No. 83
Dinsdag 8 Jannari 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HENÖRIKSE&Co's BANK-GOES
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Coupons Effecten
Deposito's
Crediefen Wissels
Spaarbank 4 pCt.
D irecteur- H oof d redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
Ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post. f3.—
Losse nummersfO.OG
Prijs der AdvertentiSn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30
Bij abonnement belangrijke korting.
Land- en tuinbouw bedreigd.
Over de uitkomsten van land- en tuin
bouw in het afgeloopen jaar wordt nogal
verschillend geoordeeld.
Mede als een gevolg van het feit, dat het
een groot verschil maakt van welken kant
men deze zaak beziet.
Let men op de opbrengst, dan was
er zeker reden om te roemen.
Maar slaat men het oog op de gemaakte
p r ij z e n en dit geldt inzonderheid van
die producten die voor uitvoer bestemd
zijn of waarvan de prijzen door de uitvoer-
mogelijkheden worden beheerscht, dan
blijkt de toestand minder gunstig.
Niet het minst onze land- en tuinbouw
hadden van de handelsmaatregelen van
het buitenland veel te lijden.
En het ziet er ondanks de veelgepre
zen „geest van Gènève", niet naar uit dat
hierin spoedig verandering zal komen.
Eer is het tegendeel het geval.
Uit Duitschland kwamen meermalen on
heilspellende tijdingen en thans wordt uit
Amerika het volgende gemeld:
„Er moet op worden gerekend, dat op 4
Maart a.s. een extra-zitting van het Ame-
rikaansche Congres zal worden gehouden,
gewijd in hoofdzaak aan de quaestie der
tariefherziening. Daaraan zullen vooraf
gaan een serie „hearings", waar belang
hebbenden hunne wenschen te dien aan
zien bekend kunnen maken.
Het beginsel der Tariefwet zal naar alle
waarschijnlijkheid blijven: bescherming
van landbouw en nijverheid tegen de bui-
tenlandsche concurrentie, als gevolg van
lagere productiekosten.
Sommige landbouw-autoriteiten in de
V. S. echter gaan verder en verlangen een
reserveering der Am. markt voor den Am.
landbouw, feitelijk neerkomende dus op
algeheele uitsluiting van buitenlandsche
landbouwproducten. Ook de a.s. president
Hoover stelt zich op dit standpunt. Velen
betwijfelen echter, of het industrieele Oos
ten zulk een vérgaande bescherming van
den landbouw zou aanvaarden.
Volgens mededeeling van consulent Pe
ters komen voor verhooging van invoer
recht zeer vermoedelijk in aanmerking o.a.
de volgende land- en tuinbouwproducten:
suiker, melk en melkproducten, boter,
kaas, vee, varkens, vleesch, eieren, mais,
lijnzaad, aardappelmeel, huiden
(thans op de vrije lijst), verschillende kla
verzaden, aardappelen, rapen,
uien, tomaten en verschillende andere
groenten. Deze lijst maakt geenszins aan
spraak op volledigheid, doch bevat pro
ducten, waarvoor reeds herhaaldelijk een
verhooging van invoerrecht gevraagd is
door groote groepen van producenten.
Ook zal de Amerikaansche landbouw
een invoerrecht ofwel verhooging van het
bestaande invoerrecht vragen voor die
producten, welke indirect concurreeren
met Amerikaansche landbouwproducten,
zooals voor bananen (bescherming van ap
pelen), plantaardige oliën en vetten (be
scherming van zuivelproducten). Dit is
ook iets nieuws in de tariefwetgeving".
I
Ook hier dus, evenals in andere landen,
geen slechting van de tariefmuren, maar
een voortgaande belemmering van den in
voer, ten nadeele ook van onzen land- en
tuinbouw.
Het vooruitzicht is niet gunstig.
Wat zal Nederland doen?
Volharden in de politiek van weerloos
heid?
Rustig toezien dat belangrijke bronnen
van volkswelvaart worden afgedamd?
Het is mogelijk.
Maar dan moge worden bedacht, dat
de slagen zijn voor den rug der zotten.
V Snijdt niet zelf de stokken 1
Ten opzichte van de gevaren die onzen
land- en tuinbouw bedreigen, mag in de
eerste plaats een beroep worden gedaan op
onze regeering, opdat het mogelijke ge
daan worde om nieuwe beperkende maat
regelen van het buitenland te voorkomen
°f indien dit niet mogelijk blijkt, de na-
deelige gevolgen daarvan zooveel moge
lijk te beperken.
