No. 108
Woensdag 6 Februari 1920
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
IBANK-
EFFECTEN-
ASSURANTIEZAKEN
S
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
ALLE
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.-
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 d
Bij abonnement belangrijke korting.
S.D.A.P. en revolutie.
De Eerste Kamer heeft bij de behande
ling van de Begroodng 19-9 in de afdee-
lingen, breede beschouwingen gewi/d aan
den politieken toestand.
Veel nieuws heeft dit hooge college, na
alles wat wij in de laatste maanden heb
ben kunnen h-ooren etn lezen, niet ver
teld.
De beschouwingen van vele leden, som
mige leden, andere en weer andere leden
waren in hoofdzaak herhalingen van wat
reeds vele malen herhaald was.
Het meest belangrijke schijnt ons nog,
wat, blijkbaar van Sociaal- Democratische
zijde omtrent de mogelijkheid van de vor
ming eener parlementaire meerderheid
werd opgemerkt. Of neen, belangrijk is
hier het rechte woord niet. Belachelijk
is misschien een betere uitdrukking.
Op den voorgrond wordt gesteld, dat
de S. D. A. P., gelijk bekend, bereid is,
onder zekere voorwaarden met andere
partijen samen te werken en de ver
antwoordelijkheid en de lasten van hei
regeeren te dragen.
Maar dan moet eerst het arbeiders*
element in de R.-K. Staatspartij over
de brug komen. Het moet zich bereid
toonen, den rooden kant uit te gaan, het
beginsel op den achtergrond te plaat
sen, den klassenstrijd te voeren en een
klasse-politiek te voeren.
En dan volgt deze verbluffende uit
spraak
„Zoolang dit niet, het geval is, dreigt
het gevaar, dat 'het parlement meer en
meer zijn invloed zal verliezen, hetgeen
anderen steun zal doen vinden om door
revolutie hun doel te bereiken. Wel is
de kans daarop voo-rloopig nog gering,
maar mocht het zoover komen, dan zou
dit te wijten zijn aan de houding van
het arbeiderselement onder de R.-K."
Dat is toch wel kostelijk.
Zooiets van: bon me vast of er komt
revolutie.
De brave S.D.A.P., hoezeer ook revo
lutionair getint, wenscht geen revolutie.
Alleen: zij wil de lakens uitdeelen. Zij
moet het voor het zeggen hebben in ons
land. Zij eischt voor zich de macht op-
Al© het niet goedschiks kan, dan kwaad
schiks. Als 'tniet kan langs democratil-
schen weg, dan door middel van revo
lutie, desnoods met geweld. Maar de baas
moet zij worden.
En nu zijn de R.-K. arbeiders de aan
gewezen personen om haar die positie te
verschaffen.
En wanneer ze weigeren daartoe hunne
medewerking te verleenen. dan zullen ze
de gevolgen daarvan hebben te dragen.
Dan is het hun schuld, dat do S.D.A.P.
revolutie maakt.
Een mooie tactiek is dat.
Het is de tactiek van den roover, een
heele beste brave man, die alleen een
moord begaat, omdat zijn slachtoffer zoo
dwaas is niet vrijwillig zijn hebben en
houden ter beschikking te stellen.
Deed hij dat, dan zou er niets gebeuren.
Maar al® hij weigert, welnu dan is het
ook zijn schuld aïs er ongelukken ge-
beuTen.
De roover is een goedaardig man, hij
hoopt niet, dat het zoover zal komen,
maar mocht het gebeuren, dan zou 'dat
te wijten zijn aan de houding van den
aangevallene.
Precies zoo, en niet anders, is de hou
ding van de S.D.A.P.
Men kan dit optreden belachelijk vin
den. Want dat is het.
Maar men kan de zaak ook van een
anderen kant bezien en er uit leeren, dat
de S. D. A. P. haar revolutionair karakter
volstrekt niet verloren heeft, en dat zij
veel meer met revolutie-plannen rond
loopt, dan men oppervlakkig wel zou
denken.
De Valera aangehouden.
De bekende Iersche leider De Valera
is aangehouden nadat hij1 zich per spoor
op het gebied van Ulster had begeven,
krachtens een oud besluit, dat hem den
toegang 'tot dit gebied ontzegt. Hij werd
's avonds naar Belfast overgebracht.
