DE ZEEUW
TWEEDE BLAD.
FEUILLETON
Binnenland
Uit de Provincie.
(Wondt vervolgd.)
Het huisje aan den zeedijk
VAN
VRIJDAG 11 JANUARI 1929. No. 80.
HET JUBILEUM VAN DE KONINGIN
MOEDER.
Een groctsche herdenking te
's-Gravenhage.
la de Groot<3 K;t\c te 's Gravenhage
heelt gisteravond een grootsche herden
king van het 5)-jarig Nederlanderschap
van H. M. de Koningin-Moeder p'aa.ls
gevonden.
Met de gouden koets naar de kerk.
Reeds lang voor achten bewogen zich
dui enden in de buurt van het Voorhout
om getuigen te zijn van het vartre.c van
Koningin Emma en van de Koningin,
den Prins en de Prinses, die Haar in
de gouden koets zouden vergezellen naar
de Groote Kerk, waarin de plechtige uit
voering ter gelegenheid van het gouden
feest van de Koningin-Moeder zou wor
den gegeven.
Het Lange Voorhout baadde zich in
een zee van licht, dat tusschen de vlag-
genrijen in de midienlaan uit speciaal
voor dezen avond geplaatste lampen
straalde en dat voorts schitterde uit de
gebouwen en particuliere woonhuizen al
daar, waarvan ingevolge het verzoek van
liet Ilaagsch Comité-lti29 de gordijnen
waren opengelaten. Het geheele midden
vak van het Lange Voorhout werd door
agenten te paard en te voet vrij gehouden
en voor het Paleis der Koningin-Moeder
was het voorplein gereserveerd.
Tusschen kwart voor acht en acht uur
reden eenige auto's en hofrijtuigen aan
het Paleis voor, om eenige leden van
de Hofhouding van Koningin, Prins en
Prinses te laten uitstappen en binnen
treden; precies te acht uur kwam per
auto Prins Hendrik, gekleed in uniform
met den steek aan het Paleis aan en
een paar minuten later stapten Koningin
Wilhelmina en de Prinses uit Haar auto
voor het Paleis uit. Onder luide toe
juichingen van het publiek gingen de
Koningin en Haar 'dochter, die beiden
in het wit gekleed waren, het Paleis
binnen.
Tegen kwart over acht reed de met
zes paarden bespannen gouden koets,
voorafgegaan door twee afzonderlek be
reden paarden voor, en de overige Hof-
rijtuigen sloten zich daarachter aan, en
precies te 8 u. 15 stapten de Koningin-
Moeder, die in het grijs gekleed was, de
Koningin, de Prins en de Prinses in
de gouden koets.
De gouden koets 1
Meermalen, schrijft het „Hdbl.", hebben
wiji haar gezien als de Koningin het zit
tingsjaar der Staten-Generaal ging ope
nen, of van die ceremonie terugkeerde.
Maar nooit als nu, flonkerend in het
licht der lampen, iets schoons niet van
deze wereld. Een schouwspel zooals kin
deren het zich kunnen droomen in onge
breidelde fantasie. Maar ook nu alweder:
pure werkelijkheid. Iet3 dat u bij blijft.
Het enthousiasme der duizenden
omstanders uitte zich daarbij in
een hartelijk hoerageroep en gewuif,
dat de Koninklijke personen met vrien-
d© ijk hoofdbuigen beantwoordden. Ophet-
ze.fde moment weerklonk uit de luidspre
kers op het Voorhout het Wilhelmus,
dat plechtig door de boomen ruischte.
De stoet begaf zich daarop, nadat ook
de leden der Hofhouding in de voor
hen bestemde rijtuigen hadden p.aats ge
nomen, op weg naar de Groote Kerk.
Daar de gouden koets die door
lakeien te voet werd geflankeerd van
binnen ruimschoots was verlicht, konden
allen, die zich langs den weg hadden
geschaard, de vorstelijke personen goed
aanschouwen en Zij waren daardoor mede
in de gelegenheid de Hun gebrachte groe
ten en toejuichingen der omstanders te
beantwoorden.
De Grootmoeder zat rechts achter in
het rijtuig. Naast haar was de Konin
gin gezeten. Prins Hendrik en de Prinses
reden achteruit. Het was een feestelijk
gezicht de Koninklijke Familie in dl©
aan Blankert. „Marie moest zich schamen.
