No. 02
Vrijdag 18 Januari 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDRIKSE Go's BAHK - GOES
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contrêle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
HET ONTWERF-ZIEKTEWET.
Coupons Effecten
Deposito's
Credieten Wissels
Spaarbank 4 pCt.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraaf 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post f3.—
Losse nummersf0,05
Prijs der Advertentiün:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cf
Bij abonnement belangrijke korting.
Wij dienen thans op enkele van de
voornaamste bepalingen van hei ontwerp-
Ziektewet de aandacht te vestigen.
En dan 'komen v/e allereerst tot de
vraag, wie volgens dit ontwerp verzekerd
zullen zijn.
Het antwoord luidt, dat verzekerd zul
len zjjn de loonarbeiders, die in een on
derneming werkzaam zijn en van wie
het loon niet meer dan f3000 per jaar
bedraagt.
Zij die meer dan f 3000 per jaar verdie
nen, vallen er dus buiten, maar ook, en
dal is van veel meer belang, de breede
groep van arbeiders, die in dienst wor
den genomen voor persoonlijke diensten
zoo als particuliere klerken, chauffeurs,
huispersoneel, huisnaaisters, werkvrou
wen, enz. en vooits een deel van de
losse arbeiders, n.l. zij, die alleen in
buitengewone gevallen, tegen loon arbeid
van korten duur verrichten.
Uit de commentaren in verschillende
bladen is wel gebleken, dat tegen deze
bepaling nogal bezwaren bestaan, bezwa
ren, die ongetwijfeld ook bij de open
bare behandeling wel tot uiting zullen
komen.
Een ander punt van belang is, dat het
ziekengeld, in het ontwerp-Talma vast
gesteld op 70 pet. van het loon in het
nieuwe ontwerp is verhoogd tot 80 pet.
van het loon.
Van twee kanten worden hiertegen be
zwaren gemaakt.
Aan de eene zijde staan zij, die in ver
band met het te betalen premiebedrag
deze wijziging houdt in, dat ten aanzien
van de tijdelijke uitkeeringen ingevolge
de Ongevallenwet eenzelfde gedragslijn
wordt gevolgd een bedrag van 80 pCt.
te hoog vinden, en die meenen, dat in
geen geval verder mag worden gegaan
dan ,70 pCt, en aan den anderen kant
zijn er, die de uitkeering gaarne op 100
pCt. zagen gesteld. Opzichzelf zou voor
het laatste zeker veel te zeggen zijn. Maar
het spreekt vanzelf, dat dan ook de kos
ten in niet geringe mate zouden stijgen,
Een zeer belangrijke vraag is ook, wie
de premie zal hebben te betalen.
Daaromtrent bepaalt het ontwerp, dat
de werkgevers de premie zullen hebben
te storten, maar dat zij het recht heb
ben, de helft van de premie van de ar
beiders terug te vorderen.
De opmerking is meermalen gemaakt,
dat het feitelijk onverschillig is, wie de
premie betaalt daar het te storten be
drag toch in de loonen verwerkt wordt.
Moeten de patroons betalen, dan zullen
zij, als hun die last hun te zwaar is, wel
probeeren een evenredige loonsverlaging
door te voeren en moeten de arbeiders
voor de premiebetaling zorgen, dan zul
len zij wel trachten, door het voeren van
loonacties dezen last op de patroons af
te wentelen.
Dat is de theorie.
Maar in de practijk dit blijkt wel
uit de geopperde bedenkingen blijken
zoowel vele patroons als vele arbeiders
er een weinig anders over te denken.
De groote vraag hierbij is natuurlijk
hoe men deze vaak beschouwt. En de
zuiverste beschouwing schijnt ons deze,
dat een arbeider jook in dagen van ziekte
uit den arbeid zijner handen moet kun
nen leven.
Alles hangt hier dus af van de vraag
hoe de loonen geregeld zijn.
Dat het storten dor premies aan de
patroons is opgedragen is een zeer prac-
tische maatregel. De verzekeraar heeft
dan slechts met één adres te doen en kan
alle premies van een bepaalde onderne
ming tegelijk innen.
En in de practijk zal het ook wel
zoo gaan_ dat vele patroons aan terugvor
dering niet denken, temeer daar thans
reeds een vrij groot aantal arbeiders in
gevolge collectieve contracten een premie-
vrije ziokengelduitkeering ontvangt.