Verwacht 'kan voorts^ worden dat de
betrokken organisaties diligent zullen zijn
en dat ook onze volksvertegenwoordigers
aan deze kwestie de noodige aandacht
zullen schenken.
Maar daarnaast, of liever in de eerste
Plaats, hebben de bij den uitvoer betrok
kenen hier zelf een taak.
Het is helaas een feit, dat ondanks de
dringende en herhaalde waarschuwingen
van verschillende zijden, aan de voor uit
voer bestemde producten niet altijd de
noodige zorg wordt besteed.
Terwijl men weet, dat verschillende re
geeringen ijverig zoeken naar een stok
waarmee zij ons land kunnen treffen, zijn
er nog altijd kortzichtige personen, die
ar geen bezwaar in zien, bij: de verzending
van producten tevens zulk een stok aan te
bieden.
In dit verband is van belang, wat gis
teren door ons onder Landbouw werd op
genomen omtrent de klachten uit Enge
land over de sorteering en verpakking van
aardappelen en bloemkool uit Friesland
en de Zuid-Hollandsche eilanden.
Wat daar gezegd werd geldt in niet
mindere mate van de Zeeuwsche uitvoer-
producten.
Niet genoeg kan er de nadruk op wor
den gelegd, dat aan sorteering, verpakking
enz. de grootst mogelijke zorg moet wor
den besteed.
Laten wij toch niet zoo dwaas zijn zelf
de stokken te snijden waarmee het buiten
land ons kan slaan.
De staatsgreep te Belgrado.
Zondagmiddag heeft de Servische mi
nisterraad z|jn eerste vergadering gehou
den. Bij het verlaten van het gebouw
zeide generaal Jivkowitsj tot de journa
listen, dat hij niets mee te deelen had,
daar het ministerie gevormd was om te
werken en niet om verklaringen af te leg
gen. V oor taan zullen aan de pers geen mon
delinge meedeelinge.n over regeeringsfoe-
sluiten meer gedaan worden. Deze beslui
ten zullen alleen in het staatsblad ver
schijnen.
Men zegt, dat de ministerraad een heele
reeks besluitwetten het getal 18 wordt
genoemd heeft genomen-
De bladen hebben in extra-edities alleen
de koninklijke besluiten, die in het staats
blad opgenomen waren, meegedeeld, dioch
onthielden zich van eiken uitleg der ge
beurtenissen en van elk commentaar.
Naar de Times meldt, is generaal Jivko
witsj, de nieuwe premier, in zijn jeugd
betrokken geweest bij, de geheime militaire
organisatie, waartoe de moordenaars van
Koning Alexander Obrenowitsj en Konin
gin Draga behoorden. De leden dier ver-
eeniging werden uit het leger gestooten,
doch Jivkowitsj werd eenige jaren daarna
weer in zjjn rang hersteld en bestreed
toen den invloed van de „Zwarte Hand".
Hij onderscheidde zich in de Balkanoor
logen, verdedigde Belgrado tot het uiterste
bij Maickensen's grooten aanval in 1915
en won zich nieuwe lauweren op het
front van Saloniki.
Z|jn naam is in politieke kringen reeds
eerder als een ultima ratio genoemd om
aan de latente crisis een einde te maken.
In Belgrado is men met de oplossing
van de Kabinetscrisis tevreden, het meest
wel in de kringen van handel en industrie,
die er een consolideering van het econo
misch leven van verwachten. Ontevreden
zijn de afgevaardigden, die plotseling van
hun invloed zijn beroofd, met uitzondering
van die der Kroatische boerenpartij. Deze
toch beschouwen den nieuwen toestand
als een overwinning hunner eigen zaak.
Zij betreuren het alleen, dat in het6 ko
ninklijk manifest van nieuwe verkiezin
gen met geen woord wordt gerept. Even
min is daarin gezegd, hoe lang de thans
geschapen toestand zal duren.
Berichten uit Dalmatië en Kroatië ma
ken melding van geestdriftige demonstra
ties voor den Koning.
Het nieuwe Kabinet heeft zijn werk
zaamheden reeds begonnen; ondanks het
feit, dat het Kerstmis is, heerscht er op
de departementen een buitengewone be
drijvigheid. De ministers weigeren eenige
verklaring tegenover de journalisten af te
leggen.
De Tsjechoi-Slowaksche pers is tame
lijk gereserveerd bij de beoordeeling van
de gebeurtenissen in Zuid-Slavië.
