No. 115
Donderdag 14 Februari 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
hendrikse&Co's bank-goes
EERSTE BLAD.
Aangeslotenbij het Bureau voor Oplaag-contróle
ken
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Een telegram aan den Paua.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
IBANK-
EFFECÏEN-
ASSURAKTIEZAKEN
m I
- .r^Vy.,
I r
in het theater
r'f
Directeur-Hoofdredacteur:
B. ZUiDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post f3.—
Losse nummers 10.05
Prijs der Advertentie»;
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ci
Bij abonnement belangrijke korting.
maal meeneemt,
en zegt: denk
*t hij, „dat N'et-
laarom door den
nsch vermeden
als gevaar kan
ekkend ziin. En
ver afgedwaald
hristendom, nie-
bu'ten den ver-
het Evangelie
og wel iets v oor
n
n
olgens een kort9
Nietzsche, be-
voor zoover die
eft, om dan met
en van waaF-
tg is hier wej
'v
n hater van het
f met eeh zeker
t noemde, stond
ls een door en
en.
;ing om de over-
liier tenminste
n woxden tot
te verklaren.
hij: denk toch
s menschen zoo-
hebben kunnen
ig van het Chris
r leven dan toch
ligheid voor God.
van dit boekje
iddelburg.
hter.
aruari 1929.
n waren gedag-
sonder beroep te
landeling van W.
praak f 20 of 29
m te Middelburg,
baalzakken, toe-
Koole te O.- en
ïuari 1929. Deze
t de anrlere zaak
het diefstal van
lebahoorende aan
den, op 21 Dec.
gevang. Uitspraak
rbeider en V. L.
beiden te Zuid
van 2 konijnen,
ist Vermast. Eisch
d. h.
werkman, Hans
eling van J. J. A.
en uitspraak f 15
S., 39 jaar, tram-
s cassatie aange-
.is der Rechtbank
,rbij hij ter zake
een brief in strijd
_>oger beroep, met
nnis van den Kan
te dier zake was
ervolging, is ver
dag.
toefenen van
Voor het kanton-
ft terecht gestaan
Leiden, wegéns
'enen der genees
kundigen rilad en
can een gehuwde
n aan haar onge-
aan 'haar zoontje,
leed aan doofheid,
iwzwakte en klier
een maagkwaal,
ankjes, kruiden en
n
ter kreeg na het
kje huidu't lag. Ze
en de medicijnen
jetaald.
ut hij reeds twee
geneeskundige uit-
n laats ten tijd, om
gingen, ervoor had
ff de het nooit weer
>p de uiterste cle-
ee geldboeten van
19 dagen hechtenis,
dagen.
V Da liberalen en de vrijheid.
De heer D. Hans betoogde dezer dagen
in het liberale weekblad „De Vrijheid" dat
het zondenregister der liberalen op onder
wijsgebied heel wat kleiner is, dan het
vaak wordt voorgesteld.
„Wanneer, zoo schreef hij, men nog te
genwoordig de mannen van rechts hoort
spreken en propageeren, dan is het of
eerst de rechtsche samenwerking er in ge
slaagd is voor het bijzonder onderwijs,
vrijheid en recht te verkrijgen. Dit is on
juist. Ook onze partijgenooten en geest
verwanten zullen goed doen vooral nu
het tegen de verkiezingen loopt te ont
houden: ten eerste, dat de vrijheid van on
derwijs ondor en door Thorbecke in de
Grondwet is gebracht; ten tweede, dat aan
de subsidiewet-Mackay in de Tweede Ka
mer verschillende liberalen hun stem heb
ben gegeven; ten derde, dat deze subsidie
wet is aangenomen door de in groote
meerderheid liberale Eerste Kamer; ten
vierde, dat een verhooging der subsidies is
voorgesteld door en aangenomen onder den
liberalen minister Borgesius; ten vijfde,
dat de financieele gelijkstelling is gebracht
door den liberalen minister Gort van der
Linden; ten zesde, dat de liberalen in beide
Kamers daaraan hun steun hebben ver
leend.
