No. 114
Woensdag 13 Februari 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HEKDBIKSE Co's BANK - GDES
tukken.
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
IBANK-
EFFECTEN-
ASSURANTIEZAKEN
Binnenland
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Oit nummer bestaat uit 2 bladen.
ALLE
en «ven terug.
iz. compres ge
in dezen tijd.
die wordt ge-
is het de eerste
askerk zich op
Inu we kunnen
a ook op grond
waarnamen, dat
eer doet verlan-
n we niet oor
oen ingenaaid
uitvoering zal
de uitgever op
i orde zijn.
van de Redactie^
Waloheren.
■e.i bekend is, en
and der paarden-
itaad dier fo.ckerij
erug, dan is het
ooruitgang te con-
eerste plaats te
„Hippos", Veree
lten okkers en van
deze Vereeniging
elke Vereenigingen
iran haar bestaan,
cht.
e vooruitgang niet
»ekund. Men heeft
e 100 pet. benut
an.
Lgaan, aan welke
maar een feit
den vooruitgang
erug veel gunstiger
de leidende per-
la hebben gebruik
rtoe wederom gun
ks in verband met
in* den handel,
iden.
een zear gunstigen
en dat geldt voor
brengen, en wel:
om voor lage pr[j-
open;
;enheid z'n minder-
fokmateriaal van
>n;
lis en tijd is slechts
te gebruiken, wat
it.
dat deze tijd juist
el toe, dat de his-
dai een dsprimee-
allen tijde kwali-
:den a "gezet tegen
oor minderwaardige
Otijd no; wel vraag
iet minderwaardige,
t gezégd. Och, dat
veroorzaakt door
letreffende materie,
eis zegge n, dat de
ie in industrie en
is. Plaatsen, waar
iroken en toch zoo
reclame dar fabri-
geen of zoo goed
zien warein, ziet
en waarom?
ieatractie
goedkooper en 3e.
Dat laatste moge
is het een feit.
n aanschouwing en
ook en vooral uit
weten we, dat een
lts twee derde kost
an autotractie. Zoo
landbouwbedrijven
n auiotractie.
.nisa ies niet terech-
reclame der fibri-
gest ld, door een
leggen tegaireclame.
het hedendaagscha
machina hce.'t dan
ettemin had eau re-
van paarden veel
u ook de tijd voor
enlokkerij te verba
an nu biginnen met
hooge klasse dek-
a feit, dat mst het
eriaal op Walcheren
loeken zullen vallen,
m, noch de particu-
hengst der bedoelde
zei "de fokwaarde als
anders gekund. Een
eer keinis van teelt-
rieur zoj andere re-
.ebracht. Dat er op
tsdiiren kunnen wor-
kampioen van Zee-
izoon, Hans. Daarom
is Uw eigen belang,
eerderen zijn, welke
irriën de beschikking
i hooge klasse fok-
rieur als a'stamming
,arom vragen, we de-
daarvan, hetzij wat
kbare merriën, hetzij
kelijk mae te helpen
asse aan te schaffen,
.me medewerken en
e spoedig uw mede-
i zoo noodig U per
oen te raap an. Niet
te klasse-dieren aan-
r bat buitenland gaan.
ze noodig,
a. os FSirraa.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorstsfraaf 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per pos», f3.-
Losse nummersf 0.05
Prijs der AdvertentiSn:
14 .-egels f1.20, elke regel meer 30 <J
Bij abonnement belangrijke korting.
Koud en arm.
De buitengewoon hevige koude van de
laatste dagen boteekent voor niet weini
gen buitengewone vermeerdering van zorg
en moeite.
Voor velen is do strenge winter, on
danks het genot van sneeuw en ijs, eeni-
eermate onaangenaam, maar door de
kachel wat harder to laten branden en
zich wat dikker to klooien, kunnen ze
de bezwaren van den koudon winter vrij
gemakkelijk overwinnen.
En als ze 's avonds b'ji den warmen
haard gazelen in do kranten de sneeuw
en ijsberichton volgen, dan kunnen ze
dat doen met een gevoel van welbe
hagen.
