No. 102
Woensdag 30 Jannari 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HEHDRIKSE Ca's BAHK - GOES
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-con'röle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Coupons Effecten
Deposito's
Credieten Wissels
Spaarbank 4 pCt.
D irecf eur- H oofd redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post f3.
Losse nummers
f 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 cf
Bij abonnement belangrijke korting.
Meer dan ooit plicht.
In het gisteren aangekondigde vlug
schrift van den heer H. Colijn wordt
er met steiligien nadruk op gewezen, dat
het in onze dagen meer dan ooit, plicht
is, aoor onzen gang naar de stembus,
getuigenis af te leggen, dat de regeering
des lands gevoerd moet worden in gehoor
zaamheid aan Gods heilige ordinantiën.
De verlokkingen van een were1 dieven,
dat vriendelijk l'okkend zijn beloften uit
bazuint; dat vermaak, -vreugde, verstrooi
ing en vergetelheid in uitzicht stelt, doch
tenslotte niets anders dan een verkil1
lende levensleegte schenkt, nemen met
den dag in aantal en in lokkende be*
geerlijlkheid toe.
„In talrijke openbare dansgelegenheden
en cabarets; in wufte tooneelspelën en
bioscoopvoorstellingen worden de geneug
ten der zonde gevierd en het volk ge
voerd op een weg, die met een Chris
telijke levensovertuiging onvereenigbaar is.
Schunnige lectuur van al el r. ei aard
wordt in toenemende mate verspreid.
De ontheiliging van 's Heeren Dag
wordt vaak vergemakkelijkt door bijzon
dere inschikkelijkheid op het stuk van
verkeersmogelijkheden.
Omtrent Huwelijk en Gezin worden
denkbeelden verkondigd, die er op ge
richt zijh de hechtheid van den huwe
lijksband los te weeken en die de-gaaf
heid van het gezinsleven van zoo
groote beteekenis ook voor het welzijn
der geheele maatschappij met ernstige
gevaren 'bedreigen.
Ook het Gezag wordt meer en mee*
ondermijnd. Ja, van gezagsoefening hoort
men liefst in het geheel niet meer. Milde*
woord zoekt men er voor 'in de plaats
te stellen, maar daardoor wigken de opvat
tingen over de zaak zelf steeds meer
af van wat Gods Woord ons daarover
leert.
Zoo is er van allen kant een toene
mend opdringen van gevaren voor ons
Christelijk volksleven entege'ijker'ijfd
een afnemend weerstandsvermogen tegen
die gevaren bij het volk zelf."
Er zal onder ons wel' niemand zijn,
die deze teekening onjuist acht, of die
meent dat hier te donkere kleuren zijn
gekozen.
Wie zijn oogen gebruikt, kan het el-
ken dag zien, hoe er is een kennelijk
streven 'om de fundamenten van ons
volksleven te ondergraven sn de ontker
stening der natie te voltooien.
Welnu, daartegenover heeft oo-k de
Overheid als dienaresse Gods een taak1 te
vervullen.
En nu zal het mede van ons optreden
bij de komende verkiezingen afhangen
of we zullen krijgen een Overheid die
dit erkent, en die tegenover de van alle
kanten dreigende gevaren wenscht te stel
len de eeuwige beginselen die ons in Gods
Woord zijn -geopenbaard en die dienover
eenkomstig wenscht te handelen.
Geen verbrokkeling, maar saam
werking.
De heer Colijn wijst voorts ook op
de noodzakelijkheid van saamwerking van
alle belijdende Christenen.
Niet genoeg kan daarop worden aange
drongen.
En daarom laten wij' een gedeelte'van
het betoog van den heer Colijn hier vol
gen:
„Het is, aldus onze partijleider, nu
eenmaal niet anders, dan dat de hand
having der Christelijke beginselen in de
Staatkunde evenzeer afhangt van de over
tuiging van de leden der Staten-Generaal
als van den wensch der Regeering.
„Juist daarom is het ook van zoo hoog
belang, dat alle belijdende- Christenen op
saamwerking aansturen, inplaats van ver
deeldheid te bevorderen.
Eendracht maakt macht!
