No. 58
Donderdag 6 December 1928
43e Jaargang
HENDRIKSE&Co's BANK-BOES
r /roedische controle
MIDDELEN TOT VERBETERING.
Buitenland.
Wie er prijs op stelt slechts
artikelen te gebruiken, wel
ke naar hun oorsprong en
bereiding op de grootste
zuiverheid kunnen bogen,
verlangt alleen
welke onder voortdurende
medische contröle staat
van Dr. van Hamel Roos
Harmens te Amsterdam.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 December vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Binnenland
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post.
Losse nummers
f3.-
f 0.05
Prijs der Advertentlën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 4
Bij abonnement belangrijke korting.
In de Tweede .Kamer bij de behan
deling van de Landbouwbegrooting werd
niet alleen geconstateerd, dat de toestand
van land- en tuinbouw te wenschen over
laat, maar er werden van verschillende
kanten ook middelen aangegeven, die tot
verbetering kunnen leiden.
Zooals dat wel meer het geval is, wa
ren ook nu de politieke dokters niet
bepaald eenstemmig.
Wij zullen niet al de recepten die
werden voorgeschreven, hier afdrukken,
maar we willen van de adviezen, die ver
strekt werden toch de voornaamste ver
melden.
De heer Deckers, om daarmee te be
ginnen, bepleitte met kracht een spoe
dige oplossing van het pachtvraag-
stuk. Tevens echter werd door hem
aangedrongen op uitbreiding van de cul
tuurgronden om daardoor te komen
tot een verlaging van de grondprijzen.
Maar daarnaast, zoo meende hij, is
nog iets anders noodig. Voor een verder
opvoeren van de productie van land- en
tuinbouw is verruiming van het afzet
gebied een eerste voorwaarde. Ten op
zichte hiervan hebben niet alleen de pro
ducenten een taak maar ook de Regee
ring, die voor een behoorlijken voor
lichtingsdienst heeft zorg te dra-
gen. Dat dit niet steeds voldoende wordt
gevoeld is, naar de heer Deckers betoog
de, nog onlangs gebleken, toen een com
missie werd ingesteld inzake den eco-
nomischen voorlichtingsdienst, waarin
geen enkele vertegenwoordiger van den
georganiseerden land- en tuinbouw een
plaats heeft gevonden.
De heer Weitkamp, een der volgende
sprekers, verklaarde van wettelijke maat
regelen weinig direct voordeel te ver
wachten. De hoofdoorzaak van de misère
is toch, dat de landbouw op de prij
zen zijner producten niet den minsten
invloed kan uitoefenen, terwijl juist de
prijsbepaling der producten de zaak
is, waar alles om draait.
Toch zou de Regeering hier wel iets
kunnen doen. Land- en tuinbouw ljjden
ongemeen onder de protectionisti
sche maatregelen van het buiten
land en daarom zou spr. wenschen, dat
daartegen maatregelen werden genomen.
Hij voegde hieraan echter onmiddellijk
toe, dat maatregelen in deze richting op
heftigen tegenstand zouden stuiten. Het
sociale gevoel met den boer is gering.
Wanneer hier buitenlandsche industrie-
arbeiders komen om de loonen te druk
ken, worden ze fatsoenlijk de grens over
gebracht, maar dat boeren en landar
beiders voor bespottelijk lage loonen moe
ten werken, wordt door velen als een
vanzelfheid geaccepteerd.
Verder pleitte ook deze spreker voor
krachtdadigen steun aan het ontgin
ningswerk om te voorzien in de be
hoefte aan cultuurgrond.
Wat de pachtkwestie betreft,
maande de heer Weitkamp tot voorzich
tigheid. De verpachter is geenszins een
onnut meubel in onze staatshuishouding.
Zéker, er zijn wel slechte verpachters,
maar daartegenover staan vele anderen,
die slechts weinig of geen rente maken
van het in den grond gestoken kapitaal.
Het instituut van de pacht, aldus spr.,
is dienstig om duizenden nijvere men-
schen zonder veel kapitaal aan een zij
het sober bestaan te helpen; als het
kapitaal zich aan den landbouw ging
onttrekken, zou de toestand voor velen
zeer donker worden.