Er zijn echter ook anderen.
Er zijn er ook die voor hot schoons
en majestueuse van den winter geen oog
hebben omdat ze van den morgen tot
den avond gepijnigd worden door de
bange vraag :wat zullen we eten en waar
mede zullen we ons kleeden.
De strenge winter heeft voor hen geen
bekoring.
Want" de aanwezigheid van sneeuw en
ijs beteokent dat er voor hen geen
werk is.
En als er geen werk is, dan staan
de inkomsten stil en gaat ook hot brood
ontbreken.
Vooral wanneer we, zooals nu, een
laten winter hebben, kan de nood zoo
nijpend zijn.
De wintervoorraden gaan dan minde
ren, met do nog kleine hoeveelheid brand
stof moet de uiterste zuinigheid worden
betracht, kleeding en doksol laten te
wnnschen over en het geld om de noo-
dige levensmiddelen aan te schaften ont
breekt.
Er wordt zooveel geleden in dezen
tijd.
Als we dat zeggen, moeten we niet
alleen donken aan Drenthe en sommige
streken van Friesland en Groningen.
We doen dat allicht, omdat over den
daar heorschonden nood veel gesproken
en geschreven wordt, met hot gevolg,
dat door Gemeentebesturen enz. al het
mogelijke wordt gedaan om in den nood
te voorzien, terwijl ook de hooge Regee
ring zich met de zaak bemoeit en finan-
cicelcn steun verleent.
Zeker, de toestand is daar voor een
deel dor bevolking ver van roosk'eurig.
Maar hetzelfde geldt ook voor niot zoo
weinigen in onze naaste omgeving.
Ons bereiken berichten waaruit blijkt,
dat in sommige dorpen in Zeeland de
toestand voor tal van arbeiders uiterst
eriliek is.
- Er zjn dorpen waar het noodig© wordt
gedaan om de noodige hulp te verbenen,
maar wij hoorden ook van menschcn die
in dit jaar nog slechts enkele guldens
verdienden en voor wio de zorg eiken
morgen nieuw is.
Men denke zich den toestand in.
Wat een looll Wolk een eltendel
Wij noemen g' en namen. Onze bedoe
ling is niet sensatie te wekken, maar
wel op deze zaak do aandacht te ves
tigen en allen wie het aangaat op te
wekken, waar noodig en mogel.jk de hel
pende hand te bieden.
Hier moet geholpen worden met milde
hand.-
Door particulieren, door diaconiën,
maar ook door de Gemeentebesturen
door het verschaffen van arbeid aan
werkloozen of door hot met spoed tref
fen van steunregelingen.
Ons Zeeuwsche volk is een kalm en
rustig volk. Het is niet gewoon de groote
trom te roeren.
De armoede die geloden wordt, draagt
vaak het karakter van stille armoede,
die dubbel zwaar kan drukken.
Moge het aan pogingen om dezen druk,
te heipon verlichten niet ontbroken.
Draagt elkanders last nl
En vervult alzoo de wet van Christus!
V Geen fatalisms,
In het gisteren door ons aangehaald ar
tikel van den heer J. J. C. van D ij k om
trent de Nationale verdediging wordt de
zaak ook nog van een anderen kant be
zien.
Als Christenen hebben wij niet alleen te
erkennen het recht en den plicht der Over
heden tot handhaving van het recht i n en
tusschende natiën.
Het is eveneens onze taak om te streven
naar het beperken van de oorlogen.
„Steeds blijft de eisch gelden, dat we
den strijd mogen en moeten aanbinden te
gen de zonde en de gevolgen van de zonde,
waartoe ook de oorlogen behooren, even
als ziekte en dood, armoede en lijden
Hier ligt een groote taak voor het Chris
tendom, dat steeds naar de beste wegen
moet blijven zoeken om door geestelijke
middelen, door geestelijke inwerking, het
wereldleven te doordringen; ook naar de
verzekering van de heerschappij van het
recht met andere middelen dan door ge
weld.
Maar falen die middelen, dan moet de
Overheid in staat zijn om een weermacht
in dienst van het recht aan te wenden.