Waarlijk:
ons zonden-register op onderwijs
gebied is heel veel kleiner, dan de mannen
van rechts ons willen diets maken (en.
dan wij zélf ook wel eens gelooven).
Men kan het tot op zekere hoogte waar-
deeren dat de heer Hans een poging doet
om het liberale familie-wapen van deze
vlek te zuiveren.
Maar dan toch ook slechts tot op zekere
hoogte.
Want de voorstelling die hier gewekt
■wordt, is in strijd met de werkelijkheid.
De historie is daar om te bewijzen dat
het zondenregister van de liberalen ont
zaglijk groot is. Bovendien en dat
maakt de zaak nog een tikje erger zijn
er nog altijd niet zoo weinige zich noemen
de liberalen, die maar wat graag naar het
thans officieel verlaten stelsel van dwang
en onderdrukking zouden terugkeeren en
die de vrijheid van het bijzonder onderwijs
gaarne ongedaan zouden maken.
V Enkele ulteprtkcn.
Het is voor wie meeleeft niet noodig de
geschiedenis van de liberale d wangpoli dek
opnieuw in herinnering t8 brengen.
Om echter te laten zien hoezeer de heer
Hans zich vergist, als hij meent dat het
liberale zondenregister toch eigenlijk niet
zoo groot is, laten we enkele uitspraken
van vooraanstaande liberalen, die zeker
geen behoefte hadden de zaken te donker
voor te stellen, hier volgen.
Mr Cort van der Linden schreef in 1881:
„Nog kiest de Staat partij. Nog houdt hel
schrikkelijk pleit van d w a n g en vrijheid
aan".
Mr Hubrecht, destijds secretaris-gene
raal van Binnenl. Zaken, schreef in „Kies
recht en Onderwijs: „Een dwinge
land" staat in Nederland bij niemand in
aanzien. Vooral niet, als hij het waagt te
heerschen over de geesten, over de uitin
gen des gemoeds, en deze tracht te dwin
gen in een door hem begeerde richting
Zulk een dwingeland deed in 1857 en
1878 zijne macht in onze wetgeving op het
lager onderwijs terdege gevoelen. En in
1889 is de dwingeland in een der midde
len, waarmede hij zijn tirannie uit
oefende, zij het ook in geringe mate, be
perkt".
En Prof. Krabbe liet zich als volgt uit:
„Met de schoolwet van 1889 wordt haar
afgod (der lib. partij) de neutrale O.er-
heidsschool, verbrijzeld en de eerste stap
gezet op den weg naar de vrije school. Dit
is een andere vrijheid dan die, welke het
liberale Staatsbeleid in het vizier had, een
vrijheid van hooger orde, voor de bemach
tiging waarvan niét de liberale
maar de antirevolutionaire
partij een historische» strijd heeft ge
streden".
Deze citaten spreken voor zichzelf.
Zij bevestigen niet de voorstelling die
de heer Hans geeft.
Het was niet het liberalisme dat de vrij
heid heeft verdedigd.
Integendeel, het heeft zich, om met Mi
Hubrecht te spreken, geopenbaard als eer
dwingeland, die een onduldbare tirannie
heeft uitgeoefend.
DE KOUDE.
De strenge vorst heeft ook gisteren in
Engeiand aangehouden en do tempera
turen waren nog lagjr dan "den vangen
dag.
Up den bovenloop van do Theems be
gint zich ijs te vormen. AnJore rivieren
begonnen ook dicht te vriezen.
in de 'huizon bevriezen de water'eidin
gon. Duizenden b..vroren bui .en sqjn ge
sprongen en lekkagj heeft a lerw< g n
schade aangericht. Men voorspe.t nog :a
gerc temperaturen.