De Hongaarsche bladen beschouwen de
oplossing der crisis niet veel anders dan
„een Koninklijke Putsch". Het laud, dat
wantrouwen tegenover Mussolini koes
terde, huldigt nu zelf het Mussoünisme.
De Roemeensche pers geeft toe, dat de
oplossing, waartoe zich koning Alexander
genoodzaakt zag, niet overeenkomt met
diens eigen democratische gevoelens,
doch juicht den stap des konings toe,
als waarborg dat eenheid van staat be
waard blijft.
De Oostenrijksche Neue Fraie Presse
noemt den staatsgreep in Servië een over
winning der Kroaten, maar tegelijk het
uitbreken van den staatscrisis vol geva
ren.
Het kunstmatig verwekken van regen.
De heer C. K. Hall, die proeven neemt
voor het anti-droogte genootschap van
de Zondagsriviervallei (de Kaap) heeft
uit Middelburg (de Kaap) bericht, dat
door het van uit een vliegtuig strooien
van zan'd op in de lucht zwevende wol
ken, tot tweemaal toe, het gelukt is, regen
buien te verwekken nabij Middelburg. De
proeven worden voortgezet.
Mist te Londen.
Londen was gistermorgen in een zwa-
ren mist gehuld. Op het einde van de
week had het geregend en gesneeuwd e.n
daarna was het gaan vriezen, zoodat 5e
wegen in vele deelen van het land spiegel
glad waren. Het auto-verkeer ondervond
er ,veel hinder van en er gebeurden tal
van kleine ongelukken. Gisterochtend had
het verkeer in sommige deelen van Lon
den ook met moeilijkheden te kampen,
vooral omdat het in den mist aarde
donker was.
Razzia tegen boeven te Chicago.
De begin December gepleegde moord
op Gilbert, den hoofdcommissaris van
politie," in een voorstad van Chicago, heeft
thans de federale autoriteiten op krachtige
wijze doen ingrijpen.
Tegen de te Chicago gevestigde misda-
digersbende, die van nog 60 andere moor
den wordt beschuldigd, is een razzia on
dernomen, waarbij 25 personen werden in
gerekend. Men vond meer dan 100 hagel-
buksen, die wegens haar groote versprei
ding van de lading en de daaruit voort
spruitende doodelijike werking een gelief
koosd wapen in de Amerikaansche mis-
dadigerswereld vormen.
Verder nam de politie talrijke revolvers
in beslag en ten slotte ©en zóó groot aan
tal benoodigdheden voor het beoefenen
van hazardspel, dat drie vrachtauto's noo-
dig waren om ze te vervoeren.
Een der schuilplaatsen van de misdadi
gers bleek een wijdvertakt net van onder-
aardsche gangen met geheime in- en uit-
-gangen te bezitten. Deze schuilplaats
diende den alcoholsmokkelaars en mis
dadigers tot vluchtoord. Hier vandaan
werden ook rooftochten ondernomen,
waarbij op de eenzame straatwegen, dis
door uitgestrekte moerassige streken lei
den, alcoholtransporten uit Canada wer
den overvallen en buit gemaakt.
Verzet in een gevangenis.
In de gevangenis te Meslowitz is Zater
dag een hevig' rumoer uitgebroken naar
aanleiding van een besluit van het g'e-
vangenisbestuur om een der gevangenen
naar een afzonderlijke cel te brengen.
In genoemde gevangenis zijn hoofdzake
lijk politieke gevangenen, meest commu
nisten, ondergebracht, die bij1 groote aan
tallen te zamen in verschillende cellen'
zijn gehuisvest.
De opstand nam een dergelijk karakter
aan, dat de opzichters de muiters niet
meer in bedwang konden houden en de
hulp van de politiemacht inriepen, waar
na het pleit speedig beslecht was. De
gevangenen werden nu in afzonderlijke
cellen ondergebracht 1
Als protest is een aantal1 hunner in hon
gerstaking. gegaan.
Koude en sneeuw.
De hevige koude houdt boven geheel
Frankrijk aan. Uit de meest onderscheiden
deelen van het land wordt zware sneeuw
val gemeld.
Uit verschillende deelen van Spanje
wordt zware sneeuwval met zeer lage
temperatuur gemeld.
Overal in België blijft de koude aa^s
houden. Het heeft op sommige plaatsw
weer fel gesneeuwd.
De hevige vorst veroorzaakte reeds
groote moeilijkheden op verschillende ka
nalen; zoo o.a. op de Kempische vaart.
