No. 48
Zaterdag 24 November 1928
43e Jaargang
Bank voor Zeeland - Goes
STORMSCHADE
ONGEVALLEN
BRAND
LEVEN
HENDISE& Go's BANK, GOES
I. FABERIJ DE JONGE - GOES
Alle Bank- en Effectenzaken.
EERSTE BLAD.
HET ADRES
A. WIL KING
VERZEKERING
f3.-
f 0.05
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
EN NU AAN HET WERK.
Buitenland.
Binnenland.
Staten-Generaal.
Uit de Pers,
Belangrijkste Nieuws.
Ass. Mij. „de Nederlanden"
van 1845.
Geschenken van
blijvende waarde
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHlilJ, L. Burg. Tel. no. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post.
Losse nummers
Prijs der AdvertentlEn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 d
Bij abonnement belangrijke korting.
Kantoor Groote Markt 21
Telefoon 74 (2 lijnen)
Het algemeen begrootingsdebat is ach
ter den rug.
Er is daarbij veel en lang gesproken
maar verheldering van den politieleen toe
stand heeft het niet gebracht.
Op de vraag of na de verkiezingen!
in 1929 de terugkeer van een parlemen
tair Kabinet mogelijk zal zijn is nog geen
definitief antwoord gegeven.
Wel is gebleken, dat de kans op een
samengaan van, Roomsch en Rood al
heel gering is.
De Sociaal-Democraten hebben jaar en
dag gevlast op de mogelijkheid om in
alle eer en deugd met de R.-Katholieken
een politiek huwelijk aan te gaan, maar
de heer Albarda liet duidelijk doorschep
meren dat hij alle hoop heeft laten varen.
Hij stelde misschien ook onder den
indruk van wat te Amsterdam gebeurde,
waar de federatie van de S.D.A.P. aan
hare vertrouwensmannen beslist verbood
wethouderszetels te aanvaarden zulke
hooge eischen, dat het duidelijk was dat
op een samengaan niet meer wordt ge
rekend.
En dat was maar verstandig ook.
De heer Nolens heeft toch niet eens,
maar herhaaldelijk laten uitkomen dat hij
van zulk een samenwerking niets goeds
verwacht. Niet alleen omdat er omtrent
vraagstukken van practischen aard, zoo
als b.v. de ontwapening geen overeen
stemming bestaat maar vooral ook omdat
er een principieel verschil is en
de R.K. Staatspartij zich stelt op den
grondslag van de Christelijke beginselen.
Hieruit volgt echter niet, dat nu de
samenwerking van de rechtsche partijen
zal worden hersteld.
Wel werd over en weer de wensche-
ljjkheid van ©en eensgezind optreden uit
gesproken, maar verder kwam het ook
niet. Er bleef een zekere gereserveerd
heid die er niet minder op werd toen
Dr de Visser, zij 'tdan in zeer algemeene
termen, de mogelijkheid van een samen
gaan met de liberalen in het debat bracht.
Dat het nog niet alles botertje tot den
boom is, bleek ook wel uit het feit,
dat de heer Nolens niet onduidelijk op de
mogelijkheid van een gereconstrueerd
extra-parlementair Kabinet zinspeelde.
Op de vraag hoe het straks zal gaan
kan dus nog geen afdoend antwoord wor
den gegeven. Wij zullen geduld moeten
hebben totdat de stembus in 1929 ge
sproken heeft.
Er zijn er die dit als een belemmering
voor den veikiezingsarbeid beschouwen.
Wat moeten wij, zoo wordt gevraagd tot
de kiezers zeggen, wanneer nog niet vast
staat wat er straks gebeuren zal?
Deze opmerkingen komen ons niet ge
grond voor.
Immers de vraag of de rechtsche sa
menwerking al of niet zal worden her
steld is per slot van rekening bij onzen
propaganda arbeid van ondergeschikte be
teek enis.
De hoofdzaak bij: onze .actie op poli
tiek gebied is toch niet, of de A.R. partij
straks regeeringspartij zal zijn, maar wel
op welke wijze het best de antirevolu
tionaire beginselen kunnen worden ge
diend.
