No. 43
Maandag id November 1928
43e Jaargang
Sbz Automobilist
BESTEVAER
STORMSCHADE
ONGEVALLEN
BRAND
LEVEN
HEiRIKSE Co's BANK, GOES
6^ggehars9a/.Kik
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
VERZEKERING
Ass. Mij. „de Nederlanden"
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
van 1845.
D irecteur-H oof d redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post. f3.~
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f120, elke regel meer 30 cl
Bij abonnement belangrijke korting.
Een ander ideaal.
Wij hebben er reeds meer op gewezen,
dat de A. R. partij ten opzichte van de
taak en de roeping der Overheid een
andere opvatting heeft, dan door den
leider der S. G. P. werd verdedigd.
De heer Schouten heeft dit in eene
korte rede nogeens duidelijk in het licht
gesteld.
Na er op gewezen te hebben, dat het
nog zeer de vraag is of iemand, die het
program van de S. G. P. onderschrijft,
daarmede ook onderschrijft wat door den
heer Kersten werd betoogd, en dat de
heer Kersten met zichzelf in tegenspraak
kwam, toen hij later betoogde, dat de
Kerk niet moet leunen op het zwaard
der Overheid, vervolgde hij:
„De antirevolutionaire partij is van ge
voelen, dat zij zich verzetten moet tegen
geloofsdwang, dat zij zich verzetten moet
tegen dwang in het geestelijke.
is van gevoelen, dat vrijheid van
geweten ook vordert vrijheid van geloofs-
prediking, dat niet volstaan kan wor
den 'met het toelaten van vrijheid van
denken, maar dat ook noodig is vrijheid
van prediking van het geloof, dat men
omhelsd heeft.
De antirevolutionaire partij is van ge
voelen, dat de uitroeiing van ketterij en
valschen godsdienst door de Overheid
met zich brengt, dat de Overheid qualitate
qua in zake de Kerk moet keuren en
kiezen, met zich brengt, dat zij haar
keuze met haar attributen met het
zwaard, aan het volk moet opleggen.
De antirevolutionaire partij is van oor
deel, dat deze meening niet tot heer
schappij mag worden gebracht."
Hier is kort maar duidelijk het anti
revolutionaire standpunt aangegeven.
De Overheid heeft niet de taak als
geestelijke keurmeesteres en als ketter-
vervolgster op te treden.
Zij mag het .niet.
En zij kan het ook niet, zonder voor
de zaak van Gods koninkrijk onnoeme
lijke schade aan te richten.
V Verkeerde voorstelling,
Ds Kersten het moet helaas worden
igezegd schijnt alle middelen die kun
nen dienen om de A.-R. partij in een ver
keerd daglicht te stellen geoorloofd te
achten.
Dat bleek ook Dinsdag weer.
Gelijk bekend heeft de heer H. de "Wilde
indertijd een brochure geschreven, waarin
hij het optreden van Petrus Dathenus toen
deze zich tegen den religie-vrede verzette
en te Gent met den volksmenner van ïïem-
byse tegenover Prins Willem van Oranje
gemeene zaak maakte, een optreden waar
van hij'zelf later openlijk zijn spijt betuig
de, afgekeurd.
De heer de Wilde vertelt van Datbeen
dat hij zich in de jaren der verstrooiing
voor de Kerk zeer verdienstelijk heeft ge
maakt, hij verhaalt van de groote verdien
sten van Datheen door zijn berijming van
de Psalmen, door zijn vertaling van den
Heidelbergschen Catechismus, van zijn
ijveren voor de zaak des Heeren, maar hij
keurt af zijn hartstochtelijk optreden te-
gen de voorzichtige politiek van Oranje,
zijn pogen om de Kerk te doen heerschen
over de Overheid.
En hierbij bevond hij zich in goed gezel
schap. Immers Dathenus zelf heeft, toen
hij gekomen was aan het einde van zijn
leven, openlijk erkend, in dit stuk ge
dwaald te hebben. „Thans heb ik ingezien
zoo zeide hij, dat zulks niet de ware weg
is om den godsdienst vöort te planten, en
onze martelaren anders gehandeld heb
ben."
