No. 76
Zaterdag 29 December 1928
43e Jaargang
HENDRIKSE&Go'sBANK-GOES
EERSTE BLAD.
HET RUSSISCHE GEVAAR.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Binnenland
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
ALLE
per 1 Januari vervallende
worden verzilverd door
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post f3.—
Losse nummers fO.OS
Prijs der AdvertentlSn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 d
Bij abonnement belangrijke korting.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUI J, L. Burg. Tel. no. 259.
D irecteur- H oof dredacteur
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Met name van Sociaal-democratische
zijde wordt in verband met de komende
verkiezingen de ontwapening'sleuze met
kracht op den voorgrond gesteld en voor
ons land de eenzijdige nationale ontwape
ning al's een begeerlijk ideaal geteekend.
De weerloosheid wordt voor ons land
genoemd het beste middel om den vrede
en de nationale onafhankelijkheid te be
waren.
Nu is het waar, dat men dergelijke
leuzen, met hoeveel bezieling; ook voor
gedragen, niet al te ernstig kan nemen.
De sociaal-democraten, die in theorie
den klassenstrijd prediken en in de
practijk dien strijd voeren, en die op
het terrein van den arbeid zich zoo krach
tig mogelijk wapenen, geven telkens
blijk alles behalve vredelievend gezind
te zijn. En feit is', dat de Socialisten,
hoe machtig ook, practisch nog weinig
in de richting van ontwapening hebben
gedaan.
De heer Albarda moest zelf in zijn
meer aangehaalde Kerstrede erkennen,
dat het niet aan de socialistische bewe
ging te danken is dat in Zuid-Amerika
de oorlog voorkomen werd, maar aan den
Volkenbond die toch allerminst als een
Socialistische instelling 'kan worden be
schouwd.
Maar hoe dan ook, de ontwapenings-
gedachte wordt gepropageerd. De weer
loosheid van ons land als een begeerlijk
ideaal voorgesteld.
In verband daarmede kan hel nuttig zjjh
nog,eens te wijzen op Rusland, waar 'da
Marxistische beginselen zegevierden.
In een Finsch blad werd er onlang's
op gewezen, dat de leiders der Bolsje
wisten, om den buit die de revolutie
hun gebracht heeft te behouden, en om
te voorkomen dat het dak boven hun
hoofd zou instorten, zich steeds meer
verzoenen met de gedachte dat Rusland
zich meer al's economische en militaire
macht moet ontwikkelen dan "als prole
tarische.
Het gaat in Rusland als in Frankrijk
ruim 'een eeuw geleden.
„De tjd is niet meer zoo "heel ver af,
dat de ontwikkeling van het Bolsjewisme
dat nu nog in pijn beginstadium 'is, lo
gisch verder schrijdt en dat Europa den
aanval van het Russische militairisme,
dat de laatste consequentie van de Re
volutie van 1917 is, zal moeten, weer
staan.
Reeds grjpen er diepgaande verande
ringen plaats in het Roode Leger, om het
voor te breiden op die rol, die het is
toegewezen.
In een der laatste nummers van het
„Anglo-Russian News" staat te lezen: „de
geheels bevolking van Rusland is gemili-
tairiseerd. Overal zjn stormcompagnieën
gevormd van de grens van Polen tot die
van Afghanistan. De duur van den dienst
tijd voor de geregelde troepen is tot 5
jaar verhoogd; ieder jongeman, die in
het leger wil treden, moet eerst twee jaar
vooroefening meemaken".
Niet alleen de militairen^ maar óofc do
civiele overheid der Sovjet laat een
groot aantal' vliegmachines, zeppelins en
tanks in orde brengen; verder hebben ze
een heele reeks fabrieken voor het berei
den van vergiftige gassen opgericht.
Het is geen overdrijving, wanneer men
zegt: Sovjet-Rusland wordt één groote
kazerne. Het africhten der troepen ge
schiedt gedeeltelijk door vroegere Pruisi
sche officieren.
Zijn de manoeuvres van Kieuw niet
een dringende waarschuwing geweest?
Ziet men dan nog steeds niet duidelijk
genoeg wat er van het Roode Leger ge
worden is? Het zou niets anders dan
een consequentie van een logische ont
wikkeling zijn, indien de revolutie in Rus
land tenslotte tot een wederopleving van
het Russische Militairisme voerde. En dit
herlevende militairisme zal waarschijnlijk
met een ongehoord Jodenprogrom begin
nen. En dan zou zich het schouwspel
voor Europa herhalen: dat het over
stroomd wordt door Aziatische horden.
