No.
Gemengd Nieuws.
Leestafel
Wetenschap en Kunst
Land- en Tuinbouw
Rechtzaken
toot sen brand in de Breestraat, doch
dit bleef bij een begin van brand.
Koudekerks. Gisteravond vergaderde de
A.R. Kiesvereen. alhier onder leiding van
haar voorzitter Ds A. C. lleij. Het schrij
ven van de A. R. Kiesvereen. te Krabben-
dijlce werd voor kennisgeving aangeno
men. Behandeld worden de adviezen van
het Centraal en Provinciaal Comité. Naar
aanleiding van het provinciaal advies
wordt besloten den heer Van Dijk te
plaatsen als nr 1, den heer v. d. Heuvel
nr 2 en den heer Colijn nr 3 en verder
zooals de namen op de lijst voorkomen.
Behalve de op de lijst voorkomende na
men worden nog genoemd de heeren
Amelink, Dambrink, van Wijngaarden,
Hofstede en Severijn.
Afgevaardigde naar het Prov. Comité
zijn J. do lvroo en F. de Rijke.
Oudelande. Door de Landhouwvereen.
„Door Eendracht tot Volharding" werd
Zaterdag j.l. haar jaarlijksche algemeena
vergadering gehouden, welke door 22 van
de 99 leden werd bijgewoond. Tot het
nazien der rekening van den penninjgm.
werden benoemd dhrn A. J. Mol eri P-
van Schaik. Uit de rekening bleek dat
in totaal was afgenomen door de leden
aan kunstmest, ïandbouwknlk en koper
vitriool voor f 30.176.51. De kas sloot
met een batig saldo van f 32.03. De af
tredende bestuursleden A. Remijnse en
H. A .Mol werden bij acclamatie herkozen-
Haamstede. Het gemeentebestuur heeft
Maandag j.l. een telegrafischen geluk
wensch gezonden aan II. M. de Koningin
Moeder ter gelegenheid van de viering
van haar gouden Jubileum als Neder-
landsch staatsburgeres.
Zierikzee. De Geref. Mannenvereen
„Bouwen en Bewaren" kwam gisteravond
in derde jaarvergadering bijeen in de ge
meentekamer van de Ned. Herv. Ge-m-
aan de Oude Haven.
De vergadering, die goed bezocht was,
stond onder presidium van dhr J. C-
van Huite, die alle aanwezigen, ook de
zuster-vereenigingen van Middelburg en
Gc»©s, alsmede den proliikant D. J. van
Lonkhuizen, een hartelijk welkom toeriep
Daarna sprak hij een kort openings
woord, waa.in hij aandrong op onder
zoek van de schriften, welke van Chris
tus getuigen.
De secretaris, dhr J^Dirks, bracht hier
na verslag uit en constateerde dat er
weliswaar goede en zeer uiteenloopende
■onderwerpen worden behandeld, maar
dat de opkomst dikwijls zeer veel te
wenschen overlaat. Wel wordt er steeds
een van studie getuigende bespreking ge
leverd. Ten slotte doelde hij mede, daf
het ledental stationair is gebleven en
40 bedraagt.
Voorts wees hij ei' op, dat er naar
combinatie met andere plaatsen op ons
eiland is gezocht om te komen tot op
richting van meerdere mannenvereeni-
gingen.
Daarna brachten penningmeester en
bibliothecaris verslag uit, waaruit bleek
dat er een goed voordeelig slot is.
Vervolgens werd door dhr K. Berre-
voets een referaat gehouden, getiteld: Een
droevige figuur in het koninkrijk Gods
Hij handelde over Herodes Antipas, die
wel zijn volk maar niet God vreesde. Hij
zag hem als de moordenaar van Jo
hannes den Dooper, beschreef voorts zijn
droeven dood, zijn houding tegenover Je
zus en eindigde tenslotte met het treurig
einde te schilderen van de figuur van
Herodes en zijn geslacht, die bij zijn ster
ven zelfs geen medelijden vond.