Nu kan men van meening zijn, dat
Dathenus toen hij deze bekentenissen af
legde, dwaalde. Men kan het niet eens zijn
met hen die de politiek van Dathenus af
keuren. Men kan, als Ds Kersten van mee
ning zijn, dat het voorbeeld van Dathenus
navolging en dat van Prins Willem afkeu
ring verdient.
Maar dat geeft toch zeker nog niet
het recht om hen, die er anders over
denken te beschuldigen, dat zij helden
des geloofs omlaag halen, en door het
slijk sleuren?
Ds Kersten keurt de door Dr Kuyper
gevoerde politiek scherp en zonder op
houden af. Maar geeft dat nu het recht
om te zeggen, dat hij Dr Kuyper door
het slijk sleurt?
De politiek van Willem van Oranje, den
Vader des Vaderlands, acht Ds Kersten
niet de juiste. Deze held des geloofs had
het naar het oordeel van Ds Kersten mis
toen hij een andere politiek voerde dan
Dathenus wenschte. Maar mag men nu
zeggen, dat hij dus den Prins van Oranje
door het slijk sleurt?
Ds Kersten zou deze beschuldiging ver
re van zich werpen. "En terecht. Maar
hij mist eveneens het recht om de voor
stelling te wekken, als zou de A.-R. partij
geloofshelden omlaag halen en door het
slijk sleuren.
Dat is een volkomen valsche voor
stelling, die misschien dienst kan doen
om de A.-R. partij te schaden, maar die
volstrekt ontoelaatbaar is.
Ds Kersten diende te bedenken, dat
zelfs tegenover de A.-R. partij niet alles
geoorloofd is.
V* Waarom alleen critiek?
De leider van de S.G.P. heeft in de
Tweede Kamer meerdere opmerkingen ge
maakt, waarmee wij van harte instémmen.
Er moet en er kan meer gedaan worden
om de Zpndagsrust te bevorderen, zoo
als dat trouwens ook de uitgesproken
bedoeling was van het Kabinet-Colijh.
r Er moet en er kan in tal' van plaatsen
meer gedaan worden om het bioscoop
kwaad te keeren en het dansgevaar te
beteugelen, zooals van A.R. zijde ook
reeds tal van malen beproefd is.
De Overheid beeft hier ongetwijfeld een
taak.
Maar zij niet alleen.
En nu treft het, dat dit wel! wordt
ingezien door hen die in de politiek
Antirevolutionair of Chr. Historisch zijn.
Er wordt geëvangeliseerd in de mo
derne streken boven, en in Roomsche
streken beneden den Moerdijk. Er wordt
met kracht gewerkt aan de Inwendige
Zending, een arbeid die door God meer
malen ryk gezegend werd.
Merkwaardig is echter, dat Voorzoover
ons bekend, door de volgelingen van Ds
Kersten aan deze dingen zoo goed als
geen 'aandacht wordt geschonken.
Dat is toch tegenstrijdig. Het is toch
niet genoeg als een paar maal per jaar
in de Kamer op scherpe wijze tegen
Rome geageerd wordt en op het revolutio
naire gevaar wordt gewezen?
Waarom dan niet een actie begonnen
in moderne en in 'Roomsche streken om
den Christus te verkondigen "en on- en bij
geloof te bestrijden?
Als men meent anderen in scherpe
bewoordingen op hunne tekortkomingen
te moeten wijizen, waarom steekt men
dan zelf niet de handen uit de mouwen?
Als de heer Col'ijn er op aandringt
zooals hij te Meppel deed het
stoffelijke niet op den voorgrond te 'stel
len en het gebed niet te vergeten, dan
heeft de heer Kersten den moed er op te
wijzen dat het met bidden niet klaar is.
De geestelijke inzinking zoo riep hij
uit, doe ons toch ontwaken! Grijpen wij
het volk eer het te laat isl
Heel mooi gezegd. Maar door zulks te
zeggen alleen komen wij niet verder.
Welnu, waarom zoeken zij die in "de
politiek tot /ie S.G.P. behooren, dan niet
naar middelen, om als men het dan niet
met anderen wil doen, alleen hef Evan
gelie uit te roepen in streken die van
God vervreemd zijn of de Roomsche leer
aanhangen?
