Woensdag 16 Januari 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENDRIKSE&Co's BANK - GOES
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
V Het roode gevaar in Zeeland.
FEUILLETON
Het huisje aan den zeedijk
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Coupons Effecten
Deposito's
Credieten Wissels
Spaarbank 4 pCt.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post. f3.—
Losse nummers0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 d
Bij abonnement belangrijke korting.
De Socialisten hebben van hunne pro
paganda in Zeeland groote verwachtingen.
Niet omdat de Zeeuwen, enkele streken
uitgezonderd, zooveel voor de Socialis
tische beginselen gevoelen, maar wel
omdat de maatschappelijke toestand van
niet weinigen van dien aard is, dat ze
maar al te geneigd zijn, aan de mooie
beloften van de S.D.A.P. het oor teleenen.
Van de Soc. Democratische begin
selen wordt daarom niet gerept. Deed
men dat, was men eerlijk genoeg om
duidelijk te laten uitkomen, dat die be
ginselen in vierkanten strijd zijn met het
Christendom, dan zou de buit niet zoo
groot zijn.
Maar daar zwijgt men yan. Als de
menschen maar eerst geleerd hebben
rood te stemmen en in het roode zog
mee te varen, dan komt de rest vanzelf
wel in orde.
Vandaar dat alle nadruk gelegd wordt
op de maatschappelijke misstanden, waar
in, zoo het heet, het socialisme verbe
tering zal brengen.
En nu kan niet worden ontkend, dat
wat dit betreft het Socialisme in dit
gewest, althans in sommige streken een
goede voedingsbodem vindt.
Wij zullen niet_ nalaten voortdurend de
aandacht te vestigen op de anti-christe
lijke beginselen, van de sociaal-democra
tie, beginselen wier toepassing, niet an
ders dan ellende en verergering van den
socialen nood tengevolge kan hebben.
Een Christen, die ernst maakt met zijn
belijdenis, kan en mag geen socialist
zijn, kan en mag er ook nooit toe mede
werken door middel van zijn stembiljet
of hoe dan ook, de S.D.A.P. te versterken.
Door dat te doen verloochent hij metter
daad den Christus.
Maar aan den anderen kant willen wij
ook niet nalaten er op te wijzen, dat het
roeping en plicht is van den Christen,
om tot wegneming van sociale misstan
den mee te werken en dat het oud-libe
rale beginsel, dat nog maar al te veel
aanhangers vindt, even revolutionair is
en zich met de beginselen van het Chris
tendom evenmin verdraagt als het Socia
lisme. o
Wij weten het ook wel, dat men lang
niet altijd kan doen, wat men wel zou
willen doen. De wal keert vaak het
schip. Er is menigmaal een tegenstel
ling tusschen het sociaal-wenschelgke en
het economisch mogelijke.
Aan den anderen kant is het echter
ook waar, dat er in vele gevallen, wel
verbetering mogelijk is.
En in elk geval is het noodig, dat
daaromtrent overleg wordt gepleegd.
Vooral met het oog daarop is het zoo
ontzaglijk jammer, dat onzo Christelijke
organisaties in Zeeland niet meer tot ont
wikkeling zjjn gekomen.
Als er overal waren afdeelingen van
Patrimonium, dan zouden werkgevers
en arbeiders gelegenheid hebben daar op
den basis der gemeenschappelijk beleden
beginselen, de maatschappelijke toestan-
door
HUGO KINGMANS.
28)
o—
Het was geheel anders uitgekomen. De
Grootmoeder begon sympathie te koes
teren voor haar kleindochter, die zeer
beleefd en voorkomend was tegenover
haar, die niet den neus ophaalde, als zjj
in het kleine vertrekje rondkeek, maar
die dankbaarheid toonde, dal zij juist in
deze omgeving zijn mocht-
Meer en meer ging Grootmoeder Blan
kert de hoop koesteren, dat door Lia
zij het met haar dochter weer in orde
zou brengen.
„Kom, het eten is klaar, Lia- Je doet
je best maar. Als je hier gekomen bent,
omdat je last van de zenuwen hebt, dan
moet je maar flink eten. Er is geen beter
middel tegen de zenuwen.'"
Lia schoof aan tafel tegenover de oude
vrouw, die de handen vouwde, tot groote
verlegenheid van Lia, wat Grootmoeder
Blankert wel bemerkte.