Op deze inleiding vdlgde een aange
name en leerrijke bespreking.
Na de pauze hield dhr J. Dirks een
referaat over „Het hoek Jona".
Hij besprak o.a.Wie Jona was, in
welken tijd hij optrad en welke zijn op
dracht was.
Ook op deze inleiding volgde eenige
discussie- Nadat nog verschillende werk
zaamheden van meer huish. aard waren
verricht, werd deze gezellige vergadering
nxet dankgebed gesloten.
BRIEF UIT MIDDELBURG.
XXVII.
Amice,
Zoo zijn we het nieuwe jaar weer ingegaan.
En nauwelijks schrijven we 1929, of de nieuw-
ingetreden tijdkring komt alweer met ver
rassingen.
De eerste „verrassing" is, dat Middelburg's
inwonerstal al weder met 113 personen is
achteruitgegaan. Het geboorteoverschot be
draagt 82, maar daartegenover staat dit tegen
over 1081 personen, die zich hier vestigden,
1276 personen vertrokken. Mooi is dit niet,
zegt de Midd. Crt, doch ook weer niet zoo
troosteloos als sommigen meenen. Interessant
zou het zjn, indien kon worden nagejaan,
welken invloed dit .^rootere vertrek heeft op
het belastbaar inkomen van Middel eurg. Het
lijkt ons zoo toe, als we oas trachten te
herinneren, wie al zoo heengingen, dat ook 't
totaal bedrag aan belastbaar inkomen dat
zich door vertrek aan den Middelburgschen
fiscus onttrok, hooger is dan het bedrag dat
naar Middelburg werd overgebracht. Immers
wie hier wordt gepensioneerd, of zjn s'chaap
jes op het droge heeft, gaat gewoonlijk naar
„Holland". D-och hoe dit zij, het feit van
Middelburg's gestad'g n achteruitgang en de
toenemende belastingdruk weeihoudt het D'ag.
Bestuur niet om aan nieuwe behoeften, die
sommigen als onafwijsbaar beschouwen, te
gaan voldoen.
Zoo lazen wij dat B. en W. van,Middel
burg thans bij den Raad met een voorstel
koinein tot aanstelling van een schoolarts, voor
wien naar het eenstemmig gevoelen van de
heoren geen plaats meer zal zjn voor de
uitoefening van eenige (private) practjk. Men
zal dezen nieuwen ambtenaar dan ook een
salaris van f4500 tof f6000 toekennen. Da
nieuwe titularis krijgt voorloopig wel slechts j
de kleinste helft van de kinderen onder zijn
behandeling (nl. 1070 van de 2730), maar dat
komt er minder op aan. De phalanx van j
S. D. A. P. en V. D. wil dit nu eenmaal, haai
vertegenwoordiger in het Dag. Bestuur weet
zijn plan door te zetten en over den zwakken
tegenstand zijner collega's in het college van
B. en W. te triomfeeren. Onlangs had de
gemeente een douceurtje van plm. f29 mille
aan lagere kostprijs van den electrischen
stroom en zouden we daarvan niet een duizend
of 4Va kunnen- gebruiken voor een, medicus
met zjn staf? 't Is wel pas Sinterklaas geweest, j
maar we kunnen nu in 't Niouwejaar er
wol weer op los zondigen. En de Centrale
der S. D. A. P. voor gemeenteadviezen vindt
het toch zoo prachtig!