In tweedracht vindt, wat machtig was,
zijn doodl
Had men dit altijd ingezien, hoe anders
zou voor de Protestantsch-Christelijlce
volksgroep in den lande de toestand zijn I
„In stede van verbrokkeling over 4
gtroolere of kleinere partijen zou men
dan één machtige phalanx zien die bij:
geen andere Staatspartij in invloed zou
achterstaan. Een groep die aan het ge
tuigen ook het doen zou kunnen pa
ren.
Het verbrokkelen van de Protestantsche
Christenheid heeft aan Rome en aan de
sociaal-democratie een positie geschon
ken welke die der Protestantsche Chris
tenen ver overtreft.
Bij de Protestantsche Christenen schijnt
elk verschilpunt tot uiteengaan te moeien
leiden; het wordt dan 'Israël en Juda.
Ginds wordt, ondanks de oo-k daar voor
komende verschilpunten, vóór alles naar
eenheid gestreefd.
Moet die verdeeldheid nog verder gaan?
Moet de verbrokkeling bij: ons nog gro-o-
ter worden?
Moet de invloed der Protestantsche
Christenen op het Staatsbeleid nog meer
gaan tanen?
Geenszins willen we staande houden,
dat in hetgeen dissentieerende broederen
voorstaan, nimmer een deel waarheid
geléigen 'kan zijn. De vraagstukken waar
voor we bij het Staatsbeleid geplaatst,
worden, zijn vaak zóó ingewikkeld en het
licht dat er over verspreid is, is soms
zóó gering, dat ook de best doorgedachte
voorstelling nog verbetering kan behoe
ven.
Maar wien het waarlijk te doen is om
tot zuivere gedachten en heldere formu
leering te t geraken, wien het waarlijk
gaat om de zuiverste omschrijving van
wat God de Heere van ons eischt, d i e
slaat niet den weg in die tot
verbrokkeling en machteloos
heid voert, maar die streeft in
gemeenschap pel ij'ken arbeid
naar bereiking van zijn doel."
De Borme-hulde te Antwerpen.
In strijd met het van anti-Vlaamsche
zijde verspreide gerucht als zou de Bonus-
hulde op 3 Februari a.s. te "Antwerpen
niet doorgaan, wegens verbod van de
stedelijke autoriteiten, meldt het dagblad
„De Schelde" thans dat het Antwerpsche
stadsbestuur wel degelijk toestemming tot
het houden van deze betooging heeft .ge
geven.
Een tweede Borms-hulde tegen 24 Febr.
wordt te Aalst op touw gezet.
De toestand1 van den Koning.
Van officieel e zijde wordt tnedegedee'd
dat de Engels-che koning blijft vooruit-
giaan.
Het consult van meerdere doctoren is
reeds eenigen tjjd gestaakt, terwijl de
koning thans niet langer dagelijks een
bezoek van zijn geneesheer zal ontvangen.
De koningin zal deze week „Craigiwell
House" te Bognor bezoeken teneinde een
blik te slaan op de voorbereidingen voor
het verblijf van den koning aldaar. De
datum waarop de koning naar Bognor zal
vertrekken, is nog niet vastgesteld, maar
zal ook afhangen van de weersgesteld
heid.
De majoor-sneeuwruimer.
De rechtbank te- Weenen heeft na drie
jaar procedeeren vonnis ge-wezen in een
proces, dat een hel l'icht werpt op- den
nood van zekere voor den o-orlog en
vooral in den oorlog sterk bevoorrechte
standen. Een oud-officier, die in 1906
werd gepensionneerd, doch. in 1914 weer
werd opgeroepen en tot 1918 diende,
waarbij, hij in den oorlcg vete heldendaden
verrichtte, tot majoor bevorderd weid
en tal van onderscheidingen ontving, was
de klager. Hij' vorderde van de Oo-sten-
rijksehe rege-ering' uitbetaling van zijh in
1920 gestaakt p-ensioen. Deze staking was
geschied omdat de- majoor bij zijn ontslag
uit den dienst na de omwenteling zou
hebben verzwegen, dat hij van "1906
tot 1914 al gepensionneerd was geweest.
De majoor bestre-ed dat hij zulks verzwe
gen had, maar zijn pensioen kreeg hij
niet. Het ging hem al slechter en slech
ter en de laatste drie jaren moest hij
's zomers als kranten verkoopcr e-n win
ters als sneeuwschepper aan den kost
zien te komen.