De Valera zou te Belfast een vergade
ring bijwonen en ook als spreker optre
den. Bij het overschrijden van de grens
van Ulster werd hij echter door twqp
grenswachters gearresteerd, die hem een
voorschrift van 1924, dat nog niet in
getrokken was, toonden, waarin hij met
name als ongewenschte vreemdeling in
Ulster genoemd wordt. De Valera is naar
Belfast gebracht en in de gevangenis op
gesloten, maar men verwacht dat hij, na
betaling van een boete, vandaag vrijge
laten en onmiddellijk uitgewezen zal wor
den.
4
Een goed jaar voor de Duit3Che post.
In de vergadering van den bestuurs
raad van do Duitsche posterijen heeft
minister Schatzl meegedeeld, dat niet
tegenstaande de slechte algemeene con
junctuur, het afgeloopen jaar voor de
rijkspost zeer bevredigend is geweest. De
inkomsten bedroegen 20 millioen mark
meer. Hierdoor is de post in staat ge
steld nieuwe telefoontoestellen aan te
schaffen en hel telefoonverkeer meer al
gemeen automatisch te maken. Voorts
is men voornemens, nieuwe postauto's
te koopen en andere verbeteringen in het
verkeer aan te brengen.
Op een vraag om het posttarief te ver
lagen werd door den beheersraad geant
woord, dal dit onder het oog gezien zou
worden, wanneer de toestand zoo gun
stig blijft als in het afgeloopen jaar.
Ook werd onderzocht, of de lomen der
arbeiders niet verhoogd konden worden.
De geheele economische toestand van
het radiowezen zal ook nader onderzocht
worden.
De ziekte van Kon'ng George.
Voor de zionlichtbehandeling van den
Koning worden op Huize Craigwell te
Bognor toebereidselen getroffen. Men is
daar n.l. begonnen, do kamers waar de
Koning vertoeven zal, van nieuwe rui
ten te voorzien. .Vijf ramen in zijn slaap
kamer en zijn „zonnekamer" worden van
een bijzondere soort van glas voorzien.
Teneinde den Koning een ongestoorde
reis naar Bognor te verzekeren, worden
de tijd van zijn overbrenging daarheen en
de weg, dien hü zal volgen, geheim ge
houden.
De Koning zal den tocht in een gerie
felijk ingerichte ziekenauto doen.
Ingesneeuwde treinen.
Een Turksch stoomschip is naar Tsmid
vertrokken, ten einde de reizigers van de
Angora-Express die aldaar in de sneeuw
is blijven steken, naar Stamboel te bren
gen. Ook de Adana Express met reizigers
uit Palestina en Syrië is bij Ismid blijven
steken. Tusschen Stamboel en Adrianopel
liggen 4 treinen naar Europa vast.
Trotzky.
Gisteren is Trotzky, onder strenge be
waking, per salonrijtuig in Moskou aan
gekomen. Hij zal in de omgeving der stad
blijven wonen, totdat hij naaf het bui
tenland zal vertrekken. Hierdoor zijn dus
alle geruchten over zijn vlucht, zijn schip
breuk in de Zwarte Zee e.d, gelogenstraft.
Uit Moskou wordt gemeld, dat het Cen
traal Comité der Communistische Partij
besloten heeft in Maart a.s. de partij'
te zuiveren v,an alle aan het communis
me vijandige elementen. Naar verluidt,
zullen meer dan 6000 personen, die niet
volgens de grondbeginselen der commu
nistische ethiek leven, uit de partij geslo
ten worden.
Een exportschandaal.
Ongeveer drie weken geleden is ©en
Londensch boterimporteur te Warschau
aangekomen, om daar een g'rooten koop
in boter te sluiten.
Het duurde niet lang, of hij werd op
gezocht door een bekend Warschausch,
boterexporteux, die he,m een aanbieding
van zijn waren deed.
De Londensche koopman sloot met hem
een contract over den koop van vier wa
gons boter, af Londen. De WarschaucT
kreeg een chèque van meer dan duizend
pond sterling op1 een Warschausche bank.
Nadat de zaken waren afgesloten,
keerde de Eng'elschman naar Londen te
rug. Spoedig daarna kwam ook in War
schau de boter aan, en was eenige dagen
later op de Londensche markt. Zij1 had
evenwel een zonderlingen smaak en bij1
de analyse kwam aan het licht, dat zyi
zeventig pCt. planteuvet bevatte. De ge
heele zending werd in beslag genomen.