Tcdh zal dit wel een van de punteio
zijn waarover bij de openbare behandeling
zal worden gestreden en wij hopen dan
niet na te laten de argumenten die over
en weer worden aangevoerd, ter kennis
van de lezers te brengen.
Bij het tusschen den Minister en de
Commissie yaa Voorbereiding gepleegde
overleg, is ook aandacht geschonken aan
de vraag of bij staking of uitsluiting de
verzekering doorloopt.
De Minister heeft deze vraag in ontken-
nenden zin beantwoord, door een nieu
we bepaling in het ontwerp op 'te nemen,
die aldus luidt: „Voor de 'toepassing var.
deze wet gelden staking van den arbeid
en uitsluiting als beëindiging der dienst
betrekking."
Bij loonconflicten wordt de verzekering
dus stopgezet.
Hiervoor is, althans wanneer het een
staking betreft bjj uitsluitingen
staat de zaak nog wel een weinig anders
zeker veel te zeggen.
Er zijn gerechtvaardigde, maar er zijn
ook niet gerechtvaardigde stakingen. En
dan gaat het toch niet aan, dat een
werkgever verplicht zou zijn voor zijn
stakende arbeiders de ziektepremie te be
talen. Men heeft wel de opmerking ge
maakt, dat zulk een patroon na afloop
van het conflict nog altjjd de betaalde
premie terug kan vorderen, maar prac-
tisch zal dit in dp meeste gevallen niet
mogelijk zijn.
Na afloop van een staking is de finan-
ciëele positie van de arbeiders als regel
niet van dien aard, dat er dan nog van
terugbetaling van achterstallige premie
sprake kan zijn.
Veel beter is daarom, dat gedurende
een conflict, de vakorganisaties voor de
premiebetaling zorgen, althans wanneer
zij zulks in hun belang mochten achten
te zijn.
En dan eindelijk is er nog de vraag,
welke organen met de uitvoering der ver
zekering moeten worden belast.
Volgens het ontwerp-Talma was de uit
voering opgedragen aan de Raden van
Arbeid, de erkende bijzondere ziekenkas
sen en 'de Plaatselijke kassen.
In zfijn eerste ontwerp wenschte Mi
nister Slotemaker de Bruine hierbij tevens
te betrekken de erkende onderneming s-
ziekenkassen en de kassen van erkende
bedrijfsvereenigingen.
In het nieuwe ontwerp worden echter
als uitvoerende organen aangewezen de
kassen van erkende bedrijfsvereenigingen
met mogelijke oprichting van aldeelings-
kassen en de kassen van de Raden van
Arbeid. De bijzondere kassen worden dus
niet erkend, evenmin als de ondememiags
kassen, tenzij dan als afdeelingskassea
van 'de bedrijfsvereenigingen.
Voor velen zal dit voorstel ongetwij
feld een teleurstelling zijn.
Het was immers Minister Slotemaker
de Bruine zelf, die de bestaande particu
liere kassen zooveel mogelijk wilde be
houden, omdat hij wat uit de maatschap
pij zelf was opgekomen n'iet zonder meer
om hals wenschte te brengen.
En thans is het dezelfde Minister, die
er toe meewerkt, om deze vrucht van het
particulier initiatief, die toch als een stuk
volkskracht kan worden aangemerkt, ter
dood te veroordeelen.
Wat hiervan te zeggen.
Erkend_ kan worden, dat aan de er
kenning van diverse kassen verschillende
bezwaren kleven.
De eenheid van de sociale verzeke
ring wordt er niet door bevorderd, er
kunnen zich allerlei bevoegdheidskwes-
ties voordoen, die een vlotte afdoening
van -zaken belemmeren, er kan twijfel
bestaan of plaatselijke kassen wel onder
alle omstandigheden aan hunne verplich
tingen kunnen voldoen, terwijl ook van
belang is, dat dergelijke kassen weinig
zullen kunnen doen ter voorkoming van
ziekten, wat ook als een punt van be-
teekenis moet worden aangemerkt.
Wij willen deze bezwaren niet onder
schatten.
