No. 69
Woensdag 19 December 1928
43e Jaargang
HEMDBIKSE Cos BANK - GOES
Orgel
EERSTE BLAD.
IETERS
f 0.75
lie) - 0.80
-0.90
- 1.00
- 1.00
- 1.20
f 1.00
- 1.25
f2.25
z.
kwaliteit
de beste
gen prijs.
OP
op of ta huur
K te koop
linder-Bursau.
sm to nemen
itbode
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Coupons Effecten
Deposito's
C red i eten Wissels
Spaarbank 4 pCt.
t K ISO
URG.
per flesch
per Liter
per flesch
Ijscourant
nte Koudekerks.
rijgbaar in half
verpakt en
5 eent p, pond.
lijft verbruiker,
nd.
iwer, L. Dekker
ch, Wed. Bos-
ir.
nikt)
st, H registers,
re volle toon.
enscht op
rwaarden.
Middelburg.
N, staande op
stede, in den
andpolder be'
Heer L. TH.
euw- en Sint
staande op
fstede aan den
ijke, bewoond
DE DREU.
it door de be-
gen ter inzage
en kantore van
roenmarkt, te
laatste adres
oor ieder per-
den ingewacht
ber 1928.
P:
v agen
kt voor Bakker
letter C.W.
Goes.
eer goede
klein model.
E, Kruiningen.
GAARD
n Zandput te
vóór 1 Januari
Noordweg,
Middelburg,
an oplevert,
er R Boekh.
lelburg.
IP:
postkantoor
Kruiningen.
oho IBrooi-
Belgisch glas,
ihooren en 30
enig Gereed-
vragen aan het
te Goes onder
n nacht,
khouder
Wil
is.
jevraagd
lding na 6 uur,
weg R Ig,
Middelburg.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per posL f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Adverteniiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cf
Bij abonnement belangrijke korting.
ZIJ, DIE ZICH THANS OP „DE
ZEEUW" ABONNEEREN, ONTVANGEN
DE NOG IN DECEMBER VERSCHIJ
NENDE NUMMERS GRATIS.
DE DIRECTIE.
In verband met den beperkten post
dienst op den eersten Kerstdag moet ons
blad van a.s. Maandag, evenals anders des
Zaterdags, vroeger dan gewoonlijk ver
schijnen.
H.H. adverteerders en correspondenten
gelieven hiermede rekening te houden en
voor vroegtijdige inzending der copie zorg
te dragen.
Het liberale standpunL
De ietwat onduidelijke voorslag van
Dr de Visser omtrent samenwerking
met liberalen heeft althans dit goede ge
volg gehad, dat men daarin van vrijzin
nigen kant aanleiding heeft gevonden, het
liberale standpunt nogeens duidelijk aan
te geven.
Door Dr de Visser was als algemeens
voorwaarde voor samenwerking gesteld,
dat de liberalen de objectieve normen
van het Christendom, die historisch zijn
vastgegroeid in de zeden en de rechts
beginselen van ons volk en in de opvat
ting van het gezag zouden aanvaarden.
Deze voorwaarde werd echter door het
„Handelsblad" in beleefde maar besliste
termen afgewezen.
Door dat te doen, door die objectieve
normen te erkennen, aldus bedoeld blad,
zouden wjj niet 'smenschen wil, maar
Gods wil als regel erkennen ook in het
Staatkundig leven.
Maar dat willen en kunnen de libe
ralen niet.
„Als historische producten, goed. Dat
kunnen en dat moeten wy. Onvoor
waardelijk. Maar hij (Dr de V.) wil dat
we die normen ook zullen handhaven
en verdedigen. En dat kunnen we
slechts onder voorbehoud. Onder dit
voorbehoud namelijk, dat niet de na
tuurlijke evolutie van ons volk zich
van de normen af beweegt. Want ge
beurt dat, dan is dht ook historie,
en als zoodanig als het wordende
precies even eerbiedwaardig als het
gewordeneda.t immers ook
eenmaal het wordende is g<?weest.