Volgons het Meteorologisch
Instituut te Berlijn valt er
eon lichte verandering in do
w e or sg e s te 1 d h oid waar te ne
men. Boven het Zuiden van Europa
is een diepe depressie opgetreden en uit
minimuu.gebicd zal zich waarschijn ijk
van do Midde andscho Zee verdor naar
het Noord-Ooslen uitbreiden. Dien.enge
voge verwacht men vandaag een 'es
zwaardere bewolking en een iats zach.e 'o
temperatuur, In verband daarmede ver
wacht men lichte sneeuwval', in 'Dai sch
land brij'ft het het koudst in Silerie,
waar de temperatuur nog steeds 2/ g a
don onder nul is. Terwijl het op hot
hee.o vasteland van Europa tot aan do
Middolandscho Zee toe bijzonder kou.i
is, meldt men uit Spitsbergen hevige
regens, bij een temperatuur van 2 g,.
boven nul.
De sneltreinen komen nog steeds met
groote vertrag.ng te B.rlijn aan.
Te Benijn bogmt ook gjbrok aan brand
stoffen te komen. Ook d3 aanvoer van
lovensmiddeien laat te wenschen. Vee
levensmiddelen zooals visch en aar Jap, e
len dromen geheel bevroren in de hoofd
stad aan. Eruit en groenten worden
schaarsch. De prijzen zy'n in enkele da
gen tijds reeds aanmerkeijk gestegen.
Ook in Frankrijk b ijlt het feil koud.
Te Bordeaux vroor het gisterochtend ll
gr. Clermont Fe/ran haa.de een record
met oen temperatuur van 22 graden onder
nul.
Hot gemeentebestuur van Berlijn be
sloot bij wjze van brandacofbesparingis-
maatregel ade scholen van 15 tot en met
21 dezer te sluiten, tenzij techn.sche
redenen de sluiting van een schooi oage
wonscht zouden maken- Daarentegen zui
len in dicht bevolkte siadswjken eniceie
scholen goed verwarmd worden om den
kinderen beschut ling ta geven.
De koude schijnt in Zwiiaenand thans
haar hoogtepunt te hebben overschre
den, ofschoon er weinig kans is op een
aanziemjjko stijging der temperatuur.
Zware sneeuwval in Schot and en Wa
les hooft het verkeer zeer be.emmerd.
De koude in Begië is nog toegenomen.
Te Aanen bedroeg de temperatuur 26
gr. onder qui.
Hot t.e.nvorkecr woidt zeer be'emme d
cn onde.v.nit groo.e vertraging. Ook is
mon.go trein uugo-v.il.en. De scheepvaart
is gestremd.
in Roemenië ondervindt het treinver
keer, hoewei de .vorst iets is afgeno
men, nog steeds groot3 vertraging, o.a.
doordat uv.r honaorden K.M. da spoor
rails gesprongen zjn, A.le scholen zyn
tot 20 dezer gesloten.
De Valera wsïgert Invrijheidstelling.
Do gouvornear van Noord lerlanu neeft
de Valera doen weten, dat het restant
van zjjn 30 dagen hechtenis kwijt ge
scholden zou worden, als hij be.oven
wilde niet meer naar Noord-lerland te
zulien terugkeeren. De Valera heeft ge
antwoord, dat hij al.eon ler.and kenue,
waar ieder Ier zich vrjj moest kunnen
bewegen, zoodat hij de belof.e niet kon
afleggen. Hij is daarop in gevangenschap
gehouden.
D» gezonken sleepboot.
Naar hot hb.d. v. An.w." moldt, ligt
do gozonkon sleepboot „Infan ijab e" bij
na midden in do Schold® te An.werpen.
Voor het oogonblik kan er n'.e. aan do i
redding van het gezonken vaartuig ge- j
I dacht worden, goz.an hot groote gevaar
voor de duikers, wier Iuchtdarmen door
iet drjj jjs elk oogenblik kunnen worden
doorgesneden.
Tevens' wordt door de duikers verze
kerd. dat het grondijs, dus hetgeen op den
bodem der Schelde ligt, in veel grooter
hoeveelheid aanwezig is, dat men aan
de oppervlakte ziet drijven.
Do Berlljnsche banderollenzwendel.
