awljn
jders!
:s
No. 80
Vrijdag 4 Januari 1029
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Purol bü Ruwe Huid eu Schrale Lippen
urwijnen
>KS
NDIGE
EERSTE BLAD.
HENDRIKSE C°'s BANK GOES.
itbode,
FRÈRES,
A/ GOES".
deauxwijnen.
FRÈRES,
imeisje.
meisje,
1EISJE,
FRÈRES
JRG.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
SPAARBANKBOEKJES
SCHRIJFMACHINES
KANTQORMACHSNEHANDEL VAN DER PEUL
- Tel.
- IERSEKE.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ische Natuur-
en goedkoop.
mgeboden kunst-
hts f 1.25.
de Importeurs
mrg.
an dat
I houdt in
>rige maal hebt
:hans degelegen-
BROOKS APPA-
nmiddellijk ver-
mogelijke kans
w aandacht er
stigen dat sinds
onze prijzen
zijn en hoven
de garantie van
n prijs indien het
cht blijken te
ree dagen
laatsten dag).
5 n.m.; 7—9 av.
APPLIANCE CO.
Amsterdam.
llge aanbieding
de, Ouderoode
'18, p. fl. fl.25.
ilac, fijne zoete
P fl, f 1.30.
Middelburg.
rAN HOOGE-
:rke (W.) vraagt
S, Corn. Jol-
iningen, vraag
iaat klein gezin
en werken.
tbode
ISE, Hoofd der
rke.
iEIHSE. Balans
agt met half
koken.
huwelijk der
Mei
bouwer,
ge, Olmenstein,
br. in kl. gezin
f.hulp In de
eeuwsche fami-
als zoodanig
en kunnende
rkster 2 dagen,
n' o. 1 Boekh,
stond gevraagd
^meisje.
}VEN, ]acob
rteerd.
iurwijn, fijner
f 1.25.
j de importeurs.
4
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorslstraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratis no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per posL f3.—
Losse nummersf 0.05
Prijs der Adverientiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 d
Bij abonnement belangrijke kortinu.
V Vrijstelling vaocineplichl.
In de laatste vergadering van de
Eerste Kamer is, hoewel dit punt niet
aan de orde was, een interessant debat
gevoerd over het ten vorige jare door
de Tweede Kamer aangenomen amende-
ment-Bjjleveld bij' de behandeling van de
wet op de besmettelijke ziekten, door
welk amendement het mogelijk gemaakt
is, dat zij die tegen de vaccinatie ern
stige bezwaren hebben, daarvan worden
vrijgesteld.
Het was op grond van dit amendement
dat de heer Rink bezwaar maakte tegen
de verdere opschorting van den vaccine-
dwang.
Door de aanneming van bedoeld amen
dement, zoo betoogde hij, zijn waarborgen
geschapen, dat allen, die hetzij op medi
sche, hetzij op godsdienstige gronden be
zwaren hebben tegen de vaccinatie, daar
aan ook niet zuilen worden onderwor
pen.
Van verschillende kanten werd deze
opvatting weersproken. Niet alle medische
bezwaren, zoo werd door verschillende le
den aangevoerd, kunnen tot vrijstelling
leiden. i
Door den heer de Veer werd hierop
bij interruptie gewezen, terwijl de heer
Diepenhorst met de stukken aantoonde,
dat er een zuiver persoonlijk individueel
gevaar aanwezig moet zijn.
Hierdoor is de beteekenis van het
amendement-Bijleveld echter niet ver
minderd.
Immers, in den loop van het debat
werd er de aandacht op gevestigd, dat
het gewetensbezwaar niet alleen in ver
band behoeft te staan met de vaccinatie
in het algemeen, maar zeer beslist ook
verband kan houden met de gevaren die
men van de inenting vreest.
Herinnerd werd aan de verklaring door
den Minister hij de behandeling van de
wet op d© besmettelijke ziekten afge
legd:
„Ik voor rnjj heb intusschen geen en
kel bezwaar dit uit te spreken: wanneer
de wet zegt, dat de verzoeker op grond
van diens godsdienstige overtuiging in
enting tegen de pokken niet geoorloofd
moot achten om te vallen onder te be
palingen van de wet, dan kan dit gods
dienstige bezwaar tweeërlei karakter heb
ben, óf het karakter: ik heb principieel
bezwaar, altoos, tegen het gebruik van
voorbehoedmiddelen, èn het karakter: ik
heb bezwaar, om bij de bestaande on
zekerheid als ik een dogmatischen
term mag gebruiken God te verzoeken.