»0", zeide zjj op off en toon, als gold
het de gewoonste zaak ter wereld, „dat
den te bespreken en ze te toetsen aan
de eischen van Gods Woord.
Als er waren aan de eene zijde de af
deelingen van den Christelijken Roeren
en Tuindersbond, en aan den anderen
kant die van den Christelijken Landar-
beidersbond, dan zou er zijn gelegenheid
voor rustig en ernstig overleg. Dan zou
het mogelijk zijn bestaand misverstand
weg te nemen, en inplaats van de door
de S.D.A.P. beoogde verwijdering en strijd
tot toenadering te komen.
Met ernst en nadruk roepen wij daar
om zoowel onze land- en tuinbouwer*
als onze landarbeiders op zich naar eigen
beginsel in eigen organisatie te organi-
seeren.
Of de socialistische verwachtingen ver
vuld zullen worden is ons niet bekend.
Maar laten onze mannen er in elk
geval niet toe meewerken om voor het
revolutionaire zaad een goeden voedings
bodem te bereiden.
Laat het Christendom zjjö, ook m Zee
land, ook ten opzichte van het sociale
leven, een zoutend zout, oen stad op een
berg!
De griep te Berlijn.
Op 14 Januari 1929 werden in de
stedelijke en in eenige andere zieken
huizen te Berlijn totaal 190 grieplijders
opgenomen.
Wederom een vijfde gedeelte der op
genomen zieken heeft longontsteking. Het
aantal dageljjksche aanmeldingen van
grieplijders bij de algemeene plaatselijke
ziekenkas bedraagt de laatste dagen om
streeks twaalfhonderd hetgeen een ge
ringe afname js vergeleken bij de voor
gaande dagen. Hieruit kan echter een
neiging tot, vermindering der ziekte nog
niet duideljjk worden afgeleid.
Het Leger des Heiis.
Mevrouw Bramwell Booth is gisteren
van Southwold naar Sunbury gereden
en heeft den hoogen raad van het Leger,
die daar vergadert, het antwoord van
den leider op de bekende voorstellen,
overhandigd.
De raad heeft het antwoord in een
lange zitting in behandeling genomen.
Ook js het antwoord niet openbaar
gemaakt, maar uit de lange discussies
gelooft men te mogen afleiden, dat de
generaal of botweg geweigerd, of ten
minste ingrijpende tegenvoorstellen ge
daan heeft.
Uit Londen seint Reuter nog dat ge
neraal Booth in den loop van een par
ticulier gesprek verklaard heeft, dat de
hooge raad alleen saamgeroepen kan wor
den om een generaal af te zetten, die
geestelijk onvermogend zou zijn en om
een opvolger te verkiezen. Volgens de
wet mist de hooge raad absoluut de
macht om welke wijzigingen ook voor
te stellen of aan te brengen in de con
stitutie van het Leger des Heils, maar,
zeide generaal Booth, „ik ben bereid om
zjjn jullie zeker niet gewoon, hé? Hier
is het wel de gewoonte. Je moet je daar
bij natuurlijk aanpassen."
Vrouw Blankert sloot de oogen en bad
hardop: „Onze Vader, Die in de hemelen
zijt"
HOOFDSTUK VIII.
„21 December. 'kHeb mezelf beloofd,
een dagboek te zullen bijhouden. Maar
dit dagboek moet niet al' te letterlijk
worden opgevat 1 'kZal zoo nu en djan
maar eens wat schrijven.
Eigenlijk doe ik het om twee redenen.
In de eerste plaats, omdat ik vrees, dat
ik mij wel' eens vervelen zal. En dan
is het schrijven van eien dagboek een
aardig .tijdverdrijf. Maar in de tweede
plaats zal zoo nu en dan werkelijk wel
eens wat op te schrijven zijn, dat de
moeite van het onthouden waard is. Want
hoe ongelooflijk het ook moge klinken:
ik doe hier in deze omgeving een massa
indrukken op, die je zoo een, twee, drie
maar niet verwerken kuntl
Wat het eerste opvalt, is wel de rust
die hier heerscht. Je hebt niet dat gejaag
van fietsen, auto's en wagens, die je
in een stad zoo zenuwachtig maakt. Er is
niets van dat alles. Ik ben hier nu drie
dagen, maar een paard (laat staan een
auto!) heb ik .nog niet gezien, behalve
elk redelijk plan te onderzoeken, dat een
uitbreiding der constitutie beoogt. In
ieder geval wensch ik, dat men mij
tijd geeft om weer mijn normale gezond
heid terug te krijgen, op welk herstel
de doctoren mij hoop geven."