Dat is het eerste en het voornaamste.
Het andere is van betrekkelijk onder-
S ©schikte beteekenis, al mogen wij ook
aarover niet te licht denken.
Vergeten mag toch niet dat een Ka
binet geheel afgezien van de wetten die
tot stand komen, grootem invloed kan uit
oefenen.
De wetgevende arbeid is van belang,
maar-het besturende werk is even
eens van groote beteekenis.
Denk slechts aan de benoemingen, de
Zondagsdiensten, de maatregelen op so
ciaal gebied enz.
Een rechtsch Kabinet moge op wetg©
vend gebied lang niet alles bereiken wat.
het zelf zou wenschen, het kan toch
ontzaglijk veel goeds bevorderen en veeil
verkeerds tegenhouden.
Vandaar dan ook dat onze voorman
nen steeds getoond hebben hunne groote
verantwoordelijkheid op dit gebied ten
volle te gevoelen.
Het betreft hier dus volstrekt geen on
verschillige zaak, waar wij ons met en
kele groote woorden vanaf zouden mo
gen maiken of waarbij het partijbelang
den doorslag mag geven.
Maar voor onzen propaganda-arbaid
maakt het niet het minste verschil of er
straks al dam niet samenwerking zal zyn.
De vraag waarom het daarbij gaat is
alleen hoe da positie van de A.R. party
kan worden versterkt, hoe de A.R. begin
selen tot toepassing kunnen worden ge
bracht, hoe het best kan worden bereikt
het ideaal, zooals dat in het concept
program van actie is omschreven: hand
having van het gezag en bevestiging
van het Christelijk gezinsleven.
Om dit doel te bereiken is het noodig
dat de A.R. partij over een zekeren in
vloed beschikt. Dat is noodig als straks
opnieuw een rechtsch Kabinet wordt ge
vormd, het is niet minder noodig onder
een extra parlementair Kabinet en het is
nog veel meer noodig als onze Kamer
fractie straks tot de oppositie mocht be-
hooren.
Er is dus alle reden om thans, nu de
wintertijd is aangebroken, overal met
kracht aan het werk te gaan.
De omstandigheden zijn anders dan in
1922 en 1925.
Maar omzie beginselen zijn dezelfde.
En die beginselen, gegrond als ze zijn
op het Woord van God zijn waard dat w©
er voor strijden, met al da ons door God
geschonken krachten.
voor Manufacturen
Dames- en Kinderconfectle
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen Is
GOES HULST
Typhus-epidemie te Lyon.
De typhus-epidemie te Lyon zijn zóó
talrijk geworden, dat van een epidemie
moet worden gesproken. Alleen in de
hospitalen bevinden zich 260 typhus-lij-
ders. Gelukkig blijven tot nog toe sterf
gevallen uit en is het aantal nieuwe
gevallen per dag afnemend. Maar men
heeft toch den voorzorgsmaatregel ge
nomen een 'der militaire hospitalen yoor
de typhuslijders in te richten.
Het spoorwegongeluk bij' Nlmburg.
Een der Praagsche bladen wijt de
eigenlijke schuld van het ongeluk aan
de gebrekkige technische inrichting van
het station Nimburg, waar de wissels,
nog met de hand worden bediend, hoewel
bet verkeer op het station zeer druk is-
Een gerechtelijke commissie van onder
zoek is ter plaatse aangekomen.
Het ongeluk is weliswaar te wijten aan
den machinist van den goederentrein,
maar er wordt op gewezen, dat ofschoon
Nimburg een zeer uitgebreid verkeer
heeft er noodzakelijke electrische inrich
tingen ontbreken. Had Nimburg een blok-
stelsel met electrische bediening beze
ten, dan had het signaal op onveilig
gestaan en had de goederentrein niet
kunnen vertrekken.
De Engelsche koning.
Het bulletin, dat gisteravond te acht
uur werd uitgegeven, luidt:
De koning had een rustiger 'dag. De
temperatuur is lager. De aandoening van
de long heeft zich niet verder uitgebreid.
De koning is met Röntgenstralen ónder-,
zocht-
Financieel schandaal in Frankrijk.