Maar het kapot maken van wat uit het
leven zelf opkwam, moet aan den anderen
kant toch ook als een bezwaar worden
gezien, en als een zeer ernstig bezwaar.
Als we uitgaan van. Se gedachte, dat
de Staat hier hulpdiensten heeft to ver
richten, en 'dat het zijn taak is, niet om
het volk op staatskrukken te doen strom
pelen, maar om het zelf te leeren loopen
en handelen, dan moeten we. het toch
als een bezwaar en gevaar gevoelen, dat
door wettelijke regelingen de volkskracht
wordt gefnuikt. En dan kan een wat
minder perfecte regeling voor de toe
komst nog beter zijn, dan een regeling in
de perfectie, waaraan het leven ont
breekt.
Ook tegen de toelating van Onder-
nemingskassen zagen wij van verschil
lende kanten bezwaar gemaakt. Zoo werd
indertijd door den heer Amelink in A.-R-
Staatkunde betoogd, dat daarbij in de
practijk van de medezeggenschap der ar
beiders weinig terecht zal komen.
Deze bedenking schijnt ons niet van
overdrijving vrij.
Want wat komt er nu in de practijk van
de medezeggenschap der arbeiders bij de
Raden van Arbeid terecht?
Immers niets. Wij hebben bij deze Ra
den te doen met een zuiver a, m b t e 1 ij k e
uitvoering. Dat kan ook wel niet anders-
De uiteraard over 't geheel weinig des
kundige Raad moge zoo nu en dan eens
een vergadering houden, op den gang van
zaken hebben de leden zoo goed als
geen invloed.
Wij maken daartegen geen bedenking.
Het zal in de practijk, tenzij men een ge
heel anderen koers gaat volgen, moeilijk
anders gaan. Maar dan moet ook niet de
voorstelling worden gewekt, alsof hier
van meerdere medezeggenschap gespro
ken kan worden dan b.v. bij ondernemings
kassen.
Het onderwérp is met deze enkele op
merkingen niet uitgeput.
Maar allicht kan dit korte overzicht
er toe medewerken, in het voorgestelde
ontwerp wat meer inzicht te geven en
straks het volgen van de debatten in
de Kamer te vergemakkelijken.
DE INVRIJHEIDSTELLING VAN
DR BORMS.
Hij vertoeft te Merxem. Hij komt ook in
Nederland.
Na zijn invrijheidstelling heeft Borf®*
gistermorgen zijn intrek genomen bij zijn
schoonbroer, die een klein huisje be
woont te Merxem, de voorstad van Ant
werpen.
De gebeele familie Borms was daar,
naar de Msb. meldt, tegenwoordig en het
behoeft niet gezegd te worden, dat het
weerzien in de familie na tien jaren
diep ontroerend was.
Talrijke vrienden stroomden naar het
huis te Merxem. Borms verkeerde in een
zeer opgewekte stemming en de harte
lijkheid, waarmede hij iedereen ontving
was buitengewoon treffend.
Hij vertelde, hoe hij des nachts te
half vier gewekt werd.
„Te half vijf stond ik buiten de ge
vangenis.
De regeering had twee automobielen
te mijner beschikking gesteld. De eerste
was bezet met agenten van den veilig
heidsdienst. Ook naast onzen chauffeur
had een agent plaats genomen.
Eerst werd alles op de straat geïn
specteerd of er geen gevaar dreigde, en
dan werden de lichten der auto's aan
gestoken.
Do agenten verklaarden, dat ik mij
kon laten rijden, waarheen ik wilde, maar
de directeur der gevangenis ried mjj aan,
onmiddellijk naar het buitenland te ver
trekken.
Ik antwoordde hem, dat ik eerst mijn
zoon, die student is te Leuven, wilde
bezoeken. Dit bezoek duurde tien minu
ten en daarop ging het via Mechelen
naar Merxem".
Op de vraag of men hem bijzondere
voorwaarden had gesteld voor zijn in
vrijheidstelling, antwoordde Borms: Geen
enkele.
Nu ga ik eerst wat uitrusten en dan
begin ik opnieuw mijn propaganda, tot
dat Vlaanderen al zijn rechten zal heb
ben verworven.
