DE ZEEUW
BOLS
DERDE BLAD.
ZOGENEVER
Uit den Goeschen Raad.
Uit de Provincie.
Gemengd Nieuws.
Zttmclaq, óiti qlaasja j
Land- en Tuinbouw.
Radio-Nieuws.
VAM
ZATERDAG 17 NOV. 1928, No. 42.
Een stampvolle tribune. Over
de bijz. bewaarscholen. De 'ker
mis niet afgeschaft.
Wij weten niet, waarom nu juist deze
Raadsvergadering in de avonduren moest
worden gehouden (de meeste Gemeente
raden in onze Zeeuwsche steden en dor-
oen vergaderen bij voorkeur des middags),
maar nu ze eenmaal tegen des avonds acht
rur was uitgeschreven, viel vooruit wel
.e zeggen, dat de belangstelling van de zij-
Ie van het publiek enorm zou zijn.
Immers, de beide wethouders hadden
een aanslag in den zin tegen de kermis,
lat „vermaak", dat boven den Moerdijk
in verreweg de meeste gemeenten reeds
sinds jaren is afgeschaft, maar dat in de
lrie Zuidelijke provincies nog bij een ze
ker publiek in eere is. Niet-Zeeuwen
lachen iet-wat, als we hun vertellen, dat
men in Domburg, Westkapelle, Heinkens-
zand, Kruiningen, maar ook in Vlissingen,
Middelburg, Goes, enz. nog jaarlijks ker
mis viert en dat zelfs Roomsch-Katholie-
ken en sociaal-democraten in ons goede
Zeeland nog meehelpen, om haar in stand
te houden.
Welk een plaats de kermis in het Goe-
sche stadsleventje inneemt, is de laatste
dagen weer ten overvloede gebleken. Er
werd alarm geblazen. De organisatie van
kermis-exploitanten werd zelfs te hulp ge
roepen en met man en macht is getracht
ie kermis te verdedigen tegen den aanslag
van Ghr. Hist, en Anfcirev. zijde.
Vandaar, dat de publieke tribune
Woensdagavond zoo vol was en ook vol
zou geweest zijn, als ze twee-, driemaal
zooveel nieuwsgierigen had kunnen bevat
ten.
Wij hebben het een enkele maal meer
meegemaakt, dat er achter het hek zooveel
oelangstellenden verzameld waren. O.a. bij
le bekende bezuinigingsdebatten in 1924.
En zooals het toen was, ging het ook nu:
een 'deel van het publiek kon zich maar
moeilijk rustig houden, vandaar dat de
burgemeester moest dreigen met ontrui
ming van de tribune.
We zullen van dit 'kennisdebat niet veel
zeggen. Wethouder van Melle heeft ge
tracht de kermis, als verzameling van
imusementsinrichtingen, te sparen, maar
ïeeft wel gewezen op den volksverlagen-
len, zedeloozen invloed, die er van de ker
mis sfeer (alles wat met de kermis sa
menhangt) uitgaat. Hij- gebruikte daarbij
vrij' scherpe bewoordingen, zóudat gepe
perde antwoorden van de 'heeren der lin
kerzijde niet uitbleven.
Ook aan de economische en financieele
zijde van de kermis werd door den heer
Van Melle aandacht geschonken. Veel geld
wordt er stuk geslagen en door de exploi
tanten de gemeente uitgesleept, geld, dat
elders zoo broodnoodig is. Frappante
staaltjes zijn ons daarvan wel eens mee
gedeeld. Men maakt schuld, men leent
geld, alles, om toch maar kermis te kun
nen vieren. Er moet wel ontzaglijk veel
geld over de balk gegooid worden. Anders
zouden de exploitanten nooit zulke hooge
sommen als staangeld kunnen neertellen.
Volkomen juist is, wat dhr Van Melle
zei: eenig positief voordeel van de kermis
is niet te noemen, de nadeelen daarentegen
zijn duidelijk aan te wijzen.