Geheel anders oordeelde de heer Hiem-
stra, die van de verpachters niets dan
kwaad wist te vertellen en die eigenlijk
slechts één oplossing ziet, de socialis
tische: de grond aan. de gemeenschap te
brengen en daarme» het monopolie van
de tegenwoordige bezitters te breken.
Bewijzen voor dit dogma werden door
dezen spreker niet aangevoerd.
De heer van Voorst tot Voorst bezag
de zaak weer van een anderen kant.
Hij ziet in het landbouwonderwijs
het fundament van een bloeienden en
op de hoogte van den tijd zijnden land
bouw, en het spreekt dan ook vanzelf,
dat hij op uitbreiding van dit onderwijs
met kracht aandrong.
Daarnaast echter achtte hij noodzake
lijk, dat zorg wordt gedragen voor uit
breiding van het afzetgebied door
verruiming van de exportmogelijkheden,
die verkregen zou kunnen worden door
een strenge controle op de uit te
voeren producten. Spr. betreurde het,
dat de Regeering blijk geeft de groote
beteekenis van deze zaak niet in te zien
en dat de herhaalde waarschuwingen uit
Amerika door het Departement in den
wind werden geslagen.
De heer Bierema meende de malaise
in den landbouw hieraan te moeten ïoe-
schrijven, dat het evenwicht tusschen de
prjjzen van de landbouwproducten en de
prijzen van de producten der industrie
verbroken is. Het verbreken van dat even
wicht heeft tengevolge, dat een groot
deel van de landbouwende bevolking een
onvoldoende belooning ontvangt voor ar
beid en kapitaal. In dit verband werd
bepleit internationale samen
werking, om te komen tot een regu-
larisatie, een aanpassing van de produc
tie aan het verbruik, voorzoover dat in
dên landbouw mogelijk is.
Voorts achtte ook deze afgevaardigde
het noodig de grootste aandacht te
schenken aan het vinden van nieuwe
afzetmogelijkheid; waarvoor het noodig is,
dat aan onze landbouwvoorlich
ting s d i e n s t niets ontbreekt.
In tegenstelling met den heer v. d.
Sluis, die van een herziening van het
pachtstelsel groote verwachtingen koes
tert, kwam de heer v. d. Heuvel er op
wijzen, dat hij tegen een herziening wel
geen bezwaren heeft, maar dat hij niet
gelooft, dat zulk een herziening zou be-
teekenen een opruiming der agrarische
moeilijkheden. Het zal altijd blijven een
zeer bescheiden hervorming.
Zal er verbetering komen, dan moet
naar het oordeel van dezen afgevaar
digde het lager landbouwonderwijs
krachtig worden bevorderd, terwijl er ver
der maar twee afdoende middelen zijn:
óf onze bedrijven door een bepaalde po
litiek te beschermen èf door wijziging
van onze handelspolitiek door voor
keursrechten onze producten in het
buitenland, waar de landbouwers in veel
gunstiger omstandigheden verkeeren, te
beschermen.
Dit laatste werd door den heer Lo-
vink niet zonder meer onderschreven.
Voor zoover mijne informaties gaan, zoo
verklaarde hij, is ook in de landen, waar
de bescherming van den landbouw toe
gepast wordt, de toestand, ik zal niet
zeggen slechter, maar in geen geval beter.
Vandaar dan ook, dat door hem op een
ernstig onderzoek voor deze zaak
werd aangedrongen.
Zooals men ziet, het oordeel en het
advies van de heeren deskundigen was
volstrekt niet eenparig.
En 't behoeft dan ook niet te verwon
deren dat de Minister zich zooveel mo
gelijk op de vlakte hield en er zich in
hoofdzaak toe bepaalde te laten uitko
men, dat hjj van goeden wille is, om
de positie van land- en tuinbouw zoo
veel mogelijk te verbeteren.
Vliegdemonstratie te Sofia door een
Hollandsohen vlieger.
Uit Sofia wordt geseind:
Een Fokkervliègtuigi met een "Holland
sohen bestuurder bemand is hier uit Boe
karest aangekomen en volbracht boven
het .vliegveld bij Sofia voor een groot
gezelschap, waarbij vertegenwoordigers
van den Koning, den minister van Ver
keer en dien van Oorlog), een vliegdemon-
stratie, waarbij hij een reeks acrobati
sche toeren in de lucht te zien gaf.