Stalin, de „Roode Czaar", zal de mil-
lipenen legers der vroegere Bolsjewisten,
die nu door den nieuwen oorlog tot an
dere menschen gevormd zullen worden,
tegen Europa doen optrekken, evenals
Napoleon I al de Pruisische Vrijmetse
laars, die de Revolutie in Frankrjjk zoo
hoog lieten komen om Frankrjk te ver
nietigen, zeer teleurstelde, toen hj in
zjn veroverings-oorlogea da ouda Jaoo-
bijnen tot kapiteins over zjne soldaten
aanstelde."
Het is niet de eerste waarschuwing,
die omtrent Rusland tot ons komt.
Het Russische gevaar blijft dreigen.
En het wordt ernstiger, wanneer de
andere volken, door zich weerloos tema
ken, reeds bij voorbaat de gelegenheid tol
tegenstand afsnijden.
Ontwapening en weerloosheid, betee-
kenen, wat ons land betreft een uitnoodi-
ging tot de Russische horden, om onze
Indien te overstroomen en het met hun
ne goddelooze practijken in een poel van
geestelijke, moreelo en economische el
lende te storten.
Het beteekent, onmiddellijk, ons land
van zijne welvaartsbronnen te berooven,
en met name voor onze arbeiders een
tijdperk van honger en ellende in te
luiden. f["|
En voor de toekomst, bij een even-
tueelen oorlog, ons land te maken tot
een zekere prooi van den eersten den
besten overwinnaar, die het zoo niet uit
veroveringszucht, dan toch uit zelfbehoud,
zal overmeesteren en maken tot een too-
neel van oorlog en ellende.
Daarom is het drijven van de socialis
ten zoo schrikkelijk gevaarlijk.
Daarom hebben wij ons tot eiken prjs
tegen hunne schoonschijnende theorieën
te verzetten.
Het Belgische kroonprinselijk paar.
Donderdagavond is door middel yan
de Indische en Hollandsche radiodien
sten een telefoongesprek van een half
uur gevoerd tusschen gravin Rethy (prin
ses Astrid) en haar ouders te Nor-
köping. Daarna werd een verbinding met
Brussel tot stand gebracht, waar de ko
ning en koningin van België en vele
anderen uit het paleis met graaf en gra
vin Rethy spraken. De gesprekken lie
pen zeer vlot en het woord, dat over
kwam, was verbluffend mooi.
Voor de gesprekken werd gebruik ge
maakt van de radio-ontvang- en zendin-
stallaties resp. te Meyendel en te Koot
wijk. De gesprekken werden vervolgens
doorgegeven met gewone kabelverbindin
gen naar Amsterdam en van daar over
een vierdraadgeleiding AmsterdamStock
holm, welke voor deze gelegenheid was
omgeschakeld naar Nor 'köping, waar de
Zweedsche Koninkljke familie zich be
vond. Gesproken werd aldaar met een
normaal telefoontoestel; prinses Astrid
sprak Zweedsch, de kroonprins Engelsch.
In Indië werd in de studio gesproken.
Voor het daarop gevolgde gesprek met
Brussel geschiedde de doorgifte met een
gewone ljn AmsterdamBrussel. Daar
werd in een der vertrekken van het
paleis gesproken. Er werden pok nog
eenige gesprekken gevoerd tusschen offi
cieren van het gevolg, waarbj o.a. bij
zonderheden over de Indische reis wer
den meegedeeld. Alle gesprekken kwa
men duidelijk verstaanbaar over.
Revolutionair-socialistische vereenigintj.
Donderdagavond is te Dordrecht een
vergadering gehouden onder leiding van
den heer Stenhuis ter oprichting van
een revolutionair-socialistische vereeni-
ging-
Het resultaat was, dat zulk een ver-
eeniging werd opgericht. Alle aanwezigen
traden als lid toe. In Januari zal een
openbare vergadering worden gehouden,
waarin de heer Stenhuis het woord zal
voeren.
De financiëele schandalen in Frankrijk.
De krach van de „Gazette du Franc"
Schijnt steeds meer om zich heen te
grijpen. Zoo werd Donderdagmiddag de
directeur van de Parïjsche krant „Ru-
meur", Anquetil, opnieuw door den rech
ter van instructie gehoord en daarop ges-
Vangen genomen.
In de wandelgangen van de kamer is
het gerucht verspreid, dat er oneenighei-
den bestaan tusschen den minister van
justitie Barthou en Poincaré in verband
met de „Gazette du Franc". Barthou zou
volgens deze geruchten de geheele affaire
langzamerhand in den doofpot willen
stoppen, terwijl Poincaré alle betrokken
personen gerechtelijk wil zien vervolgd.