Zoo zullen ook de „knappe" en „schoone"
vaders en moeders van kinderen die de
Openb. Scholen bezoeken, binnenkort, als de
Raad er onverhoopt toe besluit, gezegend
worden met een scboolcontröle op de uit- j
wendige en inwendige lichamelijke gesteldheid
van hun kroost. En tot belooning krijgen de
ouders dan een gemeentelijke radio distributie,
waardoor zij dan. zonder een toestel te mo ten
aanschaffen, gratis of tegen geringe vergoe
ding de radio uitzending in huis krjgen.l)
Met smaalk las ik in dit blad vai 5 Jan.
j.l. de voorspelling van de s-hool dor toekomst, i
met hare zal n voor voeding, badgal -g -nheid,
lichamelijk undeizixk met haren sciooarts en
zjn hulp, oogeazuster, oore.izuster, tanden-
zuster, luizenzaster, met hare leerkrachten in
hot loopen, zwemmen, dansen en wat niet al,
met hare gedienstigen, die de boterhammen
gereed maken, koffie en thee zetten, melk
kokm, don middagpot in gereedhei.1 brengen,
de scheurtjes in broekjes en jasjes naaien,
enz., enz.
En nu moet men in Middelburg niet denkon
dat men up to date, op de hoogte van zijn
tijd is, in het geheel niet.
Reeds een 30 tal jaren geleden zong men
in Amsterdam
D© gemeenteraad heeft besloten
Dat eon ieder baden moet,
Zoowel voor kl inen ab voor grooten
Is zoo'n opfrisschertje goedl
Want immers als de schoolarts een minder
goeden gezondheidstoestand constateert tenge
volge van vervuiling van de kleine, dan is
men toch zeker niet verantwoord, met een
moeder zulk een boodschapje mee te geven,
maar moet de gemeente zelf spons en zeep
ter hand nemen, daar men niet zeker is
dat moeder, aan wie de uitoefening van
haar moederplicht toch al zoo gemakkelijk
wordt gemaakt, dit zelve doet. En de kinderen
naar het Gasthuis zonden gaa.t ook moeilijk,
want daar is de negenurige werkdag inge
voerd .zoodat er nn toch al een dienstbode
meer noodig is. Doch wat nood? Dan maar
de tarieven van verpleging verhoogd; de ge
meente is er goed voor. Gelukkig dat de be
sturen der Bijz. Scholen nog wijzer zjn en
de gemeente bewaren voor uitgaven, die nood
zakelijk hooger worden als zj met het school
artsen inst.tuut moesten meedoen. Een vol
gende maal meer hierover.
Inmiddels met vriend, groeten-,
t.t.
METELLUS.
1) Wij merken hierbij op, dat de gemeente
ah-ean concessie verleent, zoodat niet over
©en gemeentelijke distributie kan worden ge
sproken. Red.
Zigeuners. Sinds eenige weken staan
er 10 zigeunerwagens in het woonwagen
kamp aan de Loozerlaan bj Soesduinen.
De bewoners van deze wagens zwerven
door de omstreken en in verband daarmede
waarschuwt de commissaris van politie te
gen de gedragingen van deze menschen.
'r,an verschillende burgemeesters uit de
luatsen, waar zj reeds vertoefd hebben, zjn
waarschuwingen ingekomen, in welko vooral
winkeliers aangeraden wordt o-p hun hoede
te zjn.
Deze zigeuners behooren tot een grooto
troep, welke eenigen tijd geleden over onze
grenzen is gekomen, doch welke grootendee s
weer uit ons land is gezet.
De marechaussee wilde ook deze men
schen over de grenzen leiden, do-ch hierbj
deed zich het eigenaardige geval voor, dat
deze troep in het bezit was van geldige pa
pieren, doch een autoriteit van een der grens
gemeenten afgegeven.
De regeering is van een en ander in ken
nis gesteld en stelt een onderzoek in.
Een voetbaloplichter. Een voet
baloplichter heeft in Frankrjk verschillende
slachtoffers gemaakt.
Hj meldde zich aan onder den naam van
Wouters en beweerde te hebbel gespeeld in
een der grootste Brusselsche veree ligiugen.
Hj kwam allereerst bj een club ii Noord-
Frankrjk en verklaarde zich bereid voor deze
club te gaan spe'en, waarvoor hj de noodige
formulieren onderteeke-nde.
Zooals bljkbaar te doen gebruikelijk is,
werd hem een som golds ter leen gegeven.
