No. 54
Zaterdag 1 December 1928
43e Jaargang
HENORIKSE S Co's BANK - GOES
EEN BRIL
EERSTE BLAD.
J. GEENSE,
GOUD
■v
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
DE TOESTAND VAN LAND- EN
TUINBOUW.
Buitenland.
VOOR.
Lange Vorststraat 49
GOES.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 December vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Staten-Generaal.
T. FABERIJ DE JONGE - GOES
D Irecteur- H oof dredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post. f3.-
Losse nummers
f 0.05
Prijs der Advertentiën:
t 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cf
Bij abonnement belangrijke korting.
Er zijln in de Tweede Kamer breed©
beschouwingen gewijd aan den toestand
van land- en tuinbouw.
Een .^erbljjdend verschijnsel.
Over de vraag of, zooals een der
sprekers opmerkte, de boerenstand ials
de ruggegraat van de maatschappij' moet
worden beschouwd, kan verschil' van mee
ning bestaan, wij meenen dat vroeger
de middenstand als zoodanig werd aange
duid vast staat in elk geval dat de
toestand van land- en tuinbouw voor heel
ons volk van beteekenis is.
Het bekende Bijbelwoord, dat zelfs de
Koning van het veld wordt gediend, heeft
nog altijd zijne beteekenis niet verloren.
In de Troonrede, men 'herinnert het
zich, viel een opgewekte toon te beluis
teren.
„De toestand van l'and- en tuinbouw,
zoo heette het daar, stemt tot erkente
lijkheid."
De Iandbouw-specialisten in de Tweede
Kamer bleken hierover echter anders te
denken.
De heer Deckers b.v. opperde het ver
moeden dat men zich by; het neerschrijven
van dien zin wat al te veel heeft laten
leiden door de gedachte dat het den land
en tuinbouw goed moet gaan, indien de
prijzen van den oogst goea zijn; maar dat
men ook rekening dient te houden met de
menschen die daarbij onmiddellijk betrok
ken zijn, de landbouwers, tuinders en
landarbeiders.
Deze spreker wees er verder op, dat
blijkens de gepubliceerde uitslagen van
de landbouwboekhoudbureaux over 1927
1928 vele bedrjjven met verlies heb
ben gewerkt en dat daarnaast een zeer
groot aantal bedrijven wordt aangetrof
fen, waar de boer niet een ©enigszins
redelijke belooning heeft kunnen winnen
voor zjjn arbeid. Vooral de pachters en
zjj wier bedrjjf met een hypotheek belast
was, hadden het volgens dezen spreker
zwaar te verantwoorden.
Ook de heer Weitkamp was ver van
optimistisch gestemd.
Hij klaagde er over dat het sociaal ge
voel met den boer meestal miniem is,
hoewel het overgroots deel dezer men
schen werkt onder arbeidsvoorwaarden,
waarvoor velen den neus zouden ophalen.
Ondanks de officieele cijfers der boek-
houdbureaux schrijft men in de officieele
stukken: de toestand van land- en tuin
bouw stemt tot erkentelijkheid. Gold het
andere standen die voor dezelfde loonea
moesten werken, dan zou er staan: de
toestand der bedrijven is uiterst precair,
.onhoudbaar, ellendig.
Met kracht weersprak de heer Weit
kamp de veelgehoorde opmerking, dat de
boeren altjjd klagen.
Wanneer men, aldus deze spreker, de
Machten der boeren vergelijkt met de
jerimiaden die men dag aan dag in 'de
ambtenaarsbladen kan lezen, dan behoeft
niemand over het geklaag der boeren
ook maar iets te zeggen. Daar komt bij1,
en juist dat doet zoo wonderlijk aan,
dat uit de kringen, die beweren dat de
boeren knorrende vet worden, zoo weinig
aandrang is om van dat vet mee te profi-
teeren en in het boerenbedrijf over te
stappen. Het is juist andersom; men
draaft en raast om een vaste Rijksbetrek
king machtig1 te worden, men smeekt om
opgenomen te worden in de gelederen
van hen, die volgens velen in de diepste
ellende verkeeren.
Na dezen uitval keerde de heer Weit
kamp terug naar de boerderij. De produc
tie neemt ongetwijfeld sterk toe. De bruto-
opbrengst van vele boerderijen is ver
bazend hoog.