De generaal besloot met te zeggen:
„Ik zou geen man zijn als ik aannam
mij terug te trekken op het oogenblik,
dat er agitatie heerscht ten aanzien van
de wijziging der constitutie. Bijgevolg ben
ik genoodzaakt te weigeren om mijn
functie neer te leggen."
De Amerikaansche Senaat en het verdrag
van Kellogg.
De Amerikaansche Senaat heeft het ver
drag van Kellogg geratificeerd. De ra
tificatie had plaats met 85 stemmen te
gen 1.
Senator Rlain die de eenige tegenstan
der van het verdrag was, oefende scher
pe kritiek uit op het pact en uitte een
waarschuwing tegen de dreigende wereld-
overheersching door Engeland.
Senator Borah slaagde er in, de Sena
toren, die vroeger wantrouwen tegenover
het verdrag koesterden, te overtuigen
door het verslag van de commissie van
buitenlandsche zaken am den Senaat over
te leggen, waarin haar interpretatie van
het verdrag gegeven wordt. Dit verslag
drukt de meening uit, dat het verdrag
het Amerikaansche recht op zelfverdedi
ging niet verkort en dat de Monroeleer
een onderdeel is van Amerika's stelsel
van zelfverdediging.
De melk voor den Koning van Engeland.
Uil Londen meldt Reuter, dat offici
eel op het Buckingham-paleis wordt me
degedeeld, dat de bizondere melk, welke
onlangs uit Amsterdam gezonden was,
dadelijk aan de armen uitgedeeld is. Ge
schenken van dezen aard worden, hoe
goed zij ook bedoeld mogen zijn, geheel
gedaan op initiatief van den gever.
Het is onnoodig te zeggen, dat de
melk voor den Koning vanZijner Ma-
jesteits eigen boerderij afkomstig is.
Waar zit Aman Oellah?
Een telegram uit Pesjawar meldt, dat
de toestand in Kaboel hoogst verward
en onzeker is. Het is zelfs niet eens
zeker, dat Aman Oellah de koning van
Afganistan, naar het Zuiden vertrokken
is en een bericht meldt zelfs, dat hij
nog te Kaboel zou zijn om de stad te
helpen verdedigen tegen de rebellen van
Saquao, wien het hoofdzakelijk slechts
om buit te doen zou zijn. Saquao zelf
is, nu de gelegenheid schoon is, mis
schien geneigd om te trachten in troe
bel water te visschen, maar de groote
meerderheid zijner aanhangers zijn ge
wone roovers, bjj wie godsdienstige noch
politieke beweegredenen aanwezig zjjn.
Het gerucht van Aman Oellah's aanwe
zigheid in de hoofdstad wordt zijdelings
uit Kandahar bevestigd, waar hij noch
per vliegtuig, noch per auto is aange
komen en evenmin heeft iemand hem
onderweg ontmoet, zoodat zijn verblijf
plaats ten minste onbekend is.
dan het paard van oom Adriaan, „Adri-
aan den Zwijger" noem ik hem in mijn
gedachten, dat mij hier bracht.
Nu komt dat natuurlijk, omdat Groot
moeder wat achteraf woont. Op het dorp
zal het wel iets levendiger zijn, ofschoon
het volgens Grootmoeder niet veel is,
want het is een stil dorp. Ik kan mij nu
heel goed begrijpen, dat de boeren, die
bij ons wel eens in de stad komen,
zulke kalme, bedaarde menschen zijn, die
nooit tgeen haast hebben en toch hun
zaken goed doen. Zij kennen in hun
dagelijksch leven geen haast. En zij heb
ben zenuwen van staal, geloof ik.
Overigens lieb ik nog maar met een
paar bceren kennis gemaakt. De een was
oom Adriaan. Die kennismaking viel niet
erg mede. Grootmoeder zegt, dat het wel
veranderen zal. 'kWil het hopen. Want
ik zou op zijn boerderij wel eens willen
gaan kijken. Volgens Grootmoeder istanle
Mart je (wat een leuke naam!) een heel
aardig mensch en ook de kinderen. Met
oom Adriaan moet best land te bezeilen
zijn. Hij is alleen maar zoo onbeleefd
tegenover mij om het .gedrag van Mama.
Dat 'heb ik tenminste begrepen uit een
opmerking van Grootmoe, die overigens
over Mama nog niet veel heeft gepraat.