Nu kan men daarvoor de oogen sluiten,
zooals de heeren van de linkerzijde en op
hoogen toon zeggen: „gij, kermisbestrij-
iers, hebt niet het redht om te oordeelen
over de wijze, waarop anderen zich wen-
schen te vermaken", maar wat zou het er
diep-treurig uitzien, als de Overheid van
Rijk en gemeente steeds naar zulk een ar
gument geluisterd had, als zij allerlei
volkszonden wenschte te bestrijden. Dat
vrijheids-argument kennen we. Het is er
een van verdei'felijken aard.
Men kan ook, zooals van R.-K. zijde is
gedaan, wat vergoelijkend over de kermis-
uitspattingen spreken en zeggen: „och, het
is zoo erg niet". Maar, als dit inderdaad
eens zoo was, dan 'heeft de Over
heid het allerminst in haar hand
dat het zoo blijft. Er behoeven maar
eenige verkeerde elementen tusschen
te komen en het is uit met die braafheid
der kermisvierders. Het min- of meer fat
soenlijke van een kermis hangt slechts van
tijdelijke, toevallige factoren af, zooals dhr
Van Poelgeest zelf erkende.
De bewering, van R.-K. zijde geuit, en
ijverig geëxploiteerd door de linkerzijde,
dat ook bij andere feestelijkheden, als al
terlei elementen op Goes worden losgela
ten, wanordelijkheden voorkomen, zullen
we niet tegenspreken. Evenmin deze, dat
dans en bioscoop minstens even gevaar
lijk als de kermis zijn. Maar dat alles is
nog geen reden, om als gemeentelijke
Overheid, die in dezen souverein is, een
passieve houding aan te nemen tegenover
de kermis met haar zedelijke, financiëele
en economische nadeelen.
Dat men in Goes van socialistische zijde
geen steun te verwachten heeft bij bestrij
ding van allerlei volkszonden, is overbe
kend, zoodat het geen verwondering wekte,
dat de beide S.D.A.P.'ers vóór behoud van
ie kermis stemden. Van volksopvoeding
gesproken!
Dat dhr Crucq het voorstel der wethou
ders op een grove, persoonlijke, profane
manier bestreed, blameert slechts den man
zelf. Als verzachtende omstandigheid mag
aangevoerd worden, dat de tribune zoo vol
was. De gelegenheid was zoo mooi, om
15 en 16 November is in de nieuwe eierhal ia Nijkerk de eerste groote Nat. tentoon
stelling van hoenders, konijnen, duiven er gehouden, welke georganiseerd is
door de Pluimveevereen. „Nijkerk en Omst) eken". Sussex Licht (haan) le prijs,
eig. E. A. Koops lit Hilversum.
ook eens te laten hooren, dat men wat
„durft".
Ten slotte werd het voorstel van de beide
wethouders (de burgemeester toonde zich
ook nu nog een vurig verdediger van de
kermis en noemde zelfs verkorting een
zachten vorm van afschaffing) met 6 tegen
7 stemmen verworpen.
Slechts twee wenschen hebben wij nog
hieromtrent. De eerste is deze, dat de
rec'htsche fractie zal trachten een weg te
vinden, waarlangs men komen kan tot
vermindering van het kermiskwaad
en indien mogelijk ook tot bestrijding van
andere volkszonden. De tweede is, dat zij
eerst binnenskamers tracht tot overeen
stemming te komen, eer voorstellen dien
aangaande in den Raad gebracht worden.
Nu nog iets over de subsidieering der
bijzondere bewaarscholen. Deze had een
eigenaardig maar een minder gewenscht
verloop.
Onzes inziens sloeg dhr Simons den
spijker op den kop. Als B. en W. (en dit
is toch Mets ongerijmds, want er wordt
overigens tusschen hun college en de
schoolbesturen steeds vriendschappelijk
overleg gepleegd) vooraf eens gepraat
hadden met de besturen der bijz. bewaar
scholen, had men ter gemeentesecretarie
niet zijn kostbaren tijd zoek gemaakt met
monMkenwerk en waren B. en W. Met ge
komen met voorwaarden, die de school
besturen Met kónden accepteeren.
Wij kunnen ons zeer goed indenken, dat
die besturen zich liever met minder sub
sidie tevreden stelden, als ze hun vrijheid
maar konden behouden. Gelukkig heeft de
geheele rechtsche fractie, de wethouders
incluis, gestemd tegen het voorstel van
B. en W. De bijz. bewaarscholen krijgen
nu een aanmerkelijk bedrag aan subsidie
meer en zijn hun vrijheid niet kwijt.