Bij de bespreking der begrooting in
de Fransche Kamer gispte Auriol het
gedrag van een ambtenaar van de re
gistratie, die, in strijd met de foormeele
hem verstrekte instructies, de aandeelen
van een N. V., die op 1500 fres. had
den moeten geraamd worden, op 25 fres.
had geschat voor de heffing der registra
tierechten. De ambtenaar was ontslagen,
maar trad den volgenden dag in 'dienst
der maatschappij. De minister antwoord
de, dat hij een enquête gelast had.
De verduisteringen, in deze zaak zouden
100 mill'ioem bedragen.
Korte berichten.
Uit Moskou wordt gemeld, dat de
Russische geleerden een internationale
herdenkingsplechtigheid ter eere van
Amundsen voorbereiden. Deze plechtig
heid zal in December te Leningrad plaats
hebben-
Een negerstoker van het stoomschip
„Vestris" heeft bij zijn verhoor verklaard
dat een hoofdzakelijk met vrouwen en
kinderen bezette reddingsboot drie voet
boven het water is blijven hangen en
by den ondergang van het schip met alle
inzittenden de diepte ingetrokken is.
De Koningin-Moeder.
Gisteren heeft de Koningin-Moeder een
bezoek gebracht aan de Nieuwe Kerk te
Delft en een 'krans gelegd op het graf van
haar gemaal, wijlen Koning Willem 111.
Mr P. J. Reymer.
De toestand van den burgemeester van
Hilversum, mr P. J. Raymer, is lang
zaam vooruitgaande. Bet zal echter nog
geruimen tijd duren, voordat hij zijn
werkzaamheden kan hervatten.
Luchtvaart in Indië.
De directie van de Kon. Nederl.-Indi-
sche Luchtvaart Mij. in Den Haag deelt
mee, dat er van den op 1 November j.l.
geopenden Java-dienst reeds een zeer
druk gebruik wordt gemaakt. Dit ont
vangen berichten bljjkt, dat zoowel het
van Batavia naar Bandoeng vertrekken
de als het vandaar terugxeerende toe
stel bijna voortdurend geheel bezet is.
Steun v,oor emigratie naar
Canada.
De minister van arbeid, handel en nij
verheid heeft aan de gemeentebesturen
een circulaire gezonden, waarin, onder
verwijzing naar een brief van den minister
van 9 December 1927 inzake landverhui
zing naar Canada, wordt meegedeeld, da,t
de daarbij gegeven regeling ook zal gel
den voor het jaar 1929, met dien ver
stande, dat de geldelijke hulp aan de
emigranten alleen zal worden verstrekt
als renteloos voorschot. 'De emigratie
centrale Holland in den Haag blijft met de
uitvoering belast en is bereid, zich met
de invordering van de voorschotten in Ca
nada te belasten. De organen der arbeids
bemiddeling zullen ter zake door den
directeur 'van den rijksdienst der werkloos
heidsverzekering en arbeidsbemiddeling
worden ingelicht.
De minister verzoekt aan de gemeente
besturen, hem vóór 1 December te be
richten, of zij bereid zijn, hunne mede
werking in voorkomende gevallen te veir-
leenen. Is op dien datum geen bericht
ontvangen, dan neemt de minister aan,
dat het ^gemeentebestuur meent, in deze
aangelegenheid medewerking niet te moe
ten verleenen.
Nieuwe weldadigheidszegels.
In afwijking met de regeling van het vo
rig jaar zal' de termijn van verkoop der
nieuwe weldadigheidszegels eenigszin's
worden vervroegd.
In overleg, met de Centrale Propaganda-
commissie voor den verkoop van weïda-
digheidspostzegels is het verkooptydvak
thans definitief vastgespeld op '10 Dec.
1928 tot en met 9 Januari 1929.
V r ij'h e i d sbo n d.
Tegenover de steeds meer opduikende
geruchten dat mr D. Fock, zich beschik
baar zal stellen voor een zetel in de
Tweede Kamer, om als leider Van de frac
tie op te treden, kan het V ader land
uit de meest zékere bron melden dat deze
allen grond misseü.