De zaak wordt op het oogenblik te
Warschau uitgevochten.
De nood der Engelsche mijnwerkers.
De „Daily News" verneemt, dat de
Engelsche regeering door middel van het
ministerie van arbeid bezig is met een
uitgebreid plan voor de opleiding van
mijnwerkers met het oog op hun emigratie
naar Canada voor het in exploitatie bren
gen van de 28 millioen H.A. vruchtbaar
bouwland in de kolonie Peace River en
voor het vellen van de Canadeesche wou
den. Hiervoor zouden jaarlijks 20.000 man
terdege moeten worden opgeleid.
Directeur gearresteerd.
De directeur van de Oostenrijksohe Sui-
kermaatschappjj, de ministeriakat buiten
dienst Victor Sauer is wegens verduiste
ring en poging tot afpersing gearresteerd.
Omtrent deze arrestatie woedt nog ge
meld, dat bij1 genoemde maatschappij in
het voorjaar 1928 belangrijke verliezen
werden vastgesteld en bleek, dat bedragion
tot een totaal van 200.000 schilling ver
duisterd waren.
Met de R 100 in iwee dagen naar indië?
Uit Londen wordt aan de Köln. Volk's-
ztg." gemeld: Het nieuwe luchtschip R
100, dat men reeds in de luchtschip'hal te
Howden kan bezichtigen, is bijna de he ft
grooter dan de „Graf Zeppelin". De R 103
heeft, net als een Oceaanstoomer een op^
bouw van vier dekken. De eetkamer, met
kleine tafeltjes en één groots tafel is
bijzonder imposant door zijn groole
hoogte, daar hij: door het vo'g'ende dek
heensteekt. Op het vierde dek zijn in eon
galerij speeltafeltjes ge .laatst. Het nieuwe
van deze dekken zijn de terrassen en wan
delgangen, waardoor de p'assrg ei's zich in
rujme mate gedurende de dagen'ango reis
kunnen bewegen. Een buitenterras kan a s
dansvloer gebezigd worden. Een Nieuwig
heid van groot belang is 'de electrische
verwarming op het dek. Behalve de be
manning van ongeveer 40 personen, kun
nen nog'100 passagiers vervoerd worden.
Zes motoren in drie gondels, met een
sterkte van 4200 paardekracht, zu'len het
luchtschip een uursnehrid van 160 K.M.
kunnen doen bereiken. Men verwacht, dat
de R 100 met tusschenlanding! in vier
dagen, doch zonder tusschenlanding 'in
twee dagen Indië over Egypte zal kunnen
bereiken. Naar Canada zal men slechts
drie dagen en naar Australië acht dagen
noodig hebben. Voor den eersten keer in
den luchtschipbouw worden ook Diesel
motoren voor ruwe olie gebruikt. Deze
hebben in de eerste plaats het voordeel
van een brandstof, die niet ontploffen
kan en aan 'den anderen kant zal de
ruwe olie ook economischer dan benzine
zijn in het gebruik. Het verminderde ont
ploffingsgevaar brengt mede, dat men 'den
passagiers ook een rookkamer ter beschik
king kan stellen.
De Romelnsche kwestie opgelost.
Gemeld wordt, dat de overeenkomst
tusschen Italië en het Vaticaan in zake
het herstel de facto van den Kerkelijken
Staat Zondag geteekend zal worden, waar
na de Paus op 12 Februari, den ver
jaardag van zjjn troonbestijging, een toe
spraak in den St. Pieter zal houden over
dit onderwerp.
Ernstige troebelen te Colombo.
Inzake de tramstaking te Colombo is
een overeenkomst g„teekend, waarbij het
conflict gedurende twaalf dagen wordt
opgeheven, teneinde de nieuwe onder
handelingen mogelijk te maken.
Intusschen heeft deze „wapenvtilstand"
de opwinding niet kunnen bedaren.
De leider der staking werd mishandeld,
tijdens een operatie der politie, om de
menigte uiteen te jagen.
Vijftien duizend arbeiders van de
spoorweghaven zijn in staking gegaan,
echter heeft het meerendeel den arbeid
weer hervat.
Tegen den avond heeft hef gepeupel
met steenen het hoofdbureau van politie
gebombardeerd. De politie heeft drie char
ges uitgevoerd. Verscheiden p rsonen heb
ben zoodanige wonden opgeloopen, dat
zij naar het hospitaal moesten worden
overgebracht. Tien politiebeambten zijn
gewond.