Wat de heer Van Melle bedoelde met z'n
iet-wat naïeve, utopistische uitlating, dat
hij liever zag één bewaarschool in de ge
meente, waarvan de richting bepaald werd
door de meerderheid der ouders, zal den
lezers wel Met dMdelijk zijn. Ons evenmin,
gezien den schoolstrijd, dien we achter
ons hebben en de verschillende diametraal
tegenover elkander staande principes der
diverse volksgroepen.
Hoe klein was hier weer de houding van
den Vrijheidsbond. Hij stemde zoowel te
gen het voorstel van B. en W. als tegen de
verhooging der subsidie. Dan nam de heer
Labrijn indertijd tegenover de Chr. be
waarschool een royaler standpunt in!
„Zij, die bijzondere scholen oprichten,
moeten ook de kosten maar dragen." Zie
daar, het op 14 Nov. 1928 in den Raad
van Goes verkondigde principe, dat, zooals
mr Goedbloed terecht opmerkte, thuis be
hoort in den tijd van 1878, toen het ge
vleugelde woord werd gesproken: „Dan
moeten de minderheden maar onderdrukt
worden".
Ja, we leven wel in een tijd van gelijk
stelling. Maar als de geesten eens open
baar worden, hoort men wel wat anders!
De electriflcalie van de Middengroep.
Het Prot. Zuiden schrijft:
De openbare najaarszitting van de Sta
ten van Zeeland nadert. Maar tot heden
vernamen wij niets officieels betreffende
definitieve voorstellen van Ged. Staten.
Wel zweven er geruchten in de lucht,
dat het advies van Prof. Feldmann gun-
-ig is, voor zooverre het de overname
an de Vlissingsche centrale betreft, ook
i 1 zal deze ruim f 3.000.000 van de pro-
1 inciale financiën vragen. Ook de Gom.
Advies schijnt een gunstig rapport op
ts stellen, in den geest van den profes
sor. En daar de S. A. als voorwaarde
Leeft gesteld, de handhaving van de te
genwoordige positie van het personeel
waardoor de provincie dus twee directeu
ren zou krijgen moest ook dit probleem
nder oogen worden gezien. Een oplos-
f ing schijnt echter gevonden te zijn.
De geruchten zwijgen nog over de tram
kwestie.
Zoo lijkt het ons toe,dat de oplos
sing inderdaad nader komt, zoo althans
de vergadering der aandeelhouders van
de S. A. weer geen spaak in het wiel
steekt.
Of echter a.s. Maandag reeds voor
stellen aanwezig zullen zijn, is niet
waarschijMijk. Of er moeten in de
korte spanne tijcis nog wonderen gebeu
ren. Wellicht wordt de najaairszitting dan
ook verdaagd tot een later tijdstip.
Pluimveetentoonstelling.
Het vraagprogramma voor de 4e groote
Nationale Pluimveetentoonstelling van de
„Zeelandia" te Goes, is, naar
wordt, gereed, en ziet er dit jaar
I bij andere jaren vergeleken schitterend
Mt. H.H. fokkers kunnen bjj den secre-
j taris Tb. den Boer, Willem Zelleweg Goes,
een ex- bekomen. De tentoonstelling wordt
l gehouden le en 2e Kerstdag in de groote
zalen van de „Prins van Oranje" Op
10 December wordl de inschrijving ge
sloten.
Goes. De restauratie van het Manhuis
in de Zusterstraat is gereed gekomen,
Een van. de mannen belast met
den aaMeg van den rijkstelefoonkabel tus
schen Roosendaal en Middelburg kreeg
Donderdag onder 'sHeer Hendrikskinde
ren een klap van een lier tegen Tiet
hoofd. Zijn neus werd verbrijzeld en ook
het overige gedeelte van het gelaat werd
zwaar gewoncl. De getroffene is naar het
gasthuis overgebracht.
Nieuw- en St. Joosland. Terwijl de heer
C. van Leerdam, gistermorgen met iemand
stond te praten, zakte hij plotseling in
een. De geneesheer Dr de Weerd werd
er bij geroepen, en deze constateerde, dat
hij reeds overleden was.