Reeds denzelfden dag verdween hj om in
Havre zjn diensten te gaan aanbieden. Ook
hier haalde hj hetzelfde uit. Nog eenige an
dere clubs werden op deze wjze het slacht
offer. v
Oinnoodig te zeggen ,dat het systeem om
aan nieuwe spelers geld te leenen derge-
ljke oplichterij in de hand werkt.
Weer een inbraak in N oo r d-
Brabant. Gisternacht omstreeks 2 uur heb
ben 3 personen ingebroken bj dhr. Wjlaars
te Hersel; mabj Lierop in Noord Brabant.
Zj hebben 'n raam opengeschoven in de ka
mer, waar de vrouw ziek te bei la_g. De in
brekers bedreigden haar met messen en heb
ben ongeveer 509 gulden gestolen.
De man ,die in een andere kamer sliep,
wilde hen te ljf gaan, doch werd door de
onverlaten ernstig gewond, waarschijnlijk met
een hard voorwerp.
De politie stelt een onderzoek in naar de
daders ,die wisten te ontkomen.
„Antirevolutionaire Staat
kunde". Het vierde kwartaalnummer
van het driemaandelijksch orgaan van do
Dr A. Kuyperstichting opent met een
studie van Prof. Diepenhorst over het
B-olschewisme- Dit artikel, antueel en leer
zaam, wordt vervolgd. Prof. Dr H. Dooije-
weerd 'geeft het slot van zijne beschou
wing over: Beroepsmisdand en strafver-
gelding in 't licht der wetsidce. Dr J. A-
Nederbragt vervolgt zijn voorlezingen ovei
Handelsverdragen en Ilandelsverdrags po
litiek.
De vraag zou godaan kunnen wor
den of deze voorlezingen door den schrij
ver zelf betiteld als een neutrale les in
handelsverdragen enz. wel in dit tijd
schrift dat zeer speciaal dient om de
studie der Antirevolutionaire be
ginselen te bevorderen, thuis behooren.
Temeer, omdat wat hier betoogd wordt
lijnrecht ingaat tegen de beschouwingen
die Prof. Diepenhorst in het hoofdorgaan
van de A.-Il. partij- dienaangaande ten
beste geeft. Dr Nederbragt blijkt de tot
nu too door ons land gevolgde handels-
verdragspolitiek nog zoo kwaad niet te
vinden. Van een meer actieve handelst-
p-oliliek verwacht hij blijkbaar niet veel-
De positie van Nederland is nog zoo
kwaad niet. De invoer van onze tuinbouw
producten in Dai' ;chland is niet vermin
derd. Over de ijzen, die onze tuin
bouwers maken ordt echter gezwegen-
Intusschen voor in, die in deze dingen
belang stellen een goede gelegenheid
en dat is zeker niet overbodig om zich
ter zake te o-riënt.eeren.
Eclipsen in 1929.
Het aantal eclipsen in 1929 is een
iminimum: twee zoneclipsen en geen
maansverduistering. De totale zoneclips
van 9 Mei is in Nederland onzichtbaar.
De totalitei'tszone begint ten Zuiden van
Madagascar, en loopt over Atjeh en de
Philippijnen naar den Stillen Oceaan.
De ringvormige zone-clips van 1 No
vember is in Nederland als gede-e-1 t,e-
-lijke eclips zichtbaar, waarbijl ongeveer
een vijfde der zonsmiddellijn verduisterd
zal zijn (omtrent. 11 uur 's morgens). Do
zone der ringvormige verduistering begint
in den Atlantischen Oceaan In de buurt
van Newfoundland, loopt over Noord
west- en Midden-Afrika en eindigt in don
Indischen Oceaan.
Knokkelkoorts en suikerziekte.
Het is een overoude waarneming dat
chronische- ziekten van acute ziekten een
weldadig-cn invloed kunnen ondervinden.