De toestand is gevaarlijk en de politie
is van wapenen voorzien.
Alcohol-smokkelschip opgebracht.
In de buurt van Narvik is een kotter
van den bekenden alcoholsmokke'.aar Bre
mer door de Noorsche douane aangehou
den en opgebracht.
Bremer, die onlangs aan de vertegen
woordigers van de pers zijn voornemen
te kennen had gegeven, om den smokkel
handel te laten varen, heeft klaarblijkelijk
eerst nog een goeden slag willen slaan.
Naar het heette, stond hij op het punt
van zijn ondergang. Hij had, door een
Nederlandschen compagnon gehol
pen, ditmaal 145.000 liter uit Neder
land afkomstigen alcohol aan boord.
De smokkelaars, die door Noorsche
douane-ambtenaren achtervolgd werden,
hebben hun schip in de buurt van Narvik
aan den grond gezet.
Voordat Bremer en zijn makkers het
schip verlieten legden zij in do machine
kamer vuur aan, dat echter door de dou
ane-ambtenaren, die kort daarop aan
boord kwamen, nog tijdig werd gebluscht.
Twee makkers van Bremer zijn nog
gearresteerd. Bremer zelf is ter nauwer-
nood ontkomen.
Baron van Hühnefeld. f
Baron von Hühnefeld is aan de gevol
gen van een maag- en» darmoperatie in
een sanatorium te Berlijn overleden.
In Von Hühnefeld verliest de Duitsche
luchtvaart een harc-r stoutmoedigs'e en
bekwaamste pioniers. Zijn transa lanlische
vliegtocht met de Bremen, op 12 April
1928 in samenwerking met kap'te'n Koehl
en kolonel Fiizmaurice, bev 1 lebber van
de lersche luchtmacht, volbracht zal in
de geschiedenis van de luchtvaart steeds
een gedenkwaardig feit blijven. Het was
de eerste» geslaagde tocht van oost naar
west over den Oceaan.
Later heeft von Hühnefold u't Duitsch-
land een tocht in étappes naar het Voir1
Oosten, met als eindpunt Tokio, tot een
goed einde gebracht.
Diamantkrach te Antwerpen.
Een Russische diamanthandelaar te
Antwerpen heeft zijn betalingen gestaakt.
Hij heeft groote verliezen geleden in den
handel met het buitenland. In totaal be
draagt het tekort ongeveer 21/2 millioen
frank. Er is een actief van ongeveer 50
procent.
Korte berichten.
De electrische centrale van Günz-
burg (Beieren) is door brand verwoest.
Alles ligt daardoor stil in de stad. In de
fabriek kan niet gewerkt worden; geheel
Günzburg was des avonds en des nac-hts
in duisternis gehuld; ook de kranten kun
nen niet verschijnen.
Te Rijssel is brand uitgebroken in
het f;' al van een Parijsch warenhuis.
Het «uw, dat drie verdiepingen hoog
was, l nd binnen enkele minuten geheel
in vlammen. De brandweer *had moeite
om de naburige huizen te beschermeln.
In het district Ukamba in Enge'sc.h-
Oost-Afrika heeft een zwerm sprinkhanen
over oen uitgestrekt gebied de vruchten-
plantages verwoest. Ook voor de koffie-
aanp'lantingen in Nairobi bestaat gevaar.
Onder het bezettingsgarnizoen van
Landau is een zich snel uitbreidende
griep-epidemie uitgebroken. Het garni
zoensziekenhuis is propvol patiënten. In
de twee laatste dagen zijh 9 leden van
de bezettingsmacht aam de gevolgen van
de griep overleden.
Te Antwerpen is een gezin, bestaan
de uit een vrouw en vier kinderen door
lichtgas vergiftigd. De vier kinderen zijn
om 'bet leven gekomen.
In de buurt van Kaap Finisterre
is door hevigen storm groote schade aan
gericht, in het bijzonder in de haven
van Corcubion. Verscheidene voor anker
liggende schepen zijn vergaan; 20 ma
trozen worden vermist.
Drie arbeiders, die een granaat van
groote afmetingen in het duinzand te
Groenendijk, bij Nieuwpoort, hadden ge
vonden, begingen de onvoorzichtigheid
met een hamer op den koperen kop te
slaan. De granaat ontplofte en de drie
ongelukkigen werden letterlijk aan jjtuk-
ken gereten.
