsche
Unie voor Vrouwenbelangen schijjft in
ceri adres aan de Tweede Kamer, dat
in het gewijzigde on werp van wet tot
wjziging van de ziektewet een bepaling
on breekt, dat het ziekengeld, waarop een
gehuwde vrouw krachtens de bepalingen
der wel aanspraak heeft, aan haar wórdt
ui'gckeerd, met uitsluit ng van haar echt
genoot; dat zij daarvoor kwijting kan
geven, en dat zij daarover kan beschik
ken te eigen behoeve.
Adressant is van meening, dat de wet
er voor behoort te waken, dat het zie-
kongeld komt in handen van dengene,
voor wicn het bestemd is, opdat deze
het kan besteden voor hot doel, waar
voor hel bestemd is.
Tijdelijke regeling voor de
Wegenbelasting.
Do Bond van Bedrijfsautohouders in
Nederland deelt mede, dat naar aanlei
ding van zijn verzoek door den Minister
van I inanciën. in verband met de bijzon
dere vorsttoestanden, is bepaald dat tot
15 Maart a.s. aan alle houders van vracht
auto's op hun verzoek door de ont angers
der directe belastingen speciale wegen-
belastingkaarten zullen worden verstrekt.
Deze dagkaarten gelden voor minstens ze
ven achtereenvolgende dagen, het tarief is
per dag 1/360 van het jaarbedrag voor de
ze vrachtauto's aan wegenbelasting ver
schuldigd. Zij, die hun wagens buiten be
drijf stelden, kunnen nu wellicht hun
auto's goed gebruiken. Deze regeling geldt
niet voor vrachtauto's, welke een geldende
wegenbelastingkaart hebben. Nadere in
lichtingen zijn te verkrijgen aan het se
cretariaat van den B. B. N., Laan Cop-s
van Cattenburgh 10, Den Haag, Tel. 17763
Het bezoldigingsbesluit voor
de Rijksambtenaren.
Door den heer Kuiper zijn aan den mi
nister van Financiën de volgende vragen
gesteld:
lo. Wil de minister mededeelen of, en,
zoo ja, in hoeverre waarde is te hechten
aan de geruchten omtrent ernstige stag
natie bij de invoering en toepassing der
aanhangige wijzigingen in het Bezoldi
gingsbesluit voor de Rijksambtenaren?
2o. T tl de minister mededeelen, wan
neer avoer'ng van het gewijzigde Be
zoldig! sbcsluit is te verwachten, en wil
Zijn Excellentie, mede met het oog op de
extra kosten der huidige weersgesteldheid,
de bedoelde invoering zooveel mogelijk be-
speafjigen?
Een kras stuk je.
In het jaarverslag van de aid. Haarlem
van de Ned. Chr. Vareen. van Kantoor-
en Handelsbedienden wordt het volgen
de medegedeeld
„Wat onze gevoerde acties betreft,
diene het ipeest naar voren gebracht,
die tegen de N.V. Werf Conrad, welke
instolüng niet schroomde een onzer jonge
leden, on'slag te geven wogen3 het wei
geren om des Zondagsmorgens de post
te halen en deze te bezorgen ten huize
van een der direc'euren, die nota bene
te Overveen woont en dat wel onder
kerk'ijd. Ondanks een schrijven van ons
Hoofdbestuur aan gom-He ins'e'Iing wij
zende op het laakbare van dit ontslag,
werd het laats'genoom de niet alleen ge
handhaafd, doch verwaardigde doze ven
nootschap zich niet eens, ons met eon
anlwoord te dienen."
Het' is, merkt do „Amsterdammmer"
hierbij op, wel een kras stukje van, het
Binnenland.
Tijdelijke regeling voor de wegenbelasting.
De spoorwegen en de vorst.
De militaire salarissen.
Sneeuw en koude. De gestremde scheep
vaart. De schade in het Westiand.
De bijna of geheel geïsoleerde deelen van
Zeeland.
De temperatuur der laatste dagen Nog
kouder dan in 1855.
Nieuwjaarsrede van den burgemeester van
Vlissingen.
Aandeelhoudersvergadering van de Z.-
Vlaamsche Waterleiding-Mij,
Buitenland.
De aanhoudende strenge koude.
Acht personen op een ijsschots weggedre
ven.
Een ongekende bandietenstreek te Chicago
optreden van de directie van een der
grootste bedrijven te Haar'em en dit in
een tijd, dat bljni alle groote werkgevers
met de organisaties onderhandelen. Het
verdient aan de vergetelheid te worden
ontrukt!
DE AANHOUDENDE STRENGE KOUDE
De lichte verbetering in de temperatuur
Woensdag in sommige doelen van Bel
gië geconsla.eerd, is niets anders geweest
dan een voorbode van een nieuw koude-'
record. In de Ardennen wees de ther
mometer g.'s eren 24 graden onder nul.
Daar de gevallen dat personen door
de koude bevangen werden, zeer talrjjk
zjjn, heeft de Roode Kruis-vereeniging
te Brussel en in de voorsteden 16 hulp-
posion r,ingericht, waar ook gratis warme
kof,ie wordt verstrekt.
De Senaat besloot Donderdag in ver
hand met de koude en de daarmede ge
paard gaande ontreddering op de spoor,
do vólgende week niet bijeen te komen.
In de hoofdstad is verder een aantal
scholen gesloten en moest het tramver
keer worden ingekrompen daar verschei
dene honderden tramconduc.euis ziek
zjjn.
Te Antwerpen ondervindt de dienst der
overze booten veel hinder van het jjs,
men vreest dat vandaag a lo scheepvaart
op de Schelde naar zee onmogelijk zal
worden.
In vorschelden industriesteden moesten
werkplaatsen en fabrieken, die ü'iet vol
doende konden verwarmd worden, wor
den gestolen. Weer zijn te Brussel en in
de province cenige personen als een
govo'g van de koude gestorven.
De wolkenlaag, die zich in de laatste
dagen in hel Zuid-Oosten van Europa
heeft gevormd, heeft zich gistoren ver
der naar Midden-Europa uitgebreid en
zich vereenigd met de wolkenlaag uit
hel Oostze-gebied. Dientengevolge is over
geheel jffidden-Europa sneeuw gevallen.
Boven Engeland blijft nog s'renge vorst
hoerschen en de koude wordt nog ver
ergerd door een scherpen Oostenwind.
Vooral Wcs'-Engeland en Schotland heb
ben veel van de sneeuw te lijden. Ook
vele rivieren zijn bevroren.
In de havens van Dui-burg-Ruhrort
hebben reeds meer dan 1030 schepen
beschutting gezocht tegen den ijsgang.
Hier en daar is het ijs-anderhalve meter
dik. Het. aan'al werklooze schippers
knechts en havenarbeiders is de laatste
dagen met 1000 gestegen.
De Rijn zit" boven Laufenburg tot
Rheinsulz; de rivier ligt daar volkomen
dicht. Men kan van den Zwitserschen
oover loopen naar den Badonschen oever.
Op de Schneekunpe is gisteren de
tompera'uur plotse'ing elf g-aden geste
gen, zoodat. het daar op 1603 M. hoogte
veel warmer is dan in de omringende
vlakte, een verschijnsel, dat ook vlie
gers dezer dagen meermalen ontmoet
hebben. i