Als men zoo sterk en zoo onverbid
delijk is in zijn critiek op anderen, wordt
het dan g'een tijd dat men ook eens tot
zichzelf inkeert en zelfcritiek oefent?
Dat zou in elk geval meer vruchtbaar
zijn dan het voortdurend pogen om de
antirevolutionairen in een verkeerd dag
licht te stellen, hun politieke kracht te
breken en zoo ongewild maar toch ze
ker de kracht en den invloed van
de revolutionaire partijen te versterken.
De ramp van de „Vestris".
Kapitein Simpson, de bevelhebber van
bet slagschip „Wyoming", dat met een
aantal overlevenden van de „Vestris" bin
nengekomen is, verklaart in 'zijn officieel
rapport:
Blijkens de mededeelingen der overle
venden is de ramp veroorzaakt door een
lek zeewaterventiel, dat naar het slakken-
bekken aan stuurboordzijde voerde.
Volgens verklaring van drie getuigen
heeft er Zaterdag twijfel over bestaan, of
bet schip met dit defect op den vastgestel-
deh tijd. mocht vertrekken.
Kapitein Simpson is van xnecning, dat
Zondagnacht, de storm de scheur in het
ventiel vergroot heeft, waardoor het over
hellen van het schip naar stuurboordzijde
werd veroorzaakt; de kolen verschoven
naar één zijde en veroorzaakten zoodoende
een nog grooter lek. Hierbij kwaia de ver
schuiving van de lading automobielen,
waardoor het schip geheel op zij kwam te
liggen.
De verzekeringsmaatschappijen schat
ten de schade, door de schipbreuk van de
„Vestris" veroorzaakt, op een negen en
een half millioen gulden.
Verschillende geredde passagiers uitten
opnieuw beschuldigingen tegen de officie
ren en manschappen van de „Vestris", die
hun plicht niet zouden hebben gedaan.
Ook werd verklaard, dat de meeste red
dingsbooten niet voldoende dicht waren en
■ook niet van de voorgeschreven hoeveel
heden levensmiddelen en water voorzien
waren.
Per minister één auto.
Als eerste „bezuinigingsmaatregel" heeft
Maniu, de nieuwe minister-president van
Roemenië, bevolen den verkoop van niet
minder dan 200 personen-auto's der mi
nisteries. Voortaan zal iedere minister
maar over één auto kunnen beschikken.
Aardbeving.
Uit Rome wordt aan de bladen gemeld,
dat in het Noord-Oosten van Italië Don
derdagavond een aardbeving heeft plaats
gehad. Eerst werden enkele lichte schok
ken, daarna zwaardere gevoeld. Te Tol
mezzo en in andere plaatsen van de pro
vincie Udine brak onder de bevolking een
paniek uit. Zij bracht den nacht onder
den hlooten hemel door. De aangerichte
schade is echter niet groot en ook zijn geen
menschenlevens te betreuren.
Het ongeluk met de reddingboot van Rye.
Van de 17 dappere mannen, die door
het omslaan van de reddingboot van Rye
(Eng.) den dood in de golven hebben
gevonden, zjjn nu van 14 de lijken ge
borgen. Sommige waren zoo verminkt,
dat zij, moeilijk te herkennen waren. Er
is een inschrijving geopend tof steun van
de nagelaten betrekkingen. De lijken zul
len Maandag of Dinsdag, in een gemeen
scha,ppelijk graf worden bijgezet. Zon
dag werd een lijkdienst voor hen gehou
den. De Koning heeft een telegram van
deelneming gezonden aan de redding-
maatsehappij.
Het conflict in Wesi-Duitschland.
De onderhandelingen tot bijlegging van
het conflict in de West-Duiitsche metaal
nijverheid zijn Zaterdag voortgezet zonder
echter tot een resultaat te leiden. De
indruk is, dat spoedig een formule voor
een vergelijk gevonden zal worden.
Naar Wolff meldt heeft het Duitsche
Kabinet besloten géén verandering, te
brengen, in de wet op de werkloozen-
ondersteuning. De uitgeslotenen zullen ge
holpen moeten worden door de gemeen
ten. Het Rijk en Pruisen zullen echter
bepaalde sommen ter bescliikking stellen
van de gemeenten.