Indien het vriezend weer nog een paar
dagen zou aanhouden, zo:u de scheep
vaart op dit en andere kanalen volkomen
gestremd zijn.
Het vraagteeken geland.
Gistermiddag kruiste de Fofcker-eendek-
ker Question Mark nog steeds boven Los
Angeles, na in 139 uur vliegens ongeveer
16.000 K.M. afgelegd te hebben.
De bemanning had veel van de koude
te Ijjden. Het vliegtuig ia verder ter
nauwernood aan een ongeluk ontsnapt,
toen het hulpvliegtuig iu een „Tuchtdal"
geraakte en verscheidene meters naar be
neden viel.
Gisteravond werd gemeld:
De Question Mark is geland om' 14.12
uur, na gedurende 150 uur 46 mmuten
gevlogen te hebben.
Volgens een nader bericht is de landing
van de Question Mark toe te schrijven
aan een motordefect. Reeds, om 1.26 u
meldde de bemanning, dat er iets haperde
aan den linker motor.
Spoedig de groote coalitie in Duitscfhland?
In parlementaire Duitsche kringen ver
wacht men dat onmiddellijk na den terug
keer van den Rijkskanselier de onder
handelingen over de uitbreiding der re-
geeringscoalitie van het rijk zullen wor
den heropend. Bovendien verwacht men
een zoo vlot verloop dat 'de gewijzigde
rijksregeering reeds op 22 Januari, als
de Rijksdag bijeen komt, gevormd zal zijn.
Bovendien zal er met de regaling van
het herstalvraagstük zooveel tijds gemoeid
zijn, dat het Centrum ook wel begrijpt,
dat van een Schoolwet in 'de eerste pe
riode toch niets kan komen, zoodat hel
daarop ook niet zal aandringen, mits
het zijn drie ministers 'krijgt. Ook deze
aanvulling zal Müller weinig z'orgen ba
ren. Stegerwald zal het ministerie van
verkeer en voedselvoorziening overnemen,
de bevoegdheden van von Guérard als mi
nister van de bezette gebieden zullen
belangrijk uitgebreid worden, en öok na
het eindigen der bezetting zal het depar
tement als ministerie voor de grensge
bieden behouden blijven en het hoofd
van dit departement zal dan niet 't gevoel
hebben 'dat zijn baantje niet veel meer
dan een senécure is.
Vulkanische uitbarsting in Chili.
Volgens 'berichten uit Chili is in het
grensdistrict een paniek uitgebroken ten
gevolge van een uitbarsting van den vul
kaan Calbuco. Tal van gewonden en dak-
loozen kwamen te Puerto Montt aan. Zij
melden, dat versoheiden personen zijn
omgek' 'nen. De vulkaan bood van het
meer n Llanquihue gezien een fan
tastic n aanblik. De omgeving was hel
der v .'licht. Eén ondera'ardsch gerom
mel verhoogde nog den schrik der be
volking.
De verbindingen zijn verbroken. Naar
gemeld wordt is de vulkaan de Puyehue
eveneens aan het werken.
Korte berichten.
Gisternacht is de machinekamer van
een fabriek te Riga uitgebrand. Hierdoor
zijnn honderden arbeiders werkloos gewor
den. Men meent, dat het weder-opbou-
wen van de fabriek zes maanden zal
duren. De brand is door arbeiders aan
gestoken, die zich ten onrechte ontsla
gen achtten.
De Engelsche Koning heeft Zaterdag
voor het eerst zijn slaapkamer verlaten,
Hij werd naar de aangrenzende audiëntie'
zaal overgebracht, waar hij ongeveer een
uur verbleef, om daarna naar de slaap
kamer teruggebracht te worden.
Volgens een door de gezondheids
commissie te Washington uitgebracht rap
port, bedraagt het aantal dooden ten ge
volge van de op het oogenblik in de
Vereen. Staten heerschende griep-epide*
mie reeds 12.000. Men vreest, dat het
aantal dooden nog aanzienlijk hooger zal
worden voor de epidemie ten einde is.
De „New York Telegram" die een
enquête heeft gehouden naar de schen
kingen der prohibitie-wetgeving in de
stad New-York, deelt mede, dat er op het
oogenblik 20.000 klandestiene kroegen in
de metropolis zijn.