Maar daarbij1 is veel schijnvertoon. Ont
zaglijke massa's voeder- en meststoffen
moeten worden aangekocht en ondanks
dat moeten de prijzen zoo laag zjjn dat
se ondanks hooge rechten en vrachten
nog goedkoop er zjjn dan in andere lan
den. Deze spreker kwam dan ook tot
de conclusie dat het in geen land van
Europa zoo slecht is voor den boer als
in ons land.
Dit laatste werd door den heer Hiem-
stra niet toegestemd. Deze spreker meen
de, dat de toestand der landbouwers in
andere landen, Duitschland, Frankrijk, En
geland en Amerika zeker niet beter is
dan in ons land, maar hjj' gaf toch wel
toe, dat de toestand althans voor een
deel van den landbouw en met name
voor de werkers in dat bedrijf te wen-
schen overlaat.
Een der volgende sprekers de heer
Bierema wees er op, dat wanneer men
den toestand van den landbouw, spe
ciaal dien van den akkerbouw, vergeljjkt
met dien van het vorige jaar, ongetwijr
feld van een grooten vooruitgang kan
worden gesproken. Daaruit volgt echter
niet, dat daarmede het perspectief voor
den landbouw, speciaal voor den akker
bouw, beter of gunstiger zou zijn ge
worden.
De productie is geweldig opgevoerd de
laatste jaren, maar dit beteekent voor den
landbouwenden stand volstrekt geen on
verdeelde winst. In dit verband werd o.a.
gewezen op de moeilijkheden, die op dit
oogenblik ondervonden worden in de sui
kerindustrie.
Met verbazing gewaagde deze spreker
van een opmeiking van den Minister-
President die gezegd had dat de prijzen
van de akkerbouwproducten bevredigend
zijn, waarbij deze zich beriep op het
indexcijfer van 122. Het is mij, aldus de
heer Bierema, een raadsel hoe iemand
dat kan zeggen, wanneer men weet, dat
het indexcijfer voor de productiekosten
164 bedraagt en dat de ambtenaren voor
de vaststelling van hun salarissen uitgaan
van een indexcijfer 170 voor noodzake
lijk levensonderhoud. Hoe zou dan een
indexcijfer van 122 dat de koopkracht
van een groot deel der landbouwende
bevolking bepaalt, bevredigend kunnen
zijn?
De heer Rutten was mede van oor
deel, dat de buitenlandsche concurrenten
die op alle manieren beschermd worden
in veel gunstiger conditie verkeeren dan
de Nederlandsche land- en tuinbouwers
en veehouders.
En hij vond bijval bij den heer v. U.
Heuvel, die als zjjn oordeel uitsprak, dat
de toestand van den landbouw veel te
gunstig wordt gezien. Het jaar 1928 is
ongetwijfeld veel gunstiger geweest dan
1927, maar zulk een vergelijking zegt op
zich zelf niets. Wanneer men bekend is
met de toestanden in den landbouw, dan
weet men, volgens dezen spreker, dat de
opbrengst behoorlijk is, maar dat de
prjjzen van onderscheidene artikelen zeer
laag zjjn.
Wjj zouden nog meerdere aanhab'ngen
kunnen doen, maar het bovenstaande is
wel voldoende om te laten uitkomen, dat
de stemming van de sprekers nu niet be
paald optimistisch was.
Trouwens Minister Kan zelf kwam er op
wijzen, dat de veelbesproken zinsnede in
de Troonrede allpen sloeg op het eerste
gedeelte van 1928, maar dat de latera
prjjzen in verhouding tot de productie
kosten ver van hoog zrir>.
Natuurlijk bleef het hierbij niet-
Er werd in de Kamer niet alleen ge
constateerd, dat het er slecht voorstaat
met den landbouw, maar er werden ook
tal van middelen aan de hand gedaan
om tot verbetering te geraken.
Daarover echter in een volgend artikel.
Moord In een reohtnal.
Gisterochtend zou voor de gezwore
nenrechtbank te Praag het proces tegen
den Albanees Bebi beginnen, die verleden
jaar den eersten Albaneeschen gezant Ze-
na Beg met een revolverschot doodde.
Bij zijn verhoor maakte Bebi van zijn
anti-Italiaansche gezindheid geen geheim.