Nog kort geleden is melding gemaakt
in ons blad van het 45-jarig jubilé van
den heer van Leerdam als organist in de
Ned. Herv. Kerk alhier. Verder was hij
o.m. penMngmeester van de woningbouw-
i vereeniging, secretaris van het Fanfare-
j korps, lid der commissie van plaatselijk
toezicht op het L.O. Al deze functies ver
vulde hij steeds met lust en ijver, zoo-
dat in hem veel verloren wordt.
Anvemufden Donderdagmorgen hadffian
boord van schipper J. v. d. Ketterij om
streeks 6 uur hij het uitvaren door de
■sluis te Vlissingen de matroos M. Blaasse
het ongeluk een scheepshaak in een zij
ner oogen te krijgen. Vrij zeker zal hij
het oog moeten missen. Hij is ter be
handeling opgenomen in het St. Jozefs
ziekenhuis te Vlissingen.
Westkapelle. Gistermiddag c.a. 12 uur
was de Belgische boot „Andrewes André"
genoodzaakt voor het Zuiderstrand voor
anker te gaan, waarschijMijk tengevolge
van een defect aan de machine.
Na den middag dreef de boot naar bui-
"ten, en kwam c.a. 3 uur vlak voor West
kapelle weer voor anker te liggen.
Spoedig daarop waren een drietal sleep-
booten .aanwezig, waarvan één weer spoe
dig vertrok. De beide andere bleven in de
nabijheid. Des avonds lag de boot nog
op de plaats. Het geval bracht nog al
wat belangstelling naar den dijk.
Aagtekerke. Donderdagavond vergader
de de vereeniging het Groene Kruis. Aan
wezig 30 leden. Door den voorzitter wer
den eenige mededeelingen gedaan,
aangaande den reeds begonnen cursus
voor Zuigelingenverzorging. 26 dames ne
men aan dezen cursus deel.
De begrooting voor het dienstjaar 1929
werd hierna vastgesteld op> f 100. Het
salaris voor den magazijn-meester-bode
werd voor 1929 onveranderd vastgesteld.
De aftredende bestuursleden S. Wisse
en G. Janse werden met bijna algemeens
stemmen herkozen.
Vervolgens werd op voorstel van het
bestuur met alg. stemmen besloten een
kinder-weegschaal aan te schaffen.
Driewegen. In de raadsvergadering die
Donderdag werd gehouden, werd behan
deld, de ter wijziging terugontvangen be
grooting voor 1929. De jaarwedde van
den veldwachter werd op verzoek van
Ged- Staten van f 1100 op f 1200 gebracht.
Hansweert. Benoemd tot vice-consul
van België de heer F. V. de Groof, alhier'
In het Hellegat is omhoog gevaren
het schip „Bernard", geladen met kolen
en bestemd voor Gent. Met de N.V. W.
A. v. d. Tak's Bergingsbedrijf te Rotter-1
dam is een contract afgesloten om het
schip vlot te brengen.
Rilland-Bath. Donderdagavond hield de
A.-R. Kiesvereeniging haar eerste leden
vergadering in dit seizoen, welke tame
lijk goed bezocht was. De voorzitter weed
op den belangrijken arbeid, welken wij
dezen winter hebben te verrichten en
deelde mede, dat elke maand eene ver
gadering zal worden gehouden. Door den
secretaris werd een onderwerp ingeleid,
getiteld: „Overheid en Kerk". Op duide
lijke wijze werd uiteengezet waarom de
bekende paraaf uat art. 36 is geschrapt.
Met verschillende bewezen uit de H. S.
werd aangetoond, dat het niet te hand
haven is, dat de Overheid met het zwaard
de ketterij' en valschen godsdienst uit
roeit. Ook het beroep op onze vaderen
gaat niet op, zij formuleerden niet het
Geref. gevoelen, maar het in dien tijd
aanvaard algemeen gevoelen. Zij hadden
het in dezen mis. Een onzer vaderer*
„Maresius" zegt dan ook in zijn uitleg
ging van onze geloofsbelijdenis: „De ket
ters moeten met geen andere steenen ge-
steenigd worden, dan die, welke zijn op
gegraven uit de steengroeve van Gods
Woord, dat zij met geen ander zwaard
moeten gedood worden, dan met het
zwaard des Evangelies. Want het Evan
gelie is een kracht Gods tot zaligheid.