Na een instructie, die twee jaren heeft
reduurd, is in de bandcrollenzwcndel-
iffaire, die te Berlijn tegen het einde van
926 groot opzien baarde, tegen twaalf
lersonen een aanklacht ingediend. De
hoofdbeklaagden zijn de kooplieden Bant
n Küttner, de arbeider Woznjak en de
douaneambtenaar Obst. Bant is nog in een
tweede groot proces \erwikkeld in verband
met vervalsching van banderollen.
Bant en zijn handlangers hebben zich
met vervalschte bestelbriefjes en een ver-
valscht bestelboek eener Berlijnsche ciga-
rettenfabriek, met medewerking van den
douane-ambtenaar Obst, in het bezit we
ten te stellen van groote hoeveelheden
banderollen. Verder hadden zij een ambte
naar, voor wiens waakzaamheid zij vrees
den, per telefoon van zijn post weggelokt
Trofzki in Turkije?
Naar de „Voss. Ztg." verneemt, is
Trotzki gisterenavond aan boord van het
stoomschip „Iljitsj" uit Odessa in zieken
toestand en onder een aangenomen naam
'n Coustantinopel aangekomen.
Hij is naar het consulaat overgebracht,
waar hij bij wijze van spreken als gevan
gene wordt behandeld. Het is hem onmo
gelijk met de buitenwereld in verbinding
te komen.
Aanslag op den president van Venezuela.
Op den president der republiek Vene
zuela, Gomez, is een moordaanslag ge
pleegd, welke echter is mislukt.
Toen president Gomez zich met eenige
heeren op een autotocht in de nabijheid
van Maracai, een niet ver van Caracas
gelegen stad, bevond, werden door zes
mannen, die in een tweede auto 'den pre
sident gevolgd waren, schoten op het
staatshoofd gelost, welke evenwel hun doel
misten.
De begeleiders van den president ba-
antwoordden het vuur en doodden zes
aanranders. Zij zelf werden niet gewond.
Leger des Heils.
De rechtskundige raadsman van gene
raal Booth heeft in de gisteren gehouden
zitting van den Hoogen Raad van het
Leger des Heils het standpunt van den
generaal uiteengezet. De. getuigen, onder
wie bekwame geneesheeren, verklaarden
dat de generaal physiek in staat is het Le
ger te leiden.
Naar wordt vernomen stelde generaal
Booth voor het aan den Hoogen Raad over
te laten zijn event, opvolger aan te wijzen,
op voorwaarde dat men hem zijn com
mando onder een licht gewijzigden vorm
zou laten uitoefenen.
Desniettemin besloot de Raad met 52
tegen 5 stemmen dén generaal zijn com
mando te ontnemen.
Het besluit werd genomen, daar de
Raad van meening was dat de generaal
niet in staat is zijn ambt langer te vervul
len. Vier leden onthielden zich van stem
ming.
Een nader telegram meldt, dat de Hooge
Raad commissioner Higgins, chef van den
generalen staf, heeft gekozen tot opvolger
van generaal Booth.
Nieuw huwelijksverbod in Turkije.
Er is in Turkije een nieuwe order uit
gevaardigd, volgens welke iedere regee-
ringsambtenaar, hetzij hij een hoogen of
een lagen post bekleedt, onmiddellijk moet
aftreden, indien hij een buitenlandsche
trouwt. Daar deze order van terugwerken
de kracht is, verwacht men dat binnen
kort tal van ambtenaren zullen aftreden.
Korte berichten.
De gewezen Duitsche kroonprins, die
op het oogenblik te Berlijn vertoeft, heeft
zware griep.
Tengevolge van do koude hebben te
Londen eén groot aantal branden, w.o. een
aantal ernstige, gewoed. Tengevolge van
de koude, waardoor het water onmiddel
lijk bevroor, leverde de bluasching groote
moeilijkheden op.
De Roomsch-Katholieke Tweede Kamer
club heeft gisteien het vo.gende telegram
verzoudtn aan Z. H- den Paus:
„De Katho.ieke leden der Tweede Ka
mer der Stalen-Generaal in Nederland,
zich verheugend over de gelukk.ge op
lossing der j.iome.nsche kwestie, veroor
loven zich Uwe Heiligheid geluic te wen
schen en aan de voeden van Lvve Heilig
heid neer te leggen de hetu.ging van hun
kindorl.,ke toew.jd.ng en gehoorzaamheid"
Het telegram was geteekend door Mgr.