Wij moeten wanneer we iets zien
opkomen dat we verkeerd achten, ze
ker trachten het te keeren, maar blijft
het desondanks groeien en wordt het
eindelijk tot een nieuwe norm, dan
moeten we het opvangen en zien te
leiden, maar het als nieuw stuk histo
rie aanvaarden. Want het wezen van
het Liberalisme ligt in de erkenning
van de gestadige evolutie."
i
Geen vaste normen dus.
Niet wat Gods Woord eischt is voor
het liberalisme beslissend, maar de ge
stadige evolutie.
De bestaande normen kunnen goed zijn,
maar ze zijn het alleen zoo lang de
natuurlijke evolutie van ons volk zich
niet in een andere richting gaat bewegen.
Het is duidelijk dat we op- die tnanier
c-p een glijbaan terecht komen. y
Dat alle vastigheid ontbreekt.
Dat er geen kracht is om de verder
felijke stroomingen van dezien tijd tegen
te gaan.
Dat tenslotte deugd en ondeugd stui
vertje gaan wissel-en.
De dijken doorstoken.
Wie zich stelt op Christelijk stand
punt zal er toe meewerken om de Chris
telijke grondslagen van ons volksleven
te bewaren.
Hij zal, evenals we dat in ons polder
land. d-o-en, dijken en dammen opwerpen,
-om de geestelijke stroomingen die ons
volksleven dreigen te vernietigen, tegen
te gaan.
Ni-et alzo-o het liberalisme.
Het erkent geen vaste normen.
Het weigert zich te laten leiden door
Gods Woord en Wet, en het zweert bij; de
menscheljj-ke Rede.
Als daar a'leriei verkeerde denkbeelden
opkomen omtrent gezin en gezag die ons
volksleven in den grond dreigen te ver
nietigen, en het blijkt dat zulke denk
beelden bij ons volk ingang vinden, dan
kan men dat betreuren, maar dan hebben
we dat toch als historisch feit te er
kennen en te aanvaarden.
Maar zoo wordt alles op losse schroe
ven gesteld.
Zoo worden de dijken doorgebroken,
en de rechtmatigheid van de revolutio
naire theorieën reeds bij, voorbaat erkend.
Het gezag vindt op deze wijze geen
steun.
Bet h u w e 1 ij k wordt van zijn heilig
karakter beroofd.
Het gezinsleven kan op deze wij'ze
niet meer worden beschermd.
Z-oo gaat ons volk naar den afgrond.
Zoo worden we willoos overgeleverd
aan de go-ddel-ooze machten die het Chris
telijk stempel uit ons volksleven trach
ten uit te wisschen.
Daaronx is het Liberalisme, hoeveel
respect we -o-o-k mogen hebben voor vele
liberalen, zoo gevaarlijk, en he-bben we
met al wat in ons is ook het Libera
lisme te bestrijden.
De toestand van Koning George.
De toestand van den koning van Enge
land was gisteravond iets beter dan 36
uur geleden. Het alarm door het bulletin
van Maandagavond onder het publiek ver
oorzaakt was ongerechtvaardigd, want er
was een stilstand in de beterschap en
geen achteruitgang.
Kabaal in hel Tsjechische parlement.
Toen de plaatsvervangende minister
president prelaat Ramek gistermiddag in
het Tsjechische parlement een regeerings-
verklaring wilde afleggen nopens het re
sultaat van do verkiezingen voor de Ge
meenteraden en Provinciale Staten, be
gonnen de communisten zulk een kabaal
te maken, dat de spreker niet aan het
woord kon komen. De voorzitter poog
de vergeefs de orde te herstellen. Ten
slotte las Ramek de verklaring voor, in
welke gezegd wordt, dat de regeering
geen aanleiding vindt tot het wijzigen der
binnenlandsche politiek, zoolang de par
lementaire meerderheid, waarop zij steunt
onveranderd blijft. Ofschoon van de ver
klaring geen woord te verstaan was door
het voortgezet rumoer, dat de communis
ten maakten, werd zij- met grooten bijval
door de regeeringspartijen ontvangen, die
haar inhoud reeds kenden. Ten slotte
trachtten beide partijen elkaar te over
schreeuwen, en de voorzitter sloot de
vergadering, om handtastelijkheden te
voorkomen.