Op deze inleiding volgde een drukke be
spreking. Het was een aangename avond.
Bloedvergiftiging. Eenige da
gen geleden verwondde zich de 41-jarige
werkman K. te Terband, terwijl hij werk
zaam was op de scheepstimmerwerf van
gebr. van der Werf te Sneek. K. werkte
aanvankelijk door, zonder geneeskundige
hulp in te roepen. Er ontstond bloedver
giftiging, en na eeMge malen operatie}
ingrijpen in het ziekenhuis te Heerenveen
is het slachtoffer na hevig lijden aldaar
overleden. K. laat een vrouw en drie
kinderen achter.
Jeugdige boeven. Door de po
litie te Gouda is een brutale diefstal ont
dekt, welke gepleegd is door twee jon
gens van 13 jaar. Jn de woning hunner
ouders werden bij onderzoek gevonden
een. aantal nijwielplaatjes, manufacturen
handkappen van fietsen, rieten koffertjes
en dergelijke artikelen.
Het bleek, dat deze veelbelovende kna
pen in totaal bij 17 winkeliers te Gouda
van hunne uitstalling de voorwerpen had
den ontvreemd.
De politie heeft al deze zaken in be
slag genomen. De jongens zullen wel
voor een poosje terecht komen in het
tuchthuis.
Groote brand te Steenber
gen. Donderdagavond, omstreeks 5 uui
brak brand uit in de landbouwschuuï
van den heer Swagemakers 'te Kladdo
bdj Steenbergen. De brandweer, die mei
de motorspuit onmiddellijk ter plaatse
was, vond het gebouw reeds in lichte
laaie. De rieten dakbedekking en de in
houd van de schuur die geheel bestond
uit hooi, stroo, en granen en andere
landbouwproducten, maakten blusschen
vrijwel onmogelijk. De brandweer moest
zich er toe bepalen, om de aangrenzende
gehouwen te beschermen. Toen het be-
houd dezer perceelen verzekerd wasj
werd begonnen met het blusschingswerk,
betgeen den geheelen nacht voortduurde.
De geheele oogst, een tweetal paarden,
eeMg kleinvee en een aantal landbouw
gereedschappen werden een prooi der
vlammen. De oogst was niet verzekerd.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor.
Ruzie achter de lijkbaar.
Bij begrafenissen, welke naair de Nieuwe
Oosterbegraafplaats te Watergraafsmeer
gaan, is het gebruik, dat op den Midden
weg de volgkoetsen vooruit rijden, ten
eiDde te zorgen, dat de familie in de
wachtkamer vertoeft, wanneer de lijkkoets
den dooden akker oprijdt. Dat geschiedde
gisterenmiddag om half twee ook met
een stoet, die over den Middenweg reed,
meldt „de Tel." Blijkbaar was deze ge
legenheid afgewacht door twee leden van
het peloton aansprekers of lijkbezorgers,
zooals ze officieel heeten, met de bedoe
ling een kwestie uit te vechten. Wan'!
toen zij eenigen tijd kijvende en schei
dende achter de lijkkoets hadden geloopec,
gaf de een der ander een klap. In een
oggwenk lag het tweetal in de modder
te rollen en klonk luid gekrakeel. Du
begrafenisondernemer, die lijkbleek van
schrik was, trachtte tusschen beiden te
komen, doch dit lukte niet. Een voorbij
rijdende automobilist, die zich, zooals te
begrijpen valt, zeer aan dit onverkwikke
lijke schouwspel ergerde en die twee per
sonen in zijn auto had, haalde een politie
agent, die, ofschoon in vrijen tijd zijnde,
zich dadelijk met de zaak bemoeide. De
politieman maakte proces-verbaal tegen
de vechtjassen op. Deze verkeerden dooi
de boks- en worstelpartij in gehavendan
toestand. Platgeslagen hoeden, gescheurde
en b-emo-dderde zwarte kleeding en een
blauw oog waren de resultaten van di!
verschil van meening achter de lijkbaar
Om niet te spreken van de verrassing,
welke de politie nog voor de aansprekers
heeft.