Daarmee uit"
prachtige koets te zien si en. Achter het
rijtu'g re'en de ordonnansoffici'ren. Daar
achter voglen hofrijtuigen met dames
en he eren van hot Hof.
La gs Kneuterdijk, Buitenhof en Gra
venstraat werd de Groenmarkt bereikt
en van daar reed de Koninklijke stoet
ter linker :ij ie van het Stadhuis rechts
om de Groote Kerk tot den kerkingang
tegenover het achtergebouw van het Post
kantoor. Ook daar had zich een dichte
me.se enmcn'gte opge teld, die hartelij k
juici: e toen de Kotiink ijice bezoekers het
i.erkgebouw binnentraden.
Inmildeis verlustigde men zich daarbui
ten, waar het Wilhelmus van het ordel
door luidsprekers opnieuw weerklonk, i.i
het aanschouwen v..n den fantast.sch be
lichten toren e vaa het eveneens fraai
be.ich.e kerkgebouw.
In de Groote Kerk.
De deuren van de Groote Kerk gingen
precies half acht open. Lange files men-
schen waren toen reeds verzameld, zoodat
de meeste banken terstond vol liepen.
Maar aangezien niet 'meer kaarten waren
uitgegeven dan er plaatsen waren, hadden
velen niet zoo'n haast.
In het geheel zullen ongeveer 2300 men-
schen aanwezig geweest zijn. Alle rangen
en standen uit het maatschappelijk leven
der residentie waren vertegenwoordigd.
In het statige kerkgebouw waren alle licht
kronen aangestoken. Er was een sobere,
maar fraaie palmenversiering en langs de
gaanderijen hingen prachtige Perzische
tapijten.
Vooral het koor, dat eveneens geheel
met menschen gevuld was, trok aller be
wondering.
Het zangkoor, dat aan dezen kunst
avond zijn medewerking verleende, had
zich in den hoek, links van het spreek
gestoelte, opgesteld.
In de kerk waren o.a. aanwezig de
groot-officieren van het Huis van de Ko
ningin, de hoofden der Hofdepartementen
en andere leden der hofhouding, de voor
zitter der Eerste Kamer en dr de Visser,
waarnemend voorzitter der Tweede Ka
mer; de ministers de Geer, Beelaerts van
Blokland, Donner, Lambooy, Wassink,
Koningsberger, van der Vegte en Slote-
maker de Bruine, de ministers van Staat
Gort van der Linden, Idenburg, Heems
kerk, Fock en Jhr. van Karnebeek, com
missaris der Koningin in Zuid-Holland;
de vice-president van den Raad van State,
graaf van Lynden van Sandenburg, en
vele leden van dit hooge college, de voor
zitter van de Algemeene Rekenkamer, de
directeur van het Kabinet der Koningin,
de chef van den generalen staf, de gou
verneur der Residentie, enz.
In het koor van de kerk hadden zusters
uit verschillende ziekeninrichtingen te
's-Gravenhage, waar een feestgave was
uitgereikt, een plaats gevonden.
De ministers hadden plaats genomen in
de monumentale bank onder het orgel.
Precies om half negen arriveerde de
Koninklijke familie in de gouden koets.
Aan den ingang der kerk werden de vor
stelijke personen ontvangen door burge
meester Patijn en enkele comitéleden. De
Koningin, de Koningin-Moeder, Prins
Hendrik en de Prinses namen in de Ko-
ninginnebank plaats, terwijl de organist
De Zwaan het orgel bespeelde. Bij het bin
nentreden van de Koninklijke familie had-
Uit het kabinet haalde de boer schrijf
papier, pen en inkt, om dan met groote
min fraaie letters het adres op de enve
loppe te zetten.
De brief was zoo kort mogeljjk. Hjj
schreef:
Aan Lia van Meersma.
Je brief heb ik ontvangen. Ik vind
het goed, dat je komt. Schrijf maar wan
neer en hoe.
Je Grootmoeder.
Zijn vrouw tas bet briefje.
„Kouder kan het wet niet," zeide zij.
„De lust zal zoo het meisje wel vergaan
om te komen."
„Dan blijft zij maar weg", zei Adriaan
Blankert met harde stem.
HOOFDSTUK VII.