En dan doe ik het ook maar niet, want 'k
vind het een pijnlijk onderwerp.
De andere boer, met wien ik kennis
Het suikervraagstuk en den Volkenbond.
Het Comité Economique van den Vol
kenbond, (beter bekend als het oude Eco
nomische Comité) behandelt voorname
lijk de meestbegunstigingsclausule in de
handelsverdragen.
In zijn a. s. vergadering van Janu
ari te Genève, zal in het bijzonder het
suikervraagsluk aan de orde komen, dat
ook voor Nederland van zoo
veel belang is, omdat de Nederland-
sche bietsuikercultuur en bietsuiker-in
dustrie zeer lijden onder de gevolgen der
protectionistische maatregelen van ande
re Europeesche landen.
Het laat zich echter aanzien, schrijft
„Het Hcibld", dat bij deze andere landen
geen geneigdheid te vinden zal zijn, om
hun protectionistische maatregelen to
laten varen, of zelfs maar te verzachten,
zoodat men in bevoegde kringen reeds
thans aanneemt, dat in afzienbaren tijd
van een Internationale Suiker-conventie
en van een nieuwe Suiker-conventie, ot
wel van herstel van de oude Suiker
conventie van 1902, geen sprake zal kun
nen zijn
De dictatuur in Servië.
De correspondent van het „Rerl. Tag."
heeft aan zijn blad geseind, dat op last
van den minister van Binnenl. Zaken
de „Pester Lloyd" en het „Berl. Tag."
in Zuid-Slavië zijn verboden. Als reden
voor het verbod van het „Berl. Tag."
wordt opgegeven, dat in het hoofdartikel
van 8 Januari een beleedigende passage
voor den koning voorkomt, voornamelijk
dat gedeelte, waarin een toespeling op
de koninklijke schoonmoeder wordt ge
maakt.
In dat slot wordt n.l. gezegd, dat de
koning, wanneer hem niets meer aan
grondwettelijke instanlies gelegen was,
nog niet zoo slecht gedaan zou hebben,
bij zijn koninklijke schoonmoeder om raad
te gaan. De schrijver bedoelde hiermee,
zegt het „Berl. Tag." dat in Roemenië
een omwenteling tot stand is gekomen
langs wettelijken weg. Dit zou voorname
lijk aan het inzicht der koningin-moeder
te danken z(jn geweest.
Het „Berl. Tag." kan in het gewraakte
hoofdartikel van 8 Januari niets belee-
digends voor den koning zien en ziet in
het verbieden van buifonlandsche bladen
een zwakheid der Zuid-Slavische dicta
tuur.
Het concert-schandaal te Berlijn.
Naar „Der Tag" meldt, heeft de heer
Gaberle, de man van mevrouw Mayer,
de dirigente, die Vrijdagavond het con
cert in de Berlijnsche Pliilharmonie diri
geerde, ook te Weenen denzelfden truc
uitgehaald als te Berlijn, om zijn vrouw
een vc 3 zaal te bezorgen. Kort vóór het
vertr .--am mevrouw Mayer naar Ber
lijn zi zij ook in de groote muziekzaal
te Weuien een concert dirigeeren. Kort
vóór het concert verscheen ook in één
der .Weensche bladen een annonce, waar
in de dochter van een fabrikant, die vol
gens de advertentie alle goede eigenschap
pen bezat, kennismaking met een „goeden
gemaakt heb, het was gisteren, draagt
den grappigen' naam van Goedegebuure.
'k Moest toch even lachen, toen Grootmoe
mij dien naam noemde. Goedegebuure,
wie heelt er ooit van gehoord. Hij is
eigenlijk geen boer. Zoo noem ik hem
maar. In de stad noemt men alle .men
schen, die buiten wonen, boeren. Maar
'kheb nu al gemerkt, dat daarvan niets
deugt. Je hebt boeren, die een eigen
boerderij hebben; je hebt er, die een
boerderij pachten, wat oom Adriaan doet,
en je hebt boeren, die op een boerderij
gezet worden door den eigenaar en die
men zetboeren noemt. De werklui van al
die boeren zijn de arbeiders of de dag-
looners. Zulk een daglooner is nu Goe
degebuure. Daglooners verdienen, geloof
ik, nie* heel veel. En bij Goedegebuure,
die een klein eindje van Grootmoe van
daan woont, is het nog al een groot ge
zin. Grootmoe zegt, dat schraalhans er
'keukenmeester is. Maar als dat waar is,
en dat zal wel, je kunt het trouwens wel
zien, 'k ben er gistermiddag een uurtje
geweest, dan sta ik er stom-verbaasd
over, dat die menschen zoo tevreden zijn.