Diamant-smokkelaar gearresteerd.
Uit New-York wordt gemeld: Een lid
der bemanning van het Britsche stoom
schip „Belgenland" is hier gearresteerd,
onder beschuldiging, zich aan het smok
kelen van diamant te hebben 'schuldig ge
maakt- Een New-Yorksche juwelier is ook
gearresteerd wegens medeplichtigheid.
Regeeringsambtenaren deelen mede, dat
hiermee een complot tot diamant-smok
kelen ontmaskerd is. Beide mannen zjn
slechts tegen een zware borgstorting vrij
gelaten.
De politie zegt. dat er voor een waar
de van 125.000 gulden aan diamant werd
gevonden in het kwartier van den gear
resteerden schepeling.
Roofoverval op een gemeentehuis.
In het dorp Mala Mostanica in Servië,
overviel gisterennacht een bende van 8
tot 10 roovers het gemeentehuis, ofschoon
zich daarin een wacht van 10 personen
bevond.
De roovers namen het gebouw onder
vuur, dat door de wachters, deels uit
angst, deels wegens gebrek aan ammu
nitie, slechts zwak beantwoord werd. De
bandieten braken dan de deur open, en
dwongen de wachters onder de bedden
weg te kruipen en plunderden de gemeen
tekas, die 12.000 dinar bevatte.
Strenge winter in Noord-oost Europa.
Een krachtige koudegolf is begonnen-
De thermometer is plaatselijk tot op 18
graden onder nul gezakt. Da zich vor
mende ijsmassa's beginnen de scheep
vaart ten zeerst# te belemmeren. Ook op
de Rigasche zeekust begint zich ijs te
vormen. Naar uit Leningrad gemeld wordt
is het Oostelijk gedeelte van den Fin-
landschen zeeboezem van Kroonstad tot
Leningrad met ijs bedekt. Het stoomboot-
verkeer kan nog slechts met behulp van
ijsbrekers in stand worden gehouden.
De -opstand te Afghanistan.
De toestand in Afghanistan wordt te
Londen met groote bezorgdheid gadege
slagen.
De successen van de opstandelingen in
de onmiddellijke nabijheid van Kaboel
hebben de kwestie van de veiligheid der
buitenlandsche vertegenwoordigers in de
Afghaansche hoofdstad naar voren ge
bracht.
De berichten, dat een gedeelte van het
Afghaansche leger in opstand is gekomen
worden bevestigd.
De vijandigheid is gericht tegen de bui
tenlanders, voorlooplig alleen tegen de
Russen en Turken.
In tegenstelling met bovenstaande wordt
in een via Moskou ontvangen telegram ge
zegd, dat de opstand in Afghanistan ten
einde loopt.
Op het oogeniblik hebben onderhande
lingen plaats tusschen de regeeringen over
het staken van de vijandelijkheden.
Volgens een ander (via Berlijn ontvan
gen) bericht uit Constantinopel zijn te Te
heran berichten ontvangen, volgens welke
de toestand in Afghanistan voor koning
Amanoelah slechter is geworden.
De koning bezit geen voldoende macht,
om de forten bij- Kaboel, die de opstande
lingen hebben ingenomen, te heroveren.
De regeering heeft een oproep tot -de be
volking gericht, waarin alle mannen onder
de wapenen worden geroepen om den op
stand te bestrijden.
Het draadloos verkeer met Kaboel is
thans onderbroken. Sinds gisteren werden
geen berichten over bet verloop van den
strijd ontvangen.
Te Kaboel -is de staat van beleg afgekon
digd. Vergaderingen van meer -dan vijf
personen zijn verboden, terwijl des avonds
de klok wordt geluid ten teeken, dat het
licht moet worden uitgedaan. Talrijke ar
restaties zijn uitgevoerd.
De verkiezing van Borms ongeldig
verklaard.
