No. 100
Maandag 28 Jannari 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
BESTEVAER
KEIRIKSE&Cq'sBANK-GOES
eerste: blad.
«2)e goudblonde k
^Biggfehaps9a6aA
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Oit nummer bestaat uit 2 bladen.
DE VUREN BRANDENDE.
Coupons Effecton
Deposito's
Credieten Wissels
Spaarbank a 4 pCt.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per posi 13.—
Losse nummers fO.QI
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ef
Bij abonnement belangrijke korting.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
De Standaard bevat een warme op
wekking oin, ook met het oog op de ko
mende verkiezingen, de vuren brandende
te houden.
Er zijn verschillende factoren aan te
wijzen, die er toe hebben bijgedragen, dat
het tegenwoordig zooveel moeilijker is dan
vroeger, om den warmtegraad bij de ver
kiezingen op peil te houden.
„De arbeid onzer plaatselijke voorman
nen is nu ongetwijfeld zwaarder dan
voorbeen. Ook al door bet sterk toegeno
men aantal kiezers, en afgezien dus van
de reeds genoemde oorzaken. De bearbei
ding van een kiezersgroep van 20.000 is
niet viermaal moeilijker dan een van 5000,
maar misschien wel acht maal zoo zwaar.
Vooral in de groote steden is bet per
soonlijk bezoek, het eenige waarlijk doel
treffende middel, baast niet meer te doen.
En toch mogen we niet 'bij de pakken
neerzitten. De krachtsinspanning (moet
meer dan verdubbeld of verdrievoudigd.
En bet kan ook nog wel.
Als maar het oude vuur weer terug
keert, de tijd toen professoren, leeraren,
predikanten, onderwijzers, studenten, le
den van jongelingsvereenigingen naast
den dag ook den nacht aan het werk
gaven.
Hoevelen zijn er nu nog, die een ac
tief aandeel nemen in den strijd?
Gelukkig, we kennen er nog versohei
denen, die dit doen. Maar hoevelen
zijn het er in het percentage, vergeleken
bij vroeger?
Moeten we dan geen achteruitgang con-
stateeren? Is het bij velen niet zóó alsof
bet verkiezingswerk hen eigenlijk niet
raakt?
Toch behoeft !het zoo niet te zijn.
Zie slechts naar de provinciën want
die z ij n er: heele provinciën waar het
nog steeds gaat als van ouds. Waar het
oude vuur nog niet gedoofd bleek'en de
ouderen door het voorbeeld de jonge
ren trekken.
Vergeten we niet, dat Rome door zijn
innerlijke eenheid van de genoemde be
zwaren heel wat minder te lijden beeft
dan wij.
Zie ook niet over het hoofd, dat de
Sociaal-democratie, door een krachtige
vakbeweging gesteund, al kent ook zij haar
moeilijkheden, als jonge partij met rijke
beloften van materieelen aard, die ze nog
niet behoeft in te willigen, een ijver en
werkwilligheid aan den dag legt, die vaak
beschaamt.
Zelfs de Christelijk-Historische partij
verkeert in nog gunstiger omstandigheden
dan wij, omdat ze nagenoeg niet te maken
heeft met kerkelijke verschillen onder haar
kiezerscorps.
Bij ons liggen de dingen moeilijker dan
bij vele anderen. Maar daarom juist moe
ten we naar grooter krachtsinspanning
streven. En vooral niet alles op het laat
ste laten aankomen.
Met ons organisatorisch werk zijn we op
tijd. Over ons stembusprogram is reeds in
November een voorloopige beslissing ge
nomen. In zijn nieuwen vorm is bet, voor
zien van een uitgebreide toelichting, reeds
aan de Kiesvereenigingen toegezonden.
Met onze candidaafcstellingen hopen we in
een 14 dagen klaar te zijn.
Dan stevenen we recht op onzen toog-
dag aan, die ditmaal in het teeken staat
van herdenken naast getuigen.