Het oude, vervallen provinciestadje lag
aan een breeden zeearm. Een lange haven
oen stoomboot deed er twintig minuten
over verbond de plaats met 3ien
zeearm, waarop het, als de Noordzee
haar golven opjoeg, soms geducht spo
ken kon.
Het was zes ^uur in den yroegen win
teravond. Het vriezende weer nad het
water in de haven naar zee gedreven.
Het wilde niet met de getijde-bewegingen
zooals ander». Wel was er beweging in
bet water. Op tjjd vu bet boog ra op
den allen zich van hun zitplaatsen ver
heven.
Nadat allen wederom hadden plaats ge
nomen, zong het koor, onder leiding van
dr Joh. Wagenaar, de Koningin-Moeder
toe Gezang 178: De Heer is God, de Heer
is God. Dadelijk daarna werd een aanvang
gemaakt met het programma.
Met het oude „Wilhelmus", eerst door
het koor, daarna door de solisten en ten
slotte door alle aanwezigen staande ge
zongen, werd het concert gesloten. De
zware zang van het oude, krachtige volks
lied, gedragen door het orgel, en opge
stuwd door de schetterende tonen der ba
zuinen, klonk plechtig en verheven door de
hooge gewelven en maakte diepen indruk.
Door dezelfde heeren die haar hadden
ontvangen, wprd de Koninklijke Familie
weer uitgeleide gedaan.
Alle aanwezigen zongen haar de psalm-
regels toe:
Waar liefde woont, gebiedt de Heer zijn
zegen.
Daar woont Hij zelf, daar wordt Zijn heil
verkregen,
En leven tot in Eeuwigheid.
De Koninklijke familie heeft haar groote
blijdschap te kennen gegeven over de uit
voering, en speciaal de Koningin-Moeder,
die in het midden van aller aandacht had
gestaan, heeft bij deze gebeurtenis ver
klaard, zich innig verheugd te hebben
over het mooie concert.
Tegen tien uur kondigde men per luid
spreker aan, dat de Koninklijke Familie
zich gereed maakte om te vertrekken. Een
klaterend voetgestamp was het antwoord
van het publiek op deze mededeeling.
De gouden koets stond weer voor. Een
luid hoera kondigde aan, dat de menschen
voor de kerk H. M. de Koningin-Moeder
zagen aankomen.
Spoedig was de stoet weer geformeerd.
Nu werd de kerk rond gereden. Luide toe
juichingen overstemden het gezang uit de
kerk.
De tocht over de helverlichte laan met
de kleurige vlaggen was weer sprookjes
achtig. Wat een prachtstuk is die gouden
koets toch. En hoe rijk was de aanblik van
onze Koninklijke Familie, hoe statig, hoe
waardig zat daar onze Koningin, hoe stra
lend en bemjnnelijk de Koninklijke Jubi-
lares. Hoe schoon deden de witte bont
mantels van Koningin en Prinses en de
admiraalsuniform met goud en decoraties
van Prins Hendrik, in het zachte licht van
de koetslantarens, omlijst door het goud
van de koets!
Toen de Koninklijkee Familie bij het
Paleis kwam liet Philip's radiowagen het
Wien Neerlandsch Bloed hooren.
Het publiek bleef wachten of de Konink
lijke Familie voor de ramen zou verschij
nen. Maar eerst bleek de Koningin af
scheid van haar Koninklijke Moeder te ne
men. Spoedig reden de auto's voor en re
den H. M. de Koningin, de Prins en Prin
ses naar het Paleis terug.
En toen verscheen de Koninklijke Groot
moeder inderdaad voor het raam.
Een hartelijk gejuich barstte los. Het
publiek kreeg de neiging naar het Paleis
op te dringen, maar een cordon van agen
ten handhaafde de afzetting.
Lang hield het gejuich aan.
De avond was een waardig slot van de
zen zeer bizonderen feestdag, en zeker
tijd was het laag water, natuurlijk, dat
wa3 de ijzeren wet in de natuur, maar
er zat niet de drang van andere in.
Dat doet de vorst, zeiden de menschen.
En zij hadden gelijk.
Het was, hoe vroeg in den winter het
ook was, blijven vriezen. In de lange
haven dreven hier en daar ijs3chotsjes.