Malaria wordt b.v. op-gewekt to-t genezing
van dementia paralytica, vo'g-ens de me
thode van Jauregig, De geneeskundige- me
dewerker van de Münchener Neueste
Nachrichten maakt nu melding van
berichten uit Griekenland, volgc-ns welke
lijders aan. suikerziekte die een aanval
van knokkelkoorts (dengua, dingg-a) heb
ben doorstaan, hun suiker kwijt zijn -ge
raakt. Men is benieuwd naar nadere- me-
dede-e-lin-gen van de Grieksch-© genees-
heeren. j
Een slootgraafmachine.
In het Groning ch Landbouwb'ad schrijft
de heer J. To-nkes over een slootgraafma
chine, tevens reiniging,-smachine, waar
mede van 1011 October proeven zijn
genomen op een g.ro-ote boerderij in Moor
burg in Oldenburg, o-p (Elbmarsch). Er
werd een kanornagtrekker g;ebruikt voor
zien van rupsbanden, we-lke aan den sloot
kant verbreed zijn to-t 45 c.M. Hieraan
is de reinigingsmachine verbonden en
deze krijgt ook ue kracht ervan. De tractor
loopt bij normale hellingen 1.20 M. van
den kant af om indrukken van den wal te
voorkomen. Voor de bediening- zijn fwe-e
man no-o-dig, een vo-or den tractor en een
voor de machine. Bij het schoonen van
zwetslooten zijn ondiepe dwarsslooten
geen bezwaar, daar de tractor darr wel
doorgaat. De sloot wordt aan iederen
kant plm. 80 c.M. gereinigd, bij heen
en terug rijden samen plm. 1.50 M., zoo
dat bij breede- slootan een streep onkruid
blijtt staan, hetwelk dan gemakkelijk met
een sloothouw kan worden verwijderd.
Is er voldoend water aanwezig, dan wordt
de specie plm. 4 M. breed over hel
land gebracht en goed verdeeld, zoodut
bij -grasland het land er niet van te lij
den heelt. Is de specie droog, dan wordt
het zijdelings afgelegd. Hoe- diep de ma
chine reikt, wordt nie-t gameid.
De trekker k 6400 mk., het reini
gingsapparaat mk. Uitgerekend is
dat, bij een arbeiu van 150 dagen per jaar
of 1200 bedrijfsuren, e-n aannemende dat
per 30 min. 100 M. bewerkt wordt aan
beide kanten, de tota'e kosten (afschrijving
en rente, brandstof, reparatie- e-n arbeiris
loon) per meter 1.8 cent bedragen. De
heer Tonke-s merkthierbij, op dat een
tractor in de klei niet 150 dagen per 'jaar
zal werken, en bovendien valt het schoo-
nen der sloote-n in den herfst. Maar ook
bij 1/3 van dezen tijd büjift e-r nog ruimte
genoeg over voor verschil ten voordeele
der machine.
Het zou ook mo-gelijk zijn een Fordson-
tracto-r t© gebruiken, ho-ewol deze niet
zoo geschikt vo-o-r het werk is, omdat
hierbij de kracht van den voorkant afgeno
men moet worden. Kan de tractor ook
voor ander werk gebruikt worden, dan
worden de ko-sten hierdoor natuurlijk be
langrijk lager.
Den heer Tonkes lijkt het niet onmo
gelijk dat in ons land, waar de slöoten
over het algemeen in zeer goeden toe
stand zijn en er jaarlijks niet meer aan
behoeft te worden gedaan dan 'dun afwal
len. en verwijderen van het wateronkruid,
een g-o-ed span paarden de machine wel
zou kunnen trekken. Op nat, geploegd
land in de klei kan geen 'tractor verkee
ren, maai- paarden wol. De machine zou
dan veel meer gebruüt kunnen worden.
Voor het graven van drainoergoten en bij
slooten en meetgoten, waarin veel vaste
grond moet worden verwerkt, zou dan een
tractor gebruikt kunnen worden. In ieder
geval lijkt het hem wenschelijik, de ma
chine eens in de prov. Groningen te
laten werken. De fabrikant is de Moor
burger Treckefwerke in Moorburg hij
Hamburg.