De majoor, die indertijd een Van de
elegantste en flinkste honvedofficieren
was, is ook een verdienstelijk amateur-
beeldhouwer. Hg- liep- ook wel eens de
koffiehuizen af met eigengemaakte beeld
jes om zoo een kleinigheid te verdienen.
Het laatste jaar was hij zoo arm, dal.
een oude houten kist, waarin hij sliep,
zijn eenig bezit was. Thans heeft de
rechtbank hem in het gelijk gesteld en de
regoering veroordeeld hem van 1925 af
pensioen te betalen, zoodat hij. nu 10.000
schilling in eens ontvangt.
Het ,.Bakviseh"-ki€srecht.
Zooals men weet zullen hij1 de a.s. ver
kiezingen in Engeland, de vrouwen voo-r
het eerst volgens de nieuwe kieswet stem
men, waarhij de kiesgerechtigde leeftijd
der vrouw van 30 tot 21 jaar werd terug
gebracht.
Volgens de bladen hebben de nieuw
opgestelde kiezerslijsten de mannen doen
schrikken. Want er is uit gebleken, dat
het aantal vrouwelijke kiezers Hat der
mannelijke n-og meer zal overtreffen dan
aanvankelijk werd gedacht. Toen in den
afgeloopen zomer de z.g. Flapper Vote
Act weM aangenomen, heette het, dat er
5.240.000 vrouwen tusschen de een-en-
twintig en dertig jaar aan het kiezers*
corps zouden worden toegevoegd, waar
door de vrouwen een meerderheid vaii
2.200.000 stemmen op de mannen zou
den erlangen. Thans echter blijkt uit de
registers, dat men de sterkte der vrouwen
heeft onderschat, betgeen wel eens va
ker gebeurt. In het kiesdistrict Hull is het
verschil zelfs 30 pCt., terwijl alleen reeds
in Kensington 40.000 nieuwe vrouwelijke
kiezers het kiezerscorps komen verster
ken. Tot dusver hadden in Kensington
84.930 vrouwen stemrecht.
De misrekening der autoriteiten is zelfs
zoo gro-ot geweest, dat bv. in Wands
worth 5000 vrouwen meer zullen stem
men dan men had geschat. In de meeste
plaatsen sche-elt het duizenden stemmen.
De tegenstanders van het kiesrecht voor
„bakvisschen" lachen reeds schamper.
Hebben zij er niet voor gewaarschuwd?
Brand op een olieveld.
Naar de bladen uit Moreni (Roem.)
vernemen, is door kortsluiting in een der
p-etroleum-installaties een brand uitgebro
ken, welke zich snel uitbreidde. Reedis
zijn drie boortorens en talrijke reservoirs
vernield. Men is het vuur nog niet mees
ter en er bestaat gevaar voor de nabij
gelegen woonhuizen. De schade wordt
voorlo-opig op 50 millio-en lei geschat.
Alle pogingen om het vuur meester te
worden waren veVgeefsch.
De telegraaf- en telefoonverbindingen
met de petroleumterreinen zijn alle ge
stoord. De arbeiders die in dit gebied
wonen, moesten hunne woningen ont
ruimen. Om tien uur waren de andere
bronnen geïsoleerd, zoodat voor de e geen
gevaar meer bestaat.
i Eem mislukte revolutie in Spanje.
Onmiddellijk na de opening] der natio
nale vergadering legde Primo de Rivers,
gisteren een verklaring af, waaruit blijkt,
dat -dien nacht een revolutie 'in geheel
Spanje moest uitbreken.
De beweging mislukte overal, behalve
in de provincie-hoofdstad Ciudad Read,
waar het eerste 'regiment lichte artillerie-
in openlijken opstand kwam, de kanonnen
naar buiten bracht, een kleine gendar
merie-kazerne beizette, overal op de stra
len en we-g'en kanonnen opstelde, en de
komende en vertrekkende treinen ophield.
De regaeringi heeft geen andere berich
ten ontvangen, maar kan meded'eelen, dat
in gehee-l Spanje absolute rust heerscht
Er zijh maatregelen getroffen om de
opstanjdbeweging te onderdrukken.
Het garnizoen te- Madrid is gealarmeerd.
Zooal-s bekend, zijh het 'leger en vooral
de artillerieofficieren herhaaldelijk tegen
het bewind van Primo de Rivera in ver
zet gekomen. Vooraf in het najaar 1926
was do beweging zeer ernstig en is zij
slechts door het persoonlijk ingrijpen van
den koning onderdrukt.