Als het zoo doorging, vreesde men, dan
zou "binnen niet al te langen tijd de
stoomboot, die driemaal per weck naar
de groote handelsstad voer, moeite heb
ben, om de haven te verlaten of er bin
nen te komen.
Maar zoover was het nu nog met. Op
de kade liepen reed3 de menschen, die
aan den stoombootdienst verbonden wa
ren, te ijsberen, toebereidselen makend,
om straks in allerijl de boot, die, als
steeds, volgeladen 'zou zijn met vracht
goed, te gaan tossen.
Hun oogen tuurden zoo nu en dan
naar het havenhoofd, waarop een vuur
baak stond, die zijn licht spreidde over
den zeearm.
Ieder oogenblik kon de boot in de
haven draaien. Een lichtje, hoog in den
mast, zou, nu de duisternis belette de
omtrekken van de boot te zien, baar
aanwezigheid verraden.
Uit één van de straten, die op de kade
uitliepen, kwam een tilbury aangeraden,
•ra ooog rjjtuig op twaa wielen, juist
mag niet verzuimd worden het Comité een
woord van dank te brengen voor zijn stre
ven om de feestelijkheid zoo wijd mogelijk
te doen weerklinken.
Een dreigende staking.
Aan de rubberfabrieken „Hevea" te
Oosterbeek dreigt, naar gemeld wordt, een
staking uit te breken. Na velerlei acties
van de arbeiders om verbetering der ar
beidsvoorwaarden, is op 31 October 1928
een uitvoerige brief naar de directie ge
zonden, waarin een vijftal verbeteringen
van de arbeidsvoorwaarden werden ge
vraagd. Een loonsverhooging van f 3 per
week; verhooging van de uitkeering bij
ziekte tot 70 pet. van het loon; 6 dagen
vacantie; doorbetaling van de christelijke
feestdagen en van noodzakelijk verzuim
en regeling van de arbeidsvoorwaarden in
een collectief contract.
Daar de directie op dezen brief het ant
woord is schuldig gebleven, zal nu in een
met redenen omkleeden brief worden me
degedeeld, dat, voor het geval de directie
bij haar afwijzend standpunt blijft volhar
den, de arbeiders op Zaterdag 19 Januari
den arbeid zullen onderbreken, om alsnog
de gewenschte verbeteringen te verkrijgen.
Behalve een groot aantal meisjes zijn
er pl.m. 300 mannen op deze fabriek
werkzaam.
De actie wordt gevoerd door de Neder-
landsche Vereeniging van Fabrieksarbei
ders, de R. K. en de Chr. Fabrieksarbei
dersbonden.
Wantoestanden te Nieuwer-Amstel.
In „Het Volk" treffen wij, aan een
zeer uitvoerig relaas over wantoestanden
ten gemeentehuize te Nieuwer-Amstel.
Oud-wethouder Houtman was namelijk
reeds lang ontevreden over het werk van
secretaris en secretarie-personeel.
De bom barstte toen het vaststellen
van een nieuwe instructie voor den ge
meentesecretaris aan de orde kwam. Aan
de hem gegeven opdracht zulk een ge
wijzigde instructie samen te stellen, vol
deed de secretaris niet. De burg-emoes
ter gaf toen de opdracht aan eon ande
ren ambtenaar. Uitdrukke'ijk werd daarbij
gestipuleerd, dat de kantooruren van den
secretaris gelijk zouden zijn aan die dei
overige ambtenaren.
Hiertegen maakte de secretaris bezwa
ren.
Na veel strijd benoemde de raad toen
een commissie aan welke tevens werd
opgedragen een onderzoek in te stellen
naar -de-gedragingen van den administra
teur van Zorgvlied. Weldra bleek, dat
deze administrateur groote sommen van
de gemeente voor eigen doeleinden had
gebruikt. Er bleek een tekort van f3900;
het slot was dat de administrateur ontslag
kreeg.
Ten aanzien van de grieven jegens het
secretariaat vermeldt het blad nog uit
het door vorenbedoelde raadscommissie
ui'gebracht rapport, dat inderdaad verzui
men ten gemeentehuize meermalen 'tot
benadee'ing der gemeente hadden geleid.
Tijdens de behandeling van het conflict,
kwam nog een ander punt te voorschijn,
n.l. het uitschrijven van een valsch man
daat van f60.000.