Hoe zou dat toch komen? DAt weet ik
wel, dat er bij ons thuis die tevredenheid
niet heerscht. En daar is geld in overvloed
en men kan er maar raak leven.
Trouwens: Grootmoe heeft het ook niet
al te breed. Ik weet au wel zooveel, dat
Binnenland.
Reddingsboot te Hoek van Holland om
geslagen. Acht personen verdronken.
Voorstellen van het Centraal Comité
van A. R. Kiesvereenigingjein.
De postviucht van Indië.
De radio-telefoonverbinding met N. O.-
Indië.
Nieuwe voorstellen van België?
Commissie voor verkeersverbetering Z.-
HollandZeelandN.-Brabant.
Buitenland.
De Volkenbond en het suikervraagstuk.
De leiding van het Leger des Heils.
De verwarring in Afganistan.
Groote sneeuwval in Duitschland.
m
kameraad" verlangde. Ongeveer 100 hee-
ren schreven op deze advertentie en ont
vingen daarop getypte brieven, waarin
een Samenkomst in de concertzaal werd
voorges Leid.
Na de pauze liep de zaal, die aanvanke
lijk goed bezet was, half leeg.
Sneeuwstormen in Silezië.
De in de laatste dagen 'in het Oosten
van Duitschland heerschende storm heeft
in de omgeving van Breslau groote
sneeuwverstuivingen veroorzaakt. Vooral
uit do districten Breslau en Schweidnitz
komen berichten binnen over stremmin
gen in h®t verkeer. O.a. zijn op den
straatweg van Schweidnitz naar Grad-
nitz talrjjke auto's in de sneeuw blij
ven steken. In de nabijheid van Liegnitz
ligt de sneeuw op den rijksstraatweg op
sommige plaatsen tot anderhalven meter
hoog.
Korte berichten.
Drie Duitsche stoomvisscherslvaar-
tuigen, die te Tromsö aangekomen zijn,
melden, dat het Engelsche stoomvisschers
vaartuig „Thomas Hardy" in het ooste
lijk deel der Noordelijke IJszee met 16
koppen vergaan is. Wegens het zeer
stormachtige weder was het onmogelijk,
hulp te verleenen.
Het lordmayorsfonds voor den nood
in de Engelsche mijngebieden was gister
avond tot 500.000 pond sterling gestegen
Daar de staat voor elk pond een pond bij
draagt, is er thans een millioen pond ster
ling beschikbaar.
Gistermorgen is te Rome en ook
in do provincie Latium gen aardbeving
gevoeld, die echter geen schade heeft
aangericht. .Ook in verschillende plaatsen
in de Abruzzen zijn aardschokken ge-
mijn overleden Grootvader eerst ook maar
een daglooner was. Maar hij werd door
hard werken en spaarzaamheid een
klein boertje, zoodat „het huisje aan den
zeedijk", zoo noem ik Grootmoeders
huisje maar, zijn eigendom werd en Groot
moe nu, heelemaal niet rijk is, maar dan
toch leven kan. Ik vermoed, dat oom Adri
aan wel eens wat toesteekt, maar dat
weet ik toch niet zeker. Als dat waar is,
dan wordt het toch hard tijd, dat Mama
zoo nu en dan ook eens geld zendt. Zij
kan het best missen en 'Grootmoeder kan
het wel gebruiken, al' zegt zij, dat zij
géén gebrek lijdt. Ik zou dat wel eens aan
Mama willen schrijven, maar ik durf dat
niet goed. 't Moest eens verkeerd worden
opgevat I En ik weet ook niet, of Groot
moe het ook wel zou willen hebben. Zij
praat bijna niet over Mama en ik begin
er maar n'iet over. Toch bemerk ik wel,
dat Grootmoe er een stil verdriet van
heoft. Misschien verneem ik in een ver
trouwelijk oogenblikje wel eens iets meer.
'kZou toch zoo gaarne willen, dat het
goed kwam. Nooit heb ik dat zoo gevoeld,
als nu ik hier ben. Want Grootmoe is een
juweel van een mensch. Zoo echt har
telijk.
(Wordt vervolgd.)