EERSTE KAMER.
Belasting nalatenschappen.
Zooals wjj gisteren reeds meldden,
werd het wetsontwerp inzake de
belasting van nalatenschappen en schen
kingen van Nederlanders-niet-ingezete-
nen des Rijks met 2116 stemmen door
de Eerste Kamer verworpen.
Voor stemden de heeren: Polak, Lin-
deijer, Moltmaker, Danz, Ossendorp, me
vrouw PothuisSmit, De Zeeuw, Wibaut
en Hermans (S.-D.), Briët (A.R.), v. d.
Linde, De Jong (R.-K.), De Vos van Steen-
wijk, Verkouteren, PoUema (C.-H.) en de
voorzitter.
Tegen de heeren: Gelderman, Rink, de
Muralt, v. d. Bergh (V. B.), Janssen, Blom-
jous, Michiels van Kessenich, HeerkenS
Thijssen, De Wit, Steger, Dobbelmann, v-
Lanschot, Fransen (R.-K.) v. d. Hoeven
De Gijselaar, van Wassenaer van Cat-
wijok, De Savornin Lohman (C.-H.) Slin-
genberg, van Embden, Westerdijk (V.-D.)
en De Veer (A.-R.)
TWEEDE KAMER.
Arbeid.
De Tweede Kamer, thans weer Voorga
zeten door Dr de Visser is gisteren met
de Arbeidsbegirooting gereed gekomen.
Er werd als naar gewoonte heel vee]
gecritiseerd terwijl tal van wenschen wer
den geuit.
Een van die wenschen werd door Mevr.
de VriesBruins (S.D.) omgezet in een
motie ten gunste van organisatie van het
geneeskundig schooltoezicht. Minister Slo-
temaker de Bruine verklaarde, dat, als
met de motie alleen werd betoogd het
opmaken van een plan door de Regee
ring, hij er geen bezwaar tegen had.
Dinsdag zal er over worden gestemd.
Hoofdstuk Arbeid werd goedgekeurd.
Samenwerking van Chr, HIs-
torischen en Liberalen.
In verband met wat door Dr de Visser
bij het begrootingsdebat over dit onder
werp werd opgemerkt, schrijft het liberale
„Handelsblad" o.m.:
„Een samenwerken van de beide ge
noemde groepen kan men zich op twee
wijzen denkenzonder, of met ande
ren. Voor de eerste zal echter gemeen
lijk geen bjjzonder accoord noodig zyn;
er bes'aat steTig oen zekere verwantschap
tusschen C.-H. en Liberalen, vooral, maar
niet alléén, op het stuk der economische
inzichten. Zóó dicht kunnen ze elkaar
soms naderen, dat wij, nu bijna acht jaar
geleden, toen een bij uitstek nationale
kwestio (die van de landsverdediging)
bijzonder urgent was, onzen lezers geen
bepaalde voorkeur bij de stembus hebben
kunnen aanbevelen: Onze nationale ge
voelens moesten toen overhellen naar de
C.-H., onze liberale naar den Vrijheids
bond. Maar "deze zekere verwantschap
tusschen de twee is een natuurlijke en
zou alleen dè.n in een accoord moeten
worden gepreciseerd, wanneer het zou
gaan om het gezamenlijk hereiken van
een bepaald doel. Waarbij vanzelf aller
eerst gedacht wordt aan het vormen van
een Regeeringshaais. Maar er zijn tegen
woordig slechts 11 C.-H. en 9 Liberalen
in de Tweede Kamer; vóór deze 20 tot
51 aangegroeid zijn, moeten er politieke
mirakelen gebeuren.
Het is dan ook de tweede wijze van
samenwerken geweest, die in grooter ver
band, dus met anderen, welke Dr de
Visser in beschouwing heeft genomen.
Zou zulk een samenwerking wensche-
lijk zijn?
Uit nationaal oogpunt beschouwd waar
schijnlijk wel, want zij zou zeker wel
een tempering van partij-verlangens, dus
een verflauwen van tegenstellingen en
bijgevolg een versterkte nationale syn
these meebrengen. Doch geen partij kan
zich daartoe leenen wanneer het eigen
wezen daardoor zou worden aangetast,
wanneer ze van haar overtuiging, niet
zoo maar op enkele concrete punten,
maar wat haar diepste beginsel aangaat,
een belangrijk stuk zou moeten offeren.