Ook dit laatste is ongetwjj-
f aid een godsdienstig be-
zwaar."
Deze verklaring is van veel belang,
als te eeniger tijd de verplichte vacci
natie weer mocht worden ingevoerd.
Ook al kan het encephalitisgevaar
als geweken worden beschouwd, dan b.jjit
toch, de ervaring heeft het geleerd, de
koepokinenting een operatie waaraan al
lerhande gevaren verbonden zijn.
En het is waarlijk geen wonder, dat
sommige ouders deswege tegen den vac-
cinepiicht bezwaar maicen, dat zij zich
met ernst de vraag stellen of het wel te
verantwoorden is, wanneer zij. hunne kin
d-eren aan derge.ijke gevaren blootstejen.
Wemu hier biedt evenals bij; gewetens
bezwaren tegen de vaccinatie het amen
dement-Bijleveld uitkomst.
Naar de eigen verklaring van den Mi
nister.
Arbeidsconflicten In België.
Daar de havenarbeiders te Antwerpen
ontstemd waren over het feit, dat zg
ten gevolge van een reorganisatie van
den arbeid in de haven gisternacht één
uur loon verloren, brak op verscheidene
schepen een staking uit. Op enkele sche
pen werd o-p de oude, op andere op de
nieuwe voorwaarden gewerkt.
Op een te Charleroi gehouden vergade
ring van werkgevers en werknemers in
de ijzerindustrie hebben de patroons ten
slotte toegestemd in een verhooging van
het loon van alle arbeiders met een franc
per dag. De arbeiders hebben echter nog
geen besluit genomen.
Sneeuw en koude.
Sedert meer dan 30 jaar heeft men
niet zoo'n sneeuwstorm gehad als ge
woed heeft langs de Zuid-SlavischIta
liaansche grens. Op sommige punten ligt
de sneeuw meer dan drie meter ho-og.
Het spoorwegverkeer tusschen Adelsberg
en Triest is stopgezet. De Orient-Express
is niet vertrokken. Van Italiaansche en
Zuid-Slavische zijde zijn troepen solda
ten naar de grens gezonden, om de ba
nen vrij te maken. Zij komen echter
slechts uiterst langzaam vooruit.
Op de Karst ligt de sneeuw drie me
ter hoog. Fiume is door de sneeuw van
alle spoorweg-, telefoon- en telegraafver-
keer afgesneden.
Men herinnert zich niet, dat er sedert
30 jaar zoo'n hevige koude heeft ge-
heerscht.
Naar de Romeinsche bladen meldden,
is het ook in Trente zwaar begonnen
te sneeuwen. In de Alpen heerschen
sneeuwstormen. Tal van Alpenwegen zijn
onbegaanbaar. In Parma en in de Apennij
nen ligt de sneeuw eeu halven meter
hoog.
De sinds eergisterennaicht in heel Oos
tenrijk bijna onafgebroken sneeuwval heeft
in het Zuideljjlc deel des lands reeds ver
tragingen in het treinverkeer veroorzaakt.
In het Weensche stadsverkeer ontston
den tijdelijk belemmeringen, vooral door
vele ontsporingen van tramwagens. Een
groot aantal voorbijgangers liep ongeval
len op.
In heel Spanje heerscht hevige koude.
Op verschillende passen is het verkeer
met auto's en vrachtwagens door de
sneeuw onmogelijk geworden. In de Noor
delijke bergstreken heeft men bovendien
veel last van de wolven, die bij heele
benden in de dorpen binnendringen en
daar veel schade veroorzaken, vooral het
vee moet het ontgelden.
Huwelijk, geboorte en sterfte.
Het aantal huwelijken in Pruisen is
in het derde kwartaal 1928 weer ge
stegen en geeft voor de meeste steden
hoogere cijfers te zien dan het over
eenkomstige kwartaal van 1927.
De achteruigaig van het geboortecijfer
schijnt in het derde kwartaal tot stilstand
te zijn gekomen. Ook te Berlijn is dit
iets hooger dan vroeger, hoewel Berlijn
nog steeus het laagste cijfer te zi-en geeft.