Te Arnhem vierden gisteren
de Militairen feest. Het 8ste
Regiment Infanterie herdacht
het llö-jang jubileum. Op
onze foto ziet men Overste
Waltheer voor het regiment,
terwijl dit de eer aan het
vaandel bewijst.
groot genoeg voor twee menschen. Het
vehikel was bedekt met een groote, lee-
ren kap, van achteren en op z|j geheel
dicht, van voren open.
Bij de vaste aanlegplaats van de boot
gekomen, hield het paard stil en de voer
man boog zich buiten de leeren bekap
ping, om een vraag te stellen aan een
man, die kwam aangeslenterd, de handen
diep in de zakken vanwege de koude.
„Is de boot nog niet in het zicht?"
vroeg Adriaan Blankert.
„Zij zal zoo de haven indraaien."
„O, dan rijd ik nog maar wat om.
Dank je."
De leidsels werden even aangetrokken
en de tilbury ging verder. 'tWas veel
te koud, om stil te staan èn voor den
voerman en voor bet paard.
't Was omdat zijn moeder het hem ge
vraagd had. Anders had Adriaan Blankert
er geen oogenblik aan gedacht, 's avonds
kwart over vijf, in deze strenge koude,
Bles voor de tilbury te spannen en naar
de stad te fjjden om ae dochter van
Marie te gaan balen, die met de boot
zou medekomen-
Er was spoed achter gezet Bjjna per
omgaande was antwoord gekomen, bij
moeder, op zjjn korten brie f. Het ant
woord gekomen, bij moeder op zjjn kot
ten brief. Het antwoord was weer ge*
•chrevra doos bot meisje- Z§ w«s bral
De geheele waarheid omtrent deze
quaestie zal, v-o-lgens het blad, wel nooit
aan het licht komen, omdat de betrok
kene zijn overeengekomen daarover geen
mededeelingcn te doen.
Einde'ijik wordt nog vermeld, dat thans
aan twee ambtenaren tor provinciale grif
fie een onderzoek is opgedragen.
Melk en room uit Nederland
p e r K. L. M.
Van heden af zal de K. L. M. dagelijks
een zending melk en room uit Nederland
voor den zieken koning naar Croydon
transporteeren.
Jubileum van II. M. de K o -
n i n g, i m M o e d e r. Namens den „Vlis-
singschen Oranjebond", welke vereeniging
daartoe werd in staat gesteld door ruime
bijdragen van verschillende ingezetenen
te Vlissingen, werden gisteren, ter gele
genheid der herdenking van het vijftig
jarig verblijf in Nederland van H.M. de
Koningin-Moeder, de zieken in het ge
meente-lijk en in het St. Jozefziekenhuis,
alsmede de verpleegden in het Gasthuis
en de weezen van de verschillende ge
zindten op versnaperingen onthaald.
De „Vlissingsche Oranjebond" heeft ge
meend hiermede te hande'en in den geert
van do jubileerende Koningin Moeder.
Ook werd gisteren namens den „Vlis-
singschen Oranjebond" een telegram van
gelukwensch gezonden aan H.M. de Ko
ningin-Moeder.
Middelburg. De herdenking van het 50-
jarig verblijf van de Koningin Moeder in-
ons land, was hier gisteren overdag
slechts door eenige vlaggen van openbare
en particuliere gebouwen te bemerken.
Des avonds echter is door vele honder
den gaarne gebruik gemaakt van de door
de Kerkvoogdij der Ned. Kerv. gemeente
geboden gelegenheid om in &e Nieuwe
Kerk de uitzending uit Hilversum te vol
gen van. het concert door het Haagsch
Comité aangeboden aan H. M. de Ko
ningin-Moeder in de groote kerk te den
Haag. De uitvoering kon door een lOtai
luidsprekers, die op verschillende plaat
sen in de kerk waren opgesteld, uitste
kend worden gevolgd.
Heinkenszand. Ter gelegenheid van de
huldiging van H. M. de Koningin-Moeder
in de Groote Kerk te Den Haag werden
de inwoners dezer giemoente in de geler
genheid gesteld deze uitvoering kosteloos
bij te wonen in het lokaal der O.L. school.