De speciale Kamercommissie, die de gel
digheidskwestie Borms- Baelde moest on
derzoeken, heeft zich r ir de verkiezing
van Baelde uitgesproke n.l. een Katho
liek, twee liberalen voor, een fronter en
een socialist tegen; twee socialisten ont
hielden zich.
Daarna kwam de aangelegenheid in d.e
kamerzitting ter sprake.
In naam der minderheid in de commis
sie vroeg de Antwerpsche socialist Eecke-
lers nieuwe verkiezingen uit te schrijven
De frontafgevaardigde Vos diende an
dermaal de motie in om de onmiddellijke
invrijheidstelling van Borms 'te bekomen.
De Waalsche socialist Hubin verklaarde
-dat de regeering te lang wachtte om ge
nade te verleenen, en verder, dat de socia
listen, die -de uitspraak der Antwerpsche
democratie respecteeren, zich bij' stemming
zullen onthouden.
Hierna deelde de voorzitter mede, dat
de motïe-Vos onaanvaardbaar is, omdat -de
in vrijheidstelling een regeeringspreroga-
tief is.
Bij staan en zitten, meerderheid tegen
minderheid en onthouders, werd de ver
kiezing van Borms ongeldig verklaard.
Over de geldigverklaring van de verkie
zing van Baelde zal vandaag beslist wor
den.
Bolivia en Paraguay.
Het antwoord van Paraguay op het te
legram van Briarid van Zondagavond,
kwam gisteravond te Genève binnen en
was in zooverre geruststellend, dat Para
guay uitdrukkelijk hierin vermeldt, dat
het 't geschil aan de Pan-Amerikaansche
arbitrage-commissie onderworpen heeft en
dat thans verluidt, dat ook Bolivia zich tot
-deze arbitragecommissie gewend zou heb
ben.
Mocht dit het geval zijn, dan zou een
buitengewone raadszitting van den Vol
kenbond te Parijs overbodig worden.
Paraguay is hoogst verontwaardigd
over de schijnheilige manier van handelen
van Bolivia, dat Paraguay van een aanval
beschuldigt, terwijl het volgens Paraguay
Bolivia geweest is, dat uit vliegmachines
Paraguay gebombardeerd heeft en mili
taire posten1 heeft ingenomen.
Korte berichten.
De Belgische ministerraad heeft be
sloten de staatsambtenaren te verrassen
met hun over het loopende jaar één
maand extra salaris toe te kennen.
Doordat het sedert eergisteren zon
der ophouden heeft gesneeuwd, onder
vindt het verkeer in Baden gro-ote ver
traging.
Te Ahlen werd een bekende mal-
cbinefabrikant wegens groote wisselver-
v-alschingen tot een totaal bedrag va.n
ongeveer twee honderd duizend mark ge
arresteerd. De gearresteerde heeft een be
kentenis afgelegd.
Op voorstel van Mussolini heeft de
koning het ontslag aanvaard van den
minister van koloniën Bolzon en Musso
lini benoemd tot minister van koloniën.
(Mussolini beeft thans zeven ministeries
onder zijn vleugelen: buitenlandsche za
ken, binnenlandsche zaken, oorlog, mari
ne, luchtvaart, corporaties en koloniën.)
Volgens een officieel bericht uit
Athene is in het gebied van Kaballa een
malaria-epidemie uitgebroken. Tot nu toe
is slechts één sterfgeval voorgekomen-
Volgens een bericht uit Moskou is de
laatste dagen in enkele stadsgedeelten ge
brek aan brood merkbaar geworden. De
overheid wijt dit aan de ongelijkmatige
verdeeling. Volgens een Verklaring van
de overheid is de meelvoorraad voldoende
om de broodvoorziening te verzekeren.
Te Lyon is de steiger van een nieuw
gebouw ingestort. Van de 7 arbeiders, die
er zich op bevonden zijn er 2 gedood en
de 5 andere zwaar gewond.