Sinds vele dagen liep het gerucht, dat
een viertal banken, waarin de joodsche
invloeden groot zijn, de nobdige millioe-
-nen hadden beschikbaar gesteld om oud
minister Klotz uit zijn netelige positie te
halen door het schadeloosstellen der fir
ma's, die door de uitgifte van de chèques
zonder provisie waren geschaad, en om
tevens verdere schuldeischers te betalen.
Thans wordt dat gerucht bevestigd doch
dit kan de actie van de justitie wegens
uitgifte van de vaïsche chèques en de
valschheid in geschrifte niet stopzetten.
Er is opnieuw een bankschandaal aan
het licht gekomen. De politie zoekt op
het oogenblik een zekeren Pierre Gauch,
die een bankinstelling had opgelicht en
thans is verdwenen, nadat hij zijn cliënten
voor bijna 600.000 francs had bedrogen.
Het eerste handelstelegram naar Mars.
Thans heeft ook Belgrado zich bij1 het
algemeen verlangen om met de planeet
Mars door de radio te spreken aangeslo
ten.
Dezer dagen heeft een antiquair te Bef
grado het eerste radio-handelstelegram
aan de bevolking van Mars verzotiden.
Het luidde: „Sein terug of daar antiqui
teiten te koop zijn".
Het radiotelegram, dat over "Berlijn
werd geleid, kostte 2000 dinar, d.i. on
geveer 90 gulden, een altijd nog betrek
kelijk goedkoop® reclame, want het anti-
quaritaat wordt sindsdien door het pu
bliek overstroomd.
En de Belgradoschè pers komt eiken
dag aan haar lezers mededeelen, dat
er nog geen antwoord van Mars is bin
nengekomen.
Geen tijdverspilling met nieuwjaar^,
wenschen.
Evenals verleden jaar heeft Mussolini
ook thans weer aan de ambtenaren van
de ministeries bekend gemaakt, dat hij
op den eersten Januari geen bezoeken
voor het uitspreken van nieuwjaarswen-
schen verwacht, aangezien dit een massa
tijd kost,, welke beter gebruikt kan wor
den.
Tevens verzocht hij den minister en
secretarissen dezelfde maatregelen te wil
len nemen ten opzichte van hun ambte
naren.
De nieuwjaarsbezoeken zullen 'dus be
perkt worden tot da speciale bezoeken
aan den koning. Men verwacht, dat Mus
solini daar ook aan zal deelnemen.
De hongersnood In 'China.
Volgens Amerik'a.ansche berichten wor
den in het Noorden van China 12 mil-
l'ioen menschen door hongersnood be
dreigd.
De Amerikaanscha vereeniging tot be
strijding van den hongersnood deelt mede,
dat de schaarschte aan levensmiddelen
nog verscherpt wordt, doordien vooral'
in het Noorden van het land een epi
demie woedt, die veel op pest gelijkt.
Daardoor is op Vele plaatsen alle verkeer
en zoodoende ook de toevoer van le
vensmiddelen onmogelijk geworden.
Duizenden zieken komen om, zonder
dat hun eenige medische hulp wordt ver
leend.
f Bolivia en Paraguay.
Het conflict tusschen Bolivia en Para
guay is opnieuw verscherpt, daar de Bo-
livianen het fort ïanguardia in he't be
twiste gebied opnieuw hebben bezet en
de troepen 12 mijl vooruit hebben ge
schoven.
De Argentijnse!.© regeering heeft den
doorvoer door Argentinië van wapens
voor Bolivia verboden zoolang het ge
schil tusschen Bolivia' en Paraguay niet
is bjjgelegd.
In verband met persberichten als
zouden de Bolivian©., andermaal 12 mij-
Jen in de betwiste zone zijn vooruitgerukt,
doet zich de vraag voor, of de voorzit
ter van den Volkenbondsraad andermaal
het initiatief zal nemen tot een Raads-
interventie, teneinde nieuwe uitbreiding
van het geschil tusschen Bolivia en Para
guay te voorkomen. Te Genève wordt
dit onwaarschijnlijk geacht. Vermoed
wordt, dat nu beide partijen de arbitrage
van de Pan-Ameriakansche Arbitrage
conferentie hebben aanvaard, de Raad
;aan deze internationale instantie zal over
laten, partijen zoo noodig te herinneren
aan de conservatoire maatregelen, die de
Raad aanvankelijk aan partijen heeft an-
bevolen. De 'Raad zïfi zich vermoedelijk
alleen dan weer met het geschil bemoeien,
wanneer een der partijen een beroep op
den Raad doet, of andermaal de vrede
ernstig in gevaar wordt gebracht.