En daarna is het kort dag. Daarom
moet reeds nu overal worden aangevan
gen. En dat niet alleen met spreekbeur
ten en verspreiding van verkiezingslec-
tuur. Dat alles is goed, maar bet is niet
genoeg. Waarschijnlijk zelfs het v o o r-
n a a m s t e niet. Het is de stille arbeid,
het persoonlijk bezoek, die we nog altijd
beschouwen als van de hoogste waardij.
Natuurlijk sluit dit de openbare verga
deringen niet uit. Zelfs kunnen deze ook
nut stichten, maar men vertrouwe niet
daarop alleen. En ook handele men 'in de
zen met overleg.
Nu we met 12 lijsten uitkomen, die als
het ware 12 kiesdistricten bestrijken, en
waarschijnlijk elke lijst zijn eigen, door de
kiesvereenigingen zelf gekozen, lijsttrekker
krijgt, is die lijsttrekker de aangewezen
spreker voor het gebied waarop de lijst be
trekking beeft.
Natuurlijk 'kunnen afwijkingen daarvan
een enkele maal wensehelijk blijken, maar
de regel moet toob zijn, dat wie in Leiden
of Middelburg lijstaanvoerder is, in de al
lereerste plaats zijn krachten aan dien
Kieskring wijdt, en dat men daar dan ook
zoo weinig mogelijk beslag tracht te leg
gen op sprekers, die elders lijstaanvoerder
zijn.
Ieder zijn eigen district.
Dat was de leidende gedachte ditmaal
en daaraan dient men zich zoo getrouw
mogelijk te houden.
De tijd om te gaan werken is
nu aangebroken. En eenmaal
de vuren ontstoken, houde
men ze brandende".
HET NAARDENSCHE OPlUMr
SCHANDAAL.
Do behandeling In den Volkenbond.
De geschiedenis van de chemische fa
briek te Naarden, die betrapt is op ver
vaardiging en uitvoer van groote kwan-
tums verdoovende middelen, in hoofd
zaak naar Chirua, heeft, naar de correspon
dent van de „Msb." te Genève meldt,
Vrijdag de opium commissie van. den Vol
kenbond den geheelen ochtend bezigge
houden. i 1
De vertegenwoordiger van Nederland,
dhr van Wettum, legde een uitvoerig rap
port over, waaruit blijkt, dat weliswaar
de fabriek Naarden met haar handel in
verdoovende middelen de bepalingen der
Nederlandsche opiumwetgeving niet ge
schonden had, doch toch stellig tegen
den geest van onze wet gezondigd heeft
door op reusachtige schaal verdoovende
middelen uit Duitschland en Zwitserland
in te voeren en deze daarna naar het
Verre Oosten en vooral naar China uit
te voeren, ofschoon de fabriek toch moet
aannemen, dat al deze vergiften zeker
niet uitsluitend voor medische en weten
schappelijke doeleinden zouden worden
gebruikt.
De heer van Wettum gaf ronduit toe,
dat hier een zware verantwoordelijkheid
op Nederland rustte, dat voor langen tjjd
een zoo groote leemte in zijn opium-wet
geving had laten voortbestaan, waardoor
de practijken van Naarden mogelijk wa
ren gebleken.
Nadat de heer van Wettum aldus voor
Nederland de zonden had beleden, poog
de ook de Zwitsersqhe gedelegeerde ar
Serrière goed te doen met de erkenning,
dat ook op Zwitserland een deel der
schuld rust, dat de wereld aldus met een
reusachtige hoeveelheid verdoovende mid
delen begiftigd werd. Zwitserland was
„onvoorzichtig" geweest door den uit
voer van heroine en morfine op zoo
groote schaal van Bazel 'naar Neder
land toe te staan.
Verschillende leden der commissie
brachten den heer van Wettum hulde
voor zijn openhartigheid en voor de la
tere energieke handelingen der Neder
landsche autoriteiten.