In Italië zal weldra de verplichte
ongevallen-verzekering van schoolkinde
ren worden ingevoerd. Men beoogt bij' tij
delijke invaliditeit uitkeeringen van 10
lire per dag af, en bij blijvende algeheele
invaliditeit bedragen tot 30.000 lire te
verstrekken.
De eenheidsborrel.
Zooals reeds werd gemeld is er een bond
in wording van alle bij het distilleerbedrijf
betrokken zaken en inrichtingen, brouwe
rijen incluis, met het doel om te komen
tot een drank-monopolie.
Eveneens was reeds bekend, dat wan
neer dit doel zou worden bereikt, de invoe
ring is te verwachten van een eenheids
borrel-glas en van een eenheidsborrel-prijs
met differentiatie van de naar rangen ver
deelde hotels, restaurants en koffiehuizen.
Ter bepaling van zijn standpunt inzake de
aansluiting bij de nieuwe organisatie: „De
Centrale Vereenliging voor den Gedistil-
leerdhandel" heeft gisteren de algemeene
bestuursraad van den bond „Horecaf" ver
gaderd. Het resultaat van de besprekingen
was, dat met a'lgemeene stemmen, op vier
na, welke in blanco werden uitgebracht, is
besloten toe te treden tot genoemde Cen
trale Ver. voor den Gedistilleerdhandel.
De met steun gebouwde woningen.
Do Ministers van Financiën en van
Arbeid, Handel en Nijverheid hebben:
ingesteld een oommissie tot onderzoek
van de vraag, welke moeilijkheden zich
voordoen bij de exploitatie van de met
financiëelen steun van het Rijk en de
gemeenten gebouwde woningen, welke
maatregelen van Overheidswege ter te
gemoetkoming aan die moeilijkheden zou
den kunnen worden genomen en welke
gevolgen die maatregelen voor de geld
middelen van het Rijk en de gemeenten
zouden hebben.
benoemd tot lid en voorzitter van bo
venbedoelde commissie "W. H. Vliegen,
lid van de Tweede Kamer der Staten-Ge
neraal;
benoemd tot lid van bovenbedoelde
commissie: J- Bakker, referendaris bij het
Departement van Financiën; H. P. J. Bloo
mers, burgemeester van Rheden; W. J.
Bossenbroek, secretaris van de Federatie
van Woningstichtingen en Woningbouw-
vereenigingen te Amsterdam; H- van der
Kaa, hoofdinspecteur van de Volksge
zondheid; mej. Mr C. F. Katz, lid van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal;
Mr L. Lietaert. Peerbolte, directeur-gene
raal van de Volksgezondheid; H- C. Nij-
kamp, wethouder van 'Enschedé; J. Th
Peters, makelaar, te Amsterdam;
aan bovenbedoelde commissie opgedra
gen omtrent de resultaten van haar on
derzoek aan hen rapport uit te brengen,
en hare voorstellen, voor zooveel noodig,
te belichamen in ontwerpen van wet en
(of) algemeene maatregelen van bestuur-
Gasbedrijven in Friesland.
Den 7den November j l. zijn door den
Raad van State behandeld de beroepen
van de gemeenteraden van Smallinger-
land, Leeuwarderadeel, Utingeradeel en
Lemsterland tegen de niet-goedkeuring
van "hun begrootingen voor 1928 dooi
Gedeputeerde Staten van Friesland, om
dat zij gasdirecteuren, die steekpenningen
hadden aangenomen, handhaafden. Naar
het .„Leeuwarder Nieuwsblad" thans uit
Den Haag verneemt, is in deze kwestie
gisteren de beslissing gevallen ten gun
ste van genoemde gemeenteraden De
Kroon heeft n.l. de beslissing van Ged-
Staten vernietigd en de begrootingen goed
gekeurd-
Vliegtocht naar West-lndië'.
De Vereeniging Oost en West, het Co
mité Vliegtocht Nederland-Indië en het
Comité Vliegtocht West-lndië, gevestigd
te 's Gravenhage, hebben tot het gemeen-
'Binnenland.
Een gewijzigd ontwerp Ziektewet.