Onderhandelingen tusschen Stamboeken.
Op de agenda voor de algemeene er-
gadering van het Nederl. Trekpaarden
stamboek, welke op 14 Maart wordt ge
houden, komt vo-or: onderhandeling;n met
het Belgische Stamboek over wederzijd
scho erkenning.
Uit het feit dat de fatale termijn van
1 Januari vo-orbij ging- zonder dat van
Duitsche zijdo een be-siuit to-t niet langer
erkennen van de Be-'gische paarden is af
gekondigd, mag worden afgeleid, aldus
De Veldbode, dat tusschen de- stamboeken
nog onderhandeld wordt.
Rechtbank fe Middelburg.
Politierechter.
Zitting van 8 Januari 1929.
De volgende personen waren gedag
vaard:
W. F., 20 jaar, metselaar te Vlissingen,
wegens mishandeling van Willem Bakker.
Eisch f 20 b. of -S9 d.h. Uitspraak i 10
b- of 10 d.h.
J. W. P., 28 jaar, werkman, Vlissingen,
wegens mishandeling van zijn echtgen.
Eisch en uitspraak f 15 b. of 15 d.h.
J. de Gr., 20 jaar, werkman te Schoon-
dijke, wegens mishandeling van Ch. A
Temmerman te Oostburg. Eisch eu uit
spraak f20 b. of i23 d.h.
F. de H., 27 Jaar, voddenkoopman te
IJzendijke, wegens aanranding van de eex
en goeden naam van Franciscus Roin-
b-outs. Eisch -en uitspraak f 15 b. of 15 d
A. W., 30 jaar, koopman, Go-es, wegens
b-eleediging van den agent van politie
Contant, op 4 December 1928 toen deze
hem aanhield en ond -rvroeg betreffende
een overtreding. Eisch en uitspraak 15
b. of 15 d.h.
A. K., 23 jaar, arbeider, Westdorpe,
wegens beleediging van den rijksveld
wachter Warrens. Eisch en uitspraak
f 15 b. of 15 d.h.
II. de B., 32 jaar, arb-eider Wo-lfaarts-
dijk, wegens toe-eigening van een ton
en eenige planken in vereeniging mét
2 andere personen.
Eisch en uitspraak f 15 b. of 15 d.h.
L. C. M., 24 jaar, huisvr. J. W. A. B.,
zonder beroep te H-ontenisse, wegens he
ling van een haantje. Eisch cn uitspraak
f20 b. of 20 d. h.
G. J. K., 20 jaar, reiziger, Middelburg,
wegens verduistering van een geldsbe
drag van f59, toeb-eho-orende aan I. A'.
Dhont, welk geld deze had ter hand ge
steld aan verdachte, -om dit te doen toe
komen aan W. de Schip oer vo-or gekocht
touwwerk. Eisch en uitspraak 5 mud
gev. straf voorw. proeftijd 3 jaar.
C- B. T., 24 jaar, voerman, Breskens-,
wegens strooperij van zand met behulp
van een wagen, welk zand toebehoorde
aan het waterschap Oud en Jo-ng Bres
kens. Eisch e-n uitspraak f25 b. of 25 d-
D. R., 27 jaar, werkman te Torneuzen,
wegens het zich wederrechtelijk bevin
den in den tuin van -de buitensociëteit
te Terneuzen. Eisch en uitspraak 2 w.
gev. -straf.
A. F., 36 jaar, koopman Biervliet, we
gens het schoppen van een bond. waar
door hij het dier pijn -of letsel toebracht-
Eisch ep uitspraak f 15 b. of 15 d.h.
- L. C. de V., 21 jaar, landbouwers-
knecht te Kats, wegens het niet voldoen
aan de vordering van de agenten van
politie Saaman en van Bijleveld. om met
zijn motorrijwiel, waarmee hij in den
nacht van 24 -op ,25 November j.l. te
Goes o-p den openbaren weg reed, zonder
dat dit van een licht was voorzien, halt
te houden. Eisch f 20 b. of (20 dih.