Hoe reusachtig de door Naarden in
omloop gebrachte hoeveelheid verdoo
vende middelen geweest is, bleek uit
de verklaring van den Engelschen gedele
geerde sir Malcolm Delevingne, die de
moeite had genomen aan de hand van
de mededeelingen der Nederlandsche re
geering uit te rekenen, wat al door Naar
den was uitgevoerd.
De cijfers luidden: 955 K.G. morfine,
3340 K.G. Heroine en 90 K.G. cocaïne.
De groote meerderheid daarvan was naar
China gezonden.
Bijzonder ergerlijk noemde de Engel -
sche gedelegeerde het, dat één enkele
Bazelsche fabriek niet minder dan 1600
K.G. heroine en 3JO ,G. morfine aan
Naarden had geleverd. Dit is meer dan
gedurende 1.2 jaren in geheel Engeland
noodig is voor de voorziening in de me
dische en wetenschappelijke behoeften.
Ds griep.
Te Londen en in de groote steden
van Engeland en Wales zijn er de vo
rige week 179 menschen aan griep be
zweken, of 57 (30 pet.) meer dan in
de daaraan voorafgegane week.
Te Londen alleen stierven verleden
week 39 menschen aan griep. Vijfhon
derd onderwijzers van de graafschaps-
scholen waren afwezig. Volgens een of-
ficieele mededeeling, blijven de kinderen
over het algemeen van de ziekte ver
schoond.
Een vermakelijk incident heeft zich op
het kantoor van een groote firma te
Londen voorgedaan. De directie die den
indruk had dat de eriep-epidemie te Lon
den een bedenkelijken omvang had ge
kregen, liet een kennisgeving aan het
personeel aanplakken, behelzende, dat
ieder die zich niet volkomen goed voel
de, maar thuis moest blijven, liever dan
op het kantoor te komen en anderen
aan te steken.
Den volgenden ochtend ontbraken er
ongeveer 120 menschen en de firma
wenschte zichzelf geluk met haren wij
zen voorzorgsmaatregel. Op andere kan
toren was liet percentage zieken veel
geringerI
Te Frankfurt a. d. M. heeft de griep
zich zoozeer uitgebreid, dat het ge
meente ziekenhuis 'de lijders niet meer
kan opnemen en de ambachtsschool als
hulp-ziekenhuis moe~t wo-dm ingericht.
De influenza-epidemie, welke thans te
Belfast woedt, neemt een zoo ernstigen
omvang aan, dat, naar de Tel. meldt, het
aantal doodgravers op het stadskerkhof
vermeerderd moet worden. Doctoren, apo
thekers, verpleegsters en begrafenis-on
dernemers zijn overladen met werk en
in de armere stadswijken is de vraag
naar verpleging zoo groot, dat Zaterdag
door het Engelsche Roodë Kruis een vrij
willigerscorps is gevormd.
De apotheken der ziekenhuizen, die
goedkoop of gratis geneesmiddelen ver
strekken, worden belegerd en het is nood
zakelijk gebleken den voorraad medicij
nen onmiddellijk aan te vullen, ten einde
aan de dringende vraag tegemoet te
komen.
Het gemeentebestuur heeft bij alle zie
kenhuizen het medisch .personeel uitge
breid.
Ook Liverpool heeft zwaar te lijden
van de influenza.
Nog een mlllloenenzwendel.
Na een nauwkeurig onderzoek heeft
de justitie te Parijs gearresteerd de le
den van den raad van beheer van de
loodwinning-maatscharpij Borja, welker
groeven in Spanje zouden liggen, wegens
bedrog en misbruik van vertrouwen. Hst
bedrag der gepleegde verduisteringen be
loopt eenige millioenen franken. De be
driegers hadden aandcelen met hun naam
onderteekend aan den man gebracht,
maar bij nader onderzoek te Bona bleek,
dat daar in het geheel geen loodgroevem
aanwezig waren.
Een hard' vonnis.