Uit het Leger 'des Heils.
Generaal Booth's eisch, waarin hij' de
beslissing van den Hoogen Raad van het
Heilsleger om hem uit zijn ambt te ont
zetten, betwist, werd gisteren voor het
Hooggerechtshof te Londen toegelicht.
Zijh raadsman betoogde, dat de gene
raal geen gelegenheid had gehad om die
genen te ontmoeten, die beschuldigingen
tegen hem uitten en om hem te beant
woorden.
Er werden verklaringen van beide par-
tijen voorgelezen, o.a. e,en van de le
den van den Raad, die naar Southwold
waren gegaan om hem te verzoeken af
te treden.
Zij betoogden, dat hij ongeschikt was
den last van zijh ambt te dragen en
legden er den nadruk op, dat er geen
persoonlijke beschuldigingen tegen hem
waren geuit.
De zaak werd verdaagd tot morgen.
Sterke sneeuwval in Roemenië.
Tengevolge van den hevigen sneeuw
val in Roemenië moesten tal van spoor
wegverbindingen stilgelegd worden. In Ze
venbergen, Oud-Roemenië, Bessarabië en
in de Boekowina moesten verscheidene
treinen in het open veld den strijd tegen
de sneeuw opgeven. Aangezien de trei
nen ook niet door hulplocomotieven be
reikt konden worden, moesten de rei
zigers mét sleden worden afgehaald. Op
sommige plaatsen ligt de sneeuw vijf
meter hoog.
Omgekochte politie.
Er is reeds herhaalde malen gewezen
op mogelijke corruptie in het Lon.den.schp
politiekorps, aanvankelijk zonder veel suc
ces. Einde-lijk werd een onderzoek inge
steld en daarbij kwamen ernstige- dingen
aan het dagjicht. Zoo bleek, dat politie-
chefs door eigenaars van nachtkroegen
werden omgekocht. Een van deze heeren,
zekere Goddard. is gisteren door de
rechtbank veroordeeld. Terecht stonden
'Goddard, mevr. Meyrick, de „koningin"
der Londensche nachtclubs, en de Italiaan
Ribuffi, eveneens een riachtclubhouider,
Goddard werd tot 18 maanden dwangar
beid veroordeeld, de beide andere be
klaagden ieder tot 15 maanden. Goddard
had gelden aangenomen van mevr. Mey
rick, waarvoor hij haar waarschuwde
wanneer de politie voornemens was een
inval te doen. Men vond in zij'n brand
kast een bedrag van f240.000. Deze som
had hij door omkoo-ping bijeen gebracht.
De toestand in Afghanistan.
Uit Kaboel wordt gemeld, dat de nieu
we troonpretendent Ali Ahmed Yan met
zijn troepen van Jagdalab oprukt nanï
het 38 K.M. verder gelegen Djel'alabad.
Hij heeft verklaard, dat hij voorstander
is van samenwerking met Engeland en
hij hoopt binnen korten tijd te Kaboel te
zijn om daar een verdrag met Engeland te
sluiten.
Habiboellah heeft verklaard, dat hj Ka
boel niet zonder strijd aan Amanöella's
troepen zal overgeven.
De voormalige ministers in het kabinet
van Amanoellah zijn door Habiboel'ah ge
arresteerd en worden als gijzelaars in be
waring gehouden.
Verder wordt nog medegedeeld, dat,
Habiboellah het plan zou hebben, alle
moderne bouwwerken, die tijdens het be
wind van Amanoellah tot stand zijn ge
komen, in de lucht te laten, springen.
Korte berichten.
De kotter Mojave van de Ameri-
kaansche kustwacht^ heeft het Engelsche
s.s. Silvermaple gevonden, dat in nood
verkeer en sleept het thans naar de
Berm- u
1 jury te Limburg heeft den koop
man Jacob Schardt uit Hirzenhain, die
in .Mei 1928 een weduwe met cyankali
had vergiftigd, ten einde zich meester
te kunnen maken van de erfenis van
haar kort tevoren .gestorven man, ter
dood veroordeeld, onder intrekking van
zijn burgerlijke rechten.
Het aantal werkloozen in Engeland
bedroeg op 21 Jan. 1.425.600, hetgeen
9397' minder is dan verleden week, maar
246.850 meer dan verleden jaar.