Hel sterftecijfer was iets hooger dan
verleden jaar, hoewel in vergelijking tot
vroegere jaren, toch nog laag. Ook het
cijfer der .zuigelingensterfte bleef laag.
Verbod van den chemlschen oorlog.
De regeeringen van België en Egypte
hebben bij de Fransche regeering ratifica
tie oorkonden gedeponeerd van het proto
col op het verbod van den gas- en bac-
teriologi-schen oorlog.
Dit protocol werd gelijktijdig met de
internationale conventie op jde contróle
van den wapenhandel op 27 Juni 1925
gesloten. Destijds werd met het oog op
de Vereenigde Staten en andere piot-leden
van den Volkenbond besloten, dat de
Fransche regeering namens den Volken
bond de onderteekeningen en ratificatie
oorkonden in ontvangst zou nemen. Dit
protocol is op het oogenblik s echts door
acht staten geratificeerd, namelijk: Oos
tenrijk, België, Egypte, Frankrijk, Italië,
Liberia, Sovjet-Rusland en Venezuela.
Het „Gazette du Franc"-schandaal.
De „Matin" meldt, dat de verliezen
van de slachtoffers van de „Gazette du
Franc'' minder groot zullen zjjn dan aan
vankelijk werd vermoed. Volgens mede-
deelingen van bevoegde zijde zou bij de
afwikkeling van het faillissement 60 pCt.
worden uitgekeerd.
In verband met het schandaal van de
„Gazette du Franc" zijn nog 5 personen
in staat van beschuldiging gesteld.
Een longontstekeingsepidemie.
Do Italiaansche dokters hebben op bet
oogenblik do handen vol met het behande
len van een record-aantal gevallen van
longontsteking. Vele lijders zijn reeds aan
de ziekte gestorven.
Met uitzondering van kinderziekten,
welke in Italië de meeste levens vragen,
is longontsteking de voornaamste doods
oorzaak in het af geloop en jaar geweest;
op alle tienziekt ege va len was er n.l. één
met doodelijken afloop.
Staking van artsen.
In verband met het feit, dat de zieken
kassen een centraal ambulatorium voor
haar leden in Pommerel.en hebben opge
richt en naar aanleiding, daarvan de sa
larissen der artsen met eenige procenten
hebben verminderd, zijn de artsen van
de ziekenkassen in Pommerellen in sta
king gegaan. Zij weigeren leden van de
ziekenkassen zonder beta ing van net ge
wone honorarium te behandelen. Reeds
gevoerde onderhandelingen hebben tot
geen resultaat geleid.
hoeken van „cowboys" en slenteraars,
die dikwijls dik in het geld en de juweelen
zitten en vaak allerlei minderwaardige
karweitjes opknappen, zooals het drij en
van smokkelhandel in drank en narcotica.
Korte berichten.
De griepepidemie is thans van de
Vereenigde Staten naar Mexico- overge
slagen. Ook daar zijn tal van personen
ziek.
In het district Loedau (Duilschlan.l)
is de griep ingetreden. Vooral in de ge
meenten Cunewalda en Taubenheim a.d.
Spree heerscht de ziekte erg. In vele
ter bijschrijving van rente Inleveren. Rentevergoeding 4 pCt.
Een geweldige Electrische Centr&le.
De Landeshauptmarin van Salzburg
heeft mededeeling gedaan omtrent de
plannen tot den bouw van 'n reusachtige
electrische centrale in het gebied van
den Grossblockner, met welker uitvoering
men reeds in 1929 hoopt te beginnen.
De centrale zal op een hoogte van onge-
-veer 2000 M. worden gebouwd om met
het water, dat van de gletschers vloeit,
electriciteit op te weklcSn.
Do capaciteit van het station zal zoo
groot z(jn, dat behalve Oostenrijk ook ge
heel Duitschland van electriciteit zal kun
nen worden voorzien.
gezinr zijn drie k vier leden ziek
Te C jwalde heeft de ziekte meestal
een v, ernstig karakter, zoodat ook en
kele gevallen met doodelijken afloop zich
hebben voorgedaan.
In verband met de staking der
mijnwerkers in het bekken van de Loire
is over het betrokken gebied de staat
van beleg afgekondigd.