Tegen den middag»vloog de machine
boven de hoofdstad op geringe hoogte en
vertoonde dezelfde kunststukjes, die de
levendige nieuwsgierigheid der voorbij
gangers verwekten. Talrijke menschen in
de straten volgden langen tijd de presta
ties der Hollandsche vliegers.
Wereldtentoonstelling in Antwerpen 1930.
De landen, die reeds hebben toegezegd
officieel aan de wereldtentoonstelling van
Antwerpen te zullen deelnemen, beginnen,
het eene na het andere, hunne deelneming
flink voor te bereiden.
Reeds heeft Engeland zijn plaats geko
zen en zélfs belangrijke grondwerken la
den uitvoeren. Van hun kant hebben Ita
lië, Nederland, Frankrijk, Griekenland en
Noorwegen afgevaardigden ter plaatse ge
zonden, om zich het noodige terrein Voor
hun wederzijdsche afdeelingen te doen
voorbehouden.
Anderzijds houdt men zich druk bezig
met het inrichten der tentoonstellingen
en prijskampen, van land- en tuinbouw.
Ook hiermede wil' men iets grootsch ver
wezenlijken. De meeste dezer land- en
tuinbouw-manifestaties zullen Iriternatio-
naal zijn en met congressen gepaard gaan.
De werken ,op het terrein der tentoon
stelling vorderen flink. Zoo juist werd
het bouwen van het feestpaleis (3100
vierk. M.) aanbesteed, terwijl andere aan
bestedingen zullen volgen.
De aardbeving in Chili.
Volgens het laatste officieele bericht
zjjn bij de aardbeving in Chili 250 per
sonen om het leven gekomen, terwjjl het
aantal gewonden 600 bedraagt.
Op het schiereiland Alaska is gister
nacht een hevige aardschok gevoeld, die
twee seconden duurde. Schade schijnt
daardoor echter niet veroorzaakt.
De terugkeerend8 Engelsche prinsen.
De Italiaansche regeering stelt een extra
trein ter beschikking van den prins van
Wales, wanneer hjj met een kruiser te
Brindisi aan is gekomen.
Een losse locomotief zal voorop rijden
en de trein die uit drie salonrijtuigen
bestaat, zal met een maximumsnelheid
naar Calais gaan, zonder Rome en Parijs
aan te doen. Te Calais zal, naar men
verwacht, een torpedojager den prins aan
boord nemen.
De hertog van Gloucester is te Boe-"
lawajo aangekomen 'en legt den afstand
van 2380 K.M. naar Kaapstad af in een
extra trein dien de Zuid-Afrikaansche re
geering voor hem in gereedheid heeft
laten brengen.
De over8troomingen in België.
De Standaard bevat de volgende
klacht:
„Hoe dikwijls is er op gewezen, dat
de organisatie van het Roode Kruis van
België in handen is van franskiljons, die
niet in staat zijn zich in het Vlaamsch
uit te drukken of de Vlaamsche menschen
te verstaan. Zoo geworden ons thans
uit de zwaar geteisterde gewesten van
Oost-Vlaanderen talrijke klachten, dat het
al Fransch js wat van het Roode Kruis
komt.
Erger, de verpleegsters en onderzoek
sters kennen geen Vlaamsch. Het is weer
eens Brussel op zijn ellendigst."
Aan een overzicht van hetzelfde Roode
Kruis js het volgende ontleend:
Te Waelhem zjjn nop 115 huizen over
stroomd. Te 'Duffel st m nog 100 hui
zen onder water.
Te Moerzeke is 'de toestand bijzonder
njjpend. Meer dan 3000 inwoners verblij
ven nog in hun woningen, die alle nog
door het water overstroomd zijn. Een
groot gedeelte der bevolking kon weg
gevoerd worden en het Roode Kruis heeft
slaapzalen ingericht te Baesrode, een na
burige gemeente.
Te Grembergen wordt de hulpverleening
verzekerd aan 3000 overstroomden.
Daar het twee jnaanden duren zal eer
het water weg is getrokken, voorziet men
dat een gedeelte van de bevolking naar
elders zal moeten overgebracht worden.