En nu was het o.i. toch juist dè.t, wat
dr de Visser van de Liberalen eischte-
Er zijn in het Christendom, zoo merkte
hij op, subjectieve en objectieve normen-
Voor het aanvaarden van de eersten is
een bepaalde belijdenis noodig e n d k t
kunnen wij van de Liberalen
niet vragen. Maar de objectieve nor
men liggen buiten de sfeer der belijdenis;
zij1 zijn, historisch, vastgegroeid in de
zeden en de rechtsbeginselen van ons
volk en in de opvatting van het gezag
en die zouden de Liberalen moeten
erkennen en willen handhaven. Zouden
zij dat doen, dan zouden zjj niet 's men-
schen wil, maar Gods wil, als agens
erkennen ook in het Staatkundig leven
en dus rechts thuis hooren en niet
links.
Dr De Visser wil, dat wij de Christelijke
normen, die in ons volksleven zijn vast-
Binnenland.
De storm van gisteren.
De Tweede Kamer heeft de begrooting
van Arbeid, N. en H. aangenomen..
Emigratie naar Canada in 1929.
Buitenland.
Typhus te Lyon.
Schipbreuken tengevolge van den storm.
De toestand van den Engelschen koning.
sluit men nergens beter dan bij de
Vraagt Inlichtingen bij het
AGENTSCHAP
gegroeid, zullen erkennen. Als historische
producten. Goed. Dat kunnen en dat moe
ten wij. Onvoorwaardelijk. Maar hij wil
dat we die normen ook zullen handha
ven en verdedigen. En dat kunnen wrj
slechts onder voorbehoud. Onder dit voor
behoud namelijk, dat niet de natuurlijke
evolutie van ons volk zich van de nor
men afbeweegt. Want gebeurt dat, dan
is dat óók historie, en als zoodanig,
als het wordende, precies even eer
biedwaardig als het gewordene... dat
immers óók eenmaal het wordende is ge
weest. Wij moeten, wanneer we iets zien
opkomen, dat we verkeerd achten, zeker
trachten, het te keeren, maar blijft het
desondanks groeien en wordt het einde
lijk tot een nieuwe norm in het
leven des volk, dan moeten wij het op
vangen en zien te leiden, maar het als
nieuw stuk Historie aanvaarden. Want
het wezen van bet Liberalisme ligt in
de erkenning van gestadige evolutie.
En ziedaar nu de Rubicon, waarover
dr De Visser ons wil zien heenstappen
maar dien wij niet mogen overtrekken
zonder een stuk van ons liberale wezen
achter te laten. Wjj, Liberalen, willen,
anders dan communisten, socialisten en
staatssocialisten, niet maken, maar la
ten worde n".
En verder:
„Laat ons dat eene voorbeeld noe
men. Met de Christelijk-Historischen er
kennen wij den Zondag niet slechts als
socialen rustdag, doch ook als een Chr.
dag van wijding. Maar het is onmisken
baar, dat tien-, ja honderdduizenden in
ons land er anders over zijn gaan den
ken. "En daarmede moéten wij rekening
houden en niet doen, alsof de Zondags-
opvatting in ons volk nog "die was van
anderhalve eeuw geleden. Hier is een
stuk Evolutie, dat wij, persoonlijk, zeer
betreuren, maar dat we als een histo
risch feit hebben te erkennen en te aan
vaarden.
Dergelijke dingen scheiden ons stellig,
principiëel, van de Chr. Historischen."
Na er dan verder op gewezen te heb
ben, dat samenwerking ook practisch niet
mogelijk is, daar b.v. de Antirevolutionai
ren aan zulk een combinatie niet mee
zouden doen, besluit het H d b 1 d met te
constateeren, dat wat Dr de Visser be
oogde, niets anders is dan eenher
senschim. 1 i yj
30 Lange Kerkstraat 30
■pmHManmnwMMnn