De ziekte van den Engelschen Koning.
Officieel werd ten het Buckingham-
paleis bekend gemaakt, dat gistermiddag
te kwart over drie geen enkele verande
ring in den toestand der koning was
ingetreden.
Een belangrijk ding in het bulletin van
gisterenmorgen was de mededeeling, dat
'skonings algemeen© toestand niet den
vooruitgang toont die een week geleden
werd verwacht. Het is des konings al
gemeene toestand, flie den geneesheeren
de voornaamste zorg baart.
Gistermiddag zijn op het Buckingham-
paleis uit da Vereenigde Staten pakket
ten aangekomen, een product bevatten
de, dat „Soluction Dakin" wordt ge
noemd en hetwelk de gezondheidsdiensten
der geallieerde legers tijdens den oorlog
gebruikten voor het steriel maken van
wonden. Dr Sherman van de Carnegre
Steel Company te Pittsburgh, had aan
geboden een bepaalde hoeveelheid van
deze oplossing te zenden tot het be
handelen van den koning. Dit aanbod
werd met dankbaarheid aanvaard.
Tegen 'het klokkengelui.
De bolsjewistische „Rabotsjaja Gazeta"
eischt, dat de sovjet-regeering het klok
kengelui verbiedt. De krant motiveert dit
voorstel op de volgende wijze: In som
mige gedeelten van Moskou stoort het
klokkengelui de „rabfakowtsen" (arbei
ders, die een „arbeiders-faculteit'" stu-
deeren) bij hun studie, terwijl in andere
wijken het klokkengelui hinderlijk is voor
zieken in de ziekenhuizen.
Do sovjet-regeering kan zonder eenige
moeilijkheid het klokkengelui verbieden,
omdat artikel vier van het decreet over
de afscheiding van kerk en staat na
drukkelijk bepaalt, dat de vrije uitoefe
ning der kerkelijke plechtigheden alleen
dén toegestaan wordt, wanneer dat nie
mand hindert.
Het is niet waarschijnlijk, dat de sov-
jet-regeering op dit voorstel zal ingaan.
Aardschokken.
Naar de „Giornale de Italia" uit Cala-
brië (Italië) meldt, zijn gistermorgen om
4.40 ®n 4.56 twee tamelijk sterke aard
schokken in verschillende plaatsen van
Calabrië waargenomen, die echter geen
schade aanrichtten.
Corruptie In Zuid-Slavlë.
De parlementaire commissie van onder
zoek tot vaststelling der misbruiken bij
de uitvoering der contracten met hout-
induistriëelen in Bosnië heeft bij het par
lement haar rapport ingediend.
Volgens de Politika heeft de commis
sie groote misbruiken ten nadeele van
den staat geconstateerd. Tengevolge van
deze corruptie, waarbij tot dusver tien
maatschappijen betrokken zijn, zou de
staat een verlies van 134 millioen dinar
hebben geleden.
Crisisgeruchten in Frankrijk.
Een bericht uit Parijs bevestigt de daar
circuleexende geruchten over een ten-
staand aftreden van het kabinet, althans
van Poincaré.
Men acht het niet onmogelijk, aldus
het bericht, dat ten gevolge van de «me
ningsverschillen tusschen Poincaré en de
overige ministers in verband met de ver-
■hO'Oging der vergoeding voor de afgevaar
digden, een nieuwe kabinetscrisis zal uit-
breekn.
De senaat heeft de parlementaire scha
deloosstelling aanvaard.
Het heengaan van Poincaré wordt daar
door onvermijdelijk geacht en einde der
volgende week verwacht.
Pokkenepidemie In Irak.
In Irak is een pokken-epidemie uitge
broken, die zich ondanks alle maatregelen
van de overheid snel uitbreidt.
Te Bagdad zijn 34 ziekte-gevallen voor
gekomen, waarvan 18 met doodelijiken
afloop.
In de stad Mosoel zijn 74 personen
door de ziekte aangetast, die allen zijn
bezweken.
In een dorp' zijn van de 140 aangetaste
personen er 73 overleden.
De naburige landen hebben de noodig,e
maatregelen götroffen, om het overslaan
'van de ziekte op hun grondgebied zoo
veel mogelijk te verhinderen.
Korte berichten.