Vechtpartij in een krankzinnigengesticht
te Santpoort.
Buitenland.
Strenge winter in Noord-Oost Europa.
De toestand van den Engelschen koning.
Het conflict tusschen Bolivia en Para
guay.
De opstand in Afghanistan.
Borms niet als Kamerlid toegelaten.
Reusachtige brand te Berlijn.
tebestuur van Amsterdam het verzoek
gericht, om financiëelen steun, ten einde
in den aanvang van 1929 een vlucht
van Nederland naar Suriname en Curasao
te kunnen doen volbrengen, daar zjj zelf
niet 'in staat zjjn de kosten, aan een der
gelijke grootsche daad verbonden, ten
volle te dragen. Zij ontvingen van ver
schillende zjjden .reeds toezeggingen tot
een' bedrag van f44.000, doch voor den
tocht zal f 60.000 noodig zfl'n. Ofschoon
daaromtrent nog geen zekerheid kan wor
den gegeven, ligt het in 'het voornemen
van adressanten, Schiphol als aanvangs
punt voor den tocht te kiezen.
Daar Amsterdam door de inrichting-van
een moderne luchtvaarthaven de groote
beteekenis van het vliegverkeer heeft'er
kend en door vluchten a s die', welke reeds
naar Oost-Indië zijn ondernomen, in het
wereldverkeer een voorname plaats1 in
neemt, achten B. en W. het alleszins ge
wettigd de voorbereiders van dezen tocht
naar West-lndië bij hun moeilijke taak
te steunen, door hun een subsidie van
f 1000 toe te kennen.
De anarchisten en de
verkiezingen.
Op 12 en 13 Januari 1929 zal te Am
sterdam onder leiding van het Sociaal-
Anarchistisch Verbond een congres wor
den gehouden, waar o.a. ook zal wor
den besproken de houding en taktiek der
sociaal-anarchisten bij' de a-s. verkiezin
gen. '|1
Hoofdcommissaris van politie-
Bij Kon. besluit van 17 dezer is be
noemd tot hoofdcommissaris van politie
te Amsterdam H- J. Versteeg, 'thans com
missaris van politie aldaar.
De radio en de sleepbootreis.
Op twee van de acht sleepbooten, wel
ke onlangs een Engelsch marinedok in
twee secties naar Singapore hebben ge
bracht, namelijk de „Witte Zee" en de
„Roode Zee", zjjn door „Radio-Holland"
kortegolfzenders, typen K.T.A. 2 geïnstal
leerd, die gebouwd zijn door de N(eder-
landsche) S(eintoestellen) F(abriek) te Hil
versum.
Terwijl het dok, geconstrueerd door de
Mij Swan Hunter and Richardson, in drie
mooten gedeeld, naar zijn plaats van be
stemming werd gesleept, konden de slee
pers door middel van de uitstekend wer
kende .installaties geregeld verbinding met
de achtergelaten landen onderhouden' en
de onontbeerlijke- berichten opvangen.
Zooals men weet zijn den 9den Decem
ber de sleepbooten „Zwarte Zee" en
„Humber" na een afwezigheid van bijna
een half jaar weer in de haven van
Maassluis teruggekeerd. De kapiteins wa
ren opgetogen over de voorspoedige reis
en niet het minst over het gemak van
de draadlooze ondervonden.
Commandement veldleger.
Bjj K. B. is met ingang van 1 Jan.
a.s. op zijn aanvrage, eervol ontslag uit
den militairen dienst verleend aan den
luit.-gen. T. F. J. Muller Massis, com
mandant van het veldleger, tevens com
mandant der vesting Holland en benoemd
tot luit.-generaal, commandant van het
veldleger, tevens commandant der ves
ting Holland, de gen.-majoor E. F. In-
si n g er"inspecteur der artillerie.
Verlaging accijns op
gedistilleerd.
In de vergadering der Tweede Kamer
is gisteren besloten om Donderdag bij
den aanvang der vergadering o.a. te be
handelen het wetsontwerp tot verlaging
van den accijns op gedistilleerd en van