Volgens een Russische statistiek
is het aantal inwoners van Leningrad
in het afgeloopen jaar met 75.000 toege
nomen.. Het aantal inwoners is thans weer
tot li/s millioen gestegen. Vóór den oor
log telde St. Petersburg een bevolking
van bijna 21/2 millioen. Na de revolutie
daalde het cijfer der bevolking sterk.
Volgens een mededeeling van den
cer.tra'len gezondheidsdienst te Berlijn is
het aantal grieppatiënten gedurende de
laatste dagen nog niet verminderd. Alle
gevallen dragen evenwel een zachtaar
dig karakter.
Verscheidene winkels te Athene op
de fruitmarkt zijn door een brand ver
woest. De schalde wordt op meer dan
een millioea galden geschat.
Binnenland.
De telefoongesprekken met Indië.
Te Utrecht zijn drie broertjes door het
ijs gezakt en verdronken.
De malversaties te Roosendaal.
De scheepvaart en het ijs.
H.M. de Koningin-Moeder door de Neder-
landsche vrouwen gehuldigd.
De abattoir-kwestie te VlissingenMid
delburg.
Buitenland.
Nog koude in het buitenland.
Bijzonderheden over den staatsgreep in
Joeg0 Slavië.
In Zuid-Afrika kunstmatig regen verwekt.
Vulkaanuitbarsting in Chili.
Het "Zuid-Amerikaansche vraagteeken.
geland.
De Fabersche Buchdruokerei te
Maagdenburg, die in 1485 werd opge
richt en de oudste drukkerij van Duitsch
land is, zal het bedrijf van 1 Febr. af
staken. Tegen dien dag is het geheel©
personeel opgezegd.
H. M. DE KONINGIN-MOEDER DOOR DE
NEDERL. VROUWEN GEHULDIGD.
H.M. de Koningin-Moeder is gisteren
ter gelegenheid van haar jubileum dooi
de Nederlandsche vrouwen gehuldigd.
Hulde uit Indië.
Indië ging ditmaal voorop.
Vóór de afgevaardigden van de vrou
wen in Nederland gelegenheid kregen H-
M. hunne hulde te bieden, werd eerst bij
monde van de echtgenoote van den G-G.
de hulde uit Indië in ontvangst genomen.
Op de radio-toespraak van Mevr. de
Graeff, werd door H.M. het volgende ge
antwoord: 1
„De woorden, die door Uwe bemidde
ling uit bet verre Oosten tot mij komen,
ontroeren mij diep. Ik gevoel mij geluk
kig juist heden, op dezen voor mij zoo
gewichtigen herinneringsdag enkele ©ogen
blikken in nauwe verbinding met U en
de Vrouwen van Nederlandscn-Indië te
staan, in wier lief en leed Ik moederlijk
belang stel.
Innig dankbaar ben Ik voor de verzeke
ring van warme aanhankelijkheid aan mijn
persoon, voor de goede wenschen, die Ik
zoo even uit Uwen mond mocht ontvan
gen. Met groote bewondering voor het
nieuwe middel van gemeenschap maak
Ik er van gebruik om U allen den meest
hartelijken groet te zenden-
Dat. de Vrouwen van Nederlandsch-
Indië mij ook stoffelijke blijken van ge
hechtheid en liefde willen geven waar
deer Ik ten hoogste. Ik hoop deze straks
in ontvangst te nemen.
Allen, aden, die er toe medewerkten
zend Ik mijnen hartgrondigen dank."
Aanhieding der geschenken.
Gistermiddag werd ter Paleize Voor
hout aangeboden het reeds vroeger ver
melde nationale geschenk van de Neder
landsche vrouwen en van de geschenken
uit Indië, de Koningin-Moeder ter ge
legenheid van haar jubileum vereerd.
Om half vijf kwam de Koningin-Moeder
met groot gevolg en vergezeld door de
Koningin, den Prins der Nederlanden en
Prinses Juliana de zaal binnen en be
groette 'de eere-presxdente,. echtgenoote
van dén voorzitter der Eerste Kamer,
de presidente mevr. van Leeuwen en
mevr. Koningsberger, echtgenoote van den
minister van koloniën, met freule de
Graeff, dochter van den gouverneur-ge
neraal, alsmede alle aanwezige dames.
Onmiddellijk daarna bood mevr. Van
Leeuwen, geb. Waller, echtgenoote van
den oud-vice-president van den Raad van
State, het geschenk aan.
In de daarbij gehouden toespraak zeide
de presidente o.m.:
U zult in het kastje, dat ons huldeblijk
begeleidt, de handteekeningen en namen
vinden van alle deelneemsters en het