Een soldaat uit het Litausche leger
was in 1920 gedurende den terugtocht
van de Litauers uit Wilna in Poodsche
krijgsgevangenschap geraakt. Hij' ont
vluchtte, ging te Wilna wonen en trouw
de daar. Dezer dagen ging hij naar Li-
tauen om zijn stervende moeder te bezoe
ken, Hij werd gearresteerd en is nu tot
15 jaar tuchthuisstraf veroordeeld, om
dat hij als soldaat in het Litausche le
ger op Poolse!) grondgebied gebleven is,
hoewel hem bekend wa3 dat tusschen
Polen en Litauen de staat van oorlog
heerschte en hij zich dus ten spoedig
ste bjj zijn regiment had moeten voegen.
Vacantie voor hulsvrouwen.
Naar uit Boekarest gemeld wordt, is
daar eene vereeniging in het leven ge
roepen, die voor de vrouwen evenzeer
vacantie verlangt als voor de mannen
en dat niet alleen voor de vrouwen, die
in kantoor of werkplaats werkzaam zijn,
maar ook voor hen, die met het huishou
den belast zijn. In het adres, dat de ver
eeniging tot de regeering richt zegt zij,
dat tal van huwelijkstwisten zouden
worden vermeden, wanneer de vrouwen
gelegenheid hadden een maandje in heit
jaar vacantie te nemen.
Een aanslag tegen Hoover?
Er hebben in de Vereen. Staten ge
ruchten geloopen over een samenzwering
tegen het leven van den nieuwen presi
dent Hoover. Deze worden thans te Was
hington of iciëel tegengesproken, evenals
het gerucht over een groot aantal aan
houdingen te Miami, na Hoover's komst
aldaar Men geeft 'wel toe, dat de politie
alda- brie verdachte lieden heeft aange-
houcl die na Hoover's vertrek weer op
vrije oeten zijn gelaten, maar dat is
een gebruikelijke voorzorgsmaatregel bij
reizen van een aanstaand president.
Oplichting In Duitschland.
Den vorigenzomer verschenen te Ber
lin in een dagblad advertentiën, waarin
gelden op hypotheek werden aangeboden
tegen een rente van 6 k 7 pCt. Reflec
tanten kregen antwoord van iemand te
Berlijn, die hen naar een Nederland
sche Bank verwees, welke herhaalde
lijk van naam wisselde. De bank liet gron
den schatten, doch niet dan nadat een
zeker bedrag gestort was. Dit deelde de
bank met den taxateur. De hypotheek
werd nooit verstrekt. Er zijn véle men
schen benadeeld.
Zware sneeuwval.
Uit Noordelijk Italië worden weer he
vige sneeuwstormen gemeld.
In de provincie Udine ligt de sneeuw
op sommige plaatsen 30 tot 50 c.M. hoog.
Een trein is- tusschen Udine en Grade
in de sneeuw blijven steken. In Lombar-
dije is het telefonische en telegrafische
verkeer tusschen Milaan en Venetië ge
deeltelijk onderbroken.
Een hevige koude wordt uit Zuid-Tirol
gemeld, waar o.a. in het Pusterdal een
temperatuur van 20 graden vorst is waar
genomen.
Tengevolge van den zwaren sneeuw
val ondervindt het spoorweg- en ook het
straatverkeer in Oostenrijk groote belem
meringen. Alle internationale treinen,
vooral die uit Joego Slavië en Italië, heb
ben groote vertraging.
Volgens berichten uit Belgrado is het
spoorwegverkeer in J.oego Slavië dooi
de ophooping van de sneeuw vrijwel on
mogelijk geworden. Het straatverkeer 4e
Belgrado staat bijna geheel stil.
Bomaanslagen per pakket.
Vrijdag en Zaterdag hebben te Thurin-
gen verschillende aanslagen door bemid
deling van "helsche machines plaats ge
had. Vooreerts werd, zooals reeds is ge
meld aan een fabrikant van wollen goe
deren 'te Apolda een pakket gezonden,
dat bij het uitpakken in het kantoor van
de fabriek ontplofte, waardoor veel
schade werd aangericht en enkele per
sonen gewond, werden.