Het muziekgezelschap „Euterpe" was me
de aanwezig om vóór de .radio-uitzert
ding eenige nummers uit te voeren. Er
was zeer veel belangstelling.
Biezelfnge. Door de vereeniging voor
bewaarschoolonderwijs gevestigd te Bie-
zelinge is een .perceeltje grond aange
kocht van dhr Jac. de Jonge te Biezelinge,
gelegen aan de Kerkstraat aldaar, voo-r
een mogelijk nieuw te bouwen Bewaar
school voor dit deel der gemeente.
Rllland-Ralh Woensdagavond vergader
de de kies vereeniging „Vreest God, eert
den Koning". Door den secretaris wetrd
verslag uitgebracht van de vergadering
der centrale. Hierop werd de candidaten-
lijist voor de a.s. Kamerverkiezing bes ro
ken en met algemeene stemmen voor nr 1
der lijst gekozen de heer J. C. C. van Dijk,
oud-Minister van Oorlog te 's Gravenhage.
Naar aanleiding van een schrijven der
kiesvereen. te Krabbendijke, hetwelk de
volle instemming der vergadering had,
werd met a'g. st. besloten om aJs nr
1 voor den staart der lijst den heer
P. A. Schwartz, burgemeester dezen* ge
meente aan te beve'en. Tot afgevaardigde
naar de vergadering van het Ptov. Comité
werd gekozen de heer C. Jansen. Hierop
werd door dhr C. Jansen een inleiding
gegeven op het program van actie, waarop
een aangename bespreking vo'gde.
Oudelande. Woensdagavond hield de
A.-R. kiesvereen. jaarvergadering, wélke
matig was bezocht. De secretaris deed
jaarverslag dat o.a. meldde het ontvallen
van 3 leden der vereeniging, wegens ver
trek naar elders, 1 nieuw lid werd' in
geschreven. De rekening van den pen
ningmeester wees aan een batig saldo-
Verslag werd uitgebracht der vergadering
van den Centralen Kieskring. Tot alge-
blij, dat ze komen mocht. Papa had het
even onderzocht. Dan en dan ging er
een boot, die ongeveer zes uur zou ar-
riveeren. Maar toen werd het schrijven
een hopelooze vraag: hoe kom ik, als ik
daar ben, dan verder?
Op verzoek van zijn moeder bad
Adriaan Blankert geantwoord, weer zoo
kort als bgm maar mogelijk was: er zal
iemand aan de boot zijn met een rijtuig
om je te halen.
Moeder had het hem gevraagd. En voor
zijn moeder zou hij het doen.
De tilbury reed schokkend enkele hob
belige straten van het stadje door, om
na een kwartiertje weer op de kade te
verschijnen, waar nu meer menschen wa
ren gekomen, daar de vage omtrekken
der boot reeds zichtbaar waren.
De stoomboot gaf een vervaarlijk sig
naal. Na eenigen ïijd van laveeren en
scharrelen, het was niet gemakkelijk aan
te leggen, daar het water uit de haven
weggeloopen was, lag de boot op haar
plaats en konden de weinige passagiers
haar verlaten.
Adriaan Blankert was tut zijn tilbury
gekomen en had het paard gelaten in de
zorgen van een leeglooper, die wel een
dubbeltje verdienen wilde op deze gemak
kelijke wgze.
door
HUGO KINGMANS.
24.) o
„Heb je den brief?"
„Neen, die heeft moeder. Maar wel
de enveloppe met het adres."
„Wat moet je schrijven?"
„Dat het goed is, dat zij komt", ant
woordde hij laconiek.
„Maar wie is het eigenlnk? De oudste
of de jongste? Er zijn er immers twee?
„Twee kinderen zeker. Misschien wel
meer. Wie zal het zeggen?"
„Natuurlijk twee. Anders hadden wij
dat wel gehoord."
„Zij schrijven nog al veel", spotte hij.
„Ik begrijp moeder niet. Ik zou terug
schrijven: „als je moeder eerst een3 hier
komt praten, dan kunnen wij verder zien."
Maar nu? Zonder meer schrijven, dat het
goed isl Ik zou ze krijgen."
„Je weet wel, dat moeder zachtmoe
dig van aard is, Adriaan. We mogen
toch geen kwaad met kwaad vergelden?
„Dat heeft zijn grenzen," bromde Adri-