Nolens.
Het Hellegat.
De berichtgever van het „Hdbld." te
Brusaei telefoneerde gisteravond:
Meest aüe Drussetsuiie dagb.aden, van
de „Aation Beige" tot de „reupie", pu-
hliceeren eenzelfde correspondentie u.i
-lUicwerpen, naar luid waarvan in Antwer
pen een groeiende verontwaardiging zou
bestaan over het feit, dat hot Henegat al
meer en meer een gevaar brijat te zijn voor
het vergeer, zooius zou bnj&eu uri de vela
gevallen tan liet zingen van schepen, die
met name woruen genoemd. Ook zou op
x ebi'uari de diepgang by hoogtij siecffis
anderhalve meter zijn geweest, terwyl de
normaie diepgang 3.dd meter moet zijn.
Le griep in het leger.
Opkomst voor inlijving en
oeleningen uitgesteld.
Officieel wordt het vo.gende mecge-
dee.d
Do opkomst van dienstplichtigen, die
18 ot 2j Februari a.s. moeten omkomen
tor inl.,;v„ng, voor eerste oa.ening of voor
herhanngjue.onmg n wordt in verband
mot de heerschunJe go val en van griep
ondor de militairen voormalig 14 ila-
gon uitgested.
De toer bedoelde dienstplichtigen kun
nen evonwet aan den Minister van De
fensie het verzoek doen om zoo spoedig
mogerijk op te komen, in dit verzoek,
hetwe.k ten spoedigste moe. worden inge
diend, bob oorwi duidel j.c te worden ver-
mo.d d naam, de voornamen, de dichting,
het g tzoen van opkomst, hot vol.emg
adres, ve.ke dr.ngonde reden voor het
verzoek bestaan, a.smede of de»dienst
plichtige voor eerste oefening of vo^r
horhalmgsoofoning _n moet opaomen. Jn
geval van opkouut voor eerste oefening
moet in he. verzoekschrift ook de ge
meente van inschrij ing verme.d women.
De salarisherziening der Rijksambtenaren.
De „Residentiebode' van g.s.eravond
meende to moe.en nu.lden, da. de Rugee-
rtng zou besloten heao on aan d® n.eawe
sajaribr.ge ing voor net RyKsp-rsoiice! n.g
guun uitvoering ta get cm, maar da zaait
opnjouw in handen te stollen van de com
missie voor georganiseerd over.eg in amb-
tonaarszakon.
Dit ais gevolg van bezwaren, welke de
Raad van State zou hebben gemaakt
togen de terugwerkende kracht der re
gel.ng tot 1 November 1928.
Ome zou, vogens genoemd blad, van
het De^artemen. van rinanciën a.in de
andere depaitemen.en reeds do boodschap
zi^n gezonden het uitwerken van de n.ea-
we rogeang stop te zot.en.
Naar wy uit be.rouwbare bron verne
men, zijn bovenstaande voor de amb
tenaren verontrustende berichten geheel
onjuist.
ue nieuwe salarisrege'ing wordt door
gevoerd, zooals de Kegsenng aan, aakelijfc
heeft toegezegd.
Wijziging Invaliditeitswet.
De Tweede Kamer.eden Bij.eveld, van
Wijnberg on en TJunas hebben esn amen
dement ingediend op het on.we.-p tot wij
zig.ng der invaliditeitswet, waarvan de
bcdoe.ing is, om aan de in artikel II
van het ontwerp neergo.ogde gedaclv.e
der ge.ijkstel.ing van b.jzmri.r en open
baar onderwijs oow ton aanzien v m d.t
punt terugwerkende kracht te geven.
Wijziging Ziektewet,
Do lieer Duys cs. hseft ean serie
amendement n ing :die;il op het ontwerp
tot wijziging der Ziektewet.