Daarom verwerpt het Christendom alles
wat daaraan te kort zou doen, zoowel na
tionale weerloosheid, waardoor aan de
Overheid de middelen worden onthouden
om haar roeping te vervullen, als de daad
van den onderdaan, die weigert te voldoen
aan het bevel der Overheid om mede te
werken aan de rechtshandhaving".
DE BARRE WINTERKOU.
Talrijke docdert in Midden-Europa.
Geen feekenrn van verbetering.
In het Westelijk deel van de Oostzee
zijn ongeveer 30 stoomschepen in het
ijs vastgeraakt, waarbij enkele schepen
beschadigd zijn. De veerdiensten tusschen
Warnemünde en Denemarken zijn ge
staakt. De veerdienst op Zwdsn wo'dt
van Duitsche zijde nog slechts met. één
dienst per dag onderhouden.
De Danziger Bocht is geheel toegevro-
ren.
De Ri'n is thans lot Bachararh geheel
toegevroren. Voor het eerst sedert 34
jaar kan men bij Mannheim den Rijni
weer te voét oversteken.
Ook de N ckar is toegevmxen.
In de buurt van Frankfort a. M. zijn
temperaturen van tot 40 graden onder
nul geregistreerd. Het wild heeft zoo cn-
der koude en honger te lijden dat het
zich tot in de steden waart Vele dieren
worden in de bosschen doodgevroren ge
vonden.
Ook in Zuid-fYrren wo-dt aan den
wildstand veel schade toegebra-ht In de
buurt van Chiemseo vond men 17 herten
die doodgevroren waren. Op de Tsar bï
Miinchen moesten ingevroren eenden uit
het ite worden gehakt. In do plantsoenen
te Miinchen vond men vogels, waarvan
de pootjes aan de takken vastgevroren
waren.
Er zrn in Beieren temperaturen gere
gistreerd, zooals sedert 18-5 niet zijn
voorgekomen.
Te Praag hebben zich aan de zieken
huizen honderden patiënten aangemeld
wier ooren of neus bevroren waren De
dorpen in Slowakië werden door uitge
hongerde wolven bedreigd.
In Zwitserland zijn vandaag tempera
turen gemeten, zooals tot nu toe niet
zijn voorgekomen.
Tn Polen zijn 34 Zigeuners, die in ten
ten onder den blooten hemel kampeer
den, doodgevroren.
Elk teeken, dat er verandering zal ko
men in het thans alles be'nvloedcnde
mavimum-gebied. ontbreekt tot mg toe
De koudegolf heeft zich integendeel in
do laa'^te 24 uur nog verder uitgebreid.
Het Wo'f"-bureau ïmldt nog uit Berlijn
dat ofschoon no-7 overal gemiddelde tem
peraturen heerschon van 20 gr. C. onder
nul, toch de meening in deskundige krin
gen veld wint. dat het hoogtepunt be
reikt is, al blijft dan ook vco loopig nor
groote kc-ude te wachten. De Oostenw'nd
uit Rusland belooft ook voor de eerst
vo'gende dagen helder weer. Sneeuw is
niet te verwachten. In geheel O.-Du'tsch-
land is het weer iets milder geworden.
Maandag was het ook in Engeland de
guurste dag van dozen winter.
De Oosterstormcn gingen van sneeuw
buien vergezeld, die zich op vele plaat
sen ophoopten, waardoor het verkeer ern
stige belemmering ondervond.
G'steren was de wind ma iger en rc'een
vroeg de zon doch do temperatuur was
lager dan Maandag.
Er hadden verscheidene scheepsrampen
plaa's doch menschenlevens gingen niet
verloren.
Jn Silezië is de temperatuur over het
algemeen nog benmten 30 graden vorst.
Te Neisse en Lande shut werd zelfs een
temperatuur van 3(5 graden onder het
vriespunt geregistreerd.
Boven geheel West- cn Midden Zwit
serland woedt een ijzige sneeuwstorm uit
het Noord -oosten.