Binnenland.
Onteigening voor een beteren verkeers
weg ZeelandBrabant.
Voorstellen aan den Gemeenteraad van
Goes.
Vergadering van de Kamer van Koop
handel
Begrafenis oud-minister Lely.
Nog eens: de ferryboot.
De heer 'Stenhuis weer ongesteld.
Mededeelingen over het wetsontwerp in
zake de financieels verhouding tus
schen Rijk en Gemeenten.
Buitenland.
Mijnontploffing in Virginië.
Ernstige griep in Engeland.
Het Naardensche opium-schandaal in den
Volkenbond.
Weer een miljoenenzwendel te Parijs.
Hevige sneeuwval.
Zaterdagavond kreeg een ingezetene
van Weimar eveneens een dergelijk pak
ket toegezonden. Hoewel de ontvanger
reeds bezig was geweest, het open te ma
ken, volgde hier echter gelukkig geen
ontploffing, hoewel de inhoud van het
pakket voldoende was, om ernstige ver
woestingen te veroorzaken.
Ook te Bemstedt bij Sangerhauscn is
een pakket bezorgd, dat ontplofte, waar
door 3 personen gewond werden.
Naar wordt geméld, is de ven-aardi
ger der hom-pakketten in een ziekenhuis
in Thuringen opgespoord en gearresteerd.
De dader, een smid uit Apolda, heeft
reeds bekend. Hij zegt, drie hommen ver
zonden te hebben.
Volgens zijn zeggen heeft hij met de
geadresseerden van zijn pakketten vroe
ger oneenigheid gehad en wilde hg zich
nu wreken.
Mijnontploffing In Virginië.
Reuter seint uit Kingston (Virginië) De
mijn Pocachontas is door een ontplof
fing vernield.
Verscheidene loodsen zijn bij den 'in
gang 'Her mijn vernield.
Men hoopt, dat talrijke mijnwerkers er
in geslaagd zjjn, door een achter-uitgang
te ontsnappen, doch een twintigtal wor
den nog vermist.
Pangalos zal wederom vervolgd worden.
Het Gfieksche parlement heeft naar de
Tel. meldt, met groote meerderheid be
sloten, een gerechtelijk onderzoek in te
stellen tegen den oud-dictator Pangalos
en zijn ministers Tavoelaris, Tandalidis,
en Vogopoelis, wegens misbruik bij het
toepassen van het strafrecht tjjdens het
dictatorschap van Pangalos.
Voor de politieke overtredingen is, zoo-
als bekend, het vorige jaar amnestie ver
leend. Venizelos stond er echter op, dat
vergrijpen bij de toepassing van het straf
recht vervolgd moeten worden. Een com
missie zal rapport uitbrengen over de
vraag, of de gewezen ministers voor een
speciale rechtbank moeten verschijnen.
Korte berichten.
Uit Chicago wordt gemeld, dat de
landelijke bond van bouw-ondernemera
een resolutie heeft aangenomen, waarin
besloten wordt, een commissie te be
noemen, die tot taak zal hebben, de mo
gelijkheid te onderzoeken van de invoe
ring van de vijfdagenweek in de bouw
bedrijven.
Uit Ronge wordt het overlijden ge
meld, op 80-jarigen leeftijd, van prinses
von Bülow, echtgenoote van den Duit-
schen oud-kanselier von Bülow.
Een brand heeft te Frankfort a.d. O.
'een stijfselfabriek in de asch gelegd. Be
halve de fabriek zijn een paar loodsen
met stijfsel en dextrine in vlammen opge
gaan. Door den brand moeten meer dan
400 arbeiders eenige maanden werkloos
worden.
De Letlandsche pers constateert,
dat er in Letland teveel feestdagen zijn:
20, terwijl Estland er 15, Polen 14, Li
tauen en Finland er ieder 12 hebben.
Men weascht beperking, omdat het eco-