Omtrent de invrijheidstelling van Borms
werden nog de volgende details bekend:
De directeur der gevangenis had*hem nog
vroeger in den nacht op straat willen
zetten dan half vijf, doch Borms had
geweigerd. „Dat is goed voor dieven",
antwoordde hij.
De directeur had natuurlijk in opdracht
vari hoogerhand, zachte .pressie uitgeoe
fend om Borms over te halen direct naai'
het buitenland, in casu Nederlarïd, te ver
trekken. Borms zeide hieraan vooreerst
gee'ri gevolg te zullen geven.
Het is in het belang van uw eigen
veiligheid, dat ik dezen raad geef, zei
de directeur nog. Maar toen Borms bleef
weigeren, zei hij, d£t „God u behoede".
Ondervraagd door journalisten, zeide
Borms, dat. hij nooit een verrader is ge
weest, maar altijd heeft geworsteld voor
de ontvoogding van het Vlaamsche volk.
Ontelbaar waren de bloemstukken, ex-
pressebrieven en telegrammen, welke dr
Borms en zijn gezin in den loop van
den dag mochten ontvangen. Uit alle
hoeken van Vlaanderen en later ook uit
Nederland. Vele vrienden kwamen hem
persoonlijk geluk wenschen. Trots het
gure weder verdrong zich spoedig een
vrij groote menigte voor het huis, welke
Borms, met vrouw en kinderen toejuich
te. In de gemeente zelf werden enkele
Vlaamsche leeuwenvlaggen uitgehangen.
Volgens de „XXième Siècle" is 'Borms
voornemens twee dagen in Merxem te
blijven. Daarna zal hij zich naar St. 'Nico-'
laas begeven, waar hij zijn tachtigjarigen
vader zal bezoeken.
Vervolgens zal hij zich naar Nederland
begeven om te Amsterdam, 's-Hertogen-
bosch, Haarlem en Scheveningen eenige
leden van zijn familie te bezoeken.
Uit Afganistan.
G< ld wordt, dat de rebellen gistex-
morgfc. tot in het haft van 'Kaboel door
gedrongen zijn en tegen den middag het
Koninklijk paleis omsingeld hebben. De
pas gekroonde koning zond een vertegen
woordiger naar Saquao en beloofde af
stand van den troon te zullen doen,
op voorwaarde van lijfsbehoud en vrijen
aftocht voor zijn gezin en zijn naaste
aanhangers. Inayatoella heeft daarop het
paleis verlaten en mien heeft zich niet
meer om hem bekommerd. Waarschijn
lijk is evenwel, dat hij ook naar Kan
dahar is gevlucht, waar de stam der
Doerani's, tot welke beide ex-koningen
behooren, oppermachtig is.
Een nader bericht uit Kandahar meldt,
dat Amanoella, de eerste koning, bij het
vernamen van de tijding van de vlucht
zijns broeders en de innaming van zijn
paleis door den rebellen-hoofdman, bevel
heeft gegeven om den koninklijken stan
daard weer op het paleis te Kandahair
te hijschen. Dit is onder uitbundig enthou
siasme van de bevolking geschied en
men veronderstelt hieruit te mogen aflei
den, dat Amanoella van het Zuiden uit
en met hulp der hem trouw gebleven Do-
rani's zal trachten de koninklijke macht
te heroveren.
Sneeuw en vorst.
In' het grootste gedeelte van Duitsch-
land heeft het Woensdagnacht weer flink
gesneeuwd. Donderdag,morgen was overal
in Duitschland de temperatuur tot onder
het vriespunt gedaald. Te Miinchen vroor
heit 19 graden, in Berlijn elf graden.
Uit Hannover wordt gemeld, dat men
daar in vele jaren niet zooveel sneeuw
buien heeft gehad als Woensdag. Het
verkeer in de stad wordt zeer bemoei
lijkt. De D-treinen BerlijnHannover
Keulen hebben gemiddeld twee uur ver
traging,
Uit Duisburg wordt gemeld, 'dat "de
sleepvaart op het RijnHernekanaai we
gens ijsvorming moest worden gestaakt.