De uitsluiting iri de textielnijverheid.
Naar gemeld wordt., duurt de uitslui
ting in de textielindustrie te 'Eeoloo "en
omstreken, welke 6 Augustus werd afge
kondigd, nog steeds voort. Een paar dui
zend arbeiders, die samen, ongeveer
1,600,000' francs per maand verdienden
en in acht verschillende fabrieken werk
zaam waren, zyn bij deze uitsluiting be
trokken. Sommigen onder hen hecben
reeds werk gezocht in andere industrie
centra van Ooist-Vlaanderen en ook in
Zeeland, maar in vele gezinnen be
gint thans groote armoede te be-erschen.
Alle tot dusver in het werk gestelde po
gingen om de fabrikanten te bewegen
hunne houding te herzien, zijn vruchte
loos gebleven.
Korte berichten.
Gemeld wordt, dat binnenkort het af
treden te verwachten is van Joubaux ais
Fransch gedelegeerde bij den Volkenbond.
Hij behoudt wel zijn ambt bij bet interna
tionaal arbeidsbureau.
De staking der havenarbeiders te
Bordeaux, die drie weken beeft geduurd,
is dank zij de bemiddeling van Poincaré
geëindigd. De arbeid is reeds hervat.
Een vliegtuig, dat meewerkte bij bet
opnemen van een film, is tusschen Croy
don en Purley tegen het dak van een huis
opgevlogen en totaal vernield. De beide in
zittenden, de bestuurder en een filmkun
stenaar, zijn levensgevaarlijk gewond naar
een ziekenhuis vervoerd.
Op een door socialisten en commu
nisten te Genève georganiseerde protest-
voortsnellend lanqs
velden en dseven
Weet maai?
al te qoed
dat cfe öeeinqste unacht-zaarnheid
voochem fatale Qevolqer? fan hebber?,
lig is vooctdueend vol aandacht
voor? den weq en op elke plotse
linge gebecictems voor?ber?etd1
.Een qoede pyp tabak zal hem
een aangename ontspannino
bezocqen en Fit houden. Is het
wonder? dat hy pr?ypt naap^j
meeting werd een resolutie aangenomen,
waarin het. fascisme gebrandmerkt wordt
als de vijand van alle vrijheid en de Zwit-
sersc-he arbeiders worden opgeroepen,
krachtig tegen het fascisme ten strijde te
trekken.
Hoog bezoek aan Indië.
Men meldt uit Brussel:
Prins Leopold en prinses Astrid, die
Donderdag Brussel verlaten met bestem
ming naar Marseille, waar zij zich zullen
inschepen aan boord van de „Insulinde",
zullen 16 December te Tandjong Priok
aankomen. Het blijkt, dat eerst na aan
komst in Nederlandsch Indië het reis
programma definitief zal worden vast
gesteld. Het is echter zeker, dat niet
alleen Java, maar ook Sumatra, Nieuw-
Guinea, Celebes en Borneo zullen worden
bezocht. De prins en prinses zijn ver
gezeld van majoor Raquez en hopen in
den loop van de maand Mei te Brussel
terug te zjjn.
Do ziektegevallen op de
„I n s u 1 i n d e".
Bjj de behandeling van de begrooting
voor de Volksgezondheid in den Volks
raad geeft de heer Van Lonkhuvzen, naai
een Anetatelegr. vorige week meldde, een
uitvoerig overzicht van do ziektegevallen
aan boord van de „Insulinde". Een uit
voerig rapport over dit drama, met alles
wat er aan vast zit, is momenteel ter
perse. Spr. constateert, dat bij de „In-
sulinde"-quaestie de chronologische volg
orde van feiten wanhopig dooreen ge
haspeld is. Zoo is bijv. aan de Indische
medici bet verwijt gemaakt, dat zij geen
rekening, hebben gehouden met feiten,
met omstandigheden, waarvan eerst spra
ke was, nadat de „Insulinde" uit de
Indische wateren vertrokken was. De pro
fessoren in de commissie in Nederland
hebben vooral in dit opzicht het publiek
geen goed voorbeeld gegeven.
W ij z i g i n g Ongevallenwet.