In Duifschland zijn tientallen personen
tengevolge van de strenge koude bezwe
ken.
Do Maas .is van de Fransche grens
tot Namen toegevroren. In de Ardennen
vriest het 20 graden.
Uit Agram wo.dt gemeld dat voer het
eerst sedert 49 jaar de Save is toege
vroren.
De barre kou In Oostenrijk.
De markten te We en en zijn in verband
met de koude gesloten. De voorraden
in de waterreservoirs van de stad raken
ten einde.
De waterleidingen zullen dan geheel
afgesloten moeten worden. Als buiten
gewone maatregel zijn met behulp van de
politie en het bondsleger op verschillende
plaatsen van de staid theekeukens ge
opend, waar thee met suiker en brood
voor ieder gratis beschikbaar wordt ge
steld. Ondanks de groote koude hebben
de f 4 a ige „apostel voor het-zich harden
dr Pancsch en enkele zijner aanhangers,
drie heeren en twee dames, niet nagelaten
bij een temperatuur van 20 graden vorst
toch een koud bad in den Donau te
nemen.
In het gebergte is het wild er tragisch
aan toe. De herten en reeën in het gebied
van de Semmering en de Rax sterven in
massa's. In het Semmeringsgebied wer
den op één plaats 5 reeën dood in een
sneeuwhoop gevonden. Op een andere
plaats vond men er dertien. Enkele die
ren, die nog levend werden aangetroffen,
zijn spoedig daarop gestorven. Op een
andere plaats vond men in den afgeloo-
pen nacht eveneens zeven doode reeën.
Volgens de meen'ng van de jagers zal het
wild in Oostenrijk door de Siberische
koude warden gedecimeerd, zoo niet ge
heel vernietigd.
Tegen de R.-K. Kerk fn Mexico.
President Gil pubioert een door hem
zelf |eteckonde verklaring, waarin hij ze
kere e'ementen der R. K. kerk beschuldigt
in Mexico on'usten aan te stoken. Des
wege k'-ndigt hij aan, dat een aintal goe
deren der kerk zullen worden gecon'is-
koord, teneinde de tegen de legering
gerichte bewg'ng den koi in te drukken,
cn onder de boeren verdeeld.
Alle in Mexico wonenle R.K. priesters
hebb.m order gekregen binnen veertien
da.g n hun aires aan de regeefing op te
geven. Zij, die aan de-;en last niet vol
doen, zullen worden b-schouw 1 als mo'e-
plichtig aan de opstandige bew ging cn er
zal tegen hen een civiele actie worden
ingested.
Engeland bauwt oorlogsschepen.
Er is nu beken-1 geworden dat de beide
kruisers, die dit jaar te Por.smouth en te
Davenport op sia -e' z'jn goset, sehot en
van ÏO.COO ton zullen worden.
Dit is een verrassing, daar verwacht
werd dat do minister van marine een
van de beide thnluiz ml ton kruisers van
het bouwprogram zou afschra pen. Dit
had men opgemaakt uit een los gezegde
van minister Bridgenan.
A's de beid© kruisers gehandhaafd bij-
ven, zullen alle kruisers van het vie.-par.g
bouwprogram in aanbouw z'jn.
'Fab ieksgebouw in do lucht gevlogen.
•n de constructiewerkp aals n d »r r'.rma
Sitier Jamart te Barmen heeft gis er
middag een ernstige acet/leen on p",of ir.|g
plaats gehad, waardoor een der fabrioks
gobouwen totaal werd vernio d.
De schok was zoo gewei lig, dat mrn
oeniga K.M. ver don grond voe'do tril
len als bij een lichte aardbeving.
Cvor een breedte.van tien m>tor z'jn
de muron van hot gebouw ingestort. Er
worden drie dooien on v'jif ten dee e
;waar gewende arbeid rvan. on Ier de
puinhoopen to voorschijn g -hia'd.
Mon veronderstel', dat do on'ptef'ing
is ontstaan bij het ontdooien van be.mo
ren carbid.
Ds strijd in Afghanistan.