Hij verklaarde uitsluitend uit politieke
overwegingen te hebben gehandeld. Na
eenigen tijd van verhoor gelastte de pre
sident een pauze van een kwartier. Op
het oogenblik, dat het publiek zich ge
reed maakte, de zaal te verlaten, sprong
uit de banken van het publiek de knecht
van den vermoorden gezant over de ban
ken der journalisten, snelde op de estrade
der rechtbank toe met een getrokken re
volver en loste zeven schoten op Bebi,
waarop deze onmiddellijk doodelijk getrof
fen in elkaar zétkte. Daarna richtte hij
zjjn wapen op den Italiaanschen journa
list Del Vecchio, die in Praag het Gior-
nale d'Italia vertegenwoordigt. Deze stond
toevallig in gesprek met een der advo
caten op de estrade. Hij werd zwaar in
de rechterlong gewond. De dienaar van
den gezant werd onmiddellijk gearres
teerd, terwijl een paniek zich van het
publiek meester maakte. De deuren van
het gerechtsgebouw werden gesloten. Nie
mand werd eruit gelaten en men be
gon het publiek te visiteeren naar wapens.
Het metaal-conflict In Duitsohland.
Bij de onderhandelingen met den rijks
kanselier verklaarden de metaalindustri-
eelen zich bereid tot aanvaarding der
grondslagen, welke de rijksregeering heeft
vastgesteld met het oog op de bijlegging
van het conflict in de ijzerindustrie.
Zij gingen accoord met het voorstel van
den rijkskanselier om een definitieve be
slissing omtrent arbeidsloon en werktijd
aan tainister Severing over te laten en
verklaarden, dat zij na aanneming van
dit voorstel door de arbeiders de bedrij
ven terstond wederzouden openen.
Het personeel zou voor zoover mo
gelijk weer onmiddellijk te werk wor
den gesteld met waarborging der oude
rechten uit vroegere arbeidsovereenkom
sten.
De vertegenwoordigers der vakvereni
gingen verklaarden, dat zij zich hun be
sluit nog moesten voorbehouden tot na
de op Zondagmorgen te houden bijeen
komst hunner besturen. Zondagavond zou
den zy het den rijkskanselier mededeelen.
De Volkenbond en het suikervraagstuk.
Het economisch comité te Genève heeft
in zijn laatste zitting besloten een aantal
deskundigen aan te wijzen voor de na
dere bestudeering van het tot nu toe
verzamelde studie-materiaal over het sui
kervraagstuk. De deskundigen zijn thans
aangewezen en hebben zich bereid ver
klaard deze functie op zich te nemen.
Het zijn dr Prinsen Geerligs uit Amster
dam, de heeren F. O. Licht Co. te
Maagdenburg en dr Mukusch uil Weenen.
Deze heeren zullen het studiemateriaal
nagaan en rangschikken.
De rapporten dezer drie deskundigen
zullen worden voorgelegd aan de eerst
volgende zitting van het Economisch Vol
kenbondscomité, die 9 Januari a.s. zal
aanvangen en waarin Nederland vermoe
delijk weer vertegenwoordigd zal worden
door dr Nederbragt.
De Bond der goddeloozen.
De Bond der goddeloozen werd in sov
jet-Rusland in 1923 gesticht en organi
seerde tot dusverre in geheel Rusland
400 onderafdeelingen met ongeveer 250
duizend leden.
Het doel der vereeniging is in deleden
ook het laatste 6poor van godsdienst te
verdelgen- De bond werkt met veertig an
der© vereenigingen hand in hand, welke
hetzelfde doel nastreven.
Sinds 1923 verscheen het blad van
den bond, „de Goddelooze" met een op
laag van 20 000.000 exemplaren en boven
dien werden 2.000.000 anti-godsdienstige
hoeken verspreid De bioscopen, de com
munistische scholen, de arbeiders-univer
siteiten en alle ministerie staan den bond
ter beschikking.
Groote sommen gelds worden besteed
om het atheïsme ook in het buitenland
uit te breiden.
Tien jaren bezetting.
Heden is het tien jaar geleden, dat
de geallieerde troepen het Rjjnland bin
nentrokken.
Ter gelegenheid der herdenking van dit
feit publiceeren de Rjjnlandsche demo
craten, evenals de Duitsch-nationalen, een
manifest, waarin zij de spoedige ontrui
ming van het bezette gebied eischen-
Korte berichten.