Naar Wolff uit Zürich meldt, is daar
evenals in de dalen van Limmat en
Flati gisternacht de laagste temperatuur
van 'den winter waargenomen. De ther
mometer daalde tot'15 graden onder nul.
Op het meer van Zürich is reeds veel ijs.
Ook in de eerste helft van Januari
is het aantal werkloozen in Duitschland
belangrijk gestegen. Het aantal onder
steunden bedroeg op 15 Jan. 2.029.000
tegen 1.702.000 op 31 Deo. 1928.
De Duitscho zendeling Schramm is
in de omgeving van zijn standplaats Na-
mon in de provincie 'Kiangsi door Chi-
neesche communisten ontvoerd. Het con
sulaat te Kanton stelt pogingen in het
werk .om hem te bevrijden.
Binnenland.
Het Rijk en de aannemers.
Een motie van het K.N.L.C. over de
suikerbietenteelt.
Installatie van den Radio-raad.
Het Naardensche opium-geval.
Buitenland.
De toestand van den EngeJschen koning.
Huldiging van Borms.
De strijd tusschen de kroon-preten.-den.ten.
in Afganistan.
Petroleumbrand in Roemenië.
De leiding van het Leger des Heils.
Een mislukte revolutie' in Spanje.
Betaling van belasting op postkantoren.
Naar het Hdbl. verneemt is het bericht
volgens hetwelk de plannen tot het ope
nen van gelegenheid voor het betalen
van belasting op alle postkantoren in
Nederland geen voortgang zouden heb
ben, van eiken grand ontbloot. In deze
plannen is geen wijziging gekomen. Op
het departement van Financiën wordt ge
werkt aan een wetsontwerp, waarmee de
goedkeuring der Kamers op deze reorga
nisatie in de wijze van belastingbetaling
zou worden aangevraagd.
Het afzien van de plannen ware ook
uitermate onwaarschijnlijk, omdat er juist
zoo ontzaglijk veel te doen is geweest
om ze in Departementale kringen aan
genomen te krijgen.
De Kamerverkiezingen.
Het feit, dat de heer Stenhuis zich
wegens ziekte heeft teruggetrokken, brengt
naar gemeld wor^t, geen enkele verande
ring in de bestaande plannen tot op
richting van de Revolutionnair .Socialis
tische Partij. Het voorloopig comité kwam
Maandag in vergadering bijeen en heeft
besloten de op 2 en 3 Febr. aange
kondigde landelijke bijeenkomst te laten
doorgaan. Voorgesteld zal worden aan de
Kamerverkiezing deel te nemen en de
heer Sneevliet als no. 1 op de lijst te
plaatsen.
Dè aannemerskwestie.
Naar aanleiding van "het mislukken van
de aanbesteding van het onderhoud der
Barendrechtsche brug wegens het niet
volledig inwilligen van de door de 'aan
nemersbonden gestelde eischen, hebben
Ged. Staten van Zuid-Holland besloten,
dit onderhoud in eigen beheer te doen
uitvoeren.
Steekpenningen.
In de Maandagavond gehouden gpoed-
eischende vergadering van den raad der
gemeente Doetinchem werd met zeven
tegen zes stemmen en twee onthoudin
gen besloten niet in te gaan op het ver
zoek van den Minister van Binnenland-
sche Zaken om het dd. 9 Febr. 1928
aan den heer G. Pieterson .gegeven on
eervol ontslag alsnog in te trekken, welk
besluit zooals "bekend ter vernietiging bij
de Kroon was voorgedragen.
Installatie Radioraad.
Gistermiddag is in een der zalen van
het departement van Waterstaat de Ra
dioraad door Min. v. d. Vegte geïnstal
leerd, met een rede, waarin hij als een
der voornaamste problemen waarover de
Raad zich zal hebben uit te spreken,
noemde: het in het leven roepen van
een goed geregelden nationaleu omroep.
Bij alle verschil van inzicht en over
tuiging tusschen degenen, die als orga
nisatie van den radio-omroep gebruik ma
ken of willen maken, behoeft, aldus de
Minister, een zoodanig instituut m.i.
geenszins als een niet te verwezenlijken
denkbeeld te worden beschouwd. Ik zo-u
u daarom het in het leven roepen van
een goed geregelden, krachtigen natio-
nalen omroep als het doel en ideaal
voor oogen willen stellen.