Uitspraak f 10 of 10 d.h.
Internationale inbreker.
Voor de Rechtbank te Arnhem sto-nd gis
terenmorgen terecht een internationale in
breker, de Spanjaard B., die in Juli j.l*
te Arnhem bij een juwelier had ingebro
ken en een partij horloges en 210 gouden
ringen had gestolen. Tevens waren eenige
colliers door hem buitgemaakt. Al deze
goederen heeft hij te Parijs verkocht.
Omstreeks denzelfden tijd heeft deze
Spanjaard, die -o.a. staat ingeschreven in
de politieregisters te Bern, Parijs, Ant
werpen, Rotteidam en Bordeaux te Gro
ningen ingebroken.
Verdachte bekende.
In zijn requisitoir deelde de officier
van justitie mede. dat de Spanjaard reeds
kennis had gemaakt met alle groote ge
vangenissen van Europa- De eisch luidde
twee jaar en zes maanden gevangenis,-
straf.
Oplichting door ,een mare-
chaussée. Voor den Krijgsraad te Den
Bosch stond terecht de mareehaussée H.
uit Heerlen, die zonder daartoe van den
brigade-commandant opdracht ontvangen
te hebben, bij een aantal door den kan
tonrechter veroordeelde personen de op
gelegde boeten ging innen, die de men
schen betaalden om te ontkomen aan
de hechtenisstraf, waarmee hij dreigde
Hij behield het geld voor zich en betaalde
er schulden mee. Bij de brigade gedroeg
hij zich steeds onberispelijk.
Wegens oplichting eist hte de auditeur
militair 6 maanden gevangenisstraf met
ontslag uit den dienst. De verdediger be
toogde, dat hier alleen sprake kon zijn
van verduistering en verzocht oph gcing
eener straf, gelijkstaande met het vooV
arrest, dat met November 1928 inging.
Als maréchaussée heeft verd. vele d'en-
sten bewezen, waarvoor hein eere-lx wij
zen zijn uitgereikt- D.- f nanciëele schade
is inmiddels geheel hersteld.
.Zijn schoonmoeder besto
len. De Scheveningsche visscher J. V-
stond gister voor de Haagse,he rechtbank
terecht. Hij was o-p 9 December op vi
site geweest bij zijn schoonmoeder, V.,
die in armoede leeft, had honger en kreeg
van zijn schoonmama een 'kopje thee,
een boterham en een kwartje. Dat was
V- niet genoeg en ondier het bed vond
hij een lap met (wee beursjes, uit één
waarvan hij 75 gulden wegnam. V. was
altijd een o-ppassend man geweest, het
geen voor den officier aanleiding was
een voorwaardelijke straf te eischen, n.l.
6 maanden. Bovendien werd liij op ver
zoek van zijn verdediger in vrijheid ge
steld.
DE GESCHIEDENIS VAN DE SCHAATS
Aan een artikel in het IJ d b 1. over dit
onderwerp is het volgende ontleend:
Niet altijd zijn de „ijzers ondergebon
den". Vroeger was er sprake van heenen
„sullers". In elk geval kan veilig aange
nomen worden, dat de heenen schaats
eeuwen her in vele Europeesche landen is
gebezigd. In de vergeelde tijdschriften
worden Scandinavië genoemd, Engeland,
Nederland en nog eenige andere landen
En zelfs wordt van Fitzstephen, den se
cretaris van den aartsbisschop Thomas
Beckett, een beschrijving gevonden van
-dit rijden op beenen schaatsen en wel van
anno domini 1180.
Het'is zeer waarschijnlijk, dat men ook
in Friesland eertijds gebruik maakte van
koeribben. En zelfs toen de ijzeren schaat
sen al bekend waren, kregen de kinderen
eerst koeribben om zich vervolgens op
gladder ijs te wagen met ijzeren schaatsen.