De Berlijnsche bladen melden uit
Japan, dat door den orkaan, die Woens
dag de Noord-Westkust van Japan teis
terde, 87 menschen gedood werden.
0D0MA nieuw met tabulator f 275—
ODOMA
zonder
250—
W00DST0K
met
325—
IMPERIAL
H
255—
IMPERIAL
(Portable)
185.—
IDEAL
290—
ERIKA
(Portable)
175—
MERZ
175—
REMINGTON 12
z.g.a. nieuw
180—
UNDERWOOD
H
170—
W00DST0K
tt 99
155—
REMINGTON 11
Prima
125—
THE COURIER
99
-70—
HAMMOND 12
w
40—
De batterij „Deutsohland" vernield.
Bij Ostende bevonden zich nog bijna
geheel intact, de" twee zware kanonnen
van de fameuse kustbatterij „Deutsoh
land", die daar door de Duitschers ge
durende den oorlog waren geïnstalleerd.
Tien jaar lang werden zij als curiositeit
getoond aan tienduizenden to-uristen, die
er het uitstapje voor over hadden.
Eindelijk heeft men dezer dagen de
stalen monsters door dynamiet in de lucht
laten vliegen. Een oud-ijzer-koopman is
er daarna met de stukken van door ge
gaan.
Kranten vertellen, dat de Dui-tsche inge
nieur, die destijds deze batterij gemon
teerd had, Verlof had gevraagd, thans haaf
verwoesting te mogen bijwonen. Wat hem.
geweigerd werd.
De strijd tegen de misdadigers.
Whalen, de nieuwe hoofdcommissaris
van politie te Now York, heeft zijn ambt
aanvaard met een geweldige razzia onder
de misdadigers. Hij heeft in veertien da
gen tijds.niet minder dan vijfhonderd per
sonen doen arresteeren, den laatsten dag
van het vorig jaar nog 153. Velen der
gearresteerden worden beschuldigd van
zware misdaden, doch tallooze-n zijn een
voudig op verdenking gearresteerd. Com
missaris Whalen heeft, ter vergemakke
lijking van zijn arbeid, met medewerking
van de magistraten, de uit den oorlogs
tijd stammende wet o-p de lanclloop-ers
in eere hersteld, welke van iedereen
eischt, dat hij een werkkring heeft of een
ander bevredigend excuus voor lediggang,
wil hjj niet in de gevangenis terecht ko
men. Hierdoor konden de rechercheurs
overgaan tot het zuiveren van de s-traai-
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer is thans bijeengeroe
pen tegen Dinsdag 8 Januari des avonds
om half negen.
Na een korte openbare vergadering op
Woensdag 9 Januari zullen een aantal
wetsontwerpen in de afdeelingen worden
onderzocht, o.a.:
Wijziging van de grenzen tusschen de
gemeenten Breskens en Groede;
wijziging van de wetten van 2 Juli
1928 tot wijziging der Ongevallenwet '21
en tot wijziging der Land- en Tuinbou-
ongevallenwet;
wijziging van de Pakketpostwet;
verlaging van den accijns op gedistil
leerd en van dien op houtgeest enz.;
Verder zal de voorzitter aan de centrale
afdeeling voorstellen, in do afdeelingen
te doen onderzoeken op Donderdag 10
Januari, des voormiddags te 11 uur, met
voortzetting zoo noodig op volgende
dagen:
de Surinaamsche begrooting voor 1929
en de Rijksbegrooting voor 1929.
Een aannemersstaking.
De Nederlandsche Aannemersbond en
de Ned. R.-K. Bond van Bonwpatroons
hebben besloten hun leden te verbieden
in te schrijven naar werken, welke dan
ook, waarvoor borgstelling wordt geëischt
en waarbij niet is bepaald, dat alle ge
schillen door arbitrage zullen worden be
slecht.
Dit verbod is in werking getreden met
ingang van 1 Januari van dit jaar. Het
treft aanbestedingen van het Rijk, van
negen ovinciale besturen (niet van-N.-
Binnenland.
Voorloopig geen Holland-Indië-vluchten
meer.
Aan de familie H. Colijn is een auto-onge
val overkomen.
Liebermann wordt uitgeleverd.
Een staking van aannemers.
Ds A. de Geus, voorzitter der Unie „Een
School met den Bijbel", overleden.