Volgens de laats'e berichten uit A'gha-
nistan te Moskou on- vangen, worden
thans ook g" vechten g lev eed in het Noor
den van Afghanistan.
De gevecht n zijn nog in vollen gang.
Het is den troepen van Amanee la ge
lukt voor Kaboel een groote overwinning
over de troepm van Habiboe la te beha
lcn. Daarbij ija 600 aanh ngers v:an Ha-
blbeella gevangen genomen, die later ge
fusilleerd zijn.
De troepen van Amanoella hebben ge
tracht het station Jcbe Sararch, waar ich
de e cctricileitefabrick bev nd ('ie Kaboel
van stroom voor iet, in de lucht te lat- n
springen. Doze pog.ng is echter mislukt.
Een Glsepboot gezenk-n Vijf personen
verdronken.
Op de Sche de bij Antwerpen is een
Bo'gischo sleepboot go :onkon. Van de
zeven opvarenden kon Ion zich slechts
twee zwemmende redden.
Aardechokkcn in dsn Kaukasus.
IJit Moskou wordt gomo'd, da-t in het
Noord u van den Kaukasus b'j Wladik u-
kas anlagimorgen verscheidene aard
schc. u zijn waargenomen, die 33 se
monde a.anhio'den en met een onder-
aardscu gerommel gepaard gingen.
In de muron van vo'e hui/.on ontston
den scheuren, zes huizen en een kerk
zijn ingestort. De beve'king vluchtte naar
de bergen. In hot gebergte kwamen rots
blokken naar benoden.
0
Treinbotsing.
De D-trein BerlijnStuttgart is bij het
station Burgkemnitz door een onveilig
signaal gereden en op den nachttrein Ber
lijnMünchen ingereden.
De s'aapwagen werd ingedrukt en vier
personen zijn ernstig en 13 licht gewond.
Een conducteur is later aan zijn ver
wondingen overleden.
Omtrent, dit spoorwegongeluk wordt nog
gemeld, dat de machinist, die intussehen
aan zijn verwondingen is overleden, het
baltesein niet heeft gezien.
De vensters van de locomotief waren
bij de hevige vo st bevroren, zoodat het
uitzicht zeer rno- i ijk was.
Bij een temperatuur van 28 gr. vorst
was het voor den machinist ook niet ge
makkelijk, om uit de machine te leunen,
om den spoorweg te overzien. De over
ledene, Katz genaamd, stond als een zeer
betrouwbaar machinist bekend.
Vijf smokkelaa s doodgevroren.
Op 31 Januari ondernamen vüf smok
kelaars uit Pfunders in Zuid-Tirol over
den VVolf-ndorm in het gebied van den
Brenner een tocht. o;n over de Oosten-
rijksche grens te komen, fen einde op
Oostenrijksch gebied inkoipen te doen.
Daar zij niet terugkeerden, stelden fa
milie-leden een onderzoek in. op den weg,
dten het. gezelschap waarschijnlijk had
genomen.
Ten duiden van den Wo'tendorm w rd
onder de sneeuw van een lawine het lijk
van een lid van hot gezelschap gevonden.
Ongelw''fdd ziin ook de andore vier rnder
de lawin^ bedolven. Men is thans begon
nen om de lijken uit Ie graven.
Rumoer in d n Saks'schon Landdag.
In <ten Saksisch-n Landdag is hd gis
teren b'i do behandeling van de begroo
ting van 1929 door hot optrnd^n der
communisten tot zeer rumoerige toonee-
len gekomen.
De communistis'he a'govaard'gdo Ren
ner hield een rede. waarin h'; eritiek
o-fende op d°n min''"tor van f:nanci"n.
en dtens poli i-k. Daarb'j betuigden de
bezoekers van de openba-e tribune, in
hoofd-aak w -rklco -en telkens hun bijval.
Toen de interrupties steeds veelvuldiver
werden, dreigde de vice president, Dr
Eckardt de tribune te zullen laten ont
ruimen.
Daarop ontstemd e"n groot lawaai en
de werkloozen, die in een groot aantal
wa-en opgekomen, riepen: „Wii willen
arbeid, kolen en bro d". Dr Eckardt. ltet
daarop do tribune ontruimen en schors
te de zitting voor een uur.