Kowno, de „voorloopige" hoofdstad
van Utauen, was in den wereldoorlog
een Russische vesting. Thans -zjjn de
vestingwerken volkomen veranderd en in
een modernen oorlog onbruikbaar. Daar
om heeft 'de regeering er voor militaire
doeleinden afstand van gedaan en de ge
bouwen ter beschikking van het gemeente
bestuur gesteld, dat er voorloopig dakloo-
zen in onder brengt.
Opnieuw is er in Frankrijk een
vrouw, ditmaal wegens vergiftiging van
haar man, ter dood veroordeeld. Zjj is
binnen een week de vierde ter dood
veroordeelde vrouw.
Te Mainz zjjn gisteren op last van
de Fransche bezettingsautoriteiten 2 be
ambten en arbeiders van het rjjksbur-
reau voor de vermogensbelasting in hech
tenis genomen. De reden hiervan is nog
niet hekend gemaakt, doch men neemt
aan, dat de Duitschers van spionnage
beschuldigd worden. Drie van hen zjjn
intussch8n weer op vrjje voeten gelaten.
De rechtbank te Berljjn heeft een
boekhoudster, die ten nadeele van haar
patroon geleideljjk 14000 mark had ver
duisterd en tenslotte brand in het kan
toor had .gesticht om de sporen van
haar verduistering te doen verdwjjnen,
veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf.
Het wordt meer en meer waarschijn
lijk, dat de Decemberbjjeenkomst van den
Volkenbondsraad ditmaal te Lugano zal
gehouden worden, omdat Stresemann's
doctoren het klimaat te Genève in De
cember eenigszins gevaarlijk achten voor
den pas "herstelden minister van buiten-
iandschen zaken.
De arbeiders der glasblazerijen in
het bekken van Charleroi eischen een
loonsverhooging van 20 procent. Indien
de patroons vanavond niet toegeven, gaan
zjj reeds morgen in staking. Vóór staking
heeft zich 82 procent der arbeiders ver
klaard.
In het groot-hertogdom Luxemburg
en de aangrenzende gebieden hebben gis
teren gedurende het grootste deel van den
dag sneeuwstormen gewoed.
Het totaal aantal officiëel in Frank
rijk ingeschreven werkloozen bedraagt 603
tegen 538 in de voorafgaande week.
De toestand van den Engelschen
koning is ©enigszins verbeterd, doch het
gevaar is nog niet geweken.
De werkloosheid onder de Engel-
sche mijnwerkers is ontstellend groot. Op
het oogenblik zijn bijna 300.000 hunner
zonder werk en van deze 300.000 vor
men niet minder dan 250.000 een perma
nent overschot op de arbeidsmarkt. Met
hun vrouwen en kinderen komt dit hier
op neer, dat thans meer dan een millioen
personen aan de nooddruft zjjn prjjsge-
geven.
Gemeld wordt uit Berlijn. De Rijks
dag heeft de Duitsch-nationale motie vóór
het voortbestaan van de technische nood-
k hulp verworpen.
met zuiver geslepen glazen,
vakkundige bediening, fijnste
modellen, nauwkeurige afwer
king grootste collectie
bil
OPTICIEN
0MT Door geheel Zeeland aan
huis te ontbieden.
Eerste Kamer.
In de Dinsdagavond te houden verga
dering van de Eerste Kamer zullen 16
kleine wetsontwerpen aan de orde wor
den jjesteld.
Verder is de voorzitter voornemens,
aan de centrale afdeeling vo-or te stellen
in de afdeelingen te doen onderzoeken
op "Woensdag 6 December een aantal
wetsontwerpen, waaronder dat betreffende
de vaccinatie.
Oud-MInlstar Treub.
Oud-Minister Treub is gisteren te 's-Gra-
venhage ter gelegenheid van zijn 70sten
verjaardag gehuldigd, o. m. door de aan
bieding van een borstbeeld vervaardigd
door de beeldhouwster jonkvrouwe Van
Panhuvs.
Wijziging L.O.-Wei
In het Voorl. Verslag over het
wetsontwerp tot wjjziging der wetten van
16 Februari 1923 en 30 Juni 1924 tot
wjjziging van de L.O.-wet 1920 oefenen
verscheiden leden, hoewel zij zich erover
verheugen dat voorgesteld wordt, in den
loop van 1929 op alle scholen een einde
te maken aan het z.g. 48-stelsel, critiek op
het h.i. onvaste beleid der regeering ter
zake.