In verschillende deelen van Nederland
zijn tusschen de jaren 1810 en in 1813 en
later in 1834 beenderen gevonden, die oud
heidkundigen voor schaatsen hielden
Wanneer er ijts bestaat, waardoor men
zich snel kan voortbewegenkomt er
gauw sport.... Zoekt men naar d.e(n)
snelste.Vroeger ging het heel eenvou
dig in Nederland (meestal om geldprijzen
of kunstvoorwerpen) maar toen er latei-
een landelijke bond op dit gebied kwam,
werd er streng de hand aan gehouden,
dat het amateurisme gehandhaafd werd.
hoewel vooral in Friesland nog veel om
geld gereden wordt.
In oude Friesche geschriften zijn vele
feiten gevonden op het gebied der schaat-
sensport, welke aan de vergetelheid dienm
ontrukt te worden. In de helberg van E.
Klaver in de buurt van Dokkum stond op
een der huisbalken het volgende te lezen:
„Vrouw Ws. Postma van Wouterswoude,
geb. in 1727 en overleden den 18en Juli
1823, reed 22 December 1812 (dus op 85-
jarigen leeftijd) van Wouterswoude naar
Dokkum. Zij volbracht de reis heen en
weer zonder te vallen".
En ruijn veertig jaren later zag men een
man van 100 jaren, met name Cardol te
Zalt-Bommel woonachtig, op de Waal voor
de stad voortdurend op schaatsen heen en
weer rijden. En te Zenehuizen bij Gouda
reed schipper Jongeneel in zijn 99e jaar
met zijn zoon, kleinzoon en achterklein
zoon.
Van de eerste wedstrijden vertellen de
bladen uit dien tijd van een kamp op
den len Februari 1905 te Leeuwarden
op de Stadsgracht. Het ging tusschen
„vrouwspersonen", van wie er niet min
der dan 130 aan den start verschenen.
Er werd gereden om een gouden o-or
ijzer. En Trijntje Pieters van Pogginga-
wier won het kostbaar kleinood. Maar
die wedstrijden van vrouwspersonen viel
niet in den smaak der overheid: Luis
ter slechts hetgeen ik hier aanhaal uit
een protest, dat werd aangeplakt:
„Schaamte verbiedt, dat onze burger
lijke laridsdochters in het openbaar ten
aanzien van duizenden staro-ogende toe
schouwers uit beide seksen allen da bo
venkleeren afeggen om een wedstri'd aan
te vangen, waarbij haar gezondheid bo
vendien gevaar kan loopen en alle be
valligheid van haar Fchaam zich ganscli
ongunstig zal vertoonen."
Ik wil ook nog even verhalen, hoe
onze voorvaderen ges-treden hebben op
de ijzers tegen machtige vijanden. Zoo-
als Spanje. Toen Don Fadrique terstond
na den moord van Naar,len in ds eerste
dagen van wintermaand 1572 den weg
naar Amsterdam was ingeslagen, zag hij
de vloot der Geuzen, die er den water
weg naar de groote koopstad versperden,
in het jjs besloten. Een po-ging haar van
den zeedijk af met ges-chut te bestoken,
faalde door den te grooten afstand, en
een vijftigtal Spaansche haakschutters on
der Rodrigo Perez, die hij er vervolgens
o-p afzond, vonden het ij-s rondom de
schepen opengemaakt. Tot hun verbazing
zagen zij voorts eenige geuzenknechtcn
over het gladde ijs- tegen hen optrekken.
Zij hadden „een soort sporen" aan,
aldus een Spaansche geschiedschrijver
zooals de gewoonte van dat land het
meebracht, met twee scherpe krammetjes
op een plankje met ijzer beslagen, dat in
het holle op den zool van den vo-et sluit
om zich zonder uitgl'jden op het ijs staan
de te houden en zoo te loopen en te-
vechten."
23)