In de tool.ch.ing tat hot eerste amende
ment wordt gozogi, dat do bedoeing
is het ontwerp wed te te herstallen, in "do
rodactio a.is oorspronkelijk door de re-
goering ingediend, wa.ar.loor voorkomen
wordt dat dion tbo lo.i, par ieuliere chant-
fours, werksters enz. buiten da vrat zou
den v.al.en.
Binnenland.
Het gestremde scheepvaartverkeer.
Geïsoleerde eilanden.
IJsongelukken. Verschillende personen
verdronken.
De stoombootdiensten op Ooster- en Wes-
terschelde.
Het postpersoneel en de koude.
De uitvoering der L.O.-wet.
Een niouwe industrie in Zeeuwsch-Vlaan-
deron.
Buitenland.
Nog steeds allerwegen felle kou.
Trotzky te Gonstantinopsi aangekomen.
Generaal Booth het commando over het
Leger des Heils ontnomen. Higgins in
zijn plaats benoemd.
Mislukte aanslag op den president van
Venezuela.
Hot tweede amendement strekt om,
ovenals bij de Ongivalcnwet en in hot
oorspronkelijk ontwer - dor regie ing ge
schiedde, evonas in het voovontworp'-
Aalborse, do loongrons voor do v.xzeko-
ringsplichtigheid te doen vervallen.
In de toelichting tot hot derdo amen
dement wordt go'Z.gl, dat hot rools op
zichzelf onj rist is staking of uitsiuit'n'g
als beëindiging dor dienstbetrekking te
boschouwen, doch in voibo.nl mri een
behoorlijk functionecrcn een :r goed® zick-
teverzekoring is dat ten oonenmale onge-
wcnsrlit.
Vcivo'g'cns wordt in het zosde amende
ment voorgeste'd het eerste lid van ar
tikel 60 te lezen als volgt: „Do premie
is geheel door den werkgever verschul
digd."
Ten slotte Wordt voorgesteld in art.
90 sub 5 do woorden „twoo en een
ha'i" te varvangen door hot woord „vijf".
In do toe ichting merken do voors el-
lors op, dat de bedoeling is te voorko
men, dat de organisatie der ziekteverzeke
ring zal worden versnipperd door het
too.atcn van véél te klein® bedrij'fsver-
comigingen. Een loonbedrag van vijf mil'-
lijoon gulden per jaar is waarlijk nog
niet te hoog te achten. Het gemiddelde
jaarloon der verzekerden op f1099 stel
lende, omvat zulk een bodrjfsvereertigfng
dan nog slechts 5999 arbeiders.
De werkloozenkassen en de vorst.
De Minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid heelt besloten goed te keuren,
dat van werkloozenkassen in bedrijven,
die op het oogenblik van zeer buiten
gewone werkloosheid door vorst te lij
den hebben, de uitkeeringsduur voor,
teagevo'ge van de huidig© werkloosheid-
uitgotrdkkenen, die niet onder de uit-
vriosregeling van don minister van Bin-
nonlanusclie Zaken en Landbouw val
len, met 12 dagen wordt verlengd, in
dien een daartoe strekkend verzoek hem
van de zijde der betrokken kassen be
reikt.
Hij richt zich ter zake tot do in aan
merking komende kassenfcesturen.
Het vraagstuk der arbeidsbemiddeling.
De Minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid heeft vertegenwoordigers van
organisaties van werkgevers en arbei
ders benevens directeuren van arbeids
beurzen uiigenoodigd, om in een ver
gadering da openbare arbeidsbemiddeling
te bespreken, mede in verband mot het
Rapport over een aan het einde 1927
ing us eld onderzoek naar het oor Leel van
de werkgevers o/er do openbare arbeils-
bomidde.iag en hot gebruik dat zij daar
van maken.
J.l. Zaterdag heeft deze bijeenkomst
to Utrecht, onder leiding van den mi
nister, plaats gehad.
Do bespreking word door korte inlei
dingen voorbereid. Daarvoor warua door
den mini .ter aan de orgiiiiaiua spiekers
goviaagd. Gesproken hebben de hoeren
F. L. van der Bom, voorzitter van de
Chrisleljjke Werkgevers vereoniging te
■'1