Verscheidene leden hadden ernstig be
zwaar tegen 3e vorige verlenging van
par. 11 van art. LXIV der wet van 16
Febr. 1923 (betreffende het stichten van
nieuwe bijzondere scholen). Andere leden
betuigden hun instemming met dit voor
stel-
Verscheidene leden achtten het onbe
grijpelijk, dat de minister die het voor-
stel-Zjjlstra onaanvaardbaar achtte met
het oog op de bosten, thans een regeling
voorstelt, waarbij elke kostenberekening
ontbreekt en dia, naar zjj meenden, veel
meer zal kosten.
Een vorsteljjk geschenk.
In de gistermiddag in de hail van de
Effectenbeurs gehouden buitengewone al-
gemeene vergadering van de leden der
Vereen, voor den Effectenhandel, werd
het Bestuur dier vereeniging met groote
meerderheid van stemmen gemachtigd, om
Binnenland.
Algemeene beschouwingen in de Tweede
Kamer over de Waterstaatsbegrooting.
Bijzonderheden over den moord te "Rot
terdam-
Spreken met Indië.
Buitenland.
Naar het einde van het metaal-conflict
in West-Duitschland?
Een moord in de rechtzaal te Praag.
De Volkenbond en de suiker-industrie.
uit 4e kas een bedrag van f 60.000 be
schikbaar te stellen ten behoeve van een
reddingboot, welke zou worden aangebo
den aan de Noord- en Zuid-Hollandschs
Redding s -maatschapp jj.
Spreken mot Indië.
Hoezeer wel de telefoonverbinding met
Indië in een behoefte voorziet en voor
een snelle beslissing bij onverwacht op
komende wedorzijdsche Jbe'angen van on
schatbare waarde is, zegt het „Hbld.",
werd 27 dezer nog eens duideljjk aange
toond.
De regeling voor de retourpostvlucht
naar Indië in het begin van de volgende
maand werd aanvankelijk telegrafisch met
de Indische postadministratie opgenomen.
Deze telegrammenwisseling leidde echter
niet tot een dadelijk resultaat; er ble
ven verschillende punten door misver
stand en onvolledigheid onopgelost.
De directeur van het departement van
Gouvernementsbedrjjven in Ned.-Indië, ir
de Jong, en het hoofd van den Indischen
postdienst, de heer Milborn, hebben zich
daarop telefonisch met den directeur-
Eener aal der Posterjjen en Telegrafie, ir
:amme, verstaan, met het gevolg, dat in
een kwartier tijds op alle punten overeen
stemming werd bereikt.
Zoo effende over een afstand van
12.000 K.M. het gevleugelde woord den
weg voor het gevleugelde vervoer.
Gevolgen van de accijns-
verlaging.
„Ons Belang", het officieel orgaan van
den Ned. Bond van Koffiehuis-, Restau
ranthouders en Slijters, deelt mede, dat
een „gezonde prijsverhouding" voor den
borrel bij accijnsverlaging geacht wordt te
zijn resp. voor: le, 2e en 3e klasse zaker
f 0.25, f 0.20 en f0.10.
Thans zijn in vele eerste klasse zaken
de prijzen f 0.30 en f 0.25, in de tweede
klasse zaken meest f 0.20 en ook wel f 0.25
en in de derde klasse café's f 0.20. Eenigs
zins belangrijk zou dus de verlaging kun
nen worden voor de volkszaken, n.l. onge
veer vier cent minder. Maar er is nog niets
vastgesteld.
TWEEDE KAMER.
Waterstaat.
De Minister van Waterstaat de heer
Van der Vegte had gisteren niet be
paald een goeden dag. Er werd zoowel in
de middag- als in de avondvergadering en
van alle kanten vrij scherpe critiek ge
oefend op dezen bewindsman, die te hoo-
ren kreeg dat hij weinig doortastend op
treedt, dat hij ten aanzien van de reorga
nisatie van den rijkswaterstaat een half
slachtige houding aanneemt, enz.
Buitengewoon ontstemd toonden zich
vele leden over het optreden van den Mi-
Armbanden, Armbandhorloges,
Colliers, Aanhangers, Heerenkettingen
Vulpotlooden, Zegelringen, Mono-
gramrlngen, Fantasierlngen, Ringen
met diamant en brlllant, Brochettes enz.
vindt U in Magazijn
30 Lange Kerkstraat 30
geëtaleerd en voor dadelijke afleve
ring in keurige verpakking gereed.
Telefoon 73.