De Eerste Kamer.
In de gisteravond gehouden vergadering
van de Eerste Kamer, deelde de Voorzit
ter mede, dat de heer Reymer bericht van
afwezigheid gedurende de maanden Fe
bruari en Mlaart, wegens ziekte, heeft ge
zonden.
Voorts deelde spr. mede, dat in de ver
gadering van morgen de aangekondigde
Binnenland.
Een persconferentie over de Zeeuwsch-
Vlaamsche waterleiding.
Treinverlraging te Den Haag.
De publiceering van de Belgische nota
aan Nederland.
Aansprakelijkheid van leden van Boe
renleenbanken.
De ziekenhuiskwestie te Vlissingen.
Mr Duys naar Indië. Waarom?
De Doetinchemsche ga^kwestie.
Buitenland.
De Valera aangehouden.
Ingesneeuwde treinen.
Trotzky te Moscou aangekomen.
Troebelen te Colombo (Ceylon.)
wetsontwerpen zullen worden behandeld
en dat het in zijn voornemen ligt, in ver
band met den aandrang van de heeren om
dit ontwerp niet te spoedig te behandelen,
daar er nogal een en ander aan vast zit,
het wetsontwerp betreffend het Indisch re-
geeringS'beleid te behandelen na de alge
meene beschouwingen der Rijksbegrooting
1929.
De vergadering werd te 8 u. 45 verdaagd
tot Woensdag 11 uur.
Centraal Comité A.-R. Klesvereeniglngen.
De vergadering van hot Centraal-Com.
die op 2 Februari j.l. niet geheel met haar
werkzaamheden gereed kwam, zal daartoe
worden voortgezet op a.s. Vrjjdag 8 Fe
bruari des voormiddags om half tien.
In den namiddag van denzolfden dag
om half twee zal worden vergaderd met
de gedelegeerden der kieskringcentralas
voor het overleg, voorgeschreven in de
artt. 16 en 17 van het Reglement Can-
didaatstelling.
Nederland en België.
De Brusselsche correspondent van het
II d b 1. meldt:
Volgens de „Etoile Beige" heeft de mi
nister van Buitenlandsche Zaken Hymans
in de gistermiddag gehouden vergadering
van den Ministerraad, in verband met de
opmerkingen in vele dagbladen over het
bezwaar, aan de niet-publicatie van" de
Belgische nota in zake de Nederlandsch-
Belgische onderhandelingen verbonden,
verklaard dat niet de Belgische regeering
tegen de openbaarmaking van. de nota ge
kant is, maar dat de nota integendeel ge
publiceerd zal worden, indien de Neder-
landsche regeering er in toestemt, doch
dat hij tot nog toe geen verzoek daartoe uit
Den Haag heeft ontvangen.
Aan de N. R. Grt. wordt omtrent de
vaargeulen in de Wester
se h e ld e uit Brussel gemeld:
Het Antwerpsche blad „La Métropole"
had een onderhoud met den directeur der
diensten van de Zeeschelde, ingenieur To-
bie Glaes, die 0. m. mededeelde dat de bag-
gerwerken in de pas bij Valkenisse thans
voltooid zijn. De heele vaargeul, tusschen
de Kruisschans te Antwerpen en de
Noordzee, is aldus 50 cM. dieper gemaakt
en ook in de passen van Santvliet en Bath
bedraagt de diepte nu 814 meter bij laag
water.
Op de vraag of bet mogelijk is de Schel
de op een nog grootere diepte te brengen,
antwoordde de heer Claes bevestigend.
Een andere vraag was nog of de Schel
de alsdan bevaarbaar zou worden voor
schepen tan grootere afmetingen nog dan
de „Belgenland", waarop het antwoord
luidde: „Dit is een andere kwestie, want
er dient ook rekening te worden gehou
den met de lengte der schepen. Vast staat
evenwel dat, van heden af aan, de groot
ste moderne schepen, die op negen na, te
Antwerpen kunnen binnenloopen, met
meer gemak nog dan vroeger de Schelde
zullen bevar.en.
De Indische reis van het Kamerlid Duys.
De Loc. vertelt bijzonderheden over de
komst van Mr Duys naar Indië. Er blijkt
uit, dat die komst in verband staat met de