Buitenland.
Sneeuw en koude in het buitenland.
De toestand van den Engelschen koning.
Het geheim van Stradivarius ontdekt?
De gasoorlog.
Griep-epidemieën.
Holland en N.-Brabant) en tal van ge
meentebesturen. Amsterdam, Enschedé,
Apeldoorn, Leeuwarden, en nog een veer
tig kleine gemeenten vallen buiten de
„staking".
Zij treft ook niet aanbestedingen van
de Nederl. Spoorwegen en van particu
lieren.
In hoeverre het uitgevaardigde verbod
invloed zal hebben op den gang van zaken
bij' aanbestedingen, zal de practijk moe
ten leeren. Niet alle aannemers ook
niet alle groote zijn lid van een der
bonden. De besturen hopen echter op
solidariteit hunnerzijds.
Gift van H. M. do Koningin.
Het Bestuur van den Chr. Volksbond
heeft van H. M. de Koningin een belang
rijke gift ontvangen ten behoeve van zijn
werkzaamheden.
De Kon. Luchtvaart-Maatschappij,
De K.L.M. heeft in het afgeloopen jaar
17.165 passagiers, G88.130 K.G. goederen,
35.100 K.G. briefpost en 23.233 K.G. pak-
ketpost vervoerd. Ten opzichte van 1927
beteekent dit een vermeerdering van het
vervoer van passagiers met 33 pCt., van
het goederenvervoer met 71 pCt., een
tweevoudige toeneming van het postver
voer en een toeneming met 42 pCt. van
het gewicht aan pakketpost.
De vloot van de K.L.M. presteerde
1.726.118 ton K.M-, tegen 1.272.000 in
1927, hetgeen een vermeerdering met 35.4
pet. beteexent.
De toestellen vlogen 10.287 uur, tegen
8187 in 1927. Zjj legden daarbij om
streeks U/i millioen K.M. af; de dienst-
regelmatigheid bedroeg 95.1 pet.
Het aantal personen, die korte vluch
ten met de K.L.M. maakten on de vlieg
velden en op Soesterberg, in Den Helder,
te Arnhem, Venlo, enz., bedroeg 17.170-
Tal van bijzondere vluchten werden uit
gevoerd, tezamen over 450 000 K.M. Ge
noemd worden hier de vluchten op Ame
land, Schiermonnikoog en Urk op 1, 3
en 4 Januari, toen deze eilanden tenge
volge van ijsgang van alle verkeer waren
verstoken, de vluchten van den heer Van
Lear Black (o.a. naar Khartoem, Kopen
hagen Berlijn, Reims en Southampton)
majoor H-o-lt en kapitein Loewenstein.
Het vervoer van tuinbouwproducten is
geweldig gestegen. Tn Mei alleen bedroeg
dit reeds 70.000 K.G.
Het aantal passagiers over Augustus
1928 is ongeveer gelijk aan dat over het
geheele jaar 1923, en het vervoer alleen
van aardbeien in Mei is gelijk aan hot
geheel goederenvervoer van 1921.
De Gouverneur van Curasao.
Naar „De Res. bode" verneemt, zal de
nieuwe gouverneur van Curasao, dr Frui
tier, den llen Januari per s.s. „Venezu;
ela" naar Curasao vertrekken, waar hij
30 Januari het bewind zal aanvaarden
Met hem zal een ingenieur-deskundige
op het gebied van havenwerken meegaan.
Auto-ongeval familie Colifn.
Naar de Stand, verneemt, heeft de fa
milie Colijn dezer dagen te Wiesbaden
eon auto-ongeluk gehad, dat betrekkelijk
nog goed is afgeloopen. De heer H. Colijn
en zijn echtgenoote, benevens zijn zoon
Dr A. Colijn, en diens vrouw zaten in een
huurauto uit Wiesbalen, 50 a 60 K.M.
buiten Wiesbaden. Waar de weg Iets
klimt, kwam een auto van tegenover-ge
stelde richting met groote snodreid aan
gereden. Aangezien de weg, doordat het
na dooi weer was gaan vriezen, spiegel
glad was, was van tijdig stoppen geen
sprake meer en met geblokkeerde wielcD
reed de wagen op dien van de fam.
Coljjn in. De auto werd zwaar bescha-