Te Dendermonde en te Zele .werden
reeds maatregelen getroffen om vluch
telingen te herbergen.
Engeland en de ontruiming van het
Rijnland.
In parlementaire en officieele regee-
ringskringen te Berljjn is Chamberlain's
verklaring van Maandag in het Lagerhuis,
volgens welke Duitschland juridisch geen
recht op de ontruiming van het Rijnland
zou kunnen doen gelden, omdat het b.v.
met zjjn herstelbetalingen nog in gebreke
was gebleven, met verwondering en 'be
vreemding ontvangen. Men wijst er in de
eerste plaats op, dat Chamberlains ver
klaring in flagrante tegenspraak is met
het antwoord van Churchill, die, op een
vraag in het Lagerhuis op 8 November of
de ontruiming verband hield met de her
stelbetalingen, stellig antwoordde: Neen.
De Duitsche regeering zal de uiteen
zetting van den 'Rngelschen minister in
elk geval met de meeste beslistheid wra
ken en ingeval Chamberlains verklaring
eigenlijk slechts ten doel had om een
druk op de rijksregeering uit te oefenen,
in de richting van concessies of tegenpres
taties voor een vervroegde ontruiming,
dan kan reeds nu als vaststaande aan
genomen worden, dat de rijksregeering
stellig weigeren zal het recht op ont
ruiming te verbinden aan eenige con
cessie, welke dan ook, in het vraagstuk
der herstelbetalingen.
De opvatting van Chamberlain is in
strijd zoowel met de letter als met den
geest van de verdragsbepalingen, met de
eigen interpretatie van de drie deelheb
bers aan de bezetting, met de meening
van alle 'juristen van naam, in Duitsch
land zoowel als jn het neutrale buiten
land en het .allermeest met de letter
en den geest van de verdragen van Lo
carno.
Weer een aardbeving in Bulgarije.
Een nieuwe, vrjj hevige aard-
PEPERMUNT
beving is gevoeld te 'Tsjirpan, waar
de muren der meeste huizen, welke op de
ruïnes der aardbeving van het voorjaar
werden gebouwd, scheurden.
De verschrikte bevolking, bracht den
nacht onder den bl'ooten hemel door.
Korte berichten.
Volgens de „Herald Tribune" heeft
president Coolidge in den Senaat te ken
nen gegeven, dat hjj het zeer op prijis zou
stellen, wanneer het Kellog-pact nog in
zijn ambtsperiode zou worden aangeno
men en hem ter onderteekening kon wor
den) voorgelegd.
Zondag was een echtpaar uit Mun-
chen, ondanks het zeer ongunstige storm
achtige weer, een skitocht gaan doen in da
Beiersche Alpen. Zij zijn niet terugge
keerd en vermoedelijk door een lawine be
dolven.
Bij werkzaamheden aan 'de pompin-
stallatie van een prise-d'eau voor de wa
terleiding van Berlijn is een filter in aan
raking gekomen met de electricitei-tslei-
ding. Alle arbeiders werden door den
eler.trischen stroom getroffen, waardoor
twee arbeiders op slag werden gedood
en vier anderen ernstig werden gewond.
Uit Dexheim (Rhein-Hessen) wordt
geméld, dat bij' de spaar- en voorschot
bank aldaar een tekóxt van'25000 mark
is .ontdekt. De officier van justitie te
Mainz heeft een onderzoek ingesteld. In
de gemeentekas van het plaatsje Druis
(Rhein-Hessen) is een tekort van ïuim
20.000 mark vastgesteld.
Gisteren werden te Lyon 25 nieuwe
fyphusgeval'lem gemeld. In totaal zijn er
nu 2102 gevallen bekend, waarvan er ech
ter slechts 280 onder de 600.000 inwoners
vani Lyon voorkomen; de rest bevindt
zich in de omgeving. Het aantal dooden
bedraagt tot dusver 3.
Op het station Zyradow is een naar
Warschau rijdende trein tengevolge van
een verkeerden w'issefetand op ,een an
deren gloed eren trein gereden, waarbij1 ze
ven wagens werden vernield en de loco
motief zwaar werd beschadigd; drie goe
derenwagens werden geheel in elkaar ge
schoven. De machinist .werd gedood, twee
beambten kregen lichte verwondingen. De
wisselwachter werd in hechtenis geno
men.