Het spoorweg,verkeer is door de ge
weldige sneeuwstormen van de laatste
dagen in de war geraakt. De uit Mi
laan. komende sneltrein kwam met een
vertraging! van- 78 minuten te Berlijn bin
nen. De sneltrein uit Frieidiïchshafen had
116 minuten en de sneltrein uit Woenen
zelfs 2.30 uur vertraging. De sneltrein
van Parijis kwam Donderdagochtend 70
minuten te laat, terwijl de treinen uit
het Oosten alle gemiddeld twee uur ver
traging hadden.
Een ongewoon schouwspel voor Italië
is, dat de Italiaansche Alpen en de
Apennijnen tot Napels met sneeuw zijb
bedekt.
Binnenland.
Vreeselijk drama te Grootegast. Vier veld
wachters doodgeschoten.
De Indië-Holland-vlucht.
Hoe men in Utrecht de t.b.c. onder het
rundvee bestrijdt.
Werkloosheid in de margarine-industrie.
Bijzonderheden over het drama te Hoek
van Holland.
Buitenland.
De leiding van het Leger des Heils.
Borms in vrijheid gesteld.
De gebeurtenissen in Afganistan.
Sneeuw- en vorstberichten.
Het suikervraagstuk en de Volkenbond.
Eergisteren heeft boven Genua en de
Italiaansche Riviera een hevige sneeuw
storm gewoed, welke gisterenmorgen
Rome bereikte. Rome ligt onder de
sneeuw. Verder naar het Zuiden ligt nog
sneeuw op de bergtoppen, ook op de
Vesuvius en de Etna.
Het Suikervraagstuk te Genèvo.
Het O economische Volkenbondscomité
heeft gisteren het suikervraagstuk be
handeld. i
De heeren Brunet en Nederbragt heb
ben voorgesteld dat het oeconomische co
mité de voorbereidende enquête inzake
het suikervraagstuk zal voortzotten, jan-
einde later te kunnen nagaan of een in
ternationale actie tot opheffing van de
moeilijkheden in de suinerindustrio ge-
wenscht en mogelijk zal zjjn. Het oeco
nomische comité heeft zich met dit voor
stel der twee rapporteurs vereenigd en
beslpten, om thans over te gaan tot het
bijeenroepen van een raadgevende tech
nische conferentie van deskundigen uit
de suiker-industrie.
Zoowel uit Nederland als uit Nederl.-
Indië zullen deskundigen uitgenoodigd
worden om aan de conferentie deel te
nemen, hetgeen iets ongebruikelijks is in
den Volkenbond. Dit feit, zal moeten wor
den toegeschreven aan de omstandigheid,
dat 'in Nederland voornamelijk beetwor
tel-suiker en in Nederlandsch-Indië riet
suiker verbouwd wordt.
Uit het Leger des Heils.
In afwachting van de verkiezing van
een opvolger van generaal Booth heeft
Higgins, stafoverste, voorioopig de lei
ding van het Leger des Heils op zich
genomen. Higgins is sedert geruimen tijd
de rechterhand van Bramwell Booth ge
weest, en heeft hem tijdens zijn langdu
rige ziekte vervangen.
Men acht het waarschijnlijk, dat hij op
volger van den generaal zal worden.
Commandant Lamb, de internationale
secretaris, die een groote reputatie heeft
voor zijn staatkundige kennis van emi
gratie-kwesties, wordt ook genoemd.
Commandant Hay, de president van den
Hoogen Raad, heeft veel waardeering ge
vonden door zijn leiding in de laatste
zitting.
Ën dan wordt commandante Eva Booth
de leidster van het Leger in' de Ver-
eenigde Staten en zuster van den Gene
raal, genoemd. Zij heeft over de geheele
wereld een groote reputatie door haar lei
derscapaciteiten, maar zij heeft aan het
hoofd gestaan van de beweging tegen
de autocratische positie van haar broer
en daarom achten velen haar beneeming
een al te scherpe wending.
Gister heeft een speciale koerier gene
raal Booth het besluit van den Hoogen
Raad schriftelijk medegedeeld. De Hooge
Raad zou voorts hebben besloten tot vor
ming van een raad van beheer, be
staande uit zeven leden. Besluiten van
den toekomsitigen generaal kunnen door
dezen raad van beheer ongeldig worden
verklaard.
Er komen voortdurend telegrammen aan
voor generaal Booth met betuigingen van
steun en sympathie.
De kwestie van 'de geldigheid van het
ontslag, dat aan den generaal verleend