Een roofmoord van negen
jaar geleden opgehelderd. Een
roofmoord, die in October 1919 te Ker-
pen bij Keulen heeft plaats gehad, ia
thans na 9 jaren opgehelderd. In hel
bosch tusschen Horren en Habbelrath
werd in October 1919 een beambte van
een bouwonderneming te Elsdorf over
vallen en beroofd. Den roovers viel een
bedrag van 10.300 Mark aan loongelden
in handen. Van dezen overval werden
ernstig verdacht de arbeiders Boehmer,
Gerard Hueppeler en Nikolaus JoebgeS
uit Ke-rpen. Ondanks hun hardnekkig
ontkennen veroordeelde de rechtbank te
Keulende beklaagden Joehges en Huep
peler tot respectievelijk zeven en vijf jaai
tuchthuisstraf en tien jaar eerverlies. Dg
beklaagde Boehmer stierf voor de behan
deling der zaak in het Huis van Be
waring. Een herziening van het proces,
welke de veroordeelden herhaalde malen
vroegen, werd niet toegestaan.
Gedurende de laatste weken kreeg de
'ülitie te Kerpen mededeelingen uit wel-
;e bleek, dat twee andere inwoners van
Kerpen bij den overval betrokken wa
ren. Twee personen werden daarop gear
resteerd en een van hen zou reeds een
bekentenis hebben afgelegd. Beide ver
dachten zijn naar de strafgevangenis te
Keulen overgebracht.
De beide vroeger veroordeelden, van
wie Hueppeler de straf geheel en Joebgea
reeds zes jaar van zijn straf heeft uitge
zeten, hebben thans opMeuw herziening
van het proces gevraagd.
i
Paardenfokkerij in Zeeland.
In het geheel zijn dit najaar door de
Stamboekcommissie in Zeeland goedge
keurd 335 hengsten en door de rijks
commissie in Zeeuwsch-Vlaanderen 10
hengsten. Getoond werden van de voor
drie jaar goedgekeurde hengsten 34 stuks,
zoodat er momenteel in totaal 379 goed
gekeurde koudbloed-heng sten beschikbaar
zijn, tegen 439 in het najaar van het
vorige jaar.
Invoer van herkauwers.
De invoer van 'herkauwers in België is
tot nader order langs het tolkantoor van
Santvliet verboden.
De narclssenteelt.
In 1927 werd 815 H.A. beplant met nar
cissen. Thans is de beplante oppervlakte
uitgebreid tot 930 H.A., waarvan het
grootste gedeelte komt oprekening van de
zelfde bedrijven als een vorig jaar.
Programma van Zondag 18 November.
HUIZEN, 340.9 M. Na 6 uur 1870 M-
8.309.30 R.-K. Morgenwijding. 10.20
N-C.R.V. Dienst in de kapel „Nieuw Vre
denhof" (Ned. Herv.) te Heemstede. Voor
ganger: Dr F. W-. A. Korff. 12.30
1.30 Concert. 22-30 Literair half
uurtje door Marie Koenen. 2.304.30
Concert. Nijmeegsche mannenkoor, piano
tenoren, bariton, bas. 5.20 N. C. R. V.
Dienst in de Wetering kerk te Amsterdam.
Ds P. van Vliet, Ds W. D. Lindhout.
8 Concert. De Amsterdamscbe orkest ver»
eeniging.
HILVERSUM, 1071 M- 10.30 VrïjzinMge
dienst in de Rem. kerk te Amsterdam.
Voorg.: Dr L. J. van Hoik. 12.30
Concert. 2.303 Piano-sonaten van
Beethoven. 34 Gramofoonmuziek.
4—5 Hawaiian-muz. 67.30 Concert
8.15 „Das Dreimadlerhaus" van Schu-
bert-Berte.
DAVENTRY, 1600 M. 3.50 Concert
5.20 Kinder-kerkdienst. 6.50 voorle
zing van „The Pilgrims progress van John
Bunyan. 6.056.36 Bach's kerkcan-
tate no. 60. 8.20 Kerkdienst. 9 25
Schubert-avond-