Gistermorgen heeft een brand het
grootste gedeelte van de Morasia- Honv
boker en Marienthalèr Ijzerfabrieken te
Hombok (Moravië) verwoest. De schade
bedraagt meer dan vier millioea kro
nen.
De jongste typhoon olpl de Philippij-
nen heeft 392 slachtoffers geëischt. Er
zijn een honderdduizend personen, die
door hongersnood getroffen zijn. De scha
de wordt op 25 millioen dollars ge
schat.
Binnenland.
Ernstige auto-ongelukken te 'Muiden -en
te Midden-Beemster.
De beruchte stalen brug le Bergen op
Zoom.
De onderwijs-begrooting in de Tweede
Kamer.
Een veilingsgebouw te Torneuzen.
Een tabaksconcern gaat sigarenwinkels
oprichten.
Buitenland.
Weer een aardbeving in Bulgarije.
Duitsche beschouwingen over Chamber
lain's rede.
De Oostenrijksche bondsraad heeft
den christelijk-socialen afgevaardigde Mi-
klas bij derde stemming met 94 tegen
26 stemmen en 91 onthoudingen- der so
cialisten tot bondspresident gekozen.
De „Graf Zeppelin" heeft gisteren
een nieuwen proeftocht gemaakt.
Te Hamburg is gisteren het proces
begonnen van honderd door de giffcgas-
catestrofe van 20 Blei 1.1. benadeelde
personen tegen den Hamburgscben staat.
De uitspraak is op1 11 December a.s.
vastgesteld.
Volgens een bericht uit Moskou ne
men de overstroomingen in Zuidelijk Rus
land aan. de mond van de Wolga be
langrijke afmetingen aan. In de laagvlakte
staat het water 2 M. boven normaal'.
,Met één stem meerderheid is de
eerste lezing van een wetsvoorstel tot
afschaffing van de doodstraf door het
Engelsche Lagerhuis aangenomen.
Encephalitis na inenting.
In de week van 25 November tot en met
1 December 1928 zijn geen gevallen van
encephalitis na inenting ter kennis van
't Staatstoezicht op de Volksgezondheid
gekomen.
Inschrijving® biljetten. voor
aanbestedingen.
Het Eerste Kamerlid Fransen heeft den
minister van financiën de volgende vragen
gesteld:
Is het den minister bekend, dat onder de
ontvangers der registratie en domeinen
geen eenstemmigheid bestaat omtrent de
verplichting van het al of niet zegelen van
insehrijvingsbiljet-ten voor aanbestedin
gen?
Is de minister niet van meening, dat
daaromtrent 'bij bovengenoemde ontvan
gers geen verschil van opvatting behoort
te zijn?
Wil de minister mededeelen of inschrij
vingsbilj etten voor aanbestedingen al dan
niet aan zegelrecht onderworpen zijn?
Kortegolf-omroepzender te
Huizen.
Het Tweede Kamerlid Suring heeft den
minister van waterstaat de volgende vra
gen gesteld:
1. Is het den minister bekend, dat te
Huizen (N.-H.) door den Philips Omroep
fiolland-lndië een kortegolf-omroepzender
wordt gebouwd, welke binnenkort zal zijn
voltooid en welke, met een primaire ener
gie van 130 kilowatt, de bestaande om-
roepzenders te Hilversum en Huizen vele
malen in sterkte zal overtreffen en een
der sterkste omroepstations ter wereld
zal zijn?
2. Is de minister bereid, mede te deelen
onder welke voorwaarden door hem tot
het bouwen van dezen omroepzender
machtiging is verleend, waar toch volgens
artikel 3 der Telegraaf- en Telefoonwet
1904 (Staatsblad no. 7) reeds voor den
aanleg van een dergelijk station een mach
tiging van den minister van waterstaat
wordt vereischt?
3. Is de minister niet van oordeel, dat
artikel 3ter van voornoemde wet het ver-
l'eenen van een machtiging tot het doen
van uitzendingen aan genoemde vennoot
schap Philips Omroep Holland-Indië ver
biedt, aangezien de beschikbare zendtijd