Korie berichten.
De nieuwe koudegolf in Frankrijk
doet zich voo-al sok in de havensteden
gelden. To Duinkerken daalde de tem
peratuur tot zestien graden onder het
vries; i. Het verkeer in da haven wordt
zeer -moeilijkt.
Binnenland.
Nadere berichten over den brand te Lei
den.
IJsbericbten. Het gestremde verkeer.
De verkeersmogelijkheden in Zeeland.
Een adres van bet Kon. Ned. Landbouw-
Comité inzake de Ziektewet.
De Tweede Kamer behandelt de begroo
ting der staatsmijnen.
De Schuttevaer naar Amerika.
Vragen van den 'heer v. d. Heuvel over uit
breiding Zondagsdienst bij de posterijen
De zomertijd wordt 15 Mei ingevoerd.
Buitenland.
Vorstberichtcn uit verschillende landen.
Aardschokken in den Kaukasus.
De strijd in Afganistan.
Tegen de R.-K. kerk in Mexico.
De zomertijd.
Het Staatsblad no. 18 bevat het Kon.
besiuit van den 23stcn Januari, tot ver
vroeging in 1923 van den wettelijken tijd,
bedoeld in artikel 1 der wet van 23 Juli
x'1908 (St.bl. no. 235). Daarbij is be
paald, dat in 1323 de vervroeging met
één uur van den wettelijken tijd, zal
aanvangen den vijftienden Mei en zal
eindigen den zesden October.
De kerkelijke kwestie te Herkingen.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Kersten
Is het den minister bekend, dat de
burgemeester van Herkingen de leden
der Geroform. gemeente te Herkingen be
let heeft het nieuwe kerkgebouw in ge
bruik te nemen, door zich met sterke,
van vuurwapenen voorziene, poli iemacht
voor dat kerkgebouw te plaatsen?
Kan de minister medeleden, of Nieuw
jaarsmorgen van de gummistok gebruik
is gemaakt, om aau leien der genoemde
gemeente den toegang te beletten?
Is do minister van oordeel, dat de
zoowol onder lo. als (indien de berichten
waarheid zouden bevatten) onder 2o. go-
noemde wijze van optreden door den
burgemeester tegon eon rustige bevol
king (afgezien van bet recht, om het
kerkgebouw open te stellen of te slui
ten) de gewenschte is?
Indien de minister oordeelt, dat voor
zulk een optreden geen noodzaak be
staat, en an lero middelen den burge
meester ten dienste staan om zijn ver
meend recht uit te oefenen, is de mi
nister dan bereid, dit den burgemeester
onder de aandacht te brengen?
beeft do minister van binnenlandsche
zaken en landbouw geantwoord:
Gedeputce de Staten van Zuid Holland
hebben 24 December j.l. gehandhaafd de
beslissing van burgermester en wethou
ders van Herkingen, waarbij aan den ker-
keraad der Gereformeerde gemeente al
daar voor de stichting van het in de
vrag-n be loeide kerkgebouw verlof is ge
weigerd, bedoel in art. 7 der wet op
de ke-kgcnootschappen.
Krachtens deze beslissing mocht dus
dit kerkgebouw niet in gebruik worden
genomen cn was de sluifing bevolen.
Op Nieuwjaarslag is, naar de burge
meester bericht, getracht de bevolen slui
ting tc handhaven met con gemeenteveld
wachter b j elk van de twee toegangen tot
de ko:k. D".ze veldwachters waren gewa
pend als bj hun gewonen dienst.
Naar de burgemeester verder mede
deelt, is gebleken, dat deze po itiemacht
to gering was, toen de kerkgangers met
geweld in het kerkgebouw drongen. De
politie heeft dit nl. niet gewapenderhand
trachten te beloften tor voorkoming van
erger. In verband hiermede is op Zon
dag 6 Januari de politiemacht uitga-
breid tot vijf a xo3 man, op dezelfde
wijze bewapend. Maandagavond 7 Januari