In de memorie van antwoord inzake de
wijziging van de Ongevallenwet 1921 en
van de land- en tuinbouwongevallenwet
1922 zegt de minister van Arbeid, Han
del en Nijverheid, dat bij de unificatie
der sociale verzekering zal moeten wor
den onderzocht of er aanleiding bestaat
de ongevallenverzekering uit te strekken
tot alle personen, in loondienst van an
deren, onverschillig den aard van hun
werk.
De min. deelt niet de 'door sommige
leden uitgesproken meening, omtrent de
wenschelijkheid dat niet-volwaardige ar
beidskrachten, te werk gesteld, in werk
plaatsen van vereenigingen, tegen onge
vallen verzekerd zouden zijn. Aan de
betrokkenen zoude, naar zjjn gevoelen met
deze uitbreiding van het begrip „werk
man" geon dienst worden bewezen, daar
allicht meerdere vereenigingen, welke
thans uit liefdadighcidsoverwegingen aan
bier bedoelde arbeidskrachten gelegenheid
Binnenland.
De toestand van Jhr. Ruys de Beeren-
brouck.
Emigratie naar Frankrijk.
Voorl. Verslag Defensiebegrooting.
De storm van j.l. Vrijdag.
Buitenland.
Het conflict in de Duitsche metaal
industrie.
De ramp van de „Vestris".
sluit men nergens beter dan bij do
Vraagt Inlichtingen bl] het
AGENTSCHAP
geven tot het verrichten van arbeid, zich
van het terrein zouden terugtrekken, in
dien zij werden belast met niet onbe-
I ati grijlce verzek^ringspremiën.
Bij nota van wijziging heeft de minis
ter gemeend te moeten voldoen aan den
op hem uitgeoefenden aandrang om den
verjaringstermijn van .vorderingen op de
Rijksverzekeringsbank te verlengen tot
twee jaren.
Jhr Mr Ruys de Beerenbrouck.
Aangaande den toestand van den voor
zitter der Tweede Kamer, Jhr Mr Ruys
de Beerenbrouck, kan worden gemeld,
dat bet onderzoek heeft uitgewezen, dat
eerlang een nieroperatie zal moeten plaats
hebben.
De toestand van den patiënt geeft geen
enkele reden tot bezorgdheid.
Het Kamerlid Braai
Oud-leden en leden van den Platte-
landersbond, die bezwaar hebben tegen
liet Kamerlidmaatschap van den heer
Braat, zullen Woensdag te Utrecht een
vergadering houden ter bespreking van
de verkiezingen voor de Tweede Kamer.
DE STORM VAM VRIJDAG.
In de provincie.
Te Vlissingen is een loopkraan
van de Kon. Mij „De Schelde" op het
terrein achter het kantoor clier maat
schappij aan het rijden gegaan. Niettegen
staande direct tegenstroom werd gege
ven, viel er aan stoppen niet te denken.
De kraan verbrijzelde de stootblokken aan
het eind van de rails, waardoor het log
ge gevaarte omsloeg cn gedeeltelijk over
clen Singel kwam te liggen.
Van het Arsenaal werden verschillende
lappen lood afgerukt, waarbij sommige
van meer dan 100 K.G. zwaar. Deze
stukken lood zijn terechtgekomen op een
dak van een huis in de Evertsenstraat,
waardoor natuurlijk ernstige schade werd
veroorzaakt.
Te Middelburg zijn vele boomen
gesneuveld. Vele daken, schoorsteenen,
enz. bekwamen meer of minder erge
schade en ook ruiten moesten bet ont
gelden en werden ingedrukt.
Men meldt uit K a p e i 1 eOok hier
hebben velen stormschade gehad. De
timmerlieden waren Zaterdag druk in het
touw met pannen op diverse daken der
huizen te leggen. Vooral bet dak van de
Geref. Kerk had het moeten ontgelden.
Ook van verschillende schuren waren de
rietendaken erg "beschadigd.
Een in aanbouw zijnde broeikas van
den beer Landman alhier was deerlijk
gehavend en verwrongen. Een schadepost
voor den aannemer dier werken, die we
der moet gaan afbreken en opnieuw op
bouwen.
Autobus in de sloot. Tijdens den
hevige'n storm van Vrijdagavond j.l. ge