Naar de „Daily Express" uit Parijs
verneemt, wordt het plan overwogen om
Van het Fransche mandaatsgebied Syrië
een monarchie te maken.
Volgens een officiëel bericht uit
Washington zijn in den tijd van 3 No
vember tot 22 December in de Vereenigde
Staten 10.000 personen aan griep, over
leden.
Uit Bordeaux wordt gemeld, dat een
in .'de Garonne liggend schip, geladen met
zwavel en beijzine in blikken, in brand
is geraakt, waarbij de brandende benzine
zich over de rivier verspreidde en ge
vaar voor andere schepen opleverde. De
brandweer is er echter in geslaagd den
brand te beperken.
'Naar gemeld wordt, zal de bevrij
ding van dr Borms binnen veertien dagen
geschieden.
In het revolutie-museum te St.-Pe-
tersburg, zal, ter gelegenheid vani het a.s.
Binnenland.
De Eerste Kamer verlengde de Opschor
ting' der vaccinatie en nam de wijziging
der L.O.-wet aan.
Telefoongesprekken met Indië.
De actie van Stenhuis.
Buitenland.
Hongersnood in China.
Het conflict tusschen Bolivia en Para.
g]uay.
De financieele schandalen 'in Frankrijk.
Dreigende kabinetscrisis in Frankrijk.
Pokkenepidemie in Irak.
De toestand van 'den Engelschen 'Ko
ning1.
10-jarig bestaan der communistische in
ternationale, een tentoonstelling worden
ingericht, die de oprichting en geschie
denis tot nu toe dezer organisatie in beeld
brengt. De tentoonstelling wordt 18 Maart
a.s. geopend.
Van het Hof.
De Koningin zal Dinsdag; 1 Januari,
des middag;s te 1 uur ten Koninklijken
pal'eize de civiele autoriteiten ontvang'en
ter aanbieding aan H. M. van hun gelulc-
wenschen bij' de jaarwisseling.
Daarna zal te 1% uur de Koningin'
de leden der Hofhouding in de gelegen
heid stellen tot het aanbieden van geluk-
wenschen.
Tot hetzelfde doel zal de Koningin
Woensdag 2 Januari te 12 uur het Corps
Diplomatique ontvangen en daarna het
Permanente Hof van Intern. Justitie.
De radto-telef. gemeenschap met Indië.
Aan de waarde, die een geregelde ra-
dio-teletonische verbinding met Indië,
voor het maatschappelijk en economisch
verkeer met ons land in de toekomst
zal' hebben, zegt het Hbld., zal wel nie
mand twijfelen. Telkens werd dit onder
werp in ons blad ter sprake gebracht
en maakten wij' melding van met succes
gevoerde proefgesprekken.
Voor het zakenverkeer met Indië kan
dit communicatiemiddel van groote betee-
kenis worden en daarom trof ons de
passage, die wij lazen in een communi
qué van de aandeelhoudersvergadering
der Cult. Mij. Melangbong, vermeid ondeï
„Beurs en Nijverheid". Een heel nuchter
berichtje, alsof het de meest alledaagsche
zaak was: „In een telefoongesprek, dezer
dagen met den administrateur van Me
langbong gevoerd, deelde deze mede, dat
op de beide ondernemingen alles naar
wensch gaat."
En het zal1 vermoedelijk ook niet zoo
heel lang1 duren of het is inderdaad een
zeer alledaagsche zaak geworden. Uit In
dië ontvangen wij dan een brief, geda
teerd tien dagen geleden: „Wij bevestigen
hiermede ons telefonisch gesprek van he
den
De Kerstvlucht naar Indië.
De directie der K.L.M. ontving gisteren
bericht uit Medan van de bemanning
der P.H.-A.E.N., dat zij gisteren om 6.41
uur pi. tijd u,it Bangkok vertrok en om
13.35 u. pï. tijd te Medan is geland.
Luchtvaartverdrag met
Duitschland.
Ingediend is een wetsontwerp houden
de goedkeuring van de op 24 Juli 1922
te 's Gravenhage gesloten voorloopige
schikking tusschen Nederland en Duitsch
land inzake luchtverkeer en Van het op
17 Augustus 1928 te 's Gravenhage getee
kend aanvullingsprotocol bij die schikking.
De inhoud van de schilling komt in
het algemeen overeen met dien van de
voorloopige luchtvaartverdragen, waar
voor reeds de goedkeuring van de Staten-
Generaal' werd verkregen, laatstelijk dat
met Denemarken. De schikking betreft,
evenals laatstgenoemd Verdrag, alleen de
particuliere luchtvuurtuigen.
